Magandang

Umaga!
11- Gentleness

Bb. Ma.Angelica
Cunanan
Panimulang Panalangin!
Nabibigyang-kahulugan
A. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng akademikong
ang akademikong pagsulat.
pagsulat.
(CS_FA11/12PB–0a–c101)
B. Napapahalagahan ang panuntunan sa panghihiram ng salita
at ang paraan ng pagpapahayag na ginagamit sa akademikong
pagsulat.
Kasanayang
pampagkatuto C. Nasusuri ang kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng
ibatibang anyo ng akademikong sulatin sa pamamagitan ng
panimulang pananaliksik.

Mga Layunin
 • TULA
• MAIKLING KWENTO
Maala-ala • AT IBA PANG AKDANG
Mo Kaya? PAMPANITIKAN
 • LIHAM
• KOMPOSISYON
Maala-ala • PANANALIKSIK
Mo Kaya? • AT IBA PANG SULATIN
FILIPINO SA PILING LARAN
IKALAWANG SEMESTRE
Para sa’yo ang AkaP na’to
UNANG LINGGO
Panimula
Sa panahon ng pandemya ang akap o pagyakap sa mga taong mahalaga sa atin ay isang pagbating
Pilipino na kinailangan nating isantabi sapagkat lahat ay nangangambang mahawa sa kalabang hindi
natin nakikita. Ipinagbabawal ang pagiging malapit sa isat-isa sa literal na sabi ngunit sa ating aralin
sinasabi ko saiyo na ang AkaP o Akademikong Pagsulat ay talagang para sa iyo. Isang mabiyayang
araw ang aking pagbati sa iyo!Ngayon ay nakarating ka na sa yugto kung saan lalo mo pang
mapalalawak ang inyong kaalaman sa Filipino sa pamamagitan ng asignaturang ito – ang Filipino sa
Piling Larang- Akademik. Pihadong ang mga gawain na inilatag ko sa bawat bahagi nito ay susubok sa
katalasan ng inyong pag-iisip, kalaliman ng inyong pang-unawa, at magtuturo rin sa inyo na maging
maalam sa buhay sapagkat ang pahapyaw na gawain sa pananaliksik ay iyong isasagawa.

Pahapyaw lamang ito sa maraming kaisipan na nais ikintal ng araling ito kaya handa ka na sa Aka.P
na ito? Natitiyak kong kapag inAkaP mo ito ay hindi ka naman mapapahamak sa halip mabubusog pa
ang iyong kaisipan ng kaalamang magagamit mo sa hinaharap.
Subukin
Subukin
Balikan
Alam mo ba na ang bawat mag-aaral sa mataas na antas ay inaasahang matututunan ang pagsulat na
ginamitan ng pananaliksik at matalinong konsepto na nagmula sa mga mapagkakatiwalaang
sanggunian. Ito ay maaaring mula sa nabasa mula sa mga aklat, internet at maging sa iba pang sulatin.

Bilang mag-aaral sa Senior High School, nararapat na ikaw ay maging handa sa gawaing ito. Nararapat
na magkaroon ka ng mahabang pasensya sa pagkuha ng mga impormasyon bago mo ito gamitin at
ipasok sa iyong isusulat. Kung paano makapagsulat ng abstrak, bionote, panukalang proyekto atbp. Ay
matututunan mo sa larang na ito. Maging ang pagiging sistematiko at mapanuri ay gagawin mo upang
magawa mo ang iyong sariling sulating akademik.
Tuklasin
Lapis o ballpen at papel madalas na laman ang ating bag lalo na kung papasok sa paaralan.
Ngunit minsan ba ikaw ay napaisip na bakit kailangan pa natin ang mga ito? O kaya ay
napagbulay-bulay mo na ba kung bakit si
Dr. Rizal na sa murang edad ay nakapagsusulat na ng kanyang tula. Sa araw-araw na lang,
lahat ng nababasa mo sa facebook o wattpad ay text na maaaring simpleng pahayag o kaya
ay ‘nobela’ na ang tawag mo kapag lumampas na sa 5 pangungusap ang nakasulat.

