Türkçenin çatı kategorisi; farklı tanım, sınıflandırma ve sonuca ulaşmayan tartışmalarıyla henüz ... more Türkçenin çatı kategorisi; farklı tanım, sınıflandırma ve sonuca ulaşmayan tartışmalarıyla henüz üzerine görüş birliği sağlanamayan meselelerinden biridir. Bu çalışmada Türkiye Türkçesinde genel inceleme yöntemi olan morfolojik yöntemin esas alınmasında yüklemin-(I 4)n-ve-(I 4)l-biçimbirimleriyle işaretlenmesinin dışında-(I 4)şbiçimbirimine değinilecek, bunun yanında morfolojik yöntemli dönüşlü çatıların-(Ø)-biçimbirimiyle de oluşturulabileceği gösterilmeye çalışılacaktır. Buna ek olarak-(I 4)n-ve-(I 4)l-biçimbirimleriyle oluşturulan dönüşlü çatıların fiili geçişsiz yapmasına karşın sıfır biçimbirimle oluşturulan ettirgenliklerin geçişli de olabileceğine dikkat çekilecektir. Ayrıca dönüşlü çatının sentaktik ve leksik yöntemle oluşumları gösterilmeye çalışılacaktır.
Özet Dillerin temel söz varlığında yer alan kelimeler, diller arası akrabalık, dil tarihi, dil bi... more Özet Dillerin temel söz varlığında yer alan kelimeler, diller arası akrabalık, dil tarihi, dil bilgisi ve dilin öğretimi gibi dil incelemelerinde öncelikli olarak başvurulan kelime kategorisini oluşturmaları sebebiyle önemli bir yere sahiptir. Organ adları, hayvan adları, sayı adları, akrabalık adları, temel gereksinimlerini karşılayan eylemler (yemek, içmek, uyumak, almak vermek vb.) gibi ad bilimi verileri, dil bilimciler tarafından temel kelimeler olarak kabul edilmektedir. Temel söz varlığı içerisinde değerlendirilen organ adları, dilin en eski sözcüklerinden olmalarına karşın tarihsel süreçte fazla değişim yaşamamasının yanında yabancı dillerin etkilerinden de uzaktır ve genellikle "-k,-l,-n,-ş,-z" ünsüzleriyle bitmektedir. Bu çalışma,-n ünsüzüyle biten Türkçe organ ve vücut bölgesi adlarının çoğunlukla vücutta tek olan organlara karşılık geldiği ve bu durumun Türk dilinin arkaik bir teklik ekine sahip olduğunu düşündürdüğü iddiasını taşımaktadır. Bu hedef doğrultusunda-n ünsüzüyle biten organ adları ile sınırlandırılmaya gidilerek art zamanlı bir yaklaşımla Orhun Yazıtları'ndan günümüz ölçünlü dilinde ve muhtelif ağızlarda örnekler taranmış, bu ünsüzün herhangi bir işleve sahip olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Söz varlığı, organ adları, teklik eki,-n ünsüzü. Abstract The words in the basic vocabulary of the languages have an important role because they constitute the preferred word category in language studies such as kinship between languages, language history, linguistic knowledge, and language teaching. Organ names, animal names, number names, kinship names, actions that meet the basic requirements (such as eating, drinking, sleeping, taking, etc.) are accepted as basic words by linguists. The names of the organs evaluated in the basic vocabulary are far from the effects of the foreign languages as well as they do not change much in the historical process and usually end with the consonants "-k,-l,-n,-ş,-z", although they are one of the oldest words of the language This study carries the claim that Turkish names of organs and body regions ending with-n consonant correspond to mostly single organs in the body, suggesting that the Turkish language has an archaic singularity suffix. In line with this purpose, bounded by the names of the organs ending with-n consonant, and with a progressive approach, samples from the Orhon Inscriptions in today's standard language and in various mouths were scanned it has been tried to determine whether this consonant has any function.
