Iklim Değişikliği

Rapor 2016 yılına gelindiğinde  Türkiye’nin, iklim değişikliğine, teslim etmiş olduğu niyet beyanına ve hatta trafo kapasitesine rağmen kömürlü termik santrali geliştirdiğini ortaya koymaktadır. Bir taraftan kömür rezervlerinin tamamını yakmak için model geliştirmektedir. Diğer taraftan pazarı büyütmek için ithal kömürün önünü açmaktadır.
Özetle, Türkiye'nin iklim değişikliğinin geldiği noktaya ve elektrik sistemi kapasitesine rağmen yüksek karbon ekonomisini büyütme çabasını ortaya koymaktadır.

Bilindiği üzere iklim değişikliği küresel ölçekte etkileri olan ve yalnızca bir çevre sorunu olarak değil; bir kalkınma sorunu olarak değerlendirilen bir konudur. Ülkemiz iklim değişikliğinin etkilerinin yoğun hissedileceği Doğu Akdeniz Havzası'nda yer almaktadır. Bu nedenle ülkemiz, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri yönünden, yüksek risk grubu ülkeler arasında kabul edilmektedir. Bu çerçevede, iklim, iklimdeki değişiklik ve değişebilirliklerin izlenmesi ile iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı yürütülecek olan uyum konularında çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Küresel iklim modelleri (GCMs, Genel Dolaşım Modelleri olarak da bilinir), küresel ortalama yüzey sıcaklığı gibi küresel iklim istatistiklerinin tanımlanmasında çok önemli bir işlevi yerine getirmektedirler. GCMs, atmosferdeki, okyanuslardaki, kriyosferdeki ve arazi yüzeyindeki fiziksel süreçleri temsil etmektedirler. Bu modeller, yükselen sera gazları emisyonlarına iklim sisteminin tepkisini göstermede en gelişmiş araçlardır. Bölgesel iklim modelleri sayesinde düşük çözünürlüklü Küresel İklim Modeli (GCM) verileri kullanılarak çeşitli yöntemlerle daha yüksek çözünürlüklü iklim projeksiyonları geliştirilebilmektedir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü bünyesinde de dünyada yapılan çalışmalara paralel olarak iklim değişikliği çalışmaları yapılmakta ve modeller yardımıyla, günümüzden yüzyılın sonuna kadar iklim değişikliği projeksiyonları geliştirilmektedir. Bu çalışmalardaki amacımız

Yeşil Bina Nedir?  LEED Sertifikası Nedir?
“Yeşil Bina”, binaların kendi çevresi ve içinde olduğu doğaya uyumlu olarak entegre tasarım anlayışı ile projelendirilmesi ve inşaa edilmesidir. Yeşil binalar belirli standartlara uyarak tasarlandığı ve yapıldığı için yaşayanlara ve çevreye standart binaların verdiği zarardan daha az zarar verirler, daha düşük enerji ve su harcarlar ve kullanıcıları için daha sağlıklıdırlar. Enerji ve su tüketimini düşürmek, bina iç hava kalitesi, çevreci malzeme seçimi, binanın içinde olduğu araziye etkisi, yeşil binalarda dikkat edilen anahtar konulardır. Yeşil binalar bu özellikleriyle daha sürdürülebilir bir çevre ve şehir oluştururlar. Yeşil Binalar daha az enerji, su ve işletme giderine sahip olduklarından bina sahipleri için çok daha ekonomiktir. Yeşil Binalar, yüksek standartlı iç çevre kaliteleri ile bina kullanıcılarına sağlıklı ortamlar oluşturarak daha sağlıklı ve verimli olmalarını sağlarlar. LEED, dünyada bilinen en kapsamlı yeşil bina rehberlerini sunmaktadır. 
LEED Sertifikası, Leadership in Energy and Environmental Design, Enerji ve Çevreye Duyarlı Tasarımda Liderlik kelimelerinin baş harflerinden oluşan, USGBC yani Amerikan Yeşil Binalar Konseyi tarafından geliştirilmiş Çevre Dostu, Enerji Verimli ve Sağlıklı Bina sertifikasıdır. LEED Sertifikası, enerji verimli, yüksek performanslı, çevre dostu ve sürdürülebilir yeşil binaların tasarımı, inşası ve işletmesi için dünya çapında kullanılan rehberleri olan bir sistemdir. ECOBUILD 2009 yılından bu güne ülkemizde ve yurt dışında LEED sertifikalı yeşil binalar konusunda hizmet sağlamaktadır ve USGBC’den Yeşil Bina Lideri Ödülü almıştır.
LEED Sertifikası, teknolojideki ilerlemeye paralel olarak yenilenen versiyonları ile küresel yeşil bina sektöründe 200.000’den fazla kayıtlı ve onaylı proje ile en çok tercih edilen sertifikasyon sistemidir. LEED Sertifikası 2014 yılında 4. versiyonunu kullanıma sunmuştur.
LEED Sertifikası, binaların ülkesel kural ve yönetmeliklerin gerekliliklerinden daha öteye gidilerek enerji verimliliğinde, çevreye ve insan sağlığına duyarlılıkta tasarlanmasını sağlar. Yatırımcılar için LEED Sertifikası almaya karar vermek, iyi bir LEED Danışmanı ile çalışmayı, uluslararası en son çıkan yapı normlarını kullanmayı, standartların üzerine çıkmayı, tüm proje ekipleri ile birlikte araştırma yapmayı, projenin her detayını önemsemeyi, iyi bir devreye alma ve kontrol sürecini gerektirmektedir. Bu sayede LEED Sertifikalı binalar daha enerji verimli, suyu daha tasarruflu kullanan, çevreye daha az zarar veren ve daha sağlıklı yaşanabilir mekanlar olurlar.
Sonuç olarak LEED Sertifikası, sağladığı ekonomi yanında, binanın uluslararası platformlarda tanınmasını, değerinin artmasını ve binayı yapan şirket ve kurumların prestij kazanmasını sağlar.

Bilimsel çalışmalara göre iklim değişikliğinin hızı ve etkileri her geçen gün giderek artmaktadır. Bu değişimin yarattığı ve gelecekte yaratacağı sorunlarla mücadelede doğaya yönelmek, doğadan yardım almak ve doğadan esinlenerek çözümler üretmek günümüzde büyük önem kazanmıştır. Dünya'nın pek çok yerinde hem kamu hem de özel kuruluşlar doğa temelli çözümleri iklim değişikliğiyle mücadele için önemli bir bileşen olarak görmekte ve dünyanın iklim değişikliğini hafifletme potansiyelinin ortalama %30'unu karşılayabileceğini varsaymaktadır. Bu çalışmada Kentsel Doğa Atlası veri tabanından yararlanarak Münih, Malmö, Toulouse gibi Avrupa şehirlerine ait doğa temelli çözüm uygulamaları ile İzmir/Türkiye'deki Avrupa Birliği tarafından desteklenen Urban GreenUP projeleri incelenmiştir.

Giderek derinleşen iklim krizini tartışmak için Glasgow’da toplanan 26. Taraflar Konferansı’nın iki temel amacı var. İlki, iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarını azaltmak, ikincisi de zengin ve yoksul ülkeler arasında iklim adaletine dayanan politikaları başarmak. Açmaz şu ki bu amaçları gerçekleştirmesi beklenen politika araçları, emisyon ve iklim adaletsizliği sorunlarını yaratan sermayeyi kutsuyor ve yeniden üretiyor. Yani sermaye çözüm politikası olarak da kendi suretinde bir dünya yarattı.
COP26'da sermayenin gelişmesi için hangi fırsatların doğacağı konusu, yani küresel finans sektörünün vaatleri, hangi araçları sunacağı, hizmet edeceği pazarlar, "dirençli bir dünya"nın yaratılmasının finansmanı tartışmaya açılacak.

