The Gardens of Ottoman Palaces

Lale Devri Sa'da bad Türk Bahçeleri Geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk sanatının peyzaj mimarlığı açısından da daha detaylı incelenmesi gerekmektedir. Tarihi Türk bahçeleri ile ilgili araştırmaların yeterince detaylandırılmamış olması Türk sanatını İslam sanatı ve zaman zaman da batı sanatının gölgesinde bırakmıştır. Kendine has çizgileri ve üslubu ile karakterize olan ve yaşadığı çağın sanatsal özellikleri ile yoğrulan bu asil sanatın bir dönemini peyzaj mimarlığı açısından değerlendirmek bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu çalışmada; Sedad Hakkı Eldem ağırlıklı olmak üzere sanat tarihçilerinin yaptığı çalışmalar ışığında 18. yüzyıl Lale Devri İstanbul bahçeleri ve tasarım detayları hakkında bilgiler verilmeye çalışılmıştır.

This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ÖZ İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed şehirdeki ikinci sarayını zeytinlik olarak adlandırılan bölgeye inşa ettirmiştir. Saray-ı Cedid (Yeni Saray) olarak anılan bu sarayın Marmara Denizi'ne bakan yamacına inşa edilen ahşap Topkapı Sarayı zamanla adını Saray-ı Cedid'e bırakmış ve Saray-ı Cedid Topkapı Sarayı olarak anılmıştır. Dört avlu etrafında genişleyen Topkapı Sarayı Sultan Abdülmecid Dönemi'ne kadar faal olarak kullanılmıştır. Söz konusu dönemden itibaren devletin yönetimi Dolmabahçe Sarayı'na taşındığı için Topkapı Sarayı bakımsız kalmıştır. Hanedanın Dolmabahçe Sarayı'na geçişinden sonra özellikle Ramazan Aylarında kutsal emanetlerin bulunduğu Hırka-i Saadet Dairesi'ni ziyaret etmek isteyen padişahların ziyaretleri öncesinde bazı onarım faaliyetleri gerçekleşmiştir. Özellikle Sultan V. Mehmed Reşad döneminde Topkapı Sarayı'nda gerçekleştirilen onarımlar dönemin mimari üslubunu yansıtacak şekilde yapılmıştır. Zira bu onarım çalışmaları için görevlendirilen mimarlar arasında Ulusal Mimarlık Üslubunun en önemli temsilcilerinden Mimar Vedad Bey de bulunmaktadır. Aşamalı bir şekilde gerçekleştirilen onarım çalışmaları belirli yapılarla sınırlı kalmıştır. Bu onarımların bir kısmı 10 Ekim 1915 tarihli Muhafaza-i Âsâr-ı Atîka Encümeni Dâimisi'nin raporunda eleştirilmiştir. Sultan V. Mehmed Reşad döneminde tarihi eserlere verilen önem, müzecilik faaliyetleri ve restorasyon çalışmaları dönemin onarım çalışmalarını ve inşa faaliyetlerini etkilemiştir.

Beykoz Cam ve Billur Müzesi, adını Osmanlı Dönemi'nde bu semtte kurulan ve devrinin en önemli cam fabrikası olan Beykoz Cam ve Billurât Fabrika-i Hümâyûnu'ndan almaktadır. Müzenin arazisi yaklaşık 360 dönümdür. Müzenin tarihî binası ise Mısır Hidivi İsmail Paşa'nın kapı kethüdası olan ve Sultan Abdülaziz tarafından paşalık rütbesi verilerek vezirliğe kadar yükseltilen Abraham Paşa tarafından yaptırılmıştır. Abraham Paşa, 1837 yılında İstanbul' da doğmuştur. Paris'te Collége Sainte-Barbe' dan mezun olan Paşa, Türkçe, İtalyanca, Ermenice ve Fransızca bilmektedir. Çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş, İstanbul hayatı içinde parlak kişiliğiyle ünlenmiştir.

Crimea, which is a historic peninsula in the North of Black Sea, has been one of the regions where Turks have lived intensively throughout history. Crimea and its vicinity were a place, where Turkish communities such as Alans, Khazars, Pechenegs, Kipchaks, Tatars etc. tried to make a homeland during the periods when Turks migrated from Central Asia to the West. But it came under domination of the Huns in 374 AD. The Turkish existence in Crimea began to make itself more evident especially during the Khazar Turks period, who established a strong state there. The Golden Horde Turks, who entered Crimea in the first half of the 13 th century, made the country overall a Turkish land. The Ottoman rule in Crimea, which started in 1475, lasted for about three centuries. The Crimean Peninsula, which was ruled by the Crimean Khans, who were under the rule of Ottomans until 1783, was annexed by Russia in that year. Upon the dissolution of the Soviets in 1991, Crimea became an autonomous republic affiliated with Ukraine, which is now an independent state. However, as a result of the referandum held in Crima in 2014, the Crimean peninsula again fell under the Russian rule. Among the important architectural works in Crimea, which is rich in historical artifacts, there are mosques, palaces, lodges, inns, madrasas, shrines, fountains built under the influence of Seljuks and Ottomans. These buildings are similar to the structures built in the same periods in Anatolia in terms of construction plan as well as facade layout and ornamental features. But most of them were unfortunately suffered a great destruction in the Czarist Russian and the Soviet Union periods, especially during the process of the expelling of the Crimean Tatar Turks that started in 1944. In this paper, the current status of some of the Turkish architectural works in Crimea belonging to the Golden Horde, the Crimean Khanate and the Ottoman periods, which survived the destruction and reached the present day will be determined. Also, the place of these structures in the Turkish architecture will be emphasized.

