Corfu History and Art

Η Ιστορία της οικογένειας Παναγιώτη Σπυρίδωνος Σαμαρτζή από τα Ιωάννινα αποτελεί χαρακτηριστικό μικροδείγμα γένεσης και εξέλιξης των φτωχών οικογενειών του 19ου αιώνα, που κάποιο ή κάποια από τα μέλη τους ευημέρησαν. Ο Παναγιώτης Σαμαρτζής, ο οποίος τελικά εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, άφησε σε χειρόγραφο την ιστορία της οικογένειάς του, το οποίο και εκδίδεται στην παρούσα μελέτη.

The presentation took place at the V Congress "The present and the future of our monuments. Cultural heritage and the 3rd Community Support Framework. The contribution of the Hellenic Archaeological Service to society."
The Corfu Opera Hall was to be erected on a 15.0000 m2 plot of land in the area of the necropolis of ancient Korkyra. Despite various problems -lack of final study, incoplete expropriations, funding flow etc.- until the end of 2005 aproximately 4.000 m2 have been excavated for explonatory purposes (70% of the building area). The excavations have brought to light two sections of ancient funerary paths, two funerary monuments and 248 tombs (pit graves, tile covered vaulted graves, cist graves, funerary urns, sarkophagoi and clay construction used as crematoria) dating from 7th to the 2nd century BC, in this way enriching our knowledge of burial customs and the organisation of the necropolises of ancient Corfu (Korkyra)

Το Ανάκτορο του Αχιλλέα στην Κέρκυρα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μαρτυρίες για την αρχική μορφή του Αχιλλείου και στην έκδοση αυτή μεταφράζεται και μελετάται ξεχωριστά για πρώτη φορά. Στην Εισαγωγή του βιβλίου σκιαγραφείται ο βίος των πρωταγωνιστών της ιστορίας: της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, του Χρηστομάνου και των δημιουργημάτων τους, του ανακτόρου και του βιβλίου για το ανάκτορο. Οι πληροφορίες που παρείχε ο Χρηστομάνος για το Αχίλλειο εμπλουτίζονται στο Επίμετρο του βιβλίου από μαρτυρίες επισκεπτών του, αλλά και άρθρα αυστριακών εφημερίδων, οι οποίες το παρουσίασαν εκτενώς στο αναγνωστικό τους κοινό στα τέλη του 19ου αιώνα. Μια σημαντική παράμετρος της συγγραφής του Ανακτόρου του Αχιλλέα, η σχέση ανάμεσα στο συγγραφέα και την αγαπητή του αυτοκράτειρα, αναδεικνύεται επίσης στο Επίμετρο με στόχο να ερμηνευτεί το πάθος και ο λυρισμός του συγγραφέα στην περιγραφή του Αχιλλείου. Η συμπληρωματική μελέτη ολοκληρώνεται στον Επίλογο, με την αφήγηση των τελευταίων χρόνων της παραμονής του Χρηστομάνου στη Βιέννη, την εναλλαγή των επαγγελματικών επιτυχιών και αποτυχιών του, τις προσπάθειές του για οικονομική ανεξαρτητοποίηση, αλλά και την κακή σχέση του με την αυτοκρατορική αυλή.
Στόχος της μελέτης που συνοδεύει το κείμενο του Χρηστομάνου είναι να διαλύσει την αχλή του μύθου γύρω από το Αχίλλειο και να παρουσιάσει, με τη συνδρομή των ιστορικών πηγών, την πραγματική εικόνα του, όταν η αυτοκράτειρα της Αυστρίας ήταν ακόμη ενθουσιασμένη και υπερήφανη γι’ αυτό.

Τα ελληνικά παραδοσιακά παιδικά τραγούδια προορίζονται για τα παιδιά ή προέρχονται από αυτά (νανουρίσματα, ταχταρίσματα, παιχνιδοτράγουδα, κάλαντα, αγερμοί, παιδαγωγικά, και σκωπτικά τραγούδια). Αντικατοπτρίζουν ποικιλοτρόπως τη σχέση του παιδιού με το οικογενειακό και ευρύτερο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον του, αντανακλώντας βιώματα, αντιλήψεις και τρόπο του «υπάρχειν» σε μία παραδοσιακή κοινωνία. Η παρουσίαση προέρχεται από βιβλιογραφική και επιτόπια εθνομουσικολογική έρευνα της ομιλήτριας που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια στο νησί της Κέρκυρας, και στο επίκεντρό της έχει το παιδί και την τοπική μουσική παράδοση.

At the time of its creation, ca. 610 B.C., the roof of the Temple of Hera at Mon Repos was the most ambitious project of its kind yet attempted. On the basis of excavation records and a new analysis of the fragments, the author restores the monumental architectural terracottas to a single roof of this Archaic temple, rather than to separate subphases or buildings. The reconstruction drawings reveal a hybrid gabled system that incorporates features of hipped roofs, resulting in a proto-pedimental space at the front. Drawing broadly from other Mediterranean styles, the artisans also developed techniques for replicating large and brightly painted lions, gorgoneia, and Daedalic maidens.

The study of archival material has unearthed a treasure trove of information on the movements and activities of the Cretan painters in the Ionian Islands during the 16th and 17th centuries. Painters both known and anonymous would, in their travels to the then-contemporary mecca of learning and the arts, Venice, pass through the Ionian Islands; primarily Corfu and Cythera, but also Zakynthos and Cephalonia, were mandatory layovers for such a long journey. The present study was made possible thanks to the discovery of heretofore unknown notary records from the General State Archives of the Prefecture of Corfu which reference the two most well-known Cretan painters of the 17th century, Emmanuel Tzanes Bounialis and Filotheos Skoufos.

