Τετράπτυχο

1.
Τα τριμμένα ράσα
Φτάνουν ως τον αστράγαλο
Κι η ψυχή του
Πουλιού ψυχή
Ψίχουλο ψίχουλο
Γευόταν ουρανό

Η θάλασσα τού έβρεχε τα πόδια
Οι λασπωμένες κάλτσες
Τον αμπόδαγαν

Μα ο κόσμος
Άλλος με ρευματισμούς
Άλλος με νιότη
Χέρια και κουρασμένα πόδια
Καταφιλούσε στοργικά

Με χρώματα διάθλασης λευκής
Ο ουρανός χαμογελούσε
Κι ο ποιητής κεντούσε
Ψιλοβελονιά…

2.
Όργωνε
Τα ήσυχα νερά
Με δυο κουπιά
Πάφλαζε η θάλασσα
Ο κύκλος των νερών
Ατέρμονος
Η πέρα όχθη
Άγνωστη

3.
Μας βρόμισαν τις μέρες
Και τις νύχτες
Ξινός ιδρώτας
Έξαρση στενάχωρη ορμονών
Ο νους
Στη μέγγενη του πόνου
Εξάγγελων της σκοτεινιάς
Η ακατάπαυστη φλυαρία
Γυπαετοί και όρνεα
Κυκλώνουν το κορμί
Το ζωντανό ακόμα

4.
Ένα φιλί
Συνάντηση στ’ ακρόχειλα
Βύσσινα κεράσια
Βλέμματα βελούδινα
Ταξίδι σ’ ολοπόρφυρο
Ουρανό το δείλι

[26 Νοεμβρίου 2012]

Από το Φόβο στην Αντιναζιστική Δράση

Η προσπάθεια, ένα ακραίο κοινωνικό περιθώριο να βρει δίοδο ώστε να εγκατασταθεί και να εγκαθιδρυθεί στο κέντρο της πολιτικής ζωής, χαρακτηρίζει όλη την πρόσφατη ιστορία του τόπου. Τα φαινόμενο του λαϊκισμού και της εμπεδωμένης αναξιοκρατίας, διαπλοκής και φαυλότητας είναι πλήρως συνδεδεμένα με τον τρόπο λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων. Δεδομένη η συνενοχή του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης συλλήβδην, και ως ποσοστιαία συμμετοχή και ως συνένοχη σιωπή.

Ακόμη σήμερα, με τις μνημονιακές πολιτικές σε πλήρη εξέλιξη, με την εκστρατεία αρπαγής του μόχθου των πολλών πλησίστια,  το μανιώδες κύκνειο άσμα ενός συστήματος που δεν θέλει να πεθάνει οδηγεί στα ίδια και τα ίδια… Η αδιαφάνεια ευοδώνεται περαιτέρω στον καιρό της μνημονιακής λιτότητας.

Σε αυτό το ζοφερό τοπίο έρχεται να προσθέσει τη δική της νότα μια στριγγιά τρομπέτα που λέγεται Χρυσή Αυγή. Στην οποία ελπίζουν ως το μάνα εξ ουρανού δεκάδες απελπισμένοι, άλλοι αναδυόμενοι από τα ερέβη της δεξιάς ΕΡΕ και των νεότερων κληρονόμων της, άλλοι πρώην αυριανιστές, άλλοι παραδοσιακοί πελάτες ενός φασιστικού λόμπι, άλλοι θεράποντες ενός παρακράτους, άλλοι φοβισμένα ανθρωπάκια, άλλοι νεόφτωχοι, άλλοι απελπισμένοι, άλλοι από χρόνια οικοδομούντες μιαν αντιθετική ταυτότητα και μόνον, αδύναμοι να περάσουν από την υποτέλεια του φόβου και την κατασκευή εχθρών σε πνευματική και πολιτική ενηλικίωση.

Τα πρωταίτια κόμματα που οδήγησαν τη χώρα στο χάος ανασύρουν τώρα τη θεωρία των δύο άκρων, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να πείσουν ότι οι ακρότατες πολιτικές λιτότητας, η ακραία υποτέλεια για την οποία φέρουν ακεραία την ευθύνη, συνιστούν κεντρώα μετριοπαθή πολιτική. Εξού και η φασιστική έξαρση σ' αυτή τη χώρα. Και έσται η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης…

Η Χρυσή Αυγή, προνομιακός αλλ’ όχι αποκλειστικός εκφραστής της άκρας δεξιάς, σε πολλά θυμίζει εγκληματική οργάνωση κι ας παρουσιάζεται με βιτρίνα πολιτικού κόμματος. Η παροχή ιδεολογικής νομιμοποίησης στη βία, οι ποικίλες έκνομες πράξεις και η ηθική αυτουργία για τέτοιες πράξεις των βασικών στελεχών της παρέχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπισθεί θεσμικά και νομικά η ΧΑ αντί να ηρωοποιηθεί με ιδέες που εκφεύγουν των ορίων της συνταγματικής τάξης και της δημοκρατίας... 