Ayazağa Kasrı, Çinili Köşk ve Süvari Köşkü, İstanbul Sarıyer ilçesine bağlı Maslak semtinde eski Ayazağa Köyü arazisinde, 3 pafta, 2 ada ve 38 parsel üzerinde konumlanmaktadır. Şeytan deresi ile Ayazağa deresinin meydana getirdikleri çatal vadide, Ayazağa'ya giderken solda Haznedar Çiftliği içinde yer almaktadır (Koçu, 1973, 40). Bu kasırlar, oldukça derin bir vadide ve yemyeşil bir koruluk içinde yer almakta idi (Yaltırık, 1993, 73). Ayazağa Çiftlik-i Hümayunu içinde yer alan kasırlar, etrafındaki yapılarla beraber bir yapı topluluğu olarak tasarlanmışlardır. Bu yapı topluluğunun ilk inşasındaki ana yapıları, Ayazağa Kasr-ı Hümayunu, Süvari Köşkü, Istabl-ı Has, Çinili Köşk, Mutfak (nalbanthane), Kebir Kuşluk ve Su Deposu'ndan ibarettir. Ancak zaman içerisinde bu yapılardan Kebir Kuşluk, Istabl-ı Has'ın yanı sıra daha sonraki dönemlerde eklenen bazı çiftlik yapıları yok olduğundan günümüze ulaşamamıştır. Ayazağa Kasrı, Sultan II. Mahmud (1808-1839) tarafından bir dinlenme mevkii olarak yaptırılmıştır. Sultan II. Mahmud Ayazağa Çiftliği'ne maiyetiyle birlikte sık sık giderek hoşça vakitler geçirirdi (Çoruk, 2011, 309). Sultan II. Mahmud'un buraya geldiği, kasrın ilerisinde bulunan 1831 tarihli bir nişan ta

According to some historians, the 18 th century was the beginning of a change in the established culture of the Ottoman community due to the proliferation of European culture. During this period, great changes were observed in the types of plants used for decorating outdoor spaces, and in daily culture. For example, the rose, which was grown for many years in the palace gardens of Istanbul, lost its value after the importation of European roses, causing Ottoman roses to lose their traditional admiration. However, those old original Ottoman roses were preserved in some Anatolian cities and remained unaffected by the European conversion. One of these such regions is the Lake Van region in East Anatolia. Six different types of original roses were found in gardens and old graveyards in this region. Investigatons show that these roses have a great influence on Van's traditional handicrafts and cuisine.

SALTANATIN YAZLIK SARAYI: BEYLERBEYİ SARAYI'NIN MEKÂN TASARIMI AÇISINDAN ÖNEMİ ÖZET Osmanlı Devleti tarihinde padişahların ilgisini çeken Beylerbeyi Köyü, yaptırılan köşk, kasır ve saraylar ile yazlık olarak kullanılan bir niteliğe kavuşmuştur. Beylerbeyi Köyü'nün güneyinde deniz kıyısında yer alan "İstavroz Bahçesi" denilen geniş bir park alanına Sultan II. Mahmud döneminde "İstavroz Sarayı" olarak bilinen sarayın yerine mimar Kirkor Amira Balyan tarafından ahşap bir saray yaptırılmıştır. Sultan Abdülmecid döneminde ise yanan (1851) bu sarayın kalıntıları Sultan Abdülaziz tarafından yıktırılarak yerine mimar Sarkis Balyan'a bugünkü Beylerbeyi Sarayı inşa ettirilmiştir (1864). Çeşitli Batı üsluplarının Doğu üsluplarıyla kaynaştırıldığı sarayın mimarisi, kullanım özellikleri açısından geleneksel Türk evi planıyla benzerlikler gösterir. Beylerbeyi Sarayı genellikle yaz aylarında, özellikle de yabancı devlet başkanlarının ağırlanmasında kullanılmıştır. Sırp Prensi, Karadağ Kralı, İran Şahı, Fransa İmparatoriçesi Eugenie bunlardan bazılarıdır. Sarayda Batılılaşma sürecinde Batı tarzı mobilya ve donanımlar kullanıldığından Türk konut ve saray mimarisi içinde Batılılaşmaya ön ayak oluşu bakımından önem taşımaktadır. İç mekân dekorasyonu açısından da muhteşem bir zenginliğe sahip olan Beylerbeyi Sarayı son dönem Osmanlı sarayları içinde set bahçeleri, bu bahçelerde bulunan köşkler ve eski saraylardan kalan büyük havuz ve set bahçesinin altından geçen tarihi tünel ile dikkati çekmektedir. Yapılan onarımlarla birlikte Beylerbeyi Sarayı, döneminin özgün bir yazlık sarayı olarak "Boğaziçi Kültürü" içinde yerini almış durumdadır. Bu çalışmada Beylerbeyi Sarayı'nın mekân tasarımının, yapıldığı dönemin özelliklerine göre incelenerek yeri ve önemi vurgulanmıştır.

Serap SUNAY1 * ÖZ: Devrinde ve sonrasında merak edilen, cezbedici konulardan birisi olan saray merasimleri, Osmanlı Devleti teşrifat ve teşkilat tarihi açısından mühim bir yere sahiptir. Zira bu şenliklerin her yönüyle ortaya konması, devrinin sosyal yaşamı, maliyesi, kültürü, teşrifat kuralları, folklor tarihi ve yaşanan değişimler hakkında çok değerli bilgiler sunar. Bu noktadan hareketle makalede, söz konusu hususları aydınlatmada birinci elden kaynak olan Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan 19. yüzyılın görkemli saray düğünlerini havi Sadaret 366 numaralı "Defter-i Sûr-ı Hümayun 1251-1308" başlıklı defter incelendi. Bugüne dek tamamı neşredilmeyen mensûr sûrnâmedeki merasimleri birebir aktarmak çalışmanın sınırlarını dışında kaldığından, defterde yer alan merasimlere kısaca değinilerek, onlara dair genel manada bir tanıtım yapıldı. Böylece buradaki evlenme ve sünnet düğünleri muhtevası ile yazım tekniği, birbirleriyle ve dönemine göre kıyaslamalı bir şekilde ele alınarak, aradaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konuldu.