Ο Νικόλαος Ασπιώτης είναι κυρίως γνωστός στην ελληνική ιστοριογραφία ως ο δημιουργός των αντιγράφων της Ουρανίας του Παναγιώτη Δοξαρά στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα, ενώ ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που διαθέτουμε για τη ζωή και την περαιτέρω δράση του. Η συντηρητική τέχνη του, η σχεδόν αποκλειστικά θρησκευτική θεματογραφία του και η αδυναμία του να συμβαδίσει με τις καλλιτεχνικές εξελίξεις στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος συντέλεσαν στον παραμερισμό του Ασπιώτη στο περιθώριο της ιστορίας της νεότερης ελληνικής τέχνης ή στην πλήρη αποσιώπηση του έργου του. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο Νικόλαος Ασπιώτης υπήρξε ένας από τους παραγωγικότερους ζωγράφους της εποχής του, που αν και απέτυχε να καθιερωθεί στο ελληνικό καλλιτεχνικό στερέωμα, κατόρθωσε να αναδειχτεί έξω από τα σύνορα των Επτανήσων, στην ευρύτερη επικράτεια της Αδριατικής. Συγκεκριμένα, καθ' όλη τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 19 ου αιώνα ο Νικόλαος Ασπιώτης ζωγράφισε πάνω από τριάντα ναούς και άφησε πολυάριθμα έργα σε μία εντυπωσιακή γεωγραφική επικράτεια που εκτείνεται από το Μαυροβούνιο και τη Δαλματία έως την ιταλική χερσόνησο. Το πελατειακό του δίκτυο περιλάμβανε ορθόδοξους οικισμούς, εκκλησιαστικά ιδρύματα και ιδιώτες, ακόμη και την ίδια τη βασιλική οικογένεια του Μαυροβουνίου. Αν και η ποιότητα της δουλειάς του κυμαινόταν ανάλογα με τις απαιτήσεις της εκάστοτε παραγγελίας, το σύνολο του έργου του διακρίνεται από τη σταθερή, σχεδόν μηχανική επανάληψη των ίδιων επιτυχημένων προτύπων. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Ασπιώτης αποφάσισε τελικά να καταπιαστεί με τη βιομηχανική παραγωγή, ιδρύοντας στην Κέρκυρα το πρώτο μονοπωλιακό εργοστάσιο παραγωγής παιγνιοχάρτων δικού του σχεδιασμού. Στην παρούσα ανακοίνωση θα επιχειρηθεί μια πρώτη προσέγγιση του άγνωστου μέχρι σήμερα καλλιτεχνικού έργου του Νικόλαου Ασπιώτη στα Επτάνησα και την Αδριατική με στόχο την ανασύσταση των βασικών σημείων της διαδρομής του, των συνθηκών λειτουργίας του εργαστηρίου του, καθώς και την ανίχνευση πιθανών συνεργασιών με ντόπιους καλλιτέχνες και τεχνίτες στους τόπους εργασίας του. Επιπλέον, θα εξεταστεί η επίδραση της τέχνης του Ασπιώτη στη ζωγραφική του Μαυροβουνίου και θα ενταχθεί η καλλιτεχνική παραγωγή του ζωγράφου στο πλαίσιο των αμφίδρομων πολιτισμικών ανταλλαγών που διενεργούνταν στον ενιαίο θαλάσσιο χώρο του Ιονίου και της Αδριατικής, σχέσεις που είχαν καλλιεργηθεί ήδη από την εποχή της Βενετοκρατίας και επιβίωσαν μετά την κατάλυση της Γαληνότατης Δημοκρατίας. Σε αυτό το πλαίσιο θα συζητηθεί επίσης το ζήτημα της επίδρασης της επτανησιακής τέχνης, που αν και υπήρξε περιορισμένη στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, φαίνεται ότι ίσως ήταν εντονότερη και διαρκέστερη στις γειτονικές χώρες της Αδριατικής.

The volume contains sixteen essays on aspects of the development of commercial, ecclesiastical, noble and military elites in the Romanian Principalities, Poland-Lithuania, the Ionian Islands and the Ottoman Balkans.
A hard copy of the book is available from the UCL online store, priced at £22.50.
See http://onlinestore.ucl.ac.uk/browse/extra_info.asp?compid=1&modid=1&deptid=135&catid=74&prodid=536

The chapter investigates aspects of the ways music and musicians were involved in Corfu’s masonic lodges during the 19th century. After observing the absence of any professional musicians in the earliest active lodge during that period (“Beneficenza e Filogenia Riunite”), it underlines the presence of military musicians in the “columns of harmony” of the “Saint Napoleon” lodge (under Grand Orient of France, active between 1808 and 1814). The participation of Joseph Klosé, father of the Corfu born innovator of the clarinet Hyacinthe Eléonore Klosé, is particularly mentioned. Regarding the “Most Serene Grand Orient of Greece” (active between 1816 and 1857 as the development of “Beneficenza e Filogenia Riunite”) the membership, among others, of the violonist and conductor Marco Battagel and of the philosopher and politician Petros Vrailas Armenis is particularly observed. The latter is also the writer of a detailed essay on music in Greek (1856). The activities of the “Grand Orient of Greece” offer us also some information regarding the participation of (not initiated) bandsmen of the newly established Corfu Philharmonic Society during the Saint John feast. The “Pythagoras” n. 654 lodge (under UGLE, established in 1838) had also musicians among its members, the vast majority of them being military bandmasters of the British Army. Particular mention is given to Dionyssios Rodotheatos, who, apart from being an opera and symphonic music composer, was one of the few Greeks to be initiated (1874) in the aforementioned lodge (also serving as its organist). Among the military bandmasters and freemasons, the presence of Gaetano De Angelis and Niccoló Olivieri is particularly interesting, since they continued their studies in Corfu by the side of Nikolaos Mantzaros and offered their musical experience both in the opera theatre and to the emerging civic bands’ activity in Corfu and Cefalonia. Finally, the music and the musicians presence is also traced in the “Phoenix” lodge during the period under the jurisdiction of the Grand Orient of France (1843-1929). Some musicians that were members of this, still active, lodge include the composers Spiros Xindas, Spiros Samaras, Alexandros Grek, Gerasimos Rombotis and Spiros Doukakis, several bandmasters (both Greek and Italian) of the local civic bands, the military bandmaster and composer Andreas Seiler, and certain opera singers and musicians of Corfu’s theatre. The lodge’s minutes books offer also some glimpses into the actual musical practice during its meetings, i.e. the potential engagement of dilettant members to sing during certain ceremonies, the instrumental role of people such as Xindas in the activity’s coordination, the use of a portable organ during ceremonies and initiations and the participation of bandsmen of the Corfu Philharmonic Society in the lodge’s early solstice feasts. Finally, particular observations are dedicated to the opera The Parliamentary Candidate (1867), the first full-scale opera in Greek, since it can be described as “an opera of freemasons”, since not only its composer (Spiros Xindas) and its librettist (Ioannis Rinopoulos) were freemasons, but also most of its organizers and certain of its singers. Masonic ideas may also be traced in parts of its libretto.

Η λαϊκή πολυφωνία είναι ένας όρος σχετικά νεώτερος στη λαογραφική και εθνομουσικολογική έρευνα στη χώρα μας. Στο παρόν άρθρο εστιάζουμε στη λαϊκή μουσική πολυφωνία, όπως αποτυπώνεται στις τραγουδιστικές πρακτικές του χωριού Κάτω Γαρούνας στην περιοχή της Μέσης Κέρκυρας. Υιοθετούμε μία ανθρωπολογική προσέγγιση στην εθνομουσικολογική έρευνα, καθώς αντιμετωπίζουμε το λαϊκό/παραδοσιακό τραγούδι ως μουσική πράξη και έκφραση της καθημερινής ζωής των κατοίκων του χωριού. Αυτή η βιωμένη μουσική πράξη αναδεικνύεται σε έκφραση της ανθρώπινης μουσικότητας. Θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της λαϊκής πολυφωνίας, όπως αυτή απαντάται στη Μέση Κέρκυρα. Θα εξετάσουμε επίσης πώς βιώνεται το τραγούδι στον «τόπο» και από τους ντόπιους σήμερα, μέσα από μία αναστοχαστική κριτική ερευνητική ματιά. Συνεκτιμώντας πτυχές της έρευνας για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, η έρευνα αυτή επιχειρεί να αναδείξει στοιχεία της επτανησιακής λαϊκής πολυφωνίας, όπως αυτή απαντάται στη μουσική έκφραση του Κάτω Γαρούνα.

