Halina Machulska

Halina Machulska

Halina Machulska
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1929 Łódź
Zawód	aktorka, reżyserka
Współmałżonek	Jan Machulski
Lata aktywności	od 1955
Zespół artystyczny
Szkoła Aktorska Machulskich
Odznaczenia

Halina Zofia Machulska (ur. 2 marca 1929 w Łodzi) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, reżyserka teatralna. Wdowa po aktorze Janie Machulskim i matka reżysera Juliusza Machulskiego.

Wykształcenie

1954 Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, filologia polska, magister. 1971 - studia na Wydziale Reżyserskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, magister. 1960 - tytuł aktorski przyznany przez Komisję Egzaminów Eksternistycznych ZASP, 1976 studium dramy w Wielkiej Brytanii.

Życiorys

1955 nauczycielka języka polskiego w LO w Olsztynie, 3 listopada 1955 zadebiutowała na deskach Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu, rolą Hanki Dobrzańskiej w spektaklu Maturzyści Zdzisława Skowrońskiego w reż. Szymona Szurmieja. 1956-57 aktorka w Teatrze w Opolu, spikerka radiowa w Rozgłośni Opolskiej,

1958-63 aktorka w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 1961 współzałożycielka z mężem „Reduty 61” (prezentacje polskich sztuk współczesnych), 1963-66 Teatr Nowy w Łodzi, aktorka, od 1967 Teatr Polski w Warszawie, aktorka,

W 1970 wspólnie z mężem Janem Machulskim założyła i prowadziła do 1996 roku Teatr Ochoty w Warszawie i Ognisko Teatralne dla młodzieży przy tymże Teatrze, przez które przeszło w młodości wielu znanych polskich aktorów.

Drama w edukacji

1981 stypendium na kształcenie w dziedzinie dramy w Anglii u prof. Dorothy Heathcote, sfinansowane przez British Council, od 1981 prowadziła w ramach Teatru Ochoty zajęcia z dziedziny dramy, opracowała program szkoleniowy dla nauczycieli z edukacji teatralnej. Po 1996 roku po odejściu z Teatru Ochoty przez wszystkie lata prowadziła szkolenia metody dramy dla nauczycieli, pedagogów, instruktorów, warsztaty teatralne i dramowe, których organizatorem najczęściej był PO ASSITEJ. Wielokrotnie jako znawca dramy edukacyjnej zapraszana na wykłady, konferencje, szkolenia w całej Polsce, sprowadzała również do prowadzenia warsztatów w Polsce specjalistów dramy z Wielkiej Brytanii. 1998-2001 udział w badaniach naukowych KBN prof. J.Trzebińskiego nad efektywnością dramy, 2004 międzynarodowa konferencja „Drama metodą edukacji XXI wieku”, zorganizowana przez PO ASSITEJ. Wykładowca na wydziałach pedagogicznych i 1995-2010 na zaocznym wydziale Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej (przedmiot: drama).

Polski Ośrodek Assitej

W 1981 powołana przez Janusza Warmińskiego założyła wraz z grupą innych twórców, zajmujących się profesjonalnie teatrem dla młodego widza, Polski Ośrodek Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Młodzieży Assitej, jeden z 76-ciu narodowych ośrodków Assitej International na świecie (stowarzyszenie istnieje od 1965). Założycielka i dyrektor (od 1994 do 2006) Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży „Korczak” w Warszawie.

Po odejściu z Teatru Ochoty działalność edukacyjna Machulskich przeniesiona została całkowicie do Polskiego Ośrodka Assitej. W październiku 1999 roku przy PO Assitej została założona przez pp. Machulskich Szkoła Aktorska Haliny i Jana Machulskich dla dorosłych, początkowo dwuletnia, od 2002 trzyletnia policealna szkoła zawodowa, której Halina Machulska była dyrektorem i wykładowcą dramy aktorskiej. W 2002 roku wznowiono Ognisko Teatralne „U Machulskich”, do którego uczęszcza młodzież gimnazjalna i licealna.

W 2014 roku dzięki inicjatywie Haliny Machulskiej i wyborowi Polski przez delegatów 17. Światowego Kongresu Assitej w Kopenhadze w 2011, Warszawa stała się organizatorem i gospodarzem 18. Światowego Kongresu Assitej połączonego ze Specjalną Edycją Festiwalu Korczak.

W 2009 roku w 80 urodziny Haliny Machulskiej odbył się wielki Benefis w Teatrze Rampa, zjazd wychowanków. W 2014 – Benefis na 85 urodziny w Teatrze 6.Piętro podczas Światowego Kongresu Assitej.