Öz
İnsanlar her çağda çevresel değişimlere ya da iklim değişikliğine tepki olarak yer değiştirmişlerdir. Zira hareket etmek tehditten kaçmayı ve dayanıklılığı artırmayı sağlayan (özellikle planlandığında), değişime uyumun geleneksel ve olağan bir parçasıdır. Nitekim göç neredeyse insanın kendisiyle yaşıt ve dünyadaki insanlar tarafından yaygın olarak değişen çevresel koşullara uyum sağlamak adına kullanılan geleneksel bir mekanizma olarak iklim değişikliği ile başa çıkma noktasında çözüm yollarından biri olabilir. İklim değişikliğiyle tetiklenen yer değiştirmelerin “yeni” olan tarafı ise, onun altında yatan antropojenik temelleri, çok sayıda insanın iklim değişikliğine olan şüpheli yaklaşımı ve iklim değişikliğinin göreceli gerçekleşme hızıdır. Bu makalenin amacı, antropojenik iklim değişikliğinin göç hareketleri, türleri ve düzenleri üzerindeki etkisine ilişkin tartışmaları çok boyutlu bir şekilde ele almak ve bu sayede iklim değişikliği, çevre ve göç arasındaki karmaşık etkileşimi analiz etmenin önemini ortaya koymaktır. Bu amaçla literatür taramasına dayalı olarak gerçekleştirilen bu betimsel çalışma, iklim değişikliği kaynaklı göç konusunda genel bir çerçeve çizmektedir. İklim değişikliğinden etkilenecek toplumları da kapsayan geniş ve katılımcı süreçler oluşabilmesi adına küresel inisiyatif ve iştirakler kadar yerel düzeyde danışma, bilgilendirme ve kapasite geliştirme çalışmalarının güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler Küresel ısınma • İklim değişikliği • Çevresel göç • İklim mültecileri


Abstract
People have always migrated in response to environmental change. Movement is a traditional part of human life that allows people to escape threats and increase resilience (especially when planned). Migration is used almost exclusively by humans to adapt to changing environmental conditions around the world, which maybe one of the solutions for dealing with climate change. The “new” side of shifts triggered by climate change is the underlying anthropogenic causes, the susceptible approach of many people to climate change, and the relative rapidity of climate change. The aim of this article is to address the multidimensional debate on the impact of anthropogenic climate change on migration movements, patterns, and volumes and to emphasize the importance of analyzing the complex interaction between climate change, environment, and migration. For this purpose, this descriptive study based on a literature review draws a general framework about the migration caused by climate change. In the final section, it is emphasized that consultation, information, and capacity-building activities at the local level should be strengthened as much as global initiatives and participation in order to create large and participatory processes that include the societies that will be affected by climate change.
Keywords: Global warming • Climate change • Enviromental migration • Climate refugees

Aşırı sıcaklar, yaz ortası yaşanan seller, fırtınalar derken iklim değişikliğinin iklim krizine ve hatta bazı uzmanlarca adlandırıldığı üzere ''iklim felaketi''ne evrildiği bir çağa tanıklık ediyoruz. Fırtına, kuraklık ve seller sonucunda dünyada insani yardıma muhtaç kişi sayısının 2050'ye kadar 200 milyona ulaşacağı ve bu artışın ekonomik bedelinin de 20 milyar doları bulabileceği öngörülüyor. Peki, bu gidişe nasıl engel olunacak? Almamız gereken en acil önlemler neler? Et tüketiminden uçak yolculuğuna neleri azaltmalıyız? İklim bilimi konusunda ülkemizin sayılı uzmanlarından biri olan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü, Fizik Bölümü öğretim üyesi Dr. Levent Kurnaz, kısa süre önce okurlarla buluşan ''Son Buzul Erimeden'' adlı kitabında bildiğimizi sandığımız gerçekleri haykırıyor ve iklim değişikliğini kulağımıza çalınan bir haber başlığı olmaktan çıkararak hayatımızın ortasına taşıyor. Prof. Dr. Kurnaz ile Antarktika kıtasından tam 315 milyar ton ağırlığında bir buz kütlesinin koptuğu gün buluştuk, kendisine ''son buzul erimeden'' neler yapabileceğimizi sorduk.

Tarihteki çeşitli çevresel değişimlerde olduğu gibi, günümüzde ayrı bir çevresel kriz olarak anılan iklim değişikliğinin etkileri de nüfus hareketliliğine ve yer değiştirmelere neden olmaktadır. Son yıllarda mahkemeler önünde, devletlerin kişileri iklim değişikliğinin etkilerinden kaynaklanan risklerle karşılaştıkları yerlere sınır dışı etmesinin uygunluğunun değerlendirildiği davalar görülmektedir. “İklim mültecileri” olarak anılan iklim değişikliği kaynaklı yerinden edilmiş kişilerin koruma talepleri hakkında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi’nin Teitiota v. Yeni Zelanda davası ile Bordeaux İdari İstinaf Mahkemesi kararı ulusal ve uluslararası temeldeki ilk kararlar olarak öne çıkmaktadır. Bu kararlarda, mülteci hukuku ve insan hakları hukuku kapsamındaki geri göndermeme ilkesinin, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri nedeniyle yaşamları veya yaşam koşulları önemli şekilde etkilenecek olanları kapsayıp kapsamadığı değerlendirilmiştir. Her iki kararda yer alan değerlendirmeler, iklim değişikliğinin etkilerinin devletlerin geri göndermeme ilkesine ilişkin yükümlülüklerini harekete geçirebileceğinin ilk sinyallerini vermiştir. Bu bağlamda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde açıkça yer almasa bile, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarınca mutlak bir koruma olarak yorumlanan geri göndermeme ilkesinin, gelecekte iklim değişikliği nedeniyle yaşamlarına yönelik bir tehdit riskiyle karşılaşmalarına sebep olacak geri gönderme kararları hakkındaki ihlal iddialarında gündeme gelmesi beklenmektedir. Henüz Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından iklim değişikliğine bağlı yer değiştirmelere ilişkin bir karar verilmiş değildir. Ancak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2, 3 ve 8. maddeleri ile Mahkeme içtihatlarının geri göndermeme ilkesi bağlamındaki koruma kapsamının, iklim değişikliği nedeniyle yerinden edilmiş kişilere yönelik korumayı sağlamaya yardımcı olacak potansiyeli barındırdığı düşünülmektedir.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği, dünyayı tehdit eden çevre sorunlarının başında gelmektedir. Küresel ve bölgesel anlamda bir takım etkilerinin ortaya çıkacağı beklenen küresel iklim değişikliğinin potansiyel etkileri; tarım, orman, temiz su kaynakları, deniz seviyesi, enerji, insan sağlığı ve bio çeşitlilik üzerinde yoğunlaşacaktır. Ayrıca, dünyanın her yerinde henüz tam anlamıyla yaşanmamış olsa da, ekonomik, ekolojik ve sosyal yaşamda bir takım zincirleme etkilere neden olacak olması, küresel iklim değişikliğine karşı gerekli önlemlerin alınmasında, tüm ülkelerin, uluslararası işbirliğine gerekli duyarlılığı göstermesini gerektirmektedir.