Ιωάννης ΤΣΙΟΥΡΗΣ Μία άγνωστη τοιχογραφημένη σύνθεση Βαπτίσεως του Χριστού με σκηνές του βίου του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Κέρκυρα (Πίνακες 112-114) Η μνημειακή ζωγραφική της μεταβυζαντινής περιόδου στην Κέρκυρα έχει μελετηθεί από τον Καθηγητή Δημήτριο Τριανταφυ όπουλο 1 . H ύπαρξη στο νησί ικανού αριθμού εντοίχιων συνό ων μαρτυρεί μια πλούσια παραγωγή, η οποία συνδυάζεται με την, επίσης, αντίστοιχης σημασίας κυκλοφορία φορητών εικόνων 2 . Παρά, όμως, την ύπαρξη τοιχογραφημένων ναών ήδη από τη μεσοβυζαντινή εποχή 3 , από τον 17ο αιώνα η τοιχογράφηση φθίνει, με αποτέ εσμα, κυρίως κατά τον 18ο αιώνα, να περιορίζεται συνήθως στο Ιερό και μά ιστα όχι σε ό ους τους ναούς. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο αισθητό εντός της πό εως της Κέρκυρας, όπου παρατηρείται σημαντική απουσία τοιχογραφημένων συνό ων 4 .

Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, καθώς και η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περι εχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Στα άρθρα του παρόντος τόμου ακολουθήθηκαν οι ορθογραφικές επιλογές των συγγραφέων. ISBN 978-960-6878-80-0 © 2015 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΠΟΝ EΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΠΟΝ Μακρυγιάννη 23-27, 107 42 Αθήνα τηλ. 210 9235 098, 210 9214 089 e-mail: [email protected] www.kaponeditions.gr ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΠanΑγΙΩΤΗ Λ. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΒΑΣΙΛHΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ -ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥΡΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕυγΕΝικΗ υΠΟΣΤΗΡιΞΗ ΤΩΝ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΔΡΥΜΑ Α. Γ. ΛΕΒΕΝΤΗ ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΕΝΤΡΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ -AΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΥΨΟΥΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΠΟΝ With the kind support of THE J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION A. G. LEvENTIS FOUNDATION A. G. LEvENTIS GALLERY CENTRE FOR BYzANTINE RESEARCH -ARISTOTLE UNIvERSITY OF THESSALONIKI KALYPSO AND GREGORY GRIGORIADIS FOUNDATION KAPON EDITIONS οργανωτικh Επιτροπh γιωργοσ κακαΒασ • Βασιλησ κατσαροσ • Χαρα κωνσταντινιΔη αριστοτελησ μεντζοσ • ιωακειμ ΠαΠαγγελοσ αθανασιοσ σεμογλου • αναστασια τοyρτα • κωνσταντινοσ τσουρησ Επιστημονικη Επιτροπη Παναγιωτα ασημακοΠουλου-ατζακα • γιωργοσ Βελενησ ευγενια ΔρακοΠουλου • σοφια καλοΠιση-Βερτη Βασιλησ κατσαροσ • Χρυσανθη μαυροΠουλου-τσιουμη ΧαραλαμΠοσ μΠουρασ • νικοσ νικονανοσ NaNcy PattersoN ŠevČeNko • olga PoPova • eNgeliNa smirNova JeaN-Pierre sodiNi • goJko subotić Δημητριοσ τριανταφυλλοΠουλοσ • νανω ΧατζηΔακη Στὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν (2007). ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 25 Le symboLisme de La croix dans L'architecture reLigieuse et sa fusion avec Les martyria À pLan centré aux iv e et v e siÈcLes Jean-Pierre SODini 37 mt carmeL, pythagoras and eLijah's cave. context and meaning aSher OvaDiah 47 Ο ΝΑoΣ ΤΟΥ ΑΓiΟΥ ΣΤΕφaΝΟΥ ΣΤΟΝ «ΠΑΛΙo» ΜΑΝΤΑΜaΔΟ ΛeΣΒΟΥ. ΜΙΑ ΠρΩΤΗ ΠρΟΣΕΓΓΙΣΗ μαρια κ. τσιτιμακη 57 Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΟ ΤΗΓΑΝΙ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΝΗΣ. ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟρΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ αγγΕΛικη μΕξια 67 ΣΥΜΒΟΛh ΣΤh ΜΕΛeΤΗ ΤΗ Σ ΝΑΟΔΟΜiΑΣ ΣΤhΝ ΚρhΤΗ ΚΑΤa Τh ΜΕΣΟΒΥζΑΝΤΙΝh ΠΕρiΟΔΟ. ΜΝΗΜΕΙΑΚeΣ ΜΑρΤΥρiΕΣ Ειρηνη ν. ΘΕοΧαροποΥΛοΥ 79 ΣΤΑΥρΟΕΙΔΕiΣ ΕΓΓΕΓρΑΜΜeΝΟΙ ΝΑΟi ΜΕ ΣΥΝΕΠΤΥΓΜeΝΟ ΔΥΤΙΚo ΣΚeΛΟΣ δημhτρησ αΘανασοYΛησ -μιΧaΛησ κaππασ 97 Η χρΟΝΟΛoΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙaΣ ΜΗΤρΟΠoΛΕΩΣ ΣΕρρΩΝ κωνσταντινοσ τσοΥρησ 107 ΕΠΑΝΕξΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑρχΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΑΝΤΟρΙΝΗΣ κΛημησ ασΛανιδησ 115 ΠΑρΑΤΗρhΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΜoρφΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥh ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜaΤΩΝ ΤΩΝ θΥρΩΝ ΣΤΗ ΒΥζΑΝΤΙΝΗ ΑρχΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ σταYροσ μαμαΛοYκοσ 127 the epirote ΙΝput in the architecture of byZantine macedonia and of serbia around 1300 Slobodan ĆurčiĆ ΧαρaΛαμποσ μποYρασ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 13 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Λ. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ νανω Χατζηδακη 18 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ toy ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Λ. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟy ιωακΕιμ α. παπαγγΕΛοσ 24 ΣΥΝΤΟΜΟΓρΑφΙΕΣ -abbreviations ΜΙΚΡΟΤΕΧΝΙΑ 193 ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ ΣΤΑΥρΟΙ ΤΗΣ ΠρΩΙΜΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΒΥζΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕρΙΟΔΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ φΛωρα καραγιαννη 205 ΑΝΑΓΛΥφΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΕΙΚΟΝΙΔΙΑ ΒΥζΑΝΤΙΝΩΝ χρΟΝΩΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ Π.& Α. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ κωνσταντινοσ σκαμπαΒιασ 213 ΒΥζΑΝΤΙΝΑ ΜΟΛΥΒΔΟΒΟΥΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ θρΑΚΗ νικοσ ζηκοσ ΓΛΥΠΤΙΚΗ 181 ΑρΤΑ. ΤΟ ΒΥζΑΝΤΙΝΟ ΤΕΜΠΛΟ ΤΗΣ ΒΛΑχΕρΝΑΣ ΒαρΒαρα παπαδοποΥΛοΥ ΨΗΦΙΔΩΤΑ 273 Η «ΟΙΚiΑ ΤΟΥ ΜaρΚΟΥ ΑiΛΙΟΥ ΣΑΒ(Ε)ΙΝΙΑΝΟy» ΣΤΗΝ ΚΩ: ΠρΩΤΗ ΠρΟΣΕΓΓΙΣΗ Ερση μπροΥσκαρη 285 eΝζΩΔΗ ΚΛΗΜΑΤiΔΑ ΜΕ φΟiΝΙΚΑ. ψΗφΙΔΩΤh ΠΑρaΣΤΑΣΗ ΑΠo ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΤΗρΙΑΚh ΒΑΣΙΛΙΚh ΤΗΣ «ΠΛΑΤΕiΑΣ ΣΙΝΤρΙΒΑΝiΟΥ» ΣΤΗ θΕΣΣΑΛΟΝiΚΗ μΕΛiνα παϊσiδοΥ 295 an earLy christian compLex with mosaic fLoors at aghia KyriaKi, Livanates coast, phthiotis. new evidence of a fLourishing centre geOrge KaKavaS 303 ΤΟ ψΗφΙΔΩΤΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΟΙχΟΥ ΣΤΟn ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤρΙΟΥ αριστοτΕΛησ μΕντζοσ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ 311 particuLarities of byZantine art of the 1070s to 1080s (gospeLs at the nationaL Library in athens, cod. 57) Olga POPOva 321 ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ syn. gr. 225 ΤΟΥ ΙΣΤΟρΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΣχΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟyΠΟΛΗ -ΜΥΣΤρaΣ -aΓΙΟΝ oρΟΣ (;) -ΜoΣχΑ ροδονικη ΕτζΕογΛοΥ -elina DOBrYnina ΠΟΙΚΙΛΑ 223 oi ΚΑΝΤΑΚΟΥζΗΝΟΙ ΣΤΗ ΣΕρΒΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΝΕΣ toΥΣ Gojko SuboTiĆ 233 Ο ΑΓΙΟΣ ΑχΙΛΛΙΟΣ ΚΑΙ Η ΛΑρΙΣΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕρΗΣ ΑρχΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑρχΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΑρΤΥρΙΕΣ (ΠρΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΑφΟρΕΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ) οΛγα καραγιωργοΥ 247 Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤρΙΟΣ ΩΣ ΣΤρΑΤΙΩΤΗΣ ΕΚΤΟΣ θΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΔΥΟ ΕΜφΑΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΔΟ ΤΩΝ ΠρΟΣΚΥΝΗΤΩΝ σταΥροσ γ. γοΥΛοΥΛησ 257 ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΟ: Η ΑΛΛΗΛΟΕξΑρΤΗΣΗ ΔΥΟ ΙΣΤΟρΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ μαρια ι. καζαμια-τσΕρνοΥ 267 ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤὴ ΒΥζΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ Τh ΔΥΤΙΚΗ ΠΑρΑΔΟΣΗ: Τὸ ΕΣΩΤΕρΙΚΟ ΣΠΙΤΙΩ Ν ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤh ΒΕΝΕΤΙΑ (17ΟΣ ΑΙ.) ΧρΥσα μαΛτΕζοΥ EΠΙΓΡΑΦΙΚΗ 331 ΤΑ ΠρΙΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΤa ΤΟ s(ex) ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚeΣ ΕΠΙΓρΑφeΣ ΤΩΝ χρΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ χρΟΝΩΝ γΕωργιοσ ΒΕΛΕνησ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ 341 the choir of saints in the middLe byZantine monumentaL decoration. the evidence of the 9th-11th century waLL-paintings in cappadocia anna ZaKharOva 347 perception de L'héritage byZantin dans Les peintures muraLes découvertes sous Le duomo de sienne lYDie haDermann-miSguich 357 ΟΙ ΤΟΙχΟΓρΑφΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩρΓΙΟΥ ΤΟΥ ΣΑΚΚΑ ΣΤΗ ΓΙΑΛΟΥΣΑ, ΕΠΑρχΙΑΣ ΑΜΜΟχΩΣΤΟΥ, ΣΤΗΝ ΚΥΠρΟ μαρια παναγιωτιδη-κΕσισογΛοΥ 367 ΛΗΣΤΗΣ-ΑΓΓΕΛΟΣ (;) ΒασiΛησ κατσαρOσ 377 ΤΟ ΑΣΚΗΤΑρΙΟ ΤΩΝ «ΑΓΙΩΝ» ΣΤΗΝ ΠΕρΙΟχΗ ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. ΠρΩΤΕΣ ΠΑρΑΤΗρΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΒΥζΑΝΤΙΝΟ ΣΥΝΟΛΟ ιωαννησ π. ΧοΥΛιαρÁσ 389 Η θΕΟΤΟΚΟΣ Χωρα τοῦ αΧωρητοῦ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤρΙΟ ΣΤΗ ΜΠΟΜΠΟΣΤΙΤΣΑ ΤΗΣ ΚΟρΙΤΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟ φΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΟχΙΤΗ ιωαννησ ΒιταΛιωτησ 399 the painter Leontios the deacon. a contribution to the worK of a 14th-century cypriot painter chara KOnStantiniDi -neKtariOS ZarraS 407 ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΓρΑφΙΚo ΠρoΓρΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΑθΟΛΙΚΟy ΤΗΣ ΜΟΝhΣ ΠΕρΙΒΛeΠΤΟΥ ΣΤΟΝ ΜΥΣΤρa ΚΑΙ ΤΟ ζhΤΗΜΑ ΤΟΥ ΚΤhΤΟρΑ μΕΛiτα ΕμμανοΥhΛ 417 Η ΤΟΙχΟΓρΑφΙΚh ΔΙΑΚoΣΜΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟy ΤΗΣ ΠΑΝΑΓiΑΣ ΣΤΟ χΩρΙo ΜeρΩΝΑΣ ΑΜΑρiΟΥ: ΝeΑ ΣΤΟΙχΕiΑ μαρια μπορμποΥδακη 429 h ΣφΑΓh ΤΩΝ ΝΗΠiΩΝ ΣΤΗ ΛΙΤh ΤΟΥ ΠρΟφhΤΗ ΗΛiΑ θΕΣΣΑΛΟΝiΚΗΣ μαρiα καμποYρη-ΒαμΒοYκοΥ 441 ΠΑρΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕρΑΣ ΠΑρΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗ ρΟΔΟ (13ΟΣ ΑΙ. -Π. 1500) ιωαννα μπιΘα 457 angeLs with instruments of the passion around the virgin in the apse. a LocaL phenomenon in serbian art BraniSlav tODić 465 Fresques sur la Façade orientale des églises À Kastoria. une pratique Byzantine inconnue niKOlaOS SiOmKOS 473 ΜΟΝh ΤΗΣ ΚΟΙΜhΣΕΩΣ ΤΗΣ θΕΟΤoΚΟy ΣΤΗ ΜΟΛΥΒΔΟΣΚΕΠΑΣΤΟ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙρΟ ΕΥΘΥμιοσ ν. τσιγαριδασ 481 aΓΙΟΣ ΓΕΩρΓΙΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΛΑψΙΣΤΑ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. ΠΑρΑΤΗρΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΟΙχΟΓρΑφΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1508 μΥρτaΛη αΧΕιμaστοΥ-ποταμιaνοΥ 491 La composition absidaLe À Bălineşti et ses composantes hymnographiques mariaLes athanaSSiOS SemOglOu

Denise-Chloe Alevizou, Western art in the work of Panaghiotis Doxaras. The Lefkada icons- translation works- the ceiling paintings of St. Spyridon church in Corfu, Society for Lefkadian Studies, Athens 2021, p.302  ill. p.38  ISBN 978-960-7498-73-1
summary in English pp. 279-283.

