Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ προσελκύεται μέ τήν ταπείνωση.

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 4ον Κεφάλαιο 3ον.1)«Ή Χάρις του Θεού προσελκύεται μέ τήν ταπείνωση» 2)«Βοήθεια στις αρχές του πνευματικού αγώνα »

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

   Όπου δέν φθάνει ό άνθρωπος, βοηθάει ό Θεός 

«Ή Χάρις του Θεού προσελκύεται μέ τήν ταπείνωση»

- Γέροντα, έχω δυσκολίες στον αγώνα μου.
- Ζητάς βοήθεια άπό τόν Χριστό ή παλεύεις μόνη σου; Τήν αδυναμία σου τήν είπες στον Χριστό; Έσύ δέν τα πεινώνεσαι, δεν ζητάς βοήθεια από τον Χριστό καί μετά λες: «Έχω δυσκολίες στον αγώνα μου».
Άν ταπεινώνεται κανείς καί ζητά λίγη βοήθεια από τον Χριστό, Εκείνος βοηθάει. Πολλές φορές ό άνθρωπος καταβάλλει μια εγωιστική προσπάθεια, γι' αυτό δέν βοηθάει ο Χριστός. Πέταξε τόν εαυτό σου, μην τόν ύπολογίζης, καί ή Χάρις του Θεού θα κατοίκηση μέσα σου.
Έμεΐς θέλουμε νά αποκτήσουμε αγιότητα με μαγικό τρόπο. Σέ λανθασμένη όμως κατάσταση δέν βοηθάει ό Θεός. Έστω καί λίγο άν μπαίνη ή ιδιοτέλεια, εμποδίζεται ή θεία βοήθεια.
- Όταν έχω διάθεση νά διορθωθώ, δέν θά μέ βοηθήση ό Θεός νά καταλάβω μιά αδυναμία μου;
- Γιά νά βοηθήση ό Θεός, πρέπει νά ύπάρχη διάθεση γιά αγώνα. Καί όταν λέμε διάθεση γιά αγώνα, εννοούμε νά καταβάλλη κανείς λίγη προσπάθεια νά ξεπεράση τήν αδυναμία του. Λίγη καθαρή διάθεση άν δη ό Θεός, πλούσια βοηθάει τόν άνθρωπο, πλούσια στέλνει τήν Χάρη Του. Μπαίνει ό άνθρωπος μέσα στο κανάλι τοϋ Θεοϋ.
- Γέροντα, μέχρι ποιο σημείο μας βοηθάει ό Θεός στον πνευματικό αγώνα;
- Μέχρι εκεί πού βοηθάμε έμεΐς τόν Θεό νά μας βοηθήση. Όταν ζητάτε κάτι άπό τόν Θεό καί γιά πολύ καιρό δέν δίνη βοήθεια, νά ξέρετε ότι θά ύπάρχη υπερηφάνεια.
Άν έχουμε πάθη, π.χ. γαστριμαργία, φλυαρία, θυμό, φθόνο κ.λπ., καί παράλληλα έχουμε καί υπερηφάνεια, ό Θεός δέν βοηθάει, γιατί εμποδίζουμε τήν θεία Χάρη.
Καί μόνον προδιάθεση υπερηφάνειας νά έχουμε μέσα μας, εμποδίζουμε τόν Θεό νά μας βοηθήση, έστω κι άν άγωνιζώμαστε καί προσευχώμαστε ίσως καί περισσότερο άπ' ό,τι χρειάζεται.
Αδύνατο είναι νά μή βοηθήση ό Θεός, άν δέν ύπάρχη φόβος νά το πάρη επάνω του ό άνθρωπος.
Μόλις φύγη ή προδιάθεση υπερηφάνειας καί λάβη τήν ψυχική του υγεία ό άνθρωπος, τότε θά τόν άπαλλάξη αμέσως άπό το πάθος πού τόν βασανίζει, καί θά τόν άνταμείψη καί γιά τόν παραπανήσιο του αγώνα.
Γι' αυτό, για νά βοηθηθούμε, πρέπει να βοηθήσουμε τον Θεό με το ταπεινό μας φρόνημα. Νά πούμε: «Τέτοιος άχρηστος είμαι, Θεέ μου, Σε παρακαλώ, συγχώρεσε με και βοήθησε με». Τότε βοηθάει ό Θεός, γιατί δικαιούται τήν βοήθεια ή ψυχή, επειδή αφέθηκε στα χέρια Του με καλή και ταπεινή διάθεση.
Πρέπει νά πιστεύουμε ότι ό Χριστός και ή Παναγία μας προστατεύουν και μας βοηθούν πάντοτε, αρκεί νά έχουμε ταπεινό φρόνημα. Ό Θεός μας δεν είναι κουφός, νά μή μάς άκούη, ούτε τυφλός, νά μή μάς βλέπη, όπως ό Βάαλ[1].

