123 Batalion WOP

123 batalion WOP

Batalion odwodowy PB WOP
Batalion graniczny PB WOP

Budynek koszarowy gdzie stacjonował sztab 123 batalionu WOP (styczeń 2003)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951; 1984
Rozformowanie	1964?; 1989
Tradycje
Rodowód	13 komenda odcinka 42 batalion OP
Organizacja
Numer	JW 1655
Dyslokacja	Szczecin
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	12 Brygada WOP Pomorska Brygada WOP

123 batalion Wojsk Ochrony Pogranicza/batalion odwodowy Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza/batalion graniczny Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza – zlikwidowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z 3 czerwca 1950, na bazie 8 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 12 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 42 batalion Ochrony Pogranicza przemianowano na 123 batalion Wojsk Ochrony Pogranicza.

Według Prochwicza:

W 1964 rozformowano 123 batalion WOP, a podległe strażnice zostały włączone bezpośrednio pod sztab 12 Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie.

Według Jackiewicza:

W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia, rozwiązano batalion. W jego miejsce zorganizowano sekcję zwiadu i kompanię odwodową. Strażnice podporządkowano bezpośrednio brygadzie.

Świetlica 1 kompanii batalionu odwodowego PB WOP. Przemawia d-ca batalionu odwodowego mjr Wandowicz, obok siedzi mjr Wiśniewski (lipiec 1978)

W wyniku reorganizacji Wojsk Ochrony Pogranicza, w październiku 1984 sformowano ponownie batalion graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie według etatu nr 44/0103 o stanie osobowym na okres „W” 282 żołnierzy oraz na okres „P” 223 żołnierzy, który funkcjonował do 31 października 1989, a 1 listopada 1989 został rozformowany. Podległe strażnice weszły w podporządkowanie bezpośrednio pod sztab dowódcy Pomorskiej Brygady WOP.

Struktura organizacyjna

• dowództwo
• strażnica nr 59 – Kamieniec
• strażnica nr 60 – Barnisław
• strażnica nr 61 – Dołuje
• strażnica nr 62 – Dobra
• strażnica nr 63 – Rzędziny

31 grudnia 1959 batalionowi WOP Szczecin podlegały:

• 11 strażnica WOP II kategorii Stolec
• 12 strażnica WOP I kategorii Dobra
• 13 strażnica WOP III kategorii Szczecin (Wołczkowo)
• 14 strażnica WOP III kategorii Mierzyn
• 15 strażnica WOP II kategorii Dołuje
• 16 strażnica WOP III kategorii Bobolin
• 17 strażnica WOP I kategorii Broniszewo
• 18 strażnica WOP IV kategorii Kołbaskowo
• 19 strażnica WOP III kategorii Rosówek
• 20 strażnica WOP II kategorii Kamieniec

Struktura batalionu i numeracja strażnic na dzień 1 stycznia 1964

• 4 strażnica WOP lądowa III kategorii Karszno
• 5 strażnica WOP lądowa III kategorii Myślibórz Wielki
• 6 strażnica WOP lądowa I kategorii Dobieszczyn
• 7 strażnica WOP lądowa II kategorii Stolec
• 8 strażnica WOP lądowa II kategorii Dobra
• 9 strażnica WOP lądowa I kategorii Kościno im. kpt. Wasyla Wojczenki ps. „Sasza”
• 10 strażnica WOP lądowa I kategorii Broniszewo
• 11 strażnica WOP lądowa III kategorii Kołbaskowo
• 12 strażnica WOP lądowa III kategorii Kamieniec.

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu:

• Bolesław Bonczar (20.11.1950–31.03.1951)
• kpt. Zdzisław Bujkiewicz (do 1952)
• kpt./mjr/ppłk Mieczysław Koladyński (1952–1964).

Dowództwo batalionu w 1955:

• dowódca batalionu – mjr Mieczysław Koladyński
• zastępca dowódcy batalionu do spraw politycznych – por. Andrzej Musielak
• zastępca dowódcy batalionu do spraw specjalnych – kpt. Jan Kapusta
• szef sztabu batalionu – por. Tadeusz Kubiak
• kwatermistrz – kpt. Adam Ferber.

Bibliografia

• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X–XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
• Archiwum SG Historia Pomorskiej Brygady WOP. Szczecin 1961.