The study presents new evidence on western art sources identified in the major works of  Panaghiotis Doxaras (Peloponnese, Mani 1662-Corfu 1729), offering  insights into aspects of his work that  lead to a new understanding of  the importance of his contribution to art  theory and practice in the Venetian-ruled Ionian islands of the early 18th century.

Τhe present project deals with the incorporation of the digital audiovisual
interactive media into the design of the strategic visual communication of a
store. More precisely, it focuses on the practical processes and the theoretical
framework of the development of a window display. Furthermore, it studies the
formation of the image of a store, which is achieved by the combination of
audiovisual arts and modern technology.

The intense competition existing in trade is constantly imposing new
methods for the effective increase of sales. The presentation and the display of
the product to the customer is the most important way of increasing sales and it
is becoming more and more popular as an advertising tool.4 The exposure
techniques and visual enforcement of the products, both inside the store and on
the shop windows, in the most original and attractive way, which aim at
attracting the customer and at arising interest for buying and selling, are included
in a wider framework of design, communication and selling called "Visual
Merchandising".

Despite the fact that at that sector there are specific rules of design, both
the new technologies available to us and the interest for pictorial originality,
innovation and attraction call for the expansion of its trends.
For this purpose, a composite audiovisual application was designed, in the
form of an interactive video-installation in order to be used on a window display.
The project is called "SPRING Explosion" and it was presented on the 25th of May
2012 at the Mezzo Mezzo boutique, in the town of Corfu, introducing the Mary
Katrantzou Spring/Summer 2012 collection, for the Audiovisual Arts Festival of
the Audiovisual Arts Department of the Ionian University.

Η παρούσα εργασία μελετά την ενσωμάτωση των ψηφιακών οπτικοακουστικών
διαδραστικών μέσων στο σχεδιασμό της στρατηγικής οπτικής επικοινωνίας ενός
καταστήματος και συγκεκριμένα εστιάζει στις πρακτικές διαδικασίες και το
θεωρητικό πλαίσιο ανάπτυξης μιας βιτρίνας. Επίσης, διερευνά τη διαμόρφωση της
εικόνας του προϊόντος και του καταστήματος, που επιτυγχάνεται με το συνδυασμό
οπτικοακουστικών τεχνών και σύγχρονης τεχνολογίας.
Ο έντονος ανταγωνισμός που επικρατεί στο εμπόριο επιβάλλει συνεχώς
νέες μεθόδους για την αποτελεσματική αύξηση των πωλήσεων. Η παρουσίαση και
η έκθεση του προϊόντος στον πελάτη αποτελεί το σημαντικότερο τρόπο αύξησης
των πωλήσεων και αποκτά όλο και μεγαλύτερη αξία ως εργαλείο της διαφήμισης.

Οι τεχνικές προβολής και οπτικής ενδυνάμωσης των προϊόντων στους χώρους του
καταστήματος και των βιτρινών με τον πιο πρωτότυπο και ελκυστικό τρόπο, με
σκοπό την προσέλκυση πελατών, την δημιουργία ενδιαφέροντος για αγορά και
πώληση εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλαίσιο σχεδιασμού, επικοινωνίας και
πώλησης που ονομάζεται «Visual Merchandising».

Παρόλο που στον τομέα αυτό υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες σχεδίασης,
τόσο οι νέες διαθέσιμες τεχνολογίες, όσο και το ενδιαφέρον για εικαστική
πρωτοτυπία, καινοτομία και ελκυστικότητα επιβάλλει τη διερεύνηση των τάσεων
του.Για το σκοπό αυτό σχεδιάστηκε μια σύνθετη οπτικοακουστική εφαρμογή με
τη μορφή διαδραστικής βίντεο-εγκατάστασης για βιτρίνα καταστήματος. Το έργο
ονομάζεται «SPRING Explosion» και παρουσιάστηκε στις 25 Μαΐου 2012 στο
κατάστημα ρούχων Mezzo Mezzo της πόλης της Κέρκυρας για τη συλλογή ρούχων
Άνοιξη/Καλοκαίρι 2012 της Μαίρης Κατράντζου, στα πλαίσια του φεστιβάλ
οπτικοακουστικών τεχνών του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου
Πανεπιστημίου.

Στην εργασία παρουσιάζεται ο άγνωστος Κερκυραίος νοτάριος Θεόδωρος Βρανιανίτης και δημοσιεύονται εβδομηνταεννέα (79) συνολικά νοταριακές πράξεις του των ετών 1479-1516, κατάλοιπα των διασκορπισμένων και χαμένων σήμερα καταστίχων του. Η εργασία εντάσσεται στην κατηγορία της έκδοσης πηγών και χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος, η Εισαγωγή (σ. 7-37), χωρίζεται σε επιμέρους ενότητες. Κατ? αρχάς επισημαίνεται η έλλειψη επαρκούς νοταριακού υλικού για τον 15ου αιώνα, εντοπίζεται η αιτία στις αλλεπάλληλες καταστροφές που υπέστη η πόλη της Κέρκυρας από τις αρχές του 15ου αιώνα και εξής και αναδεικνύεται η σημασία του εντοπισμού και της έκδοσης των πράξεων του νοταρίου Θεοδώρου Βρανιανίτη για την ιστορία του τόπου.

Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται οι αρχειακές ειδήσεις που συγκεντρώθηκαν για το οικογενειακό περιβάλλον του νοταρίου. Στην τρίτη ενότητα γίνεται αναλυτική παρουσίαση και περιγραφή των σπαραγμάτων των καταστίχων και των νοταριακών πράξεων του νοταρίου, που εντοπίστηκαν στο Ιστορικό Αρχείο της Κέρκυρας και εκδίδονται. Οι περισσότερες πράξεις (69 συνολικά) εντοπίστηκαν ανάμεσα στα νοταριακά κατάστιχα άλλων νοταρίων (Συμβολαιογραφικά Μ.225 (Κωνσταντίνος και Δημήτριος Μοναστηριώτης), Διάφοροι Συμβολαιογράφοι 10), μία πράξη της 28 Αυγούστου 1500 σε περγαμηνή (Ενετοκρατία 109, υποφ. 3, αρ. 6) και οι υπόλοιπες πράξεις, που δεν είναι πρωτότυπες αλλά αντίγραφα, σκόρπιες σε άλλες αρχειακές σειρές (Διάφοροι Συμβολαιογράφοι 14, ΄Εγγραφα Εκκλησιών 259, Ενετική Διοίκηση 454, Ενετοκρατία 46). Στην Εισαγωγή δίνονται, τέλος, πληροφορίες για την εικόνα της γραφής του νοταρίου, τη γλώσσα, την ορθο­γραφία του κειμένου, τους εκδοτικούς κανόνες και τα χρησιμοποιούμενα κριτικά σημεία.

