Kastamonu Local History

Traveling around with the aim to visit ancient sites and historical monuments is generally called cultural tourism and known since antiquity, but became much popular during the last decades. Several municipalities in Turkey endeavor to promote public interest in archaeology in order to increase the touristic potential of their cities. They even sponsor archaeological excavations with the expectation of future profit from cultural tourism. This paper argues that archaeology is primarily a historical discipline, which generates knowledge from the excavated remains and objects, and should not be considered merely under the aspect of tourism. Hasty excavations and hurried restoration projects prevent appropriate research. Focusing on the excavation in Pompeiopolis (Taşköprü/Kastamonu) this paper shows how the collision of interests between archaeology and tourism can be avoided and how an archaeological site can be opened up to tourism in a scientifically and economically reasonable way.

ÖZET Şehzade Cem Sultan'ın emri ile Ebû'l-Hayr-ı Rûmî tarafından 1473-1480 M. yılları arasında kaleme alınan Saltuk-nâme adlı destanî eserde, Kastamonu'nun Türkler tarafından fethine büyük yer ayrılmıştır. Atabey Gazi, Muzaffereddin Gazi, Ali Bey, Süleyman Paşa gibi Türk beyleri ile Alagöz, Hasan Abdal ve Bostan Dede gibi pek çok kahramanın Kastamonu'nun fethinde üstlenmiş oldukları rol, tarihî kaynaklardan ve halk anlatılarından yararlanılmak suretiyle bu kaynakta ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bunlara ek olarak Saltuknâme, Kastamonu adının nasıl ortaya çıktığına dair bugün halk arasında anlatılagelen rivayetleri 550 yıl öncesine kadar götüren bilgiler sunmaktadır. Toplum hafızasının yöre tarihi ile ilgili rivayetleri uzun süre nasıl muhafaza ettiğini gösteren bu eser, Kastamonu adının ortaya çıkışı ile alakalı yazıya geçirilmiş en eski kayıtları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmada, Saltuknâme'de Kastamonu'nun Türkler tarafından fethini ve vatan haline dönüştürülmesini anlatan bilgiler özetlenmiş; Kastamonu adının ortaya çıkışına işaret eden rivayet değerlendirilmiş ve bu ismin kaynağı üzerine, daha önce ele alınmamış tarihî-destanî malzeme ilim âleminin dikkatine sunulmuştur. ABSTRACT On the order of Cem Sultan, the şehzâde, ordered Ebû'l-Hayr-ı Rûmi to write this epoch work called Saltukname between the years of 1473-1480, and the author wrote an extensive history of the conquest of the Kastamonu by Turks. In this work it details and examines the historical role of rulers such as Atabey Gazi, Muzafereddin Gazi, Ali Bey, Süleyman Paşa and so many heroes like Alagöz, Hasan Abdal, Bostan Dede who had a vital role in the conquest of Kastamonu by using historical resources and folk narratives. In addition to these, Saltuknâme contains vital information going back some 550 years which includes the origins of Kastamonu's name. This work also contains the point of view of the public and stories passed down from generation to generation in relation to the history of the region which includes the oldest records related to the name of the Kastamonu. This study, summarizes much of the information taken from Saltuknâme which related to the conquest of Kastamonu and its subsequent conversion into the Turkish homeland and this assesment of the narrative indicates where the name of Kastamonu was originated from and for the first time it is being brought to the attention of the academic world.

ÖZ
Devletler için ham madde ve ham maddeden elde edilen ürünler her zaman önemli olmuştur. Bu çalışmada kenevir bitkisinin menşei, Osmanlı’da kenevir üretimi ve tüketimi, Cumhuriyet döneminde kenevir ile ilgili yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Osmanlı döneminde ve Cumhuriyet döneminde kenevirden üretilen çeşitli ürünlere ve üretimlerine değinilmiştir. Kenevir üretiminin hangi bölgelerde yoğunlaştığı ifade edilmiştir. Ayrıca kenevir üretimi dolayısıyla hem Osmanlı Devleti’nde hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarında üretimi arttırmak amacıyla fabrika açma girişimlerine ve bunların sonuçlarına değinilmiştir. Dünya’da hangi ülkelerin ne kadar kenevir üretimi yaptığı ve bu duruma kıyasla Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nin durumu ortaya konulmuştur. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kenevir arazilerinin üretim yapılan bölgelere göre dağılımı ve bu dağılıma paralel olarak elde edilen sonuçlara değinilmiştir. Çalışmamızda Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren devletin kenevir üretimindeki aksaklıkların tespiti noktasında ve ayrıca daha kaliteli kenevir üretmek amacıyla çeşitli uzmanlar aracılığıyla araştırmalarına ve bu minvalde elde ettiği sonuçlara yer verilmiştir. Genel olarak bu çalışmada kenevir üretiminin devletler için sağladığı birçok faydaya odaklanılmıştır. Ayrıca kenevir üretiminin yıllara göre dağılımı ve ihracatı ile ilgili tablolara yer verilerek kronolojik süreç takip edilmiştir. Bu çalışmamızda Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivi belgeleri başta olmak üzere, Kastamonu Vilayet Salnamesi, Cumhuriyet, Hâkimiyeti Milliye, Ulus, Vakit, Akşam gazetelerine ve döneme ait araştırma eserlere yer verilerek Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kenevir üretimi ve gelişimine değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kenevir, Osmanlı Kenevir, Türkiye Kenevir. Kastamonu.

