Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ν.Αφρική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ν.Αφρική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2013

Πέθανε ο μεγάλος αντι-διζωνικός ηγέτης: Νέλσον Μαντέλα

Πέθανε ο μεγάλος αντι-διζωνικός ηγέτης: Νέλσον Μαντέλα
Φανούλα Αργυρού (Agora Dialogue external link )
Mandela 1a kali fotografiaΠέθανε σε ηλικία 95 χρόνων ένας πραγματικά παγκόσμιος μεγάλος ιστορικός ηγέτης, οαντιδιζωνικός, αντι-ρατσιστής, αγωνιστής της Ελευθερίας, πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, ο μεγάλος Νέλσον Μαντέλα. Ο άνθρωπος που απέρριψε ασυζητητί  ως ρατσιστική τη τουρκο-βρετανική διζωνική λύση για τη πατρίδα του, όταν του την πρότειναν και εκείνου την δεκαετία του 1990 στο πρότυπο που την προωθούν από το 1974 για λύση του δικού μας Κυπριακού προβλήματος. Πρέπει να θυμίσουμε εδώ και την δήλωση που έκανε ο δικός μας Δρ. Βάσος Λυσσαρίδης,  για τη λύση αυτή στις 10 Νοεμβρίου 2008 σε συνέντευξή του στο «Ράδιο Πρώτο» και το συνάδελφο Λάζαρο Μαύρο.
"Πώς θα τολμήσω να αντικρύσω τον Μαντέλα όταν ήμουνα ο υπεύθυνος παγκοσμίως του αγώνα εναντίον τουαπαρχάιτ, εναντίον των φυλετικών διακρίσεων αν και μόνο προσυπογράψω φυλετικές διακρίσεις;  Θα είναι αντίφαση ζωής.
Το να έρχεται το θύμα ή ένα τμήμα του θύματος να προσπαθεί να αποδώσει ευθύνη για το τεράστιο έγκλημα της κατοχής, της εθνοκάθαρσης,  της καταπάτησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,  να μου επιτραπεί να πω ότι αυτό αποτελεί πολιτικό μαζοχισμό."
Ο Μαντέλα, πρωτοπόρησε,  αγωνίστηκε για τη απελευθέρωση της πατρίδας του και τα ανθρώπινα δικαιώματα των συμπατριωτών του, φυλακίστηκε για δεκαετίες, και γι΄αυτόν και τους συμπατριώτες του,  λέξεις όπως αγώνας, συναγωνιστές και ανθρώπινα δικαιώματα όχι μόνο είχαν βάθος και νόημα αλλά και έμπρακτα υπήρξαν βίωμα πραγματικού αγώνα,  στόχος και σκοπός που άφησαν πλέον τη θέση τους στη παγκόσμια Ιστορία και όχι μόνο στην Ιστορία της Νοτίου Αφρικής.
Σήμερα όλη η ανθρωπότητα, με μεσίστιες σημαίες τιμούν και εκτιμούν τη προσφορά του στον ανένδοτο αγώνα του,  μαζί με το λαό της Νοτίου Αφρικής, θρηνούν το θάνατο ενός πραγματικού μαχητή της Ελευθερίας, υποκλίνονται στο μεγαλείο ενός statesman, που πάλεψε για μια γνήσια ενωμένη, δημοκρατική και μη ρατσιστική Νότιο Αφρική και ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για όλο το λαό του. Κάτι που πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι οφείλει να επιδιώκει γνήσια και αποφασιστικά, και ο δικό μας λαός, της Κύπρου,  προτού είναι πλέον πολύ αργά και δρόμος δίχως επιστροφή. Γιατί οι αγώνες έχουν νόημα και αποτέλεσμα όταν υπάρχει και επιδιώκεται ανόθευτα ο στόχος της απελευθέρωσης και δημοκρατίας με ηγέτες που τολμούν και ξέρουν πως να διεκδικήσουν για την πατρίδα τους και τους συμπατριώτες τους. Ένα τέτοιο ηγέτη δυστυχώς ακόμα δεν αξιώθηκε να έχει η ημικατεχόμενη Κύπρος μας. Δεν είχε ούτε πριν την ψευτο-ανεξαρτησία ούτε μετά μέχρι σήμερα.
Σήμερα, όλοι οι ηγέτες της υφηλίου εξυμνούν τον άνθρωπο Νέλσον Μαντέλα για την επιμονή του στον ανθρώπινο αγώνα του για τα ίσα δικαιώματα των συμπατριωτών του, εναντίον του ρατσισμού και υποτίμησης της ανθρώπινης ύπαρξης και υπόστασης, γιατί το ωφελιμότερο και ακριβότερο προτέρημα ενός ηγέτη, είναι να ξέρει να απαιτεί με αντοχή. Να εμπνέει αλλά και  να διαπραγματεύεται την κατάλληλη ώρα εξασφαλίζοντας τα δίκαια του λαού του, δίχως να καταπατά τους αγώνες του λαού του, το αίμα που έχυσαν, τις θυσίες του έκαναν, δίχως να σκύβει ή να υποδουλώνεται σε ξένα συμφέροντα. Γιατί εκείνους που καταπατούν τέτοιους αγώνες ούτε εκείνοι που εξυπηρετούνται από αυτούς δεν εκτιμούν, τους περιφρονούν.   Αυτός ήταν ο ταπεινός μαύρος πολίτης, Νέλσον Μαντέλα, άξιος ιστορικός ηγέτης από τους λίγους που κατέγραψε παγκόσμια η Ιστορία των ανθρώπων.
Αιωνία και άξια η Μνήμη του.
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 3 Ιουλίου 2013

Παγκόσμια συγκίνηση για τον Νέλσον Μαντέλα




Παγκόσμια είναι η συγκίνηση που έχει προκληθεί για τον Νέλσον Μαντέλα, τον πρώην πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, ο οποίος αποτέλεσε παγκοσμίως σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ και των φυλετικών διακρίσεων και τιμήθηκε γι' αυτό -μεταξύ άλλων βραβείων- και με το Νομπέλ Ειρήνης του 1993. Στην πατρίδα του, δεκάδες νέα παιδιά είχαν στρατοπεδεύσει τις τελευταίες μέρες έξω από το νοσοκομείο της Πραιτώριας και προσεύχονταν, κρατώντας κεριά, πορτρέτα του και πανό με διάσημες ρήσεις του, όπως «πάντα μοιάζει αδύνατο, μέχρι να γίνει». Τα 53 εκατομμύρια πολίτες της χώρας του αρχίζουν να συνειδητοποιούν σταδιακά ότι ο ηρωικός και λαοφιλής ηγέτης τους δεν θα είναι πια μαζί τους.
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

Εκ περιτροπής κι ο. Μαντέλα!!!


