Abdulhamid II

Öz: Kadim bir geleneğe sahip ve halk sağlığı bakımından son derece önemli olan kaplıcaların inşa ve ihyası için Osmanlı Devleti tarihinde zaman zaman çeşitli adımlar atıldı. Sultan II. Abdülhamid döneminde de ülke çapındaki kaplıcalardan halkın faydalanması ve buraların birer sağlık merkezi hâline getirilmesi için önemli bazı atılımlar gerçekleştirildi. Bunlardan birisi de Karesi sancağının Bandırma kazasındaki Kepekler kaplıcasıdır. Bizzat Sultan II. Abdülhamid'in emriyle, kaplıcaya çeşitli rahatsızlıkları olan hastalar ile onları tedavi edip kaplıcanın vasıflarını ve mevcut durumunu tespit için bir heyet gönderildi. Bu çalışmada, devletin sağlık politikasının önemli bir ayağı olan kaplıcalar hususunda yürüttüğü çalışmalar, Kepekler kaplıcası nezdinde ele alındı. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nden elde edilen belgelere istinaden, Kepekler kaplıcasının fiziki ve sıhhi durumu ile hasta profili ve tıbbi faydaları devrin uzmanlarınca kaleme alınan raporlar doğrultusunda incelendi. Ayrıca kaplıcanın konumu ve vaziyetini gösteren krokiler ile fotoğraflardan oluşan zengin bir görsel koleksiyondan da istifade edildi. Böylece 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarında Kepekler kaplıcasının mevcut durumu ile yeniden ihya girişimleri ortaya konuldu. Abstract: Several steps were taken from time to time in the history of the Ottoman State for the construction and amelioration of the hot springs which have an ancient tradition and which are very important for public health. During Sultan Abdulhamid II's period, some important steps were also taken in order to make the people benefit from the hot springs throughout the country and to turn these places into health centers. One of these is Karesi Sanjak's Kepekler hot spring in Bandırma District. By command of Sultan Abdulhamid II himself, patients with various disorders and a team to treat the patients and to determine the qualities of the hot spring and the current situation were sent to the hot spring. In this study, studies carried out by the state on hot springs which are an important aspect of health policy have been discussed within the context of Kepekler hot spring. Relying on the documents obtained from the Prime Ministry Ottoman Archives, physical and sanitary condition of the Kepekler hot spring, patient profile and medical benefits have been examined according to the reports written by the today's experts. Moreover, a rich visual collection consisting of photos and drawings showing the location and situation of the hot spring was an information source. Thus, the current situation of Kepekler hot spring in late 19th and early 20th centuries and rehabilitation initiatives have been introduced. Giriş Sultan II. Abdülhamid, saltanatı (1876-1909) boyunca eğitim, maliye, ulaşım, haberleşme, ziraat, sanayi ve ticaret gibi pek çok konuda olduğu gibi tıp, sağlık ve sosyal yardım sahalarındaki gelişmelere de önem verdi. Aynı zamanda tıbbi bilimlere özel bir ilgisi olan padişah, tebaasının sağlığını korumak ve daha iyi sağlık hizmeti almalarını sağlamak için memleketin dört bir yanında hastaneler yaptırıp yeni gelişmeleri takip ederek tatbikini sağladı. Sağlık uygulamalarını yasal bir zemine oturtmak isteyen Sultan II. Abdülhamid, ecza ve gıda maddelerinin satışını kontrol altında tutacak düzenlemeler yaptı. Tıp sahasında kalifiye ve * (

Osmanlı Devleti’nin askeri ve idari düzlemde başlayan modernleşme serüveni, toplumsal yaşamda yeni anlayışlar şekillendirdiği gibi yeni alışkanlıkların ve beğenilerin gelişmesine de yol açmıştır. Batı modeline göre yapılandırılmış eğitim kurumlarının birbiri ardına açıldığı bu süreçte, özellikle Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla beraber, eğitimi topluma yayma fikri öne çıkmıştır. Batı sanatı ise yapılan ıslahatların getirdiği kültürel açılımla yayılım göstermiş, önce Saray’da ardından da İstanbul’un sosyal yaşamında görünürlük kazanmıştır. Sempozyumda sunulacak olan bildiri, 18. yüzyıl sonunda eğitim programlarına girmeye başlayan resim derslerini ve II. Abdülhamid devrinde (1876-1909) resim eğitiminin kurumsallaşması adına büyük bir atılım olan Sanayi-i Nefise Mektebi’ni konu almaktadır. III. Selim’in (1761-1808) başlattığı Batılılaşma programının kapsamını genişleten II. Mahmud’dan (1785-1839) sonra, bilhassa Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla beraber Avrupalıların ülkedeki tesiri artmıştır. Kültür ve fikir ortamı da bu izlekte bir dönüşüm geçirmektedir. Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun, Mekteb-i Harbiye, Mekteb-i Tıbbiyye, Dârüşşafaka Mektebi, Mekteb-i Sultani ve Mekteb-i Osmani’nin eğitim programlarına resim derslerini dahil etmeleri, bu okullardan yetişen kişilerin resim sanatıyla bağlantı kurmalarını sağlamıştır. Keza bahsi geçen okullardan yetişen bir kesim, “Asker Ressamlar” olarak Türk Resim Tarihi’ne geçeceklerdir. Abdülaziz döneminde (1861-1876) Pierre-Désiré Guillemet’nin (1827-1878) öncü olduğu sanat odaklı eğitim veren bir akademi kurma girişimi, II. Abdülhamid döneminde hayata geçirilebilmiş ve 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi açılmıştır. Osmanlı toplumundan yerli ressamların yetişmesinde büyük bir adım olan bu hadiseden sonra resim sergilerinin sayısı çoğalmış ve yerli ressamların görünürlüğü artmıştır. Neticede resim derslerinin müfredata girmesi ve sanat eğitiminin Sanayi-i Nefise Mektebi aracılığıyla kurumsallaştırılması, sanatla uygulayıcı olarak ilgilenen bir kesimin yetişmesine sebep olduğu gibi toplum nezdinde de resim sanatının tanınırlığını arttırmıştır.
Yukarıda değinilen hususlar, bildiride detaylandırılarak incelenecek; Osmanlı Devleti’nin Batılılaşma sürecinde açılan eğitim kurumlarındaki resim derslerine ve söz konusu eğitimden geçerek resimle uygulayıcı olarak ilgilenme imkânı bulan önemli figürlere dair genel bir bakış geliştirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Resim Eğitimi, Sanayi-i Nefise Mektebi, Batılılaşma.

