Ἡ ἁρμονία τοῦ ὑλικοῦ σύμπαντος. Μέρος Β'. Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ.

Ι. Ἡ ἁρμονία τοῦ ὑλικοῦ σύμπαντος

Μέρος Β'

Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ 

Ἀλλά, πρός τούτοις, οὐδεμία ἐπίσης ἐκ τῶν θεωριῶν τούτων ἐξηγεῖ πῶς, ἐν συνεχείᾳ (μετά τήν ἔναρξιν δηλαδή τῆς πήξεως τῆς συμπαντικῆς ὕλης- «ἐνεργείας» - καί τῆς μετατροπῆς αὐτῆς εἰς νεφελώματα), ἐπετεύχθη ὁ τόσον ἁρμονικός διαχωρισμός τῶν νεφελωμάτων καί ἡ ἐν ἀσυλλήπτῳ μαθηματικῇ τάξει καί ἁρμονίᾳ κατάταξις αὐτῶν ἐν τῷ χώρῳ... 

Πῶς διεμορφώθη, ἀκολούθως, ἡ ὑπέροχος ποικιλία τῶν ἀστρικῶν συστημάτων καί συγκροτημάτων, καί πῶς συνεδυά­σθησαν τόσον πανσόφως οἱ ὄγκοι, αἱ κινήσεις, αἱ ἕλξεις, αἱ ἀπώσεις, αἱ ἀλληλεπιδράσεις καί αἱ ἀποστάσεις αὐτῶν, ὅπως καί τῶν ἐν αὐτοῖς σχηματισθέντων ἀστέρων, εἰς ὑπέροχον πάντοτε ἔκφρασιν πανσόφων μαθηματικῶν νόμων...  Ὄχι δέ μόνον ἡ πάνσοφος καί «ἔννομος» διασπορά καί ἀέναος ἁρμονική κίνησις ἐν τῷ χώρῳ τοῦ ὑλικοῦ Σύμπαντος τῶν ἀναριθμήτων ἔτι οὐρανίων σφαι­ρῶν, ὡς μονάδων, συστημάτων καί συγκροτημάτων, ἀλλά καί αὕτη ἡ περί τόν ἄξονα «ἔννομος» ἐπίσης περιστροφή αὐτῶν, ὅπως καί ἡ πέριξ ὡρισμέ­νων πάντοτε κέντρων ὅμοια περιφορά των δέν δύνανται νά ἐξηγηθῇ πο­σῶς ὑπό τῶν μνησθεισῶν ὑλιστικῶν θεωριῶν. 
Κατά μείζονα δέ λόγον δέν δύνανται νά ἐξηγηθοῦν καί ὡρισμένοι ὑπερελιγμοὶ καί παρα­βιάσεις τῶν νόμων τῶν διεπόντων τάς κινήσεις καί τάς ἀλληλεπι­δράσεις ἐν γένει τῶν οὐρανίων σωμάτων, αἱ διαπιστωθεῖσαι ὑπό τῆς Ἐπι­στήμης καί εἰς πολλοὺς μέν ἄλλους ἀστερισμούς ἤ ἀστέρας, ἀλλά καί εἰς ἀρκετοὺς πλανήτας τοῦ πλανητικοῦ συστήματος ἡμῶν.

