Turkish Grammar

Öz Yabancılara Türkçe öğretimi, günümüzdeki popülerliğine karşın birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Bunların başında Türkçenin gramerindeki tasnif, tanımlama ve işlev sorunu gelmektedir. Özellikle kimi gramer konularının yabancılara anlatımında güçlük çekilmektedir. Bu sorunların ortaya çıkmasındaki temel gerekçelerden birisi, Türk dil bilgisinin yeterince iyi işlenememesidir. Türk gramerindeki bu sorunlar Türkçeyi yabancı dil olarak öğretmede de gözlenmektedir. Emir ve istek kipi, birleşik zamanlı çekimler (fiillerin iki kipli çekimi), adlaştırma (-mAk, -mA, -(y)Xş) gibi konuların yabancılara anlatılmasında karışıklık meydana gelmektedir. Emir ve istek kipi, Türkçenin tarihsel ve çağdaş gramerlerindeki tartışmalı konulardandır. Dolayısıyla bu tartışmalı konuların yabancılara anlatımında da problemler ortaya çıkmaktadır. Bu makalede istek ve emir kipiyle ilgili genel bilgi verilmiş, Türkçenin tarihsel dönemlerinde ve standart Türkiye Türkçesindeki kullanım sıklıkları ve işlevlerine değinilmiş, genel bir çerçeve çizilerek çözüm önerisi getirilmeye çalışılmıştır. • Anahtar Kelimeler Türkçe öğretimi, dil bilgisi sorunları, emir kipi, istek kipi, işlev.

AN EXAMINATION AND EVALUATION STUDY ON MUYESSIRETU’L-ULÛM

STRUCTURED ABSTRACT In this essay written by us, we examined the grammar book named by Müyessiretü’l-Ulûm, according to the currently grammar works, which is written by Bergamalı Kadri for to be presented to İbrahim Paşa who is the vizier of Sultan Süleyman I. In our study Bergamalı Kadri's approach to grammar handled in an objective way and after the evaluation it has been made on these approaches. In this work, we used the book in which is written by Esra Karabacak in 2002 and issued by Turkish Language Institution. Near that book we profitted from the work of Besim Atalay which is issued in 1946 by the name of “Müyessiretü’l-Ulûm (Tıpkıbasım-Çaviriyazılı Metin ve Dizin), and we profitted from the opinions of Besim Atalay about this book and the author of it. We can see that the Müyessiretü'l-Ulûm was created according to the rules of Arabic grammar. In this case, we reach the conclusion that Bergamalı Kadri is dominating both Turkish and Arabic grammar rules. In addition, sometimes the author's comparison on the Persian language with our language shows that he also have information about Persian language. Müyessiretü'l-Ulûm's most important feature is being the oldest Tuskish grammar book known which is written in the Anatolian area. In the last part of the book, presenting the grammar rules practically by using examples from a designated gazal is also an important feature of this book which makes it different.  Müyessiretü’l-Ulûm is the first grammar book in Turkish which is written in Anatolian area. This book is very important by giving the grammar rules of Turkish language in Turkish. At the period of this book was written, the science language was Arabic. According to this situation, most of the scientific books in grammar area and also in the other areas were written in Arabic. From this point of view, the author of this book, Bergamalı Kadri was a person who has a deep main language love and a foresightful person. The sentences like ““Görilsün ki Türkî dilde ne kadar fesâhat, belâgat vardur…” which were told by author for Turkish are also proves his main language love. Separately creating a book in Turkish in this period when people use Arabic and Persian at madrasas shows the author’s sensitivity about his main language. As a result of our examination on Müyessiretü’l-Ulûm, we think that this book was written by adopting toArabic grammar books. In the same way we see that the arrangement of book and the subjects in it were also planned according to Arabic grammar rules. We think that writing the grammar of a language by trying to use the rules of another language causes some differences between the grammar book and the language which the book written in it. While the grammar of our language is being constructed, our point of departure must be idea and emotion; it must not be shape as in Arabic (Karahan, 2013, s.71-79). But if we consider the circumstances of the period this book was written, criticising this book by this way will be an incorrect approach.  We can say that phonetics subjects were examined superficially in this book. All of the subjects about phonetics were given under other headlines. The main cause of this situation is taking Arabic grammar rules as a model by writing this book. Because Arabic and Turkish languages don’t resemble each other as phonetics construction and word creating methods. In the same way the author’s classifying a word as ‘idgâm’ which is the truly example of phonetics consonant becoming double, shows this situation clearly. Author's both issues should morphologic elements of a sentence in his classification on the departure of the Arabic suggests that this work still has bases in Arabic grammar book created by taking samples. However, in assessing their own work and the work of each period should not be ignored when assessing the conditions of the period. Müyessiretü'l-Ulum is an exceptional work between works written in its own time. Author's ideas put forward for the language learning is noteworthy. Bergamali Kadri's "Her tâife kendü lügâtı kâidesin tiz anlar; sonra sâir lügâtleri kendü lügâtine kıyâs idüp sehl zamânda çok iz’âna yitişür" as that phrase indicates that he has important ideas on the teaching of language. It also works to show examples used during explanations, methods such as questions and answers also revealed that the extent equipped on the author's language teaching. As a result, the importance of the work on this important feedback as well as the knowledge of both languages so we can call Bergamalı Kadri as a visionary linguist and a pioneer of grammar writing in Anatolia field. We hope to see many works and more valuable works on this distinguished book of Bergamali Kadri, Müyessiretü'l-Ulum in the future. Key Words: Müyessiretü’l-Ulûm, First Grammar Book of Turkish, Grammar Examination.