Στο δεύτερο μέρος (σ. 39-111) εκδίδονται οι πράξεις του νοταρίου. Στην έκδοση των πράξεων ακολουθείται η διπλωματική μέθοδος, προσαρμοσμένη στις ιδιοτυπίες του κειμένου και συμφωνα με τους κανόνες τους οποίους ο συγγραφέας διατύπωσε με σαφήνεια στην Εισαγωγή. Οι πρά­ξεις εκδίδονται με βάση την αρχειακή πηγή στην οποία εντοπίστηκαν και τοποθετημένες σε χρονολογική σειρά, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον μελετητή να ανασυ­στήσει την εικόνα και τη θεματολογία των χαμένων καταστίχων.

Ακολουθεί Γενικό Ευρετήριο ονομάτων και όρων (σ. 113-128). Η εργασία κλείνει με πέντε Πίνακες (σ. 129-133) με χαρακτηριστικά δείγματα της γραφής του νοταρίου Θεοδώρου Βρανιανίτη αλλά και της κατάστασης στην οποία βρίσκονται σήμερα τα σπαράγματα των καταστίχων του.

Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, MIS:296442 Π 4.3.7: «Πρόσθετο ψηφιακό υλικό για τη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας: Ψηφιοποίηση Αρχείου Γεωργακά.» Ολυμπία Βρακοπούλου, «Εισαγωγή» (για το έργο Ιστορία του Ταγιαπιέρα του Ιάκωβου Τριβώλη) Σελίδα 1 Ολυμπία Βρακοπούλου, «Εισαγωγή» (για το έργο Ιστορία του Ταγιαπιέρα του Ιάκωβου Τριβώλη) Η Ιστορία του Ταγιαπιέρα είναι ένα εγκωμιαστικό και θριαμβευτικό ποίημα, γραμμένο από τον Κερκυραίο Ιάκωβο Τριβώλη για τη νίκη του ναύαρχου Ταγιαπιέρα (Giovanni Antonio Tagliapietra) επί των πειρατών, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Κέρκυρας και των αλβανικών ακτών τον Ιανουάριο του 1520. Με την πτώση του βυζαντινού κράτους αυξάνονταν συνεχώς οι κίνδυνοι και η ανασφάλεια στην περιοχή, κάτι που δυσχέραινε ή και καθιστούσε αδύνατο το εμπόριο και τη ναυτιλία. Με τις κατακτήσεις των Οθωμανών αυξήθηκαν οι δυσκολίες για την Κέρκυρα, η οποία επιδιδόταν σε εμπόριο αλατιού στις αλβανικές και τις δαλματικές ακτές. Παρ' όλες τις συμφωνίες μεταξύ της Βενετίας και της οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι πειρατές συνέχιζαν τις καταστροφικές τους επιδρομές και λεηλασίες, με αποτέλεσμα ο στόλος της Βενετίας να αναλάβει την αστυνόμευση του Ιονίου (Irmscher 1956, 16-17). Ως προς το περιστατικό που περιγράφεται στο ποίημα, μπορούμε να το σκιαγραφήσουμε ως εξής: τη νύχτα της 25ης Ιανουαρίου 1520 ένα πειρατικό πλοίο, που βρίσκεται υπό τις διαταγές του διαβόητου πειρατή Moro, συναντιέται στην περιοχή του Δυρραχίου με μια βενετσιάνικη γαλέρα με ναύαρχο τον Giovanni Antonio Tagliapietra. Σημαντικές πληροφορίες για το συγκεκριμένο περιστατικό περιέχονται στο άρθρο του Pesenti «Breve nota sull' episodio di Tagliapietra narrato da G. Trivolis», όπου παρατίθενται αδημοσίευτα στοιχεία που πηγάζουν από δύο προσωπικές επιστολές του βενετού ναύαρχου προς τον αδελφό του (Pesenti 1925, 322-332). O Ταγιαπιέρα, επιστρέφοντας από τις χώρες της Ανατολής, συνάντησε στα παράλια της Αλβανίας ένα κατεστραμμένο πλοίο. Έτσι, έμαθε ότι στην περιοχή βρισκόταν ο κουρσάρος Moro και κατευθύνθηκε προς το Δυρράχιο προκειμένου να τον αντιμετωπίσει. Η ναυμαχία ήταν σκληρή και αιματηρή: αποκεφαλίστηκε ο Boutala-Rais, ενώ ο Ταγιαπιέρα διέταξε τους μισθοφόρους του να στοχεύουν στα κεφάλια, τα πόδια και τα χέρια. Μάλιστα, οι Οθωμανοί, προκειμένου να σωθούν, σκαρφάλωναν στα πανιά και τότε οι Βενετσιάνοι άρχισαν να σημαδεύουν τα σχοινιά και τα κατάρτια. Με τις κατάλληλες στρατηγικές κινήσεις ο

