Sömürgecilik

Yazdıklarımızın bizden uzun yaşadığı bu devirde hikâyemizin duyulması ve insanların hikayemizle yakınlık kurulması belki de her zamankinden daha kolay. Kitaplar dünyayı önümüze getiren araçlar olmuşken aynı zamanda kendi dünyalarını kuran araçlar olmuşlardır. Fakat bazen kurulan bu dünyalar birbiriyle çarpışabilir. İşte burada gerçeği açıklama ya da kafalardaki soru işaretini silme dürtüsü devreye giriyor. Dünyanın bir ucunda (Sudan) doğduktan sonra uzun süre diğer ucunda (İngiltere) yaşayan Tayyib Salih bize kendi topraklarının öyküsünü anlatıyor. Bunu yaparken önceden çizilen imajları yıkıyor, var olan düzeni eleştiriyor, hem suya hem sabuna dokunduğu için pek de sevilmiyor ve yasaklanmalara uğruyor. Fakat dünyanın her yerinde çok okunuyor, başka dillere çevriliyor,-romanının kahramanı Mustafa Said gibi o da eserlerinin telif ücretini alamıyor-ve derslerde tartışılıyor. David Damrosch'un Dünya Edebiyatı Nedir? 1 adlı eserinde bahsettiği çevirinin gücü işte burada devreye giriyor. Arapça yazılan bir eser çeşitli dillere çevriliyor ve Dünya Edebiyatına mal oluyor. Ben bu yazımda Tayyib Salih'in Afrika'sı ile Joseph Conrad'ın Afrika'sı üzerine konuşup bu imajlar üzerinden manzaralar çizmeye ve bunları yorumlamaya çalışacağım.

kitabevi M arc F e rro , T o p lu m B ilim leri Y ü k se k İn c e le m e le r O k u lu 'n d a a ra ştırm a d ire k tö rü o lu p , R us D e v rim i ve SSCB u z m a n ıd ır. Y azarın y a y ım la n m ış p e k ç o k ç alışm ası b u lu n m a k ta d ır ve s in e m a ile ta rih a ra sın d a k i iliş k ile r k o n u s u n u n g e liştirilm e sin e ö n c ü lü k e tm iştir.

Eğlenmek için karşısına oturduğumuz ekranda ev süslemelerinden yemek yeme alışkanlıklarına, küçük ibadet mekanlarından tapınaklara, nişan ve düğün törenlerine, kişilerin kılık kıyafetine, kadınların yaşamlarına, kültürel değerlere kadar birçok simge var. Filmlerin çözümlenmesi bu simgelerin deşifre edilmesine bağlı. Bu simgelerin anlamını çözmek Hint kültürünü anlamamızı sağlayacak. Hint sinemasındaki kültürün simgelerinin izlerini deşifre etmek için Antik Hint Mitolojisini, Hindistan’a dair tarihsel ve mitsel bilgileri öğrenmek gerekiyor.

Bu bağlamda, Karan Johar filmleri üzerinden Hint kültürünü anlamak için sinema tarihine kısaca değinip semboller, kahramanlar, ritüeller, değerler başlığı altında filmleri çözümlemeye çalışacak ve kültürel kodları arayacağım.