Özet Dillerin temel söz varlığında yer alan kelimeler, diller arası akrabalık, dil tarihi, dil bilgisi ve dilin öğretimi gibi dil incelemelerinde öncelikli olarak başvurulan kelime kategorisini oluşturmaları sebebiyle önemli bir yere sahiptir. Organ adları, hayvan adları, sayı adları, akrabalık adları, temel gereksinimlerini karşılayan eylemler (yemek, içmek, uyumak, almak vermek vb.) gibi ad bilimi verileri, dil bilimciler tarafından temel kelimeler olarak kabul edilmektedir. Temel söz varlığı içerisinde değerlendirilen organ adları, dilin en eski sözcüklerinden olmalarına karşın tarihsel süreçte fazla değişim yaşamamasının yanında yabancı dillerin etkilerinden de uzaktır ve genellikle "-k,-l,-n,-ş,-z" ünsüzleriyle bitmektedir. Bu çalışma,-n ünsüzüyle biten Türkçe organ ve vücut bölgesi adlarının çoğunlukla vücutta tek olan organlara karşılık geldiği ve bu durumun Türk dilinin arkaik bir teklik ekine sahip olduğunu düşündürdüğü iddiasını taşımaktadır. Bu hedef doğrultusunda-n ünsüzüyle biten organ adları ile sınırlandırılmaya gidilerek art zamanlı bir yaklaşımla Orhun Yazıtları'ndan günümüz ölçünlü dilinde ve muhtelif ağızlarda örnekler taranmış, bu ünsüzün herhangi bir işleve sahip olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Söz varlığı, organ adları, teklik eki,-n ünsüzü. Abstract The words in the basic vocabulary of the languages have an important role because they constitute the preferred word category in language studies such as kinship between languages, language history, linguistic knowledge, and language teaching. Organ names, animal names, number names, kinship names, actions that meet the basic requirements (such as eating, drinking, sleeping, taking, etc.) are accepted as basic words by linguists. The names of the organs evaluated in the basic vocabulary are far from the effects of the foreign languages as well as they do not change much in the historical process and usually end with the consonants "-k,-l,-n,-ş,-z", although they are one of the oldest words of the language This study carries the claim that Turkish names of organs and body regions ending with-n consonant correspond to mostly single organs in the body, suggesting that the Turkish language has an archaic singularity suffix. In line with this purpose, bounded by the names of the organs ending with-n consonant, and with a progressive approach, samples from the Orhon Inscriptions in today's standard language and in various mouths were scanned it has been tried to determine whether this consonant has any function.