Düşünen Şehir Kayseri Büyükşehir Belediyesi'nin altı ayda bir yayımlanan hakemli dergisidir. Bu dergide yer alan yazı, makale, fotoğraf ve illüstrasyonların elektronik ortamlar da dahil olmak üzere çoğaltılma hakları yalnızca Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne aittir. Yazılı izin olmadıkça makul alıntılar dışında bir kısmının ya da tamamının çoğaltılması yasaktır. Yayımlanan yazıların hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.

yes 'n n altı ayda b r yayımlanan hakeml derg s d r. Bu derg de yer alan yazı, makale, fotoğraf ve llüstrasyonların elektron k ortamlar da dah l olmak üzere çoğaltılma hakları yalnızca Kayser Büyükşeh r Beled yes 'ne a tt r. Yazılı z n olmadıkça makul alıntılar dışında b r kısmının ya da tamamının çoğaltılması yasaktır. Yayımlanan yazıların hukuk sorumluluğu yazarlarına a tt r. Derg m z TÜRDEB-Türk ye Derg ler B rl ğ üyes d r.

şehrinin gerçek anlamda kurucusu Türk kökenli, ileri görüşlü, ticari deha sahibi ve devlet akademisi "Enderun" da yetişmiş büyük Osmanlı bürokratı " Öküz Mehmet Paşa" dır. Osmanlı tarihinde müstesna bir yeri olan ve 17.yy ilk dönemine damgasını vuran Mehmet Paşa tarihte; güçlü olmasından dolayı " öküz ", Türkmen olduğu için " oğuz ", teninin esmerliğinden " kara", Konya havalisi Türkmenlerinden olduğu için " konevi " Mısır valisiyken isyanı bastırıp asileri tepeleyip devlet otoritesini yeniden tesis ettiğinden " kulkıran " ve padişah 1. Ahmet'in kızı Gevher Sultan ile evlenip saray damadı olduğundan " damat 1" lakaplarını kazanmıştır.

Kuruluş dönemi Osmanlı mimarisi ve müessese ve medeniyet tarihini aydınlatabilecek nitelikte günümüze çok az sayıda çağdaş kaynak ve materyal ulaşabilmiştir. Bu soruna bağlı olarak, Osmanlılar’ın Yenişehir ve Bursa’da kurdukları ilk Osmanlı sarayları hakkında da birkaç bilgi kırıntısı dışında pek bir şey bilinmektedir.

Yenişehir Sarayı hakkında, sonraki asırlara ait kaynak ve belgelerde yapılan birkaç küçük atıf ve topografik birkaç kanıt dışında neredeyse hiçbir bilgi mevcut değildir. Osmanlı müverrihlerinden Âşık Paşa-zâde ve Neşrî’nin “Beg-sarayı” olarak adlandırdığı Bursa sarayı hakkında da, şimdiye kadar hiçbir çağdaş kaynak ya da belge ele geçmemiş ve sonraki pâdişahlar tarafından yaptırılan ek binalarla zaman içinde iyice genişletilen sarayın Orhan Gâzî döneminde tasarlanan ilk şekli ve hangi bölümlerden meydana geldiği konusunda bugüne dek herhangi bir bilimsel araştırmaya yer verilmemiştir.

Bu makalede Osman Gâzî’nin Yenişehir’de kurduğu ilk saray hakkındaki veriler toplu bir şekilde incelendikten sonra, Orhan Gâzî’nin Bursa’da yaptırdığı Beg-sarayı hakkında günümüz araştırmacıları tarafından bilinmeyen çağdaş kaynaklardaki kayıtlar ilk kez gündeme getirilerek, bu tam teşekküllü ilk Osmanlı sarayının yapılış tarihine ilişkin yeni tespitlere ve inşâ edilen ilk bölümleri hakkında ayrıntılı tasvirlere yer verilecektir.

(* Bu makale daha önce TAÇ Mimarlık Arkeoloji Kültür Sanat Dergisi, sy.: VII (Sonbahar-Kış / 2015-2016), s. 54-65’te yayımlanmıştır.)

Saray, monarşik ve otokratik yönetim biçimlerinde devlet sisteminin merkezidir. Saray sözcüğü, hem hükümdarlık makamı ve kurumsal çevresini hem de mekânını içeren soyut ve somut anlamlar taşır. Hanedan konutu ve devlet işlerinin yürütüldüğü yer olarak özel ve resmî işlevleri bir arada barındırır. Stratejik konumu, boyutları ve yapısal özellikleriyle siyasi gücü, iktidarı, sosyo-kültürel ve ekonomik düzeyi en net şekilde sergileyen bir anlatım biçimi; aynı zamanda yönetenyönetilen ilişkilerinin ve hiyerarşi düzeyinin göstergesidir. Türklerde sarayın mekânsal tasarımı, devletlerin gelişmesi ve genişlemesiyle doğru orantılı olarak teknik bilgi ve düşünce düzeyine, sanat zevki ve estetik anlayışına, yaşayış biçimi ve işlevsel gerekliliklerine göre değişikliklere uğramıştır. Her saray bir hükümdar için var olurken ve biçimlenirken, yaptıranın beklentileri, mekânların konumları, yapılan kentin niteliği, mimarın değerlendirmeleri de bu varoluş sürecini yönetmiştir. Yine de güçlü ve tanımlı biçimsel özelliklere sahip mekânsal kurgular ortaktır. Türklerin hüküm sürmüş olduğu geniş coğrafyada günümüze ulaşabilen az sayıda saray örnekleri, göç eden, fetheden, yerleşen, büyüyen, değişip dönüşen toplulukların kendi kimliklerine ait olan kültürel kodları kuşaktan kuşağa aktarmalarına, kolektif belleği canlı tutmalarına ve bundan hareketle topluluk olup otorite kurarak meşrutiyet kazanmalarına dair nesnel verilerdir.