Tarihte büyük kültürel, ekonomik, siyasi, sosyal, askeri, teknolojik değişimleri ifade eden önemli dönüm noktaları vardır. Tarihsel ilerlemelerin referans kaynağı olarak gösterildiği, büyük değişimlerin, yeniliklerin olduğu olaylar… Bunlara örnek olarak yerleşik yaşama geçiş, dinlerin ortaya çıkışı, Rönesans, Fransız İhtilali, Endüstri Devrimi, 20. yüzyılın ilk yarısında büyük yıkımlara yol açan iki dünya savaşı gösterilebilir. İnsanlık tarihindeki değişimlere alan açan bu büyük olayların yanı sıra başka önemli dönüm noktaları da vardır. Ancak detaylandırma işini burada keselim. Bu referans kaynakları her ne kadar bilimsel bir üslupla ele alınmış olsa da tarihçilerin dünya görüşü ve devletlerin zihniyetleri ekseninde de şekillenmiştir. Örneğin Marksist tarih yazımında tarihi devindiren şey sınıf mücadeleleridir. Toplum yapıları insanlık tarihinin başlangıcından bu ana kadar ilkel-komünal toplum, köleci toplum, feodal toplum ve de kapitalist toplum olarak yorumlanmıştır. Yukarıda bahsettiğimiz şey ise tarihte büyük etkisi olan olayların, tarihe nasıl yön verdiği meselesidir. Örneğin bizim ülkemizde İstanbul'un Fethi okullarda, ders müfredatlarında dünya tarihini derinden etkileyen bir olay olarak sunulmaktadır. Ve hatta Rönesans'ın başlangıcı bu tarihi olaya dayandırılır. Ancak durumun

İktidar ve bilgi üretimi arasındaki ilişkiyi madun kavramı etrafında ele alan bu bildiride, emperyalizmin ve sömürgeciliğin entellektüel üretimdeki kurucu işlevi sorunsallaştırılmaktadır. Kavramın nasıl geliştiği ve bugüne kadar hangi değişmeleri geçirdiği tartışılmaktadır. Kavramın Türkçeye çevirisinin yarattığı sorunlar, entellektüel ve akademik alana nasıl bir müdahale yaptığı, epistemik bir kopuşu nasıl gerçekleştirdiği, Avrupamerkezcilik ve Modernite eleştirisindeki yeri, elit olmayan bir tarih yazımı çabası, madunlardan/alttakilerden öğrenme tezi gibi konular ele alınmaktadır. Bu bildiri, madun ve maduniyet kavramı ile birlikte geliştirilen bakış açılarının ve üretilen bilginin Türkiye sosyal
bilimleri içinde nasıl bir anlam bulabileceği sorusunu yöneltmektedir. Bu anlamda, madun kavramıyla birlikte çalışarak Türkiye’de nasıl ilişkiler, eylemler ve düşünceler üretebileceğimiz sorusuna cevap aramaktadır.

Özet 19. Yüzyılda yaşamış olan ve dönemin önemli düşünürleri arasında sayılabilecek, Cemaleddin Afgani'nin hakkında birçok biyografi eseri yazılmıştır. İslam dininin amacından saptığı ve emperyalist devletlerin etkisini arttırdığı bir dönemde aktivist kimliğiyle ön plana çıkmış ve birçok ülkede çeşitli konferanslar vermiştir. Yetiştirmiş olduğu öğrenciler vasıtasıyla belirli halk kitlelerini etkilemiştir. Bu etkileşim İslam dininde bir yenilik çağrısı üzerine odaklanmıştır. Afganistan'dan İran'a, Mısır'dan Osmanlı'ya ve Rusya Müslümanlarına kadar ulaşmış ve çabalarıyla Milliyetçi kişilerin de odak noktasında olmuştur. Ancak Afganî ekolü bugün büyük bir kesim tarafından masonluk ve dinsizlikle aşağılanmıştır. Afganî ekolündeki, felsefeyi ve mantığı anlayamayanlar, belli bir dine inanmayan kimsenin mason olamayacağı kuralını bilmeyenler ve araştırmayanlarla aynı kişiler olması muhtemel bir görüştür. Arap topraklarında Panarabizm'i, Türk topraklarında Pantürkizm'i savunmuş olması, sömürgeci devletlere karşı yapılacak en büyük darbeydi. Afgani'nin görüşlerine ise Panislamizm karşıtı olduğu gerekçesiyle, Müslüman liderler tarafından karşı çıkılmıştır. Hayatını bir seyyah gibi geçirmiş ve gittiği coğrafyalarda; yeniliğin, modernizmin, anayasal sistemin ve felsefenin gücünün yanı sıra tüm bunların gerekliliğini de vurgulamıştır. Hayatının son durağı olan Osmanlı Devletinde, mücadelesine ve fikirlerine veda etmiştir.

