Konya Tarihi

Tarih, R. G. Collingwood’un ifadesiyle Tanrı tarafından yazılan bir oyunun sergilenmesidir. Tarih boyunca kültür ve medeniyetleri inşa eden din, hayata anlam ve gaye katarak insanın varoluş sürecinde etkin bir rol oynamış ve tarihin ilk dönemlerinden itibaren Tanrı tarafından yazılan bu oyunu anlamaya çalışan insan “anlam arayan yaratıklara” dönüşmüştür. Gerek politeist gerek monoteist dinlerin sahne aldığı Anadolu coğrafyası, Dinler Tarihi açısından zengin bir mirasa sahiptir.

Tanrı’nın yazdığı bu oyunlardan birisi de monoteist dinlerden olan Hıristiyanlıktır. Anadolu’da Aziz Paul ve arkadaşları tarafından Kudüs doğumlu ve “Tarihsel İsa” eksenli Hıristiyanlığın yerine “İsa Mesih” merkezli yeni bir din inşa edilmiş ve Hıristiyanlık yeni bir forma bürünmüştür. Bundan dolayı da Erken Dönem Hıristiyanlık tarihinin pek çok evresi Anadolu’da gerçekleşmiş ve Yeni Ahit’te bahsedilen olayların büyük bir kısmı bu coğrafyada sahne almıştır. Hıristiyanlığın temel inanç esasları Anadolu’da düzenlenen konsillerde karara bağlanmıştır.

Sahne olarak Anadolu, oyuncular başta Tarsuslu Paul olmak üzere Anadolu kökenli azizler, Hıristiyanlığın Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olduğu IV. Yüzyıl’a kadar olan tarihsel süreç ve devamında önemli rol oynamışlardır.
Bu kitap, Anadolu üzerinde şekillenen Hıristiyanlığın Roma’nın ve Batı Uygarlığı’nın resmi dini olma sürecinde Iconium’da (Konya)  öne çıkan dört Hıristiyan aziz aracılığıyla Hıristiyan Kültürü’nden bir kesit sunmaya çalışacaktır. Hıristiyanlık Tarihi açısından Iconium adıyla özdeşleşen azizler şunlardır:
-Yeni Ahit’in bir bölümü olan “Timothy’e Mektuplar I-II”ye adını veren ve Yeni Ahit’in diğer bölümlerinde de adı geçen, Aziz Paul’un öğrencisi ve arkadaşı Lystralı Timothy.
-Hıristiyanlığın ilk kadın şehidi olarak anılan Azize Thecla.
-Roma’nın pagan inancına tapmayan ve bu yüzden Roma Ordusu’ndan ayrılan M.J. Eugenius.
- Hıristiyan teolojisinin gelişmesinde katkıları olan  “Kapadokya Babaları” olarak bilinen piskoposların desteği ile M.S. 374 yılında Konya’ya piskopos olarak atanan Amphilochius.

2019 yılının Şubat ve 2020 yılının Nisan ayları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan;
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Tarihsel Süreci,
• Konya İlinde Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile İlgili Aktörler ve Aktörler Arası İlişki Ağı,
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Geçici Çadır Yerleşim Yerleri Mevcut Durum Haritası ve Raporu,
• Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Uygulama Programı,
bölümlerinden oluşan Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı’nın nihai hedefi, 2021-2024 yılları arasında belirli sürelerde Eskişehir ilinde konaklayacak olan mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ve bu hanelerdeki çocukların iyi olma halini sağlamak için eğitim, sağlık, çocuk koruma hizmetlerinin sunumunu arttırma ve çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
risklerin bertaraf edilmesine katkıda bulunmaktır.

Tezin teorik kısmı 3 bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, çalışmanın ana vurgusu olan “Kentsel Dönüşüm” kavramı kapsamlı bir şekilde ele alınmış, dünyada kentsel dönüşüm deneyimleri incelenerek, kentsel dönüşümün başarısı ve ekonomik süreci anlatılmıştır. İkinci bölümde, kentsel dönüşümün finansman boyutu ele alınarak, dünyada bu alanda uygulanan finans politikaları incelenmiş ve çalışmanın asıl konusuna yoğunlaşılarak, kentsel dönüşümlerde kamu-özel ortaklıkları anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ise, kentsel dönüşümde özel girişimin varlığı sorgulanarak, projelere dahil edilmesi konusu ele alınmış, bunun yanı sıra özel girişimci davranışlarını belirleyen ve şekillendiren unsurlara yer verilmiştir.