В статье рассматриваются три типа предложений, встречающихся в турецких новостных материалах: предложения с косвенной речью; предложения с прямой речью; предложения, содержащие и прямую, и косвенную речь. Анализируется литература по теме статьи, указываются способы оформления косвенной и прямой речи, включая широко употребляемые в текстах СМИ грамматические конструкции с глаголом bulunmak. Приводится список лексико-семантических групп глаголов речи, характерных для турецких новостных материалов, а также описывается их сочетаемость с некоторыми грамматическими формами; выявляются способы оформления предложений, в рамках которых сочетается прямая и косвенная речь, устанавливается частотность встречаемости предложений с прямой и косвенной речью. Рассматриваемые в статье лексико-грамматические особенности проиллюстрированы примерами с комментариями.

Cümle bilgisi çalışmaları, dili anlamak ve türlü cümle tiplerini görmek için önemli bir araştırma alanıdır. Bu alanda yerli ve yabancı araştırmacıların gördükleri, tanımlamaya ve anlatmaya çalıştıkları hususlar birbiriyle örtüşebildikleri gibi farklı bakış tarzlarını da ortaya koyabilmektedir. Her bakışın çok kıymetli olduğu, dilimizi anlamaya ve anlatmaya tek bir anlayışın yeterli olmayacağı açıktır. Bu yüzden dil bilgisinde ortaya çıkan terim ve tasnif sorunlarını makul bir seviyeye çekerken, dilin işleyişine ait her türlü görüşe değer vermek, yeni dil bilgisi yöntem ve uygulamalarına uzak kalmamak gerekir.

Necib Asım Yazıksız, Türk dilinin sentaktik ve morfolojik özellikleri ve Türklerin umumî tarihiyle ilgili “Orhun Âbideleri, En Eski Türk Yazısı, Ural ve Altay Lisanları, Hibetü’l-Hakâyık, Yeni Tertip Muhtasar Osmanlı Sarfı”  gibi pek çok eser kaleme almıştır. Necib Asım Bey; eserlerinde çoğunlukla Türk milletinin tarihî kökenleri ve geçmişi üzerinde durmuş, Türk milletinin diğer medeniyetlere yönelik katkılarını, Türklerin tarih sahnesine çıkışını ve tarih içerisindeki seyrini ve Türk dilinin tarihî gelişimini incelemiştir.  İslamiyet‟in kabulünden önceki ve sonraki dönemleri kapsayan Türk tarihini bütüncül bir bakış açısıyla, yerli ve yabancı kaynaklara dayanarak açıklamaya çalışmıştır (Tuncer ve Kocaoğlu 2017: s.354).
Çalışmamızın amacı; Türk dilinin tarihî gelişimini ve zenginliğini ortaya koymak için bir hayli emek harcayan Necib Asım Bey‟in Türkçenin sarf ve nahvi üzerine kaleme aldığı, kaynaklarda yayım yılı dışında neredeyse hiçbir bilgiye rastlanmayan başlıca eserleri gün yüzüne çıkarmak, bu eserlerin tanıtımını yapmak ve eserlerin tertipleniş biçimi ve içerikleri ile ilgili bilgi sunmaktır.

В статье рассматриваются и критически осмысливаются основные подходы отечественных лингвистов к описанию значений настоящего-будущего времени на -Ar в турецком языке; делается попытка выявить сферы употребления этого времени, а также представлены некоторые рекомендации по методике преподавания этого грамматического явления в российских вузах.
In the article the author analyzes and critically views main approaches of Russian linguists to describe meanings of the Present Future Tense (aorist, -Ar tense), makes an attempt to define specifications of its usage as well as gives some recommendations connected with methodology of its teaching in Russian universities.

