Strażnica WOP Barwinek

Strażnica WOP Barwinek

Strażnica SG w Barwinku

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Rodowód	176 strażnica WOP
Kontynuacja	GPK SG w Barwinku
Organizacja
Dyslokacja	Barwinek
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	39 komenda odcinka Krośnieńska Komenda WOP 41 sb OP 1 Brygada WOP 265 batalion WOP 264 Batalion WOP BiB WOP bg KaB WOP w Sanoku Bieszczadzki Oddział SG Karpacki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Barwinek – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Barwinku – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej ze Republiką Słowacką.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 39 komendy odcinka jako 176 strażnica WOP (Barwinek) o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego.

W marcu 1947 sformowano Krośnieńską Komendę WOP w Krośnie w skład której została włączona strażnica WOP Barwinek.

Wiosną 1947 strażnica WOP wróciła do Barwinka i otrzymała numer 176.

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 176 strażnica OP Barwinek została włączona w struktury 41 samodzielnego batalionu Ochrony Pogranicza w Krośnie, a w 1950 1 Brygady WOP w Krośnie.

W 1952, w związku z rozformowaniem 1 Brygady WOP w Krośnie, odcinek i pododdziały przejęła 26 Brygada WOP w Przemyślu. W miejscu postoju rozformowanej brygady sformowano 265 batalion WOP Krosno, któremu podporządkowano 7 strażnic w tym strażnicę w Barwinku, która miała numer 176 w skali kraju.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Barwinek III kategorii otrzymała nr 176 w skali kraju, w strukturach 265 batalionu WOP.

W 1957, w 3 Brygadzie WOP w Nowym Sączu przeformowano 18 strażnic WOP w placówki WOP, w tym strażnicę WOP w Barwinku.

1 stycznia 1960 była jako 28 placówka WOP Barwinek kategorii II w strukturach 264 batalionu WOP w Sanoku 3 Brygady WOP w Nowym Sączu.

1 stycznia 1964 była jako 22 placówka WOP Barwinek kategorii II w strukturach 264 batalionu WOP w Sanoku.

1 września 1989 Strażnica WOP Barwinek została przekazana z Bieszczadzkiej Brygady WOP i włączona w struktury batalionu granicznego Karpackiej Brygady WOP w Sanoku Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu i tak funkcjonowała do 15 maja 1991.

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Barwinku weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Barwinku (Strażnica SG w Barwinku).

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003, nastąpiło zniesie strażnicy SG w Barwinku. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Barwinku (GPK SG w Barwinku).

Ochrona granicy

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku przez placówkę funkcjonowało przejście graniczne małego ruchu granicznego i małego ruchu turystycznego obsługiwanie przez załogę placówki:

• Barwinek-Vyšný Komárnik.

W ochronie granicy dowódcy strażnicy WOP Barwinek ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Zasięg terytorialny

W 1960, 28 placówka WOP Barwinek II kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 19 500 m:

• Włącznie od znaku granicznego nr I/148, wyłącznie do znaku granicznego nr I/174.

Straż Graniczna:

Z chwilą utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu, w maju 1991 strażnica SG w Barwinku ochraniała odcinek granicy państwowej z Czechosłowacją:

• Włącznie od znaku granicznego nr I/147, wyłącznie do znaku granicznego nr I/171.
• Linia rozgraniczenia z:

1. Strażnicą SG w Jaśliskach: włącznie znak gran. nr I/147, dalej góra Tokarnia, góra Ostróg, górą Obłaz, górą Kamińska 639,3 dalej granicą gmin Iwonicz-Zdrój oraz Dukla
2. Strażnicą SG w Ożennej: wyłącznie znak gran. nr 1/171, dalej granicą gmin Dukla oraz Krempna i Nowy Żmigród.

Strażnice/placówki sąsiednie

• 175 strażnica WOP Jaśliska ⇔ 177 strażnica WOP Ożenna − 1946
• 175 strażnica OP Jaśliska ⇔ 177 strażnica OP Huta Polańska − 1950
• 175 strażnica WOP Jaśliska kat. II ⇔ 177 strażnica WOP Huta Polańska kat. III – 15.03.1954
• 29 placówka WOP Lipowiec ⇔ 27 placówka WOP Ożenna – 1.01.1960
• 23 placówka WOP Lipowiec kat. II ⇔ 21 placówka WOP Ożenna kat. II – 1.01.1964
• Strażnica WOP Jaśliska Lądowa ⇔ Strażnica WOP Ożenna Lądowa – 1990

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Jaśliskach ⇔ Strażnica SG w Ożennej – 16.05.1991.

Dowódcy/komendanci strażnicy

• Józef Moliński (1.02.1950–31.01.1950)
• Zdzisław Dudzic (17.08.1981–30.08.1984
• kpt. Bogusław Mirowski  (27.08.1984–28.09.1989)

Komendanci strażnicy SG:

• ppor. SG Tadeusz George (od 16.05.1991).

Upamiętnienie

• Pomnik Pamięci Żołnierzom WOP i SG we wsi Barwinek (sierpień 2011)
• 
• 
• 
• 

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Archiwum SG. Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
• Archiwum Straży Granicznej. Książka obsady etatowej Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Obrony Pogranicza, 1988–1991. Szczecin.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.