The modernization adventure of the Ottoman Empire, which started at the military and administrative level, shaped new approaches in social life and developed new habits and tastes in society. The idea of spreading the education to the people became prominent especially with the declaration of the Tanzimat Edict. Thus, the educational institutions were opened one after another and structured according to the Western model. Western art has spread with the cultural developments caused by the reforms and became visible first in the Palace and then in the social life of Istanbul. This paper, which will be presented at the symposium, focuses on the painting lessons that included in the curriculums by the end of the 18th century and Sanayi-i Nefise Mektebi which was a great breakthrough in the institutionalization of painting education during the reign of Abdulhamid II (1876-1909). The European influence in the Ottoman Empire increased especially with the declaration of Tanzimat Edict after Mahmud II (1785-1839), who expanded the scope of the Westernization program initiated by Selim III (1761-1808). The cultural and intellectual environment was also transforming in the same path. The students interacted with art when Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun, Mekteb-i Harbiye, Mekteb-i Tıbbiyye, Dârüşşafaka Mektebi, Mekteb-i Sultani and Mekteb-i Osmani were included the art courses in their academic programs. Likewise, a group of people educated in these schools will be referred as “Soldier Painters” in the Turkish Painting History. During the reign of Abdulaziz (1861-1876) Pierre-Désiré Guillemet (1827-1878) attempted to establish an art academy. It was implemented during the Abdulhamid II’s reign when Sanayi-i Nefise Mektebi was opened in 1883. After this big step that raised the local painters from Ottoman society, number of the painting exhibitions have increased and local painters became more visible. Eventually, the inclusion of painting courses into the curriculums and the institutionalization of art education through Sanayi-i Nefise Mektebi has increased the recognition of the painting and raised the local painters.
The issues mentioned above will be examined in detail in the paper; a general outlook on painting lessons in the schools opened during the Westernization process of the Ottoman Empire and the important figures that have had the opportunity to be interested in painting as a practitioner will be revealed.

Keywords: Osmanlı Empire, Art Education, Sanayi-i Nefise Mektebi, Westernization.

ÖZET
Bu tez çalışmasında, Sultan 2.Abdülhamid dönemi İstanbul’unda Amerika Birleşik Devletleri’nin sefir olarak vazifelendirdiği Samuel Cox’un gözlem ve anıları paylaşılmış olup dönemin Osmanlı-Amerikan ilişkileri ele alınmıştır. İki ana bölümden ve sonuç kısmından oluşan tezin birinci bölümünde Sultan Abdülhamid ile Samuel Cox’un ilişki biçimine odaklanılmış ve bu bağlamda dönemsel bir portre çizilip konuya altyapı oluşturulmaya çalışılmıştır. Ayrıca elçinin Osmanlı topraklarındaki görevi süresince sultanla olan birebir ilişkisi, Osmanlı toplumu hakkındaki düşünceleri ve o günün yaşamıyla alakalı fikri yapısı ortaya konmuştur. İkinci bölümde ise genel bir anlatımla 19.yüzyıl Osmanlı Amerikan ilişkilerindeki önemli adımlar ele alınmış ve iki devlet ilişkilerinin özellikle Sultan Abdülhamid dönemindeki durumu incelenmiştir. İkili ilişkilerdeki diplomatik yapılar ve özellikle elçi Cox’un etkisine de bu kısımda değinilmiştir. Sonuç kısmında ise Türk-Amerikan ilişkilerine ve Samuel Cox’a dair özet çıkarımlara yer verilmiştir.

Hürriyet, eşitlik ve kardeşlik taleplerini haykırmak bugün sıradan bir olay gibi görünse de, padişah otoritesinin olduğu bir ülke yönetiminde bu kelimelerin söylenmesi şimdikinden çok daha fazla şey ifade eder.
Elinizdeki bu kitap, yüzüncü yılına denk geldiğimiz II. Meşrutiyet'in ilanının ve bu ilandan sonra adını verdiği dönemin kısa bir muhasebesini yapıyor.
Bu dönem, kimilerine göre İttihat ve Terakki önderlerinin ülkeden ayrıldıkları 1918'e kadar; kimilerine göre ise Saltanat'm kaldırıldığı 1922 yılma kadar devam etmektedir. Ancak sınırlandırılması nasıl olursa olsun, dönemin Cumhuriyet'e giden yolun öncülü olduğuna kuşku yoktur. Cumhuriyet birçok bakımdan II. Meşrutiyet Dönemi'nde başlayan değişimlerin tamamlayıcısı gibidir. Günümüzde de büyük ölçüde bu dönemin etkilerini yaşamaktayız.
İmparatorluk bize birçok kavramı miras bıraktı. Bunlardan en önemlileri siyasi parti kadroları, parlamento, basın ve siyasi kurumlar. Bunlara ek olarak Cumhuriyet' i kuranlar da bu yapıdan bağımsız değildi. Günümüz modernleşmesinin kaynağı olarak II. Meşrutiyet, yönetim anlamında sıkıntılarını bu güne taşımakla birlikte, demokrasinin ilk örneklerini de bize miras bıraktı.
Çağcıl sorunların kökenleriyle geçmişte yüzleşmek ve Türkiye demokratikleşmesini daha iyi anlamlandırmak temennisiyle...