Propaganda, insanlari istenen sekilde dusunmeye ve davranmaya ikna etmek icin tasarlanmis bir yontemdir. Gecmisi, insanlarin birbirleriyle ilk iletisim kurmaya basladigi zamana dayanmaktadir. Bu dogrultuda propaganda, kisisel cikarlara hizmet eden ve sik basvurulan bir yontem olmustur. Tarih boyunca insanlar, propaganda faaliyetlerinden cesitli sekillerde yararlanmislardir. Ozellikle savas zamanlarinda etkin bir sekilde kullanilan propaganda faaliyetleri, bu surecte insanlari ikna etmek, cesaretlendirmek ve savasi desteklemek konusunda onemli bir role hizmet etmistir. Bu baglamda, bir savasin baslamasindan bitmesine kadar uygulanan propaganda faaliyetleri, bu kavramla savasin birbirinden ayrilmaz bir sekilde baglantili oldugunu gostermektedir. Bu calisma, XVII. yuzyilin son ceyreginde ortaya cikan, Turk ve Avrupa tarihinin en onemli siyasi hadiselerinden birisi olan 1683 Viyana Kusatmasi’ndaki propaganda faaliyetlerine odaklanmaktadir. Sonuclari itibariyla, gerek Osmanli Devleti’ni ...

Those who read Ottoman history have more or less information about the Bursa and Edirne palaces and Topkapı Palace, which were the first palaces. Also, these palaces are taught to us about their administrative, political functions and aspects of harem life. It is also informed that the sultan and his family members who died or were removed from the throne were sent to the Old Palaces other than Topkapı Palace. However, there are also palaces, mansions and pavilions where the Ottoman sultans lived their daily lives outside these palaces, where they accepted their visitors, where some ceremonies were held, where special hobbies such as hunting and horse riding were practiced apart from their state duties. Palaces consist of sections called harems, which are reserved for the residence of the family members of the sultan, where the state administration is carried out. Small palace buildings, which are built on the waterside or in places with landscape features, are called pavilions. Mansions are different from palaces and
pavilions. These are large detached houses built by the people of the palace and statesmen for different purposes, as a memory of a victory or the residence of an important person. Yıldız Palace in Ottoman history differs due to the unique personality of Sultan Abdulhamid, the abundance and complexity of the events, and the undeterred struggle of the sultan with the great states. Yıldız Palace was excluded from the review for the stated reasons and because it requires too much examination within the scope of an article. Eight of the palaces, pavilions and mansions built and lived by the Ottoman sultans have been the subject of study

Keywords: Ottoman palaces, Ottoman mansions and pavilions, Topkapı Palace, Ottoman sultans.

Welcome to the opening program of the "International Congress on Art and Design Research", which is being held for the second time this year under the coordination and partnership of Kayseri University Engineering, Architecture and Design Faculty,. We consider this event extremely important and meaningful as many scientists gather online to discuss and share the current developments in art and design, as well as share their knowledge and experiences with each other, and make contributions by sharing their opinions and ideas based on their studies. Such meetings are useful for scientists to interact with each other both academically and socially, also they have the opportunity to exhibit their work, and exchange information and ideas. This event, which contributes to interacting with different disciplines from art to design, sets an example for cooperation and sharing. Art is a means of reflecting passion, love, devotion, patience and filtering through the aesthetic alembic. On the other hand, design is a field of expertise with its unique business processes, methods, technologies, discourse, and relations. Therefore, in our opinion art and design are as necessary as medicine, engineering and basic sciences in the course of both scientific life and practical implications in our life. Moreover, we all know that art and design show parallel developments in the economic and social fields in socities. Therefore, we need to attach more importance to art and design in each field of our universities. Both on a global or local scale, art, together with all different disciplines, takes individuals away from the negative social dilemmas they fall into, allows them to relax by taking a break from their monotony, and most importantly, it encourages individuals and societies to transform the negative into positive. On the other hand, design as a concept is a powerful expression of the transformation of human intelligence and imagination into a tangible product or system, as well as being an important cultural element of modern society and an effective tool of innovation in the global economy. Anatolia, the fertile land we live on, is like a folder containing diverse cultures and Lydia, Phrygia, Rome, Byzantium, Seljuk, and the Ottoman State, the spirit of the time, accumulated culture, civilization, and art have lived proudly here.

Animal skeletal remains were discovered in the entrance of the gasilhane (a place where the deceased were washed and prepared for burial) of the Harem (Concubine's) Hospital and the Black Eunuchs' ward during the renovations in the Harem of the Topkapı Palace (Istanbul, Turkey) in 2015. The bones/specimens found in the hospital (the Concubine's hospital) were the post-consumption remains of the sheep (Ovis aries) and chicken (Gallus sp.) while the bones found in the Black Eunuchs' ward belonged to sheep (Ovis aries), rats (Rattus sp.) and cat (Felis catus). These remains constitute the first zooarchaeological evidence of the meat products of the Ottoman Palace cuisine that appeared as sheep and chicken livestock purchases in the logbooks of the palace kitchen known as "Matbah-ı Amire". The bones with extensive butchery marks revealed boiling process-related impressions and were considered the post-consumption leftovers found in the Gasilhane section of the Harem hospital, which had outside access only through the Meyyit gate.