Öz
Bu çalışmada 15. Yüzyılda Portekiz, ardından İspanya ve daha sonra İngiltere, Hollanda ve Fransa’da başlayan sömürgecilik hareketleri, sömürgecilik hareketlerinin Avrupa’nın yanı sıra Güney Amerika, Afrika’daki etkileri,
fiyat devrimi, hastalık ve mikropların yayılması ile sömürgecilik ideolojisi ele alınmıştır. Sömürgecilik hareketlerinin
Güney Amerika ve Afrika’da meydana getirdiği yıkım ile Batı dünyasının sömürgecilik hareketleri sonucu gelişimi
ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada doküman araştırması yapılmıştır. İlgili alan yazın taranmış ve tartışılmıştır.
Sömürgecilik hareketleri sonucunda dünya egemenliği Doğu’dan Batı’ya geçti. Batı dünyası 16. yüzyılla birlikte ekonomik ve siyasi üstünlüğünü dünyaya kabul ettirmeye başladı. Bilimsel ve teknik üstünlüğüyle dünyaya büyük
oranda egemen oldu. Portekiz ve İspanya 15. Yüzyılda Amerika, Afrika ve Asya kıtalarında ve okyanuslarda sömürge
imparatorluklarını kurdular.
Fiyat Devrimi’yle birlikte 1500-1650 yılları arasında birçok ürünün fiyatı beş kata kadar arttı. Güney
Amerika’daki İspanyol Sömürge İmparatorluğu’ndan Avrupa’ya akan tonlarca gümüş, fiyat devriminin başlamasında
en önemli etkendi. Öldürücü mikroplar bağışıklıkları olmayan Güney Amerika ve Afrika’daki yerli nüfusları çok büyük
oranda azalttı. Bazı yerlerde de tamamen ortadan kaldırdı.
Anahtar Kavramlar: Sömürgecilik, Coğrafi Keşifler, Fiyat Devrimi, Mikroplar, Irkçılık
Abstract
In this study, the colonialist movements that started in Portugal in 15th century, then in Spain and then in
England, Holland and France, the effects of colonialism movements in Europe as well as South America, Africa, price
revolution, spread of diseases and microbes and the ideology of colonialism were discussed. The destruction of the
colonialist movements in South America and Africa and the development of the Western world as a result of the colonialist movements have been tried to be revealed. In this study, document research was conducted. The relevant field
is reviewed and discussed in the literature.
As a result of the colonialist movements, world domination shifted from East to West. In the 16th century, the
Western world began to impose its economic and political superiority to the world. He dominated the world to a great
extent with his scientific and technical superiority. Portugal and Spain established colonial empires in the Americas,
Africa and Asia in the 15th century.
With the price revolution, the price of many products increased by five times between 1500 and 1650. Tons of silver flowing from the Spanish Colonial Empire in South America to Europe was the most important factor in the start
of the price revolution. Killer microbes have drastically reduced indigenous populations in South America and Africa
without immunity. In some places it has completely eliminated.
Key Concepts: Colonialism, Age of Discoveries, Price Revolution, Microbes, Racism

Batı yayılmacılığı 20. yüzyılın hemen başında ekonomik ve siyasî olarak zirve noktasına ulaşmış bulunuyordu. Neredeyse bütün büyük Avrupa devletleri sömürgecilikle bir şekilde bağlantılıydı. İngiltere, Fransa gibi imparatorluklar zenginliklerini bu yolla katlayarak artırmışlardı. Antiemperyalist bir düşüncenin ürünü olan Amerika bile kendi içindeki problemleri çözdükten sonra, yalnızca şirketler bazında gerçekleştirdiği uluslararası ticarî faaliyetleri bir adım daha öteye taşıma gayretindeydi.