Alan çalışması bölümünde, “Konya Büyükşehir Belediye Çevresi” ve “Konya Eski Otogar”  Kentsel Dönüşümleri örneğinde saha çalışmasına geçilmiştir. Saha çalışmasında, aşağıda sıralanan somut sonuçlara ulaşılmıştır:
Özel girişimin kentsel dönüşüm sürecine dahil olması ile birlikte, proje süreci kısalmakta ve proje toplam maliyeti paylaşılarak dönüşümün gerçekleşmesi kolaylaşmaktadır. Özel girişimin süreçte “kâr oranını” arttırmaya yönelik baskın davranışı ve kamunun özel girişim üzerinde yeterli kontrol mekanizmasını işletememesi, kentsel dönüşüm süreci sonunda ortaya çıkan  ürünün niteliğini olumsuz yönde etkilemiştir. Özel girişim temsilcilerinin, örnek iki kentsel dönüşüm uygulamasında verdikleri yanıtlar, Türkiye’de özel girişimin kentsel dönüşüm projelerinde, diğer gelişmiş ülkelerdeki örneklerde görüldüğü gibi, “geri dönüş oranı”nı birinci derece ön planda tuttuğu gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Özel girişimi kentsel dönüşüm projelerine çeken diğer etmenlerin başında ise, “proje alanının niteliği”  ve “yatırımın güvenli oluşu” geldiği, yine verilen yanıtlardan anlaşılmaktadır. Özel girişimin proje sürecinde, yapılan anlaşmaların yazılı olmasına ve resmi prosedüre uygun olmasına özen gösterme, projedeki belirsizlikleri ortadan kaldırmak için, kamu ile anlaşmadan önce uzun istişarelere ihtiyaç duyma ve kamu ile her konuda tam mutabakatı sağlamadan ortaklığa soyunmama şeklinde davranış eğilimi gösterdiği görülmektedir. Aynı zamanda özel girişimin, süreçte kamunun liderliğine sıcak baktığı, makro ekonomik koşullardan fazlasıyla etkilendiği ve çoklu sektörel işbirliğine fazla yanaşmadığı, riski sevmediği ve pazar eğilimine göre yüksek kâr elde etme ihtimalinin olduğu projeleri tercih ettiği tespit edilen hususlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler: Kentsel Dönüşüm, Kamu-Özel Ortaklıkları, Özel Girişim, Konya

Buharlı makinelerin sanayide kullanılmaya başlanması hem üretim hem de ulaşımda bir devrim niteliğindeydi. Bu devrim, üretim ve satış için yeni pazar ve yeni hammadde alanlarının açılması demekti. Dünyanın bakir her noktası gibi demiryolları, kömür madenleri, el değmemiş ormanları ve bataklıkları ile yatırımcıların iştahını kabartan Osmanlı toprakları, 19. yüzyıldan itibaren birçok yatırımcı için fırsat kapısı haline geldi. Bu dönemde koca koca devletler, büyük bir yatırım hamlesine girişilen Osmanlı topraklarından imtiyaz alabilmek için adeta sefirlerini seferber etmişlerdi. (Koloğlu, 2010, 301 – 306) Şirketler kendi menfaatlerine uygun sahaların keşfi için seyyahlar, askeri temsilciler ve özel elemanlar göndererek etütler yaptırıp veri tabanları oluşturuyordu. Bu araştırmalar için nitelikli insanlar seçiliyordu. Bu insanlar coğrafya, tarih, dil, arkeoloji ve topografya bilgisine sahip çok yönlü araştırmacılardı. Kimi zaman bir seyyah kimi zaman diplomatik temsilci kimi zaman bilim adamı sıfatıyla izin alıp dolaştıkları Anadolu coğrafyasında elde edebildikleri bütün bilgileri derliyorlardı. 1905 yılı haziran ayında Alman vatandaşı Hans Hermann Schweinitz ve eşinin Anadolu'nun ortasında Konya Vilayeti ve civarında at sırtında gerçekleştirdikleri seyahat de yeni yerler görüp farklı simalar tanıma arzu ve iştiyakından öte bir amaç taşıyordu. Esrarı gittikçe aralanmış olan Doğu'nun yapılan birtakım yatırımlarla ne seviyeye geldiği, bölge halkının mevcut vaziyeti, devam eden yatırımlarla ilgili genel bir kanaat edinmek gayesi güttüğünü anladığımız bu seyahat, devri için dikkate değer bilgiler arz etmektedir.

The village rooms are cultural assets, have importance in the folk architecture with their folkloric and artistic values. Within the scope of the surface survey titled “From the Medieval until the Present
Konya Province and The South-Western Districts” carried out with the permission of the Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Turkey, the General Directorate for Cultural Heritage and Museums, the examples of vernacular architecture are also examined. This paper introduces the village rooms in the antique Kilistra, currently called as Gökyurt Village -now a central neighbourhood of Konya-Meram district- documented in the surface survey of the year 2013. The Gökyurt samples reflecting the typological features of the Konya village rooms are the ignored edifices in the rich historical cultural heritage of the region. It is thought that an awareness related to the issue can be raised by documenting the Gökyurt village rooms, reflecting a unique profile for Turkish folk architecture, in single structure scale; with also analyzing plan and space design, material-technique, decoration and folkloric properties.
In this study, by examining the six village rooms existing today in Gökyurt in the context of folk
architecture and local folklore, a contribution is aimed to make to the conservation zoning plan and the
projects for promoting tourism that are already in the agenda of the region.