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ Ἡ παρούσα ἐργασία καταγράφει ἰδιωτικὲς βιβλιακὲς συλλογὲς ποὺ συγκροτήθηκαν στὰ χρόνια τοῦ βενετικοῦ Κράτους τῆς Θάλασσας στὸ νησὶ τῆς Κέρκυρας-μία κτήση γεωγραφικὰ πλησιέστερη στὴ μητρόπολη ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες καὶ μακρόβια ὅσο περί που καὶ ἡ Κρήτη-μέσα ἀπὸ τὰ «ἀποτυπώματά» τους ποὺ ἐντοπίστηκαν στὰ ἔγγρα φα ποὺ φυλάσσονται στὸ τοπικὸ Ἱστορικὸ Ἀρχεῖο. Δὲν θὰ ἦταν παραπλανητικό, ἂν ἡ ἐργασία εἶχε τίτλο «Οἱ βιβλιοθῆκες στὸ Ἀρχεῖο», γιατὶ στηρίζεται κατὰ κύριο λόγο στὸ ἀρχειακὸ ὑλικό, διαθῆκες καὶ ἰνβεντάρια, ἀπο γραφὲς δηλαδὴ κινητῆς περιουσίας, ποὺ εἶναι θησαυρισμένα στὰ νοταριακὰ κατάστι χα. Πρόκειται γιὰ μία προσπάθεια ἀποδελτίωσης ὅσων βιβλιακῶν συλλογῶν ἔχουν καταγραφεῖ, μὲ στόχο τὴν παρουσίαση τοῦ πολιτιστικοῦ κλίματος σὲ μία περιφερεια κὴ βενετικὴ κτήση, κεντρικὴ ὡστόσο γιὰ τὸ Κράτος τῆς Θάλασσας. Οἱ Βενετοὶ ὑπήκοοι τοῦ ἑλληνικοῦ χώρου θέλγονταν ἀπὸ τὸν τρόπο ζωῆς τῶν κυ ρίων τους, ἀκολουθοῦσαν συμπεριφορές, ἀντέγραφαν πρακτικὲς καὶ μιμοῦνταν τὴ μόδα ἐκείνων, σὲ ἔνδυση, διατροφή, καθημερινὴ ζωή, κοινωνικὲς ἐκφράσεις, «κατανα λώνοντας» πολιτιστικὲς τακτικὲς τῶν Βενετῶν. Ἡ βιβλιοθήκη στὰ σαλόνια τῶν πατρικίων, ὡς ἐτικέτα κοινωνικῆς τάξης, σύμβολο εὐμάρειας καὶ συμμετοχῆς στὴ νομὴ τῆς ἐξουσίας ἦταν ἀρκετὰ προκλητικὴ γιὰ ἀντι γραφὴ ἀπὸ ἐκείνους φυσικὰ τοὺς ὑπηκόους ποὺ εἶχαν πρόσβαση καὶ εἰκόνες ἀπὸ τὶς βιβλιοθῆκες τῆς μητρόπολης. Στὴν Κέρκυρα ὅμως, στοὺς πρώτους αἰῶνες τῆς βενετικῆς παρουσίας, ὑπῆρχε ἤδη διαμορφωμένο ἕνα βιβλιοφιλικὸ κλίμα ἀπὸ γηγενεῖς λόγιους τὸ ὁποῖο ἔγινε ἐντονότερο μὲ τὴν παρουσία τῶν Βυζαντινῶν προσφύγων στὸ νησί. Ὁ Ἰανὸς Λάσκαρης, κατὰ τὴν ἀποστολή του στὴν Ἀνατολὴ εἰς ἄγραν ἑλληνικῶν χειρογράφων, κατέγραψε σημαντικὲς κιβωτοὺς φύλαξής τους, ποὺ ἀνῆκαν σὲ κορφιάτικες οἰκογένειες ἀλλὰ καὶ σὲ ξένους, ἤδη μόνιμα ἐγκατεστημένους στὸ νησὶ μετὰ τὴ διάλυση τῆς βυζα ντινῆς αὐτοκρατορίας. Στὸν ἑπόμενο αἰώνα δραστηριοποιήθηκαν ἐκεῖ γραφεῖς καὶ ἔμποροι χειρογράφων ποὺ προμήθευαν Εὐρωπαίους κοσμικοὺς καὶ ἐκκλησιαστικοὺς ἀξιωματούχους, οἱ ὁποῖοι ἐπιζητοῦσαν ἑλληνικὰ χειρόγραφα, ἔχοντας κατὰ νοῦ προ τάγματα τῆς Ἀναγέννησης καὶ τοῦ οὐμανισμοῦ. Οἱ κερκυραϊκὲς βιβλιοθῆκες ἐκείνων 06_Tzivara_epilegomena.indd 411 21/03/2022 15:21

Π. Λ. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Π. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Δ. ΡΗΓΑΚΟΥ, Δ. Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ι. Π. ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ, Ευρετήριο των Βυζαντινών Τοιχογραφιών της Ελλάδος. Ιόνια Νησιά, Αθήνα 2018, 256 σελ., 292 έγχρωμες και ασπρόμαυρες εικόνες, αρχιτεκτονικά σχέδια και σχέδια τοιχογραφιών, 4 χάρτες. ISBN: 978-960-404-342-2.

P. L. VOCOTOPOULOS, P. DIMITRAKOPOULOU, D. RIGAKOU, D. D. TRIANTAPHYLOPOULOS, I. P. CHOULIARAS, Corpus of the Byzantine Wall-Paintings of Greece. The Ionian Islands (in Greek), Athens 2018, 256 pp., 292 color and B/W photographs, architectural plans and sketches of wall paintings, 4 maps. ISBN: 978-960-404-342-2.

«‘They are my instruments the Council, the Police, the Lord High Commissioner and the Senate’: A ‘parliamentary candidate’ criticises  the pre-Unification and post-Unification Corfu», paper presented in the 10th International Panionian Conference (Corfu, 30/4-4/5/2014)
The comic opera O ypopsifios [The Parliamentary Candidate] by Spyros Xyndas and Ioannis Rinopoulos was premiered in 1867 in Corfu and is acknowledged as the earliest full-scale opera in Greek. Nonetheless, under its seemingly comic plot its creators launch a severe social critic, which despite being temporally dispositioned during the British Administration's period (1814-1864, and more precisely in 1857), it remained a reality also during the post-unification years. This critic had two main directions, namely the tantalizing agrarian issue of Corfu and the politicians' immorality. The present essay underlines and comments on these issues based on the 1867 premiere's  libretto.

Venetian officials in the terraferma and stato da mar were expected to walk a fine line between lordliness and modesty in the exercise of their administrative duties. But the desire to achieve a measure of personal magnificence– discouraged at home by the traditional ethos of mediocritas -- was irresistible. Coats of arms proliferated on public structures, lavish ceremonial entries and exits became the norm, and local elites honored departing officials with expensive gifts. 
This paper tracks the interplay between such initiatives in self-glorification and legislative attempts by the Venetian Senate and Council of Ten that attempted to circumscribe activities and objects that promoted the cult of the individual over the celebration of the Serenissima during the early modern period (15-18th centuries).

Strange as it may sound, the symbol par excellence of Corfu,
one of the most photographed places in Greece, the Pontikonisi
(Mouse Island) has not been studied historically: not even one
monograph highlights the symbolism and the imaginary all
around it. In fact we do not know anything about it! Although, it
has influenced arts in a unique way.
The presentation utilizes the unique cultural background of
Corfu and through the analysis of the picturesque island outlines
a unique history of the relationship of man and the natural
environment: starting from the mythical narrative about the
petrified ship of Odysseus, the esoteric aspects of his visit in the
island of Feakes and the interpretation of the lone visits of
Queen Elizabeth are combined with the famous work «Island
of the Dead», of symbolist Arnold Böcklin, and two other
inspired works: the Rachmaninoff’s symphonic poem and the
American horror b- movie (1945) with Boris Karloff. Besides
these, will be presented the «unknown» psychedelic,
transcendental and metaphysical avant-garde story of the
American poet Hilda Doolittle with the title «Pontikonisi»
(Mouse Island) written in 1932 after a visit to Corfu. The poet
was in psychoanalysis with Sigmund Freud in Vienna during
1933-1934 and expressed her Corfu experience. Her visions also
used during the theoretical and applied pioneering involvement
with the cinema (1930’s film Borderline).

A famous tourist attraction, known mainly only for its natural
beauty, is studied as self transcendence limit. It is like the Room
in the Andrei Tarkovsky's Stalker: it fulfills not just the
wishes of a visitor, but the true unconscious desires of those that
come in.