Projekty pp. Machulskich skupia obecnie strona www.assitej.pl

Wybrane prace reżyserskie

• Wszystko w ogrodzie - Edward Albee, Teatr im. Stefana Jaracza Łódź, 1970-06-24
• Montserrat - Emmanuel Robles, Teatr Ochoty Warszawa, 1971-03-27
• Czarownice z Salem - Arthur Miller, Teatr Ochoty Warszawa, 1972-03-09
• Śmierć Gubernatora – Leon Kruczkowski, Teatr Ochoty Warszawa, 1972-11-04
• Romeo i Julia - William Shakespeare, Teatr Ochoty Warszawa, 1973-03-26
• W pewnym sensie jestem Jacob..- John Barth (reż. z Janem Machulskim), Teatr Ochoty Warszawa, 1975-02-22
• Diabelska góra - Károly Szakonyi, Teatr Ochoty Warszawa, 1977-06-18
• Sen nocy letniej - William Shakespeare, Teatr Ochoty Warszawa, 1978-06-01
• Szalona Greta - Stanisław Grochowiak, Teatr Ochoty Warszawa, 1979-04-06
• Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro, Teatr Polski Bydgoszcz, 1979-12-30
• Przygody Kubusia Puchatka - A.A. Milne, Teatr Ochoty Warszawa, 1980-12-13
• Toto – Ernest Bryll, Małgorzata Goraj, Teatr Ochoty Warszawa, 1983-05-07
• Król Lear - William Shakespeare, Teatr Ochoty Warszawa, 1983-07-16
• Pali się - Wanda Chotomska, Teatr Ochoty Warszawa, 1984-12-15
• Stachura - szedłem prosto dalej - Edward Stachura, Teatr Ochoty Warszawa, 1985-09-25
• Ten trzeci – Eduard Hoornik, Teatr Ochoty Warszawa, 1986-03-05
• Porywacze marzeń – Robert Alexander, Teatr Ochoty Warszawa, 1987-03-25
• Sędziowie – Stanisław Wyspiański, Teatr Ochoty Warszawa, 1989-02-01
• Eksperyment Magdalena – Andrzej Maleszka, Teatr Ochoty Warszawa, 1989-05-05
• Emil i detektywi – Erich Kästner, Teatr Ochoty Warszawa, 1991-05-09
• Wszystko w ogrodzie – Edward Albee, Teatr Ochoty Warszawa, 1993-03-19
• Bankructwo małego Dżeka – Janusz Korczak, Teatr Ochoty Warszawa, 1994-06-08
• Rasmus i włóczęga – Astrid Lindgren, Teatr im. A.Mickiewicza Częstochowa, 1996-03-27

Filmografia

• Wyspa złoczyńców (1965) – przewodniczka w muzeum
• Indeks. Życie i twórczość Józefa M. (1977) – matka Andrzeja
• Tajemnica Enigmy (serial telewizyjny) (1979) – celniczka w urzędzie pocztowym (odc. 1. Marsz w historię)
• Bezpośrednie połączenie (1979) – Irena Tietz, siostra Haliny
• Tylko Kaśka (serial telewizyjny) (1980) (odc 6 Porwanie)
• Białe tango (serial telewizyjny) (1981) – matka Teresy (odc. 3. Klucz)
• Dolina Issy (1982) – Akulonisowa
• Kingsajz (1987) – matka Ewy
• Matki, żony i kochanki (serial telewizyjny) (1995, 1998) – Zofia Stokowa, była dyrektorka szkoły pielęgniarskiej
• Miodowe lata (serial telewizyjny) (2000) – Lasakowa (odc. 53. Obiecujący młody człowiek)
• Miasteczko (serial telewizyjny) (2000–2001) – babcia Ola, matka Wandy Tarnawskiej
• Superprodukcja (2003) – starsza pani na konferencji prasowej

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 2003 za wybitne zasługi w twórczości teatralnej, za działalność dydaktyczną)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• Order Uśmiechu
• Odznaka Honorowa miasta Poznania
• "Syrenka Warszawska" (1980)
• Medal IV Wieki Stołeczności Warszawy (1996)
• Nagroda miasta Warszawy (wspólnie z mężem Janem Machulskim, 1985)
• Nagroda Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej za lata 1976–1977 (1978)
• Nagroda „Trybuny Ludu” (wspólnie z mężem Janem Machulskim) za osiągnięcia w kształtowaniu działalności Teatru Ochota – Ośrodka Kultury Teatralnej w środowiskach robotniczych i wśród młodzieży Warszawy (1980)

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 769
• Halina Machulska w bazie filmpolski.pl
• Halina Machulska w bazie Filmweb
• Halina Machulska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .

Linki zewnętrzne

• Halina Machulska w bazie IMDb (ang.)
• Halina Machulska (po lewej) w programie TVP Pytanie na śniadanie. ww2.tvp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].