Ali ULVİ KURUCU (1922-2002) YAŞAMI VE MÜCADELESİ/ Ali ULVİ KURUCU (1922-2002) LIFE AND STRUGGLE

(Vefatının 10. Yılı Anısına Necmettin ERBAKAN Üniversitesi’nin desteğiyle yapılan panel münasebetiyle; Panel Düzenleyicisi Tarih Bölüm Başkanı Doç.Dr. Nejdet Gök’ün hazırladığı kitapçık)

Ali Ulvi Kurucu, 3 Mart 1922 tarihinde, Konya’nın Sakyatan köyünde dünyaya gelmiştir. Babaannenin arzusu ile adını Ali koymuşlar, Ulvi’yi ise sonradan kendisi eklemiştir.

Ali Ulvi Bey, Konya’nın ve Konyalılar’ın medar-ı iftiharı olan,“Hocazadeler” olarak da bilinen “Veyiszâdeler” ailesinin mümtaz bir ferdidir. Baba tarafından “zühd ü takvâda benzerine rastlamadığını” söylediği Hacı Veyis Efendi (1860-1935)’nin torunudur. Veyis Efendi alim, fazıl ve zahid bir insandır. Konya’nın muhtelif cami ve medreselerde 50 yıl boyunca hiç bir ücret talep etmeksizin imamlık,vaizlik ve müderrislik yapmıştır.

Babası İbrahim Efendi Veyis Efendi’nin küçük oğludur. Ali Ulvi’nin de ilk hocasıdır. Islah-ı Medaris adı verilen yeni programlı medresede gramer hocalığı yapacak kadar alim bir şahsiyettir. Büyük oğul ise Veyiszâde Mustafa Efendidir. Bu gün Konya’da adına cami ve külliye kurulan meşhur alim bu zattır. Dede Veyis Efendi’nin Fatma, Rahime ve Hatice adında üç tane de kızı vardır. İlim ve fazilet yönünden zengin olan ailenin maddi imkanları ise sınırlıdır.

Annesi Sare Hanım, Konya’nın zengin ailelerinden Gülcü Ailesi’nin kızıdır. Ali Ulvi Bey dört yaşında iken annesini kaybetmiştir. Bu yaşından sonra teyzesi Aliye hanım kendisine annelik yapar. Hocazade ile dünür olmaktan gurur duyan Gülcü Ailesi diğer kızları olan Aliye’yi de İbrahim Efendi ile evlendirirler. Böylece aile fazla sarsılmamış, Ali Ulvi de anne şefkatini aratmayan teyzesi elinde büyümüştür. 

“Konya’nın en dindar ve en muhafazakâr hanelerinden biri” olan bu kutlu hane için, “Evimiz sanki bir medrese, bir akademi idi. Ya ilim konuşurlar, ya hadis, ya ayet konuşurlar, ya dedemin, amcamın, babamın mütalaaları esnasında zorlarına, tuhaflarına, ızdıraplarına giden bir meseleyi görüşürlerdi.” Diye anlatır Ali Ulvi Bey.

Küçük Ali Ulvi’nin gençliğe adım attığı o yıllar tek parti döneminin en sıkıntılı yıllarıdır. Dede Veyis Efendi’nin ısrarını yerinde görerek çocuğunu daha uygun bir ortamda okutmak isteyen İbrahim Efendi kutsal topraklara hicret etme kararı verir. Babasını bu kararından caydırmak için uğraşan meşhur alim Konyalı Mehmed Vehbi Efendi’ye İbrahim Efendi şöyle haykırır: “Hacı Mehmed ağa! Yurdumda garip oldum yahu! Oğlumu okutamıyorum. Bütün melanet serbest, polisin işi yok, gücü yok, beni takip ediyor. Hapse götürüyor. Bir tarlam vardı, onu sattım. Ailemin zinetini sattım. Onlar bitinceye kadar bunları okutacağım. Biterse sakalık (su satıcılığı) yapacağım. Hüccaca (Hacılara) su taşıyacağım, hamallık yapacağım.” Vehbi Efendi bunu duyunca; “Hacı Mehmed ağa, bu hale gelmiş imana aşk derler, aşk. Bunun önünde durulmaz. Bırakın gitsin de, yavrularını okutsun.” demiş.
*****
Ali ULVİ KURUCU (1922-2002) LIFE AND STRUGGLE
(In memory of the 10th anniversary of his death; the booklet prepared by the Head of History Department, Associate Professor Nejdet Gök, with the support of Necmettin ERBAKAN University)

Ali Ulvi KURUCU, was born on March 3, 1922 in the village of Sakyatan in Konya.  They named Ali with the grandmother's desire, and later added Ulvi himself.
 
Ali Ulvi Bey is a good member of the family "Veyiszâdelar", also known as "Hocazadeler", which is the pride of Konya and Konya people.  He is the granddaughter of Hacı Veyis Efendi (1860-1935), whom he said by his father that “he did not come across with the appearance of zühd ü calendar”.  Veyis Efendi is a scholar, a great and a zahid person.  He served as imam, preacher and professor at Konya's various mosques and madrasas for 50 years without any charge.

He is the youngest son of his father İbrahim Efendi Veyis Efendi.  He is also the first teacher of Ali Ulvi.  In the new programmed madrasah called Islah-ı Medaris, he is a scholar enough to teach grammar.  The eldest son is Veyiszâde Mustafa Efend.  This is the famous scholar who established a mosque and complex in his name in Konya today.  Dede Veyis Efendi has three daughters named Fatma, Rahime and Hatice.  The financial possibilities of the family, which is rich in science and virtue, are limited.
 
