Ο γρίφος της ανακεφαλαιοποίησης

Τη Μεγάλη Εβδομάδα, όπως όλα δείχνουν, θα γίνουν γνωστοί οι κατ’ αρχήν όροι για τη διαδικασία κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζικών ομίλων. Ο Φίλιππος Σαχινίδης, φρονίμως ποιών, μετέθεσε προς το Υπουργικό Συμβούλιο την υπογραφή ενός τόσου σύνθετου, καθοριστικού πλαισίου στη φυσιολογική προσπάθειά του να αποδώσει τα του... Κάισαρος τω Καίσαρι.

Όμως το ερώτημα είναι εάν και σε ποιο βαθμό κάτι τέτοιο αρκεί, τη στιγμή που ξένοι αλλά και Έλληνες παράγοντες αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης ακόμη ενός (τρίτου) πακέτου βοήθειας, ένας εκ των σοφών συμβούλων της γερμανικής καγκελαρίας προβλέπει πως η Ελλάδα θα χρειαστεί και άλλο «κούρεμα» το καλοκαίρι, ενώ η τεχνική εικόνα των ελληνικών ομολόγων δεν προοιωνίζεται θεαματική εκτόνωση της κρίσης.

Αβεβαιότητα

Εν μέσω πολιτικής ρευστότητας και επιφυλάξεων των ξένων οίκων για το μετεκλογικό σκηνικό οι δηλώσεις του Λουκά Παπαδήμου (στην «24 Ore») επέτειναν το κλίμα αβεβαιότητας εντείνοντας τις επιφυλάξεις διαχειριστών και επενδυτών για την επόμενη ημέρα.

Σε αυτό το κλίμα ένας σημαντικός χρηματιστηριακός παράγοντας δικαιολογούσε τη στάση των ξένων αναφερόμενος στις τελευταίες δηλώσεις του Πέτερ Μπόφινγκερ, με τον (μάλλον... φιλικό προς το ελληνικό πρόβλημα) οικονομολόγο να βλέπει και νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μέσα στο καλοκαίρι. Όπως σημείωνε ο ίδιος, πριν καν ανακοινωθούν οι προϋποθέσεις (για τις αυξήσεις κεφαλαίου που υποχρεωτικά θα ακολουθήσουν), η αγορά επιφυλάσσεται για το αν θα χρειαστεί και νέος γύρος κουρέματος.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι τράπεζες θα επωμιστούν συνολικά από τα... τρία μνημόνια και τις... δύο αναδιαρθρώσεις ένα βάρος πάνω από το 85%, φτάνοντας ίσως και το... 100%. Δηλαδή, ολοκληρωτική διαγραφή της αξίας τους!

Βάρη 25 δισ.

Δεδομένου ότι με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα (του PSI Plus) οι ελληνικές τράπεζες επωμίζονται βάρη (τουλάχιστον) 25 δισ. ευρώ, η... αμφιβολία για έναν ακόμη γύρο κινδυνεύει να «ακυρώσει» την επικείμενη διαδικασία.

Αυτό είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί σε μία τόσο ευαίσθητη περίοδο, με τον κλάδο να παρουσιάζει (χρηματιστηριακά) εικόνα κατάρρευσης. Η αντίδραση που επιχειρήθηκε στη συνεδρίαση της 3ης Απριλίου μπορεί να παραπέμπει σε προσπάθεια του εγχώριου συστήματος να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ωστόσο τα εύλογα ερωτήματα παραμένουν.

Μέσα σε όλα αυτά προέκυψε και η «επίθεση» του Reuters κατά της Πειραιώς (του Μιχάλη Σάλλα και μελών της οικογένειάς του), για να περιπλακεί το όλο σκηνικό περισσότερο. Είναι σαφές πως σε μία τόσο κρίσιμη (για τα επιχειρηματικά, οικονομικά κ.λπ. συμφέροντα) περίοδο, όπου διακυβεύονται οι ισορροπίες και οι συμμαχίες της «επόμενης ημέρας», τα χτυπήματα κάτω και πάνω από τη ζώνη θα ενταθούν.

Προφανώς, την περίοδο που συντελείται η μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου - ισχύος στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας, θα ζήσουμε πρωτόγνωρες εξελίξεις.

Πάντως αρκετοί είναι αυτοί στην αγορά που περιμένουν και άλλες ανάλογες «εμπλοκές», όταν θα αποσαφηνιστούν οι όροι της ανακεφαλαιοποίησης. Ακούγεται λογικό πως κάποιοι εγχώριοι επιχειρηματίες θα επιχειρήσουν να... ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους με ανταγωνιστές τους, πως ξένοι κύκλοι θα επιδιώξουν να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες.

