Social Dialogue

Ο γενικός σκοπός της παρούσας έκδοσης είναι να εξετάσει το βαθμό στον οποίο οι θεσμικοί κοινωνικοί εταίροι και, ειδικότερα, οι φορείς εκπροσώπησης εργοδοτών και εργαζομένων (συνομοσπονδίες, ομοσπονδίες, σωματεία, συνδικάτα, εργατικά κέντρα κ.τ.λ.) συμμετείχαν ή/και συμμετέχουν στη θέσπιση μέτρων που αφορούν στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ), με κεντρικό σημείο αναφοράς τη μαθητεία καθώς και την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα του κοινωνικού διαλόγου στο παραπάνω ζήτημα. Στη έκδοση αυτή καταδεικνύεται, επίσης, ότι το εθνικό πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν οι κοινωνικοί εταίροι, συμβάλλει σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο οι ενδιαφερόμενοι προσεγγίζουν τον κοινωνικό διάλογο για την ΕΕΚ, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις εσωτερικές στρατηγικές και τις σχέσεις μεταξύ των διάφορων εταίρων. Επιβεβαιώνεται, τέλος, ότι η ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, συμβάλει στην επιτυχή λήψη θεσμικών και δομικών μέτρων για την ΕΕΚ καθώς και το γεγονός, ότι ένα ευρύ φάσμα υφιστάμενων θεσμών και σχέσεων πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ενδελεχούς εξέτασης και δοκιμασιών.
Ο ισότιμος, ανοιχτός και δημοκρατικός κοινωνικός διάλογος αναμφίβολα συνεισφέρει στη σοφή διαχείριση των κοινωνικών υποθέσεων και τεκμηριώνει τις αρχές της δημοκρατίας, διότι θεωρείται αναπόσπαστο τμήμα της ποιότητας των σχέσεων μεταξύ του κράτους, των κοινωνικών εταίρων και των πολιτών αλλά και μέσο διαχείρισης αλλαγών, ενώ, ταυτόχρονα, αποτελεί και σημαντικό παράγοντα διακυβέρνησης. Πρόκειται, ουσιαστικά, για εκείνη τη διαλεκτική διαδικασία, η οποία συμπεριλαμβάνει όλες τις μορφές ανταλλαγής πληροφοριών και συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενώ παράλληλα, αναφέρεται και σε μηχανισμούς συλλογικής λήψης αποφάσεων, βασισμένων σε διαφορετικές διαδικασίες μεταξύ κυβερνήσεων, εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων και πολιτών (ανεξαρτήτως της διαδικασίας) για ζητήματα τα οποία αφορούν στην οικονομική και κοινωνική πολιτική για το κοινό ενδιαφέρον. Αυτό, δυνητικά συνδέεται με μία τριμερή διαδικασία στην οποία το κράτος επίσημα συμμετέχει ή σε διμερείς σχέσεις (π.χ. μεταξύ εργατικών συνδικάτων και εργοδοτικών οργανώσεων). Είναι πιθανόν, η διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου να γίνεται κάποιες φορές με μη τυπικό τρόπο, κάποιες άλλες να είναι θεσμοθετημένη, ενώ πολλές φορές συμβαίνει να συνδυασθούν  οι δύο τρόποι. Επιπλέον, ο κοινωνικός διάλογος μπορεί να αφορά σε περισσότερα από ένα επίπεδα: διεθνές, εθνικό, τομεακό ή/και περιφερειακό, τοπικό, εταιρικό ή δομικό, ενώ καθοριστικής σημασίας στοιχείο της επιτυχίας ή της αποτυχίας του, ειδικά σε περιόδους κοινωνικο-οικονομικής κρίσης  όπως αυτή που διανύουμε, είναι και ο βαθμός στον οποίο το κράτος στηρίζει αυτή τη διαδικασία καθώς και ο βαθμός στον οποίο οι προ της κρίσης σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων ήταν περισσότερο συνεκτικές και αναγνωρισμένες.
Μέσα στο παραπάνω γενικό πλαίσιο, ο πρωταρχικός σκοπός του κοινωνικού διαλόγου, ο οποίος αφορά στην ΕΕΚ τόσο σε διεθνές όσο και σε Ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι να συνδράμει στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη και ανάπτυξη μέσω της διαβούλευσης των εμπλεκομένων μερών σε θέματα υποδομών, συντονισμού, επαγγελματικών περιγραμμάτων, ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας, οργάνωσης προγραμμάτων, αξιολόγησης, πιστοποίησης, εγκυροποίησης προσόντων κ.λπ. Πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα μηχανισμό ο οποίος ενθαρρύνει τη διαβούλευση, τη συνεργασία και την αμοιβαία συνεννόηση  στα βασικά ζητήματα μεταξύ των εμπλεκόμενων κοινωνικών εταίρων, όπως για παράδειγμα το ζήτημα της μαθητείας, το κόστος κατάρτισης στις επιχειρήσεις, τον τρόπο αξιολόγησης των καταρτιζομένων, κ.ά. Οι μέχρι τώρα γενικές διαπιστώσεις βάσει και της υφιστάμενης έρευνας και βιβλιογραφίας πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα, καταδεικνύουν ότι μία ποιοτική μορφή κοινωνικού διαλόγου πάνω σε ζητήματα που συνδέονται με το παραπάνω πλαίσιο, περιορίζει σημαντικά το κόστος κατάρτισης για το κράτος, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και προϋποθέσεις για είσοδο νέου και ποιοτικά καταρτισμένου δυναμικού στην αγορά εργασίας.
Η τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κρίση ωστόσο έχει δοκιμάσει τις αντοχές του συνόλου των εθνικών συστημάτων ΕΕΚ. Ακόμη και σε χώρες με μακρά παράδοση στη συνεργασία των κοινωνικών εταίρων με τις κυβερνήσεις, οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν συχνά να διασφαλίσουν την απαραίτητη συναίνεση και μια κοινή προσέγγιση σχετικά με τον τρόπο αναδιοργάνωσης ή μεταρρύθμισης της ΕΕΚ.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι χώρες με ισχυρό κοινωνικό διάλογο επέδειξαν καλύτερη συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Ωστόσο, τα θετικότερα αποτελέσματα καταγράφηκαν στις συζητήσεις των κοινωνικών εταίρων σε κλάδους που χαρακτηρίζονται από μακρά παράδοση διαβουλεύσεων και συνεργασίας.
Παρά ταύτα, είναι σαφές ότι σε ορισμένους τομείς ο κοινωνικός διάλογος έχει αποδυναμωθεί και, πιο συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις όπου ο αντίκτυπος της κρίσης επιτάχυνε την ανάδυση προκλήσεων που ήδη σοβούσαν, όπως η συνεκτικότητα μεταξύ των διάφορων βαθμίδων του κοινωνικού διαλόγου, η μείωση του ποσοστού και της έντασης της συμμετοχής στα αρμόδια όργανα εκπροσώπησης και το ζήτημα της διαπραγματευτικής ισχύος των κοινωνικών εταίρων . Ειδικά για την Ελλάδα, η αύξηση του φαινομένου της μονομερούς λήψης αποφάσεων εκ μέρους των κυβερνήσεων επί ζητημάτων που επηρεάζουν την ΕΕΚ, αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης και εμβάθυνσης του ρόλου του κοινωνικού διαλόγου στη δημόσια σφαίρα.