Her mother Sare Hanım is the daughter of Gülcü
Family, one of the rich families of Konya.  Ali Ulvi Bey lost his mother when he was four years old.  After this age, her aunt, Aliye, is a mother.  The Gülcü Family, who is proud of being a world leader with Hocazade, marries Aliye, their other daughter, to İbrahim Efendi.  Thus, the family was not shaken too much, and Ali Ulvi grew up in the hands of her aunt, who was not looking for maternal affection.
 
For this blessed household, which is “one of the most religious and conservative households in Konya”, “Our home was like a madrasa and an academy.  They would either speak science, talk hadiths, or verses, or discuss an issue that went to their difficulties, peculiarities, and sufferings during my father's, uncle's and father's observations. ”  Tell Ali Ulvi Bey.

Those years when Küçük Ali Ulvi stepped into youth are the most troubled years of the single party period.  İbrahim Efendi, who sees the insistence of Dede Veyis Efendi on the spot and wants to teach his child in a more suitable environment, decides to migrate to the holy lands.  İbrahim Efendi cries out to the famous scholar Konyalı Mehmed Vehbi Efendi, who is trying to deter his father from this decision: “Haji Mehmed agha!  I was strange in my dorm!  I can't read my son.  The whole melanet is free, the police have no work, no power, they follow me.  He's taking him to jail.  I had a field, I sold it.  I sold my family's litter.  I will have them read until they are over.  If it's over, I'm going to be a beard (water seller).  I will carry water to the pilgrims (pilgrims), and I will be a porter. ”  When Vehbi Efendi heard this;  “Hacı Mehmed calls the network, love that has become this, love.  It does not stand in front of it.  Let him go and have his puppies read. ” said.
*****

The Mosques and Mescids in Konya-Hatunsaray and Its Vicinity
The location of the ancient Lystra, among the cities mentioned in the Bible visited by St. Paul is considered to be the today’s Konya-Hatunsaray region. Despite the absence of the exact visible remains of this Roman settlement, it is understoodthat the area was populated beginning from the early Christian period. The rock carving architecture in Gokyurt/Kilistra, Guneydere/Botsa and Yesildere/Detse districts developed as separate settlements reveal the Roman and the Byzantine identity of the region. According to the Ottoman archive records, the Turkization-Islamization process of Hatunsaray and its vicinity could be completed yet in the XVIIth century with the help of the tekkes and zawiyahs, established from the Seljuk period onwards. It can be said that many mosques and masjids in vernacular style were built in the late Ottoman period. Besides the traditional mosques with wooden columns, the masjids covered with flat wooden ceilings are also encountered in the region. In this study, thirteen mosques and masjids which show historical features are introduced within the scope of the survey titled “From Medieval to the Present Konya Province and South-western Districts”. In this context by examining the dating problems of these buildings in the light of the recent findings and researches, the region’s changing socio-cultural and physical environment with the Turkish-Islamic period will be attempted to describe.

Osmanlı’nın son dönemlerinde İstanbul-Bağdat demiryolunda
önemli bir durak olmasının yanında, birçok tarihi ve kültürel
zenginlikler barındırması sebebiyle de, çok sayıda batılı
seyyahın dikkati çekmiştir. Bu bağlamda erken dönemlerden
itibaren birçok seyyah tarafından ziyaret edilen kent, her bir
ziyarette ziyaretçinin kendi gözlemleri ile o dönemdeki durumunu
gözler önüne sermiştir. Çok sayıda yayına konu olan
bu seyyahların yazdıkları, Konya ile ilgili yapılan bilimsel
çalışmalarda başvurulan önemli bir veri kaynağı olmuştur.

Walter Augustus Hawley, bölgeyi gezen seyyahlar arasında
belki de en az bilinenlerden birisidir. Amerikalı olan araştırmacı
“Travels in Asia Minor” ismiyle yazdığı seyahatnamesinin
dışında, 1913 yılında yayınladığı “Oriental Rugs: Antique and
Modern” isimli doğunun halı ve kilimleri üzerine hazırladığı
çalışma ile 1920 yılında yayınladığı “The Early Days of Santa
Barbara - California” isimli kitapların da yazarıdır.

Konya şehri tarih boyunca değişik isimlerle anılmıştır. Luviler İkkuwaniya, Klasik Çağ’da
İkonion, Grek-Romalılar İkonium, Araplar El-Koniya adını vermişlerdir. Bölgede Epipaleolitik
dönemden itibaren yerleşme izleri tespit edilmiştir. Çatalhöyük büyük bir öneme sahip
olmuştur. Ayrıca bölgede yapılan araştırmalarda günümüze kadar ulaşan birçok yerleşim
yerleri tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Konya bölgesinin tarihi süreç içerisindeki durumu ele
alınmaktadır.
•
Anahtar Kelimeler
Konya, Şehir Tarihi, Kent Tarihi, İbrahim Hakkı Konyalı, Höyük, Erken Dönem Konya Tarihi
•
KONYA IN ANCIENT AGE
Abstract
The Konya city has been called with different names through history. The Luwians called
it name Ikkuwaniya, Greek-Romans Ikonium, Arabs El-Koniya. It was founded settlement
traces from the Epipaleolithic age in the Konya city. The Catalhoyuk has got importance for
Konya. Also a great deal of importance settlements from earlier period have been discovered
during archaelogical field works. In this paper, We will study the status of the Konya belong
to historical process.
•
Keywords
Konya,City History, Urban History, Ibrahim Hakki Konyali, Mound, Early Period Konya
History.