Halilibrahim ERTÜRK 2 ÖZET 10. yüzyıldan itibaren Orta Asya'dan batıya göç eden Oğuz boylarına mensup toplulukların, 12. yüzyılın sonlarında kendi lehçelerine dayalı olarak Anadolu'da kurup geliştirdikleri edebî yazı diline Eski Anadolu Türkçesi adı verilmektedir. Bu terim yerine, belirtilen lehçeyi karşılamak için farklı dönemlerde Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi, Eski Oğuz Türkçesi terimleri de kullanılmıştır. Bu dönem aynı zamanda, Anadolu ve Rumeli bölgesinde, Oğuz-Türkmen lehçesi temelinde kurulup gelişmiş olan Türk yazı dilinin 13-15. yüzyılları kapsayan ilk dönemi olarak tanımlanır (Gülsevin ve Boz 2010: 1). 13-15. yüzyıllar arasını kapsayan Eski Anadolu Türkçesi döneminde ve Osmanlı Türkçesi dönemini teşkil eden 15-19. yüzyıllar arasında, Anadolu sahasında birçok farklı konuda pek çok el yazması eser telif ve tercüme edilmiştir. Telif edilen eserler içerik bakımından incelendiğinde, bu dönemde çoğunlukla dinî ve edebî metinlerin ağırlıklı olduğu görülür. Bununla birlikte belirtilen dönemde tıp ve eczacılık alanlarının kapsamına giren konularda telif edilen eserler de azımsanamayacak sayıdadır. Bu eserler arasında zikredilmesi gereken tıp konulu yazmalardan biri de bu çalışma kapsamında ele aldığımız İlm-i Tıbb adlı eserdir. Tabib Muhammed bin Hasan tarafından kaleme alınan eser; özellikle kelime kadrosu, fonetik ve morfolojik özellikleri bakımından bu dönem eserleri arasında zikredilmelidir. Bu çalışma kapsamında, Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmış tıp metinleri arasında mühim bir yere sahip olduğu düşünülen İlm-i Tıbb adlı eser, etraflıca tanıtılmış; içeriği ve terminolojisi bakımından incelenmiş; eserde kullanılan kelimelerin etimolojik açıdan istatistikleri tespit edilmiş; eserin EAT dönemi tıp yazmaları içerisindeki yeri ve önemi belirlenmeye çalışılmıştır. Eserin incelenmesinde, içeriğinin tanıtılmasında ve terminolojik istatistiğinin tespitinde, Ağustos/2012'de yüksek lisans tezi olarak hazırlamış olduğumuz çalışma kapsamında yer alan çeviriyazılı metin ve istatistik sonuçları kullanılmıştır. Çalışmamızın bizden önce bu alanda yapılan çalışmalara bir katkı sağlayacağını; daha sonraki dönemlerde tıp alanında ve tıp yazmaları üzerinde çalışma yapacak olanlara faydalı olacağını umuyoruz.

The period from Bergamalı Kadri's Müyessiret'ül-ulûm, which was completed in 1530 and presented to Ibrahim Pasha who is Suleiman the Magnificent’s grand vizier, to Tanzimat is a fruitless term in the point of Turkish grammar books. In this era, by starting XVIIth century the Turkish grammars written by Europeans with Western grammar approaches come into sight. Unlike the Turkish grammars adapted to Arabic’s sarf (grammar) and nahv (syntax) in Tanzimat, the authors followed the methodology as similar as today. Examining and assessment of these books surely be stage for writing modern Ottoman Turkish Grammars. In this article, the methods which were surveyed by the writers were examined by giving examples from Institutionum Lingvæ Tvrcicæ Libri Qvatvor by Hieronymo Megisero, Grammatica Turcica by Francisci à Mesgnien Meninsky; A Grammar of the Turkish Language by Thomas Vaughan, Élémens de Langue Turque by M. Viguier; A Grammar of the Turkish Language by Arthur Lumley Davids and Grammaire Raisonnée de la Langue Ottomane by James W. Redhouse selected from XVIIth, XVIIIth and XIXth centuries.

This study based on mat/met enclitic which attested in Old Turkic, Karakhanid Turkic, Modern Turkic Dialects, Anatolian dialects and magat which attested in old and modern Mongolian. Mat/met is related to Mongolian Magat by scholars. Enclitic Mat/met added to predicate noun, pronouns (personal, demonstrative, and interrogative) and to verb forms. Functions and meanings of mat/met is indicated and whole functions and meanings of mat/met interpreted by us in this article.