ABSTRACT
For States, raw materials and products derived from raw materials have always been important. In this study, the origin of the cannabis plant, the production and consumption of cannabis in the Ottoman Empire and the studies on cannabis in the Republican period were discussed. Various products produced from cannabis and their productions are mentioned in the Ottoman and Republican periods. It is stated in which regions cannabis production is concentrated In addition, the attempts to open a factory in order to increase production both in the Ottoman Empire and in the early years of the Republic and their results were mentioned. Which countries in the World produced how much cannabis has been demonstrated and in this case compared to the Ottoman Empire and the Republic of Turkey. Distribution of cannabis lands from Ottoman to Republic according to production regions and the results obtained in parallel with this distribution are mentioned In the present study, the results of the government in the determination of the problems in the production of cannabis since the first years of the Republic and also by means of various experts in order to produce better quality cannabis were given. In general, this study focuses on the many benefits of cannabis production for governments. Moreover, the chronological process was followed by including tables on the distribution and export of cannabis production by years. In this study, especially the Ottoman Archives and Republican Archives documents, Kastamonu Province Yearbook, Hakimiyeti Milliye, Ulus, Vakit, Aksam newspapers and periodical research works were mentioned and the production and development of cannabis from the Ottoman Empire to the Republic were mentioned.

Öz Vital Cuinet, 1833-1896 yılları arasında yaşamış Fransız coğrafyacı ve seyyahtır. 1880-1892 yılları arasında Osmanlı Duyun-u Umumiye Meclisi İdaresi'nde Genel Sekreter olarak görev yapmıştır. Görevde bulunduğu süre boyunca Osmanlı kentlerinin neredeyse tü-münü gezmiş ve sosyal, kültürel, ekonomik anlamda kaydettiği verileri La Turquie d'Asie (Asya Türkiyesi) adlı çalışmasında bir araya getirmiştir. Beş ciltlik bir eser olarak basılan bu eserin 5. Cildinde Kastamonu vilayeti ve ona bağlı sancaklara dair bilgiler yer almaktadır. Cuinet'in tuttuğu kayıtlarda öncelikle sancakların coğrafi konumu ve nüfus yapısı hakkın-da bilgi verilmiştir. Nüfus ile ilgili bilgi verilirken etnik kökene göre bir sınıflandırma yapıl-mış ve veriler tablolar şeklinde sunulmuştur. Bu bilgileri takiben tarım ürünleri, madenler, taşımacılık, endüstri ürünleri ve ticaret ile ilgili veriler yer almıştır. İthalat ve ihracat ile ilgili veriler aktarılırken malın cinsi ve miktarı hakkında istatistiki veriler aktarılmıştır. Osmanlı Devleti'nde yaklaşık 12 yıl boyunca resmi olarak görev yapmış olan Cuinet'in döneme ve bölgeye dair tuttuğu notlar dönem tarihi için güvenirliği yüksek verilerdir. Bölge tarihi için önemli bilgileri barındıran bu kayıtların tarihçilerin hizmetine sunulması önem arz etmek-tedir. Bu sebeple çalışmada 19. yüzyılın sonlarında Kastamonu vilayeti'ne bağlı sancaklar ve kazaları da içine alan coğrafyaya dair ulaşım ve ticaret verileri aktarılacaktır. Abstract Vital Cuinet is a French geographer and traveler who lived between 1833-1896. Between 1880-1892, he served as the General Secretary in the Ottoman Duyun-u Umumiye Assembly Administration. He has visited almost all of the city during the Ottoman period and where social, cultural, economic data in the record La Turquie d'Asie (Asian Turkey) has brought together a work entitled. In the 5th volume of this work, which is published as a five-volume work, there is information about Kastamonu province and its sanjaks. In the records kept by Cuinet, firstly information was given about the geographical location and population. While giving information about the population, a classification is made according to ethnicity and the data are presented in the form of tables. Following this information, data on agricultural products, mines, transportation, industrial products and trade were included. While import and export data were transferred, statistical data about the type and quantity of the goods were transferred. Cuinet, who has served officially in the Ottoman State for about 12 years, notes about the period and the region are high reliable data for the period. It is important to present these records, which contain important information for the history of the region, to the service of historians. For this reason, in the study, transportation and trade data related to the sanjaks connected to YIL YEAR 18, SAYI ISSUE 35 BAHAR SPRING 2020 1 ss. 67-85 Makale geliş tarihi/