Winner of the 2021 Cevdet Kudret Literature Award [Scroll down for English]
2021 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülleri'ne layık görülmüştür.
https://www.everestyayinlari.com/kitap/iklimin-estetigi-eray-cayli/392705

Başta iklim değişikliği olmak üzere, ekolojinin politikası tartışılırken son yıllarda sıkça kulağımıza çalınan bir terim “Antroposen.” “İnsan Çağı” olarak da tercüme edebileceğimiz bu terim, içinde bulunduğumuz jeolojik devirde, dünyanın işleyişi ve fiziki yapısı üzerindeki en belirleyici etkenin “insanlık” olduğunu ima ediyor. Peki Antroposen’de bahsi geçen “insan” ve “insanlık” tam olarak kimdir? İklimin Estetiği, bu soruyu politik ve etik boyutlarıyla ele alırken, politikanın ve etiğin ete kemiğe büründüğü mecralar olan yapılı çevre ve sanatsal üretime odaklanıyor. Kitap “İnsan Çağı”na girildiğine yönelik söylemlerin, apolitik bir “insanlık” tahayyülüne meylettiğine dikkat çekiyor. Bu eğilimin, ekolojinin politikasına dair tartışılması gereken asıl çelişki ve yarılmaları gizlediğini savunuyor. Kitap, Antroposen’i toplumsal ve politik içerikten arındırılmış bir “insan” ile diğeri arasındaki, ya da homojen birer toplam olarak tahayyül edilen “insanlık” ile “doğa” arasındaki bir gerilim olarak değil, sömürgecilik, kapitalizm, ırkçılık ve ataerki gibi şedit siyasetlerin müellifleri ve karşıtları arasındaki çelişki ve yarılmalar ışığında ele alıyor. Yazar, bunu yaparken, odağına, hem etiği hem politikayı bünyesinde barındıran ve sanat kadar mimarlığın da başat mecrası olan estetiği koyuyor. Estetiğin, şedit tarihlerin kurumsallaştırılmalarında olduğu kadar sorgulanmalarında da rol oynayabileceğini gösteriyor.

["Anthropocene" is a term that figures prominently in current debates on the politics of ecology and especially on climate change. Translatable as the "human age," the term is the subject of a scientific thesis that posits the present geological era as one in which the Earth's workings and physical makeup are determined primarily by humanity. Precisely who are the "human" and "humanity" at work here? Exploring this question in terms of its political and ethical implications, the book focuses on aesthetics which is the common denominator of artistic and architectural practice and through which both ethics and politics become manifest. It argues that taking the idea of "the human age" at face value tends toward an apolitical imaginary of humanity and political ecology. This tendency, the book shows, conceals the kind of contradictions and cleavages that pertain to the politics of ecology and that require grappling with. The author approaches the "Anthropocene" as not a conflict among depoliticized and desocialized "human"s, or between "humanity" and "nature" each imagined as a homogenous entity, but rather as one between the proponents and opponents of violent political projects such as colonialism, capitalism, racism, and patriarchy. In so doing, he focuses on aesthetics as both politics and ethics and as the primary medium of both art and architecture, showing how it may serve to not only institutionalize violent histories but also challenge them.]

Her yıl temmuz ya da ağustos ayları, kuzey yarım kürede gelmiş geçmiş en sıcak ay ilan ediliyor. Günler en sıcak gün olmak için birbiriyle yarışıyor. İklim krizi yoktur, yalandır, uydurmadır diyenler, eski gazete sayfalarında saklanacak sayfa arıyor, yüzleri kızarıyor, kimsenin yüzüne bakamıyor.

Bu arada hükümetler, lacivert takım elbiseli adamlarını ve döpiyes giymiş kadınlarını, çantalarında kalın kalın dosyalarla, Birleşmiş Milletler iklim konferanslarına göndererek, neden kendi ülkelerinin taahhütlerden muaf tutulmaları gerektiğine dair tezlerini uzun ve sıkıcı konuşmalarla anlatmaya, masanın diğer ucundaki ve kendileri gibi düşünen diğer ülke bürokrattalarını ikna etmeye çalışıyorlar.

Hele o ABD yok mu?  Sera gazına herhangi bir sınırlandırma gelecek diye ödü kopuyor. Hükümet yetkilileri ardı ardına açıklamalar yapıyor, temsil ettikleri lobiler zarar edecek diye korkudan bacakları titriyor.

Paris Anlaşması, yüzlerce ucundan tutulmuş bir ip gibi, bir o yana bir bu yana çekiliyor. Esasında kimsenin uzlaşmaya gönlü olmadığını herkesin bildiği bir körebe oyununa dönüyor.

Tablonun öteki yüzündeyse bambaşka renkler var. Yaşam savunucuları okyanus ortasındaki ada devletlerinden, Avrupa’nın küçük şehirlerine, Amerika kıtasının dört bir yanından Asya bozkırlarına ve güneşin doğduğu ülke Japonya’ya kadar direniş halindeler.

Dünya’nın bütün halkları teyakkuz halinde. Bu ayaklanma şiddetsiz ve küresel bir direnme. Sivil itaatsizlik eylemleri Galler’den Filipinler’e kadar yayılıyor. Hükümetler dünyayı yönetebilirler ancak bu onların insanlığın ortak mirası olan dünyanın sahibi oldukları anlamına gelmez. Bu dünyanın gerçek sahibi; insanı, ağaçları ve bütün yaşayan canlıları ile hepimiziz, bir tekini bile dışarıda bırakmadan yaşamı savunan aktivistleriz.

İklim Direnişi, yaşam savunucularının kitabıdır. Hepsine selam olsun.

Giriş
Sanayi devrimiyle birlikte büyük bir hızla artan endüstrileşme faaliyetlerine bağlı fosil yakıt kullanımı, kentleşme, ormansızlaşma ve hatalı arazi kullanımı gibi gelişmeler sonucunda antropojenik (insan kaynaklı) "küresel iklim değişikliği" insanlığın yarattığı en büyük tehditlerden biri olarak ortaya çıkmıştır (Ilık-Bilben, 2019: 2). Sosyolojik yaklaşım, iklim değişikliğinin sosyal dinamiklerini anlayarak onun nedenlerini, sonuçlarını ve olası çözüm önerilerini analiz eder. Zira, bu krizin itici güçleri toplumsal yapı ve kurumların, kültürel değerler, inançlar ve sosyal pratiklerin derinliklerinde bulunabilir. Öte yandan sosyoloji iklim değişikliğinin neden, sonuç ve çözümlerine yönelik anlayışları oluşturan fikir, ideoloji ve inanç sistemlerinin yapılandırılmış doğasını anlamaya çalışarak bunların belirli politika seçeneklerinin çeşitliliğini sınırlama noktasında nasıl işlev üstlendiğini de aydınlatabilir (Dunlap ve Brulle, 2015: 38). "İklim değişikliğinin anlaşılması doğası gereği sosyolojik bir sorundur. Sosyoloji, zorunlu göç, artan sosyal çatışmalar ve artan adaletsizlik seviyeleri gibi iklim değişikliğinin olumsuz sosyal etkilerinin anlaşılmasında ve giderilmesinde önemli katkılar sağlayabilir" (Dunlap ve Brulle, 2015: 24). Geçtiğimiz on yıllarda doruklara ulaşan neoliberal ekonomi politikalarının ve küresel kapitalist sistemin atar damarları olan kentler iklim krizinin de başlıca aktörüdür. Bununla birlikte, "yüksek karbon salımına aç kentleşme pratiklerimizin ve tüketimi el üstünde tutan kentli olma halimizin doğal bir uzantısı durumunda olan iklim krizi, kent yaşamını doğrudan etkilemekte böylece kentlerde büyük bir mağduriyet yaratmaktadır" (Baysal, 2019: 1). "Kentler dünyanın mekansal olarak sadece %2'sini kapsamasına rağmen, kentsel nüfus dünya antropojenik sera gazı emisyonlarının yaklaşık %80'inden sorumludur" (Satterthwaite, 2008; UN-HABITAT, 2016; akt: Filho vd., 2019: 1176). Artan kentleşme hızı göz önüne alındığında birçok metropolün dünya sera gazı salımındaki payı bazı ulus devletlerden daha fazladır. İklim değişikliğinin giderek yerelleşen nedenleri ve sonuçları dolayısıyla kentler, politika yanıtları oluşturulmasında merkezi rol oynar hale gelmiştir (Bulkeley, 2011: 364). IPCC'nin 1,5 derece raporuna göre iklim değişikliğinden en fazla etkilenen yerlerin başında küçük adalar gelmekte, onları ise metropoller izlemektedir. Rapora göre iklim değişikliğinin olumsuz etkileri özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha çok yaşanacaktır.