Ειρήσθω
24/05/2011 | Με τον Λάζαρο Μαύρο

Κ Α Λ Α Ν σιόρ, έν αντρέπουνται; Ακόμα κι αν βρήκαν στα πρακτικά του Εθνικού Συμβουλίου του 2008 γραμμένο (άγνωστο πώς λανθασμένο) για το έτος 1972, δεν είχαν δυο δράμια νουν να σκεφτούν τα πασίγνωστα; Είναι δυνατόν, κοτζάμ αρχηγός κυβερνώντος κόμματος - ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ κ. Ά. Κυπριανού - και κοτζάμ «Χαραυγή» με τις εκλαμπρότατες αρθρογράφους της, να διατείνονται ότι «η εκ περιτροπής προεδρία ήταν στο τραπέζι από το. 1972»; Και την αρλούμπα (ρεζιλίκι) να λένε ότι το. 1972 ο Νέλσον Μαντέλα διαπραγματευόταν ΤΟΤΕ το μέλλον της Νοτίου Αφρικής; Δεν ντρέπονται, άραγε, που γίνονται και διεθνώς καταγέλαστοι;
Α Π Ο ΠΟΥ ν' αρχίσει κανείς και πόσα ν' αποφύγει να τους κράξει; Αρκούν τα πασίγνωστα γεγονότα. Πρώτα τα παγκοσμίως πασίγνωστα: Ο Μαντέλα το 1972 δεν διαπραγματευόταν. Βρισκόταν με ισόβια κάθειρξη, για ένατο ήδη έτος στις φυλακές του ρατσιστικού καθεστώτος των λευκών της Ν. Αφρικής. Αποφυλακίστηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1990, μετά από 27 χρόνια στις φυλακές των ρατσιστών, στο Ρόμπερ Άιλαντ, μετά στο Πόλσμορ κι ύστερα στο Βίκτορ Βέρστερ. Από το 1990 (κι όχι το. 1972) διαπραγματεύτηκε, με τον τελευταίο πρόεδρο του ρατσιστικού καθεστώτος, τον Φρεντερίκ ντε Κλερκ, που είχε διαδεχθεί τον Πίτερ Μπόθα. Όταν ο μακροχρόνιος, ασυμβίβαστος, ανειρήνευτος αγώνας της μαύρης πλειοψηφίας κι η έμπρακτη διεθνής αλληλεγγύη, οδήγησαν στην κατάρρευση και στην ήττα του καθεστώτος απαρχάιντ.
Ο Μ Α Ν Τ Ε Λ Α , ως πρόεδρος το 1991 του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) της μαύρης πλειοψηφίας, στις τότε διαπραγματεύσεις, είχε ΑΠΟΡΡΙΨΕΙ μετά βδελυγμίας την πρόταση των σκληροπυρηνικών ρατσιστών να υιοθετηθεί για τη Ν. Αφρική, η και τότε συζητούμενη για την Κύπρο Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Την εισηγήθηκαν οι ρατσιστές, με ονομαστική αναφορά στην Κύπρο. Και ως ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ και κατάφωρα αντιδημοκρατική, την απέρριψε ο Μαντέλα. Κι αυτό δεν το γυρίζει η γλώσσα του ΑΚΕΛ να το γράψει ούτε μισή φορά στη «Χαραυγή» του. Ο Μαντέλα εξελέγη 10.5.94 πρώτος μαύρος πρόεδρος της Ν. Αφρικής κι η χώρα απέκτησε το 1996 το δημοκρατικό της σύνταγμα.

Α Σ Χ Ε Τ Ο Ι , αμόρφωτοι, επικίνδυνα ανεπαρκείς, όχι μόνο περί Μαντέλα κάνουν μεσάνυκτα, αλλ' οϊμέ και στο Κυπριακό, που 'ναι και το. επάγγελμά τους, προέβαλαν το ψευδέστατο ότι το. 1972 «τέθηκε στο τραπέζι η εκ περιτροπής προεδρία»! Εν ο νους τους τζιαι γυρίζει! Ούτε καν την ιστορία του Κυπριακού ξέρουν. Και στα βιβλία να τους παραπέμψει κανείς, ένα είναι αποδεδειγμένο: Ούτε να διαβάζουν ξέρουν. Λαέ οι εκλεκτοί σου.

ΕΡΩΤΗΣΗ
Να υποθέσουμε, άραγε, ότι με την προχθεσινή τους ψήφο οι Ακελιστές ενέκριναν και τον «εκ περιτροπής αριστερό Τούρκο της Κύπρου πρόεδρο»; Και, άρα, θ' αρχίσει κι η αλλαγή του καταστατικού του κόμματος, ώστε το ΑΚΕΛ να έχει εκ περιτροπής αριστερό Τούρκο Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής του Επιτροπής;
Λάζ. Α. Μαύρος
Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010

Ο ΑΞΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΙΖΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΝΕΛΣΟΝ ΜΑΝΤΕΛΑ


Ο προσωπικός φίλος του Μαντέλα Γιώργος Μπίζος μαζί με τον Πρόεδρο της Ολυμπιακής Επιτροπής της Νότιας Αφρικής

Του Ντίνου Τουμάζου

Κατ’ αρχήν, άξιος ποιας πατρίδας o Γεώργιος Μπίζος;
Και των δύο: της φυσικής και της θετής, της Ελλάδας και της Νοτίου Αφρικής. Και εντέλει ΑΞΙΟΣ της Οικουμένης, της κοινής πατρίδας όλων των ανθρώπων, ως φορέας του οικουμενικού ελληνικού πνεύματος και των αξιών του, που κουβαλεί στις πνευματικές και ψυχικές του αποσκευές.
Αυτό ακριβώς το οικουμενικό πνεύμα και αυτές οι αξίες ωθούσαν τον δεκατριάχρονο Μπίζο να επιμείνει πεισματικά να συνοδεύσει τον πατέρα του σε ένα ταξίδι απόκρυψης και διάσωσης 7 ξένων (Νεοζηλανδών) στρατιωτών που είχαν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, η οποία είχε μόλις πέσει στα χέρια των ναζί.

Το πρώτο μέρος της οδύσσειάς τους τελειώνει όταν, μετά από δραματικές συνθήκες, η μπαλωμένη βάρκα τους περισυλλέγεται από συμμαχικό πολεμικό και τους αποβιβάζει στην Αίγυπτο, για να ακολουθήσει όμως η συνέχεια των περιπετειών σε άλλους τόπους. Μην μπορώντας πλέον να γυρίσουν στη κατεχόμενη πατρίδα, κατέφυγαν μαζί με άλλους πρόσφυγες και τραυματίες πολέμου στη Νότιο Αφρική.

Πάλεψε δίπλα στον πατέρα του τις αντιξοότητες, που πολλαπλασιάστηκαν από τις δυσκολίες που το τότε καθεστώς επέβαλλε και, ξεδιπλώνοντας σεμνά αλλά αποφασιστικά τη δυναμική του ιδιοσυγκρασία, αναμείχθηκε και τελικά πρωτοστάτησε στον ο αγώνα για την αποτίναξη του απάνθρωπου ζυγού του άπαρχαϊντ που καταδυνάστευε τη δεύτερη πατρίδα του. Αναδείχθηκε πρωτοστάτης και σύμβολο αυταπάρνησης, που τον οδήγησε μεν σε απότομα και επικίνδυνα μονοπάτια, αλλά και τον δικαίωσε.

