moje podróże: września 2016

niedziela, 4 września 2016

Impresjoniści w Gdańsku

Boudin Widok basenu portowego w Trouville

Wędrująca po Polsce wystawa sygnowana nazwiskami trzech wielkich mistrzów pędzla (Moneta, Renoira i Delacroix) dotarła też do Gdańska. Nie mogłam odmówić sobie jej odwiedzenia, jestem bowiem kolekcjonerką obrazów mających jakikolwiek związek z impresjonizmem. Moją kolekcję całkiem pokaźnych rozmiarów przechowuję w miejscu niedostępnym szerszej publiczności tj. w pamięci i wspomnieniach, dzieląc się jej fragmentami sporadycznie na tej płaszczyźnie.

Idąc na wystawę Normandia namalowana wiedziałam, iż nie zobaczę tam znanych dzieł malarzy, ich nazwiska są jedynie wabikiem dla przyciągnięcia publiczności. Niestety nasze rodzime zbiory nie dają nam prawie żadnej karty przetargowej do wymiany dzieł. Spodziewałam się zatem kilku szkiców, rysunków, czy mniej znanych obrazków. A jednak rzeczywistość przerosła jednak moje oczekiwania. Co prawda jedyny obraz Renoira był naprawdę kiepski, dwa Monety choć niezłe, nie były najbardziej reprezentatywne dla tego malarza i nie zachwycały, a Delacroix chyba przegapiłam (co jest o tyle dziwne, iż wystawa mieściła się w pięciu niewielkich salkach) ale niemal cała reszta obrazów (ponad osiemdziesiąt) była warta ze wszech miar obejrzenia.

Lebourg Rouen, Le pre aux loups

Obrazy powstały w latach 1790 do 1940 i stanowią zbiór dzieł pozyskanych z zarówno z prywatnych kolekcji, jak i publicznych instytucji. W przeważającej mierze są to obrazy nie znanych szerokiej publiczności twórców, może poza Camillem Corotem (ojczulkiem Corot, jak zwali go pieszczotliwie impresjoniści), czy Gustawem Coubertem. Ale jakie może mieć znaczenie dla oglądającego, który kocha impresje, niezależnie od tego czy namalował je Monet, czy Albert Lebourg (którego zauważyłam po raz pierwszy oglądając jego zimowe spojrzenie na paryską katedrę Notre Dame w Muzeum w Rouen). I choć może nie wszystkich twórców obrazów pokazanych na wystawie można nazwać impresjonistami to spora część pokazanych tu obrazów jest reprezentatywna dla tego nurtu. Skupienie się na pejzażu, ulotność chwili, niezwykła gra świateł (jakże inna od tej, którą portretowali holenderscy mistrzowie martwej natury), rozmyte kontury, przejrzystość tła (wręcz przezroczystość), powietrze mieniące się barwami, malowanie krótkimi pociągnięciami pędzla (kreski, plamki), pastele i pogoda nawet kiedy tematem płótna jest pochmurny, szary dzień.

Boudin Wędkarze na brzegu morza

Spośród przedstawionych na wystawie trzech cyklów tematycznych uwiodły mnie te, w których tematem przewodnim była woda. Pierwszym bohaterem cyklu Na wybrzeżu jest człowiek na tle natury. Obrazy przedstawiają ludzi przy pracy żyjących zgodnie z rytmem przypływów i odpływów (Wędkarze na brzegu morza Eugene Buodin) i przybywających tu i burzących spokojne bytowanie mieszkańców turystów przywożących powiew wielkiego, nowoczesnego świata z jego modą, zwyczajami, rozrywkami i hałasem (Plaża w Dieppe Jacques-Emile Blanche czy Matka i dziecko w normandzkim porcie Berthe Morisot). Drugim z bohaterów jest żywioł morski w jego odsłonach dwóch odsłonach, głównie łagodnej, pozwalającej na spokojne dryfowanie po płaskiej niczym stół powierzchni wody (Ludovik Lepic Pejzaż morski) ale i rozszalałej pokazującej całą grozę natury (Pejzaż morski przy sztormowej pogodzie Gustave Coubert).

Lepic Pejzaż morski

W cyklu Nad Sekwaną jak łatwo się domyślić bohaterką jest najpiękniejsza z francuskich rzek. Urok rzeki i jej okolic w połączeniu ze wspaniałą architekturą inspirowały niejednego z artystów. Mnie oczywiście zaczarował wcześniej wspomniany Lebourg i jego obraz Rouen, Le pre aux lu Może to sentyment związany z miejscem poznania artysty spowodował, że obrazów tego

malarza wyszukiwałam ze szczególnym zainteresowanie.

Spośród cyklu Krajobrazy Normandii uwagę przykuwa obraz Chata kryta słomą w Fontaine –la- Mallet Emille Othon Friesz mający coś wspólnego z klimatem Czerwonych dachów Pissarro.

Friesz Chata kryta słomą w Fontaine-La- Mallet

Podczas każdej wystawy wyszukuję nowe nazwisko twórcy, którego impresje zrobiły na mnie największe wrażenie, tym razem miałabym duży problem, czy wybrać Lepica za jego Pejzaż morski (jakiż spokój tchnie z tego obrazu, jaka cisza – cisza, której tak nam dzisiaj brakuje- chciałoby się znaleźć na pokładzie jednej z tych łodzi żaglowych i płynąć w bezkres mórz zapominając o wszystkim co przyziemne i hałaśliwe), czy Eugene`a Boudina`a, uznawanego za prekursora impresjonizmu (podobno wzorował się na jego malarstwie Monet) za jego pejzaże z Trouville (Nabrzeże podczas przypływu w Trouville, Widok basenu portowego czy Odpływ przy zachodzie słońca).

Odbyłam piękną podróż do krainy łagodności.

Nie ma tu może arcydzieł, nie ma dzieł wybitnych, ale są bardzo urokliwe obrazy o niezwykłej świeżości spojrzenia –prekursorskie odchodzące od odwzorowywania rzeczywistości ku przeczuwaniu tejże.

Szkoda wielka, iż wystawa nie doczekała się katalogu.

Wielbicielom dobrego malarstwa polecam. Wystawa potrwa do 18 września w Oliwskim Pałacu Opatów.

Ponieważ jakoś moich zdjęć nie oddaje uroku obrazów pozwolę sobie zamieścić kilka znalezionych w necie.