Die Universitätsbibliothek Basel besitzt ein prachtvolles Fotoalbum mit dem Titel "Vues de Brousse", das eine hohe Staatsauszeichnung von Sultan Abdülhamid II. erhielt. Es entstand um 1888 im berühmten osmanischen Fotostudio Sébah & Joaillier und enthält knapp einhundert Stadtansichten der ersten osmanischen Hauptstadt Bursa. Die Stadt, in der Nähe von Istanbul gelegen, war seit byzantinischer Zeit ein wichtiger Produzent von Rohseide. Es ist die Seide, die den Faden der Verflechtungsgeschichte zwischen Basel als Zentrum der Seidenbandindustrie und dem osmanischen Bursa aufnehmen lässt. Der vorliegende Band enthält sämtliche Fotos des Albums und beleuchtet seine Geschichte sowie die ökonomischen und kulturellen Austauschbeziehungen zwischen beiden Städten rund um die Seidenproduktion.

Eskiçağda bir satraplık merkezi olan Vize, Bizans döneminden başlayarak önemli bir idare ve kültür merkezi olarak öne çıkmıştır. Osmanlı döneminde Rumeli'de, önce bir sancak sonraları kaza merkezi statüsünde teşkilatlanmıştır. 1860'lı yıllarda merkez ve taşra teşkilatında yapılan reformlardan etkilenmiş, vilayetlerin teşekkülü döneminde Edirne'ye bağlanmıştır. Osmanlı iktisadi, siyasi ve askeri tarihinde hususi bir yere sahip olan Vize; Balkan Savaşları, Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde işgal ve göçlere maruz kalmıştır.

Sultan was ruling a land still known as the most proper part of the globe to be exploited in an era when imperialism was harshly colonizing the “under-developed” world. As being one of the formidable leaders of the times when the classical conflict between the East and the West was evolving toward a very bloody fight, Sultan Abdulhamid was thought to be born for defense. Even deeply immersed in an intensive conflict both inside and outside the country, the Sultan was striving for the well-being of his people and his domain.
In this study the writer tried to shed some light upon the personal life of the Sultan and to panoramically narrate his work as a statesman. He was also concerned for the language and style to be clear and objective; and for being able to present the reader a more imaginable text he enriched the work with visuals.

II. Abdülhamid döneminde Osmanlı siyasetinde ortaya çıkan pek çok gelişme, bu çalkantılı dönemde devlet aygıtlarının toplumu kontrol altında tutma çabasını doğurmuş, bu amaçla muhalif kabul edilen bazı bası-yayın organlarına sıkı bir sansür uygulanmıştır. Bu sansürün Osmanlı topraklarında faaliyet gösteren gazete ve mecmualar üzerindeki etkisine ilişkin yapılmış araştırmalar, sınırlı sayıda da olsa vakıanın Devlet-i Aliyye’deki görünümüne ışık tutmaktadır. Fakat II. Abdülhamid döneminde resmen Osmanlı egemenliği altında bulunmakla birlikte neşir faaliyetlerinin görece özgür biçimde yürütüldüğü Mısır’da yayınlanan gazete ve mecmuaların Saray ve Bab-ı Âlî tarafından nasıl değerlendirildiğine dair müstakil bir çalışma bulmak zordur. Osmanlı arşiv kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla es-Sâika, el-Müeyyed, el-Muktebes ve Hilâfet gazetelerinin başını çektiği yayınlar, bazen II. Abdülhamid ve Saray bürokratları, bazen de İttihat ve Terakki iktidarı tarafından “neşriyât-ı mefsedetkârâne” olarak nitelenmiş, devlet sınırları içerisinde dolaşımı yasaklanmıştır. Bu tür yayınlara uygulanan sansür çoğu zaman Osmanlı Hilafetinin eleştirmek yahut Arap hilafeti propagandası yapmak ve meşrutiyet rejimini kötülemek şeklinde gerekçelendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, 19. yüzyılın ikinci yarısında özellikle Arap ve Kürt asıllı Osmanlı muhalifelerinin uğrak noktası haline gelmiş Mısır’da üretilen neşriyatın Devlet-i Aliyye için nasıl bir tehdit olarak algılandığını, hangi yayınların hangi tarihlerde sansüre maruz kaldığını ve bu yasakların sebeplerini Osmanlı arşiv kayıtları ışığında incelemektir.