Bilindiği gibi Konya'nın güneyindeki Dağlık Toroslar Hititlerin Tarhuntaşşa Eyaleti idi. Bölgede 1994 yılından itibaren TC Kültür Bakanlığının izniyle  tarafımızdan yapılan Yüzey Araştırmalarında bulunan topografik ve arkeolojik materyallerin incelemesidir. Özellikle 1994 yılında tespitimiz ve 1996 yılında ortaya çıkardığımız Hatip Kurunta Anıtı ve Hatip Kalesi hakkındaki değerlendirmeler öne çıkmaktadır.
As it is known, the Mountainous Taurus Mountains in the south of Konya were the Tarhuntaşşa State of the Hittites. It is the study of topographic and archaeological materials found in the Surveys conducted by us in the region since 1994 with the permission of the Ministry of Culture. Especially our determination in 1994 and the evaluations about the Hatip Kurunta Monument and Hatip Castle that we unearthed in 1996 come to the fore.

This chapter of my book in progress examines the ancient city Karahöyük-Konya in relation to the kingdom of Purušhanda.The chapter also describes the possible relations with the Göksu valley, Alalakh, Amuq valley, the Amanum and Taurus mountains.

Bu araştırmada başta Beyşehir Eşrefoğlu Camii’nin bulunduğu İç Anadolu Bölgesinin 13.yy’daki tarihi sürecine değinilmiş ve ardından asıl konu olan Beyşehir Eşrefoğlu Camii mihrabındaki tüm geometrik çini düzenlemeler belirlenerek katalog halinde detaylı bir şekilde incelenmiştir.
        Beyşehir Eşrefoğlu Camii mihrabında 12 adet Geometrik çini düzenlemenin
olduğunun belirlenmesiyle beraber yakın coğrafyadaki çinili mihraplar araştırılmış ve benzer örneklerinin sadece Sırçalı Medresede olduğu görülmüştür.
        Sırçalı Medresedeki geometrik düzenlemeye sahip çiniler belirlenerek içlerinden
Beyşehir Eşrefoğlu Camii Mihrabındaki geometrik çinilere benzer özellik gösterenler özenle seçilmiş ve birbirleri arasında karşılaştırma yapılmıştır.
        Karşılaştırma sonucunda benzer özellik gösteren geometrik çiniler üç adet gruba
ayrılarak genel değerlendirme kısmında değerlendirilmiş ve bunun sonucunda iki adet çıkarım yapılmıştır. Çıkarımların detayları sonuç kısmında irdelenmiş ve ikinci çıkarım olan ‘’Geometrik çini düzenlemelerin aynı atölye tarafından farklı ustalarca yapılmış’’ olabileceği konusunda karar kılınmıştır.

