|
Hungría ( pronunciación (axuda · info)) (en húngaro: Magyarország [ˈmɒɟɒrorsaːɡ] (axuda · info))) é un país de Europa central. Fai fronteira con Austria ao oeste, Eslovaquia e Ucraína ao norte, Romanía ao leste e Serbia, Croacia e Eslovenia ao sur. Ten unha poboación de ao redor de dez millóns de habitantes distribuídos en 93.030 quilómetros cadrados.
A súa capital é Budapest, a maior cidade do país que concentra o 25% de toda a poboación húngara. A poboación é das máis homoxéneas etnicamente de toda Europa, estando composta na súa maioría polos maxiares, termo polo cal os húngaros se chaman. Os maxiares eran un pobo nómade que ocupou o planalto dos Cárpatos no século IX, loitando contra outros pobos durante séculos para manterse no mesmo lugar. Mesmo oprimidos por austríacos, turcos e rusos, os maxiares permaneceron unidos.
O nome Hungría vén do turco On-ogur que significa Dez lanzas e simbolizaba a unión das dez tribos que ocuparan o territorio húngaro no século IX, sete tribos maxiares e tres khazares. O termo latino hunni para os hunos, antigo pobo que dominou Hungría ata o século IV, xerou os termos latinos para definir Hungría. O termo maxiar probablemente vén das palabras magi e eri, a primeira de raíz proto-úgrica significa home ou pobo e a segunda do turco, co mesmo significado de pobo. O 1 de xaneiro do 2004 Hungría pasou a formar parte da Unión Europea, xunto a outros dez países, a maioría do leste europeo, entre os que se atopaban os países bálticos, a República Checa, Eslovaquia e Polonia.
|
Artigo destacado
editar
A República Soviética Húngara foi un efémero réxime de ditadura do proletariado en Hungría, instaurado pola unión do Partido Socialdemócrata e o Partido Comunista na primavera de 1919, ante a grave crise interna no país. Iniciouse o 21 de marzo de 1919 e terminou o 1 de agosto do mesmo ano. Incapaz de alcanzar un acordo coa Entente que mantiña o seu bloqueo económico, acosada polos países veciños por disputas territoriais e embarcada nun profundo cambio social interno, a república fracasou nos seus obxectivos e quedou abolida a comezos de agosto.
A presentación da nota Vyx tivo como consecuencia a caída do Goberno de Károlyi, para entón sen apoio significativo, e a proclamación da república soviética ao día seguinte, o 21 de marzo de 1919. A súa principal figura foi o comunista Béla Kun, malia que a maioría do novo Goberno era socialista. Aparentemente democrático, o novo sistema concentraba en realidade o poder no novo Consello de Goberno, que o exerceu de xeito autoritario en nome, presuntamente, da clase traballadora.
O novo réxime non conseguiu chegar a un acordo coa Entente que supuxese o levantamento do bloqueo económico, a mellora do trazado das novas fronteiras ou o recoñecemento do novo Goberno polas potencias vencedoras da guerra mundial. Reorganizouse o Exército e tratouse de recuperar os territorios perdidos a mans dos países veciños. Pola súa banda, os países veciños utilizaron a loita contra o comunismo, primeiro contra o Goberno de Károlyi e máis tarde contra a república soviética, como xustificación das súas ambicións expansionistas.
Os dirixentes húngaros aplicaron medidas doutrinarias tanto en política exterior coma interior que lles fixeron perder o favor da maioría da poboación. Ao fracaso da reforma interna uniuse o da política exterior: o illamento político e económico da Entente, o fracaso militar ante os países veciños e a imposibilidade de unir forzas coas unidades soviéticas rusas provocaron o afundimento da república soviética. Ao Goberno social-comunista sucedeulle un exclusivamente socialista o 1 de agosto. En grave crise xa en xullo, disolveuse en agosto, e os seus dirixentes fuxiron ao estranxeiro mentres o poder volveu a mans da aristocracia feudal e nacionalista.