[ÖZET] Modernizm, sadece üretim ve dağıtım ilişkilerinin değil, aynı zamanda yaşamı çevreleyen düşünce ile bu düşüncenin yansımaları niteliğindeki mimari ürünlerin, şehircilik tasarımlarının ve mekan algılanımlarının da XIX. yüzyıldaki yeniden biçimlendirilişinin anahtar kavramıdır. Bu sebeple, modern dünyanın kökenlerinin dökümünü çıkarmaya dair söz konusu olabilecek herhangi bir girişim, o dünyanın ekonomik gelişim çizgisinin, demografik ivmelerinin, siyasal evrelerinin yanı sıra; taşa bürünmüş düşüncesinin veya yapılarda gizlediği şifrelerinin de çözülmesi girişimi sayılacaktır. Keza, en ilkel mimari yapı olarak mağara kenarlarına inşa edilen ve surdurmayı andıran barınaklardan bu yana, mimari yapılar, her dönemde, bulundukları zaman diliminin ruhunu barındırmışlardır. Barınan insanın ideolojik altyapısı, barınağına da nüfuz etmiştir: Mimari ürünler uygarlıkların ve ideolojilerin onlara ölümsüzlük bahşeden felsefe taşlarıyla döşenmiştir. Bu yüzdendir ki yeri geldiğinde, bir uygarlığı ya da ideolojiyi anlamada etkili birer anahtar görevi görebilmektedirler.
Zamanın akışkan yapısıyla girdiği ilişkiler dahilinde ideoloji –ya da özelde, modernizm– katılaşır ve bu ilişkiden devşirme imgeler meydana getirir. Kuşkusuz, bu imgeler arasında en göze çarpanları arasında, şehirlerde Lacanyen birer obje misali yükselen saat kuleleri sayılabilir. Saat kulelerinin tarihsel anlatısını yapmak, onların sadece mimarlarından bahsetmek, yapılış ve –eğer gerçekleşmişse– yıkılış tarihlerini vermek, yani koskoca bir anlatıyı bu birkaç belirli ve sınırlı parametre arasına sıkıştırmak anlamına gelmemelidir. Kanaatimizce, tüm bu temel bilgilerle birlikte, değinilmesi gereken, böyle bir mimari objenin ne zaman veya nasıl yapıldığından ziyade, neden yapıldığı sorunsalı olmalıdır.
II. Abdülhamid döneminin tekabül ettiği Osmanlı geç dönem modernizminin Anadolu yerleşimlerinde en çok rastlanan çehrelerinden biri de ülkenin neredeyse dört bir yanına yayılmış bulunan saat kuleleridir. Mimari biçimleriyle, kitabeleriyle, yöresel hikayeleriyle anıldığı kadar, ideolojik altyapılarıyla da anılmayı hak eden bu yapılar, Osmanlı son döneminin modernleşme, Batı'ya ayak uydurma gayretlerinin birer nişanesi biçiminde yükselmişlerdir. Merkezi ayarlı saatler üzerinden zamanın hem sistematizasyonunun, hem de üretim ilişkilerini düzenleyen kullanımına ilişkin politikaların gölgesindeki devasa saat kulesi formu, bu bağlamda, Osmanlı modernizmini anlamlandırma denememizde bir gösterge olarak ele alınacak ve okunmaya çalışılacaktır. (Anahtar Kelimeler: İzmit Saat Kulesi, saat kuleleri, Osmanlı, II. Abdülhamid, modernizm, batılılaşma, mimari.)

März, Ausgabe 3, Heft 9, 4. Mai 1909, März-Verlag, S. 169-180

Original paper in German language, describing the famous "31 March" incident of 1909, a coup attempt of Islamist circles within the Ottoman army against the Young Turks. Friedrich Schrader describes the events as a German eye witness.

"März" was a cultural journal founded by Nobel Prize Winner Hermann Hesse and writer Ludwig Thoma, edited by Theodor Heuss, , like Friedrich Schrader an active "bridge builder" between Turkey and Germany who later became the first President of the Federal Republic of Germany 1949-1959.

For additional original material by Friedrich Schrader in German language, please check:

https://de.wikisource.org/wiki/Friedrich_Schrader

See especially the articles published in "Die Neue Zeit" in 1919/1920.

For a complete CV in English, check:

https://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Schrader

(There is a link to the German version, which is more extended).

This paper surveys the private lands owned by of Sultan Abdülhamid II in Palestine and analyzes their spatial distribution and impact, in the context of regional imperial policy. In the last quarter of the nineteenth century, the Ottoman Empire faced serious external and internal problems. Sultan Abdülhamid II (r. 1876-1909) used various traditional and modern methods in order to increase the internal cohesion of the empire and strengthen it vis-à-vis external threats. One unique measure taken by the sultan was the purchase of large tracts of land. He became one of the largest landowners in the empire. In Palestine alone, the sultan purchased around 3% of the total area and initiated measures to increase these lands' productivity for his Privy Purse. In addition to gaining economic profit, Abdülhamid II employed his private lands to solve problems which challenged the sovereignty of the empire. These included attempts to settle the Bedouins, the establishment of new towns in order to subjugate nomads in regions where they threatened rural settlements, settling Muslim refugees from the Caucasus and the Balkans, and protecting strategically sensitive lands located on the frontiers, by purchasing them and thus keeping them out of the hands of others.

Elisa Pante Zonaro (1863-1945), the wife of the renowned court painter of Sultan Abdülhamid II, Fausto Zonaro, came to Istanbul in 1891 and lived there for two decades. In 1910, following the deposition of the sultan she had to leave the Ottoman lands along with her family to return to her native country, Italy. In the meanwhile, having studied photography in Paris in 1893 and 1894 at the studio of Eugène Pirou, Elisa Zonaro began working as a professional photographer in the Ottoman capital. Apart from private family photographs, her photographic output comprises portraits of distinguished people of Istanbul, scenes captured from the vibrant social life in the urban environment, and reproductions of Fausto Zonaro’s paintings. The variety of photographs she took bears witness to the period in which she lived. In my single slide presentation I would like to show her photograph of Sultan Abdülhamid II on his way to the Yıldız Mosque for the Friday Prayer to explain her close relationship with the Ottoman court, the official awards she received, and her privileged position which allowed her to obtain permission to photograph the sultan, who diligently refused to be photographed. Through a discussion of her successful photographs and official recognition of her skills by the court, I will question why the current scholarship on history of photography in the Ottoman Empire is reticent about women photographers’ works, and my critique will be directed towards undermining the male-dominated historiography of Ottoman photography.

Osmanlı devletinde yemin geleneği, Türk İslam devletlerinde yaygın olan hükümdar yeminleri, Osmanlı padişahlarının kendi tebası ve ecnebi devlet hükümdarları ve tebasına ahitname suretiyle verdikleri imtiyazlar; Tanzimat döneminde padişah ve devlet memurlarına yemin ettirilmesi, II. Meşrutiyet döneminde Kanun-i Esasi'de yemin, Milli Mücadele döneminde yemin ve tahlif şartları.

ARTI GERÇEK- Türkiye’de Alevilere yönelik nefret söylemleri sürüyor. Hemen hemen her yıl özellikle batı kentlerinde Alevilerin yaşadığı mahallerde duvarlara, ya da evlerinin kapılarına nefret söylemi içeren yazılarla ilgili haberler çıkıyor. En son İzmir’de bir ailenin evinin duvarına ‘defol Alevi’ yazı tartışma yarattı. Bu söylemler ile ilgili tartışmalar devam ederken Yalçın Çakmak'ın İletişim Yayınları'ndan çıkan yeni kitabı "Sultanın Kızılbaşları" okuyucular ile buluştu. Kitap özellikle Kızılbaş-Aleviler'e yönelik önyargı ve ayrımcı söylemlerin kökenini irdeliyor.

