Zamek Gryżów
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XIII wiek |
| Zniszczono |
1430 |
Położenie na mapie gminy Prudnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°24′06,2″N 17°30′16,6″E/50,401722 17,504611
| |
Zamek Gryżów (również Zamek Mauerberg) – zamek wybudowany około XIII wieku nad rzeką Ścinawą Niemodlińską, na terenie późniejszych Piorunkowic. Zniszczony około XV wieku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zamek gotycki[1] został wzniesiony nad rzeką Ścinawą Niemodlińską, przy dwóch szlakach handlowych. Pierwszy z nich prowadził z Wrocławia do Ołomuńca przez Nysę, Prudnik i Opawę, a drugi do Krakowa m.in. przez Białą i Głogówek[2]. Na ziemi prudnickiej była to druga pod względem znaczenia twierdza po zamku Wogendrüssel w Prudniku[3].
Według niemieckiego badacza lokalnej historii Alfonsa Nowacka zamek nosił nazwę Schweinsdorf, od ówczesnej nazwy Piorunkowic, a także Mauerberg (pol. murowana góra) i roten Hausberg (pol. góra czerwonego domu). W dawnych dokumentach występował on pod nazwą sąsiedniej wsi Gryżów[2].
Według historyka Zbigniewa Bereszyńskiego zamek zbudowany został w okresie kolonizacji miejscowych terenów pod koniec XIII wieku. Według Alfonsa Nowacka za założenie Gryżowa (oraz Lubrzy, Czyżowic i Prężyny) odpowiada śląski rycerz Jan Sybocic (Johannes Sibote)[2], który zmarł w 1233[4]. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1358[2].
W dokumencie księcia Henryka VIII Wróbla wystawionym w Prudniku 2 lipca 1392 występuje świadek Mikołaj z Gryżowa, który mógł być kasztelanem zamku. W dokumencie książąt Bolka V i Bernarda z Głogówka wymieniony jest Herburt z Gryżowa[5].
Król Czech Zygmunt Luksemburski w 1421 wraz z mieszkańcami Wrocławia, Środy Śląskiej i Namysłowa zaoferował Herburtowi pomoc w walce z wojskami husyckimi. Nie wiadomo, czy zamek Gryżów bronił się przed Husytami. Alfons Nowack, powołując się na Förstera, pisze: „Husyci przebywali w Gryżowie 14 dni i zamek nie został już odbudowany. Pierwsze nie jest prawdopodobne, ponieważ po 13 marca 1428 r. następował jeszcze pochód (husytów), a 18 dnia tego samego miesiąca nastąpiło spotkanie wojsk husyckich w Nysie – Starym Mieście, które pokonało wojska Konrada bez zajmowania miasta. O tym, że zamek Gryżów, który zresztą minimalnie został zniszczony, ponownie odbudowano, poświadczają jasno źródłowe dokumenty dotyczące wojen husyckich”[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Dereń, Projekt Mauerberg – Zamek Gryżów: Chcemy przywrócić temu miejscu pamięć [online], 25 kwietnia 2018 [dostęp 2020-05-05] (pol.).
- ↑ a b c d Andrzej Dereń, Projekt Mauerberg – Zamek Gryżów (cz. 2): Kto zbudował zamek? [online], 6 maja 2018 [dostęp 2020-05-05] (pol.).
- ↑ Projekt Mauerberg – zamek Gryżów. [online], projektmauerberg.blogspot.com [dostęp 2020-05-05] (pol.).
- ↑ Uchwała Nr LI/769/2010 Rady Miejskiej w Prudniku z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Czyżowice.
- ↑ a b Andrzej Dereń, Projekt Mauerberg – Zamek Gryżów (cz. 3): Potęga i zagłada [online], 2 czerwca 2018 [dostęp 2020-05-05] (pol.).