Bulaşıcı hastalıklar, tarih boyunca toplumları etkilemiş; bu hastalıkların tedavisi ve yayılmasını önlemek amacıyla çeşitli çözümler üretilmiştir. Osmanlılar da birçok bulaşıcı hastalıkla mücadele etmiştir. Osmanlı’nın son döneminde, farklı bulaşı yollarıyla Anadolu coğrafyasına ulaştığı anlaşılan frengi hastalığı, özellikle Kastamonu Vilayeti ve çevresinde çok etkili olmuştur. Salgın hastalığın tedavisi için çeşitli çözümler üretilmiştir. Bu çözümlerden biri de frengi hastalığının tedavisine mahsus hastane inşasıdır. XIX.yüzyılda yaşanan salgın hastalıklar vesilesiyle açılmaya başlanan ve genel tanımlamayla gureba hastanesi olarak isimlendirilen hastanelerden olan frengi hastaneleri, bu dönemde, halk sağlığı hizmetlerindeki modernleşmenin bir parçasıdır. Son dönem Osmanlı mimarlığında, yeni yapı türleri arasında önemli bir yer tutan sivil hastaneleri örnekleyen bu yapılardan, Kastamonu Vilayeti dahilinde, merkez sancağı, İnebolu, Bolu, Safranbolu, Sinop ve Çankırı’da inşa ve tesis edilmiştir. Yeni baştan inşa edilen veya başka yapılardan dönüştürülen bu örneklerden Safranbolu’daki frengi hastanesi günümüze ulaşmıştır. Hastanelerin mimari ve süsleme özellikleri hakkında, yazılı kaynaklar ve görsel belegelerden bilgi edinilebilmektedir. Bu makalede, Kastamonu Vilayeti’nde yaşanan frengi salgını ile mücadele hakkında bilgi verilip, vilayet dahilindeki frengi hastanelerinin inşa süreci, mimari ve süsleme özellikleri değerlendirilmiştir.

Abstract
The stone bridge giving identity to the county town Taşköprü (Kastamonu Province) spans the river Gökırmak at a length of 70 meters which is supported by six vaults. It is known as being built " in 1366 AD by Ali Bey, the son of Yağmur Bey, on behalf Celaleddin Beyazıt (Kötürüm Beyazıt) " Nevertheless, an examination of written sources and epigraphic evidence shows that this date is impossible and the bridge was probably built already in ancient times and underwent several repairs and architectural modifications in later periods. Recent restoration works on the bridge revealed on the downflow side a relief cross on the keystone of the central vault which point to the construction of the arches and cutwaters are in the Middle Byzantine period (7-11th century), while the present shape of the bridge derives from a renovation by the end of the 19th century.

Özet Selçukluların XII. yüzyıl sonlarında Kastamonu'da tesis ettikleri bir Türkmen beyliği olan Çobanoğullarının başında bulunan hükümdarlar, Selçuklu sultanlarının destek ve himayelerinde XIII. yüzyıl boyunca siyasi ve askerî faaliyetler yürütmüşler; yaptıkları yatırımlarla Kastamonu ve havalisinin sosyal, kültürel ve iktisadi açıdan kalkınmasına öncülük etmişlerdir. Beyliğe adını veren Selçuklu komutanı Hüsameddin Çoban Bey ve torunu Muzaffereddin Yavlak Arslan zamanlarında Kastamonu güvenli bir sığınak olarak kabul edildiği için pek çok ilim adamı, şair ve edip bu şehre gelip yerleşmiş ve bu hükümdarların himayesi altında yaşamıştır. Yavlak Arslan devrinde Kastamonu'da cami, medrese, dârüşşifa, hamam, kervansaray, zaviye vb. eserler inşa edilmiş; Kastamonu'nun nüfusunun artması ve şehirleşmesi bakımlarından büyük mesafeler kaydedilmiştir. Bu hükümdarın Taşköprü'de kendi adına yaptırdığı cami ve medrese bu bakımdan dikkat çekicidir. Bu çalışmada Muzaffereddin Gazi Medresesi ve Camii adıyla