In the framework of the policies and practices of Western liberal states on some international issues, this article intends to analyse the failure of liberalism from a humanitarian perspective. Political analysis focused on liberalism – particularly after the collapse of USSR and the end of the Cold War – claims that it is a triumphant ideology, and that a liberal global system dominated is more a peaceful one. Alas, reality paints an opposite picture, particularly from the 1990s onwards. Despite its success at the national stage, liberal interventionism in Iraq, Syria, Afghanistan and Libya, the prolonged fatal unresponsiveness to the genocide in Bosnia and Rwanda, the events in Palestine, and the policies of Western liberal countries (with a colonial pasts) have all caused disappointment when it comes to hope of a liberal victory at the global level. This in turn demonstrates that liberalism is not victorious at the global level, but rather has failed in world where basic humanitarian principles are frequently sacrificed for economic interests.

Öz: Osmanlı Devleti'nin XIX. Yüzyılın ikinci yarısında Doğu Akdeniz'deki nüfuzunu Fransız ve İngilizlerin lehine kaybetmesi bölgenin kaderini bu iki devletin rekabet ve inisiyatifine bıraktı. İki devlet Doğu Akdeniz ve hinterlandında hâkimiyet alanları oluşturabilmek için kıyasıya rekabet içerisine girdiler. Siyasi ve iktisadi rekabetin en yoğun yaşandığı yerlerden biri de Mısır coğrafyası idi. Bu ise Doğu Akdeniz ve Mısır coğrafyası için yeni bir değişim çağının ortaya çıkmasına sebebiyet verdi. Değişim çağı küçük ve büyük ortaklıklardan oluşan finans, ticaret, tarım ve alt yapı şirketlerinin yanı sıra misyonerlik ve diplomatik kurumların yoğun faaliyetlerine göre şekillendi. Sömürge ve manda yönetimlerine zemin hazırlayan ve sermaye hareketliliğinin doruğa ulaştığı bir süreçte birçok yatırım sahasında yer alan Edouard Andre Dervieu (Marsilya 17 Mart 1824-Paris 1 Aralık 1905) gibi aktörler Mısır'ın iktisadi ve sosyal yapısı üzerinde hayati öneme sahip bir rol oynadılar. Çalışmada Edouard Andre Dervieu'nün kısa yaşam öyküsü, denizcilik alanındaki faaliyetleri ve son olarak da asıl faaliyet sahası olan Mısır'daki serüveni üzerinde durulmuştur. Kısacası bu makalenin amacı dünyadaki Avrupa iktisadi yayılmacılığını Edouard Andre Dervieu'nün Mısır'daki faaliyetlerini ve ilişkilerini inceleyerek göstermektir.

Altın Orda Devleti’nin 1502’de sükûta ermesi ve Kazan, Kırım, Sibir, Astrahan, Nogay ve Kasım hanlıklarının bu devletin uzantıları olarak ortaya çıkmaları, bu bölgede dağınık halde duran Türk yurtlarına yayılma arzusu içerisinde olan Çarlık Rusya’sının isini kısmen de olsa kolaylaştırmıştır. Ruslar, Türk yurtlarına yayılma stratejisinde öncelikle önlerindeki en büyük engel olan 1552 yılında Kazan Hanlığı’nı ortadan kaldırarak önemli bir adım atmışlardır. 1552’de Kazan’ı işgal ederek Kazan Hanlığı’na son veren Korkunç İvan önderliğindeki Ruslar, doğuya doğru ilerlemelerini sürdürerek 1555’te Astrahan Hanlığı’nı, 1557’de Nogay Hanlığı’nı, 1572’de ise Kasım Hanlığı’nı ele geçirmişlerdir. 1598’de Kozaklar sayesinde Sibir Hanlığı’nı ortadan kaldırarak Sibirya’nın batısına ve kuzeyine doğru ilerleyen Ruslar, 1630’da Kuzey Sibirya topraklarına girerek dünya sahnesine birinci dereceden bir aktör kimliğiyle çıkmakta olduklarını göstermişlerdir.