Tasavvuf, kalbin mâsivâ’dan arındırılması ve kâmil insan ‎olma yolu olarak tarif edilecek olursa, tarîkatlar da bu ‎faâliyetlerin icrâsı için tarihî süreç içerisinde ortaya çıkmış ‎sosyal yapılar olarak tarif edebilebilir. H. III-IV. asırdan itibaren ‎müstakil bir ilim dalı olarak teşekkül etmiş olan Tasavvufî ‎düşünce, VI. asırdan itibaren de sosyal bir form kazanarak ‎‎“tarîkatlar” şeklinde İslam dünyâsının bir fenomeni haline ‎gelmiştir. Takip eden asırlar içerisinde birçok tarîkat neşv ü ‎nemâ bulmuştur. Bu yapılar, aslî fonksiyonları olan ‎‎“sülûk/mânevî terbiye”nin yanı sıra İslamlaşmadan, sosyal ‎faâliyetlere kadar birçok görev de üstlenmişlerdir.‎
İslam dünyâsında XIV. asırda zuhûr eden tarîkatlardan birisi ‎de Bahâeddin-i Nakşibend’e nispetle “Nakşibendiyye” diye ‎isimlendirilen tarîkattır. Nakşîliğin kuruluşu nispeten daha geç ‎olduğu için Anadolu’ya girişi de geç olmuştur. Fakat Ehl-i ‎Sünnet inancına olan sıkı bağlılığı ayrıca ilim ve devlet adamı ‎müntesiplerinin fazla olması gibi sebeplerle Osmanlı’da çabuk ‎yayılma imkânı bulmuştur. Özellikle XIX. asırda Nakşibendiyye, ‎Hâlidiyye kolu ile Anadolu’nun en etkin tarîkatı haline ‎gelmiştir.‎
Biz bu çalışmamızda, XIX. yüzyıl Konya’sında neşr-i ilm ü ‎tarîkatla imrâr-ı hayat etmiş olan Şeyh Muhammed Bahâeddin ‎el-Bozkırî’yi ve Nakşîliğe dâir yazmış olduğu eseri Îkāzu’n-‎Nâimîn ve Tenbîhü’l-Mukallidîn’i konu edinmiş bulunmaktayız. ‎Bu çalışma, 2007 yılında tamamlamış olduğumuz “19. Yüzyıl ‎Osmanlı Şeyhlerinden Bozkırlı Muhammmed Bahâeddin Efendi ‎ve “Îkāzu’n-nâimîn” Adlı Eserindeki Tasavvuf Anlayışı” ‎başlıklı yüksek lisans tezimizin yeni bilgiler/kaynaklar ışığında ‎genişletilmiş, gözden geçirilmiş ve yeniden düzenlenmiş hâlidir. ‎
Çalışmamız giriş, üç bölüm, sonuç ve ekler kısımlarından ‎müteşekkildir.‎
Giriş bölümünde “Anadolu’da Nakşibendîlik” konusunda ‎kısa bilgi verilmiştir. ‎
Birinci bölümde, “XIX. Yüzyıl Konya’sında Nakşibendîlik” ‎konusu dört alt başlıkta incelenmiştir. I. alt başlıkta, tarihsel ‎süreçte Konya’da Nakşîliğin üç önemli portresi olan Nahcuvânî, ‎Hâdimîve Muhammed Kudsî’nin biyografilerine kısaca yer ‎verilmiştir. II. alt başlıkta, XIX. Yüzyıl Konya’sında Bahâeddin ‎Efendigibi diğer birçok Nakşî şeyhinin aynı zamanda müderris ‎olmaları sebebiyle “19. Yüzyılda Nakşîliğin Medresede Temsili: ‎Müderris Şeyhler” başlığına; III. alt başlıkta, Konya’daki Nakşî ‎tekkelerine temas edilmiştir. IV. Alt başlıkta ise “ara sonuç” ile ‎bu bölüm tamamlanmıştır. ‎
İkinci bölüm, Şeyh Muhammed Bahâeddin Efendi ve ‎Nakşîliğe dâir risâlesi olan Îkāzu’n-Nâimîn’e tahsis edilmiştir. ‎Bahâeddin Efendi’nin hayatı, ilmî ve tasavvufî kişiliği, eserleri, ‎ailesi ile Îkāzu’n-Nâimîn ve Tenbîhü’l-Mukallidîn’in tahlili burada ‎ele alınan konulardır. ‎
Üçüncü bölümde, Îkāzu’n-Nâimîn çerçevesinde Bahâeddin ‎Efendi’nin Nakşîlik tasavvuru ve sülûküne dâir görüşleri tahlil ‎edilmiştir. Burada şu konular işlenmiştir. İlm-i muâmele-İlm-i ‎mükâşefe, Nakşîlik tasavvuru, sülûk, Nakşibendî sülûkü ve ‎Nakşî sülûkünün unsurları. ‎
Ek kısmında ise Îkāzu’n-Nâimîn’in tercümesi ile Bekir Sami ‎Paşa Medresesi’nin vakfiyesinden bir bölüme yer verilmiştir. ‎
Bu eser ortaya çıkarken birçok kişiden istifade edilmiştir. İsim ‎isim zikretmek uzun sürer. Kendilerine müteşekkir olduğumu ‎ifade etmek isterim. Koleksiyonundaki bir evrâkı bizimle ‎paylaşan Dr. İsmail Bilgili’ye ayrıca eserin son okumasını yapan ‎kıymetli arkadaşım Dr. Abdullah Kuşlu’ya husûsî ‎teşekkürlerimi sunarım.‎

Research concerning the cultural and artistic life of medieval Rūm has made welcome advances in recent years. However, much of this research analyses architecture, and scholarship is yet to fully address the production of illuminated Islamic manuscripts in the later medieval period – material which is often rich in visual and historical detail. This article seeks to partially address this gap by discussing one illuminated manuscript: a copy of the Persian-language 'Anīs al-Qulūb' by Burhān al-Dīn al-Anawī that was almost certainly produced in early fourteenth-century Konya. The article outlines the codicological and aesthetic aspects of the manuscript and analyses these findings in relation to other illuminated manuscripts from late medieval Konya. It demonstrates that, despite its relative neglect in Islamic art survey texts, illuminated manuscript production in Konya was a highly-developed art form with its own local conventions and links to other production centres of the Islamic arts of the book.

Ereğli, Konya’nın güneybatısında yer alır. Aksaray, Niğde ve Karaman’a sınırı olan şirin bir ilçedir. Konya il merkezine uzaklığı 147 km’dir. İlçede 6 belde belediyesi, 44 köy ve 36 mahalle bulunmakta iken Büyükşehir Belediyeleri Yasasının çıkmasıyla belde belediyeleri kapatılmış ve köyler de mahalle olmuştur.  Yüzölçümü 2.260 km2’dir. Merkez nüfusu 99.000, köy nüfusu ise 40.000 civarı kişidir. Toplam yaklaşık 139.000 kişi nüfusa sahiptir. Karasal bir iklime sahip olan bu bölgede ortalama sıcaklık 9-10 derecedir.
Ereğli tarih boyunca insan varlığının yoğun olarak bulunduğu ve ticari geçişlerin yapıldığı bir güzergâhtır. Ereğli ismi ülkemizde en az 15 yerleşim birimi tarafından kullanılmaktadır. Karadeniz Ereğli son yıllarda Demir Çelik Fabrikasının Kurulu olmasından dolayı diğerlerine göre ismini daha çok duyurmuştur. Fakat Konya-Ereğli köklü tarihi ile diğer yerleşim birimlerine göre daha ünlüdür. Bu ismin nereden geldiğine dair birçok rivayet vardır.