ÖZET Osmanlı tarihinde Sultan II. Mehmed (1451-1481)'in vefatını müteakip, oğullarından Şehzade Cem ve Şehzade Bayezid arasında vuku bulan taht mücadelesini Bayezid kazanmış ve sekizinci Osmanlı hükümdarı olarak ülke yönetiminde söz sahibi olmuştur (1481-1512). Osmanlı Devletinin bu yeni hükümdarı, eski Türk veraset anlayışı gereği oğullarını Anadolu'nun mühim vilayet merkezlerine sancak beyi (vali) olarak atamakla işe başlamıştır. Bu çerçevede Sultan II. Bayezid'in oğullarından Abdullah, Şehinşah, Alemşah, Ahmed, Korkud, Selim, Mehmed ve Mahmud belli süreler zarfında muhtelif vilayetlerde valilik yapmışlardır. Sultan Bayezid'in en küçük oğlu Şehzade Mahmud, babası devrinde Kastamonu (1484-1504) ve Manisa (1504-1507) vilayetlerinde valilikte bulunmuştur. Bu şehzade, çocukluğunun ilk yıllarını babasının sarayında geçirmesinin akabinde, henüz küçük yaşta Kastamonu'ya gönderilmiş, bu vilayette görev yaptığı dönemde imar faaliyetlerine, ilme, edebiyata, sanata ve devlet-halk bütünleşmesinin sağlanmasına önem vermiştir. Yirmi yıla yakın bir süre kaldığı Kastamonu'dan ayrılış nedeni ise kardeşlerinden Şehzade Alemşah'ın genç yaşta vefat etmesi üzerine onun yerine Manisa valiliğine tayin edilmesidir. Bahsi geçen bu son görev yerinde tıpkı kardeşi gibi hayatının baharında vefat eden (1507) Şehzade Mahmud'un kısa ama ilgi çekici hayatı, bu çalışma ile ele alınmaya değer bulunmuştur. ABSTRACT Following the death of Sultan Mehmed II (1451-1481) in history of the Ottoman Empire, Bayezid won the fight between himself and Cem, sons of Sultan Mehmed II for the throne and became the 8th Ottoman Sultan and gained the right for the governance of the Empire (1481-1512). This new sultan of the Ottoman Empire first sent his sons to important provinces of Anatolia as flag officer (governor) in accordance with the old Turkish understanding of inheritance. Within this framework sons of Sultan Bayezid II including Abdullah, Şehinşah, Alemşah, Ahmed, Korkud, Selim, Mehmed and Mahmud became governors in various provinces of Anatolia for certain periods. Prince Mahmud, the youngest son of Sultan Bayezid became governor of Kastamonu (1484-1504) and Manisa (1504-1507) during the sovereignty of his father. Mahmud was sent to Kastamonu when he was very young, after he spent his early childhood in his father's palace. During his incumbency in this province, he attached particular importance on reconstruction activities, science, literature, art and ensuring the integration between state and public. The reason why he left Kastamonu, where he stayed almost 20 years was that he was appointed to Manisa as a governor due to the early death of Alemşah, one of his brothers. The short and interesting life of Mahmud, who passed away like his brother in the spring of his life was found worthy to be discussed in this study.

XIX. yüzyıl sonları ile XX. yüzyıl ilk çeyreğinde, Osmanlı ülkesindeki siyasî buhran döneminde adından sıkça söz ettiren Abdülahad Nuri Bey'in sürgünlerle dolu hayatı ve ortaya koyduğu ilmî, edebî eserleri üzerine şimdiye kadar bilimsel nitelikli yeterince çalışma yapılamamıştır. Bahsi geçen eksiklikten dolayı hazırlanan bu makalede, yıkılan Osmanlı Devletinin enkazı arasından yeni bir Türk devletinin ortaya çıkarıldığı günlerde Abdülahad Nuri Bey'in üstlenmiş olduğu rol ele alınmış; İstanbul ve Kastamonu'da bulunduğu yıllarda Türk tarih ve kültürü üzerine yaptığı çalışmalar değerlendirilmiştir.