Buhar gücünün sanayide kullanılmaya başlanması ile fosil yakıtların kullanımı hızlı bir artış göstermiştir. Önce kömür ile başlayan fosil yakıt kullanımındaki artış petrol ve türevlerinin devreye girmesi ile hızlı bir yükselme eğilimi göstermiştir. Bu artışın etkileri 20. Yüzyılın ikinci yarısında belirgin olarak kendisini hissettirmeye başlamıştır. Başta CO2 olmak üzere atmosferde giderek oranı artan ve güneşten gelerek yeryüzünden yansıyan kızıl ötesi ışınların uzaya geri dönüşünü engelleyen bu karbon temelli gazlar “Sera etkisi” oluşturarak küresel ölçekte iklim değişimlerine yol açmıştır. İlk olarak 1980 lerin başlarında Stoermer özellikle iklim üzerindeki insan etkisinin ortaya çıktığı ve halen içinde bulunduğumuz devreyi Antroposen olarak adlandırmış ve bu kavram 2000 yılında Crutzen ile beraber yayınladıkları bir bülten yazısında yeni bir jeolojik devir olarak tanımlama önerisi getirmişlerdir . Giderek aratan bir ilgi gören bu kavramın başlangıç yaşı hakkında ortak bir karara varılamamıştır; bazı bilim insanlarına göre bu devir Neolitik’te tarımın ortaya çıkışı ile bazılarına göre ise Sanayi Devrimi ile bazılarına göre ise atom enerjisinin kullanılmaya başlanması ile başlamaktadır. Ancak, bu açıklamalar sadece günümüzdeki iklim değişikliğini içermektedir. Yaklaşık 4,6 milyar yıl önce oluşan dünyada, atmosferin oluşumundan günümüze kadar olan süreçte çok sayıda iklim değişimi yaşanmıştır. Bu makalenin amacı iklimin sabit bir özelliği olmadığını ve yaklaşık 4.5 milyar yıl öncesinden bugüne kadar olan başlıca iklim değişimlerinin açıklanmasıdır.

Bu yazının temel amacı, küresel ısınmaya çözüm amaçlı Kyoto Protokolü tarafından oluşturulmuş esneklik mekanizmalarını (emülsiyon ticareti ve temiz kalkınma mekanizması) kritik olarak analiz etmek ve Türkiye‟nin durumunu Kyoto Protokolü ve gönüllü karbon piyasası açısından gözden geçirerek bazı eleştiri ve önerilerde bulunmaktır. Genelde karbon piyasası ve özelde Kyoto Protokolü esneklik mekanizmaları gerçekte sera gazlarının emülsiyonunu azaltmaya yönelik değil, daha fazla metalaştırma ve kapitalist pazarın büyümesini sağlamak amaçlı üretilmiş mekanizmalar haline gelmiştir. Karbon piyasaları toplumların fosil enerjilere bağımlılığı sorununu çözmeye yardımcı olamayacaktır. Gerçekte, karbon piyasaları bunun tersine bir sonuç doğurmaktadır. Fosil enerji kullanımının azaltılmasında etkin bir rol oynayamadığı için var olan sistemin aynen devam etmesini sağlamakta ve küresel iklim değişikliği sorununu ya fakir toplumlara ya da gelecek nesillere aktarma eğilimi göstermektedir. Kyoto Protokolü Temiz Kalkınma Mekanizması (TKM) projelerinin insan haklarını ihlal ettiği, olumsuz sosyal, ekonomik, politik ve çevresel etkiler yarattığı birçok araştırmacı tarafından belgelenmekte ve gelişmekte olan ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasına olumsuz etkileri olduğu vurgulanmaktadır. Türkiye de bazı temiz enerji üretim projeleri ile gönüllü karbon piyasasında yer almakta ve bu piyasada payını artırmayı hedeflemektedir. Ek olarak, eğer 2012‟den sonra Kyoto Protokolü politikaları yürürlükte kalırsa Türkiye, Kyoto Protokolü TKM projelerine ev sahipliği yapma konumuna gelmeyi amaçlamaktadır. Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye‟de de bu projelerin asıl amacı, güçlü sürdürülebilir kalkınma ölçütlerine uyum sağlayarak küresel ısınma sorununa çözüm bulmaya katkıda bulunma yerine, karbon piyasaları kazancından daha fazla pay elde etmektir. Durum bu ise, Türkiye‟de gönüllü karbon piyasasında yer alan projelerin sosyal ve çevresel olumsuz etkilerinin en aza indirgenmesi konusunda çalışmalar yapılmalıdır ve kamuoyu bu konularda bilgilendirilmelidir. Türkiye‟de gerçek kapsamlı ulusal sürdürülebilir kalkınma ölçütleri oluşturulmalıdır.

Özet  Günümüzde iklim değişikliği başta olmak üzere çevre sorunları, dünya gündeminde üst sıralarda yer almaktadır. Bunun temel sebebi bu sorunların ülke veya bölge sınırlarına bağlı kalmayan yapısıdır. Küresel ısınmanın etkisiyle buzulların erimesi, deniz seviyesinin yükselmesi, tatlı su kaynaklarının azalması, gıda üretimi koşullarında değişiklikler yaşanması ve seller, fırtınalar, sıcaklık dalgaları ve kuraklık gibi afetlerde ve bunlara bağlı ölümlerde artış görülmesi gibi sorunlar yaşanmaktadır. Bunlar yanında iklim değişikliğinin ekonomik ve sosyal etkileri de söz konusu olmaktadır. Yüzyılımızda yaşanan iklim değişikliği ‘antropojenik’ (insan kaynaklı) iklim değişikliği olarak da anılmaktadır, çünkü küresel ısınmaya ve diğer çevresel problemlere neden olan sera gazı emisyonları kentlerde gerçekleştirilen insan faaliyetleri sonucunda ortaya çıkmaktadır. Dolaysıyla iklim değişikliği başta olmak üzere çevresel problemlerle mücadelede uluslararası toplum tarafından gerçekleştirilen çalışmaların ve çabaların başarıya ulaşabilmesi için insan faaliyetlerinin yoğunlaştığı kentlere odaklanılması önem taşımaktadır. Bunu gerçekleştirmek doğrultusunda farklı ülkeler, uluslararası birlikler ve uluslararası organizasyonlar tarafından sürdürülebilir kent modelleri ve kriterleri ortaya konulmuştur. Ortak hedefler etrafında birleşseler de farklı sürdürülebilir kent modellerine ait kriterlerin ortaya koyduğu ölçütler, bu modellerin tasarlandığı yere, buradaki sorunlara ya da söz konusu kriter ve ölçüt kümesini ortaya koyan ülke ya da kuruluşun önceliklerine göre şekil almaktadır. Bu çalışma kapsamında, sürdürülebilirliği ve iklim değişikliğine dayanıklılığı amaçlayan söz konusu kent modellerinin, Türkiye kentlerinde başta iklim değişikliği olmak üzere çevresel sorunların çözümünde ve kentsel mekânda gerekli olan değişim ve dönüşümün sağlanması ve kentlerin özgünlüklerinin ortaya çıkartılmasında kullanılabilirlikleri ve katkıları değerlendirilmiştir. Günümüz koşullarında sürdürülebilir kentlere ulaşmanın yolu; katılımcı bir yaklaşımla, küresel ısınma başta olmak üzere çevre sorunlarının doğrudan etkilediği doğal kaynakların bütünleşik yönetiminin sağlanması, yerel enerji kaynaklarının kullanılması, atık kavramının ortadan kaldırılmasına dönük teknolojik altyapının temin edilmesi, kültürel değerlerin korunması, akıllı ulaşım ve altyapı imkânlarının kurgulanması ve tüm bunlara yönelik politika ve stratejilerin doğru bir biçimde ve yerel özellikler dikkate alınarak tespit edilmesinden ve adaptasyonundan geçmektedir.


Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, kent modelleri, iklim değişikliğine uyum, çevre, yerellik.