Özet
Hüsn-i hat, tezhip, ebru, cilt ve minyatür gibi başlıca geleneksel sanatlar, genel bir isimle “kitap sanatları” olarak bilinmektedir. Mevlevîliğin sanata verdiği değer ve Selçuklular döneminde Konya’ya davet edilen ilim ve sanat adamlarının oluşturdukları ortam sayesinde bu şehirde birçok sanatkâr yetişmiştir. Şehrin kültür ve sanat alanında belli zamanlarda sekteye uğrayan canlılık, bazı sosyolojik ve kültürel değişimlerin, aynı zamanda kurumsal ve bireysel gayretlerin sonucunda, özellikle son çeyrek yüzyılda yeniden görülmeye başlamıştır. Konya, köklü tarihi ve kültürel geçmişinden aldığı güçle ve son zamanlardaki gelişmelerin etkisiyle kitap sanatlarında İstanbul’dan sonraki en önemli merkez olmuştur.
Anahtar Kavramlar: Konya, kitap sanatları, hat, hattat, tezhip.
Abstract
Principal traditional Turk arts (Islamic calligraphy, illumination, marbled paper, bookbinding and miniature) are known by name of “book arts”. Numerous traditional artists have been educating in Konya by effects of Rumi’s encouragements to art and furthermore, artists and scientists that had been invited to Konya. Several hesitates of cultural and artistic activities in the city had been lived in history. But in the last quarter century, cultural and artistic activities and sociological interest to book arts have increased by official and personal efforts. Consequently, Konya has been most important centre after Istanbul in the results of last developments on branches of book arts.
Keywords: Konya, book arts, calligraphy, calligrapher, illumination.

Text : Kt n/k 794. 23 According to Astour this signified that lapis lazuli from Afghanistan did not reach Syria via the difficult passes in northern Zagros, Trans-Tigris, and upper Mesopotamia, but along the easier, immemorially old Khorasan road and the Diyala Valley, whence it was carried to Mari and to the south of Mesopotamia. (Astour 1992: 58 note 347). Dercksen mentioned that although lapis lazuli is mined in Afghanistan, the Lipšur litanies state that it comes from Dapara (classical Tapyri in the Elburz mountains in Iran)-J.G.

In this study which goes about the Mahfils in Konya mosque, it has been
examined the samples of Mahfils which were designed for different functions in
mosques and mesjids built in Konya centrum in 1220-1950. The Mahfils in
Konya mosques were classified in four parts as “Hünkâr and Bey Mahfils”,
“Mahfils of Muezzin”, “Mahfils with two levels” and “Mahfils with two levels in
Harim”. Within the context of the study the general characteristics of each group
have been given and then the subdivions creating the main group have been
defined. One of the important examples in each group has been introduced and
the rest were only mentioned by names. Under the title of assesment the
general characteristics of the Mahfils in Konya mosques as material-tecnic,
location in the mosque and decoration have been defined and then a general
assesment has bee made with respect to Anatolia.
Finally, it has been tried to be determined the importance of the Mahfils in
Konya mosques in regard of Anatolian Arcitecture and History of Art and a
typology has been achieved about the Mahfils for the first time.

Kent Mobilyası ile Anlatılan Tarih Konya/Sille çalışması, “Konya Sille de Geleneksel Doku İçerisinde Kent Mobilyalarının Bir Yöntem Dahilinde Tasar- lanması ve e-Kitap Oluşturulması” adlı KTÜ SBA-2016-5350 proje kodlu BAP 01 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Destek Programı kapsamında Karadeniz Tek- nik Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen bir çalışma sonucu ortaya çıkmıştır.
Kitabın bölümleri; kentlerin, zaman içerisinde süregelen toplumsal ve kül- türel değerlerini ifade eden kimlikleri üzerinde ele alınan yazılardan oluşmak- tadır. Bu bağlamda özellikle kent bileşenleri ile öğelerine değinerek, kent mo- bilyası tasarımı ile yerleşim merkezlerinin kimlik değerlerinin önemi belirtil- miştir.
Bu noktadan hareketle, büyük bir turizm potansiyeline sahip olan Konya ili için önemli bir kültür turizmi koridoru olan; Sille Yerleşim Bölgesi’nin ticari hayatını, sosyo-kültürel yapısını ve mimari karakterini yansıtan kültür turizmi- ni destekleyeceği düşünülen Hükümet Caddesi pilot alan olarak seçilmiştir.
Kitabın son bölümünde yer alan etkinlikler; ülkemizin hem tarihi hem de gelişen yerleşim yerlerinde yapılabilecek kent mobilyaları tasarımlarına nasıl yaklaşılması gerektiğine dair önemli bir yöntem önerisi sunmaktadır.