Cidade destacada
editar
Budapest ( /ˈbudɒpɛʃt/ (axuda · info)) é a capital e cidade máis poboada de Hungría, así como o seu principal centro industrial, comercial e de transportes. A cidade posúe 1,74 millóns de habitantes (2011), unha diminución significativa respecto dos case 2,1 millóns cos que contaba a mediados dos anos 1980, que representan un quinto da poboación total de Hungría. É a cidade máis poboada de Europa central-oriental e a sétima da Unión Europea. Ocupa unha superficie de 525 km² e a súa área metropolitana conta cunha poboación de 2,38 millóns de habitantes. Budapest converteuse nunha única cidade cando ocupou as dúas beiras do río Danubio, unificando as cidades de Buda e Óbuda, na beira oeste, con Pest, na beira leste, o 17 de novembro de 1873.
A historia de Budapest comezou con Aquincum, orixinalmente un asentamento celta que se converteu na capital romana de Panonia Inferior. Os húngaros chegaron ao territorio no século IX. O seu primeiro asentamento foi saqueado polos mongoles en 1241-42. A cidade restablecida converteuse nun dos centros da cultura do Renacemento humanista no século XV. Logo da batalla de Mohács e tras case 150 anos de dominio otomán, Budapest converteuse nunha cidade global logo da unificación de 1873. Tamén converteuse na segunda capital de Austria-Hungría, unha gran potencia que se disolveu en 1918. Budapest foi o punto focal da revolución húngara de 1848, a República Soviética Húngara de 1919, a Operación Panzerfaust en 1944, a batalla de Budapest de 1945 e a Revolución de 1956.
Budapest é un importante centro financeiro de Europa Central. A cidade situouse terceira (dun total de 65 cidades) no Índice de Mercados Emerxentes elaborado por Mastercard, e clasificada como a cidade mellor habitable de Europa Central e Europa del Este por índice de calidade de vida segundo Economist Intelligence Unit. Tamén clasificouse como o "sétimo lugar idílico de Europa para vivir" pola revista Forbes, e como a novena cidade máis bela do mundo por UCityGuides. É, tamén, a mellor cidade de Europa Central e do Leste no índice Innovation Cities' Top 100.
Divisións administrativas
Categorías
editar
Queres atopar artigos relacionados con Hungría? Proba buscando nas seguintes categorías:
Biografía destacada
editar
Ferenc Purczeld Bíró, coñecido simplemente como Ferenc Puskás ( ˈfɛrɛnʦ ˈpuʃkaːʃ), nado o 2 de abril 1927 en Budapest e finado na mesma cidade o 17 de novembro de 2006), foi un futbolista e adestrador hispano-húngaro, integrante histórico dos equipos Budapesti Honvéd Sport Egyesület e Real Madrid Club de Fútbol, sendo este último ao que debe os seus maiores éxitos e recoñecementos mundiais. É lembrado como un dos máximos goleadores de todos os tempos, e considerado como un dos mellores futbolistas da historia segundo a UEFA e a FIFA. Foi internacional coas seleccións de Hungría e España tras adoptar a nacionalidade española en 1961.
A nivel de clubes conquistou un total de quince títulos, cinco ligas húngaras, cinco ligas españolas, unha Copa de España, tres Copas de Europa, unha Copa Intercontinental, mentres que logrou catro veces proclamarse máximo goleador da Primeira División Española. Logo da súa retirada deportiva en 1966 adicouse á parcela técnica onde conseguiu un subcampionato da Copa de Europa na tempada 1970-71 co Panathinaikós Athlitikos Omilos fronte ao Amsterdamsche Football Club Ajax de Johan Cruyff.
Imaxe destacada
Sabías que...?
Artigos de calidade e bos
editar
 Artigos de calidade (2)
 Artigos bos (3)
Proxectos relacionados
Portais relacionados
Proxectos irmáns
|