В статье анализируется употребление отглагольного имени на -mA и формы на -DIğI (-AcAğI) в позиции подлежащего, дополнения и сказуемого; автор представляет новый взгляд на исследование этих форм и предлагает разграничивать их с учетом семантики глагола/имени, зависимой частью к которому они выступают, а также их синтаксической роли в предложении. Результаты исследования могут иметь теоретическую и практическую значимость в рамках преподавания турецкого языка в вузе.

Sovyet Devriminin kalıcı izlerle, belli bir disipline sahip ekol anlayışını miras bıraktığı önemli alanlardan biri Türkoloji’dir. İmparatorluk Rusya’sında pratik ve bilimsel amaçlarla gelişen Rus Türkolojisi yerini, 1917 sonrasında Sovyet Türkolojisi bakış açısına ve Y. Stalin tarafından biçimlendirilen dilbilim görüşüne bırakmıştır.
Sovyet Devriminin yarattığı siyasi ve sosyal ortam, daha önce V. Radloff gibi bilimsel geleneğin kurucuları tarafından incelenen Türk lehçelerinin veya yeni bakış açısıyla “Türk dilleri”nin araştırılmasını da gündeme getirmiştir. Sovyetler dâhilindeki halkları eşit gören Leninci sosyalist düşünce en küçük bir kültürel topluluğa dahi yazı dili olma imkânlarını vaat ediyordu. Böylece sosyal ve kültürel düzeyleri birbirine benzemeyen Türk topluluklarının da 1920’lerden sonra dil alanında birçok gelişme yaşandığı, yeni idari düzende dil planlaması ile yirmiden fazla Türk yazı dilinin standartlarının belirlendiği görülür.
Sovyetler Birliğinde Türk lehçelerinin tek tek ve hatta kopuk siyasi varlıklar halinde geliştirildiği açıktır. “SSCB I. Bakü Türkoloji Kongresi” Sovyet dilbilimi görüşünün yankısını bulduğu ilk sahne olarak tarihteki yerini almıştır. Buraya kendi halklarının alfabe, dil ve kültür konusundaki görüşlerini temsilen katılan Türk Dünyası aydınlarının büyük kısmı hemen on yıl içinde Stalin repressiyalarının kurbanı olmuşlardır. Gizli arşivlere dayalı yeni yayınlar, özellikle Sovyet taşrasındaki, Türk Dünyasındaki bu kültür kıyımının boyutlarını ortaya koymaktadır.
Onlar arasında olduğu anlaşılan ve fakat hakkında pek az bilgi sahibi olduğumuz Osmanlı-Türk kökenli Hikmet Cevdetzade (1893-1945) dramatik biçimde Sovyet Türkolojisinin en önde gelen bilginlerinden olan Andrey Nikolayeviç Kononov’un (1906-1986) Türkçe öğretmeni olarak kaydedilmektedir. A. N. Kononov’un ünlü Türkçe gramerinin (Grammatika sovremennogo turetskogo yazıka) 1934’deki ilk baskısında eş yazar olan H. Cevdetzade, repressiya sürecinden sonra unutulmuştur. Dünyaca ünlü Sovyet Türkologu A. N. Kononov sonra iki kez daha (1941; 1956) basılan gramerini genişletmiş ve artık eş yazarın yokluğunda kendi adıyla yayımlamıştır.
Bildiride, bu Türk gramerci hakkındaki sınırlı bilgiyi artırmaya ve özellikle anılan gramerin elde ettiğimiz ilk baskısını sonraki baskılarıyla karşılaştırmalı olarak incelemeye çalışacağız.

The article are discussed anlyzes of syntactic structures of Turkish language. This syntactic structures is mainly analizes philological-grammar and linguistics. Philological-grammar is especially influence of Muharrem Ergin’s word groups classification. Examples of sentence are usually selected literary texts. In linguistic sources also seen mainly influence of Generative-Transformational Grammar of Noam Chomsky. According to this theory, linguists can generate the best examples of any language