Tarih Vakfı Mütevelli Kurulu Üyesi Tarihçi Dr. Yalçın Çakmak imzası ile çıkan kitapta, II. Abdülhamid Dönemi Alevi Algısı ve Siyaseti irdeleniyor. Çakmak, Sultanın Kızılbaşları’nda, II. Abdülhamid döneminin kendi siyaset anlayışı ve araçları ile devletin genel Alevi politikası arasındaki paralelliklere, değişimlere yoğunlaşıyor. Kızılbaş-Alevilere yönelik devlet politikasının Osmanlı’dan günümüze yansımasına ışık tutacak nitelikte olan Sultanın Kızılbaşları kitabında oldukça önemli bilgilere yer veriliyor. Kitapta devletin politikası, Kızılbaşlara yönelik üretilen nefret söyleminin kaynağı, katliamlar ve oluşturulan negatif algıların politik kökenine ilişkin önemli tespitler var. Tarihçi Dr. Yalçın Çakmak, Sultanın Kızılbaşları kitabının içeriği hakkında Artı Gerçek’in sorularını yanıtladı

1878 Berlin Konferansı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin sahip olduğu topraklar, konferansa katılan Avrupalı devletlerce kendi aralarında pay edilmeye başlanmıştır. Dünya siyaset sahnesinde, Avrupalı büyük devletler arasında küçüklerden sayılan ve sömürgecilik yarışının arka sıralarında yer alan İtalya’nın bu talandan payına Kuzey Afrika sahillerinden Tunus ve/veya Trablusgarp düşmüştür. Ancak 1881’de Tunus’un, Fransızların eline geçmesiyle İtalya için Trablusgarp, tek seçenek olarak kalmıştır. Bu sebeple Tunus’un işgal edildiği tarihten itibaren İtalya, her ne pahasına olursa olsun Trablusgarp’ın alınması için hazırlıklara koyulmuş ve uygun fırsatın doğmasını beklemeye başlamıştır. Bu bekleyiş oldukça uzun sürmüştür. İtalya, Trablusgarp’a ancak 1911 yılında asker gönderme karar verebilmiştir. Trablusgarp’ta bir yılı aşkın bir süre savaşmasına rağmen somut bir galibiyet elde edemeden, Osmanlı Devleti’nin başka topraklarını tehdit altında bulundurup, denizlerini ablukaya alarak ve adalarını işgal ederek yıldırmaya çalışmıştır. Nihayetinde Balkan Harbi kapıya dayanınca da Osmanlı Devleti savaşı resmi olarak sonlandırmıştır.
Bu çalışmada İtalya’nın Trablusgarp üzerinde nüfuz elde etme ve daha sonra da işgal etme emellerinin Osmanlı makamlarınca engellenmeye çabalaması konu edinilmiş, iki devletin 1911 yılından önceki askerî-siyasî durumlarına Trablusgarp özelinde ışık tutulmuştur. Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki bu son toprağında, er ya da geç karşılaşacağı İtalyan işgaline karşı, erken denebilecek tarihlerden itibaren giriştiği hazırlıklar incelenmiştir.

After the Berlin Conference of 1878, the territories of the Ottoman Empire began to be shared among the European states participating in the conference. In the world political scene, Italy; which is considered to be one of the smallest states of the European Powers and is at the back of the colonial race. Tunisia and/or Tripoli from the North African coast fell to the share of this looting for Italy. However, in 1881, with the conquest of Tunisia by the French, Tripoli remained the only option for Italy. For this reason, from the date of the occupation of Tunisia, Italy; at any cost to prepare for the acquisition of Tripoli and began to wait for the appropriate opportunity to arise. This waiting took quite a long time. Italy could only decide to send troops to Tripoli in 1911. Although Italy fought for more than a year in Tripoli, they never win a solid victory. They tried to intimidate the other territories of the Ottoman Empire by threatening them, blockade their seas and occupied their islands. Finally, when the Balkan War was turned up, the Ottoman Empire officially ended the war.
This study is aimed to shed light on the military-political situation of the two states before 1911 by trying to obscure Ottoman attempts for the prevention of Italy’s acquisition of soft power and occupying on Tripoli. In this last territory of the Ottoman Empire in North Africa, the preparations for the Italian invasion starting from the early, that they will encounter sooner or later, dates are examined.

Özet: Türkiye’nin uzun süre yayımlanmış önemli
dergilerinden olan Servet-i Fünun, edebiyat-ı cedide
topluluğunun oluşması, gelişmesi ve dağılması
aşamalarında temel yayın organı olmuştur.
Topluluğun dağılması Hüseyin Cahit (Yalçın)’in
derginin 553. sayısında yayımladığı Edebiyat ve
Hukuk başlıklı tercüme makalesinin jurnal edilip
derginin padişah tarafından geçici olarak
kapatılmasıyla olmuştur. Makalede hiç yer
almayan ve kastedilmeyen düşünceler Saray’a
bildirilmiş, padişah II. Abdülhamit de derginin
kapatılarak sorumluların sürgüne
gönderilmesini istemiştir. Fakat sorgulamalar
neticesinde jurnalin asılsız olduğu anlaşılarak
derginin yayın hayatına devam etmesi ve
sorgulananların ceza almaması
kararlaştırılmıştır. Fakat bu, topluluğun
dağılmasını engelleyememiştir. Yazıda bu
makalenin yayımlanması, derginin kapatılması,
sorgulama ve derginin tekrar faaliyete geçmesi
aşamaları ayrıntılarıyla ve dönemin tanıklarının
anlatımlarıyla verilmiş, makalenin asıl metni ve
günümüz Türkçesine aktarımı da eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Servet-i Fünun, Hüseyin
Cahit Yalçın, Edebiyat ve Hukuk, edebiyat ve
hukuk, sansür, II. Abdülhamit