The Topkapı Palace and its treasures had long been a point of curiosity for Europeans, and when the doors of the Imperial Treasury finally opened for them in the mid-nineteenth century, the visitors—charged with Orientalist preconceptions—oscillate between admiration and disappointment. Capitalizing on the expertise they had gained in representing their artistic and cultural identity in world’s fairs, museums, and exhibitions, the Ottomans developed certain strategies for displaying their imperial heritage in the Topkapı Palace. During the reign of Abdülhamid II (r. 1876–1909), both the procedure for accessing the palace grounds and the tours became standardized, yet a sense of imperial privilege and exclusivity was deliberately maintained. During these choreographed tours, certain “self-Orientalizing” spectacles that mimicked the traditional palace ceremonies were performed for the foreign gaze. Yet the display of the treasury is more than simply a space curated for touristic purposes; the collection bears historic continuities and dynastic references that have been perpetuated as symbols of imperial legitimacy for centuries. Visual and textual sources of the period attest that the display strategies of the Imperial Treasury emphasized the authenticity of the collection and the venerableness of the dynasty by appropriating the Orientalist visual vocabulary.

Nilay Özlü, “’Barbarous Magnificence in Glass Cases’: Imperial Treasury and Ottoman Self-Display at the Topkapı Palace”, Muqarnas 39 (2022): 153-192.

Osmanli konut mimarisi, kulturel ve mimari ogeler bakimindan kaynagini Orta Asya’daki Anadolu oncesi Turk meskenlerinden olmakla birlikte, kendine has karakterini Osmanlilar zamaninda bulmus ve Osmanli Devleti’nin genis sinirlari icinde yer alan Balkanlar, Kafkaslar, Hazar Bolgesi ve Kirim’i kapsayan, genis bir cografi alanda yaygin sekilde uygulanmistir. Konut mimarisinde bazen dayanikli malzemelerin kullanilmamasi, bazen de sahiplerinin ihtiyaclarina gore surekli yenilenmeler yapilmasi gelismeleri duzenli sekilde takip etmemize imkân vermemektedir. Ancak bu mimarinin XVI. yy.dan sonra belirli bir tasarim ve susleme programinin kavusmus oldugunu tarihsel kaynaklara dayandirmak mumkundur. Osmanli konut mimarisi, yayilip kok saldigi iklim, tabiat ve folklor bakimindan birbirinden farkli memleketlerde cesitli tipler meydana getirmistir. Bu farklar, yerli malzeme ve iklim sartlarina uymak zorunluluguyla cesitli memleketlerin yerli geleneklerinin benimsenmesinden dogmustur. Ancak butun ...

Öz "Saray" aslen Farsça bir kelime olup "ev, mesken, konak, menzil" manalarına gelmektedir. Türkçe de "saray" kelimesi bu manalarla birlikte "büyük konak, hükümdarın ikametgâhı, hükümdarın sarayı, kasrı, köşkü" anlamında kullanılmaktadır. Saray, hükümdarın oturduğu büyük bina olmanın yanı sıra yönetimin merkezi olması açısından önem taşır. Büyük Selçuklu Devleti, daha sonrasında ise beylikten imparatorluğa dönüşen Osmanlı sarayları mimari olarak büyük ve gösterişli binalardı. Bu büyüklük ve gösteriş Devletin gücünü temsil ediyordu. Bir devleti siyasi, idari, kültürel, ekonomik ve sosyal olarak yansıtan en önemli kurumlardan birisi saray teşkilatıdır. Çünkü bu teşkilata bakarak devletin halkla ilişkisini ve devletin gücünü anlayabiliriz. Tarih sayfalarına bakıldığında, saray ne kadar büyük ve gösterişliyse devletin o kadar güçlü olduğu düşünülmüştür. Kadim Anadolu üzerinde hüküm sürmüş bulunan medeniyetlerden Doğu Roma, Selçuklu sarayları konu edilmiştir. Türk-Osmanlı dönemine ait saray yapıları ile ilgili literatür geniş bir şekilde verilmeye çalışılmıştır.

This chapter considers the imperial palace built by the Ottoman sultan Murat II (r. 1421-51) at Edirne in Thrace and its aesthetic context. The city had been the Ottoman seat of government for almost a century but it was not until the final years of Murat II's reign that the dynasty commissioned a palace of any significance. The built form of the royal complex appeared to have no precedent in the Ottoman realm and, although little studied, has been interpreted by scholars as being a key articulation of the emergence of a new imperial vision. Likely sources of inspiration for key structures of the Edirne Palace include Seljuq and Timurid architectural precedents. According to the Encyclopedia of Islam, the term ʿilm al-jamāl (knowledge or science of beauty) describes the concept of aesthetics in modern Arabic usage. Yet, as Doris Behrens-Abousief has noted, it is a term missing from historical Islamic civilisation. Architecture, for example, had pre-eminent status as an art form throughout the Islamic world, yet there were no theoretical writings on architectural design or construction. This chapter proposes that palaces of the imagination described in illustrated manuscripts, such as the Persian Shāhnāma (Book of Kings) and other Persianate poetic tales, were likely models for the Edirne Palace. It concludes that poetic ideals of beauty connected to ʿilm, understood here as knowledge of literature and cultural models from elsewhere in the Islamic world, played a large part in the artistic evolution of the House of Osman.

Contributions are welcome from a wide range of disciplines and interests. It is envisaged that the Seminar will cover many fascinating subjects on (though not restricted to) the following main themes: .Travellers’ accounts related to the botanical legacy of any part of the former Ottoman Empire (e.g. presentday Turkey, the Levant, Egypt, the Balkans, Arabian Peninsula etc.) .The flora of the region, including their heritage, preservation and medicinal uses .Bulbs of the region, especially tulips, and their cultural significance; Tulipomania .Ottoman garden design and architecture .Floral and related motifs in Ottoman art, including textiles, ceramics etc. .Culinary aspects of the botanical legacy of the region .Literary, pictorial and photographic depictions of any aspect of the botanical and horticultural legacy of the region .Orientalism as applicable to any of the seminar’s main themes.