The main aim of this research paper is to analyze whether the current trade union
movement has a capacity to genuinely represent the short- and long-term interests of its
membership in the privatized companies in Serbia.
The paper seeks to explore the capability of the trade union movement in Serbia to utilize
institutionalized Social Dialogue in order to avert the impact of negative economical and
social consequences of the privatization policy upon its members, such as redundancy,
decrease of wages, tax burden, worsening of working conditions, etc.
In order to underline structural dynamics of changes in the trade union movement during
the process of privatization of socially owned firms, this research paper examines the
trade unions participation in Social Dialogue in privatized companies in Serbia in areas
of information, consultation and collective bargaining.

Vocational Education and Training (VET) in Greece needs reforms that are related to accessibility and connection with the labour market as well as the recognition of professional qualifications in order for horizontal and vertical transitions to get facilitated into national and European qualifications systems. In this follow-up paper we discuss the role of the social partners in the social dialogue on the existing operational framework for Vocational Education and Training, apprenticeship and workplace learning. Based on a set of desired measures as these are expressed in a recent manifesto for social dialogue in VET launched by the representatives of social partners, we present and analyse some of the key results of a recent study  that was carried out on behalf of the Hellenic Institute for Small and Medium-Sized Enterprises (IME-GSEVEE) as part of the social partners’ plan for joint actions to restore public confidence and strengthen their effective participation in a targeted and meaningful social dialogue for VET.