Ngayon, upang magkaroon ng sagot ang mga ito ay bumuo ka ng isang talata mula sa iyong
sariling damdamin. Buuin mo ang iyong talata sa pamamagitan ng pagsagot sa tanong na
Bakit ako nagsusulat?
Tuklasin Bakit ako nagsusulat?
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
Suriin

Akademiko
AKADEMIKO
Ang salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang
Europeo (Pranses: academique; Medieval Latin: academicus)
noong gitnang bahagi ng ika-16 na siglo. Tumutukoy ito o may
kaugnayan sa edukasyon, iskolarsyip, institusyon, o larangan ng
pag-aaral na nagbibigay tuon sa pagbasa, pagsulat at pag-
aaral, kaiba sa praktikal o teknikal na gawain.
AKADEMIKO
Nalilinang ang mga kasanayan at natututuhan ang mga kaalamang kaugnay
ng larangang pinagkakadalubhasaan. Kasanayan sa pagbasa, pagsasalita,
panonood at pagsusulat ang napapaunlad. Sa pagsasagawa ng mga gawain
sa larangan. Analisis, panunuring kritikal, pananaliksik at eskperimentasyon
ang mga isinasagawa rito. Ginagabayan ito ng etika, pagpapahalaga,
katotohanan, ebidensiya, at balanseng pagsusuri. Ginagabayan din ito ng
karanasan, kasanayan at common sense.
Uri ng Sulating Akademik
1.Abstrak – Isang maikling buod ng artikulo, ulat at
pag aaral na inilalagay bago ang introduksiyon. Ito ang
siksik na bersiyon ng mismong papel.
Uri ng Sulating Akademik
2.Sintesis – Pagsasama-sama ng iba’t ibang akda
upang makabuo ng isang akda nakapag-ugnay.
Talumpati - isang pormal na pagpapahayag na
binibigkas sa harap ng manonood o tagapakinig
Uri ng Sulating Akademik
3.Panukalang Proyekto – isang detalyadong
deskripsyon ng isa basahin ng serye ng mga aktibidad
na naglalayong malunasan ang isang suliranin.
Uri ng Sulating Akademik
4.Bionote –isang maiksing tala ng personal na
impormasyon ukol sa isang magtatanghal o sinumang
magiging panauhin sa isang kaganapan (event,
seminar, symposium, mga patimpalak at / o sa gig).
Uri ng Sulating Akademik
5. Agenda at Katitikan ng Pulong - ang agenda ay layunin o
gabay ng isang pagpaplano na dapat ay matupad ngunit ang
planong ito ay pinananatiling sikreto. Samantala ang katitikan
ng pulong ay isang akademikong sulatin na naglalaman ng mga
tala, rekord o pagdodokumento ng mga mahahalagang
puntong nailahad sa
isang pagpupulong.

Sinipi mula sa aklat na Filipino sa Piling Larang (Akademik) p.3-9

Uri ng Sulating Akademik
3.Panukalang Proyekto – isang detalyadong
deskripsyon ng isa basahin ng serye ng mga aktibidad
na naglalayong malunasan ang isang suliranin.
Suriin

Pagsulat
Pagsulat
 Ito ay isang anyo ng komunikasyon kung saan ang kaalaman o mga ediya
ng tao ay isinasalin sa pamamagitan ng mga titik at simbolo. Ito ay
nagbibigay-daan para maihayag ng mga tao ang kanilang mga saloobin
sa pamamagitan ng tekstuwal na pamamaraan.