Θα μπορούσε θαυμάσια να εξελιχθεί σε επιχειρηματία ή μεγαλέμπορο όπως τόσοι και τόσοι καταξιωμένοι συμπατριώτες μας της Ν. Αφρικής. Θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ιδιοκτήτη μεγάλων πολυκαταστημάτων ή / και αλυσίδων εστιατορίων, να επιδοθεί στις οικοδομικές επιχειρήσεις, υπηρετώντας την «τουβλομανία» που (απόλυτα κατανοητό) διακατέχει πολλούς από εμάς τους πρόσφυγες και μετανάστες.



Όμως ο Γεώργιος Μπίζος δεν μαγεύτηκε, δεν δελεάστηκε, δεν παγιδεύτηκε. Δεν υπέκυψε στον πειρασμό στον οποίο υποκύπτουν οι μικροί άνθρωποι προκειμένου να εξυπηρετήσουν μικροσυμφέροντα και ναρκισσισμούς. Δεν υπέκυψε στην ευκολία της προσωπικής ευμάρειας. Απέδειξε από την τρυφερή ηλικία των 13 ετών πως προοριζόταν για τα μεγάλα, τα υψηλά, τα δύσκολα.

Ο πατέρας του άλλωστε τον ήθελε γιατρό. Ο νεαρός όμως Μπίζος, ζώντας μέσα στις περιπέτειες και τις δύσκολες συνθήκες της μοναξιάς και της στέρησης της πατρίδας και της οικογένειάς του, δυσκολεύτηκε να εξασφαλίσει βαθμολογία που θα του επέτρεπε να πραγματοποιήσει την πατρική επιθυμία. Μπήκε όμως στο πανεπιστήμιο προκειμένου να παρακολουθήσει φιλολογικά και άλλα μαθήματα, με την προοπτική ότι θα είχε και δεύτερη ευκαιρία, αριστεύοντας στην πρώτη ακαδημαϊκή χρονιά, να μεταπηδήσει στην ιατρική. Άρχισε να μελετά ιστορία, αρχαία ελληνικά, κλασικές σπουδές, που τον βοήθησαν τελικά να συνειδητοποιήσει ότι είχε κλίση προς τη νομική επιστήμη. Το όνειρο του πατέρα του μπορεί να μην πραγματοποιήθηκε από τον ίδιο, πραγματοποιήθηκε όμως εις διπλούν, αφού δύο από τους τρεις γιους του Γεωργίου Μπίζου διαπρέπουν σήμερα στην ιατρική.

Ο Γεώργιος Μπίζος έμελλε να ακολουθήσει άλλα μονοπάτια, που του επιφύλασσαν χρόνια δίσεκτα, με διωγμούς, κατατρεγμούς, εμπόδια και τρικλοποδιές, ο αγώνας του όμως άρχισε να αποδίδει καρπούς μετά από πολλές δεκαετίες αναδεικνύοντάς τον Άξιο Έλληνα, Άξιο Νοτιο-Αφρικανό, Άξιο Άνθρωπο.


Ο πάντα επίκαιρος αγώνας του με τον Νέλσον Μαντέλα

Μελετώντας την πορεία τόσο του Νέλσον Μαντέλα όσο και του επιστήθιου φίλου και συναγωνιστή του, του συμπατριώτη μας Γεωργίου Μπίζου, αναπόφευκτα συγκρίνουμε την ιστορική πορεία του αγώνα εκείνων με τους δικούς μας εθνικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες.

Διαπιστώνουμε πρώτα πως ούτε ο Μαντέλα έχασε την ελπίδα και τον προσανατολισμό του αλλά ούτε ο Έλληνας σύντροφος του σήκωσε τα χέρια. Η απαράμιλλη οξυδέρκειά του, κατά κοινή παραδοχή όλων, έσωσε την ίδια τη ζωή του Νέλσον Μαντέλα που επρόκειτο να αναδειχθεί, μέσα από τη μακροχρόνια φυλάκισή του, σύμβολο, κατηχητής και καθοδηγητής ενός αγώνα άνισου.

Χαριτολογώντας ο Μπίζος με τους άλλους συνηγόρους του τότε κατηγορούμενου Μαντέλα, με τους οποίους συνεργαζόταν και προκειμένου να τους πείσει στην υιοθέτηση της δικής του στρατηγικής και τακτικής, τους προκάλεσε να βάλουν στοίχημα ότι η δική του προσέγγιση θα γλίτωνε τουλάχιστον τη ζωή του Μαντέλα. Και κέρδισε: έσωσε τη ζωή του Μαντέλα, έδωσε ελπίδα και προοπτική στον αγώνα. Ο νεαρός τότε Έλληνας δικηγόρος, που δεν είχε καν υπηκοότητα ή διαβατήριο της δεύτερης πατρίδας του, με αναπτερωμένο το ηθικό μετά τη διάσωση του φίλου του, αντέτεινε χαμογελώντας στους μεγαλύτερους σε ηλικία διαπρεπείς νομικούς συνεργάτες του: «Μη στοιχηματίζετε ποτέ με Έλληνα!» Χωρίς έπαρση, ο Γεώργιος Μπίζος δηλώνει πως η ίδια τακτική θα διέσωζε και τη ζωή του Σωκράτη!

Η συμβολή του ευφυούς Έλληνα αγωνιστή στην ιστορική πορεία της θετής του πατρίδας υπήρξε καθοριστική. Ουσιαστικός στυλοβάτης του μεγάλου του συντρόφου κατά τα χρόνια της απομόνωσής του, κράτησε αναμμένη τη σπίθα της ελπίδας. Τα χρόνια κύλησαν δύσκολα, αλλά απτόητος συνέχισε να μάχεται στην πρώτη γραμμή ώσπου ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Το φως άρχισε αργά αλλά σταθερά να διεισδύει στο μπουντρούμι του Μαντέλα. Οι παράλληλες πορείες τους άντεξαν στον χρόνο.

Χρησιμοποιώντας με τρόπο μοναδικά επιδέξιο τη φιλοσοφία του δικαίου, πλησίαζε ολοένα και περισσότερο τον στόχο του. Μέσα σε αφάνταστα αντίξοες καταστάσεις, συνύφαινε αρχαιογνωσία, φιλοσοφία και νομική επιστήμη, έκανε τον αναγκαίο συγκερασμό ώστε τα εμπόδια που θεωρούνταν ανυπέρβλητα να χαμηλώνουν σταδιακά. Με αποτελεσματικό εργαλείο την τέχνη του, τη νομική επιστήμη, εξευτέλιζε το ρατσιστικό και απάνθρωπο καθεστώς και έπλεκε το σχοινί που θα τους προσφερόταν για αυτοχειριασμό. Αμφισβητούσε τους νόμους τους, αναδεικνύοντάς τους παράνομους μέσα από το δικό τους νομικό καθεστώς. Δημιουργούσε ερείσματα για πολιτική αξιοποίηση.

Κάθε αρχή έχει το τέλος της. Το ρατσιστικό καθεστώς αισθανόταν τους τριγμούς, τον κίνδυνο να χαθεί το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Άρχισαν επιτέλους οι διαπραγματεύσεις. Έπρεπε τώρα να παλέψουν ένα σύνταγμα / νομοθετικό πλαίσιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των καταχραστών της εξουσίας. Είχαν να αντιμετωπίσουν τεράστια εσωτερικά και εξωτερικά, οικονομικά και άλλα, συμφέροντα των αδρανούντων μέσα από το βόλεμα περιφερειακών δυνάμεων και υπερδυνάμεων. Στρατηγικά συμφέροντα διακυβεύονταν. Οι δολοπλοκίες και η γνωστή πολιτική του διαίρει και βασίλευε επιστρατεύτηκαν και έφταναν στο αποκορύφωμά τους.