Abstract  Today, environmental problems, especially climate change, are at the top of the world's agenda. The main reason for this is the nature of the problems that do not depend on the boundaries of the country or region. Global warming results in very serious consequences such as melting of glaciers, rise in sea level, reduction of fresh water resources, changes in food production conditions and disasters such as floods, storms, temperature fluctuations and drought which lead to increase in deaths. Beside them, climate change has economic and social impacts. The climate change experienced in our century is also referred as 'anthropogenic' (human-induced) climate change, because greenhouse gas emissions that cause climate change and other environmental problems emerge as the result of human activities in the cities. Therefore, it is important to focus on the cities, where human activities are concentrated, for success of the efforts carried out by the international community in the fight against environmental problems, especially against climate change. Different countries, international associations and international organizations produce sustainable city models and criteria to find solutions. Although the convergence around common goals, different sustainable city models and criteria have shaped according to the place of those models were designed, the problems in the urban areas or the priorities of the country or establishment that produce the set of criteria. In this study, the usability of sustainable city models particularly in Turkey cities for the solution of environmental problems, including climate change, and the usability of them to provide necessary transition and transformation in urban areas and support the Turkish cities to find their authenticity were examined. The way to reach sustainable cities in today's conditions is creating a participatory approach which aims integrated management of natural resources influenced by environmental problems especially by global warming, ensuring the usage of the local energy resources, providing the technological infrastructure for eliminating the concept of waste, conserving the cultural values, creating the intelligent transport and infrastructure facilities and identifying all necessary strategies and policies considering local conditions and adaptation.

Keywords: Sustainability, city models, climate change resiliency, environment, locality.

ÖZET
İklim değişikliği ile ilgili ilk tarihsel bulgular 300 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Atmosferdeki sera etkisi ve sera gazları, bilim dünyasında 17. yüzyıldan yıllardan itibaren araştırılmaya başlanmıştır. 1970 yılına kadar bu çalışmalar iklim kuşkucuları bilim insanları ile ilerlemiş, 1.Dünya İklim Konferansı ile küresel boyutta gündeme taşınmıştır. Kentleşmenin ve iklim değişikliğinin karşılıklı bir ilişki içinde olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. İklim değişikliğinin küresel boyuttaki etkilerinden en çok bölgesel ve kentsel alanların etkileneceği, bölgesel ve kentsel alanların da iklim değişikliğini hızlandırıcı bir etkide bulunduğu saptanmıştır. Kentler, dünya yüzeyinin yüzde 2'sinden daha azını kapsamasına rağmen, dünya enerjisinin yüzde 78'ini tüketmekte ve tüm karbondioksitin % 60'ından fazlasını üretmektedir. Aynı zamanda, bölgesel ve kentsel alanlar iklim değişikliğine karşı oldukça savunmasızdır. Bu nedenle bölgesel ve kentsel alanların iklim değişikliği etkilerini ve iklim değişikliğinden etkilenebilirliklerini azaltmak için uyum ve azaltım çalışmaları yapılmaktadır.
Bu çalışmada ilk olarak iklim değişikliğinin küresel boyutta önemine değinilerek küresel/bölgesel/kentsel alanlarda iklim değişikliğinin etkileri ve göstergeleri incelenmektedir. Ayrıca iklim değişikliğinden etkilenebilirlik modeli çerçevesinde, iklim değişikliği ile başa çıkma kapasitesi ve duyarlılık kategorileri ele alınmaktadır. Bölgesel ve kentsel alanların iklim değişikliğinden etkilenebilirliği ve gözlemlenen etkileri doğrultusunda, bölgesel ve kentsel alanlarda uyum ve azaltım önerileri değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, İklim değişikliği göstergeleri, Bölgesel ve kentsel alanların etkilenebilirliği, Uyum ve azaltım.

Bu yayının herhangi bir bölümü, kaynağın açıkça belirtilmesi koşuluyla, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu'ndan önceden izin alınmaksızın alıntılanabilir, kopyalanabilir, diğer dillere çevrilebilir veya yerel ihtiyaçları karşılamak üzere uyarlanabilir.

İnsanlık tarihi döngüsü içinde değerlendirildiğinde, küresel ısınma ve ısı artışının doğal sonucu iklim değişikliği olgusuna neden olan fosil yakıt kapitalizminin, sanayi devrimiyle hızlandırılan çok kısa bir sürece denk geldiği görülür. Tarih döngüsünde dar bir zaman dilimi olsa da fosil yakıt kullanımı karbon emisyonunu artırarak küresel ısınmaya neden olabilecek kadar ciddi bir tehdittir. Bu durumun sebep-sonuç ilişkisi içerisinde iklim dengelerini bozarak çevre üzerinde bıraktığı olumsuz etki oldukça büyüktür. Türkiye, coğrafi konumuyla küresel ısınmanın sebebiyet verebileceği olası olumsuz etkilerden hem sosyo-ekonomik hem de siyasal olarak etkilenme riski altındadır. Son elli yılda, küresel ısınmayı engellemeye yönelik çok sayıda teşebbüste bulunulmuştur. Bu bağlamda Paris’te varılan uzlaşı geleceğe yönelik ümitleri artırıcı niteliktedir.

On dördüncü yüzyılda Kuzey Afrika’da yaşayan İbn Haldun ile on sekizinci yüzyılda Fransa’da yaşayan Montesquieu arasında, doğal yaşamın, coğrafi koşulların ve iklimin insan yaşantısı üzerinde doğrudan belirleyici bir etkisi olduğuna dair fikirleri açısından önemli bir benzerlik vardır.  Dünyayı güneyden kuzeye doğru yedi iklim bölgesine ayıran İbn Haldun’a göre, bu kuşakların tam ortasında yer alan dördüncü iklim bölgesi en yaşanılabilir yerleri kapsamaktadır. Bu bölgelerde yaşayan insanların ahlakları ve kişilik özellikleri başka bölgelerdekilere oranla daha mutedildir. Benzer şekilde Montesquieu da iklimin insanların kişilikleri, davranış biçimleri ve yaptıkları kanunlar üzerinde etkili olduğunu ifade etmiştir. Ona göre soğuk iklimlerde yaşayanlar soğukkanlı, mağrur, güvenlik ve hürriyetlerine düşkündürler. Sıcak iklimlere geçilince bu özellikler değişmektedir. Bu çalışmada, doğal koşulların insan ve toplumlar üzerinde etkili olduğunu belirten iki düşünürün görüşleri karşılaştırılmıştır.

Öz: Küresel iklim değişikliği ya da iklim krizi, etkileri ve sonuçlarıyla dünya çapında bütün ekosistemleri ve toplumları ve her sektörü önemli ölçüde etkileyecek ve zorlayacak bir döneme girmemize neden olmaktadır ve bu etkilerin her geçen zaman daha da ağırlaşacağı bilinmektedir. Bu yazıda iklim krizinin sağlık ve özelde gıda üretim ve tüketimiyle bağlantısı ile ortaya çıkan etkilere yanıt olarak geliştirilen ve geliştirilebilecek önlemlere değinilmektedir. Krizin boyutları, şiddetini artırarak ilerleyecek kaotik yapısı ve süreğenliği düşünüldüğünde yalnızca tekil veya yalıtılmış önlemler ve tekniklerle sınırlı kalmayan hızlı ve kapsamlı bir dönüşüm ile buna uygun bir toplumsal ve kurumsal örgütlenme gerçekleştirilmesi ve toplumsal ve mesleki örgütlenmelerin de kendi hazırlıklarını hızla yapmaları gerekmektedir.

Abstract: Global climate change, or climate crisis, by its ever increasing impacts and results, forces us into a new era of widespread comsequences and challenges for all ecosystems, societies and sectors. This article touches upon relevance of climate crisis on health with a specific focus on food production and consumption and potential actions developed or proposed as a response to the impacts. Dimensions of the crisis, its chaotic and incremental nature and persistance requires a rapid and widespread transformation going beyond singular and isolated measures and techniques and a relevant societal and institutional organizing. Social and professional organizations should also conduct their own preparation without any further delay.