 Ito ay mental at pisikal na aktibidad na isinasakatuparan para sa iba’t-

ibang layunin sapagkat pinapairal dito ang kakayahan na ng isang tao na
mailabas ang kanyang mga ideya sa pamamagitan ng pagsasatitik sa mga
ito. Ito din naman ay matuturing na pisikal na aktibidad sapagkat
ginagamitan ito ng paggalaw ng kamay.
Iba pang kahulugan ng pagsulat ayon sa mga dalubhasa:
 Ayon kay Sauco, et al., (1998), ito ay ang paglilipat ng mga nabuong salita
sa mga bagay o kasangkapan tulad ng papel. Ito ay naglalayong mailahad
ang kaisipan ng mga tao.
 Ayon naman may Badayos (1999), ang pagsusulat ay isang sistema ng
interpersonal na komunikasyon na gumagamit ng mga simbolo. Maaring
ito ay maukit o masulat sa makinis na bagay tulad ng papel, tela, maging
sa malapad at makapal na tipak ng bato.
 Batay kay Rivers (1975), ang pagsulat ay isang proseso na mahirap
unawain (complex). Ang prosesong ito ay nag-uumpisa sa sa pagkuha ng
kasanayan, hanggang sa ang kasanayan na ito ay aktwal nang nagagamit.
 Kahalagahan ng Pagsulat
Mahalagang mapag-aralan ang pagsulat. Ang kasanayan na ito
ay makakatulong sa pang-arawaraw na buhay lalo na sa
pakikipagkomunikasyon. Alinsunod dito, nagbigay si Arrogante
(2000) ng apat na kahalagahan ng pagsulat. Ito ay ang
kahalagahang panterapyutika, pansosyal, pang-ekonomiya at
pangkasaysayan.
Kahalagahan ng Pagsulat
1. Kahalagahang Panterapyutika
Mahalaga ang pagsulat sapagkat nagiging daan ito upang
maihayag ng indibidwal ang kanyang mga saloobin. Sa
pamamagitan ng pagsulat, ang hindi natin masabi sa bibig ay
naibabahagi natin ng maayos sa iba. Nakakatulong ito sa ibang
tao sapagkat ito ang kanilang ginagawang paraan upang
naiibsan at mailabas ang mabigat nilang nararamdaman.
Kahalagahan ng Pagsulat
2. Kahalagahang pansosyal
Likas na sa ating mga tao ang pakikihalubilo at pakikipagpalitan ng
impormasyon sa ating kapwa.Mahalaga ang ginagampanan ng mga sulatin
sa ating lipunan. Nakakatulong ito upang magkaroon ng interaksyon ang
mga tao kahit na malayo ang kanilang mga kausap. Sa modernong panahon,
ang pagsulat ay nahaluan na ng teknolohiya kung kaya’t mas napabilis at
napadali pa ang ating komunikasyon. Nakakatulong din ito upang
makapagpalaganap ng impormasyon tungkol sa nangyayari sa kapaligiran
tulad ng pagbabalita gamit ang mga dyaryo at gamit ang social media.
Kahalagahan ng Pagsulat
3. Kahalagahang pang-ekonomiya
Alam mo ba na nakakatulong din ang pagsusulat sa
pagpapalago ng ekonomiya ng bansa? Ang pagsulat ay maari
ding ituring bilang isang propesyonal na gawain. Sa
pagkakaroon ng mataas na kaalaman at kasanayan sa pagsulat,
nagagamit ito ng isang indibidwal upang matanggap sa mga
trabaho tulad ng pagiging journalist, script writer sa mga
pelikula, pagsulat sa mga kompanya at iba pa na maaaring
makatulong upang magkaroon ng kita..
Kahalagahan ng Pagsulat
4. Kahalagahang Pangkasaysayan
Isa sa mga paraan upang mapangalagaan ang kasaysayan ay
ang pagtatala at pagdodokumento dito. Ang mga nailimbag na
mga libro at mga naisulat na balita sa kasalukuyang panahon ay
maaring magamit na reperensiya sa hinaharap.
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
1. Paglalahad
ito ay isang uri ng pagpapahayag na ang hangarin nito ay
magpaliwanag. Sinasagot ito ng katanungang “bakit”.
Sinasaklaw ng paglalahad ang pinakamalaking bahagi ng
sinusulat, binabasa, aklat, diksyunaryo, manwal, aklat, dula,
pelikula, komposisyong pangmusika at palatuntuning
pangradyo
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
2. Paglalarawan ito ay isang uri ng pagpapahayag na
ang layunin ay maipamalas sa kausap o mambabasa
ang katangian, kulay, hugis, anyo at sukat ng isang
bagay na nagsasaad ng kaibahan sa mga kauri nito. Ito
ay nagbibigay buhay at kulay sa isang salaysay.
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
3. Pagsasalaysay ito ay isang uri ng pagpapahayag na
ang hangarin ay mag-ulat ng mga pangyayari sa isang
maayos na pagkakahanay. Ito ay tinutugunan ang mga
tanong na sino, saan, kailan, at ano.
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
4. Pangangatwiran ito ay isang uri ng pagpapahayag
na ang hangarin ay makaakit sa mga sarili opinyon o
dahilan ng mga bagay. Ito ay isang paraan ng
pagdepensa sa sarili.
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
1. Paglalahad
ito ay isang uri ng pagpapahayag na ang hangarin nito ay
magpaliwanag. Sinasagot ito ng katanungang “bakit”.
Sinasaklaw ng paglalahad ang pinakamalaking bahagi ng
sinusulat, binabasa, aklat, diksyunaryo, manwal, aklat, dula,
pelikula, komposisyong pangmusika at palatuntuning
pangradyo
Paraan ng Pagpapahayag sa Pagsusulat
1. Paglalahad
ito ay isang uri ng pagpapahayag na ang hangarin nito ay
magpaliwanag. Sinasagot ito ng katanungang “bakit”.
Sinasaklaw ng paglalahad ang pinakamalaking bahagi ng
sinusulat, binabasa, aklat, diksyunaryo, manwal, aklat, dula,
pelikula, komposisyong pangmusika at palatuntuning
pangradyo
https://www.pinoynewbie.com/pagsulat/
Ang pagsusulat ay isa sa pangunahing gawain ng mga estudyante. Dito naipapahayag ng mga
mag-aaral ang kanilang mga naiisip. Sa artikulong ito, ating bibigyan ng kahulugan ang pagsulat
at ating aalamin kung bakit ito mahalaga.
Ano ang Pagsulat?

Ang pagsulat ay isang anyo ng komunikasyon kung saan ang kaalaman o mga ediya ng tao ay
isinasalin sa pamamagitan ng mga titik at simbolo. Ito ay nagbibigay-daan para maihayag ng
mga tao ang kanilang mga saloobin sa pamamagitan ng tekstuwal na pamamaraan.

Ang pagsulat ay isang mental at pisikal na aktibidad na isinasakatuparan para sa iba’t-ibang

layunin. Ito ay mental na aktibidad sapagkat pinapairal dito ang kakayahan na ng isang tao na
mailabas ang kanyang mga ediya sa pamamagitan ng pagsasatitik sa mga ito. Ito naman ay
matuturing na pisikal na aktibidad sapagkat ginagamitan ito ng paggalaw ng kamay
Sa kabuuan ang akademikong pagsulat ay isinusulat
na may partikular na kumbensiyon. Ito’y may layuning
maipakita ang resulta ng pagsisiyasat o pananaliksik
na ginawa. Itinuturing din itong isang intelektwal na
pagsulat dahil sa layunin nitong pataasin ang antas at
kalidad ng kaalaman ng mga estudyante sa paaralan.
Sa kabuuan ang akademikong pagsulat ay isinusulat
na may partikular na kumbensiyon. Ito’y may layuning
maipakita ang resulta ng pagsisiyasat o pananaliksik
na ginawa. Itinuturing din itong isang intelektwal na
pagsulat dahil sa layunin nitong pataasin ang antas at
kalidad ng kaalaman ng mga estudyante sa paaralan.
Sa halip na lumikha tayo ng salita, hinihiram na lamang natin
ang mga salitang ito. Bukod sa katotohanang ang wika ay
nakasandig sa kultura, may mga salita rin na hango sa pangalan
ng kilalang tao tulad ng voltage, watt at quixotic na tinatawag
na eponym. Dahil dito, hindi lahat ng salita ay maaaring bigyan
ng salin at talagang hindi maiiwasan ang panghihiram ng mga
salita lalo ang mga salitang agham at teknikal. Kung susuriin
natin, may dalawang paraan ng panghihiram ng salita ang
umiiral.
Dalawang Paraan ng Panghihiram ng mga Salita
1. Tuwirang Hiram - hinihiram ng buo ang salitang banyaga at inaangkop ang bigkas
at ispeling sa ortograpiyang Filipino. Halimbawa: Barco – Barko
2. Ganap na hiram - dahil sa praktikalidad hinihiram ng buo ang salitang banyaga
nang walang pagbabago sa anyo. Halimbawa ang mga salitang cake, ice cream,
computer, door bell, humburger, physics, laser, atbp.Noong mga nakakaraang
panahon kapag nanghihiram ng salita, ang unang preperens ay Kastilasapagkat
konsistent ang ispeling nito (Kastila) tulad ng Filipino. Ngunit ngayon, higit na pinipili
ang Ingles. Noon Ngayon
Sorbetes Ice cream
Klinika Clinic
Daktinig Mikropono
Paraan ng Panghihira,
Si Dr. Alfonso Santiago ay nagtakda ng mga tuntunin o paraan ng panghihiram sa
Ingles sa aklat niyang “Sining ng Pananaliksik”. Narito ang mga mungkahi niyang
paraan.
Paraan I. Pagkuha ng katumbas sa Kastila ng hihiraming salitang Ingles at pagbaybay
dito ayon sapalabaybayang Filipino.
Halimbawa: Liquid=liquido=likido
Paraan II. Kung hindi maaari ang paraan I (walang katumbas sa Kastila), hiramin ang
salitang Ingles at baybayin sa palabaybayang Filipino. Halimbawa: Tricycle=trisikel
Paraan III. Kapag hindi maaari ang Paraan I at Paraan II, hiramin ang salitang Ingles
at walang pagbabagong gawin sa pagbaybay. Halimbawa: Manila Zoo = Manila Zoo
 Gawain 1
Mula sa binasang teksto, ibigay mo ang iyong pakahulugan sa mga salita sa ibaba.
1. Pagsulat
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Akademiko
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Akademikong Pagsulat
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
 Gawain 2
Ngayon naman muli mong balikan ang seleksyon ni Karenyu ukol sa dahilan kung
siya nagsusulat. Ilahad mo ang iyong sagot sa mga tanong sa ibaba.
1. Kailan nagsimulang magsulat ang may-akda? Ilahad ito.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Ano-ano ang mga dahilan ng may-akda sa pagpapatuloy niya sa pagsusulat?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Kung ikaw ang tatanungin, paano mo gagamitin ang iyong kasanayan sa pagsulat?
Ipaliwanagang iyong sagot.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
 Malayang Gawain 1
A. Suriin ang mga salita sa ibaba. Isulat sa ikalawang hanay ang Oo kung ito ay hiram
na salita at
H kung hindi, Gamitin mo rin ang mga salitang ito sa makabuluhang pangungusap.
Pangungusap mo para rito
1. COVID - 19 _____ ________________________________________________
2. pinansyal _____ ________________________________________________
3. tuntunin _____ ________________________________________________
4. akademiya _____ ________________________________________________
5. pag-aaral _____ ________________________________________________
 Malayang Gawain 3
Ibigay ang angkop na salitang hiram ang patlang upang mabuo ang diwa ng bawat
pahayag sa ibaba.
Gawing gabay ang mga panuntunan na binasa sa itaas.
1. Nagpatupad ng (rules) ________ ang pamahalaan at ang DOH Dulot nang patuloy
na pagtaas ng bilang mga taong nahahawaan ng COVID 19.
2. Ugaliing mag-fact check sa mga balitang natatanggap gamit ang (legit)__________
na sanggunian.
3. Ayon kay Pang. Duterte, ang (cellphone) ____________ ay maaaring gawing
libangan ng mga kabataan sa loob ng tahanan habang may Enhanced Community
Quarantine.
4. Sa pagsasagawa ng (research) _____________ nararapat na ang isang tao ay
matiyaga at mapanuri sa mga datos na nakakalap.
5. Ang sulating (academic) ____________ ay kinakailangang matutunan ng mga
mag-aaral lalo na kung siya ay mag-aaral pa sa kolehiyo.
 Malayang Gawain 3
6. Sa pagbabaybay ng salitang hiram na naglalaman ng alinman sa 11 tunog patinig
sa Ingles, piliin ang pinakamalapit sa (sound) ________ at anyo ng palabaybayang
Filipino.
7. Iwasan ang pagpapalit ng titik kung malayo na ang anyo sa (original)__________
upang hindi maging mahirap makilala o hindi maging kakatwa ang anyo kapag
binaybay sa Filipino.
8. Sa (spelling) ____________ng mga salitang hiram huwag kalimutan kung may
katumbas ba ito sa ating wika.
9. Ang game na (Mobile Legends) __________________ ay maihahalintulad sa laro
ng ating buhay, kailangan mgsikap para manalo sa mga hamon.
10. Sa (school) ____________ mas mahahasa ang ating kasanayan sa pagsulat ng
akademikong akda.
 Isaisip
A. Gamit ang form a phrase dugtungan mo kaibigan ng iyong saloobin ang mga
pahayag sa ibaba.
1. Maaaring manghiram ng mga salita kung ________________________________

____________________________________________________________________

2. Hindi lahat ay binayayan ng kahusayan sa pagsulat ngunit ___________________

____________________________________________________________________

3. Mahalagang matutunan ang akademikong pagsulat sapagkat ________________

____________________________________________________________________
 Isagawa
Nakita ko na alam mo na u kol sa AkaP at talagang mahusay ka
sa mga nakaraang gawain. Ngayon ba ay malinaw na sa iyo
kung bakit talagang para sa iyo ang AkaP na ito? Para mas
maluwag sa iyo na tanggapin ang AkaP na ito, kinakailangan na
ikaw ay magsagawa ng pananaliksik gamit ang pormat at
pamantayan sa ibaba. Gamit ang internet, maghanap ka ng
isang halimbawa ng mga uri ng akademikong sulatin na ating
tinalakay.
Isagawa
 Agenda Style
Contents
Get a modern PowerPoint Presentation that is
0
beautifully designed. I hope and I believe that 1
this Template will your Time.
Contents
Get a modern PowerPoint Presentation that is
0
beautifully designed. I hope and I believe that 2
this Template will your Time.
Contents
Get a modern PowerPoint Presentation that is
0
beautifully designed. I hope and I believe that 3
this Template will your Time.
 Infographic Style
Content Here Content Here Content Here

Get a modern Get a modern Get a modern

PowerPoint PowerPoint PowerPoint
Presentation Presentation Presentation
that is that is that is
beautifully beautifully beautifully
designed. Easy designed. Easy designed. Easy
to change to change to change
colors, photos colors, photos colors, photos
 Project Stages

Neptune
Saturn
Jupiter
Mars

Despite It’s a gas It’s Neptune is

being red, giant and composed of the farthest
it’s a very also the hydrogen planet
cold place biggest and helium from the
planet Sun
 Add Your Text
Add your text here Add your text here Add your
text here Add your text here Add your text here
Add your text here Add your text here Add your
text here Add your text here Add your text here
Add your text here Add your text here Add your
text here Add your text here Add your text here
Add your text here Add your text here Add your
text here Add your text here Add your text here
Add your text here Add your text here Add your
text here Add your text here Add your text here
Add your text here