The Turkish tense-aspect-modality system and its complexity has been the topic of many previous studies (Csato, 2000; Johanson, 2016; Slobin & Aksu, 1982) and there are many arguments on whether some of the tense-aspect-modality markers should be categorized as such in the first place, as well as what they express when used in combination with different grammatical markers. This thesis focuses on two sentence types; (i) those that have predicates marked by the primarily evidentiality marking-mış and (ii) those marked by the imperfective marking-ıyor. These predicates are also marked with the first person marker-ım and the generalizing modality marker-dır. The aim of the thesis is to explore whether or not there is a new use of such sentences on the internet, and if yes, how this new use can be described. This is based on their use on the internet that deviates from the standard desriptions in Turkish grammars (Göksel & Kerslake, 2005) of these sentences with predicates marked as such. The study further examines the influence of age, gender, education, L2 level, and social media use on the acceptability, interpretation, and use of these constructions. The method is quantiative and qualitative, using non-elicited online data and elicited data in the form of a questionnaire in order to answer the research questions. The quantitative analysis has shown that there a correlation between age, education, highest self-identified L2 level, and social media use and the perception of these constructions. Most significantly, it was found that these structures are more acceptable for younger respondents and less acceptable for older respondents. The qualitative analysis illustrated different attitudes of the respondents towards these types of sentences and their users. There were also contradictory findings regarding gender, L2 and education level, which call for further analyses of the social implications of these constructions and their use.

""Türkiye Türkçesinin sözdizimi ile ilgili çalışmalarda, Hint Avrupa dillerinin sözdizimi sınıflandırmaları dikkate alınarak birleşik tümce olarak kabul edilen “ki”li tümceler; bağlama sözcüğünün ve bağlaç terimimin anlamı, sözdiziminin koyduğu ilkeler göz önünde tutularak bağlı tümceler olarak sınıflandırılmalıdır. Bağlayıcı biçimbirimlerle bir araya getirilmiş; ancak morfolojik olarak bağımsız iki tümcenin art arda sıralanması olarak tanımlanan bağlı tümceler sınıfı, “ki”li tümce yapılarına daha uygundur. Farsça ya da İngilizce dil çalışmalarında, bu gibi yapılar birleşik tümce şeklinde sınıflandırmıştır. Bu; Türkçe sözdizimi çalışmalarında varılacak bir sonuç olmamalıdır. Farsça veya İngilizce dil çalışmaları, kendi terminolojisi içinde, kendi dillerinin yapısından hareketle sonuçlara varır. Bu sonuçları, doğrudan Türkçeye kopyalamak mantıki hataları da beraberinde getirecektir. Türkçe sözdizimi çalışmaları kendi terimleri ve Türkçenin kendi olanakları içinde gerçekleştirilmelidir.
Anahtar Sözcükler: ki, birleşik cümle, bağlı cümle, sözdizimi, ki’li birleşik cümle

Abstract: When one considers the meaning of the word “to conjoin” and the term “conjunction” together with the principles of Indo-European syntax, the sentences constructed with “ki” must be classified as compound sentences not complex sentences; because this type of sentences consists of two simple sentences bound by coordinative conjunctions. It should not be the conclusion at which studies of Turkish syntax must arrive just because Persian and English studies call the sentences constructed with ki complex and this type of structures resembles the Turkish structures constructed with gerundials. The nomenclature of Persian and English are derived from their own languages; but copying these nomenclatures directly to Turkish will cause logical imperfections. The sentences constructed with “ki” must be classified as bound sentences in Turkish syntax. Turkish syntactic studies must be executed with its own nomenclature and in its own potentiality.
Keywords: ki, compound sentence, complex sentence, compund sentences constructed with ki
""

(Hatice Kübra AY- Sevim Yılmaz ÖNDER
This study focuses on compound verbs which are very controversial in defining
and classifying in Turkish language. In this research, compund verbs with auxiliary
verbs ėt-, eyle- and ḳıl- are explicated. Compound verbs are mostly consisted of a
substantive and an auxiliary verb in 13-14th century Old Anatolian Turkish texts
whereas in some cases the phrase substantive or auxialiary verb participate the
compound verb. The substantive, first component of the compound verb, could
include handiadyoins, conjunctional phrase, prepositional phrase and noun phrases.
In very few examples auxiliary verb is a phrase. In this research phrases forming
compound verbs with auxiliary verbs ėt-, eyle-, ḳıl- in 13-14th century Old
Anatolian Turkish texts and their etymologic, morphologic, syntactic and semantic
properties will be examined.