Türk mimarisinde ahşap direkli ve tavanlı cami inşa etme geleneği 9. Yüzyıl
ortalarında kurulan Karahanlılara kadar uzanmaktadır. Gazneli ve Büyük Selçuklu
dönemlerinde yaygın olarak görülen bu plan tipi, Anadolu Selçuklu, Beylikler ve
Osmanlı dönemlerinde de devam etmiştir. Anadolu’da kurulan devletler, geçmişten
gelen bu gelenekleri kendi kültürleriyle harmanlayarak kendilerine özgü bir üslup
oluşturmuş ve bunu yapılarında en güzel şekilde ifade etmişlerdir. Konya ve
çevresinde de yoğun bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bu eserlerin yoğunluğu XVIII.
ve XIX. yüzyılda artış gösterdiği görülmektedir.
Ilgın Balkı Köyü Camisi, bu geleneği sürdürmekle birlikte mimari ve süsleme
programı açısından Geç Osmanlı Dönemi özelliklerini yansıtan önemli örneklerden
biridir. Mimari özelliklerinden ziyade süslemeleri ile dikkat çekmektedir. Ahşap, taş,
alçı ve boyalı süsleme olmak üzere çeşitli malzemelerle yapılan süslemeler bir arada
kullanılarak zenginleştirilmiştir. Taş süsleme dış cephede ve minberde, alçı süsleme
mihrapta, ahşap süsleme vaaz kürsüsü ve mahfilde görülür iken boyalı süsleme ise
harim duvarlarını adeta boş yer kalmayacak şekilde bezenmiştir. Konumuzu oluşturan
Balkı Köyü Camisi, mimari, malzeme ve süsleme açısından kapsamlı bir şekilde ele
alınarak benzer örneklerle değerlendirmesi yapılacaktır.

ÖZET
Bu çalışmada 1923 Lozan Ahali Mübadelesi
ile yaşanan büyük göç olayı ve bu olay neticesinde
Konya’ya gelen göçmenlerin iskânı, karşılaştıkları
sorunlar, bölgeye sosyal ve ekonomik katkıları
üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Öncelikle göç
olgusu incelenmiş, ardından Lozan Ahali Mübadelesi
çerçevesinde mübadele fikrinin ortaya çıkışı,
Mübadele İmar İskân Vekâleti ve iskân kanunu ile
göçmenlerin naklinden bahsedilmiştir. Daha sonrasında
ise Konya’nın genel tarihi, idari ve nüfus
yapısından bahsedilerek, Konya’ya gelen göçmenlerin
etkileri hakkında bilgiler derlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Lozan Ahali Mübadelesi,
Konya, Göç
LAUSANNE POPULATION
EXCHANGE: THE CASE OF KONYA
ABSTRACT
In this study, the immigration event experienced
with the 1923 Lausanne Population Exchange
and the resettlement of the immigrants coming to
Konya as a result of this event, the problems they faced, their social and economic contributions to
the region were emphasized. First of all, the phenomenon
of migration was examined, then the
emergence of the idea of exchange within the framework
of the Lausanne Population Exchange, the
Ministry of Housing and Settlement of Exchange
and settlement law and the transfer of migrants
were mentioned. Afterwards, the general history,
administrative and population structure of Konya
were mentioned and information was collected
about the effects of immigrants coming to Konya.
Keywords: Lausanne Population Exchange,
Konya, Migration

The road connection of Konya with Antalya and Alanya (Kalonoros) harbours was supplied by two main routes during the Anatolian Seljuk period. The first one of these caravan roads is the main route that passes through Isparta-Eğirdir and thought to be the older one according to the construction date of the caravansaries located on it. As for the second route apparently occurred in the reign of Sultan I. Alaeddin Keykubat (1219-1237), when it arrived to the Mediterranean coast by crossing over Seydişehir and the west Toros Mountains, divided into the two different directions; Manavgat and Antalya in the west, Alara and Alanya in the east. The second route is the short way especially for the
Alanya harbour while showing some topographical and meteorological difficulties. On the other hand the researchers are in agreement on the existence of a more shorter road in the east, which should be parallel with the Seydişehir-Alanya route and probably passing through Gündoğmuş. However, as like as the connection between Seydişehir and Akseki, the existing clues about this secondary road which is thought to be arrived to Gündoğmuş passing through Bozkır and the Gelesandra Plateau is also very scarce.
While the traces of the antique roads in the plateaus of Bozkır and Gelesandra still used by the today’s nomads can be encountered, the situation of the route during the age of Seljuk shows uncertainty. Additionally, it is pointed out that Sultan I. Alaeddin Keykubat might have moved from Konya with his army and arrived directly to the Alanya Castle by following to the Karahöyük-Bozkır-Gelesandra Plateau and Gündoğmuş route in the conquest of Alanya, carried out in 1221 winter. In this study; the Bozkır-Gündoğmuş section of the Konya-Alanya caravan road will be examined and its possible menzils (logistic ranges) continued to their functions till the last century, will be evaluated in company with the written sources and the archaeological traces gathered from the year 2014 surface survey in the region.