Abstract: Servet-i Fünun, one of the most
significant, long-running journals in Turkey, was
the main media organ during the formation,
development and dissolution phases of “new
literature society”. The dissolving of the society
was led by Sultan's decision to suspend the
journal temporarily after the denouncement of
Hüseyin Cahit (Yalçın)'s translation article which
was published in the 553th issue of the journal.
The Palace was misinformed about journal's
ideology which was misinterpreted in the
journal, and consequently Abdul Hamid II
wanted the journal to be suspended and those
who were responsible to be exiled. However,
after a detailed investigation process, the
informant's claims turned out to be false, and it
was decided that the journal should continue
publishing and the suspects' charges were
dropped. Nevertheless, coming clean did not
hinder the dissolution of the society. In this
paper, publication of Hüseyin Cahit's article,
suspension of the journal, the interrogation and
journal's reopening process will be presented in
detail with the help of anecdotes of witnesses of
the era. In addition, the original article and its
translation into contemporary Turkish will be
provided in the appendix section.
Keywords: Servet-i Fünun, Hüseyin Cahit Yalçın,
Edebiyat ve Hukuk, literature and law,
censorship, II. Abdülhamit

1913 yılında Başkan Woodrow Wilson tarafından büyükelçi olarak İstanbul’da görevlendirilen Henry Morgenthau, 1916 yılına kadar bu görevde kaldı. Morgenthau görev süresi içerisinde İttihat Terakki ileri gelenleri ile yakın ilişkide bulundu
. Bir  büyükelçinin yetkisini ve görev tanımını aşan pek çok olaya müdahil oldu. İstanbul’daki görevi esnasında Amerika ve Avrupa basınını kurgu iddialar ile yönlendirmekte sakınca görmedi. Görevi bittikten sonra ise yayınladığı hatıralarında pek çok mesnetsiz iddiayı gündeme getirdi. Türk ve Alman milletine hakaretlerde bulunmakta tereddüt etmedi. Morgenthau’nun iddialarına, kurgu hadise nakillerine muhataplarının bir kısmı cevap verebildi, bir kısmı ise bu şansa sahip olamadı. Dönemin diğer belge ve yazışmaları incelendiğinde Morgenthau’nun iddialarının çoğunun kurgu olduğu görüldü.

Fatma ÜREKLİ, "Osmanlı'nın Çanakkale 1915 Panorama Müzesi Projesi", Çamlıca Basım Yayım, İstanbul, 2012.

360 derecelik daire şeklinde bir bakış alanını kapsayan ve ufka kadar uzanan manzaranın sergilendiği silindirik gösteri mekanları olan panoramalar 18. yüzyıl sonlarında ortaya çıkmış ve 19. yüzyılda yaygınlaşarak büyük ilgi görmüştür. 1850'li yıllarda Osmanlı'ya giren panoramik fotoğrafların ilgiyle karşılanmasının ardından, çok geçmeden panorama müzesi de gündeme gelmişti.
26 Ocak 1913'te kurulan Müdafaa-i Milliye Cemiyeti 31 Mart 1915'te, Çanakkale Savaşları'nın muhtelif sahnelerini yansıtan bir panorama kurma teşebbüsünde bulunmuştu. Bu panoramada ayrıca Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren o zamana kadar geçen süre içerisinde muhtelif devirlerden önemli kesitler de yansıtılarak, Osmanlı idealinin halka gösterilmesi tasavvur olunmuştu. Panoramanın, o dönemde Paris ve Berlin gibi Avrupa'nın büyük şehirlerinde bulunan panoramalar gibi 30 metre çapında bir daireden ibaret olması tasarlanmaktaydı.

“Her fotoğraf bir fikirdir” diyen II. Abdülhamid, hükümdarlığı boyunca (1876‐1909) ülkesinin çeşitli alanlardaki gelişimini görmek için fotoğraftan da yararlanmıştır. Bu amaçla binlerce fotoğraf çektirmiş ve sonunda bu fotoğraflardan “Yıldız Albümleri” ya da “II. Abdülhamid Albümleri” adıyla anılan çok önemli bir görsel arşiv oluşmuştur. II. Abdülhamid, bu fotoğraflardan hem ülkesinin gelişimini takip etmek amacıyla hem de kendisi ve ülkesiyle ilgili olarak uluslararası alanda yaratılmaya çalışılan olumsuz propagandalara karşı koymak amacıyla yararlanmıştır. Bu amaçla 1893 yılında Washington’da bulunan Kongre Kütüphanesi’ne 51 albüm içerisinde 1819 fotoğraf bulunan büyük bir
fotoğraf albümü göndermiştir. Albümde yer alan fotoğraflar, Batılıların görmek istediği “oryantalist” bir Osmanlı değil, II. Abdülhamid’in göstermek istediği “modern” bir Osmanlı Devleti’dir. Bu albüm içerisinde kayıtlı 4 adet de Konya fotoğrafı bulunmaktadır. Bu fotoğraflar hem bir döneme ışık tutmakta, hem de II. Abdülhamid’in uluslararası alanda izlediği “imaj” politikası hakkında önemli kanıtlar sunmaktadır.