Türk dili dünyanın en köklü dillerinden biridir. Yüzyıllarca farklı coğrafyalarda işlenmiş ve bugüne kadar gelmiştir. Bu süreçte hem öğrenilmiş hem de öğretilmiştir. Bu amaçla birçok anıt dikilmiş, sözlük derlenmiş, dil bilgisi kitabı yazılmıştır. Eski Türk yazıtları ve Çin arşivlerinden derlenen bilgiler göstermektedir ki, eski Türk toplumlarında gündelik yaşam becerilerine yönelik eğitimin yanı sıra okuma ve yazma eğitimi de uygulanagelmiştir. İslam’a girdikten sonra Türkler, Arap harflerini kullanmakla birlikte kendi dillerini korumuşlardır. İlk Müslüman Türk devletlerinde resmî yazışmalar Türkçe yapılmıştır. Bu çalışmada Türkçe öğretiminin tarihî kökenlerini açıklamak amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, İslam medeniyeti etkisine girmeden önce Türklerde eğitim-öğretim etkinlikleri kısaca tanıtılmış, Türkçenin öğretim tarihi İslam’dan önce ve sonra olmak üzere iki bölümde ele alınmıştır. Her iki bölümde de Türkçe öğretimi tarihi açısından önemli eserler sıralanmış ve özellikle Divanü Lugati’t-Türk ve Muhakemetü’l-lugateyn gibi eserlere dair açıklamalar sunulmuştur. Bazı eserlerdeki Türkçe öğretim yöntemleri özellikle değerlendirilmiştir. İslam’dan sonra yazılan Türkçe gramerleri kısaca tanıtılmış, bilhassa Çağatay sahasındaki Türkçe öğretimi üzerinde durulmuştur.

Turkish Language is one of the oldest languages in the world. This language has been processed in different places and come up to now through the centuries. In this period, it has been learnt and taught. For that purpose a lot of monuments were erected, dictionaries were compiled, grammar books were written. Information compiled from ancient Turkish monuments and archives of china shows that there were reading and writing instruction in Turkish society as well as instruction of skills used daily life. After Islam was introduced started to use Arabic alphabet, however they saved their own language. In the first Muslim Turkish states, Turkish was used in official correspondences. This study is focused on the history of Turkish language education. In this direction, activities of Turkish language education that were before being exposed to Islamic civilization were introduced in short way. History of Turkish language education was separated in two chapters as before and after Islam. In those two chapters, important titles from history of Turkish language education were mentioned and especially some explanations were given for Divanu Lugati’t-Turk and Muhakamatu’l-Lugatayn. Turkish language education methods written in a couple of books were especially evaluated. A little of Turkish grammar rules which were written after Islam was introduced in short way. Especially Turkish language education was emphasized in Chagatai related way.

Bu araştırmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenicilerin şimdiki zaman {-Iyor} biçimbiriminin işlevleri konusunda karşılaştıkları sorunlar ve bunların nedenleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnesini, Yıldız Teknik Üniversitesi TÖMER'de A1 kurunda öğrenim gören 24 öğrenicinin sınav kâğıdı oluşturmaktadır. Veriler, A1 kur sonu sınavında öğrenicilerin {-Iyor} biçimbiriminin kullanımı ile ilgili sorulara verdikleri yanıtlardan elde edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Verilerin analizinden elde edilen bulgular neticesinde öğrencilerin, {-Iyor} biçimbiriminin daraltma işlevi; ünsüzle biten fiillere {-Iyor} biçimbirimi getirilirken, fiil kökünden sonra gelecek ünlü harfin ayrımına varamama ya da {-Iyor} biçimbirimini sadece "-yor" şeklinde yazma; soru kökünde yer alan ve olumsuzluk bildiren kelimelere dikkat edilmediğinden yanlış yapı kurma ve bazı fiillere {-Iyor} biçimbirimi doğru bir şekilde getirilmesine rağmen yumuşama kuralına uymama konularında sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir. Araştırmanın son bölümünde, tespit edilen bu sorunlara yönelik önerilere yer verilmiştir.

