Vergi Hukuku

ÖZ Bu çalışmanın amacı Türkiye'de 2015 yılında gündeme gelen ancak henüz yasalaşmamış olan Rant Vergisi'ni değerlendirmektir. Bu amaçla konunun teorik temelleri araştırılmış ve İsviçre ile Avusturya örnekleri incelenmiştir. Ülke örneklerinde gayrimenkul değer artışlarının vergilendirilmesi eğilimleri öne çıkmaktadır. Türkiye açısından yapılan değerlendirmede, yapılması gündemde olan düzenleme ile hedeflenen amacın gerçekleştirilmesinin zor olduğu görülmektedir. Bununla beraber gayrimenkul rantlarının vergilendirilmesinde dar kapsamlı bir Rant Vergisi uygulaması yetersiz gözükmektedir. Gayrimenkul değer artışlarının vergilendirilmesinde kapsamın genişletilmesi ve yerel bir vergi olarak şerefiye uygulamalarının yürürlüğe konulması gerekmektedir. Emsal artışlarında kayırmacılığın azaltılması amacıyla uygulanacak bir Rant Vergisi yeterli olmayabilecektir. Bu nedenle yapılacak düzenlemenin şerefiye olarak kapsamlı bir biçimde uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. ABSTRACT The objective of this study is evaluating the Increment Tax, which came to agenda in Turkey in the year 2015 but did not become law as of yet. Towards that objective, the theoretical grounds of the subject were studied and the examples and Switzerland and Austria were examined. Inclinations towards taxing real estate value increases are seen to be prominent in country examples. In the evaluation conducted in terms of Turkey, it is observed that the aimed objective would be difficult to achieve with the regulations considered to be made. In addition, a narrow-context Increment Tax implementation is observed to be insufficient for the taxing of real estate increment incomes. Regarding taxing of real estate value increases, the context has to be expanded and betterment applications as a local tax have to be effectuated. An Increment Tax to be implemented for the purpose of reducing favouritism pertaining to floor area ratio increases may not be adequate. For this reason, it has been achieved that the regulation be applied in a comprehensive manner as betterment tax.

A new tax under the name of valuable housing tax has been introduced to the Turkish tax system with some items added to the Property Tax Law. With the regulation made, residential properties with a value of more than 5 million TL are within the scope of this tax. This new tax, which we can evaluate under wealth taxes, will be collected by the central government even though it is included in the Real Estate Tax Law. It is possible
to say that the valuable housing tax added to the wealth taxes, which has a small share in
total tax revenues due to its social purpose collection, is also a positive development, but
due to its deficiencies, it will not have a significant contribution to public income.

ÖZET Küreselleşme süreciyle birlikte devletin temel dinamikleri, görev ve yet-kileri, sınırları tartışılmaya başlanmıştır. Bu süreçte dünya genelinde ol-duğu gibi Türkiye'de 1980 sonrasında kamu maliyesine düşen görevler değişime uğrarken, devletin vergi anlayışında da önemli değişiklikler gündeme gelmiştir. Felsefi arka planını neo-liberal düşüncede bulan kü-resel paradigma, toplumu dizayn eden hukuk normlarını da kendi koşul-ları çerçevesinde dönüşüme uğratmıştır. Küreselleşmeye karşı gösterilen refleksler zamanla kendi kavramlarını üretmiş, kendi sorun ve çözüm sarmalını şekillendirmiştir. Vergi rekabeti, vergi cennetleri, transfer fi-yatlandırması, e-ticaret gibi kavramlar küreselleşme ile vergi kanunla-rında yer almaya başlayan kavramlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu an-lamda, küreselleşme sürecinde yaşanan devletin yapısal dönüşümü ile temel vergi kanunlarında, dolayısıyla kamu hukukunun özel hukuk ilişki-lerine dayanan bir dalı olan vergi hukuku alanında da bir değişim kaçı-nılmaz olarak yaşanmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde çok boyutlu bir kavram olan küreselleşmenin devlet işlevleri noktasında ne gibi yenilik ve-deyim yerindeyse-ne gibi zorunlulukları hayata geçirmeyi gerekli kıldığı üzerinde durulacak; ikinci bölümde ise küreselleşmenin Türkiye'deki temel vergi kanunlarında nasıl bir etki doğurduğu incelenecektir. ABSTRACT With the process of globalization, basic dynamics of the state and its duties and powers, the border of the state, have begun to be discussed. In this process, after 1980 the public finance tasks changed in Turkey as in the entire world, while the state's tax approach also has significant changes. The global paradigm, finding its philosophical background in neo-liberal thinking, has also transformed the law norms that design society within the framework of its own conditions. Reflexes that have 1 *Bursa 2. Vergi Mahkemesi Hâkimi.

The contractionary comments of the tax authority regarding the exception on the real estate and participation share sale profits, which is regulated under the Article 5/1.e of the Corporate Income Tax Law and aims to enhance the liquidity of inactive assets and financial structure of corporates, cause uncertanity and restricts the rights of the taxpayers. We are on the opinion that purchasing other real estates and/or participation shares with the sale income and intra-group sales do not violate the exception, having real estate trade among the activities mentioned on the Öz Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1.e maddesinde kurumların atıl varlıklarına likidite kazandır-mak ve mali yapılarını güçlendirmek amacıyla getirilen gayrimenkul ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası, mali idarenin daraltıcı yorumları nedeniyle mükellefler nezdinde belirsizlikler yarattığı gibi, mükelleflerin haklarını da sınırlandırmaktadır. Kanundaki diğer şartların sağlanması şartıyla, istisna uygulanan satış geliri ile başka gayrimenkul ve/veya iştirak hissesi satın alınmasının, aynı gruba dahil şirketler arasında satış yapılmasının istisna uygulamasını ihlal etmeyeceğini, şirket esas sözleşmesinde gayrimenkul ticareti faaliyetinin yazmasının bilfiil bu işle iştigal edilmedikçe istisna uygulanmasına engel olmayacağını, yurt dışındaki taşınmaz ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazançların da istisnadan yararlanabileceğini değerlendirmekteyiz.