Πανικοβλημένοι οι ντόπιοι εξουσιαστές και οι εκτός χώρας σύμμαχοί τους, θρασείς όπως ανέκαθεν, έφτασαν στο σημείο να προτείνουν ακόμα και λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ναι, προηγήθηκε η προσπάθεια επιβολής της στην Αφρική πριν το επιχειρήσουν στην κατεχόμενη Κύπρο), προκειμένου να διατηρήσουν βραχυπρόθεσμα και να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα τα συμφέροντά τους. Ήταν πλέον ηλίου φαεινότερον ότι οι επιλογές τους περιορίζονταν. Δεν ήταν εύκολο να αποδεχθούν το τέλος της κυριαρχίας τους, να δεχτούν ότι η καρέκλα έτριζε κάτω από τα πόδια τους και το σχοινί που οι αγωνιστές έπλεκαν και προόριζαν για τους δυνάστες τους κόντευε να τελειώσει.

Έβαλαν λυτούς και δεμένους να μεσολαβήσουν! Να πουν στους αγωνιστές πως θα δημιουργούσαν ένα σύγχρονο, μοντέρνο, δοκιμασμένο και επιτυχημένο πολιτειακό σύστημα διακυβέρνησης όπως της Αμερικής ή της Ελβετίας ή της Αυστραλίας! Ότι με αυτόν τον τρόπο θα επανενωνόταν ο πληθυσμός και οι κάτοικοι της χώρας θα συνυπήρχαν αρμονικά. Ότι επιτέλους θα ευτυχούσαν! (η επανάληψη των ίδιων μεθόδων στην Κύπρο γνωστή).

Προσπάθησαν βεβαίως να τους αποκρύψουν ότι οι πρώην καταχραστές της εξουσίας θα είχαν την αποκλειστική ευθύνη της δικής τους ζώνης και της δικής τους κοινότητας, αλλά ταυτόχρονα θα ήταν συνεταίροι του συνόλου του κράτους! Οι σκληροτράχηλοι όμως αγωνιστές διέβλεψαν τις παγίδες που τους έστηναν. Μελέτησαν ενδελεχώς τις προτάσεις και χωρίς χρονοτριβή τις απέρριψαν. Κατάλαβαν γρήγορα πως τα ποικίλα και συγκρουόμενα συμφέροντα θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν εις τον αιώνα το άπαντα, αλλά και ότι οι συγκυρίες και οι ευκαιρίες ευνοούν εκείνους που έχουν σθένος και αντοχές να περιμένουν, να επιμένουν, να παλεύουν και να ελπίζουν!

Απέρριψαν την προταθείσα διζωνική δικοινοτική λύση και άλλες παραλλαγές της που δόλια και ψευδεπώνυμα προωθούνταν προκειμένου να διατηρήσουν κεκτημένα δικαιώματα οι ρατσιστές που τους καταδυνάστευαν. Αντιλήφθηκαν την παγίδα και προσηλώθηκαν στον στόχο. Οι δημοκρατικές καταβολές του Γεωργίου Μπίζου βρήκαν την έκφρασή τους στη βασική Δημοκρατική Αρχή: Ένας Άνθρωπος, Μία Ψήφος!

Κανένα δέλεαρ, καμιά κολακεία, καμία υπόσχεση δεν στάθηκε ικανή να τους ξεγελάσει και να τους πείσει ότι σε καθεστώς διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας θα ήταν εξασφαλισμένοι αφού θα είχαν μία υπηκοότητα, μία ιθαγένεια, ένα κράτος και τίποτε δεν θα μπορούσε να τους αμφισβητήσει την κυριότητα της πατρίδας και τα δικαιώματά τους. Τους είπαν πως ο συνεταιρισμός θα δούλευε σαν ρολόϊ και η απόμακρη σκέψη τυχόν διάλυσής του ήταν όνειρο θερινής νυκτός. Αν είναι ποτέ δυνατόν μια συμφωνία κυρίων με την εγγύηση της διεθνούς «έντιμης» κοινωνίας να αμφισβητηθεί! Αλίμονο! Δεν τους έπεισαν. Επέμεναν χωρίς αμφιταλαντεύσεις, χωρίς αμφιβολίες, παρόλα τα σκαμπανεβάσματα και τις αντιξοότητες, στο Α κεφαλαίο της λέξης «Άνθρωπος», στη Δημοκρατική Αρχή: Ένας Άνθρωπος, Μία Ψήφος!

Η διεθνής κοινότητα είχε πλέον αναπόδραστα ευαισθητοποιηθεί. Το διεθνές δίκαιο, δημόσιο και ιδιωτικό, είχε αρχίσει επιτέλους να παίρνει τη θέση του. Ήταν πλέον θέμα χρόνου. Και τελικά οι αγώνες τους δικαιώθηκαν! Τώρα πια είναι Ελεύθεροι! Συνεχίζουν τον δικό τους αγώνα, ανεβαίνουν τον δικό τους Γολγοθά, όπως εξάλλου και όλοι οι άλλοι λαοί και κρατικές οντότητες του πλανήτη μας!

Ο Γεώργιος Μπίζος, ο ακούραστος αγωνιστής και επιφανής νομικός που μας κάνει την τιμή να μας επισκεφθεί αυτές τις μέρες, που μας δίνει την ευκαιρία να γίνουμε κοινωνοί των αγώνων του Ανθρώπου σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, που μας δίνει την ευκαιρία να προβληματιστούμε και να αναβαπτιστούμε, είναι εδώ για να μοιραστεί μαζί μας τις εμπειρίες του, να μας δείξει πώς κερδίζονται οι αγώνες των ανθρώπων ενάντια στην αδικία και την εκμετάλλευση, ενάντια στην καταδυνάστευση οποιασδήποτε μορφής. Είναι εδώ για να ενώσει τη φωνή του για Ελευθερία, Δικαιοσύνη και Αξιοπρέπεια με μια κατηγορία ανθρώπων που μοιράζονται τις ίδιες αρχές και ιδανικά. Πνευματικούς ανθρώπους που συνδυάζουν ικανότητες, ευαισθησίες, σεμνότητα και ήθος, ανθρώπους που αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, όπως ο Nick Xenophon, ο Julian Burnside, η Jenny Webb, η Jessie Taylor και ο George Georgiou, στον οποίο και χρωστούμε τα μέγιστα για την παρουσία του Γεωργίου Μπίζου στην Αυστραλία.

Από τέτοιους ανθρώπους των έργων, ανθρώπους της φρόνησης και της δράσης, ανθρώπους που δικαιώνουν την ύπαρξή τους, έχουμε σίγουρα πολλά να μάθουμε.


Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 29 Ιουνίου 2009

Η κληρονομιά του απαρτχάιντ επιβιώνει ακόμη στη Ν. Αφρική


Le Monde Diplomatique

Του Achille Mbembe
Καθηγητή Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ

«Μια κυβέρνηση για όλους τους Αφρικανούς», ήταν η υπόσχεση που έδωσε ο πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα, μετά την εκλογική νίκη του στις 22 Απριλίου 2009. Προσωπικότητα εξίσου αινιγματική και χαρισματική, αυτός που θα διοικεί στο εξής την πρώτη οικονομική δύναμη της μαύρης ηπείρου θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια κοινωνία διαβρωμένη από τις ανισότητες και την εγκληματικότητα. Θα κληθεί επίσης να αντιμετωπίσει την κρίση που ταλανίζει το κόμμα του, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (AΕΚ), το οποίο υπονομεύεται από εσωτερικές εντάσεις.

Στις 6 Μαΐου 2009, η Νότιος Αφρική επέλεξε ως επικεφαλής τον πιο πανούργο και πιο αινιγματικό πολιτικό της χώρας. Περιπετειώδης προσωπικότητα, λαϊκός ήρωας και μυθιστορηματική φιγούρα, ο νέος πρόεδρος της πρώτης οικονομικής δύναμης των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής, ο Τζέικομπ Ζούμα, γεννά έντονα πάθη από τότε που τον καθαίρεσε από τη θέση του αντιπροέδρου, ο αρχηγός του κράτους Τάμπο Μπέκι, το 2005. Μεταξύ άλλων, κατηγορήθηκε από την πρώτη εκλεγμένη δημοκρατική κυβέρνηση, το 1994, για διαφθορά στην αμφιλεγόμενη αγορά εξοπλισμών.
Με τη μαχητική υπεράσπιση των καλύτερων Νοτιοαφρικανών δικηγόρων, ο Ζούμα χρησιμοποίησε με επιτυχία όλα τα νόμιμα και μη (2) μέσα προκειμένου να μην απαντήσει ποτέ για όλα όσα κατηγορούνταν ενώπιον των δικαστηρίων. Επικεφαλής του λεγόμενου κινήματος «της ηθικής αναγέννησης», σε ένα από τα πιο εκτεθειμένα στην πανδημία του AIDS κράτη, αθωώθηκε, αργότερα, σε μια σκοτεινή υπόθεση βιασμού μιας νεαρής κοπέλας. 

Οι καταβολές του Ζούμα
Παιδί μιας φτωχής και συντηρητικής οικογένειας του Κουαζουλού-Νατάλ, ο Ζούμα εγκατέλειψε πολύ νωρίς τις σπουδές του για να εμπλακεί στον απελευθερωτικό αγώνα. Όπως και τα περισσότερα στελέχη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ΑΕΚ) της γενιάς του, πέρασε πολλά χρόνια στις φυλακές στη νήσο Ρόμπεν, ανοιχτά του Ακρωτηρίου. Αφού απελευθερώθηκε, επαναδραστηριοποιήθηκε, στην εξορία, σε ένα παράνομο κίνημα. Άνδρας ελάχιστα καλλιεργημένος αλλά πονηρός και πραγματιστής, σκαρφαλώνει ταχύτατα τις βαθμίδες του κόμματος, καθώς ασχολείται, λίγο πριν την πτώση του απαρτχάιντ, με το δίκτυο πληροφοριών.

Η ανέλιξή του στην εξουσία είναι μία από τις πιο περίπλοκες στη σύγχρονη ιστορία της Νοτίου Αφρικής. Είναι το αποτέλεσμα σκληρών αγώνων στο εσωτερικό του ΑΕΚ: η υποψηφιότητά του για την προεδρία προκάλεσε, το Δεκέμβριο του 2008, τη ρήξη του κόμματος και τη δημιουργία του Κογκρέσου του λαού (COPE), με επικεφαλής πρώην σημαντικούς αποστάτες της κυβέρνησης Μπέκι (3). Στη διαμάχη που φέρνει αντιμέτωπους τους οπαδούς του Ζούμα με αυτούς του Μπέκι, κάθε πλευρά κατηγορεί την άλλη ότι χρησιμοποιεί τις μυστικές υπηρεσίες και τα όργανα ασφαλείας του κράτους για ιδιωτικούς σκοπούς. Από τις συγκρούσεις αυτές, σχεδόν κανένας δημόσιος θεσμός δεν βγήκε ηθικά αλώβητος. Και η Νότιος Αφρική χάνει τον ιδεαλισμό που σημάδεψε τα δέκα πρώτα χρόνια της δημοκρατικής περιόδου.

Πέρα από τον επίμονο χαρακτήρα του, πολλοί παράγοντες εξηγούν από τη μία τη στροφή στο πρόσωπό του, ενός μέρους των μαύρων, που αρχικά ήταν συγκρατημένοι, και από την άλλη την εκλογή του από τη Βουλή (4), παρά τα κραυγαλέα κενά και τις αδυναμίες του, που σε άλλη περίπτωση θα είχαν αποτελέσει ανυπέρβλητο εμπόδιο. Σε μια κοινωνία που δίνει προνομιούχα θέση στα θύματα της ιστορίας, τα αναγάγει σε μάρτυρες και με κάθε ευκαιρία κηρύσσει την άφεση των αμαρτιών, τη συγχώρεση και τη συμφιλίωση, ο Ζούμα κατάφερε και φόρεσε τα ρούχα του φτωχού και καθημερινού ανθρώπου που καταδιώκεται από μια κακή και απόμακρη εξουσία, έπειτα σταυρώνεται από μια εγκληματική δικαιοσύνη σύμφωνα με τις διαταγές ενός κακού πρίγκιπα, ο οποίος παρουσιαζόταν με τα χαρακτηριστικά του προέδρου Μπέκι.


Ο «λούμπεν-ριζοσπαστισμός» επανέρχεται
Αφού μετέστρεψε σε πλεονεκτήματά του τους κακούς χειρισμούς του κυριότερου αντιπάλου του, συνέβαλε στην περαιτέρω απομόνωσή του, ασπαζόμενος, για τις ανάγκες του σκοπού, την παλιά κουλτούρα του «λούμπεν-ριζοσπαστισμού», που είναι τόσο χαρακτηριστική στην ιστορία των αγώνων και των λαϊκών οργανώσεων στη Νότιο Αφρική. Συγχρόνως, παρουσιάστηκε ως ο υπερασπιστής των εγκαταλελειμμένων στη μοίρα τους, θύματα της ανάπτυξης χωρίς τη δημιουργία θέσεων εργασίας της περιόδου διακυβέρνησης του Μπέκι, καθώς και ως εκείνος που θα έθετε ξανά σε τροχιά την επανάσταση και θα φρόντιζε ώστε τα κέρδη να μοιραστούν σε όλους.

Πράγματι, κατά τη διάρκεια της τελευταίας του θητείας, η δημοτικότητα του Μπέκι στις τάξεις των φτωχών και περιθωριοποιημένων έφθινε διαρκώς. Η απειρία της κυβέρνησης απέναντι στις δύο μάστιγες που πλήττουν σοβαρότατα τις πιθανότητες επιβίωσης των φτωχών στρωμάτων –την εγκληματικότητα και το AIDS– δεν συνέβαλε μόνο στην όξυνση του χάσματος ανάμεσα στη γραφειοκρατία και το λαό. Άνοιξε και το δρόμο σε μια ολέθρια αμφισβήτηση του κράτους δικαίου, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των φτωχών θεωρούν εαυτούς «προδομένους» από την ίδια τη δημοκρατία.