Worldwide, and also within the European Union, there is a strong debate on the conditions for a creative social dialogue in organizations. The problem-solving potential of this formal dialogue between employer and employee representatives is crucial and has already been shown in different organizations, however, is not always easy to achieve. In this chapter, we first discuss the role of social dialogue in Europe and the changes that currently take place. Then we present the framework of the studies forming the base of this book: the New European Industrial Relations (NEIRE) model. This model focuses on outcomes and key factors contributing to creative social dialogue in European organizations. At the end of the chapter we briefly describe the results of surveys and interviews gathered from more than 700 human resources managers in eleven European countries, participating in this project.

Bu çalışma ile Türkiye’de “Çalışma Hayatında Sosyal Diyaloğun Geliştirilmesi Projesi” kapsamında 2018 yılında gerçekleştirilmiş olan araştırmanın sonuçları sunulmaktadır. Araştırmanın amacı, kamuoyunun, çalışan kesimin ve çalışma hayatındaki sosyal tarafların sosyal diyalog ve sendikalaşma hakkındaki bilgi ve algılarının ölçülmesi, sosyal diyaloğun ve örgütlenmenin nasıl geliştirilebileceğine ilişkin düşüncelerinin ortaya çıkarılması ve bu bilgiler ışığında sosyal diyaloğun geliştirilmesine yönelik politika önerilerinin tasarlanmasıdır. Bu amaç için konuyla ilgili literatürden yola çıkarak ülke genelinde yaklaşık 2.000 kişilik yüz yüze anket icra edilmiş ve sosyal taraflarla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

A new report by Jane Lethbridge, Ian Greer, Lefteris Kretsos, Charles Umney, and Geoff White has been published by the European Foundation for the Improvement of Working and Living Conditions (EUROFOUND). In ‘Industrial relations in central public administration: Recent trends and features’, we provide a 27-country comparison of strains on industrial relations across Europe’s public sector. We find that austerity has not only put pressure on workers terms and conditions of employment but also produced a deterioration in the quality of social dialogue. The report maps current developments in industrial relations systems in the central public administration sector in all EU Member States except Croatia. The report explores to what extent there is formal industrial relations processes within the sector, including the organisation of unions and employer representatives, and the role of collective bargaining and consultation. It also examines the specific features of the sector in terms ...

Les sciences du travail constituent un champ disciplinaire hétérogène, en constante évolution. Ces dernières décennies, en particulier, le travail a été soumis à de nouvelles contraintes, tantôt productives, institutionnelles, concurrentielles voire idéologiques. Ces transformations du travail ont justifié l’organisation d’un colloque intitulé « Transformations du travail : regards multidisciplinaires ». A l’occasion de cette manifestation scientifique, de nombreux collègues belges et étrangers ont  partagé leur analyse de ces transformations et de leurs enjeux pour l’étude du travail.

Ces interventions et ces éléments de débats sont rassemblés au sein d’un ouvrage qui présente un dialogue entre des regards disciplinaires portant sur des problèmes contemporains du travail, tels que la santé au travail, la concertation sociale, le sens et la place du travail, la gestion des ressources humaines, les transformations des modèles productifs ou les politiques d’emploi. Chaque chapitre pose d’abord l’enjeu en question avant que des analyses disciplinaires, empruntant au droit, à l’économie, à la gestion, à la psychologie, à la sociologie ou à la médecine, ne livrent leurs propres analyses et réflexions. Les regards se croisent et se complètent toujours. Au final, cet ouvrage propose un état pluridisciplinaire des connaissances de les questions du travail et des clés pour l’action sur ces enjeux fondamentaux de nos sociétés.

Avec les contributions de David Bourguignon, Matthieu de Nanteuil, Christian de Visscher, Gilbert Demez, Donatienne Desmette, William D’Hoore, Filip Dorssemont, Sophie du Bled, Isabelle Ferreras, Ginette Herman, Evelyne Léonard, Georges Liénard, Bernard Nyssen, Thomas Périlleux, Philippe Pochet,  Pierre Reman, Luc Simar, Armand Spineux, Florence Stinglhamber, Laurent Taskin, Pierre Tilly, Béatrice Van Haeperen, Yannick Vanderborght, Jean Vandewattyne, Pierre-Paul Vangehuchten, Patricia Vendramin, Marc Zune.