Οι ξένοι ξέρουν και επιβάλλουν το παιχνίδι τους

Πριν από έναν μήνα το «Π» ήταν το μοναδικό ίσως έντυπο που κατέγραφε πώς μέσω των ευρημάτων της BlackRock και του PSI Plus «τα ξένα συμφέροντα θα μπορέσουν να έχουν πολύ καθαρή εικόνα για την πραγματική οικονομική κατάσταση των ίδιων των τραπεζών αλλά και των βασικών μετόχων τους». Δηλαδή ότι θα γνωρίζουν ποιοι έχουν χορηγήσει (και με ποιους όρους) δάνεια σε πολιτικά κόμματα, σε πολιτικούς, αλλά και σε ΜΜΕ.

Με δυο λόγια τα «ξένα συμφέροντα» έχουν απόλυτη γνώση για τα κατά καιρούς συμβάντα, αλλά και στοιχεία. Δηλαδή τις αποδείξεις που χρειάζονται για να επιβάλουν τους όρους του παιχνιδιού τους.

Από τεχνικής πλευράς η αποσαφήνιση του βασικού όρου της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης (με... χαρτιά - ομόλογα έναντι μετρητών) φαίνεται πως λύνει έναν σημαντικό γρίφο. Μένει όμως να απαντηθούν την επόμενη εβδομάδα ακριβώς ποιο θα είναι το όριο σταθερής απόδοσης (που θα αποφέρει στο ΤΧΣ ) για τα επόμενα πέντε χρόνια (προκειμένου να μειωθεί στο μέλλον το κόστος επαναγοράς), ενισχύοντας έτσι τα κίνητρα συμμετοχής των ιδιωτών στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου.

Τα διαθέσιμα

Απαραίτητη προϋπόθεση, πως οι ιδιώτες (δηλαδή κυρίως οι μεγαλοεπιχειρηματίες, τραπεζίτες) θα έχουν είτε τα διαθέσιμα είτε τα κίνητρα είτε και τα δύο για να επαναγοράσουν τα δικαιώματα μετοχών στη λήξη της περιόδου.

Σε αντίθετη περίπτωση τα αδιάθετα είτε θα αγοραστούν από άλλους μετόχους (πιθανώς ξένους) είτε θα τιτλοποιηθούν, μειώνοντας όμως κατ’ αυτόν τον τρόπο την καθαρή θέση των υφιστάμενων μετόχων.

Οι τραπεζίτες φέρεται να ζητούν (βάζοντας και τον Παπαδήμο στο παιχνίδι της μεσολάβησης) συνολική - σωρευτική απόδοση 25% - 30% (στην πενταετία) με ενιαίο επιτόκιο (μάλλον 5%) ή κλιμακωτό (υψηλότερο για τα πρώτα 2-3 χρόνια, χαμηλότερα για τα υπόλοιπα).

Για παράδειγμα, εάν υποθέσουμε πως η Εθνική προχωρά σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στο 1 ευρώ, η τιμή επαναγοράς θα διαμορφώνεται σε 1,2-1,3 ευρώ. Προφανώς, λοιπόν, ο επαναγοράζων θα πρέπει να έχει τα απαραίτητα κεφάλαια. Θεωρητικά ένας υφιστάμενος μέτοχος έχει ως κίνητρο την πιθανή σημαντική ενίσχυση της τιμής της μετοχής μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Εάν λ.χ. η μετοχή της ΕΤΕ έχει ενισχυθεί κατά 100% (σε αυτή την περίοδο), δηλαδή στα 4 ευρώ, το μεικτό όφελος θα είναι 2,7 - 2,8 ευρώ ανά μετοχή.

Το πιθανότερο σενάριο (κατά τους χρηματιστηριακούς αναλυτές) είναι πως σε βάθος πενταετίας οι τράπεζες (σε επίπεδο κλαδικού δείκτη) θα αποφέρουν... τρελές αποδόσεις. Όσοι επιβιώσουν θα κάνουν «γερό ταμείο».

Από την πλευρά τους οι τραπεζίτες υποστηρίζουν πως η ελάχιστη συμμετοχή των ιδιωτών «κλειδώνει» στο 10%, ενώ για τα δικαιώματα επαναγοράς μετοχών (τα λεγόμενα warrants) η αναλογία θα είναι 4 προς 1. Δηλαδή για κάθε μία μετοχή (της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου) θα λαμβάνει τέσσερα δικαιώματα. Θα μπορεί δηλαδή - όταν θα έρθει η ώρα - να αγοράσει από το ΤΧΣ τις 4 μετοχές καταβάλλοντας το αναλογούν τίμημα.

To Ποντικι