Του Jason Bush
DER SPIEGEL
Στις 15 Μαίου, η Ρωσία υπέγραψε σειρά συμφωνιών με την Ιταλία, την Σερβία, την Βουλγαρία και την Ελλάδα, κάνοντας ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση του αγωγού South Stream για μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σε συνάντηση στο Σότσι, η Ρωσική Γκάζπρομ και η Ιταλική ΕΝΙ συμφώνησαν να διπλασιάσουν την δυναμικότητα του αγωγού στα 63 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ η Γκαζπρομ υπέγραψε και μνημόνια συναντίληψης με την Ελληνική ΔΕΣΦΑ, την Σερβική Σρπίζαγκας και την Βουλγαρική Energy Holding.
Ταυτόχρονα, υπεγράφησαν και τα έγγραφα για έναρξη της κατασκευής του αγωγού μήκους 2.000 χιλιομέτρων, ο οποίος με την συμπλήρωση του το 2015, θα μεταφέρει διερχόμενος από Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία και Ελλάδα, Ρωσικό φυσικό αέριο σε τερματικούς στη δυτική Αυστρία και την νότια Ιταλία.
Η συμφωνία ισοδυναμεί με διπλωματικό πραξικόπημα εκ μέρους της Ρωσίας, που θα καθορίσει την πηγή από την οποία η Ευρώπη, θα προμηθεύεται φυσικό αέριο τις επόμενες δεκαετίες. Μία κούρσα που έχει αποκτήσει νέα δυναμική, με τους υποστηρικτές του ανταγωνιστικού αγωγού Nabucco να συνενώνονται, για εξασφάλιση της αναγκαίας πολιτικής υποστήριξης και κατάληξης σε συμφωνία.
Ανησυχίες για περιπλοκές
Δεν αποτελεί σύμπτωση το ότι οι συμφωνίες για τον South Stream υπεγράφησαν μερικές μόνο ημέρες μετά την σύνοδο της Πράγας, και αποσκοπούσε στο να προσδώσει την απαραίτητη πολιτική ώθηση στον Nabucco, που θα διέρχεται από την Τουρκία, και ο οποίος τυγχάνει της στήριξης της ΕΕ και των ΗΠΑ. Αμφότεροι πιστεύουν ότι το κύριο πλεονέκτημα είναι ότι ο Nabucco θα παρακάμπτει την Ρωσία, μειώνοντας σημαντικά την εξάρτηση της Ευρώπης από το Ρωσικό αέριο.
Επιπρόσθετα με την σύνοδο της Πράγας, η ΕΕ «φλερτάρει» την Τουρκία, με την συμφωνία να αναμένεται τον Ιούνιο. Μέχρι πρόσφατα εκφράζονταν ανησυχίες ότι η Τουρκία θα επιχειρούσε να εκμεταλλευθεί το έργο, εξασφαλίζοντας ανταλλάγματα στις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις.
Παρά την πρόοδο που έχει επιτελεστεί, αναλυτές εκτιμούν ότι όλα έγιναν πολύ αργά, και προβλέπουν ότι ο Nabucco δεν θα καταστεί βιώσιμος πριν από το 2020. Ταυτόχρονα, η προσπάθεια δυσχεραίνεται από την στάση της Ρωσίας, η οποία θέλει να αναδειχθεί στον κύριο παροχέα φυσικού αερίου της Ευρώπης.
Η προέλευση του φυσικού αερίου
Ακόμη και χωρίς τον ανταγωνισμό από τον South Stream, υφίστανται βασικά ερωτήματα για την οικονομική βιωσιμότητα του Nabucco, με κύριο την χρηματοδότηση του. Βασικό ερώτημα αποτελεί επίσης η προέλευση του φυσικού αερίου (στόχος είναι τα 31 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα).
Η αρχική ιδέα ήταν το φυσικό αέριο να μεταφέρεται από χώρες με μεγάλα κοιτάσματα - Αζερμπαιτζάν, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν. Ωστόσο αυτό προσέκρουσε στην άρνηση των τριών τελευταίων να υπογράψουν την συμφωνία της Πράγας, δρώντας κάτω από την προφανή πίεση της Μόσχας. Σε κάθε περίπτωση, ουδείς έχει καταλήξει στο πως το φυσικό αέριο θα διοχετεύεται στον Nabucco. Η διέλευση μάλιστα του αγωγού κάτω από την Κασπία αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω του μη καθορισμού του νομικού της καθεστώτος και των προσκομμάτων που ενδέχεται να προβάλει η Ρωσία.
Αναλυτές πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος για να καταστεί βιώσιμος ο Nabucco είναι αν το Ιράν πεισθεί να παρέχει φυσικό αέριο. Ακόμη όμως και αν ληφθεί υπόψιν η πρόθεση Ομπάμα για βελτίωση των σχέσεων με την Τεχεράνη, είναι πολύ νωρίς να γίνεται λόγος για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Την ίδια στιγμή, από Ρωσικής πλευράς συντελείται πρόοδος με τον South Stream, που εκτιμάται ότι είναι περισσότερος βιώσιμος από τον Nabucco, αφού αφενός οι Ρώσοι διαθέτουν άφθονες ποσότητες φυσικού αερίου, και αφετέρου παρουσιάζονται πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν το έργο.
Σαλιγκάρι εναντίον χελώνας
Είναι πολύ νωρίς να γίνεται αναφορά για νίκη των Ρώσων, αφού ο South Stream εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ουσιαστικά προβλήματα. Η μάχη για τον Μεγάλο Αγωγό μοιάζει με μαραθώνιο μεταξύ Σαλιγκαριού και Χελώνας, και σε αυτό το στάδιο δεν είναι σίγουρο από πού θα προέρχεται το φυσικό αέριο για αμφότερα τα έργα.
Το κόστος αξιοποίησης των κοιτασμάτων κάτω από την Τούνδρα της Αρκτικής στην Βόρεια Σιβηρία θεωρείται απαγορευτικό, ενώ η οικονομική κρίση ενέτεινε και την αβεβαιότητα για την ζήτηση φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα η Γκάζπρομ να παρουσιάζεται διστακτική για επενδύσεις. Ρωσία και ΕΕ δεν έχουν επίσης καταλήξει σε συμφωνία για ρύθμιση των κοινοπραξιών μεταξύ της Γκάζπρομ και των δυτικών της συνεργατών.
Επιπρόσθετα, πρόβλημα δημιουργεί και το τεράστιο κόστος για κατασκευή του South Stream, που κυμαίνεται μεταξύ 19 και 24 δισεκατομμύρια Ευρώ, τρεις φορές περισσότερα από ότι θα στοιχίσει ο Nabucco. Αν αυτό συνδυαστεί με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γκαζπρομ, τότε το μέλλον του South Stream θεωρείται εξίσου αβέβαιο.
Παρά το διπλωματικό προβάδισμα που διατηρεί ο South Stream, ουδείς μπορεί να προβλέψει την τελική έκβαση της ενεργειακής κούρσας. Και κανένας αγωγός δεν θεωρείται ότι θα προσφέρει σύντομα λύση στα αυξανόμενα ενεργειακά προβλήματα της Ευρώπης.
The New York Times Syndicate
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.