Από την άλλη, προκειμένου να πάρει τα ηνία του κόμματος και να αποκτήσει πρόσβαση στο ύψιστο αξίωμα, ο Ζούμα επωφελήθηκε από τη στήριξη ενός ετερόκλιτου συνασπισμού συνδικαλιστών και κομμουνιστών –που αντιτίθονταν στην νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική του Μπέκι στα μέσα της δεκαετίας το ’90– και νατιβιστών (5). Ο Ζούμα μπόρεσε επίσης να ενώσει σε συμμαχία τις οργανώσεις νεολαίας του ΑΕΚ και του κομμουνιστικού κόμματος, που σταδιακά μετατράπηκαν σε πολιτοφυλακή με καθήκοντα τον εκφοβισμό των πολιτών και την επίθεση στη νομιμότητα των δικαστικών, κυρίως, θεσμών. Ξαναέφεραν στη μόδα μέρος της ρητορικής που ίσχυε την εποχή του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ, φορώντας την ετικέτα των αντεπαναστατών σε όλους εκείνους που τολμούσαν να αμφισβητήσουν τα ηθικά προσόντα του Ζούμα.
Επίσης, αποκατέστησαν τη γλώσσα της συνομωσίας και της προδοσίας, χωρίς να διστάσουν να διακηρύσσουν την πρόθεσή τους να «σκοτώνουν» ή να «εξοντώνουν» τους εχθρούς μιας επανάστασης που κοπιάζει όλο και περισσότερο να κρύψει τη μικροαστική εθνικιστική παρέκκλισή της – την ίδια που ο Φραντς Φανόν (6) πίστεψε ότι εντόπισε στα περισσότερα αφρικανικά αντιαποικιακά κινήματα από τη στιγμή που έρχονται στην εξουσία και αντικαθιστούν τους λευκούς αρχηγούς του χθες.

Σ’ αυτές τις οργανωμένες δυνάμεις προστέθηκε ένα πλήθος τυχοδιωκτών, στυγνών επιχειρηματιών και πολιτικάντηδων που αναζητούσαν προσόδους και επεδίωκαν το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Πολλοί από αυτούς κατηγορήθηκαν για διαφθορά, απάτη και κατάχρηση. Οι περισσότεροι επιδιώκουν κυρίως να εισχωρήσουν σε δίκτυα επιρροής και κυκλώματα ιδιωτικού πλουτισμού που άνοιξαν οι λεγόμενες πολιτικές «θετικής διάκρισης» (Black Economic Empowerment) (7).


Πλήρης η κυριαρχία του ΑΕΚ
Ακόμη κι αν το ΑΕΚ έχει υπαναχωρήσει ελαφρώς σε σχέση με τα αποτελέσματα των 
εκλογών του 2004, τα ποσοστά που πέτυχε ο Ζούμα στις εκλογές Απριλίου-Μαΐου επιβεβαιώνουν την κυριαρχία του κόμματος στην πολιτική σκακιέρα. Τα επαναλαμβανόμενα σκάνδαλα, οι χρόνιες καταχρήσεις χρημάτων, η περιβόητη ανικανότητα και η έρπουσα διαφθορά δεν στάθηκαν ικανά να αποτρέψουν τη στήριξη των φτωχών και μαύρων πληθυσμών των αγροτικών περιοχών, των παραγκουπόλεων και των προσωρινών στρατοπέδων που περικυκλώνουν πια τις αστικές μητροπόλεις.
Άλλωστε, στη διάρκεια των δεκαπέντε τελευταίων ετών, κατασκευάστηκαν εκατομμύρια κατοικίες. Σχεδόν είκοσι δύο εκατομμύρια άτομα επωφελούνται είτε άμεσα είτε έμμεσα από διάφορα κοινωνικά προγράμματα για τους άπορους. Η πρόσβαση στο πόσιμο νερό αποτελεί πραγματικότητα για τους περισσότερους. Για το πλήθος αυτό των φτωχών, το ΑΕΚ παραμένει η μοναδική ελπίδα για να βγουν από τη μιζέρια.

Η μαζική ανεργία, ωστόσο, ενδημεί. Επισήμως πλήττει το 34% του ενεργού πληθυσμού. Πράγματι, η οικονομία έχει αλλάξει σε τέτοιο βαθμό που, ελλείψει κατάλληλης κατάρτισης, εκατομμύρια άνθρωποι είναι εκτός αγοράς εργασίας. Τα επίπεδα ανισότητας μεταξύ των φτωχών (κατά πλειοψηφία μαύρων) και των πλουσίων είναι τα υψηλότερα στον κόσμο. Το 60% του πληθυσμού –κατά κύριο λόγο μαύροι και με ελάχιστη μόρφωση– κερδίζει λιγότερα από 42.000 ραντ (5.000 ευρώ) ετησίως, ενώ μόλις το 2,2% εισπράττει ετήσιο εισόδημα άνω των 360.000 ραντ (37.000 ευρώ) και ζει σύμφωνα με το δυτικό μοντέλο.

Κάθε χρόνο, ο συνολικός αριθμός των νεκρών, θύματα τροχαίων, κάθε είδους εγκλημάτων, του AIDS και της φυματίωσης ανέρχεται σε περισσότερο από εκατό χιλιάδες. Η εγκληματικότητα είναι τόσο έντονα παρούσα στην καθημερινή ζωή που ο οποιοσδήποτε μπορεί να χάσει τη ζωή του οποτεδήποτε , οπουδήποτε και για οποιονδήποτε λόγο. Πολλές χιλιάδες γυναίκες και νέες κοπέλες πέφτουν, κάθε χρόνο, θύματα βιασμών.


Βίαιη και κατακερματισμένη κοινωνία
Λόγω των ένοπλων ληστειών, των βιασμών και των διαφόρων εγκλημάτων, ένα κομμάτι του πληθυσμού είναι υπερβολικά οπλισμένο (ακόμα και οι φτωχοί) ή, αν έχει την πολυτέλεια, φρουρείται σε προστατευμένους αστικούς θύλακες (8). Προς το παρόν, η χαώδης αυτή κατάσταση δεν έχει πολιτικοποιηθεί. Συμβάλλει, ωστόσο, στη σχετική γενίκευση της κουλτούρας της βίας και της απατεωνιάς.

Από το 1994 έως το 2009, η διαστρωμάτωση της μαύρης κοινότητας περιπλέχθηκε. Η εμφάνιση ενός μεσαίου στρώματος και στη συνέχεια μιας μικρής αστικής τάξης, αποτελεί μείζον κοινωνικό γεγονός των τελευταίων δεκαπέντε ετών. Η μαύρη αστική τάξη, που προέρχεται από τις πολιτικές θετικής διάκρισης, αποδεικνύεται, για ένα διόλου αμελητέο κομμάτι της, παρασιτική.