İklim değişikliği sorununun çözümü konusunda iki ana strateji var. İlkinde, kapitalist sistem içinde, nedenleri gidermek yerine “enerji dönüşümü”ne ve belirtileri hafifletmeye yönelen (semptomatik) önlemler uygulanır. Bu, hegemonik iklim siyasetidir. İkinci strateji ise sömürülen emekçiler, ezilen toplum kesimleri olarak halkın, kapitalizm karşıtı iklim siyasetidir. İki siyaset, yalnızca çözüm yolları konusunda değil, öncelikle iklim sorununun nedenleri bakımından birbirinden ayrılırlar. Bu yazıda, iklimi soruna dönüştüren neden bakımından bizi çözüme taşıyacak mücadele taktiklerini belirlemeye çalışacağım. İnceleyeceğim beş sorun alanı ve çözüm başlıkları ya da tartışacağım beş tez şunlar:
İklim krizi,
1. ideolojik bir sorun / ideolojik ve bilimsel mücadele,
2. mekânsal ölçek ve zaman boyutu olan bir sorun / ölçekler arasında etkileşim kuran ve
geleceğe ertelenmemiş bir mücadele,
3. iktisadi bir sorun / iktisadi mücadele,
4. sınıfsal bir sorun / sınıfsal mücadele,
5. siyasal bir sorundur / siyasal mücadele ile çözümlenir.

Medya, iklim değişikliği gibi çok boyutlu, sonuçları açısından belirsizliklerle dolu ve hızlı politik kararlar almayı gerektiren konuları toplumların gündemine taşımakta önemli bir role sahiptir. Ancak kuraklık dönemleri, alışılmadık hava olayları ve gündeme oturan küresel gelişmeler dışında iklim değişikliğinin Türkiye’nin kitlesel medya organlarında pek fazla yer bulabildiği söylenemez. Türkiye’de kitlesel
medya kuruluşlarında yöneticilik yapan gazetecilerle yapılan mülakatlardan yola çıkan bu araştırmada iklim değişikliği ve bağlantılı konuların Türkiye’de neden medya gündemine yeterince gelmediği ve hangi şartlarda ve bağlamlarda haber olabildiği soruları ele alınmıştır.

Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre iklim değişikliğinin okuru/izleyiciyi ya da ‘sokaktaki insanı’ fazla ilgilendirmeyen, okur çekmeyen ve bu nedenle de tiraj/reyting getirmeyen, yüksek entelektüel düzey ve özel ilgi gerektiren bir konu olduğu görüşü yaygındır. Bu, meselenin medya gündemine -daha fazla- alınmasının önündeki başlıca engel olarak görülmektedir. Ülke gündeminin yoğunluğu da gazeteciler tarafından önemli bir engel olarak görülmektedir. Başka bir deyişle, iklim değişikliği savaş, terör ve diğer siyasi ve toplumsal çalkantılarla son dakika gelişmeleri arasında pek haber değeri taşımayan bir mesele olarak arka plana itilmektedir. İklim değişikliğinin uzaklarda gerçekleşen, geleceğe dair ve soyut bir konu olarak görülmesi, elle tutulur güncel olaylarla bağdaştırılmasının ve ‘okuru haberde tutacak şekilde’ haberleştirilmesinin zorluğu da bu iki engelin etkisini güçlendirmektedir. Sorumlu yayın yönetmenleri ve editörler başta olmak üzere, gazetecilerin konuyla ilgili bilgi ve farkındalık azlığının ve çevre haberlerinde uzman muhabirlerin yokluğunun iklim haberlerinin gündeme alınmasını engelleyen bir etmen olarak önemli rol oynadığı anlaşılmaktadır. Genellikle uluslararası haber ajanslarından ve yabancı medya kuruluşlarından derlenen iklim değişikliği haberlerinin yerelleştirilmesinin yetersiz, özgün ve yerel haber üretiminin ise sınırlı olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca aşırı hava ve iklim olaylarının iklim değişikliğinden kaynaklandığına dair bağlantının yeterince kurulmadığı, uluslararası iklim konferanslarının da daha ziyade diplomatik ilişkiler bağlamında gündeme alındığı görüşü yaygındır. Türkiye’nin aktif ve ön açıcı iklim politikalarına sahip olmamasının hükümetin ve kamu kurumlarının medyanın iklim haberlerine önem vermesini sağlayacak gündemler yaratmaması ve teşvik etmemesi anlamına geldiği yorumu yapılmaktadır. Ancak ters yönde bir etkinin, yani fosil yakıt sektörünün reklam veren veya sermaye sağlayan bir aktör olarak iklim haberlerini kısıtlayıcı etkisinin de Türkiye’de belirleyici olmadığı anlaşılmaktadır.

Bu raporda, Türkiye’nin iklim politikalarının belirlenmesinde rolü olan aktörleri, rollerini, etki güçlerini ve aralarındaki ilişkileri incelemeye çalışıyoruz. Raporda Türkiye’nin iklim politikalarının gelişimi, aktörlerin tanımlanması ve aralarındaki ilişkilerin analizi önemli bir yer tutuyor. Ancak bu rapor sadece
yapılan analizden ve çıkartılan sonuçlardan ibaret değil. Çalışma sırasında çok sayıda kamu yöneticisi, uzman, akademisyen, özel sektör ve sivil toplum temsilcisi ve aktivistle yaptığımız mülakatlardan ve yazılı belgelerden süzülen bilgileri de belli bir sistematik içinde sunuyoruz.

Doğal afetlere ve tehlikelere karşı oluşan turist tepkileri turistik bir bölgeye olan ilginin periyodik olarak azalmasında etkilidir. Büyük bir afet potansiyel bir turistin turizm destinasyonu algısını etkileyerek turisti caydırabildiği gibi ölüm, afet ve yıkımla ilgili yerleri ziyaret etme merakına veya ilk ziyaret eden olma isteğine sahip turisti de destinasyona çekebilir. Bu çalışmada son şans turizmi, afet turizmi ve ikinci şans turizmine yönelik kavramsal bir çerçeve oluşturmak ve farkındalık yaratmak amacıyla derleme bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte literatürde bu turizm türleri üzerine yapılan çalışmaların sınırlı olması ve bu üç turizm türünün birlikte değerlendirildiği herhangi bir çalışmaya rastlanılmamış olması bu çalışmanın temel motivasyonunu oluşturmuştur.
Ulusal ve uluslararası raporlarda afetlerin sıklaşacağı, artacağı ve şiddetli hale geleceği belirtildiğinden, afet sürecine entegrasyonu daha hızlı sağlamak aynı zamanda da dezavantajlı durumu ekonomik olarak avantajlı hale getirmek için milyar dolarlık bir pazar büyüklüğüne sahip bu yeni turizm trendlerinin bilinirliğinin artırılması gerekmektedir. Çalışmanın amaçları doğrultusunda bu üç turizm türünün geleceğin turizm trendleri olabileceği ön görülmektedir.

Bir sabah uyandığınızı ve gündelik hayatta sıkça karşılaştığınız pek çok doğa ve bitki imgesinin artık hayatınızda olmadığını, dolayısıyla bunların artık size hiçbir şey ifade etmediğini fark ettiğinizi hayal edin. Örneğin, kanada bayrağı üzerindeki akçaağaç yaprağını, ekvator Ginesi bayrağı üzerindeki gülibrişim ağacını, Lübnan bayrağı üzerindeki sedir ağacını, Meksika bayrağının tam merkezinde duran dikenli armut kaktüs üzerine ağzında, yakaladığı yılanla konmuş kartalı, paraguay bayrağı üzerindeki yarısı palmiye dalı yarısı defne yaprağından oluşturulmuş çelengi ve Myanmar bayrağı üzerindeki çeltik bitkisini hayalî bir silgiyle silin. Yerlerini boş bırakın. Yukarıdaki sadece birkaç ülkeden seçilmiş örneklerdeki, her biri ait oldukları ulus için uğruna çağlar boyunca savaşılmış pek çok değeri temsil eden ulusal bayraklardan, titizlikle seçilmiş bu bitki imgelerini teker teker kaldırdığımızda, geriye sadece birtakım renklerden oluşmuş zeminler kalacak ve bu ülkelerin kültürel hafızalarında hep bir şeyler eksik kalacaktır.

Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti'ne aittir, tüm hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre, kitabı yayınlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik, mekanik, fotokopi ya da Küresel İklim Değişikliği ile Turizm İlişkilerini İrdeleyen Bilimsel Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

TBMM tarafından kabul edilen ve uygulamada olan konuyla ilgili yasaların iklim değişikliği ile mücadeleye ne ölçüde katkı verdiği ya da engel olduğu üzerine bugüne kadar kapsamlı herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu konuda yapılmış Türkiye’deki ilk çalışma olan bu Proje söz konusu boşluğu dolduracaktır. Öte yandan Projenin diğer çıktılarından biri de milletvekillerinin iklim değişikliği konusunu siyasi gündemlerine almadaki farkındalıklarının tespitidir. Buradaki sonuçlar iklim değişikliği ile mücadeleyle bağlantılı olarak insan ve doğa haklarının milletvekilleri tarafından savunulma ölçüsüne de işaret edecektir.

Öz: Kentlerin hızla büyümesi ve yayılması yanında, artan nüfusun doğal kaynaklar üze-rinde oluşturduğu baskı, günümüzde çevrenin taşıma kapasitesinin üzerinde bir oranda gerçekleşmektedir. Kentlerde sürdürülen faaliyetlerin ortaya çıkarttığı atık, kirlilik, sera gazı salımı ve çevresel bozunum gibi problemler geçmişle kıyaslanamayacak bir düzey-dedir ve küresel ısınmaya neden olmaktadır. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı dayanıklı ve sürdürülebilir kentlerin oluşturulmasına ilişkin çalışmalarda gittikçe daha yaygın bir biçimde kentsel sistemlerin bütünleşik bir yaklaşımla ele alındığı görülmekte-dir. Kentlerde kaynak, materyal ve enerji kullanımında, sadece girdilerin değil, çıktıların da hem sayısal hem de niteliksel olarak değerlendirmeye alınmasının gerekliliğinin an-laşılmış olması, günümüzde kent metabolizması olarak nitelendirilen yaklaşımın ortaya konulmasına neden olmuştur. Çalışma kapsamında kent metabolizması kavramının çev-resel, sosyal ve ekonomik bağlamda irdelemesi yapılarak; sürdürülebilir ve iklim deği-şikliğine dayanıklı kentlere ulaşmak doğrultusunda kent metabolizması yaklaşımının ne şekilde kullanılabileceği ve bu kapsamda hayata geçirilmesi gereken temel prensipler, uluslararası örneklerle bir arada değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Kent metabolizması, iklim değişikliğine dayanıklılık, sürdürülebilir-lik. Abstract: Besides the rapid growth and sprawl of the cities, the increasing population's pressure on natural resources have reached a certain upper of the carrying capacity of the nature. Problems such as waste, pollution, greenhouse gases emission and environmental degradation caused by the activities carried out in the cities have already reached a level that is not compared to the past and cause to global warming. During the studies on sustainable and climate change resilient urbanization, the urban systems are increasingly considered with an integrated approach. During the use of resources, materials, and energy in urban areas, considering not only inputs but also outputs in terms of both quantitative and qualitative evaluation nowadays has led to the emergence of an approach named urban metabolism. Within the scope of this study, the concept of urban metabolism in an environmental, social and economic context, how urban metabolism approach can be used in the direction of reaching to the sustainable and climate change resilient

Bartın-2019, Sayfa: XI+126 Nesiller arası adalet sorunu felsefe, siyaset, ekonomi, sağlık, çevre, iktisat ve hukuk gibi birçok alanı ilgilendiren bir konudur. Bu sorun, gelecek nesillere karşı olan yükümlülükler, insan hakları, nüfus politikaları, kaynak kullanımları, tasarruflar ve tedbirler, çevre, iklim, ahlak gibi çeşitli konu başlıkları üzerinden incelenmektedir. Ancak bu konu üzerine yapılan çalışmalar, özellikle ulusal literatürde, henüz yeterli düzeyde değildir. Bu tez çalışması, nesiller arası adalet konusunu felsefi bir problem olarak ele alarak çevre, iklim, haklar, tasarruflar gibi konular üzerinden inceler. Bu bağlamda ilkin nesiller arası adalet kavramı, bu konuda geliştirilmiş lehte ve aleyhte görüşler incelenecektir. Daha sonra, nesiller arası adalet konusu on dokuzuncu yüzyıldan itibaren yaygın bir felsefi ve politik görüş olan faydacılık açısından incelenmektedir. Faydacı ahlak felsefecileri doğrudan nesiller arası adalet problemine değinmemelerine karşın birçok yorumcu faydacılığın bu konuda en radikal görüşü temsil ettiğini ileri sürer. Bu tezin amaçlarından biri faydacılığın nesiller arası adaletle ilgili görüşünün felsefi temellerini daha doğru biçimde ortaya koymaktır. Bu tezdeki felsefi dayanaklarımdan biri olan yirminci yüzyıl siyaset felsefesinin önde gelen düşünürlerinden John Rawsl'un hakkaniyet olarak adalet kuramı çerçevesinde nesiller arası adalet konusu ele alınmaktadır. Tezin son bölümünde ise, nesiller arası adalet konusu çevre, iklim ve sürdürülebilir nüfus bağlamında somut konular üzerinden incelenmektedir. Tez boyunca vi temellendirmeye çalıştığım görüşlerden biri şu ki nesiller arası adalet konusunda gelecek nesillere karşı sorumluluklarımızın olduğudur. Çünkü gelecek nesillerin var olmalarını ve yaşam standartlarını büyük ölçüde belirleyecek olan mevcut nesillerin yapacakları seçimler ve politikalar olacaktır.

İklim değişikliğinin etkileri ve politika yapım süreçlerinin doğurduğu sonuçlar, kentteki farklı toplumsal grupları ve sınıfları farklı şekillerde etkilemektedir. Bu nedenle iklim değişikliği bir kentsel adalet sorunudur. Yerel yönetimler ise iklim değişikliğinin kentsel düzeyde yol açtığı veya pekiştirdiği eşitsizliklerin hem bir parçası hem de çözümüdür. Fakat yerel yönetimler tarafından hazırlanan iklim eylem planlarında iklim ve adalet arasındaki ilişki genellikle göz ardı edilmektedir.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki belediyelerin ve örneklem olarak seçilen Bursa Büyükşehir Belediyesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Nilüfer Belediyesi ve Karşıyaka Belediyesi’nin hazırladığı iklim eylem planlarını ve eylem planlarının yapım sürecini, kentsel iklim adaletini oluşturan unsurlarla birlikte değerlendirmektir.

Dünyanın yeni bir ekonomik paradigmaya her zamankinden daha fazla ihtiyacı var. Özellikle son iki yüzyılda, başta Batı Avrupa ve ABD olmak üzere ülkeler ekonomik olarak çok hızlı büyümüş görünüyor. Bu agresif büyüme toplumların kaldırabileceğinin ötesinde zorluklar getirdi. Sürdürülebilirlik kavramı içerisinde “döngüsel ekonomi” uygulamaları, dünyanın üstesinden gelmeye çalıştığı kontrolsüz üretim ve sorumsuz tüketim sorununa çözümler sunmaktadır. Ekonomiden çevreye, eğitimden yerel yönetim politikalarına, finanstan ticarete kadar birçok alanda döngüsel ekonomi çerçevesinde yaklaşımlar geliştirilmektedir. “Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilir Hayat” kitabı, döngüsel ekonomiyi kavramsal açıdan tartışıyor ve gerekliliğini sorguluyor. Sonrasında alanda uzman yazarların kaleme aldığı bölümlerle bu kavramın uygulamalarına odaklanıyor. Bu kitabın özgün yanı, sadece döngüsel ekonominin tanımına odaklanmamasıdır. Sermaye piyasaları, değer zincirleri işgücü piyasası, kripto paralar, işletmelerin yönetimi gibi iktisadi konuların yanında eğitim ve çevre başlıklarındaki pratiklere de kitapta yer veriliyor.