II. Abdülhamid dönemi üzerine günümüze değin yapılan çalışmalarda bir nesnel yaklaşım sorununun varlığı dikkati çekmektedir. Nitekim Sultan, bir kesim tarafından her yönüyle sahiplenilip neredeyse bütün icraatları kutsanırken, bir başka kesim tarafından haklı ya da haksız şiddetli eleştirilere maruz kalmıştır. Bu durumda “ilerici, baskıcı ya da gerici” gibi yaftacı yaklaşımları bir kenara bırakıp,  tarafgirlik girdabına kapılmadan ve olabildiğine objektif çalışmalarla dönemi aydınlatmaya çalışmak en doğru yaklaşım olacaktır. Bu çalışmada böyle bir yaklaşım ile II. Abdülhamid döneminde merkez-taşra ya da padişah-tebaa ilişkileri Tokat Sancağı özelinde ve 25. saltanat yılı kutlamaları dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Yirminci yüzyıla girilirken Osmanlı toprakları üzerinde başlatılan imar faaliyeti ve yapılan kutlamalar, güçlü hükümdar profilinin taşra birimlerindeki ya da halk üzerindeki yansımalarını analiz edilebilmek için uygun bir alan olarak düşünülmüştür. Çalışma ile II. Abdülhamid’in saltanatta kaldığı müddette Osmanlı kent yaşamında sağlanan ilerlemeler ve kent ahalisinin toplumsal dönüşümü Tokat özelinde mercek altına alınmıştır. Böylece II. Abdülhamid döneminin Tanzimat ile başlayan modernleşme sürecinin bir devamı sayılıp sayılamayacağı sorusuna da bir cevap aranmıştır. II. Abdülhamid dönemi Osmanlı Devleti saat kulesi geleneğinde özel bir yere sahiptir. Sultanın 25. saltanat yılı kutlamaları çerçevesinde yapılan Tokat Saat Kulesi, bu geleneği temsil eden ve günümüze ulaşan eserlerden birisi olarak bu çalışmanın bir başka boyutunu oluşturmuştur. Saat kulelerinin gelişim süreci, modern kent oluşumu bilincinin takip edileceği diğer bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmaya esas olan konular, Osmanlı arşiv belgeleri, dönemin gazeteleri, salnameler ile kişisel görüşmelerden elde edilen bilgiler çerçevesinde ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı, II. Abdülhamid,  25. Cülus-ı Hümayun, Tokat, Tokat Saat Kulesi

Abstract
It is noteworthy that there was a objective approach problem in the studies conducted during the reign of Abdülhamid II. As a matter of fact, while the sultan in question was embraced in all aspects by one segment and blessed almost all of his actions, he was subjected to severe or justified criticism by another segment. In this case, leaving aside stigmatizing approaches such as "progressive, repressive or regressive", it would be the best approach to try to enlighten the period with unbiased and objective studies. In this study, with such an approach, the central-provincial or sultan-public relations during the reign of Abdülhamid II were evaluated in the Tokat Sanjak specific to the 25th sultanate year celebrations. While the transition to XXth century, the zoning activities and celebrations started throughout the country were seen as a suitable area to analyze the reflections of the powerful ruler profile on the provincial units or the people. With this study, the advances in Ottoman urban life and the social transformation of the people of the city in the period of Abdulhamid II were examined in Tokat. Thus, an answer was sought to the question of whether the Abdulhamid II period could be regarded as a continuation of the modernization process that started with the Tanzimat. Abdulhamid II period has a special place in the Ottoman Empire clock tower tradition. Tokat Clock Tower, built within the framework of the 25th reign of the Sultan celebrations, constitutes another dimension of this work as one of the works that represent this tradition and have survived to the present day. The development process of the clock towers appears as another area where modern city formation awareness will be followed. The subjects that are the basis of this study were handled within the framework of the information obtained from Ottoman archive documents, newspapers of the period, yearbooks and personal interviews.
Keywords: Ottoman, Abdulhamid II., 25th year of reign, Tokat, Tokat Clock Tower

Osmanlı Dönemi'nde Tanzimat ve sonrasında başlayan bürokrasi ve yeniden yapılanma çalışmaları eğitim sisteminde de ortaya çıkmış, 1880 sonrası dönemde de devletin otokratik kimliği kendini eğitim alanında göstermiştir. Bu durumun bir yansıması hazırlanan programlarda karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın amacı, Osmanlı son döneminin geniş içerikli ilk program çalışmalarından olan 1891 programlarında Türkçe eğitiminin görünümünü ortaya koymaktır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, ikisi iptidaiye ve ikisi rüştiye düzeyinde dört ayrı Türkçe programı incelenmiştir. Öğretim süresi, ders adları ve içeriklerinde farklılıklar ve benzerlikler taşıyan programlarda tek bir Türkçe dersi olmayıp ilkokuma yazma, okuma, yazma ve dil bilgisi konularını içeren ayrı dersler vardır. Türkçe derslerinin diğer derslere oranı ilk sınıflarda orta ve yüksek olmakla birlikte son sınıflara doğru azalmaktadır. Ders içeriklerinde dinî ve geleneksel özellikler ile II. Abdülhamit dönemi eğitiminin genel özellikleri ile birlikte sonraki döneme örnek olan, Batılı anlamda çağdaş özellikler de görülmektedir. Çalışmanın özellikle Türkçe eğitiminin tarihsel kökleri ile II. Abdülhamit dönemi eğitim anlayışının belirli bir kesitinin anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The bureaucracy and reconstruction in the Ottoman Period that started with the period of Tanzimat and continued afterwards were also seen in the education system and the autocratic identity of the state showed itself in the field of education in the period after 1880. A reflection of this situation can be seen in the curriculums prepared. The aim of the study is to reveal the view of the Turkish Education in the 1891 curriculum which is the first comprehensive curriculum of the last period of the Ottoman Empire. In this study document analyses method is used and four separate curriculums of the Turkish Education, two of which were in the level of iptidaiye (elementary) and two of which were rüştiye (secondary), were examined. In these curriculums which have many differences and similarities in the duration of the courses, course names and contents, there is not a single Turkish lesson but there are separate lessons which include literacy, reading, writing and grammar subjects. The ratio of Turkish lessons to other lessons is medium or high in the first grades but the ratio decreases in the last grade. Both the religious and traditional characteristics of the education in the period of Abdulhamit II can be seen in the course contents, contemporary characteristics of the Western sense, which is a model for the next period, are also seen. It is expected that the present study will contribute to the understanding of the historical roots of the Turkish Education
and of a certain section of the education in the period of Abdulhamit II.