Tarih bilimin esası, kadim yaşamın temellerini ortaya koymak, sınıflara ve sosyal oluşumlara ayrılmış olan beşerin menşeini ortaya koymaktır. Elde edilen veriler ışığında milli birlik ve milli kültür esaslarına dayalı devlet çatısı altındaki toplumların geçmişi ve geleceği hususları arasında bağ kurmak ve geleceği üzerinde fikir yürütme misyonuna sahiptir.
Dolayısıyla bizler de, tarihi seyrin ışığında geleceğe dönük nisbi teklifler hazırladık. Strateji paralelinde umumi bir değerlendirme yapmaya çalıştık...

Osmanlı Devleti’nin önemli toprak parçalarından olan Mısır’ın 1882 yılında İngiltere tarafından işgal edilmesi, XIX. yüzyılın son çeyreğini konu alan Osmanlı tarihinin başta gelen sorunlarından biridir. Bu sorun, İngiltere’nin, 1878 Berlin Kongresi’nden sonra, Yakındoğu politikalarında açık bir şekilde değişiklik yaptığının da göstergesidir. Bu durum, modern Mısır tarihi başta olmak üzere, Afrika’nın sömürgeleştirilmesi ve İngiltere’nin sömürge politikaları açısından da bir dönüm noktasıdır.

Afrika kıtasının birçok bölgesinde farklı zaman dilimlerinde yaşanan olaylar, kesinlikle birbirinden bağımsız olaylar değil; aksine belirli bir sürecin, dev bir sömürge yatırımının önceden planlanmış ama dizginlerini koparmakta olan gerçekler dizisidir. Yaklaşık dört asır Afrika kıtasında hüküm süren Osmanlı Devleti'nin buradaki insanî, adilane ve sömürge karşıtı uygulamalarını, batılı tarihçilerin ve araştırmacıların (çok azı istisna) sömürgeci bir tavır olarak değerlendirmesinin altında ise maksatlı ve kasıtlı bir bakış açısının yattığı aşikârdır. Bu kıtada yaşananlara batılıların varsaydığı bu durumun aksine bir gözle bakacak olursak, kendisini üst sınıf olarak kabul eden Avrupalı sömürgeci güçlerin alt sınıf olarak gördükleri Afrikalıları bizzat kendilerinin acımasızca sömürdükleri görülecektir.

ÖZ Fraissinet Kumpanyası, Osmanlı liman kentlerinde ve dünya sularında Fransız yayılmacılığı ve sömürgeciliğinin gelişmesinde önemli bir yere sahiptir. Osmanlı sularında faaliyet gösteren en etkin üç Fransız kumpanyasından birisidir. 1863 yılından itibaren bir yandan Marsilya ile İskenderiye ve Suriye sahilleri, diğer yandan İzmir, Selanik ve İstanbul'a düzenli seferler kurarak, Fransız sermayesinin bu liman kentlerine yayılmasında önemli bir rol oynamıştır. 1878'den itibaren faaliyet ağını Karadeniz ve Aşağı Tuna liman kentlerine kadar genişletmiştir. Özellikle Marsilya ile Aşağı Tuna liman kentleri arasındaki taşımacılığı tekeline almıştır. Bir dönem (1890-1914) Aşağı Tuna'da vapur nakliyatı denilince akla gelen tek Fransız şirketi Fraissinet Kumpanyası olmuştur. Bu çalışmada Fraissinet Kumpanyası'nın kuruluş süreci ve Osmanlı sularındaki faaliyetleri ele alınmaya çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Fraissinet Kumpanyası, Fransız yayılmacılığı, Osmanlı liman kentleri, vapur nakliyatı, deniz ticareti, Aşağı Tuna. FRENCH FRAISSINET COMPANY AND ITS ACTIVITIES IN THE OTTOMAN PORTS ABSTRACT The Fraissinet Company occupy an important place for French expansionism and colonialism in the Ottoman port cities and transoceanic. It was one of the three leading French companies conducting activities in the Ottoman waters. The company has played an important role in spreading the French capital since 1863 in Marseilles, Alexandria, and Syrian coastal cities on the one side, and Smyrne, Thessaloniki and Constantinople on the other. From 1878 onwards, it expanded its activities to the ports of Black Sea and Lower Danube. The company became a monopoly on maritime transport, especially between Marseille and the port cities of Lower Danube. The only French company that was active between 1890-1914 in the transport services between Lower Danube and Marseilles was Fraissinet Company. This study aims to examine the founding process of the Fraissinet Company and its activities in the Ottoman waters.

