Rzędziny
53°32′01″N 14°20′05″E/53,533611 14,334722| wieś | |
 Rzędziny (widok od strony południowej) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
216[2] |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-003[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZPL |
| SIMC |
0774256 |
Położenie na mapie gminy Dobra (Szczecińska)  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu polickiego  | |
| 53°32′01″N 14°20′05″E/53,533611 14,334722[1]
| |
Rzędziny (do 2009 Rzedziny, niem. Nassenheide – dosł. mokre wrzosowisko) – wieś[4] w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Dobra (Szczecińska), przy granicy polsko-niemieckiej.
Według danych urzędu gminy z 30 czerwca 2008 wieś miała 235 zameldowanych mieszkańców[5].
Sołectwo Rzędziny stanowi jedynie wieś Rzędziny[6].
Obecnie we wsi znajduje się szkoła podstawowa, kaplica urządzona w jednym z domów oraz sklep spożywczy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1284. Od połowy XIII w. do pierwszej połowy XVII w. wieś należała do szlacheckiego pomorskiego rodu von Ramin. Potem majątek wiele razy przechodził z rąk do rąk ulegając rozdrobnieniu. W roku 1858 został ponownie scalony przez Maksymiliana Henckel von Donnersmarck. Z tego okresu pochodzi zachowana do dnia dzisiejszego dworska oficyna oraz znajdująca się obok stodoła. W roku 1872 Rzędziny zostały sprzedane hrabiemu Harry’emu von Arnim, ten w roku 1896 przekazał majątek synowi Henningowi[potrzebny przypis], który osiadł tu z żoną Elizabeth von Arnim. W Rzędzinach powstała jej pierwsza powieść Elizabeth and Her German Garden (wyd. polskie Elizabeth i jej ogród, 2011) wydana w Wielkiej Brytanii 20 września 1898 roku. Zespół parkowo-ogrodowy otaczający rzędziński pałac i życie na pruskiej prowincji były dla niej natchnieniem do napisania jeszcze kilku innych powieści[7]. Po śmierci Henniga von Arnim w 1910 roku, majątek z uwagi na długi został rozparcelowany. Przed II wojną światową we wsi znajdowała się kuźnia, kasa pożyczkowa, gospoda, sklep, gorzelnia oraz stacja kolejowa[potrzebny przypis].
W sierpniu 1944 w wyniku alianckich nalotów na Police został zniszczony pałac, ocalała natomiast zabudowa folwarczna wraz z piętrową oficyną. W 1949 roku w majątku powstało Państwowe Gospodarstwa Rolne.
W 2004 powstała książka Stolec Rzędziny Łęgi (seria Czas Przestrzeń Tożsamość) autorstwa Kazimiery Kality Skwirzyńskiej i Mirosława Opęchowskiego. Wydawcą publikacji było Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość.
Do 2008 roku wieś nazywała się Rzedziny[4].
Przynależność administracyjna
[edytuj | edytuj kod]- 1815–1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
- 1866–1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
- 1871–1918: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
- 1919–1933: Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska), kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze
- 1933–1945: III Rzesza, prowincja Pomorze
- 1945–1975: Polska, województwo szczecińskie
- 1975–1998: Polska, województwo szczecińskie
- 1999 – teraz: Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat policki, Gmina Dobra (Szczecińska)
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Ogólna liczba mieszkańców[8]
- 1925 – 452 mieszk.
- 1933 – 198 mieszk.
- 1939 – 240 mieszk.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez okolice wsi przebiega 
Szlak „Puszcza Wkrzańska”[9].
-
Dwór w Rzędzinach na dawnym sztychu -
Oficyna dworska -
Budynek gospodarczy -
Kaplica -
Dawna gorzelnia (budynek został rozebrany) -
Aleja dawnego parku dworskiego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119679
- ↑ Ludność Gminy Dobra – podsumowanie na koniec 2021 r.. mierzyn.pl. [dostęp 2022-03-19].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1145 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1586, s. 13448
- ↑ Plan Odnowy Miejscowości Rzędziny na lata 2008–2015. s.7 (Załącznik do Uchwały Nr XX/287/08 Rady Gminy Dobra z dnia 18 września 2008 r.)
- ↑ Statut Sołectwa Rzędziny (Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr XXVI/364/05 Rady Gminy Dobra z dnia 22 września 2005 r.)
- ↑ Elżbieta Bruska / Kurier Szczeciński: Angielka z Rzędzin. Transodra Online. [dostęp 2012-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-15)]. (pol.).
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Pommern, Kreis Randow. [dostęp 2017-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-03)].
- ↑ Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, s. 1-2. ISBN 978-83-601-2096-5.