Robotların günümüzde yaygınlaşan kullanımı pek çok sektörü etkilemeye başlıyor. Özellikle üretim sektöründe yoğun bir şekilde kullanılan robotları artık hizmet sektöründe de görmek mümkün. Ancak bu teknolojiler büyük avantajlar sunmakla birlikte bazı sorunlar barındırıyor. İş süreçlerinin dijitalleşmesi şirketlerin kâr oranını artırırken büyük bir işsizler ordusu tehdidini de beraberinde getiriyor. Daha az insan emeği ile daha hızlı ve büyük miktarda ürünün piyasaya sürülebilmesi  birtakım ekonomik ve  sosyal değişimler yaratabilir.  Bu bakımdan hükumetlerin robotik ve yapay zeka konusunda izleyecekleri politikalar muhakkak ki bu teknolojilerin geliştirilmesinde önemli bir rol oynayacak. Dünya genelinde yapay zeka ve robot hukuku üzerine yapılan çalışmalar bu konuda yasal bir çerçeve çizilmesine yoğunlaşmış durumda. Şüphesiz ki vergilendirme ile ilgili düzenlemeler de bunun önemli bir parçası olacak.

-Metal Collars-

The widespread use of robots today is beginning to affect many sectors. Especially robots that are used intensively in the production sector can now be seen in the service sector as well. However, these technologies have some problems with offering great advantages. While the digitalization of business processes increases the profit rate of the companies, it also brings with it a great unemployment army threat. The fact that faster and larger quantity of product putting on the market with fewer human labor, can create some economic and social changes. In this respect, governments' policies on robotics and artificial intelligence will surely play an important role in the development of these technologies. Work on artificial intelligence and robotics around the world is focused on drawing a legal framework on this issue. Undoubtedly, regulations on taxation will also be an important part of this.

Gelişen küresel ticaret, yatırım ve istihdam ilişkileri ile birlikte sayısı hızla artan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları devletler arasında ya da devletlerle vergi yükümlüleri arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının yorumlanması ve uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların çıkma olasılığının da artmasına neden olmaktadır. OECD ve Birleşmiş Milletler Model Vergi Anlaşmalarının 25. maddesi çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının yorum ve uygulamasından doğan uyuşmazlıkların giderilmesi için bir araç olarak değerlendirilir. Bu çalışmanın amacı, OECD Model Vergi Anlaşması ve Türk vergi anlaşmaları hukuku temelinde vergi anlaşmaları hukukunda uyuşmazlıkların çözümlenmesini tartışmaktır.

Finansal kararlar; İşletmelerde ihtiyaç duyulan fon hangi kaynaklardan temin edilmeli, hangi amaçla hangi faaliyetlerde kullanılmalı ve elde edilen kâr nasıl değerlendirilmeli sorularının yanıtına yönelik kararlardır. Yatırım kararları, sermaye yapısı (finansman) kararları ve kâr dağıtım kararları olarak üç önemli finansal karar durumu söz konusudur.
İşletmelerin faaliyetleri ile ilgili olan, makineler, bina, araç, gereç, teçhizat gibi reel varlıklara ya da teknik uzmanlık, marka, patent gibi reel olmayan varlıklara yaptıkları yatırımlar uzun vadeli yatırım kararlarıdır.  Kasa ve bankalarda ne kadar para bulunması gerektiği, vadeli (kredili) satışlar ile fonların ne kadarının alacaklara bağlanacağı ve stoklara ne kadar yatırım yapılacağı konusu kısa vadeli yatırım kararlarıdır.
İşletmeye gerekli olan varlıklara yönelik olarak fon ihtiyacının belirlenmesi, bu ihtiyacın en iyi şekilde nasıl finanse edileceğinin ortaya konulması ve gerekli fonların nereden, nasıl ve ne zaman karşılanacağına ilişkin kararlar sermaye yapısı kararlarıdır.
Faaliyetlerle sağlanan kârların ne kadarının işletmeye kalacağı, ne kadarının ortaklara dağıtılacağı ile ilgili kararlar ise kâr payı dağıtım kararlarıdır.
Finansal kararlar; işletmenin büyüklüğünden, sermayesinden, işletmenin faaliyet gösterdiği sektörden, çalışan personel sayısından, devletten, yasalardan ve vergilerden etkilenmektedir.
Bu çalışma, verginin finansal karlara etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada literatür taramasına dayalı olarak yatırım kararları, sermaye yapısı kararları ve kâr dağıtım kararları ile verginin bu kararlara etkisi hakkında geliştirilen teoriler konusunda açıklamalar yapıldıktan sonra vergi mevzuatında finansal kararları etkileyen hükümlere yer verilmiş ve örnekler yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır. 
Anahtar kelimeler: Finansal kararlar, yatırım kararları, sermaye yapısı kararları, kâr dağıtım kararları, vergiler
EFFECTS OF TAXES ON FINANCIAL DECISIONS

ABSTRACT: Financial decisions are taken in response to the questions such as "the funding needed in the enterprises should be obtained from  what resources", "which activities should be used for which purpose" and "how the profit should be evaluated". Investment decisions, capital structure (financing) decisions and profit distribution decisions are three important financial decision categories.
Investments in tangible assets such as machines, buildings, tools, equipment, equipment, or intangible assets such as technical expertise, brands and patents  are long-term investment decisions.  How much money should be available in cash and banks, the amount of credit  sales and the amount of funds to be connected to receivables and how much to invest in stock inventory are short-term investment decisions.
Decisions on determining the funding requirements for the assets needed by the entity, determining how to finance this need in the best way, also where, when and how the required funds will be met are capital structure decisions.
Decisions on how much of the profits generated by the operations will be put back into operation, and how much of the profits will be distributed to the shareholders are the dividend distribution decisions.
Financial decisions; It is influenced by the size of the enterprise, its capital, the sector in which the business operates, the number of employees, the state, laws and taxes.
This study was conducted to investigate the effect of tax on financial decisions. In this study, based on the literature review, after the explanations on the theories regarding the effects of the tax on financial decisions and how they are affected by taxation, the articles of the tax legislation which affects the financial decisions are covered. Furthermore a deeper insight is offered with the help of examples. 
Keywords: Financial decisions, investment decisions, capital structure decisions, profit distribution decisions, taxes

In modern tax systems, the principle of declaration is of great significance for the calculation of the tax to be paid by taxpayers. In order to achieve the effectiveness of the principle of declaration based on the fact that it is the taxpayer who best knows the issues necessary for tax calculation, there should be certain points in terms of both the tax administration and the taxpayer. That is, the taxpayer is supposed to be credible and honest in his or her tax declaration, and the tax administration is expected to do its best inspecting the responsibilities of the taxpayers and to pay attention to the justice of taxation and the tax equity. In this article, the basic features that both tax debtors and creditors will be examined for the sake of the tax-declaration system.

Kanuni temsilciler, amme borçlarının ödenmesinden 6183 sayılı Kanun ile 213 sayılı Kanun uyarınca çeşitli şartlarda sorumlu tutulmaktadır. Bu çalışmada, iki kanunda düzenlenen sorumluluğun şartları, uygulama alanları ve hukuki niteliği, 213 sayılı Kanun’un 6183 sayılı Kanun’a göre özel nitelikli kanun olmasından dolayı iki maddenin aynı anda uygulanma imkânı olup olmadığı, iki madenin uygulamada aynı anda uygulanması ve iki maddenin aynı anda uygulanmasına imkân veren düzenlemenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi inceleme konusu yapılmıştır.

Bu not Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (2017-2018 Eğitim-Öğretim yılı Bahar dönemi) 'nde görülen Vergi Hukuku dersi kapsamında hazırlanmıştır. Notta bulunan konular şunlardır;  1) Türk Vergi Hukukunda Denetim;  2) Türk Vergi Hukukunda Yaptırımlar;  3) Vergi Uyuşmazlıklarında Çözüm Yolları

Varlık Vergisi'ni uygulayan yönetici kadrodan önemli bir isim, İstanbul Defterdârı Mehmet Faik Ökte. O günlerin detaylarını kaleme alıyor. Kitabın yazımı, 1947 başında bitiyor, ancak nedense eseri, 1951'de bastırıyor. Dönem üzerinde tartışmalar bugün de devam ediyor. Eserin, kimilerince hiçbir kıymet-i harbiyesi yok, kimilerine göreyse önemli bir "belgesel" hatıra niteliğinde. On altı ay yürürlükte kalan bu vergi hakkında araştırma yapanların, bakmadan ve atıf yapmadan geçemediği bir referans kaynağı olduğu ise muhakkak.

Marmara Hukuk 2016 mezunu bir avukat olarak lisans öğrenimim süresince tuttuğum notlarımı bu platformu yeni keşfetmemden dolayı biraz geç de olsa sizlerle buluşturuyorum. Bu kısımda çok değerli Funda Hoca'mızın Vergi Hukuku dersinde tuttuğum defteri taratıp pdf haline getirdim. En sonda 1-2 konu eksik olmalı, onu da kendiniz okur tamamlarsınız arkadaşlar. Yararlı olması ümidiyle.

KİTAP İNCELEMESİ
Eserin künyesi:
Yazar : Gabriel ZUCMAN
Yayınevi : YORDAM KİTAP
Çeviren : Yasemin ÖZDEN CHARLES
Basım Yeri : İstanbul
Basım Tarihi : Temmuz 2015
ISBN : 978-605-172-089-0

Tanımı üzerinde mutlak bir görüş birliğine varılamasa da “vergi cenneti” kavramı, cennet ifadesinin zihinlerde çağrıştırdığı gibi vergiyi doğuran olay üzerinde, vergi oranının çok düşük uygulandığı ya da hiç vergi uygulanmadığı, dolayısıyla mükellefler açısından cazip fırsatlar sunan ülkeleri ifade etmekte kullanılır1. Sadece bu yeterli mi? Hayır. Bu tür cennetlerin en tipik özelliklerinden biri, vergi konularına dair bilgi paylaşımına kapalı olmalarıdır. Bu konularda şeffaf olmayı pek sevmezler. Buralarda fiilen faaliyette bulunmasanız, “kâğıt üzerinde” bulunmuş olsanız dahi bir problem teşkil etmez. Vergi idareleri açısından oldukça sevimsiz özellikleriyle bu off-shore mekânlar, bir şekilde üzerlerindeki “kötü” nazarlardan kurtulamazlar. Bu yılın nisan ayı başlarında vergi cennetleri, geçmiş yıllarda olduğu gibi yeniden dünya gündeminin üst sıralarındaki yerini almayı başarmıştır. Adını Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu’nu birleştiren meşhur su kanalı nedeniyle duymaya alışık olduğumuz Panama, bu sefer dünya medyasına servis edilen ve hacminin büyüklüğü nedeniyle çok ses getiren belgelerle gündeme geldi. İlk olarak Alman “Süddeutsche” gazetesinde yayımlanmasının ardından Panama belgeleri, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’yla (ICIJ) ve 78 ülkeden 107 ayrı medya kuruluşuyla paylaşıldı. Dosyaların kapsamının oldukça geniş olması (yaklaşık 11,5 milyon belge) ve içeriğin tamamına dair bilgilere henüz ulaşılamaması nedeniyle siyasetten ekonomiye birçok alandaki etkileri, uzunca bir süre devam edecek gibi görünmektedir (...)

EDİTÖR'DEN

Değerli Okuyucularımız,
Akademik Teklif Dergisinin beşinci sayısı ile yeniden karşınızdayız.
Akademi dünyası ile düşünce dünyası arasında bir köprü kurma hedefi ile
yola çıkmış olan, millet egemenliği ve hukukun üstünlüğüne inanmış, Büyük
ve Güçlü Türkiye idealini yüksek bir ideal olarak benimsemiş olan Akademik
Teklif Dergisi, yoluna kaldığı yerden, sağduyu ve kararlılıkla devam etmektedir.
Akademik Teklif Dergisinin beşinci sayısı, bahsettiğimiz işte bu Büyük
ve Güçlü Türkiye ideali için canlarını feda eden kahraman şehitlerimize ve
gazilerimize ithaf edilmiştir.
Bu sayımızda, Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuka dair
doktrinsel ve uygulamaya dönük makale ve karar değerlendirmeleri yer almakta,
bunun yanı sıra özellikle son dönemde mevzuatta yapılan değişikliklerin
neticesi olarak hukuk uygulayıcılarının sık karşılaştıkları ve tereddüt
doğuran hususlara ve hukukun temel sorunsallarından olan akıl ve irade
konusuna ilişkin yazılar da siz değerli okuyucularımızın istifadesine sunulmaktadır.
Faydalı olması ve bir sonraki sayıda buluşmak dileğiyle.

[email protected]

İncelemenin konusu vergi hukuku ve ceza hukuku bakımından "zamanaşımı" kavramıdır. "Zaman" kavramı soyuttur ve doğal bir olayı, akışı ifade etmekle birlikte, aynı zamanda hukukun kendisine  hukuki sonuçlar bağladığı bir olaydır. "Süre" kavramıysa soyut olan zamanın somut bir kesimini ifade eder. Zira süreler belirli olarak sınırlandırılan ve tespit edilebilen zaman dilimleridir. Zamanaşımı da bu anlamda bir süredir...

Vergileme tarihini biz ikiye ayırıyoruz. Birincisi “resmi vergileme tarihi” ; ikincisi ise “gayri-resmi vergileme tarihi.” Her egemen devlet kendi anlı ve şanlı tarihini muhteşem zaferler olarak kutlar ve anıtlarla süsler; resmi ideolojinin emrindeki tarihçi, edebiyatçı, şairlerle vs. tarihe miras bırakılacak kaynaklar oluşturur. Vergi devletlerinin resmi tarihi de böyle oluşmuştur ve vergiye kutsiyet ve/veya mukaddes bir değer atfedilerek vergiye uyum ve itaat tesis edilmeye çalışılmıştır.

Oysa resmi tarihin dışında bir de gerçek tarih vardır ki, biz onu ancak halkın yüreğindeki acılar, sızılar ve çekilen cefalar ile anlayabiliriz. Mutlakiyet rejimlerine karşı verilen özgürlük mücadelelerine bakınız… Tarih boyunca dünyanın dört bir yanında vergilere karşı itaatsizlik, başkaldırı ve isyan hareketlerini dikkatle inceleyiniz.. Halk türkülerine bakınız, ağıtlara bakınız, satirik şiirlere bakınız, hikâyelere bakınız… Hiciv yazarlarının taşlamalarına, nüktelerine bakınız… Hiciv çizerlerinin resimlerine ve karikatürlerine bakınız… Gülmece-güldürmece fıkralara ve muhtelif mizah çalışmalarına bakınız… İşte “gerçek tarih” orasıdır… Vergilemenin gerçek tarihini de orada aramak lazımdır. Yoksa iktidarı elinde bulunduran yöneticilerin devlet memurlarına ya da sözde aydın ve ilim insanlarına siparişle yazdırdığı kitaplarda gerçek tarihin izlerini bulmak mümkün değildir.  Yeri geldiğinde yöneticiler hep “aziz millet” diyerek halkı selamlarlar... O halde, sözüm ona aziz milletin geçmişte söylediklerine, yazdıklarına, çizdiklerine, başvurmadan tarihte yaşanmış olayları tam olarak anlayabilmemiz çok zordur.

Gerçek vergileme tarihi yazılmış olan değil,  halkların ya da milletlerin yaşanmış tarihidir. İnsanlık tarihi boyunca hiçbir unvanı, makamı, mevkisi olmayan ve sadece halktan birisi olan insanların, köylülerin, garibanların, fakir-fukaranın, âşıkların, ozanların türkülerinde, ağıtlarında, deyişlerinde yer bulan vergi zulmü ve vergi sömürüsü gerçek vergileme tarihidir. Resmi devletin vergileme tarihinde devlete ve vergilere “övgüler”; buna karşın halkın gerçekte yaşamış olduğu vergileme tarihinde “yergiler” ve hatta bazı hiciv sanatında oluğu gibi “sövgüler” vardır.

Hiciv ve mizah birbirlerini tamamlayan iki büyük sanattır. Hicviye tamamen değil, ama bir yönüyle gerçek olayları alaya almak, eleştirmek, taşlamalar göndermek, sataşmak, aşağılamak, rezil etmek vs. için yapılır. Eğer bu “acı”nın içine biraz “tatlı” karıştırırsanız onun tadı bir başka olur!.. Düşünsenize bir hicviye ve mizah bir arada!...  Alay etmek, eleştirmek, taşlamak, küçük düşürmek, hatta hakaret ve sövmek gülmece ve güldürmecenin içinde! Eğlenmek ve eğlendirmek amacıyla yapılan mizah ile hayatta yaşanan gerçekleri (acılar, kahırlar, zulümler, haksızlıklar, adaletsizlikler vs.) konu alan hicviye bir arada buluştuğunda onun tadına hiç, ama hiç doyum olmaz!.. 

Bu çalışmamızda hiciv ya da satir sanatını en iyi icra etmiş olan büyük yazarların, şairlerin, resim sanatçılarının, illüstrasyon ustalarının, çizerlerin vs. eserlerinden vergilere yönelik bazı yergiler (ve hatta sövgüler) takdim edeceğiz. Voltaire gibi vergi konusunu alaycı bir dille işleyen bir büyük filozofun yergilerinden; Şair Eşref ve Ziya Paşa’nın ince manalı ve zarif bir üslupla kaleme aldığı taşlama ve nüktelerinden; Neyzen Tevfik’in  “vergi hırsızlığı”nı ağır sözlerle eleştiren sövgülerinden örnekler sunmaya çalışacağız.

Ayrıca dünyada resim sanatının en büyük ustalarının kaleminden vergi eziyeti altında çağlar boyunca ezilen Sisifos’ların halini göstermeye çalışacağız. Ve yeri geldiğinde ciddiyeti bir tarafa bırakıp mizaha başvuracağız ve vergiler üzerine karikatürlerden bazı örnekler sunacağız.

Mitoloji, sanat, edebiyat yazarlarının hiciv eserleri ve mizahçıların gülmece-güldürmece yazıları ve karikatürleri ile bugün Vergi Edebiyatı ve Vergi Mizahı olarak adlandırılabilecek olan araştırma alanları ortaya çıkmıştır. Önemle belirtelim ki, sanat, edebiyat ve müzikte vergiler konusu bugüne değin çok az sayıda çalışma içerisinde incelenmiştir. Resim sanatında, edebiyatın muhtelif dallarında ve hatta müzikte vergiler konusunu detaylı olarak inceleyen kitapların ve doktora tezlerinin yazılmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum. Temenni ederim ki, ülkemizde Vergiler ve Yergiler üzerine önümüzdeki yıllarda üzerinde emekler verilmiş en azından bir ya da birkaç doktora tezi yazılsın. Sanat ve edebiyatta vergiler konusunda fevkalade geniş bir kaynak vardır; mesele meşakkatli bir yükün altına girip âşıkların, ozanların türkülerinde, ağıtlarında, deyişlerinde; yazar ve şairlerin öykü, hikâye ve şiir kitaplarında; hiciv sanatçılarının taşlama ve nükteli yazı ve şiirlerinde; karikatüristlerin mizah dergilerinde yayınlanmış eşsiz çizgilerinde vergilerin izlerini sürebilmektir.

Doğruyu söylemek gerekirse ben vergi devletinin mevzuat çöplüğünde (pozitif vergi hukuku vs.) yıllarca emek verip bir doktora tezi ya da bir ders kitabı yazmak yerine mizah ile vergileme konusunu ele alan bir doktora tezi yazılmasının; ya da edebiyat ve vergileme konusunu irdeleyen bir araştırma yapılmasının çok daha yararlı olacağını düşünüyorum. Özellikle, genç meslektaşlarımızın vergi mevzuatı içinde boğulmak yerine başta vergi felsefesi, vergi sosyolojisi, vergi tarihi ve tabii ki vergi teorisi üzerine çalışmalar yapmalarının çok daha isabetli olacağını düşünüyorum. Kurallar ve kurumlar perspektifini temel alan çalışmaları ve özellikle normatif vergi hukuku üzerine araştırmaları fazlasıyla önemsiyorum.

“Verginin funksiyaları ümumiyyətlə nə üçün mövcuddur?”. Fikrimcə bu sualın cavabını araşdırmazdan əvvəl “Vergi ümumiyyətlə bizim hansı işimizə yarayır?” fikrini özümüz üçün aydınlaşdırmalıyıq. Belə ki, cəmiyyətin kortəbii fəaliyyətinə imkan vermək ağılsızlıq olardı. Dövlət cəmiyyətin daxilində olan münasibətləri tənzimləmək, inkişafa nail olmaq üçün fəaliyyət göstərir. Ümumiyyətlə fəaliyyətin təmin edilməsi üçün əlimizdə müvafiq vasitələrin, vəsaitlərin olmağı zəruri haldır. Dövlətin də öz fəaliyyətini təmin etmək üçün onun hüquqi, iqtisadi və həmçinin sosial vasitələri olmalıdır. Burada bizi maraqlandıran əsas məsələ dövlətin maliyyə siyasətidir, çünki vergitutma dövlətin maliyyə siyasətini həyata keçirmək üçün əsas alətlərindən biridir.

Özet: Dava sayısının gün geçtikçe artması ve üst mahkemeler önüne gelen dava dosyalarında kararların gecikmesi ve yargılama-nın makul sürede yapılmasının sağlanabilmesi yönündeki sebepler gerekçe gösterilerek iki dereceli adli yargı sisteminde değişikliğe gidilmiş 1 ve bölge adliye mahkemeleri yani istinaf mahkemelerinin kurulmasıyla üç dereceli yargı sistemi benimsenmiştir. 2 Benzer bir bi-çimde idari yargıda da oluşan iş yükü fazlalığı bu yargı kolunda istinaf kurumunu gündeme getirmiş; 3 6545 sayılı "Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 4 ile de idari yargıda ve dolayısıyla vergi yargısında istinaf kanun yolu düzenlenmiştir. Bu düzenlemeyle bölge idare mahkemelerinin yapısı değiştirilmiş, idari yargıda yer alan olağan kanun yollarından "itiraz" yolu kaldırılarak "istinaf" yolu getirilmiş ve bu kapsamda diğer kanun yollarında da bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu çalışmada söz konusu değişikliklere ve istinaf kanun yolunun anayasal zeminde ve vergi hukuku-temel hak ve özgürlükler ilişkisinde nerede konumlandığı ile birlikte, istinaf bağlamında tartışılan ve tartışılması muhtemel konulara değinilme-ye çalışılacaktır. Abstract: An alteration has been made in two levelled judiciary system due to the rapid increase in the number of cases and delay of verdicts and the three-levelled judicial system adopted by establishing intermediate courts of appeal (regional administrative courts).

İdare ve mükellef arasında uyuşmazlık, vergileme sürecinin herhangi bir anında meydana gelebilmektedir. Ülkemizde, iki taraf içinde çeşitli sakıncalar barındıran bu uyuşmazlıklarının çözümü için iki farklı yol bulunmaktadır. Bunlar yargısal yol ve idari çözüm yollarıdır.
Çalışmamızın konusunu oluşturan uzlaşma kurumu, ülkemizde uygulamaya geçirilmiş ilk idari çözüm yoludur ve 1963 tarihinden beri vergi sistemimizde yer almaktadır. Uyuşmazlıkların uzlaşma ile çözümü halinde idare vergi alacağının makul bir bölümünü zamanında tahsil edebilmekte, iki taraf da uyuşmazlıkların yargı yoluyla çözümü halinde harcayacakları emek, zaman ve paradan tasarruf etmekte ve
yargı organlarının da is yükü hafiflemektedir.
Çalışmamızın birinci bölümünde, uzlaşmanın anlamı ve amacı üzerinde durulmuş; uzlaşma kurumunun vergi mevzuatımıza ilk dâhil edildiği 1963 yılından bu yana geçirdiği değişiklikler ve çeşitli ülkelerde farklı uygulamaları ele alınmıştır. İkinci ve üçüncü bölüm ise tarhiyat sonrası ve tarhiyat öncesi uzlaşmanın
incelenmesinden oluşmaktadır. Tarhiyat sonrası uzlaşmanın öncelikli olarak incelenmesinin nedeni, tarhiyat sonrası uzlaşmanın ülkemizde uzlaşmanın uygulama çeşitlerinden ilki olması ve vergi mevzuatımızda daha kapsamlı olarak ve bazı
durumlarda tarhiyat öncesi uzlaşmaya ilişkin esasları da kapsayacak şekilde düzenlenmiş olmasıdır. Son bölümde ise uzlaşmanın uygulama sonuçları; faydaları, uzlaşmaya yönelik eleştiriler, sayısal veriler ve uygulamaya yönelik aksaklıklar
üzerinde durulmuştur.

Türk vergi hukukunda, vergi kaçakçılığı fiilleri
ile vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde hem
vergi ziyaı cezası kesilmekte hem de hapis cezasına
hükmolunmaktadır. Bu yaptırımlara ilişkin usuller
birbirinden bağımsız şekilde yürütülmekte ve
kesin hüküm halini almaktadırlar. Böylece, kişi öngörülmesi
imkansız ve ölçüsüz yaptırımlar ile karşı
karşıya kalmaktadır. Diğer yandan, İnsan Hakları
Avrupa Mahkemesi, güncel içtihatlarında vergi ile
ilgili birden fazla yaptırımının öngörüldüğü idari ve
adli usuller arasında esas ve zaman bakımından
yeterli miktarda bağlantının bulunmaması halinde
7 Nolu Protokolün 4. maddesinin ihlal edildiğine
karar vermektedir. Bu çalışmada, İHAM’ın vergi
cezalarına ilişkin içtihatları, özellikle en yeni içtihat
olan A ve B v. Norveç kararı, incelenecek ve bu içtihatların
Türk vergi hukuku uygulamasına etkileri
analiz edilecektir.
Under Turkish tax law, in the event of tax
loss led by tax fraud acts not only tax loss penalty
is imposed but also imprisonment is judged.
The procedures regarding those sanctions carry
out independently of each other and become final
judgment. Therefore, person encounters unforeseeable
and disproportionate sanctions. The
other side of the coin, European Court of Human
Rights finds violation of Article 4 of Protocol No.
7 in its updated case law concerning tax-related
sanctions provided that there is no sufficiently
close connection in substance and in time between
the administrative and criminal procedures.
In this study, European Court of Human Rights’
judgments concerning tax penalties, particularly
A and B v. Norway, which is the latest judgment,
are examined and the effects of those judgments on the application of Turkish tax law are analyzed.

Bu çalışmada maliye alanında kullanılan teknolojiler sağladığı faydalar ve eksik yönleri de dikkate alınarak ele
alınmıştır. Bu bağlamda Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan genel tebliğler ve Gelir İdaresi Başkanlığı
faaliyet raporları ışığında değerlendirmeler yapılmıştır. Vergi uygulamaları alanında kullanılan bu sistemlerin
gelişime ihtiyacı olduğu ancak adaptasyon sürecindeki aksaklıklara rağmen Türk Vergi Sisteminin bu sınavdan
başarıyla çıkacağı beklenmektedir.

Ticaret şirketlerinin faaliyetleri sonucunda elde etmiş oldukları gelirler üzerinden alınan vergiler devletin önemli gelir kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Ticaret şirketlerinden elde edilen bu gelirlerin etkin bir şekilde tahsili, bunların yasalarda belirlenen birtakım vergisel ödevleri zamanında ve eksiksiz yerine getirmesine bağlı bulunmaktadır. Ticaret şirketleri, şahıs ve sermaye şirketleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Çalışmada, sermaye şirketleri arasında yer alan anonim şirketler ile limited şirketlerin ortakları ve kanuni temsilcilerinin vergi borcundan doğan sorumlulukları incelenmiştir. Farklı kanunlarda yer alan çelişkili hükümler öğreti görüşleri, yargısal görüşler ve idari görüşler bağlamında konu değerlendirilmiş, uygulamada karışıklığa sebep olan hususlar hakkında çözüm önerileri sunulmuştur.

GİRİŞ Vergi Hukuku kapsamında, vergilendirmeden doğan kaynaklanan problemler " idari çözüm'' ve " yargı yolu ile çözüm " olarak iki yolla giderilir. Vergi hataları kapsamı dışında kalan durumlarda; vergi ödemekle yükümlü olan kişiler, ödemeleri lazım gelen vergi ve cezaların bir kısmında indirim elde edebilmek, miktarlarını biraz bile olsa düşürebilmek ve bu amaçlarını daha çabuk gerçekleştirebilmek için üzerinde uyuşamadıkları meseleyi idari aşamada çözme yoluna gitmektedirler.1 Bu çalışmada vergi uyuşmazlıklarının idari çözüm yolarından uzlaşma müessesesine başvurulmasının nedenleri ile idare ve mükellefleri açısından oluşturduğu sonuçlar ele alınmaktadır.

ÖZ Vergi mahremiyeti hakkı 2010 yılında Anayasaya giren kişisel verilen korunması ile yakından iliş-kilidir. Türk hukuk sisteminde önceki Vergi Usul Kanunu'ndan beri var olan vergi mahremiyeti, kişisel veri-lerin korunması hakkının hukuk sitemine dâhil olması ile yeni bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmada vergi mahremiyeti hakkının kavramsal çerçevesi ortaya konulmuş ve kişisel bilgilerin korunması hakkı ile ilişkisi incelenmiştir. İlk bölümde vergi mahremiyeti hakkı literatür taraması yapılarak araştırılmış ve netice itiba-riyle konulan istisnaların vergi mahremiyetini zedeler nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca mükel-leflerin bilgilerini toplama konusunda defter tutma, beyanname verme ve belge düzenleme konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı'na verilen yetkilerin Anayasal korumaya sahip temel hakları ihlal ettiği sonu-cuna varılmıştır. İkinci bölümde mükellef bilgileri ile ilgili olarak kişisel verilerin korunması meselesi ince-lenmiş ve 6698 sayılı Kanun ile mükelleflere vergi mahremiyeti hususunda ek güvenceler sağlandığı tespiti yapılmıştır. Ancak bu Kanun'da yer alan istisnaların da azaltılması gerektiği sonucuna varılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Vergi Mahremiyeti, Kişisel Verilerin Korunması, Özel Hayatın Gizliliği, Mü-kellef Bilgileri, Yoklama. ABSTRACT The right to tax privacy is closely related to the protection of personel data which was entered into the Constitution in 2010. Tax privacy which is in the Turkish legal system since the previous Tax Procedure Code has gained a new dimension with the right to the protection of personal data in the legal system. In this study, the conceptual framework of the right to tax privacy is put forward and the relationship between the right to the protection of personal information has examined. In the first part, the right to tax privacy has been researched by making a literature review and consequently, the exceptions to be made are considered to be damaging to tax privacy. In addition, it was concluded that the powers given to the Ministry of Treasury and the Ministry of Finance in respect of keeping the taxpayers' information , making declarations and issuing documents are in violation of the fundamental rights of the Constitutional Protection. In the second chapter, the protection of personal data regarding taxpayer information is examined and with the Law No. 6698, taxpayers were provided with additional guarantees for tax privacy. However, it is concluded that the exceptions in this Law Code should be reduced.

Vergi sistemlerinde yer alan ihbar müesseselerinin iyi işleyebilmesi öncelikle yasal düzenlemelerin kapsamlı, adil, günün şartlarına uygun olmasına ve toplumun bu konuda yeterli düzeyde bilgilendirilmesine bağlıdır. Türkiye’deki mevcut düzenlemelerin ihbar müessesesinden beklenen verimi almaktan uzak olduğu görülmektedir. Son yıllarda gelişmiş ülkelerin pek çoğunda sadece vergi kaçırma ya da benzer mali suçlar için değil, diğer kurum içi suiistimal ve yolsuzluklar ile hukuksuzlukların yetkili makamlara bildirilmesi için bir ihbar müessesesi olarak “Whistleblowing” düzenlemeleri hayata geçirilmiştir. Whistleblowing Türkçe tam karşılığı olmayan ve bu yüzden de farklı şekilde çevirileri yapılan bir kavramdır. Bilgi uçurma, bilgi ifşası şeklinde Türkçe karşılıkları mevcuttur. Sözlükteki anlamı ıslık çalma olan Whistleblowing, bir örgüt içindeki etik dışı olay, davranış ve faaliyetlerin, gerekli önlemlerin alınması için işletme içindeki ya da dışındaki yetkililere bildirilmesi şeklinde ifade edilmektedir. Bu bildirimleri yapan kişilere ise whistleblower denilmektedir. Whistleblowing sistemini uygulayan ülkelerde etik dışı ya da yasal olmayan durumlar hakkında bilgi uçuranların (whistleblowerların) kötü muamele, baskı veya işten atılma şeklindeki durumlara maruz kalmaması ve verdikleri bilgiler nedeniyle parasal olarak ödüllendirilmelerini sağlayan düzenlemeler mevcuttur. Türk hukuk sisteminde whistleblowing sistemine ilişkin özel bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Türk hukuk sisteminde vergi ihbarlarına ilişkin kanun 85 yıl önce (1931’de) çıkarılmış ve artık güncelliğini yitirmiş durumdadır. Bu çalışmada whistleblowing’in ne olduğu, çeşitli ülkelerdeki durumu ele alınmış ve bu bağlamda Türk hukuk sistemindeki mevcut yasal düzenlemeye bakarak vergi ihbarları için ne gibi bir düzenleme yapılabileceği incelenmiştir.

Mükelleflerin hak taleplerinin tarihi oldukça eski zamanlara dayanmakla birlikte özellikle 1990’lı yıllardan itibaren hukuk sistemlerinde konuya ilişkin değişik yaklaşımlar sergilenmiş, gerek kamu düzenini sağlamak gerekse mükelleflerin vergi ödemeleri zamanında ve eksiksiz yerine getirmeleri hem de yatırım kararlarını daha sağlıklı yapabilmeleri için çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır. Günümüzde mükellef haklarının gerek ulusal gerekse uluslararası koruma mekanizmalarıyla korunduğunu görülmektedir. Anayasa, Vergi Usul Kanunu ve ilgili mevzuatlarda yer alan düzenlemeler çerçevesinde bir vergi sistemi oluşturulmuş olup mükelleflere çeşnili haklar sunulmaktadır. Bu çalışmada ilk bölümde mükellef haklarıyla ilgili genel açıklamalar kapsamında mükellef hakları tanımlanmaya çalışılacak, mükellef haklarının benzer kavramlardan ayırt edilmesine yönelik olarak insan hakları, vatandaşlık hakları ve tüketici hakları ele alınıp mükellef haklarının ayırt edici yönleri ve mükellef haklarının kaynakları ortaya konulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise mükellef haklarının sınıflandırılması kapsamında adil, eşit ve saygılı hizmet alma hakkı, bilgi alma hakkı, başvuru hakkı, özel hayatın gizliliği hakkına ve konuya ilişkin diğer haklara yer verilecek ikincil haklardan olan özel mükellef hakları sunulmaya çalışılacaktır.

ÖZET Vergi yargılaması hukukunda kanun yollarından biri olan kanun yararına temyiz bu çalışmanın konusunu oluşturur. Kanun yarına temyizin önemi, şartları ve sonuçları incelenecek ve vergi hukuku açısından etkileri üzerinde durulacaktır. GİRİŞ Kanun yolu, mahkemelerce verilen nihai kararların üst derece yargı organları veya doğrudan doğruya kararı veren yargı organı tarafından yeniden incelenmesi, hukuki denetimin yapılması ve gerekli görülürse değiştirilmesi amacıyla davanın taraflarına veya kanunun açıkça gösterdiği kişi yahut kurumlara tanınmış çeşitli başvuru yollarını ifade etmektedir.

Geleneksel olarak uyuşmazlıkların giderilmesi, kişilerin ve kurumların haklarının korunması güçlü ve bağımsız yargı organı tarafından sağlanmaktadır. Bu çerçevede etkin ve iyi organize olmuş yargı sistemi hukuk devletinin vazgeçilmez özelliklerindendir. Adaletin güvencesi olan mahkemelere bireylerin erişimi (adalete ulaşma) ceza hukuku, anayasa hukuku ve idari hukuk alanlarında vazgeçilmez öneme sahiptir. Ancak özel hukukta, özellikle de medeni hukuk ve borçlar hukukunda uyuşmazlıkların giderilmesinde dava yolu her zaman tercih edilmeyebilir. Özellikle mahkemelerin artan uyuşmazlık sayısı karşısındaki nicelik olarak yetersizliği, yargılama usullerinin karışıklığı ya da uyuşmazlık çözüm sürecinin uzunluğu ile vatandaşlar ve kamu için yargılama sürecinin maliyeti uyuşmazlıkların dava yolu dışında gideril-mesinin, başka bir ifadeyle alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının, öneminin artmasına neden olmuştur.

Bu çalışmada, vergi yargısında dava açılmasının sonuçları ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikle, genel olarak vergi yargısına, yargı sürecine ve vergi davasının hukuki niteliğine değinilmiştir. Sonraki bölümde idari yargılama hukuku ile karşılaştırmalı olarak dava dilekçesinin verilebileceği yerler, dava açma süresi ve görevli ve yetkili mahkemeden bahsedilmiştir. Son bölümde ise, idari yargılama hukuku ile karşılaştırılmalı olarak vergi yargısında dava açılmasının usul ve esasa ilişkin sonuçları incelenmiştir.