Aynalıkavak Kasrı, İstanbul’da, Batılıların Altın Boynuz dediği Haliç’te bir
zamanlar Tersane Sarayı adı verilen yapı topluluğundan günümüze kalan
küçük fakat özgün bir binadır. Geniş bahçesiyle birlikte halen Milli
Saraylar uhdesinde bulunmaktadır. Kasrın Okmeydanı tarafına açılan
bahçe kapısındaki kitabe ve kasrın içinde duvarları süsleyen yazılar,
mimari özellikleriyle birlikte büyük önem taşımaktadır. Son demlerini
yaşayan klasik Osmanlı mimarisi burada klasik Osmanlı şiiri ve hat
sanatıyla buluşmaktadır. Yazımız bu buluşmadan yola çıkarak, söz
konusu yazılarda görülen Osmanlı - İran hanedanları arasındaki tarihi
rekabette odaklanmaktadır.
Birinci bölümde Aynalıkavak Kasrı, tarihi ve yazılarıyla ilgili bir
değerlendirme yapılmaktadır. İkinci bölümde aynı dönemde siyasi, dini
ve kültürel bağlamda yoğun bir şekilde yaşanan Osmanlı İran rekabeti
ana hatlarıyla ortaya konmaktadır. Üçüncü bölümde bu rekabetin
Aynalıkavak duvarlarındaki yazılara ve şiirlere yansıması ele
alınmaktadır. Son bölümde şiirlerin asıllarına ve sadeleştirdiğimiz
metinlere yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aynalıkavak, tersane, Şeyh Galip, Yesari, Enderuni
Fazıl, Galata Mevlevihanesi, Talik, Osmanlı, Lale Devri, Sadabad, Safavi,
İran.

Ottoman - Iranian Rivalry Reflected at the Wall Incriptions of
Aynalıkavak Palace

Aynalıkavak Palace is a small but unique building remaining from the
Imperial Dockyard Palace complex by the Golden Horn of Istanbul.
Together with its wast garden, today it is affiliated with the National
Palaces organization. Ottoman inscriptions adorning the garden gate,
entrance door and interiors of the palace are of great importance with
its classical architecture. Here classical Ottoman architectural style,
living its last days, is meeting with classical Ottoman poetry and art of
calligraphy.
This work, based on this meeting, focuses on the historical rivalry
between Ottoman and Safavid dynasties observed in the poems
inscripted on the walls of Aynalıkavak Palace. At the first section we try
to make a historical analyses over the time and palace itself. At the
second section, the intensive religious, political and cultural rivalry
between Ottoman and Iranian dynasties is taken into consideration. At
the third section, reflections of this rivalry on the poetry scripted on the
entrance and interior walls of Aynalıkavak Palace are studied. At the last
section originals of the aforementioned poems and our tranlated
versions of those verses into modern Turkish are presented.
Keywords: Aynalıkavak, tersane, Şeyh Galib, Yesari, Enderuni Fazıl,
Galata Mevlevihanesi, Talik, Osmanlı, Lale Devri, Sadabad, Safavi, İran.

Sultan II. Mahmud was born in Istanbul on 20.07.1785 and his father was Sultan Abdulhamid I. His mother is Nakşidil Valide Sultan. III. He took music lessons from Sultan Selim. He is a calligrapher, composer and poet. He ascended to the throne of the Ottoman Empire at the age of 23 on 20.07.1808, reigned for 31 years, adopted the idea of establishing a regular army of Sultan Selim III, closed the Janissary corps, died of cirrhosis and tuberculosis in Çamlıca Esma Sultan Mansion.. By combining Eastern and Western cultures, he preferred the way of westernization, made the Hidaye Mosque foundation charter on 0402.1808, prepared the Nusretiye Mosque foundation charter on 19.10.1815, added to these foundations on 30.04.1816, the total number of foundations is 12. In this article, we introduced these foundations and focused on their ornamental features. (1983) In order to help young people working on this issue ; We give the bibliography below; Eyüp Sultan Charter of Fatih Sultan Mehmed, Sultan II.

Sultan II. Mahmud was born in Istanbul on 20.07.1785 and his father was Sultan Abdulhamid I. His mother is Nakşidil Valide Sultan. III. He took music lessons from Sultan Selim. He is a calligrapher, composer and poet. He ascended to the throne of the Ottoman Empire at the age of 23 on 20.07.1808, reigned for 31 years, adopted the idea of establishing a regular army of Sultan Selim III, closed the Janissary corps, died of cirrhosis and tuberculosis in Çamlıca Esma Sultan Mansion.. By combining Eastern and Western cultures, he preferred the way of westernization, made the Hidaye Mosque foundation charter on 0402.1808, prepared the Nusretiye Mosque foundation charter on 19.10.1815, added to these foundations on 30.04.1816, the total number of foundations is 12. In this article, we introduced these foundations and focused on their ornamental features. (1983) In order to help young people working on this issue ; We give the bibliography below; Eyüp Sultan Charter of Fatih Sultan Mehmed, Sultan II.