Soğuk savaşın ardından, "yeni dünya düzeni" olarak adlandırılan dönem, hegomonik bir güç olarak beliren ABD'nin "büyük vaadi" ile başladı: "Demokrasiyi dünyada yaygınlaştırmak". Bu "büyük" vaad, yoksulluk, adaletsizlik ve şiddet dolu bir dünyayı kurmak biçiminde gerçekleşti ve iki "siyasi/askeri" araca dayandı: İnsani müdahale ve yönetişim.

Hanif 'Kureishi'nin We're Not Jews 'Adlı Öyküsünde Ulusötesilik

Pakistan kökenli İngiliz yazar Hanif Kureishi, adı geçen eserinde, İngiltere'de farklı etnik kökene sahip kişilerin maruz kaldığı ayrımcılığı ve ırkçılığı bir çocuğun bakış açısıyla aktarır. Bu çalışma, Kureishi'nin öyküsünü ulusötesilik bağlamında incelemektedir.

Öz Geniş bir coğrafyada oldukça kalabalık bir nüfusa sahip olan Hindistan, gerek coğrafi konumu gerekse sahip olduğu zenginliklerle doğulu ve batılı ülkelerin ilgisini çekmiştir. Nitekim başta Fransa olmak üzere İngiltere ve Rusya gibi önemli güçler bölgeye hâkim olmak için mücadele etmişler ve Hindistan'a sahip olmanın maddi kazanımların yanı sıra itibar açısından da önemli olduğunu hesap etmişlerdir. Öyle ki XIX. yüzyılda Türkistan hanlıklarında Hindistan'a sahip olmanın Dünyaya hâkim olmak olacağı şeklinde bir düşünce hâkim olmuştur. Fransa, Hindistan'da hâkimiyet kurma çabasında önemli güçlerden biri olmuştur. Fransa'nın Hindistan'a hâkim olma çabası Yedi Yıl Savaşları (1756-1763) ile sonlandırılıp Fransızlar Hindistan'dan tamamen çıkarıldıktan sonra İngiltere'nin bölgedeki en önemli rakibi Rusya olmuştur. Bu doğrultuda Rusya, Hindistan'a sahip olabilmek adına İran ve Afganistan'a yönelik yeni stratejiler geliştirirken İngiltere de bu ülkeler ile olan ilişkilerini Hindistan'daki çıkarları doğrultusunda şekillendirmiştir. İngiltere, XVII. yüzyılın başlarında kurmuş olduğu şirket ile Hindistan'da etkinlik kazanmaya başlamıştır. Zaman içerisinde hammadde kaynağının yanı sıra İngiliz ürünleri için önemli bir Pazar haline de gelen Hindistan, XIX. yüzyılda İngiliz siyasetinde öncelikli bir yer edinmiştir. Bu dönemde Rusya'nın Türkistan doğrultusunda ilerleyişi, Fransa ve Osmanlı devleti ile olan münasebetleri, İran ve Afganistan'daki askeri ve siyasi faaliyetleri Hindistan'daki İngiliz sömürgelerini tehlikeye sokmuştur. Bunun sonucunda da iki devlet arasında uzun süren bir diplomatik çekişme yaşanmıştır. Çalışmamızda XVII. yüzyıldan itibaren Hindistan'ın İngiltere açısından önem kazanma süreci ve XIX. yüzyılda İngiltere'nin bölgedeki durumu ele alınmıştır. Abstract Having a very large population in a wide geographical area, India attracted the attention of the Eastern and Western countries with its crucial geographical position and material wealth. Indeed, in particular, important imperial powers such as France and Britain and Russia, struggled to dominate the region and have assumed that possessing India is important in terms of reputation as well as financial gains. So much so that in the 19th century the idea of having India in the Turkestan khanates became an exceptional mechanism of control over the world. France has been one of the major forces in the struggle to dominate India. After France's endeavor to dominate India was ended with seven-year wars and the French were completely removed from India, Britain became Russia's most important rival in the region. In this direction, Russia has developed new strategies for Iran and Afghanistan in order to have India, while Britain has shaped its relations with these countries in line with its interests in India. Britain began to gain influence in India with the company it founded in the early 17th century. Over time, India has become a major market for British products as well as a source of raw materials, and it has become a priority in British politics in the 19th century. In this period, Russia's progress in the direction of Turkestan, its relations with France and the Ottoman state, and its military and political activities in Iran and Afghanistan put the British colonies in India at risk. As a result, there has been a long diplomatic rivalry between the two states. In our study, were discussed from the 17th century onwards, the process of gaining importance from the point of view of Britain in India and the situation in the region of England in the nineteenth century.

Afrika kıtasında bulunan ülkeler tarih boyunca emperyalist güçlerin ilgi odağı olmuşlardır. Ham madde ve doğal kaynakların bu kıtada fazla olması bu ilginin en önemli sebeplerinden birisidir. Ruanda Cumhuriyeti de özellikle Belçika ve Fransa gibi emperyalist iki devletin ilgi odağı bir ülkeydi. Bu iki ülkenin Ruanda vatandaşlarını sürekli birbirlerine karşı kışkırtmasının sonucunda 1994 senesinde Ruanda korkunç bir soykırımın merkezi haline gelmişti. Ruanda’da bulunan Hutular, yine kendi ülkelerinin vatandaşları olan Tutsilere karşı acımasız bir soykırım gerçekleştirdiler. Bu soykırımın gerçekleşmesinde sürekli Hutuları kışkırtan Fransa’nın payı oldukça büyüktür. Ancak bu korkunç Soykırımın bitiminden sonraki dönemde Ruanda kendini her alanda geliştirmeye çalışan bir ülke haline gelmiştir. Bunu da bir ölçüde başarabildiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Bu çalışmada Ruanda’nın Soykırım olayı yaşanmadan önceki ve sonraki durumları incelenip bu çerçevede ülkenin izlediği dış politika stratejileri incelenecektir.

Öz: Avrupa'nın dünyanın geri kalan coğrafyalarına olan emperyalizm öncelikli ilgisi 1490'larda hız kazanmış; 1700'lere gelindiğinde ise Avrupa'nın iktisadî gelişmişlik düzeyi Akdeniz ve Asya'nın önüne geçmeye başlamıştır. Avrupalıların, okyanuslar üzerinden Afrika ve Amerika kıyılarıyla temas kurmaları, lüks ve aynı zamanda pahalı olan baharat, ipek, kahve, kumaş ve benzeri eşyaya doğrudan ulaşarak zamanla bu pazarları ele geçirip zenginleşmelerine; bu ticareti elinde tutan Doğu Akdeniz ülkelerinin ise önem kaybetmeye başlamasına yol açmıştır. Dünya tarihindeki en büyük kırılma eşiklerinden birini oluşturan bu durumu F. Braudel, " kaderin Akdeniz'e oynadığı ilk oyun " olarak ifade etmekte, " 1869'da Süveyş Kanalı'nın açılmasının bile Akdeniz'in eski üstünlüğünü geri getirmediğini " haklı olarak belirtmektedir. Bu istikamette daha 1625'te Ömer Talip adındaki bir Osmanlı bürokratı: " Şimdi Avrupalılar bütün dünyayı tanımayı öğrendiler, gemilerini her yere gönderiyorlar. Eskiden, Hindistan, İndus ve Çin mamulleri Süveyş'e gelir ve Müslümanlar tarafından bütün dünyaya dağıtılırdı. Fakat şimdi bu mallar Portekiz, Felemenk ve İngiliz gemileriyle Frengistan'a taşınıyor ve oradan bütün dünyaya dağıtılıyor. Kendilerinin ihtiyaç duymadıkları malları İstanbul ve diğer İslâm ülkelerine getiriyorlar ve fiyatının beş katına satıp, çok para kazanıyorlar. Bu sebeple İslâm ülkelerinde altın ve gümüş azalmaktadır. Osmanlı, Yemen kıyılarını ve oradan geçen ticareti ele geçirmelidir. Aksi hâlde çok geçmeden Avrupalılar İslam ülkelerine hükmedeceklerdir " diyerek Osmanlı idarecilerini uyarmakta, âdeta günümüzdeki siyasî ve iktisadî şartları resmetmektedir. Kısacası F. Tabak'ın tabiriyle Akdeniz solmaktadır. Buna karşın dünya ekonomisi 1730'larda büyümeye başlamıştır. Bu büyüme ivmesi 1800'lere doğru okyanuslar ile komşu olan devletlerde giderek daha da artış göstermiş; bu durum bilhassa Akdeniz'in doğu kısımlarını yani Osmanlı'yı derinden etkilemiştir. Süreç, Batı Asya'daki Osmanlı gibi birçok kadim ve köklü devletin-önemli oranda direnç göstermesine rağmen-tarih sahnesinden çekilmelerine giden yolu açmıştır. Hülasa bu makale, 1400'lerden başlayarak 1800'lere kadar uzanan bu çetrefilli süreçte Avrupa'da ticaret ve taşımacılık ilişkileri alanında yaşanan değişim ve dönüşümleri kısaca özetlemekte; günümüz ve gelecekteki bazı siyasî ve ekonomik sorunların oluşum aşamalarına veya çözümüne ışık tutmaktadır. Abstract: Europe's interest in the rest of the Word, primarily driven by imperialism, gained momentum in 1490s; and by 1700s, its level of economic development had started to surpass the Mediterranean and Asia. The Europeans' making overseas contact with African and American shorelines helped them to first gain direct access to luxurious and expensive goods like spice, silk, coffee, cloth and etc., and then eventually capture the market and rise to wealth. On the other hand, it caused the eastern Mediterranean countries that monopolised this trade to lose their significance. F. Braudel defines this circumstance, which was one of the biggest breaking points in world history, as " the first twist of fate for the Mediterranean " and justly adds that " even the opening of Suez Canal in 1869 didn't bring back its former glory ". In this manner as early as 1625, an Ottoman bureaucrat named Ömer Talip warned the Ottoman administration and simply described today's political and economic situation by saying " Now the Europeans have learned how to know the whole world, and are sending their ships everywhere. Indian, Indus, and Chinese products used to come to Suez and

John Locke’un, döneminin İngilteresinin sömürgeci politikalarıyla ilişkisi ve sömürgeci ilgilerinin İki İnceleme ve Deneme gibi eserlerindeki yeri, yakın dönem akademik çalışmalara kadar göz ardı edilmiştir. Locke’un başlıca eserlerinde, Amerika ve Amerikan Yerlilerini ele alışı, mülkiyetin kökenini, özellikle de doğal durumdaki haliyle bir belirleme çabası olarak görülebilir. Ancak, bunu yaparken, o, bir yandan da Avrupalı sömürgecilere, Amerikan Yerlilerini geleneksel topraklarından etmemin koşullarını sağlar görünmektedir. Buna ek olarak, sömürgeci ilgileri onun düşüncesinin 17.nci yüzyıl doğal hukuk geleneğindeki yerini göstermeyi de kolaylaştırmaktadır. Bu makale, Locke’un siyaset felsefesinin bu yeni keşfedilmiş yönünün, sadece onun yazılarının tarihsel bağlamındaki eksik bir okumayı gidermekle kalmayıp aynı zamanda Batı’daki sömürgeciliğin en önemli felsefi temellerinden birine de ışık tuttuğunu göstermeye çalışmaktadır.