Χάρη στα διάφορα εργοτάξια που άνοιξε η κυβέρνηση και στους μηχανισμούς προώθησης των μαύρων, σχηματίζεται ένας ιστός μαύρων επιχειρήσεων. Το σύστημα μειοδοτικών διαγωνισμών επιτρέπει επίσης στο ΑΕΚ να χρηματοδοτήσει τη δημιουργία πελατειακών δικτύων, λαδώνοντας στο πέρασμά του τη μηχανή της διαφθοράς που, κατά ειρωνικό τρόπο, υπερσκελίζει τους φυλετικούς διαχωρισμούς. Οι κοινωνικοί ανταγωνισμοί δεν φέρνουν πια αντιμέτωπους μόνο τους Μαύρους με τους Λευκούς. Το κοινωνικό χάσμα περνά από την ίδια την καρδιά των ομάδων που ήταν θύματα του απαρτχάιντ, καθώς οι ταξικοί παράγοντες υπερσκελίζουν πλέον τους φυλετικούς διαχωρισμούς του παρελθόντος. 

Στις συνθήκες αυτές, η στρατηγική του ΑΕΚ έγκειται στην πάση θυσία διατήρηση του μονοπωλίου της ηθικής κυριαρχίας που ασκείται για καιρό στην πλειοψηφία. Επειδή δεν κατάφερε να εξαλείψει τη φτώχεια και την ανεργία βραχυπρόθεσμα, από το 1994, το κυβερνών κόμμα επιχειρεί να γενικεύσει τα προγράμματα βοήθειας στους πιο ευάλωτους. Επιδιώκει, επίσης, να εδραιώσει πελατειακές σχέσης με τη νέα αστική τάξη των μαύρων.

Η συνεχιζόμενη μιζέρια, η όξυνση των ανισοτήτων και η μονιμότητα του φυλετικού ζητήματος αποτελούν, ωστόσο, δυνητικές απειλές στην κυριαρχία αυτή, η ταξική φύση της οποίας είναι όλο και πιο δύσκολο να κρυφτεί. Προκειμένου να αποφύγει την πιθανότητα να αποτελέσει σταθερά μιας ενδεχόμενης αντιπολίτευσης, η άρχουσα τάξη ιδιοποιείται εκ των προτέρων τη συγκεκριμένη θεματική. Την χρησιμοποιεί η ίδια προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνοχή της βάσης του ΑΕΚ, να εξουδετερώσει την κριτική και να αποποιηθεί της υποχρέωσης να λογοδοτήσει. Η συγκεκριμένη στρατηγική επιτρέπει στο κόμμα να συνδυάσει τις διαχειριστικές λειτουργίες (χωρίς ευθύνη όμως) με τις ρητορικές λειτουργίες. Η εξουσία, έκτοτε, προσδοκά να γίνει δική της η αντιπολίτευση.


Νέες πολιτικές τάσεις 
Χρήσιμη την περίοδο του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ, η παράδοση του «λούμπεν-ριζοσπαστισμού» αναδύθηκε στα πλαίσια της ανόδου του Ζούμα στην εξουσία, και στο πλαίσιο της πρόσφατης προεκλογικής εκστρατείας. Το ίδιο ισχύει και για τη ρητορική της επαναστατικής βίας, για τους προδότες και τους άλλους ταξικούς εχθρούς. Την παράδοση αυτή έχει αναλάβει πλέον η κυριότερη συνδικαλιστική οργάνωση, το Κογκρέσο των Νοτιοαφρικανικών Συνδικάτων (KNΣ, Congress of South African Trade Unions, Cosatu), η Λίγκα της νεολαίας του ΑΕΚ και το Κομμουνιστικό κόμμα. Στόχοι τους δεν είναι μόνο τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και ορισμένοι κλάδοι της συνταγματικής εξουσίας, όπως για παράδειγμα οι δικαστικοί θεσμοί.

Επίσης, στόχο αποτελούν και διάφορες ανεξάρτητες προσωπικότητες που θέτουν υπό αμφισβήτηση τα ηθικά προσόντα του Ζούμα (όπως ο αρχιεπίσκοπος Ντεσμόντ Τουτού, ο πρόεδρος του πανεπιστημίου της Νοτίου Αφρικής Μπάρνε Πιτιάνα και ο καρικατουρίστας Τζόναθαν Σαπίρο), καθώς επίσης και διάφορες οργανώσεις και τα μέσα ενημέρωσης. 

Οι τελευταίες εκλογές φέρνουν επιτέλους στην επιφάνεια τρεις τάσεις που πιθανόν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο μέλλον του νοτιοαφρικανικού πειράματος. Η πρώτη είναι η εγκατάλειψη του ΑΕΚ από το προοδευτικό κομμάτι του λευκού πληθυσμού –το κομμάτι εκείνο που είχε υπερπηδήσει τις φυλετικές προκαταλήψεις και είχε ψηφίσει υπέρ της μαύρης πλειονότητας. Κατά δεύτερον, η διάσπαση των μικρών τοπικών κομμάτων και η πόλωση του εκλογικού σώματος γύρω από δύο ομάδες σχετικά διακριτές και με φυλετικά χαρακτηριστικά: από τη μία, η μαύρη πλειονότητα, η βάση της οποίας αποτελείται κυρίως από τους φτωχούς, ενώ από την άλλη μια συμμαχία μειονοτήτων λευκών, μιγάδων και ινδών σχετικά εύπορων.

Κι εδώ προστίθεται η σταδιακή διάσπαση της χώρας. Παρατηρείται μια νέα φάση εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, με συνέπεια την εδαφική αναδιανομή του λευκού πληθυσμού και την εμφάνιση ανισορροπιών μεταξύ των παραλιακών ζωνών (η «νέα χώρα» των Λευκών) και του εσωτερικού (η «χώρα των Μαύρων»). Στις πόλεις που κατακλύζονται από την αυξανόμενη μάζα των φτωχών Μαύρων (εκ των οποίων ορισμένοι έρχονται από γειτονικές χώρες) αντιτίθενται δύο μορφές λευκής μετανάστευσης. Αρχικά, σχετίζεται με την αναδίπλωση στις ακτές και κυρίως στην επαρχία του Δυτικού Ακρωτηρίου, κι έπειτα με τη μετανάστευση με κατεύθυνση την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ιρλανδία και τον Καναδά.

Αναδιπλώνονται οι Λευκοί
Η αναδίπλωση των Λευκών στις ακτές και η πολιτική τους συμμαχία με τους μιγάδες επέτρεψαν στη Δημοκρατική Συμμαχία (απομεινάρι των παλιών ρατσιστικών και νεοφιλελεύθερων κομμάτων των λευκών) να κερδίσουν την επαρχία του Ακρωτηρίου στις τελευταίες εκλογές, κάνοντάς την τη μοναδική στη χώρα που ξεφεύγει από την πρωτοκαθεδρία του ΑΕΚ.