«Βοήθεια στις αρχές του πνευματικού αγώνα »

- Γέροντα, ό Θεός βοηθάει τον άνθρωπο πιο πολύ στις αρχές τού πνευματικού του αγώνα;
- Ναι, στά πρώτα βήματα της πνευματικής ζωής ό Θεός βοηθάει πολύ τον άνθρωπο, όπως οι γονείς προστατεύουν τά παιδιά πιό πολύ, όταν είναι μικρά.
Όσο μεγαλώνουν, δεν τά προστατεύουν τόσο, γιατί τά παιδιά αρχίζουν νά χρησιμοποιούν το μυαλό τους. Ό άνθρωπος στην αρχή τού αγώνα του νιώθει έντονα τήν Χάρη τού Θεού. Ύστερα ό Θεός τον αφήνει λίγο, γιά νά άγωνισθή και νά άνδρωθή.
Έγώ φύτεψα λίγες ντοματιές. Στην αρχή τις πότιζα κάθε μέρα· μετά τις άφησα. Όταν έφθασαν νά κιτρινίζουν τά φύλλα τους, τότε τις πότισα.
Όσο έμεναν άπότιστες, ζορίστηκαν και αναγκάσθηκαν νά ρίξουν βαθιά τις ρίζες τους, γιά νά βρουν υγρασία, και έδεσαν και καρπό. Άν τις πότιζα συνέχεια, μόνο θά ψήλωναν και οι ρίζες τους θά έμεναν στην επιφάνεια.
- Είπατε, Γέροντα, ότι ό άνθρωπος στην αρχή τού αγώνα του αισθάνεται τήν Χάρη του Θεού και υστέρα τον εγκαταλείπει λίγο ή θεία Χάρις.
- Ναί, παίρνει τήν Χάρη Του ό Θεός, γιά νά ταπεινωθή ό άνθρωπος και γιά νά καταλάβη τήν βοήθεια του Θεοϋ.
- Αυτή ή αλλαγή δεν είναι λίγο οδυνηρή;
- Όχι, γιατί δέν τον εγκαταλείπει τελείως ό Θεός. Όταν άρχίζη ό άνθρωπος νά δουλεύη πνευματικά, του δίνει ό Θεός π.χ. καμμιά... σοκολάτα. Αρχίζει έτσι σιγά- σιγά και μαθαίνει νά δουλεύη τρώγοντας και καμμιά... σοκολάτα.
Αλλά, όταν δέν του δίνη ό Θεός σοκολάτα και αυτός σταματάη νά δουλεύη και λέη «πρώτα έτρωγα σοκολάτες, τώρα δέν τρώω καμμία, ώχ τί έπαθα!», δέν κάνει προκοπή.
Πρέπει δηλαδή νά τό χαίρεται αυτό ό άνθρωπος. Νά μή θέλουμε εύκολα νά μάς βοηθάη ό Χριστός· νά μή ζητάμε οικονομίες, γιατί τότε θά είμαστε αδόκιμοι, ανεκπαίδευτοι.
Και στον στρατό, όσοι εκπαιδεύονται καλά, αυτοί δέν σκοτώνονται. Όταν ό άνθρωπος βοηθιέται συνέχεια, τελικά δέν βοηθιέται. Έμενα μέ συγκινεί πού δέν βοηθάει συνέχεια ό Χριστός. Νιώθω σάν νά είμαι μαθητής και οι καθηγητές έχουν άπό τους μαθητές απαιτήσεις.
Και γιά νά περάση κανείς στις πνευματικές εξετάσεις, είναι δύσκολο· χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση του εαυτού του και βία, άλλα έτσι προοδεύει πνευματικά. Μήπως ει ναι δύσκολο στον Θεό νά βοηθάη συνέχεια τον κάθε άνθρωπο;
Αλλά δέν βοηθιέται μέ αυτόν τον τρόπο ό άνθρωπος. Ένα παιδί κακομαθημένο, πού τοϋ δίνουν οι γονείς του συνέχεια σοκολάτες και θέλει όλο νά του δίνουν, θά γίνη τεμπέλικο, κακορρίζικο, κακομοίρικο.
Τό ΐδιο και ό άνθρωπος, άν δέχεται συνέχεια τήν βοήθεια τοϋ Θεοϋ, χωρίς νά κοπιάζη ό ιδιος, δέν θά ωρίμαση ποτέ πνευματικά. Γι’ αυτό, ενώ στην αρχή της πνευματικής ζωής ό Θεός βοηθάει τόν άνθρωπο, μετά σιγά-σιγά τραβιέται, γιά νά καταλάβη ό άνθρωπος ότι πρέπει και ό ίδιος νά κάνη ο,τι μπορεί.
Νά, τό μικρό παιδάκι δεν το κρατούν συνέχεια οί γονείς από το χεράκι, για να περπατηση· το αφήνουν και λίγο να περπατηση μόνο του καί, μόλις πάη να πέση, τάκ, το πιάνουν.
Μετά καταλαβαίνει το παιδί ότι οί δικές του δυνάμεις αρκούν μόνο γιά να περπατάη πιασμένο από την κουπαστή!
Αν το παιδάκι περπατάη, μόνον όταν το κρατάνε από το χέρι, καί, όταν το αφήνουν, δεν πιάνεται από την κουπαστή, γιά νά περπατηση καί σιγά- σιγά νά δυναμώση, άλλα κάθεται κάτω, τότε δεν θά μάθη ποτέ νά περπατάη, γιατί δεν έκανε αυτό πού μπορούσε.
- Αισθάνεται ό άνθρωπος ότι πρώτα είχε την θεία βοήθεια καί υστέρα δέν τήν έχει;
- Αν δέν παρακολουθή ό άνθρωπος τον εαυτό του, τίποτε δέν αισθάνεται.

1. Βλ. Γ' Βασ. 18,26.

Απόσπασμα από τις σελίδες  287 -291 του βιβλίου:

            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄     
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