Türkçenin çatı kategorisi; farklı tanım, sınıflandırma ve sonuca ulaşmayan tartışmalarıyla henüz ... more Türkçenin çatı kategorisi; farklı tanım, sınıflandırma ve sonuca ulaşmayan tartışmalarıyla henüz üzerine görüş birliği sağlanamayan meselelerinden biridir. Bu çalışmada Türkiye Türkçesinde genel inceleme yöntemi olan morfolojik yöntemin esas alınmasında yüklemin-(I 4)n-ve-(I 4)l-biçimbirimleriyle işaretlenmesinin dışında-(I 4)şbiçimbirimine değinilecek, bunun yanında morfolojik yöntemli dönüşlü çatıların-(Ø)-biçimbirimiyle de oluşturulabileceği gösterilmeye çalışılacaktır. Buna ek olarak-(I 4)n-ve-(I 4)l-biçimbirimleriyle oluşturulan dönüşlü çatıların fiili geçişsiz yapmasına karşın sıfır biçimbirimle oluşturulan ettirgenliklerin geçişli de olabileceğine dikkat çekilecektir. Ayrıca dönüşlü çatının sentaktik ve leksik yöntemle oluşumları gösterilmeye çalışılacaktır.
Özet Dillerin temel söz varlığında yer alan kelimeler, diller arası akrabalık, dil tarihi, dil bi... more Özet Dillerin temel söz varlığında yer alan kelimeler, diller arası akrabalık, dil tarihi, dil bilgisi ve dilin öğretimi gibi dil incelemelerinde öncelikli olarak başvurulan kelime kategorisini oluşturmaları sebebiyle önemli bir yere sahiptir. Organ adları, hayvan adları, sayı adları, akrabalık adları, temel gereksinimlerini karşılayan eylemler (yemek, içmek, uyumak, almak vermek vb.) gibi ad bilimi verileri, dil bilimciler tarafından temel kelimeler olarak kabul edilmektedir. Temel söz varlığı içerisinde değerlendirilen organ adları, dilin en eski sözcüklerinden olmalarına karşın tarihsel süreçte fazla değişim yaşamamasının yanında yabancı dillerin etkilerinden de uzaktır ve genellikle "-k,-l,-n,-ş,-z" ünsüzleriyle bitmektedir. Bu çalışma,-n ünsüzüyle biten Türkçe organ ve vücut bölgesi adlarının çoğunlukla vücutta tek olan organlara karşılık geldiği ve bu durumun Türk dilinin arkaik bir teklik ekine sahip olduğunu düşündürdüğü iddiasını taşımaktadır. Bu hedef doğrultusunda-n ünsüzüyle biten organ adları ile sınırlandırılmaya gidilerek art zamanlı bir yaklaşımla Orhun Yazıtları'ndan günümüz ölçünlü dilinde ve muhtelif ağızlarda örnekler taranmış, bu ünsüzün herhangi bir işleve sahip olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Söz varlığı, organ adları, teklik eki,-n ünsüzü. Abstract The words in the basic vocabulary of the languages have an important role because they constitute the preferred word category in language studies such as kinship between languages, language history, linguistic knowledge, and language teaching. Organ names, animal names, number names, kinship names, actions that meet the basic requirements (such as eating, drinking, sleeping, taking, etc.) are accepted as basic words by linguists. The names of the organs evaluated in the basic vocabulary are far from the effects of the foreign languages as well as they do not change much in the historical process and usually end with the consonants "-k,-l,-n,-ş,-z", although they are one of the oldest words of the language This study carries the claim that Turkish names of organs and body regions ending with-n consonant correspond to mostly single organs in the body, suggesting that the Turkish language has an archaic singularity suffix. In line with this purpose, bounded by the names of the organs ending with-n consonant, and with a progressive approach, samples from the Orhon Inscriptions in today's standard language and in various mouths were scanned it has been tried to determine whether this consonant has any function.
Uploads
Papers by ANIL ARSLAN