Uskudar, eski Istanbul’un en onemli yerlesim merkezlerinden birisidir. Istanbul’dan 100 yil kadar once Turkler Uskudar’i yurt edinmis ve buraya yerlesmistir. Istanbul’un hemen karsisinda yer alan Uskudar, ulasimi kolay ve nispeten daha ferah bir havaya sahip olmasi nedeniyle cok eski tarihlerden beri hanedanlarin ve varlikli kesimlerin genellikle yaz aylarinda tercih ettikleri bir bolge olmustur. Asya Yakasi’nda, Bogaz boyunca oldukca genis bir alana yayilan Uskudar’in bircok yerinde eski saray kalintilari, binalari veya kayitlari mevcuttur. Bu makalenin amaci, gunumuze ulasan veya ulasmayan izleriyle, kalintilariyla, butun bu saray, kosk, kasir gibi yapilarin genel bir resmini cikarmaktir.

Üsküdar is one of the most important settlements in Istanbul. Turks made homeland and settled here about 100 years before Istanbul. Just accross Istanbul, easy to transport, having a fresh air comparing to Istanbul side, this is a ragion which was prefered to stay by the dynasties and the upper classes specially for the summer seasons. For this reason, there are many historical buildings, ruins or at least records about a number of palace like buildings in Üsküdar which spread throughout Bosphorus at the Asian side. Our purpose here is to recount and make a general picture of traces of those royal monuments which are extinct, with some exceptions today.

Ortaçağ Anadolu Türk döneminin saray ve köşk yapıları çoğunlukla
harap ve tanımlanamaz durumdadır. Birçoğu, kazıyla
gün yüzüne çıkarılmaya beklemektedir. Mevcut yapılara ilişkin
veriler bütüne tamamlanmaktan uzaktır. Köşk ve sarayla ilgili
dönemin yazılı kaynaklarında yer alan birçok terim izaha ve
tarife muhtaçtır. Bu çalışmada başta İbn Bibi olmak üzere dönemin
kaynaklarında geçen köşk ve sarayla ilgili terimler mevcut
örnekler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Anadolu Selçuklu
Dönemi köşklerine ilişkin çalışmalar genel analizlerden daha
çok tekil bina tahlillerini içerir. Konunun genel bir yaklaşımla ele
alınamamasından ötürü, binaların sınıflandırılmasına yönelik çalışmalar
da bugüne kadar yapılamamıştır. Burada, dönemin köşk
yapıları gruplandırılmaya çalışılırken, aynı zamanda doğru bir sınıflandırma
yapabilmenin temel kıstaslarından da söz edilecektir.
Bu konudaki öncelikli sorun tipolojiyi belirleyen ana unsurun
tespit edilebilmesidir. Günümüze ulaşabilen köşklerin sadece
plana dayalı sınıflandırmasında ayırıcı bölüm sofadır. Buna göre
plan düzleminde dönemin köşklerini sofalı ve sofasız olarak iki
grup halinde incelemek mümkündür. Bunun dışında köşkleri
işlevi açısından da ayırmaya çalışılmış, eyvan, visâk, şikârhane,
köşk-ü revan, köşk-ü bağ ve münferit gruptakiler şeklinde ayrılabilen
köşk tipleri tespit edilmiştir.

Türklerin tarih sahnesinde yer aldıkları ilk zamanlardan itibaren en çok ön plana çıkan değerlerinden birisi ordumillet kavramı olmuştur. Ordu-millet kavramının ise en büyük destekleyici unsurları arasında ise başta şenlikler ve gösteriler gibi kimi eğlence faaliyetlerinde de kullanılagelen sportif aktiviteler yer almıştır. Her ne kadar Avrupa ile iç içe geçmiş takibatın ve modern dünyanın bir getirisi olsa da atıcılık mantığı zemininden olarak tüfeklerle icra edilen nişancılık da bu idman eylemlerinin arasında kendisine yer bulmuştur. Neredeyse bir sanat/zanaat olarak düşünülebilecek nişancılığın sportif faaliyetler kapsamına girdiğini ve eğlence dünyasında da var olduğunu gösteren en önemli emarelerden biri de Ceyb-i Hümâyun defterleridir. Çalışma tarih vitrinine süs katan sosyo-kültürel konular için bu defterler üzerinden nişancılık sergileyen kimselerin bu faaliyeti niçin yaptığı yani hangi tür şenliklerde yer aldığını, nişancılığın ekonomisini ve nişancılıkla hemhal olanların kimler olduklarıyla başka bir deyişle isimleri, nereli oldukları, kimlikleri, lakapları ve vazifeleri ile bir bütün olarak hangi şartlar altında göz önünde bulunduklarını göstermek gayesini gütmüştür.

In April 1673, Sultan Mehmed IV ordered the construction of a new palace in Akpınar, near the imperial city of Edirne. By this date, Mehmed’s court had been residing in Edirne for seven years and would do so for another three without having once returned to Istanbul, the imperial capital. Until 1703, when Sultan Mustafa II was dethroned and the court forced to return to Istanbul, Ottoman sultans preferred Edirne as their unofficial seat, and for thirty years, the palace in Akpınar served as the royal family’s primary summer retreat.

The Akpınar palace, partly due to its obscurity and partly to its relatively short span of usage, has not yet received any scholarly attention. No known plan or descriptive account of the palace exists, while an engraving dated to 1674 is its only known visual depiction. On the one hand, this paper aims to introduce the palace of Akpınar based on new information uncovered by archival research, and evaluate it within its historical context. Contemporary writers underline the “novelty” of “style”  and the “inventions” employed in its construction, while architectural surveys, royal account books and lists of construction materials procured for the palace offer a wealth of new information on this otherwise little-known complex. By treating the Akpınar palace as a case study, on the other hand, I seek to investigate the advantages and limits of archival documents for studying early modern Ottoman royal palaces, particularly those built by Mehmed IV outside of Istanbul between 1666 and 1682, edifices likewise little-studied.