The bureaucratic system of the Great Saljuqs (431–552/1040–1157) reached the apogee of its development in connection with extensive conquests and the need to effectively manage the conquered territories. This system was later preserved by their Anatolian successors (c. 483–707/1081–1308), along with the methods of climbing the administrative career ladder. Along with the hereditary succession in government appointments, the making of literary forgeries, hidden plagiarism and the deliberate editing of texts written by other people occupied not the last place among these methods in order to obtain a high position at the Saljuqid сourt. These methods clearly characterize both the genre of administrative literature and the authors who worked in it. The structure and content of their compilations in this genre directly depended on the vacancies they applied for.

The Fustat al-‘adala organically fits into a number of other texts written in the genre of administrative literature in the Saljuqid era. As shown by the textual analysis in this article, the Fustat al-‘adala’s compiler resorted to hidden plagiarism of voluminous fragments from sources of different genres, as well as to their deliberate editing in order to get a position at the сourt of Muzaffar al-din b. Alp Yurak (d. 691/1292) who was the military commander and ruler of the Chobanids beylik with its administrative center in Kastamonu.

One of the basic sources for this compilation was the first redaction of the Siyar al-muluk (Siyasat-nama), which was fabricated by Amir Mu‘izzi about 185 years before and ascribed by him to Nizam al-mulk also with the aim of obtaining a high position at the Saljuqid сourt.

The final publication is available at Medieval Worlds via http://dx.doi.org/10.1553/medievalworlds_no14_2021s155.

After the Battle of Manzikert (1071), in which the armies of the Great Seljuqs defeated the Byzantine Empire, different waves of Turkmen people settled across Anatolia. By the 12th century, many of these groups had organised under the command of local warlords and established military control over different areas of Asia Minor under the tutelage of the Seljuqs of Rum. However, the mechanisms by which the new rulers articulated their control, especially over the urban settlements located in the regions they conquered, are poorly understood. This is even more dramatic in the case of northwestern Anatolia, a region that, during the 13th century, was a borderland between an expanding Turco-Islamic world and a defensive Christian Byzantium. The lack of narrative sources dealing with this particular part of Asia Minor has aggravated this lacuna, often excluding the city of Kastamonu from the studies of urban settlement in 13th-century Anatolia. This article attempts to change this situation by looking at surviving architectural evidence and non-narrative-literary sources that offer a particular view of the agents and agencies at work in the interaction between Turkmen rulers and urban elites in 13th-century Kastamonu.

Öz Büyük Türk bilgini ve dilcisi Kâşgarlı Mahmud'un mirası Divânü Lugâti't-Türk (DLT), sadece Türk dünyasının kültür tarihini aydınlatmakla kalmamış, aynı zamanda dünyada çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk dilinin tarihî gücüne de asırlar öncesinde işaret etmiştir. DLT, Selçuklular öncülüğünde Anadolu'yu yurt tutmuş Türk topluluklarının, bu coğrafyada kullanmayı sürdürdükleri dilin kaynağının Türkistan coğrafyası olduğunu gösteren çarpıcı örneklerle doludur. Bahsi geçen bu tarihî bağa atıfta bulunan bir çalışmamızda, Anadolu'da Kastamonu örnekleminde 50 kelimeye (aba, ağmak, algu, artak, bakanak, esrük, heç heç, geh geh, koğşamak, küvük, meh, ötgürmek, pusaruk, sındu, sökel, talbınmak. tuncukmak vb.) yer verilmişti. Bu çalışmada ise konunun devamı niteliğinde olarak DLT'de geçen kelime ve tabirlerin Kastamonu yöresi söz varlığı içerisindeki yansımalarından 50 kelime daha incelemeye alınmıştır. Bu çerçevede DLT'nin hafızasında kayıtlı yüzlerce Türkçe kelimenin, Selçuklulardan Beyliklere ve oradan Osmanlılara intikal etmek suretiyle ve her şeyden önemlisi yöre halkının kesintisiz kullanımı sayesinde Kastamonu yöresinde XXI. yüzyıla kadar muhafaza edilmiş olduğuna dair ilmî veriler bir araya getirilmiştir. Böylece Türkistan-Anadolu arasındaki güçlü dil ve kültür bağının gerçek manada ortaya konulmasına katkı sunulmuştur. Abstract Diwan Lughat al-Turk (DLT) as heritage of great Turkish scholar and linguist Mahmud Kashgari has not only explained history of Turkish