Various opinions have been put forward in the Turkish language researches
until the day-to-day on the root of the genitive and its functions have been revealed. The
genitive suffix that we were talking about was here, it has undergone little change in the
historical development process but has also identified as {+ nI} at the Chagatai Turkish in
addition to its usual forms. It have also been put forward different ideas on the subject, but
nothing has been said for sure.We will also put forth a new outlook on this root of genitive
{+nI} in addition to those mentioned so far, and try to bring a different perspective to the
work on this subject.

Review: “Margarete I. Ersen-Rasch, Turkische Grammatik: Ausführlich und Verstandlich – Lernstufen A1 bis C2, Wiesbaden: Harrassowitz, 2012,” FSM İlmi Araştırmalar: İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı 1, s. 397-398.
Turkish Grammar, Turkish as a Second Language, Turkish - German

Öz Soru eki ya da diğer bir ifadeyle soru edatı, Türk gramerciliğinde birtakım sorunları içerisinde barındıran konulardan birini teşkil eder. Başlıca Türkçe gramer kitapları incelendiğinde, ekin türünün ne olması gerektiği, işlevinin ne olduğu gibi hususlarda birbirinden farklı birkaç sorun tespit edilebilmektedir. Temel kaynakların bir bölümü, yazılış biçiminden dolayı "mI/mU"yu edat olarak adlandırırken diğer bir kısmı ise bunun bir ek olduğunu savunmaktadır. İşlev bakımından ise kaynakların hemen hepsi, bu ekin çekim eki olduğunu ifade etmekte ve hem isim hem de fiillere eklenebildiğini bildirmektedir. Bu çalışmanın amacını Türkiye Türkçesinde kullanılan soru ekinin işlevi ve kapsamı ile ilgili yaklaşımların tespit edilmesi teşkil eder. Çalışma kapsamında Türkçenin gramerini konu edinen başlıca Türkçe gramer kitaplarının yanında 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitapları incelenmiştir. Böylece bu kaynaklarda soru ekinin tanımlanması ve işlevinin belirlenmesine yönelik yaklaşımlar tespit edilmiştir. Sonrasında bu ekin işlevinin aslında ne olması gerektiği ve hangi ek kategorisinde yer alması gerektiği, karşılaştırmalı örnek cümlelerden hareketle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Abstract The question suffix or, in other words, the postposition of question, constitutes one of issues that contain some problems in Turkish grammar. When examining the major Turkish grammar books, several problems can be identified on issues such as what kind of crop should be and what its function is. Some of the basic sources call "mI / mU" as preposition because of the form of writing, while the other part argues that this is a suffix. In terms of function, almost all of the sources state that this is an inflection suffix and can be added to both names and verbs. This study aims to determine the approaches on the function and scope of the question suffix which is used in Turkey Turkish. Within the scope of the study, in addition to the major Turkish grammar books on Turkish grammar, 9, 10, 11 and 12th grade Turkish Language textbooks were examined. Thus, the approaches to identify the function of the question suffix and determine the function of these sources have been identified. Afterwards, it is tried to reveal what the function of this suffix should actually be and what suffix category it should be included by comparative example sentences.

Türkçe -GAn ve türevleri ile -An sıfat fiili eklerinin kullanım amaçları
arasında farklılıklar vardır. Bu çalışmada ünlü alim Fârâbî'nin Mantık İle İlgili
eserlerinden bazı kısımları ilke olarak kullanarak bu amaçları ortaya koymaya çalıştık.

A Student Grammar of Turkish is a concise introduction to Turkish grammar, designed specifically for English-speaking students and professionals. Written with the needs of the learner very much in mind, it sets out the grammar of the language in a clear and jargon-free style. The book not only explains the fundamentals of the grammar, but also tests students' understanding in an interactive way with more than 200 exercises. Key grammar points are summarised in tables and there are numerous illustrative examples. A list of grammatical terms used in the book and a key to all the exercises are also provided. This essential grammar and exercise book can be used as a supplement for students studying the language, with a dual function as a reference guide to look up grammar points, and as a resource from which exercises can be set and language skills practised.