In the second half of the seventeenth century, the Ottoman centre of administration shifted from the capital city of Istanbul to the imperial city of Edirne, and after an absence of nearly ten years, Sultan Mehmed IV and his court returned from Edirne to Istanbul in 1676. This would not be a permanent resettlement , and Edirne would continue to be the effective seat of government until 1703. Nevertheless, between 1676 and 1703, the courtly traffic between the two cities increased dramatically, and as a result, the imperial residences on the road between Edirne and Istanbul -most of them already in place at least since the mid-16th century - began to be used more frequently. Between 1676 and 1682, aside from the smaller lodges at Babaeski, Burgos, Havsa, Büyük Çekmece and Küçük Çekmece, Mehmed IV bought and repaired, built, and renovated at least four other imperial estates and palaces on this trajectory, at Yapağcı, Çorlu, Çatalca, and Karışdıran. This building activity, however, has not yet received any scholarly attention. This paper introduces one of these previously unstudied Ottoman palaces, that of Çatalca. No archaeological remains exist; yet, a particularly rich set of archival documents, consisting of architectural surveys, related account books and imperial decrees concerning an extensive renovation project in 1679 allows us to 'unearth' its basic structure and layout, providing detailed measurements, information on construction and decorative materials, and relative locations of different sections of the complex. After the renovations, the palace, located on a favoured hunting ground, was used by Mehmed IV and Mustafa II more frequently and for even longer stays, with the latter relocating to Çatalca and governing the empire from there for four months in 1700-1701.

An illustrated manuscript copied and dated in Edirne in 860/1455-1456 and currently in the collection of the Bodleian Library, University of Oxford (MS. Ouseley 133), is the only known copy of the Dilsūznāmah, composed by an itinerant Persian poet in the fourteenth century. Badīʿ al-Dīn Manūchihr al-Tājirī al-Tabrīzī was a merchant from Tabriz in Iran, known to have travelled to Anatolia in 1391, spending time with Mevlevi dervishes in Konya. The 1455-1456 copy of Badīʿ al-Dīn's retelling of the love story of the rose and the nightingale has been attributed to the atelier of Mehmed II (r. 1451-1481) at the Edirne Palace. The riverside compound with its extensive gardens had been commissioned by Mehmed II's father, Murad II (r. 1421-1451), just before his death and remained the seat of Ottoman imperial rule for about five years after the conquest of Constantinople/Istanbul in 1453. While the exact circumstances of its production in Edirne are unknown, the manuscript's text and five illustrated folios could be used to gain further insight into the gardens that Mehmed II planted at the imperial palace and the architectural structures within them that provide the physical and metaphorical spaces for the unfolding of the tale.

Anadolu Selçuklu döneminin en önemli saraylarından birisi olan Keykubadiye Sarayı, Kayseri'de Keykubad (Şeker) Gölünün doğusunda, Kayseri Şeker Fabrikası arazisi içerisindedir. İnşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte dönemin kaynaklarından anlaşıldığı kadarıyla 1220'li yılları ortalarında I. Alâeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır. Kubadiye olarak da anılan saray, İbn Bibi'nin metinlerinde "…Tanrı, cenneti dünyada göstermek için yaratmıştı" şeklinde geçen cümlenin devamında övgü dolu sözlerle ele alınmıştır. Bahsi geçen övgü dolu sözlere rağmen ne yazık ki sarayın ömrü çok uzun olmamıştır. Keykubad sonrasında, oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında da bir süre kullanılan saray, 1243 Kösedağ Savaşından sonra Moğolların Kayseri'yi istilası sırasında yakılıp, yıkılmıştır. Aksaraylı Kerimüddin Mahmud 1265 yılında Keykubadiye'nin artık kullanılmayacak durumda olduğunu belirtmiştir. Bu süreçten sonra tarihi kaynaklarda bir daha sarayın adına rastlanılmamaktadır. Saraydan günümüze, büyük ölçüde tahribata uğramış olan iki yapı kalıntısı ulaşabilmiştir. Bunlardan birisi Dört Kemerli Yapı (Küçük Köşk), diğeri de Tonozlu Yapı'dır (Büyük Köşk). Keykubadiye Sarayı, Zeki Oral tarafından 1953 yılında keşfedilerek ilim alemine tanıtılmıştır. 1964 yılında Prof. Dr. Oktay Aslanapa kısa süreli kazı çalışmasında, günümüzde mevcut olan kalıntıların etrafını açmaya çalışmış, ayrıca kuzey yönde gölün kenarında, üç tonozlu yapı diye isimlendirdiği ve günümüzde mevcut olmayan yapıda da çalışmalar yürütmüştür. Burada ortaya çıkan veriler çerçevesinde yapıyı küçük bir köşk şeklinde adlandırmış, onun önünde bulunan yedi dilimli bir taşın balkon veya iskele ile ilişkili olabileceğini belirtmiştir. 1980 yılında ise Prof. Dr. Oluş Arık ve Prof. Dr. Rüçhan Arık tarafından yine kısa süreli çalışma yapılmış, o çalışma da bazı sebeplerle devam ettirilememiştir. 1-Bu çalışmadaki bilgilerin bir bölümü, özellikle sarayla ilgili genel bilgilerin yer aldığı giriş kısmı, S.Ü. Selçuklu Araştırmaları Merkezi ve TTK iş birliği ile Konya'da 4-6 Nisan 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen "Uluslararası Selçuklu Tarihi ve Tarihçiliğinin Temel Meseleleri Sempozyumu"nda sunulan ve USAD'da yayımlanan "Tarihi Kaynaklar ve Kazılar Işığında Bir Selçuklu Sarayı: Keykubadiye" isimli bildiri ile büyük ölçüde örtüşmektedir. Diğer kısımlar ise hem sondaj çalışması hem de başkanlığımdaki bir ekiple 2015 yılından itibaren yürütülen kazı çalışmaları ile ilgili yaptığımız yayınlar ve son kazı sezonu da dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir.