Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang

Pilipino
HUMSS - 201 | 2nd term finals reviewer

mamimili sa radyo at telebisyon,

Sitwasyong pangwika sa Pilipinas
maging sa internet.

Sitwasyong pangwika sa social media at Sitwasyong pangwika sa pamahalaan:

internet:
- Pagpapahalaga sa wikang filipino sa
- Marami ang nagtuturing ng sa itong pamamagitan ng paggamit niya ng
biyaya dahil naging daan ito sa wikang ito sa mahahalagang
pagpapadali ng komunikasyon. panayam at sa talumpating
- Gayunpaman, di tulad sa text na ibinibigay niya tulad ng SONA o
pribado ang mensahe, dito ay State of the Nation Address.
maraming makakakita ng mensahe
kaya sinasabing kailangan Sitwasyong pangwika sa edukasyon:
pag-isipan munang mabuti kung ano
ang iyong ipo-post. - Nalaman ang kasalukuyang
- Masasabing ang mga babasahing kalagayan ng wikang filipino sa mga
nasusulat sa wikang filipino ay ‘di silid-aralan ayon sa itinadhana ng K
kasinrami sa ingles. to 12 Basic Education Curriculum.
- Bagama’t hindi pa sapat, ay
mahalaga ang pagtutulungan ng Kakayahang Pangkomunikatibo
bawat isa upang mapayaman o
mapalaganap ang paggamit ng
wikang filipino sa mundong Ang pangunahing layunin sa pagtuturo ng
tinatawag na virtual. wika ay magamit ito nang wasto sa mga
angkop na sitwasyon upang maging maayos
Sitwasyong pangwika sa kalakalan: ang komunikasyon, maipahatid ang tamang
mensahe, at magkaunawaan nang lubos
- Wikang ingles ang higit na ginagamit ang dalawang taong nag-uusap.
sa mga boardroom ng malalaking
kompanya at korporasyon lalo na sa Masasabing may Kakayahang
mga pag-aari o pinamuhunan ng Pangkomunikatibo o communicative
mga dayuhan at tinatawag na competence ang isang tao kung nakaabot
multinational companies. sila rito. Maituturing mabisang
- Ingles din ang wika sa mga Business komyunikeytor.
Process Outsourcing (BPO) o mga
call center lalo na iyong mga Dell Hathaway Hymes: Hindi lamang sapat
nakabase sa Pilipinas. magkaroon ng kakayahang lingguwistiko o
- Nanananatiling filipino at iba’t ibang gramatikal upang epektibong
barayti nito ang wika sa mga makipagtalastasan gamit ang wika.
pagawan, mall, restoran, pamilihan,
at maging direct selling. - Dapat din malaman ang paraan ng
- Ito rin ang wikang ginagamit sa mga paggamit ng wika sa lingguwistikong
patalastas para makaakit ng mga komunidad na gumagamit nito
 upang matugunan at maisagawa ito ● Kakayahang lingguwistiko:
nang naaayon sa kaniyang layunin. tumutukoy sa abilidad ng isang tao
na makabuo at makaunawa nang
Higgs & Clifford: Kailngang pantay na maayos at makabuluhang
isaalang-alang ang pagtalakay sa pangungusap.
mensaheng nakapaloob sa teksto at sa
porma o kayarian (gramatika) na wikang ● Kakayahang komunikatibo:
ginamit sa tekso. tumutukoy sa angkop ng paggamit
ng mga pangungusap batay sa
Dr. Fe Otanes: Ang paglinang sa wika ay hinihingi ng isang interaksyong
nakapokus sa magiging benefit na idudulot sosyal.
nito sa mag-aaral.

- Ang pangunahing layunin sa

pagtuturo ng wika na makabuo
Kakayahang Sosyolingguwistiko
makabuo ng isang pamayanang
marunong, mapanuri, kritikal, at
kapaki-pakinabang. Ang kakayahang gamitin ang wika nang
Canale at Swain: Ang Kakayahang may naaangkop na panlipunang
Gramatikal ay pag-unawa at paggamit sa pagpapakahulugan para sa isang tiyak na
kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya, sitwasyong pang komunikasyon.
sintaks, semantika, gayundin ang mga
tuntuning pang-ortograpiya. - Nilinaw ng sosyolingguwistang Dell
Hymes ang nasabing mahahalagang
- Magbibigay kakayahan sa taong salik ng lingguwistikong interaksiyon
nagsasalita upang magamit ang gamit ang kaniyang modelong
kaalaman at kasanayan sa SPEAKING.
pag-unawa at pagpapahayag sa
literal na kahulugan ng mga salita. a. S = etting
b. P = articipant
c. E = nds
d. A = ct sequence
e. K = eys
Mungkahing Komponent ng Kakayahang f. I = Instrumentalities
Lingguwistiko o kakayahang Gramatikal: g. N = orms
h. G = enre
1. Sintaks : pagsasama ng mga salita
upang makabuo ng pangungusap na 1) Setting: Ang lugar o pook kung saan
may kahulugan. nag-uusap o nakikipagtalastasan
2. Morpolohiya: mahahalagang ang mga tao. ( Saan ginaganap ang
bahagi ng salita tulad ng iba’t ibang pag-uusap?)
bahagi ng pananalita. 2) Participant: Ang mga taong
3. Leksikon: mga salita o bokabularyo nakikipagtalastasan,
4. Ponolohiya: palatunugan Isinasaalng-alang ang taong
5. Ortograpiya: palabaybayan pinagsasabihan/kinakausap.
 ( Sino-Sino ang mga kalahok sa
Kakayahang pangkomunikatibo ng
sitwasyon? )
3) Ends: Mga layunin o pakay ng
mga Pilipino
pakikipagtalastasan. (Ano ang
pakay.layunin ng pag-uusap?) Ito ang proseso ng padpapadala at
4) Act Sequence: Daloy/takbo ng pagtatanggap ng mg amensahe sa
usapan. Ang isang mahusay na pamamagitan ng mga simbolikong cues na
komyunikeytor ay nararapat lamang maaring verbal o di verbal.
maging sensitibo sa takbo ng
usapan. Verbal: ang tawag sa komunikasyon kapag
5) Keys: tono ng pakikipag-usap. ito ay ginagamitan ng wika o salita at mga
Nararapat ding isaalang-alang ang titik na sumisimbolo sa kahulugan ng mga
sitwasyon ng usapan. Kung pormal o mensahe.
di-pormal ito. (Ano ang tono ng
pag-uusap?) Di verbal: kapag hindi ito gumagamit ng
6) Instrumentalities: Ang midyum o salita bagkus ginagamitan ito ng mga kilos o
tsanel na ginamit, pasalita o pasulat. galaw ng katawan upang maiparating ang
7) Norms: Ang paksa ng usapan. mensahe ng kausap.
Mahalagang alamin kung tungkol
saan ang usapan. Suriin muna natin
kung ang inilalahad ay tama o hindi. Mga anayo ng Di verbal na
8) Genre: Diskursong ginagamit kung komunikasyon
nagsasalaysay, nakikipagtalo o
nangangatwiran. ( Anong uri ng
1. Kinesika ( kinesics ): pag-aaral ng
diskurso ang ginagamit? )
kilos at galaw ng katawan.
- Sa sosyolingguwistiko kinakailangan
2. Ekspresyon ng muhka ( pictics ):
din ang competence na kung saan
pag-aaral ng ekspresyon ng muhka
may batayan at kaalaman ang isang
upang maunawaan ang mensahe ng
tao sa wika at performance bilang
tagapaghatid. Mahihinuha natin ang
wastong paggamit nito.
nararamdaman ng isang tao.
- Pagsaalang-alang ng isang tao sa
ugnayan niya sa mga kausap, ang
3. Galaw ng mata ( Oculesics ) :
impormasyong pinag-uusapan, at
Pag-aaral ng galaw ng mata. Ang
ang lugar ng kanilang
mata ang durungawan ng ating
pinag-uusapan.
kaluluwa, ito ay nangungusap
- Fantini: may mga salik-panlipunang
ipinababatid ng ating mga mata ang
dapat isaalang-alang sa paggamit
ating damdamin kahit hindi tayo
ng wika, ito ay ang ugnayan ng
magsalita.
nag–uusap, paksa, lugar, at iba pa.
4. Vocalics : pag-aaral ng mga di
lingguwistikong tunog na may
kaugnayan sa pagsasalita. Tinutukoy
rin nito ang tono, lakas, bilis o bagal
ng pananalitang nagbigay linaw sa
verbal na komunikasyon.
 5. Pandama o Paghawak ( haptics ) :
Kakayahang Diskorsal
pag–aaral sa mga paghawak o
pandama na naghahatid ng Diskurso: Ito ay nangangahulugang
mensahe. argumento na maiuugnay sa pasalita at
pasulat na komunikasyon.
6. Prosemika ( proxemics ) : pag-aaral
ng komunikatibong gamit ng Ang kakayahang diskorsal ay pagkakaugnay
espasyo. Tumutukoy sa layo ng ng serye ng mga salita o pangungusap na
kinakausap at tumutukoy kung anong bumubuo sa makabuluhang teksto.
uri ng usapan ang nagaganap. Iba’t
ibang uri ng proxemic distance Tandaan, may dalawang bagay na
(personal, intimate, social distance at isinasaalang-alang upang malinang ang
public) kakayahang diskorsal; Cohesion o
pagkakaisa at Coherence o
7. Chronemics : pag-aaral na pagkakaugnay-ugnay.
tumutukoy kung paanong oras ay
nakakaapekto sa komunikasyon. Ang
paggamit ng oras ay maaaring 6 na Pamantayan sa Pagtataya ng
kaakibat ng mensaheng nais
kakayahang pangkomunikatibo
iparating.

1. Pakikibagay (Adaptability) : ang

Kakayahang Pragmatik isang taong may kakayahang
pangkomunikatibo ay may
Isang tao ay may kakayahang pragmatik
kakayahang mabago ang pag-uugali
kung natutukoy nito ang kahulugan ng
at layunin upang maisakatuparan
mensaheng sinasabi at di sinasabi, batay sa
ang pakikipag-ugnayan.
ikinikilos ng taong kausap.
Ex:
Natutukoy rin nito ang kaugnayan ng mga
salita sa kanilang kahulugan, batay sa
- Pagsasali sa iba’t ibang interaksyong
paggamit at sa konteksto.
sosyal
- Pagpapakita ng pagiging kalmado
Kakayahang Istratekdyik sa pakikisalamuha sa iba
- Kakayahang ipahayag ang
Ang mga katutubo ay gumagamit din ng kaalaman sa pamamagitan ng wika
kakayahang ito kapag minsang nakalimutan - Kakayahang magpatawa habang
ang tawag sa isang bagay o nasa “dulo na nakikisalamuha ng iba
ito ng kanilang dila” at hindi agad maalala
ang tamang salita. 2. Paglahok sa pag-uusap
(conversational involvement) : may
Mas kilala ang mga Pilipino sa kakayahang kakayahan ang isang taong gamitin
ito sapagkat madalas tayong gumamit ng ang kaalaman tungkol sa anumang
mga sensyas. paksa sa pakikisalamuha sa iba
Ex:

- Kakayahang tumugon
- Kakayahang makaramdam kung ano
ang tingin sa kanya ng ibang tao
- Kakayahang makinig at magpokus
sa kausap

3. Pamamahala sa Pag-uusap
(Conversational management) :
tumutukoy ito sa kakayahan ng isang
taong pamahalaan ang pag-uusap.
Nakokontrol nito ang daloy ng
usapan at kung paanong ang mga
paksa ay nagpapatuloy at naiiba

4. Pagkapukaw-damdamin (Empathy)
: ito ay pagpapakita ng kakayahang
mailagay ang damdamin sa
katauhan ng ibang tao at pag-iisip
ng posibleng mangyari o maranasan
kung ikaw ay nasa kalagayan ng
isang tao o samahan

5. Bisa (Effectiveness) : tumutukoy ito

sa isa sa dalawang mahahalagang
pamantayan upang mataya ang
kakayahang pangkomunikatibo -
ang pagtiyak kung epektibo ang
pakikipag-usap. Ang taong may
kakayahang mag-isip kung ang
kanyang pakikipag-usap ay epektibo
at nauunawaan.

6. kaangkupan (Appropriateness) :
maliban sa bisa, isa pang
mahalagang pamantayan upang
mataya ang kakayahang
pangkomunikatibo ay ang
kaangkupan ng paggamit ng wika.
Kung ang isang tao ay may
kakayahang pangkomunikatibo
naiaangkop niya ang kanyang wika
sa sitwasyon, sa lugar na
pinangyayarihan ng pag-uusap, o
taong kausap.