Çevrenin fiziksel ve biyolojik unsurları üzerinde ciddi riskler taşıyan iklim değişikliği, günümüz dünyasının en önemli çevre sorunlarından bir tanesi olarak kabul edilmektedir. İklim değişikliğinin ana sebeplerinden bir
tanesi yeryüzü ortalama sıcaklığının artmasıdır. Özellikle Sanayi Devrimi sonrası yaşanan çarpık kentleşme, hızlı sanayileşme ve kontrolsüz nüfus artışı sonrası insan-çevre ilişkisinde yaşanan dönüşüm nedeniyle sera gazlarının atmosfere salınımı artarak yeryüzü ortalama sıcaklığı yükselmeye başlamıştır. Küresel ısınma adı verilen bu sorunun en önemli nedenini ise fosil enerji yakıtların aşırı kullanımı oluşturmaktadır. Dünya enerji ihtiyacının yaklaşık olarak %80’lik kısmını kömür, petrol ve doğal gazdan, yani fosil yakıtlardan karşılamaktadır. Fosil enerji kaynakları yapılarında karbon ve hidrojen elementlerini barındırmaktadır. Bu nedenle, fosil yakıtların sanayi, konut ve ulaşım alanlarında yaygın bir şekilde kullanılması, karbondioksit, metan, azot dioksit ve karbon monoksit gibi farklı sera gazlarının atmosfere salınımını arttırmakta ve bu durum küresel ısınmayı tetiklemektedir. İklim değişikliğine neden olan küresel ısınmanın etkilerinin azaltılabilmesi için, öncelikle fosil enerji yakıtlarına alternatif enerji kaynaklarının kullanılması gerekmektedir. Sera gazlarının salınımını azaltabilecek enerji kaynaklarından en önemlisi yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Güneş, rüzgâr ve dalga gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin kullanılması tüm dünyada giderek yaygınlaşmaktadır. Fakat yenilenebilir enerji kaynaklarının mevsim koşullarından etkilenmesi nedeniyle, bu alandaki teknoloji ile dünya enerji arzını karşılayamamaktadır. Küresel ısınmanın en önemli nedenlerinden bir tanesi olan fosil enerji yakıtlarına alternatif ikinci en önemi enerji
kaynağı nükleer enerjidir. 1950’li yıllardan bu yana nükleer enerji kullanmaktadır. Dünyanın enerji ihtiyacının yaklaşık olarak %10’unu karşılayan nükleer enerji 30 ülkede kullanılmaktadır. İklim değişikliği ile mücadelede nükleer enerjinin fosil yakıtlara alternatif etkin bir araç olabileceği görüşü savunulmaktadır Nükleer enerji savunucuları nükleer enerjinin doğrudan sera gazlarının salınımına neden olmaması nedeniyle iklim değişikliği mücadelede etkili bir araç olabileceği kabul etmektedir Nükleer enerji fosil yakıtlardan farklı olarak enerji üretimi sürecinde karbondioksit salınımına neden olmamaktadır Bu nedenle sera gazlarının salınımının azaltılmasında kullanılabilecek enerji kaynaklarından bir tanesinin nükleer enerji olabileceği savunulmaktadır Nükleer enerji
karşıtları ise uranyum madenciliği, uranyum öğütme, uranyum zenginleştirmesi, reaktör yapımı, nükleer atıkların depolanması, reaktör hizmetten çıkarma, yakıt üretimi, yakıt yeniden işleme gibi nükleer enerjinin üretimi için gerekli olan süreçlerde sera gazlarının salınımının gerçekleştiğini dile getirmektedir. Ayrıca, nükleer enerji santrallerinin olası kaza durumunda neden olacağı radyoaktif kirlenme ve enerji üretimi sonucunda ortaya çıkan radyoaktif atıkların çevre ve toplum sağlığı üzerindeki riskleri nedeniyle çevre dostu ve sürdürülebilir enerji
kaynağı olmadığı görüşü da atılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı nükleer enerji kullanımının iklim değişikliği ile mücadele avantajlarını ve dezavantajlarını incelemektir. Bu çalışmada üç temel sonuca ulaşılmıştır Bunlar sırasıyla şu şekildedir: (1) nükleer enerji sera gazlarının salınımına neden olmaktadır, (2) fosil yakıtlara oranla nükleer enerjinin neden olduğu sera gazlarının salınımı iklim değişikliğinin etkilerini azaltacak boyuttadır, (3) küresel ısınmanın etkilerinin azaltılmasında fosil yakıtlara kısayla avantajlara sahip olan nükleer enerji kaza riski ve nükleer atık nedeniyle başka çevre sorunlarını tetikleyebilir.

Antroposen çağda iklim değişikliği en önemli küresel gündem maddelerinden biri haline gelmiştir. İklim değişikliğinin olumsuz sonuçları
tüm sektörler ve tüm ülkeler bağlamında etkiler ortaya çıkarmaktadır. Özellikle Paris İklim Anlaşması’nın kabul edildiği 2015 yılından
günümüze iklim değişikliği alanında sera gazı azaltımı çalışmalarının yanı sıra iklim değişikliğine uyum konusunun da ön plana çıktığı
görülmektedir. Bunun temel sebebi iklim değişikliğiyle mücadelede sera gazı emisyonları tamamen kesilse bile, bunların ortaya çıkmasına
neden olduğu olumsuz etkilerin uzun yıllar sürecek olmasıdır. Ayrıca günümüzde yaşanan ve sayı, sıklık ve şiddeti yükselen aşırı hava
olayları ve yavaş gelişen iklim ile ilişkili riskler de artmaktadır. İklim değişikliğine uyum, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin
tanımlamasıyla iklim değişikliğinin etkilerine karşı dirençlilik oluşturulması ve bu etkilerden mümkün olduğunca fayda sağlamaya dönük
eylemleri içermektedir ve iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir araçtır. İklim değişikliğine uyum sağlanmasının temel hedeflerinden
biri gerek ani gelişen gerekse yavaş gelişen iklim ile ilişkili afet ve risklere karşı insanların korunmasıdır. Söz konusu etkiler önemli can
kayıplarına ve sağlık sorunlarına sebebiyet vermektedir. Bu çalışmanın amacı iklim değişikliğiyle mücadelenin iklim değişikliğine uyum
boyutunun ele alınarak, sağlık sektörü ile ilişkisinin kurulmasıdır. Çalışmada iklim değişikliğine uyum sağlanması kapsamında alınacak
önlemlerin ve gerçekleştirilecek eylemlerin sadece iklim değişikliğiyle mücadele sürecine değil, insan sağlığına ve esenliğine de önemli
katkı yaptığı sonucu elde edilmiştir. Bunun yanı sıra, sağlık sektörüne ilişkin uyum önlenmelerinin uygulanmasının Türkiye’nin de tarafı
olduğu Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının
hedeflerinin yerine getirilmesi bağlamında önemli bir gereklilik olduğu elde edilen bir diğer önemli sonuçtur.

Bu metin Bilge Nesil Gençlik Bilişim Sanat Turizm Derneği olarak "Daha Yeşil Bir Dünya Gençlik Platformu" üyelerinden Süleyman Çetin, Mehmet Yağcı ve Ayşe Akbaş tarafından tercüme edilmiştir. Gerekli olmadığı sürece lütfen kağıt harcamayınız.

http://www.cetinadam.com/2016/02/birlesmis-milletler-iklim-degisikligi.html