Καί πρός εὐχερῆ κατανόησιν τῆς σημασίας καί τῶν ὑπερελιγμῶν ἤ παραβιάσεων τούτων ἄς δεχθῶμεν, πρός στιγμήν, ὅτι εἴτε συνεπείᾳ ψύξεως τῆς μάζης τοῦ πρωταρχικοῦ νεφελώματος ἐκ τοῦ ὁποίου ἐγένετο τό ἡμέτερον πλανητικόν σύστημα (καί τῆς διογκώσεως τοῦ κέντρου του ἐκ τῆς περί τόν ἄξονα περιστροφῆς του) ἤ καί συνεπείᾳ προσκρούσεως ἤ ἐπιδράσεως ἄλλου νεφελώματος ἤ ἡλίου ἐπ’ αὐτοῦ, ἀπεσπάσθη ἐξ αὐτοῦ μία μᾶζα ἐπιμήκης πυριφλεγοῦς ὕλης, ἐξ αὐτῆς δέ, ψυγείσης καί τεμαχισθείσης, ἐσχηματίσθησαν οἱ διάφοροι πλανῆται. 
Ἡ μᾶζα λοιπόν ἐκείνη, ἡ ἐκ τοῦ ἡμετέρου ἀρχικοῦ νεφελώματος ἤ ἡλίου ἀποκοπεῖσα δέν θά ἔπρεπε νά συνεχίσῃ τήν αὐτήν κίνησιν μέ τήν μητρικήν μᾶζαν, νά παρακολουθῇ δηλαδή πρός τήν αὐτήν κατεύθυνσιν τόν ἥλιον εἰς τήν ἡλιακήν αὐτοῦ τροχιάν; Ἀναντιρρήτως, ναί... Καί ἐφόσον τεμαχισθεῖσα ἡ μᾶζα αὐτή διεμορφώθη ἀκολούθως εἰς πλανήτας καί δορυφόρους πλα­νητῶν, δέν ἔπρεπε καί οἱ πλανῆται, ὅπως καί οἱ δορυφόροι αὐτῶν, νά συνεχίσωσι κινούμενοι ἐπὶ παραλλήλων τροχιῶν, νά κινοῦνται δηλαδή π.χ. ἐξ ἀνατολῶν πρός δυσμάς;

Τοιαύτη προφανῶς ἔδει νά εἶναι ἡ κατεύθυνσις τῆς κινήσεως τῶν πλα­νητῶν (καί τῶν δορυφόρων των) τοῦ ἡμετέρου πλανητικοῦ συστήματος, τοῦ, κατ' ἀμφοτέρας τάς προμνησθείσας θεωρίας, προελθόντος ἐκ τῆς αὐτῆς μητρικῆς μάζης, ὁ αὐτός δέ νόμος, ἔδει νά διέπῃ καί τάς κινήσεις ὅλων τῶν ἐν τῷ Σύμπαντι ἀστέρων ἤ ἀστρικῶν συστημάτων, ἐφόσον πρό­κειται περί ἐννόμων φυσικῶν συνθηκῶν κρατουσῶν ἐπὶ τῆς αὐτῆς οὐσίας - ὕλης.
 Παρά ταῦτα ὅμως ὄχι μόνον καί εἰς πολλοὺς ἄλλους ἀστερισμούς, ἀλλ' ἐν αὐτῷ τῷ ἡμετέρῳ πλανητικῷ συστήματι παρετηρήθησαν καί ἐβεβαιώθησαν κινήσεις ὡρισμένων δορυφόρων ἄκρως ἀντίθετοι πρός ἀμφοτέρας τάς ρηθεῖσας θεωρίας, αἱ ἀντίθετοι δ' αὗται κινήσεις εἶναι αἱ κινή­σεις τῶν τριῶν ἐκ τῶν 11 δορυφόρων τοῦ πλανήτου Διός (τοῦ VIII, IX καί XI), τοῦ ἑνός ἐκ τῶν 10 δορυφόρων τοῦ Κρόνου (τοῦ IX), τῶν τεσσάρων δορυφόρων τοῦ πλανήτου Οὐρανοῦ καί τοῦ δορυφόρου τοῦ Ποσειδῶνος, οἵτινες, κατ' ἀνεξήγητον καί παράδοξον τρόπον περιφέρονται πέριξ τῶν ρηθέντων πλανητῶν μέ κατεύθυνσιν ἀκριβῶς ἀντίθετον ἐκείνης, ἥν οἱ πλανῆται οὗτοι διαγράφουν εἰς τήν περί τόν ἥλιον τροχιάν αὐτῶν^[1].

Πῶς λοιπόν συνέβη ἡ τοιαύτη παραβίασις τοῦ παγκρατοῦς νόμου τῆς πρός τήν αὐτήν κατεύθυνσιν κινήσεως ὅλων τῶν οὐρανίων σωμάτων, τῶν προερχομένων ἐκ τῆς αὐτῆς μητρικῆς μάζης; Οἱανδήποτε ὑπόθεσιν «γενέ­σεως», προελεύσεως, τῶν μνησθέντων δορυφόρων καί ἂν δεχθῶμεν βάσει ἀμφοτέρων τῶν ρηθεισῶν θεωριῶν, ὀφείλομεν νά ὁμολογήσωμεν ὅτι ἡ «ἀνάδρομος» ἤ «ὀπισθοχωρητική» αὐτῶν κίνησις πέριξ τῶν πλανητῶν των ἀποτελεῖ ἀναντιρρήτως σοβαράν καί οὐσιώδη ἀνατροπήν καί διάψευσιν αὐτῶν. 
Καί ὑπεστηρίχθη βεβαίως ὑπό τίνων ὅτι οἱ «περί ὧν δορυφόροι προῆλθον ἐξ ἄλλων πλανητῶν ἤ  πλανητικῶν συστημάτων εὑρισκομένων ἐντός τοῦ ἡμετέρου Γαλαξία, ἀλλά καί ἡ... «ὑπόθεσις» αὕτη χωρὶς νά ἐπιλύῃ, μᾶλλον περιπλέκει περισσότερον τό ρηθὲν ἄλυτον ἄχρι τῆς σήμερον ἀστρονομικόν πρόβλημα. Διότι δέον νά εὑρεθοῦν κατ' ἀρχήν οἱ ἄλλοι οὗτοι πλανῆται, οἱ κινούμενοι ἐν τῷ ἡμετέρῳ Γαλαξία μέ τήν αὐτήν κατεύθυνσιν τῶν περί ὧν ὁ λόγος δορυφόρων. 
Δέον νά ἀναζητηθῇ ὁ λόγος τῆς ἀποσπάσεως αὐτῶν ἐκ τῶν πλανητῶν των. Καί τέλος δέον νά ἐξηγηθῇ ἐπίσης πῶς ἡ ἑλκτική δύναμις τῶν ρηθέντων Πλανητῶν αἰχμαλωτίσασα τούς ξένους δορυφόρους δέν ἐπέδρασε καί ἐπὶ τῆς «ἀναδρόμου» κινήσεως αὐτῶν.

Οὕτως ἡ «ἀνάδρομος» ἤ «ὀπισθοχωρητική» κίνησις τῶν ἐν λόγῳ δο­ρυφόρων, ἡ ἀπόστασις ἀπό τοῦ Ἄρεως τοῦ πρώτου δορυφόρου του, αἱ ἀποστάσεις ἀπό τοῦ Κρόνου τῶν ἐσωτερικῶν δακτυλίων του, ἀλλά καί ἡ ταχύτης τῆς κινήσεως αὐτῶν δέν δύνανται νά ἐξηγηθοῦν ὑπ' ἀμφοτέρων τῶν μνησθεισῶν κοσμογονικῶν θεωριῶν. 

Ἀλλά μήπως ἐξηγεῖται ὑπ' αὐτῶν ὁ σχηματισμός καί αἱ κινήσεις τῶν διαφόρων «κομητῶν», τῶν ὁποίων ἡ τρο­χιά εἶναι τόσον διάφορος τῶν τροχιῶν τῶν πλανητῶν;

Δὲν περιορίζονται ὅμως εἰς ταῦτα μόνον τά ἄλυτα ἄχρι τῆς σήμερον προβλήματα τοῦ Οὐρανοῦ. Ἐκτός πολλῶν ἄλλων, δέν ἠδύνατο νά ἐξηγηθῇ μέχρις ἐσχάτων διατὶ εἷς τῶν νεωστὶ ἀνακαλυφθέντων μεγάλων ἡλίων (ὑπερνόβα) ἐστερεῖτο κατά περιόδους τοῦ ἡμίσεος ἀκριβῶς τῆς φωτιστικῆς του ἐντάσεως, τό τηλεσκόπιον ὅμως τοῦ ὄρους Παλομάρ ἔδωκε τήν ἐξήγησιν. Ἀνεκαλύφθη δηλαδή ὅτι πρόκειται περί δύο ἰσομεγέθων ἡλίων τῶν ὁποίων ὁ εἷς περιφέρεται πέριξ τοῦ ἄλλου, τούτου δ' ἕνεκεν ὅταν ὁ εἷς ἐπισκιάζει τόν ἄλλον διά τοῦ ὄγκου του ἐλαττοῦται τό φῶς ἀμφοτέρων κατά τό ἥμισυ. 
Πῶς οἱ ἰσομεγέθεις οὗτοι ἥλιοι ἕλκονται καί περιφέρονται ὁ εἷς περί τόν ἄλλον; Δὲν κατέστη δυνατόν νά δοθῇ μέχρι σήμερον ἐξήγησις. Ὅπως ἀνεξήγητα παραμένουν (ἴσως καί θά παραμείνουν μέχρι συντελείας...) ὁ σχηματισμός τοῦ βορείου Σέλαος καί πολλά ἄλλα «μυστήρια» τοῦ Οὐρανοῦ. Ἡ Ἐπιστήμη, ἡ ὑπό τοῦ Θεοῦ καί πάλιν δοθεῖσα εἰς ἡμᾶς (Σοφ. Σειράχ ΛΗ΄ 6 κ.ἄ.), δέν θά δυνηθῇ νά ὑπερβῇ τά τεθέντα καί εἰς αὐτήν ὅρια. 
Πέραν τούτων θά ἐκδηλοῦται ἀμέ­σως ἤ ἐμμέσως ἡ παντοδυναμία καί ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ, διακηρύσσοντος ἐν τῇ Γραφῇ, σὺν ἄλλοις...: «Ὅτε ἐγεννήθησαν ἄστρα ᾔνεσαν μέ φωνῇ μεγάλη πάντες οἱ ἄγγελοί μου» (Ἰὼβ ΛΗ΄ 7). Αὐτή δέ - καί μόνη - εἶναι ἡ ἀλήθεια περί τοῦ τρόπου τῆς γενέσεως καί τῆς διαμορφώ­σεως τοῦ ὑλικοῦ Σύμπαντος, μετά τῶν ἀναριθμήτων εἰσέτι κόσμων αὐτοῦ^[2].

Καί ἀληθῶς. Τό ὑλικόν Σύμπαν ἀποτελεῖ ἐν τῷ συνόλῳ του, ἕν ὑπέροχον καί ἀσύλληπτον, ἐν πολλοῖς, ὡρολόγιον- χρονόμετρον, δημιουργηθὲν ὄχι διά τῆς τυχαίας πυκνώσεως καί τοῦ τυχαίου μετασχηματισμοῦ κ.λπ. τῆς συμπαντικῆς ὕλης – «ἐνεργείας», ἀλλά καθ' ὅν τρόπον ἠθέλησεν ὁ παντοδύναμος καί πάνσοφος Δημιουργός, τάξας ὡρισμένους φυσικούς νόμους ἐννόμους δυνάμεις- ἵνα λειτουργήσῃ ἐφ' ὡρισμένον χρόνον, μέχρις ὁλοκληρώσεως δηλαδή τοῦ δι' ὃν ἐδημιουργήθη σκοποῦ[3]. 
Τούς νό­μους δέ τούτους παρεβίασεν ἐνιαχοῦ ὁ Δημιουργός, ἐν τῇ παντοδυναμίᾳ Του, εἴτε πρός ἐξυπηρέτησιν τῆς δημιουργίας (ὡς ἐν τῇ «διαστολῇ» τοῦ ὕδατος κατά τήν μέχρις ὡρισμένων βαθμῶν ψῦξιν καί τῇ «συστολῇ» τῆς ἀργίλου κατά τήν «θέρμανσιν» αὐτῆς μέχρις ὡρισμένων καί πάλιν βα­θμῶν) ἤ καί πρός ἁπλῆν ἐκδήλωσιν τῆς παντοδυναμίας καί τῆς πανσοφίας Του καί μεγαλοπρεπεστέραν παράστασιν αὐτῶν.

Τήν ὑπέροχον δέ καί ἀπολύτως ὑπερμαθηματικήν λειτουργίαν τοῦ συμπαν­τικοῦ τούτου ὡρολογίου – χρονο­μέτρου δυνάμεθα σήμερον νά παρακολουθήσωμεν τόσον εὐχερῶς. Προκειμένου π.χ. περί τοῦ πλανητικοῦ ἡμῶν συστήματος, ἐνῶ ἡ γῆ, κατ' ἀρχήν, ἀενάως περιστρέφεται, κατά 24ωρον, περί τόν ἄξονα τῆς, διά νά ἔχωμεν, εἰς ὡρισμένας ζώνας της, τό 24ωρον ἡμερονύκτιον, περιφέρεται ταυτοχρόνως αὐτή, μέ ταχύτητα 30 χιλ. τό 1΄΄  καί περί τόν ἥλιον. 
Τήν περί τόν ἥλιον περιφοράν αὐτῆς συμπληροῖ εἰς ἕν ἕτος, κατ' αὐτήν δέ σύρει περί ἑαυτήν καί τόν δορυφόρον αὐτῆς, τήν Σελήνην, ἁρμονικῶς ἐπίσης περιφερομένην περί αὐτήν. Ὁ ἥλιος περιφέ­ρεται εἰς ὡρισμένον χρόνον καί μέ ὡρισμένην ταχύτητα περί τό κέντρον τοῦ ἡμετέρου Γαλαξία, σύρων περί αὐτόν, ὡς πολυέλαιος, τήν γῆν καί τούς λοιποὺς πλανήτας, μετά τῶν δορυφόρων αὐτῶν, κινουμένους ἐπίσης ἐναρμονίως εἰς τάς ἰδίας αὐτῶν τροχιάς. 
Οἱ λοιποὶ ἀστέρες καί ἀστερισμοὶ ἐν τῷ ἡμετέρῳ Γαλαξίᾳ, ἀλλά καί ὁ Γαλαξίας, ὡς σύνολον, ἐν συνε­χείᾳ δέ οἱ «διπλοῖ» Γαλαξίαι, αἱ «ὁμάδες» καί αἱ «συστροφαὶ» τῶν Γα­λαξιῶν^[4] διαγράφουν ἐν τῷ χώρῳ τοῦ Σύμπαντος τάς ἐναρμονίους αὐτῶν τροχιάς. Ἐκ τῆς κινήσεως τῶν Οὐρανίων σωμάτων διεμορφώθη ἡ ἔννοια τοῦ χρόνου. Τοῦ ἡμερονυκτίου, ἐκ τῆς περιστροφῆς τῆς γῆς περί τόν ἄξονά της. Τοῦ ἔτους, ἐκ τῆς περιφορᾶς της περί τόν ἥλιον. Τοῦ κοσμικοῦ ἔτους, ἐκ τῆς περιφορᾶς τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος περί τό κέντρον τοῦ Γαλαξία κατά 200 ἑκατομ. ἔτη κ.ο.κ.

---

^[1] Ἐνῶ ἡ περὶ τὸν ἥλιον περιφορὰ τῶν εἰρημένων πλανητῶν γίνεται ἐξ ἀνατολῶν πρός δυσμάς, ἡ περὶ αὐτοὺς κίνησις τῶν ρηθέντων δορυφόρων των εἶναι «ἀνάδρομος». Περιφέρονται πέριξ τῶν πλανητῶν μὲ κατεύθυνσιν ἐκ δυσμῶν πρός ἀνατολάς. Αἱ κινή­σεις δηλαδὴ τῶν δορυφόρων τούτων εἶναι «ὀπισθοχωρητικαί», ἐν ἀντιθέσει πρός τάς κινήσεις τῶν πλανητῶν των αἱ ὁποῖαι εἶναι «προχωρητικαί». Πρός τούτοις ὅμως καὶ ὁ πρῶτος δορυφόρος τοῦ Ἄρεως, ὡς καὶ οἱ ἐσωτερικοὶ δακτύλιοι τοῦ Κρόνου κεῖνται πλησιέστερον πρός τοὺς πλανῆτας τούτους καὶ κινοῦνται ταχύτερον ἀφ’ ὅ,τι ἐπιτρέπει ἡ θεωρία τοῦ Λαπλὰς.

^[2] Ἡ Ἀστρονομία διεπίστωσεν ἐσχάτως ὅτι οἱ Γαλαξίαι ἀπομακρύνονται ἀλλήλων μέ ταχύτητας συνεχῶς αὐξανομένας, ἐκ τούτου δέ ὑπεστηρίχθη ὑπό τίνων ἡ ἐκδοχή τῆς συνεχοῦς διαστολῆς τοῦ Σύμπαντος εἴτε συνεπείας ἐκρήξεώς του, κατά τήν θεωρίαν τοῦ Μίλν, ἤ καί διά νά ἐκραγῇ, ἐν τῷ μέλλοντι, κατά τήν γνώμην ἄλλων.
 Ὀρ­θῶς ὅμως παρετηρήθη ὑπό Χριστιανῶν Ἐπιστημόνων (πρβλ. «Σύγχρονος Ἐπιστήμη καί Χριστιανική πίστις», ἐκδ. «ὁ Λόγος», Ἀθῆναι 1960, σελ. 290), ὅτι ἂν τοῦτο συνέβαινε, τό δέ ὑλικόν Σύμπαν ἦτο ἄτερμον- «ἄπειρον», οἱ Γαλαξίαι πρό πολλοῦ ἤδη θά εἶχον ἀπομακρυνθῇ τόσον, ὥστε θά ἦσαν εἰς ἡμᾶς ἀθέατοι, ἀόρατοι...
Ἐναντίον τῆς ὀρθῆς ταύτης παρατηρήσεως ἀντετάχθη ἑτέρα ὑπόθεσις, τῆς περιοδικῆς «συστολῆς» τοῦ Σύμπαντος, ὅταν ἡ διαστολή αὐτοῦ φθάσῃ ὡρισμένα ὅρια, ἡ θεωρία δηλαδή τῆς «ἀνακυκλωτικῆς» - διαδοχικῆς «διαστολῆς» καί «συ­στολῆς», ἀσχέτως ὅμως τοῦ ὅτι οἱ εἰδικοὶ ἀστροφυσικοὶ δέν παρεδέχθησαν τελικῶς τήν θεωρίαν ταύτην (αὐτοθ. σελ. 22 ὑποσ. 14), εἶναι πρόδηλον ὅτι ἐάν καί αὕτη ἠλήθευεν, θά ἀπεδείκνυεν ἐπίσης τήν ὕπαρξιν σχετικοῦ φυσικοῦ Νόμου, τεθέντος πάλιν, ὡς καί οἱ λοιποί, ὑπό τοῦ Δημιουργοῦ, καθά ἐν τοῖς προηγουμένοις εἴπομεν.
Καθ' ἡμᾶς ὅμως ἡ φαινομένη ἀπομάκρυνσις τῶν Γαλαξιῶν ἀπ' ἀλλήλων δέν εἶναι εἰμή ἡ κυκλική κίνησις καί αὐτῶν (ὅπως δηλαδή ὅλων τῶν οὐρανίων σωμάτων ἤ συστημάτων) πέριξ ὡρισμένων ἐπίσης κέντρων ἐν τῷ χώρῳ τοῦ Σύμπαντος, ἀλλά μέ ἀντίθετον κατεύθυνσιν. Ἐπειδή δέ ἡ παρατήρησις τῆς κινήσεως τῶν Γαλαξιῶν γίνεται ὑφ' ἡμῶν ἀπό τεραστίων ἀποστάσεων καί ἐν ἐλαχίστῳ, σχετικῷ, χρόνῳ, ἐθεωρήθη αὕτη ὡς ἀπομάκρυνσις ἀπ' ἀλλήλων καί ὡς διαστολή τοῦ Σύμπαντος, ἐνῶ πρόκειται ἁπλῶς περί τῆς κυκλικῆς (ἐλλειψοειδοῦς, ἀσφαλῶς), κινήσεως αὐτῶν ἐπὶ τῶν μεγάλων τροχιῶν τῶν πέριξ ὡρισμένων κέντρων, πρός ἀντιθέτους κατευθύνσεις.