Η ΧΑ μπορεί να δεχτεί επίσης ένα καίριο χτύπημα από έναν χώρο στον οποίο είχε σχεδιάσει προνομιακή διείσδυση.

Ο λόγος για το χώρο της Εκκλησίας. Και εδώ, πέρα από την πολιτική διάσταση του ζητήματος, οι χριστιανοί έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν για την απόλυτη διαστρέβλωση της χριστιανικής ανθρωπολογίας και θεολογίας. Διότι αντί για τον Θεάνθρωπο, την πηγή της αγάπης και καταλλαγής –πέρα από έθνη, φύλλα, κοινωνικές τάξεις και οποιανδήποτε άλλη διάκριση– η ΧΑ προβάλλει ένα ναζιστικό πρότυπο υπερανθρώπου ή μαζα-ανθρώπου, που μοιραία απολήγει στη θεώρηση και κάποιων ως «υπανθρώπων». Η Εκκλησία πρέπει να καταδικάσει απερίφραστα, συνοδικά και επίσημα, τη νεοναζιστική, νεοφασιστική απανθρωπία και να ανανεώσει με βάση τα νέα δεδομένα την παλαιότερη συνοδική καταδίκη του Εθνοφυλετισμού από την εν Κωνσταντινουπόλει Ενδημούσα Σύνοδο το 1872.

Το ιδεολογικό υπόβαθρο της ΧΑ συνιστά και θεολογική αίρεση, στο βαθμό που συνειδητά παράγει σύγχυση και αλλοιώνει τη χριστιανική διδαχή προκειμένου να επιβάλλει το δικό της νοσηρό μοντέλο στην κοινωνία. Ήδη, η απερίφραστη πρόσφατη καταδίκη από την Εκκλησία της Κρήτης ανοίγει ενδεχομένως το δρόμο και για τη συνοδική καταδίκη από την Εκκλησία της Ελλάδος. Για το λόγο αυτό αξίζει να στηριχθεί η Πρωτοβουλία Χριστιανών κατά του Εθνοφυλετισμού, Νεοφασισμού, Νεοναζισμού  και το σχετικό αίτημα προς την Ιερά Σύνοδο με δημόσιες υπογραφές:

http://www.gopetition.com/petitions/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC-%CF%84.html

Για να γυρίσουμε ξανά στην πολιτική, η παρουσία της ΧΑ στον πολιτικό στίβο, είναι σχεδιασμένη ώστε να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός ανωμαλίας, αιματοχυσίας, εκτροπής. Κίνδυνοι που, μαζί με άλλα επίπλαστα διλήμματα και το καλλιεργούμενο αίσθημα φόβου, ηττοπάθειας, εθελοδουλίας, λειτουργούν ανασχετικά στην προσπάθεια αλλαγής πορείας. Αν δεν τσακιστεί παράλληλα το αβγό του φιδιού, αν δεν απαξιωθεί πλήρως πολιτικά, ιδεολογικά, ηθικά και πρακτικά, κάθε λαϊκή αντίσταση κινδυνεύει να κυλιστεί στο αίμα και να έρθει στο προσκήνιο ο φασισμός και μάλιστα με λαϊκό έρεισμα… Όποιος δεν διδάσκεται από την Ιστορία, θα διδαχθεί βιαίως από την εμπειρία… Και όποιος σωπαίνει ενώ πρέπει να μιλά, είναι βαθιά συνένοχος.

http://www.efsyn.gr/?p=11120

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, Αρ. Φύλ.43 (Πα 28/12/12), σ. 9.

Η Κατάφαση της Ιστορίας

Με Αφορμή την Εμπειρία των Χριστουγέννων

 

Σημείο αντιλεγόμενο στη διάσταση του χρόνου ο γεννηθείς Χριστός. Σημείο τομή στην ιστορία, πύλη εισόδου του άχρονου στα περιγιάλια τα δικά μας, στην αρμύρα και τον αέρα της θάλασσας, στη μεσογειακή μας γειτονιά. Ο προαιώνιος Λόγος, ο ἐν ἀρχῇ, σὰρξ ἐγένετο, λιγάκι μελαχρινή.

Χαιρόμαστε με το ζευγάρωμα ουρανού και γης, το λώρο τον ομφάλιο, που όντας Θεού Υιός, και Θεός ο ίδιος, έγινε γιος τ’ ανθρώπου.

Σημείο αντιλεγόμενο στο χωροχρόνο, καθώς ο χρόνος παραδοσιακά μετριέται  χωρικά. «Χρόνος δὲ ἐστὶ τὸ συμπαρεκτεινόμενον τῇ συστάσει τοῦ κόσμου διάστημα» (Μ. Βασίλειος).[1] Ο κύκλος της ζωής δεν είναι πια ο κύκλος της φθοράς, βασίλειο ενός αρχαίου ανθρωποβόρου θεού, του Κρόνου-χρόνου, κράτος αναπόδραστου θανάτου.

Ο χρόνος δεν είναι η στιγμή που περνά και χάνεται, πραγματικά ανυπόστατη.