Depuis le XIX e siècle, les jugements émis par les historiens sur le rôle et la position de l'état de Venise et de ses représentants dans les états du Levant, 1 en d'autres termes, sur la nature du régime vénitien, sont partagés. Ils s'accordent cependant à reconnaître une contradiction entre les principes souvent énoncés par les autorités vénitiennes et l'administration effective. Cette approche, dont la tradition est longue, peut être rapprochée de l'appréciation péjorative formulée par Ugo Foscolo : l'obbrioso e codardo governo veneto, essendo per sè medesimo imbecile e cadente, si sostene ne'paesi sudditi non tanto con la dignità del proprio vigore, o colla santità delle leggi, bensi con la divisione perpetua del popolo. 2 Toutefois, d'importants historiens faisant souvent une sociologie avant la lettre, tels que Ermanno Lunzi dans la seconde moitié du XIX e siècle, se sont interrogés sur l'organisation politique et sociale des dominés ainsi que sur leur rôle par rapport aux dominants dans les jeux de pouvoir. 3 Il faut également reconnaître à certains historiens, comme Ioannis Paulos Kostis-Loverdos, de s'être penchés dès le XIX e siècle sur les conflits propres au groupe des dominés et sur la violence exercée à l'encontre des populations par les factions familiales et seigneuriales. 4 Ensuite, la première moitié du XX e siècle s'est bornée à la description scrupuleuse de la présence vénitienne, se fondant sur des sources documentaires dont la disponibilité allait croissant tant à Venise que dans les archives des îles Ioniennes. Cette 1 P. HIOTIS, Istoria tis Zakinthu [Histoire de Zante], Atene, 1955 2 , p. 118 et ID., Siras Istorikon Apomnimonevmaton III [Série de mémoires historiques], t. III, Corfù 1863, pp. 153-154. Pour un tableau d'ensemble des questions historiographiques relevant des deux côtés, grec et italien, et concernant aussi bien la Crète que les Îles Ioniennes, voir Italia -Grecia : temi e storiografie a confronto, Atti del convegno di studi organizzato in collaborazione con il Dipartimento di Studi Storici dell'Università Ca'Foscari di Venezia (Venezia, 20-21 ottobre 2000), a cura di C. MALTEZOU -G. ORTALLI, Venezia 2001, et notamment la contribution de D. Arvanitakis, Un viaggio nella storiografia neogreca. Immagini della Dominante e degli ordini sociali delle città Ionie (XVI -XVIII), pp. 91-112. 2

This study explores the religious conversion of Jews and Muslims to Christiantiy from the mid-17th to the 18th centuries in the international city of Venice and the portcity of Corfu. It does not focus on the subjective experiences and identity formation of candidate converts, but rather on the background situations that acted as catalysts for these people's decision to convert.

This chapter attempts to offer some new approaches and information regarding the life and the work of Domenikos Padovas (1817-1892), which possibly underline an unexpected original contribution to the mid-19th century opera, as formulated within the era’s multileveled cultural environment.
In this respect the collaboration of Padovanis with the Italian patriot and man of letters, Severiano Fogacci (1803-1885) is of particular importance. Fogacci was self-exiled in Corfu between 1831 and 1846 and was, among others, the librettist of Padovas’s two known operas, namely the one-act “comica” Il ciarlatano preso per principe (Carnival 1840) and the “seria” Dirce (February 1857, but libretto written in 1835 and published in 1843). The initial publication of Dirce’s libretto includes an introductory text, which is virtually a concise manifesto of Fogacci’s views on the ideal musical setting of his work.  Fogacci’s libretto is based on Vincenzo Monti’s 1786 five-act tragedy Aristodemo and possibly this choice is not coincidental, since the subject of the plot is related both to the notion of ancient Greece as symbol of pure classicism, and its reflection in European literature through authors like Monti.  Moreover, Monti’s work both in its original form and in its translation in Greek was very popular within the theatrical activities of nineteenth-century Greece.
Padovas’s connection with Fogacci’s thought is made clear in the way that the composer responded musically in both of the above-mentioned operatic works. Despite Fogacci’s manifesto being omitted in Dirce’s 1857 libretto, Padovas clearly follows the aesthetic objectives that the writer proposed in 1843 and at the same time demonstrates a very good understanding of music and its use within an operatic setting.

Με την ίδρυση του ελληνικού έθνους-κράτους από το 1830 και μετά, η Ελλάδα έστρεψε τον προσανατολισμό της προς τη Δύση, επιθυμώντας να υιοθετήσει τη δυτική κουλτούρα σε τομείς, όπως η πολιτική, η οικονομία, ο τρόπος ζωής, η ένδυση, οι συνήθειες, η διασκέδαση και οι πολιτιστικές πρακτικές, με την ελπίδα ν’ αποκτήσει δυτική ταυτότητα και έτσι ν’ απεμπολήσει το οθωμανικό της παρελθόν. Ο εκδυτικισμός ήρθε τόσο μέσω των Επτανήσων όσο και από Ανατολάς (παράλια Μικρασίας), μέσα από νέο σύστημα μουσικής εκπαίδευσης, νέες μουσικές πρακτικές, νέο ρεπερτόριο, που έλαβαν χώρα λόγω μίμησης αθηναϊκών κι ευρωπαϊκών προτύπων (φαινόμενο πολιτισμικής ηγεμονίας κατά τη θεωρία του Gramsci).
Οι Φιλαρμονικές εταιρείες και οι μπάντες, που ιδρύθηκαν πρώτα στα Επτάνησα κι έπειτα στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου στα πρότυπα των Ιονίων, έπαιξαν σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση΄ είχαν εκπαιδευτικό και κοινωνικό ρόλο στη μουσική ζωή των νησιών: δωρεάν διδασκαλία μουσικών οργάνων, συμμετοχή σε κοινωνικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, εξοικείωση των ευρύτερων λαϊκών τάξεων με την έντεχνη μουσική, και εξάπλωση ενός νέου ρεπερτορίου (όπερες, οπερέτες, συμφωνική μουσική, πόλκες, βαλς κ.ά.)
Το ακόλουθο κείμενο παρουσιάζει πτυχές του εξευρωπαϊσμού στην Ελλάδα, από τα μέσα του 19ου και όλον τον 20ό, μέσα από μια κριτική και συγκριτική παρουσίαση του ρόλου των φιλαρμονικών εταιρειών και μπαντών, όπως και της αποδοχής τους, στο ανατολικό (Αιγαίο) και δυτικό άκρο (Ιόνιο) της χώρας.
Η προσέγγιση είναι διεπιστημονική: Ιστορική Εθνομουσικολογία, Μουσικολογία, Ανθρωπολογικές και Λαογραφικές σπουδές, ενώ η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται βασίζεται στην έρευνα πεδίου, την αρχειακή και βιβλιογραφική έρευνα, όπως και στη μελέτη οπτικο-ακουστικών αρχείων.

Η εβραϊκή παρουσία στον ελλαδικό χώρο (4ος-19ος αι.), επιμ. Άννα Λαμπροπούλου – Κώστας Τσικνάκης (Διεθνή Συμπόσια 12), Αθήνα, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών – Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού, 2008, 155-170 (in Greek).