Αντί, όμως, η επαρχία να αποτελέσει εργαστήριο μεταφυλετικής δημοκρατίας και χώρος όπου θα δοκιμαστεί μια ενδεχόμενη εναλλαγή, όλα δείχνουν ότι η Δημοκρατική Συμμαχία και η αρχηγός της, Έλεν Ζιλ, επιδιώκουν να κάνουν την επαρχία του Ακρωτηρίου την τελευταία λευκή αποικία στην ήπειρο. Δεν στοχεύουν να στερήσουν από τους Μαύρους την πολιτική τους υπόσταση, αλλά επιχειρούν, πίσω από τα κουρέλια του νεοφιλελευθερισμού και της υπεράσπισης της τεχνοκρατικής λογικής, μια εκδοχή αποικιακού ρεφορμισμού που το καθεστώς του απαρτχάιντ, υπό το βάρος των προκαταλήψεων, δεν κατόρθωσε να φτάσει μέχρι το τέλος.

Πολλές οι προκλήσεις για τον Ζούμα
Ο πρόεδρος Ζούμα κληρονομεί μια εύθραυστη χώρα. Το διεθνές πλαίσιο δεν δίνει περιθώρια για βαθιές αλλαγές της πολιτικής οικονομίας, οι οποίες είναι ωστόσο αναγκαίες για την αντιμετώπιση της φτώχειας και των ανισοτήτων. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποκτήσουν προσόντα οι πολίτες που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας και που τροφοδοτούν τις ουρές των περιθωριοποιημένων.

Περισσότερο από κάθε άλλο παράγοντα, η έκρηξη της εγκληματικότητας –γίνεται λόγος για έρπουσα εγκληματικοποίηση της κοινωνικής τάξης–, η οποία έρχεται να προστεθεί στην υπέρμετρη διαφθορά, αντιπροσωπεύει την πιο άμεση απειλή ενάντια στη συνταγματική πολιτική τάξη. Το γεγονός ότι η δημοκρατική μετάβαση έχει βαλτώσει, το μόνο που θα πετύχει είναι να οξύνει την απειλή. Από το 1994, το πολιτικό σύστημα δεν αποτέλεσε ποτέ αντικείμενο βαθιάς «αποφυλετικοποίησης». Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει καμία προοπτική εναλλαγής. Αν και διχασμένο από εσωτερικούς διαμάχες, το ΑΕΚ είναι ντε φάκτο ηγεμονικό κόμμα. Σταδιακά, τα αντικειμενικά συμφέροντα της νέας άρχουσας τάξης και των μεσαίων μαύρων τάξεων διαφοροποιούνται από αυτά των υποδεέστερων τάξεων –δεξαμενή στη διάθεση των δημαγωγικών δυνάμεων που γοητεύονται από τη φαντασίωση του «ισχυρού άνδρα».

Η ηγεμονία του ΑΕΚ στην πολιτική και θεσμική ζωή, και μάλιστα η σύγχυση που δημιουργείται ανάμεσα στο κόμμα και το κράτος, αντί να αποτελούν πηγή σταθερότητας, συνιστούν, αντίθετα, ενδεχόμενη απειλή για τη δημοκρατία και το μέλλον του κράτους δικαίου. Το ζητούμενο είναι μια υγιέστερη ισορροπία ανάμεσα στην εξουσία και της αντιπολίτευσης. Η εξισορρόπηση αυτή θα είναι δυνατή μόνο αν η αντιπολίτευση βάλει τέλος στην πολυδιάσπασή της. Έτσι, θα ανοίξει ο δρόμος για την ανασύνθεσή της γύρω από ένα κόμμα το οποίο, προκειμένου να επιταχύνει την εναλλαγή, θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικά ένας πολυεθνικός και πολυφυλετικός συνασπισμός. Κι όμως, μια τέτοια εξέλιξη δεν μπορεί να δρομολογηθεί χωρίς βαθιές πολιτισμικές αλλαγές καθώς και αλλαγές στο «φυλετικό» ήθος που εμποτίζει ακόμα την πολιτική ζωή της χώρας, και όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς.

Απαιτεί, επίσης, μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου, με απευθείας εκλογή του αρχηγού κράτους από το λαό καθώς και εκλογή των βουλευτών σε οριοθετημένες περιοχές ενώπιον των οποίων στο εξής θα είναι υπόλογοι. Απουσία τέτοιων αλλαγών, η Νότιος Αφρική κινδυνεύει να μη σημειώσει καμία πρόοδο προς το ιδανικό μιας μεταφυλετικής δημοκρατίας.


Υποσημειώσεις 

1. Η υπόθεση ενέπλεκε το γαλλικό όμιλο Thales.
2. Τον Ιούλιο του 2008, ο Ζβελινζίμα Βαβί, επικεφαλής του Κογκρέσου των νοτιοαφρικανικών συνδικάτων (Cosatu), ο Τζούλιους Μαλέμα, πρόεδρος της Λίγκας της νεολαίας του κόμματος, ο Μπουτί Μαναμέλα, Γενικός Γραμματέας της Κομμουνιστικής νεολαίας, και οι κυριότεροι εκπρόσωποι της Οργάνωσης των βετεράνων του ένοπλου αγώνα δηλώνουν «έτοιμοι να σκοτώσουν γι’ αυτόν και να πεθάνουν».
3. Το COPE κέρδισε λίγο περισσότερο από 1.300.000 ψήφους (7,42% των ψηφισάντων) και τριάντα έδρες στις γενικές εκλογές της 22ης Απριλίου 2009.
4. Στη Νότιο Αφρική, ο πρόεδρος εκλέγεται από τη Βουλή. Η νίκη του ΑΕΚ (65,9% των ψήφων) στις βουλευτικές εκλογές έδωσε τη δυνατότητα στον Ζούμα να γίνει αρχηγός κράτους με διακόσιες εβδομήντα επτά ψήφους έναντι σαράντα τεσσάρων.
5. Ο νατιβισμός είναι μια ιδεολογία που εξυμνεί τη διαφορά και τη διαφορετικότητα και που αγωνίζεται για τη διαφύλαξη των εθίμων και των ταυτοτήτων που θεωρούνται απειλούμενα. Σύμφωνα με τη νατιβιστική λογική, οι ταυτότητες και οι πολιτικοί αγώνες διεξάγονται στη βάση μιας διάκρισης ανάμεσα σε αυτούς που είναι από εδώ» (τους αυτόχθονες) και «εκείνους που ήρθαν από αλλού» (τους αλλόχθονες). Οι νατιβιστές ξεχνούν ότι, στα στερεότυπά τους, τα έθιμα και οι παραδόσεις τα οποία επικαλούνται, συχνά αποτελούν εφευρέσεις όχι των ίδιων των αυτοχθόνων, αλλά των ιεραποστόλων και των αποίκων.
6. Frantz Fanon (1925-1961). Επαναστάτης, ψυχίατρος και φιλόσοφος από τη Μαρτινίκα. Ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς της αποαποικιοποίησης και της ψυχοπαθολογίας της αποικιοκρατίας. 
7. Βλ. Jonathan Rossow, «"Ισότιμη πρόσληψη" για τους Νοτιοαφρικανούς», Le Monde Diplomatique, Μάιος 2007.
8. Βλ. Philippe Rivière, «Ο
9. Όταν οι Νοτιοαφρικανοί ζητούν μια στέγη», «Le Monde Diplomatique», Απρίλιος 2008. Διαβάστε περισσότερα...