Ο χρόνος δεν είναι η σειραϊκή εξέλιξη ενός αφελούς νομοτελειακού, οιονεί μεταφυσικού εξελικτισμού, που αγνοεί τη θεμελιώδη προϋπόθεση της ελευθερίας.

Ο χρόνος δεν είναι ο υποκειμενικά βιωμένος χρόνος μιας ιδιωτικής ηδονής ή αυτοεκπλήρωσης, συνοδευόμενης από μοναξιά.

Ο χρόνος δεν είναι η ανάκλησή του στη συνείδηση, η ανάμνηση, μια απεγνωσμένη ατομική προσπάθεια να σταματήσει κανείς το αδυσώπητο αργοκύλισμά του, να τον μουμιοποιήσει σε μια θανατερή ακινησία.

Είναι λειτουργικός χρόνος, ενεστωτικός, παροντικός, κοινωνικά βιωμένος, σε πλήρη συνάντηση, πρόσωπο προς πρόσωπο. Γι’ αυτό και η λειτουργία είναι έργο λαού, η εκκλησία συνάθροιση ἐπὶ τῷ αὐτῷ.

Στο αείποτε παρόν του βιωμένου χρόνου της θείας Λειτουργίας ζούμε δυναμικά την  αιωνιότητα. Και συνάμα κατευθυνόμαστε σε μια προοπτική, της Δευτέρας του Παρουσίας. Η αιωνιότητα είναι κατεξοχήν η παρουσία Του (Dasein),[2] η ηδονή η υπέρτατη και όχι το αργοκύλισμα των στιγμών σε αφόρητη πλήξη.

Ο Χριστός ανοίγει τον χρόνο από την κατανόησή του ως φυσικού χρόνου, και λευτερώνει το χώρο από κάθε καταναγκασμό.[3] Με την εισβολή του «καιρού» της «αιωνιότητας», ο άνθρωπος βιώνει το χωροχρόνο ως δημιουργία στο τώρα.

Οι επαναστάσεις, οι κάθε λογής κοινωνικές ανατροπές, βιώθηκαν πάντα ως ανάσχεση της χρονολογικής ροής και αιχμαλώτιση του χρόνου (W. Benjamin).[4]  Εδώ ξεκινά η πραγματική ιστορία, όχι ως αυτό που έγινε και αυτό που παρήλθε, αλλά ως αυτό που δημιουργήσαμε και είναι γεγονός (από ρίζα παρακειμένου, δηλαδή παροντικού χρόνου, του ρήματος γίγνεσθαι) καθοριστικό για το παρόν και το μέλλον. Το αίτημα του ανθρώπου να αλλάξει το χώρο του, να αλλάξει την κοινωνία, συνοψίζεται και ως αίτημα μεταμόρφωσης του χρόνου. Η δυναμική δράση του ιστορικού υποκειμένου, της κοινωνίας των πολιτών και η δημιουργία στο παρόν, καθώς και η «μηχανή του χρόνου» που λέγεται «μετάνοια» ταράζει και μεταμορφώνει τα νερά της ιστορίας.

«Όσο κινούμαστε στον ορίζοντα της μηδενισμένης εμπειρίας του χρόνου, δεν είναι δυνατόν να υπεισέλθουμε στην αυθεντική ιστορία», υποστηρίζει ο G. Agamben.[5]

Όταν η εμπειρία του χρόνου καταυγάζεται από το φως της αιωνιότητας, είναι η ώρα της Ιστορίας.

---

[1] Κατὰ Εὐνομίου Λόγος Α΄/ ΒΕΠ 52, 181,12.

[2] Martin Heidegger, Είναι και Χρόνος, πρόλ. μτφρ. σχόλ. Γ. Τζαβάρας, Αθήνα, Δωδώνη: 1978, τομ. 2, σσ. 630 εξ.

[3] Αἰών διάστημα ἀχρόνως ἀεὶ ῥέων

     χρόνος δέ, μέτρον ἡλίου κινήσεως.

Γρηγόριος Θεολόγος, Ἔπη Θεολογικά, Ἠθικά: ΛΔ’  Ὄροι Παχυμερεῖς / ΒΕΠ 61, 222,6-7.

[4] Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας, μτφρ. Μ. Παράσχης, Αθήνα: Ουτοπία, 1983.

[5] Χρόνος και Ιστορία: Κριτική του Στιγμιαίου και του Συνεχούς, μτφρ. Δ. Αρμάος, Αθήνα:  Ίνδικτος, 2003, σ. 31.

Εναρμόνια Ψελλίσματα

Άστρο λαμπρό

Αποκάλυψη

Στη νύχτα των εθνών

Έναστρη έκπληξη

Ανακάλυψη

Μάγων προσκυνητών

Άσβεστος ήλιος

Τρισηλίου Θεότητος

Ο Θεός μεθ’ ημών

Άρρητα ρήματα

Εναρμόνια ψελλίσματα

Στα σπλάχνα των λαών

[Χριστούγεννα 2011]

Το μωσαϊκό με την παράσταση της Γεννήσεως είναι του 12ου αι. από την Καπέλα Παλατίνα στο Παλέρμο της Ιταλίας