Keywords: Turkish Education, Curriculum, Ottoman Period,
Abdul Hamit II

In this study we will investigate how poetized the reign of Abdülhamit by two great poets of Tanzimat and Servet-i Fünûn literary periods. For this purpose, we will review and compare the Recaî-zâde Mahmut Ekrem and T. Ferret’s poems named “Nefrîn” and “Sis” in terms of their contents, styles and stylistic features.  Tevfik Fikret and Recaî-zâde Mahmut Ekrem are two important poets of their generations. We will show by this study the subjects, themes, spaces in their poets with the poetic similarities and differences.

Tanzimat Dönemi reformlarıyla birlikte, Osmanlı devletinin geleneksel kurumlarında önemli değişiklikler yaşanmıştır. Bu değişikliklerin içindeki en önemli özelliklerden bir tanesi, İdari yapıyı ilgilendirmesidir. İdari yapılanma, Batı'dakinin benzeri olacak şekilde bir merkezi yapılanma ile hazırlanmaya başlanmıştır. Merkezin güçlenmesi, merkezi otoriterliğin doğuşunu hazırlamıştır. Batı, bu tarz otoriterliği sivil kurumlarıyla aşıp despotizme gidişin önünü kapamıştır. Osmanlı, için bu tür kurumlardan bahsetmek mümkün değildir. Ancak hemen belirtmeliyiz ki, Tanzimat ile birlikte güçlenen merkezi otorite Padişah odaklı değildir. Önceden Padişah'ın şahsında olmak üzere tek elde toplanan otorite, bu yeni dönemde başka alanlara kaymıştır. 1 Osmanlı Devleti'nde 18.yüzyılın son çeyreğinde başlangıçta askeri odaklı gelişmeler olarak başlayan yenilik hareketleri, 19.Yüzyılın ilk yarısında Tanzimat Fermanı ile çok yönlülük kazanarak siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda da etkisini göstermiştir. Bu gelişmeler içerisinde siyasi bir kimlik kazanarak ortaya çıkan gelişmelerden bir tanesi de, Yeni Osmanlılar hareketidir. Bu hareketin öncesin de siyasi muhalefet konusunda ortaya çıkan ilk kayda değer olay Sultan Abdülmecid'eKuleli Vakası olarak bilinen darbe girişimiydi. 2 Bazı yazarlara göre bu girişim anayasal ve parlamenter yönetime giden yoldaki ilk girişim olmuştur. Ancak girişimde bulunanların aklında bir amaç ya da program yoktu, aksine onlar Hristiyanlara verilen tavizlere karşı çıkıyorlardı. Bu kişiler bir ilkenin savunucusu 1

Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanma ve çöküş sürecinde başa geçmiş olan II. Abdülhamid, bu gidişatın önüne geçmek için iç ve dış politikada bir takım tedbirler almıştır. Bu tedbirlerden biri de, hiç şüphesiz, istihbarat ağıdır. Bu çalışma, dönemin istihbarat ağının bir parçası olan jurnallere, yani istihbarat raporlarına odaklanmaktadır. Çalışmada, 1891-1893 yılları arasında Yıldız Sarayı’na bağlı istihbarat elemanı olarak çalışan Kırımî-zȃde Neşet Efendi’nin tahkik ettiği jurnaller üzerinde durulacaktır.
Abdulhamid II succeded to the throne in a period of time when the Ottoman Empire was under stagnation and disintegrating; Abdulhamid II has taken some measures in internal and external politics to prevent this course. One of these measures is, undoubtedly, the intelligence network. This study, focuses on journals, the intelligence reports that are part of the intelligence network. The study will focus on intelligence reports inspected by Kırımî-zȃde Neşet Efendi, who worked as an intelligence officer of Yıldız Palace between 1891 and 1893.

Osmanlı İmparatorluğu
Coins of The Ottoman Empire
Osmanlı Madeni Para
Abdülmecid, Abdülaziz, 2. Abdulhamid , Sultan Mehmet Reşad,Vahdettin
Osmanlı Madeni Paraları
Emisyon Kondisyon Darphane Sultan İsimleri Nümismatik
Detaylandırma Çalışması, Para Okuma, Osmanlıca,Koleksiyon,Collection
Nümismatik, Para Bilimi

Following the 1877-78 Russo-Turkish War, a combination of financial insolvency, changing priorities in imperial defense and personal preferences led Sultan Abdülhamid II to execute a radical shift in Ottoman naval policy. The battle fleet was mothballed and the revolutionary new naval weapons system, the torpedo boat, was embraced as the new backbone of the imperial navy. This paper aims to analyze both the internal and the international context of the Hamidian naval policies, present an accurate technological panorama of the first Ottoman torpedo flotilla and summarize the operations of these vessels. Full plans of the three different classes of Ottoman torpedo vessels are provided for the first time in historiography, scale drawings of all vessels mentioned and numerous photographs, some published for the first time.

Osmanlı modernleşmesinin ele alınacağı perspektif, Muhafazakâr Düşünce başlığından az-çok anlaşılabilir. Bu tür bir entelektüel dergiden bir tarih dergisinden olduğu gibi Osmanlı modernleşmesinin maddî boyutunun dökümünü çıkarma, tasvir girişiminin beklenemeyeceği doğaldır. Daha ziyade Osmanlı modernleşmesinin sosyal ve zihnî dinamikleri ve başarı ve başarısızlıklarıyla bir bütün olarak değerlendirilmesinde gelişen perspektifleri yansıtmayı hedef aldık. Yani gaye, deskriptif olmaktan çok analitik bir perspektiften Osmanlı modernleşme tecrübesinin yeniden değerlendirilmesi sürecine katkıda bulunmaktır...
İyi okumalar!
Bedri GENCER