[3] Ὡς καί ἀλλαχοῦ γράφομεν «Ἡ αἵρεσις τῆς ἱκανοποιήσεως τῆς Θείας Δικαιοσύνης διά τῆς  Σταυρικῆς Θυσίας τοῦ Κυρίου» Πειραιᾶς 2012,  ὁ κύριος σκοπός τῆς δημιουργίας τοῦ ὑλικοῦ Σύμπαντος εἶναι ἡ συμπλήρωσις ὡρισμένου (προεγνωσμένου) ἀριθμοῦ ἀνθρωπίνων ψυχῶν, αἵτινες πιστεύουσαι εἰς τόν μόνον ἀληθινόν Τρισυπόστατον Θεόν καί τηροῦσαι τάς ἐντολάς Του θά καταστοῦν ἄξιαι τῆς αἰωνίας ζωῆς καί μακαριότητος, διά νά σχηματίσωμεν, μετά τῶν οὐρανίων πνευματικῶν δυνάμεων (Ἀρχαγγέλων, ἀγγέλων, Θρόνων, ἀρχῶν, ἐξουσιῶν, κ.ἄ.- πρός Κολασ. Α΄ 16), τήν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν. Ὅταν ὁ σκοπός οὗτος ὁλοκληρωθῆ, τότε καί τό ὑλικόν Σύμπαν θά διαλυθῇ - θά ἀποπνευματισθῇ (πρός Ρωμ. Η΄ 21). Καί «καινοί οὐρανοί» καί «καινή γῆ» (Β΄ Πετρ. Γ΄ 13 καί Ἀποκ. ΚΑ΄ 1) θά δημιουργηθοῦν ὑπό τοῦ Θεοῦ, ἐν οἷς θά κατοικῇ δικαιοσύνη. (Αὐτόθι).

^[4] Εἰς τήν Ἀστρονομίαν τό Σύμπαν, ἐν τῷ συνόλῳ του θεωρεῖται ἤδη, κατά τά προεκτεθέντα, ὡς «πρώτης» τάξεως ἑνιαῖον ἀστρικόν «σύστημα», ὡς «δευτέ­ρας» τάξεως λογίζονται αἱ «συστροφαί» τῶν Γαλαξιῶν, ὡς καί ἡ τῆς «Κόμης Παρθένου», ἀριθμούσης 2.800 Γαλαξίας. «Τρίτης» τάξεως «σύστημα» εἶναι ἡ «ὁμάς» Γαλαξιῶν. Πολλαί ὁμάδες ἀποτελοῦν μίαν «συστροφήν». «Τετάρτης» τάξεως «σύστημα» εἶναι οἱ Γαλαξίαι, εἴτε ἀποτελοῦντες αὐτοτελῆ ἀνεξάρτητα ἀστρικά συστήματα, εἴτε ἀνήκοντες εἰς «ζεῦγος», εἰς «ὁμάδας» ἤ εἰς «συστροφάς» Γα­λαξιῶν.
Ὅπως δέ τά ἡλιακά συστήματα κινοῦνται ἐν τῷ χώρῳ τοῦ Γαλαξία των εἰς ἐναρμονίους τροχιάς ὡς ἑνιαία συγκροτήματα (ἐνῶ οἱ πλανῆται περιφέρονται περί τόν ἥλιον καί περί τόν ἄξονά των, οἱ δέ δορυφόροι περί τούς πλανῆτας...), οὕτω καί οἱ μεμονωμένοι κατ' ἀρχήν Γαλαξίαι περιφέρονται, ὡς ἑνιαῖα σύνολα, εἰς τάς ἰδίας των ἐπίσης τροχιάς, ἐνῶ τά δισεκατομμύρια τῶν ἀστέρων- ἡλίων ἐξ ὧν ἀποτελοῦνται, εἴτε ὡς μεμονωμένοι ἤ διπλοί ἀστέρες ἤ καί ὡς ἡλιακά συστήματα, κινοῦνται ἐναρμο­νίως εἰς τάς τροχιάς των ἐντός τοῦ χώρου αὐτῶν.
 Ἡ αὐτή δ' ἀσύλληπτος ἁρμονία καί τάξις ἰθύνει τάς κινήσεις, πέριξ ὡρισμένων πάντοτε κέντρων, τῶν «διπλῶν» Γαλαξιῶν, τῶν «ὁμάδων» καί τῶν «συστροφῶν» αὐτῶν ὡς ἰδιαιτέρων καί ἀνεξαρτήτων ἀστρικῶν συγκροτημάτων. Δικαίως ἡ Γραφή τονίζει ὅτι «οἱ οὐρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δέ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τό στερέωμα» (Ψαλμ. ΙΗ΄ 2).
http://anavaseis.blogspot.gr/2012/11/blog-post_4236.html#more