Zmiany w podatku Belki w 2024 roku. Czym jest, kiedy musimy go zapłacić i jak go obliczyć?

Oszczędzanie na lokatach, kontach oszczędnościowych, lokowanie pieniędzy w obligacje skarbowe, ale i w III filar systemu emerytalnego, powoduje lub może powodować konieczność uiszczenia podatku Belki. Zobacz w naszym artykule, jakie są zasady naliczania tego podatku:

1. W 2024 roku planowane są przez Ministerstwo Finansów zmiany – wprowadzona ma być m.in. kwota wolna od podatku Belki.
2. Zmiany w podatku Beli - do kwoty 100 tys. zł lokaty, oszczędności złożonych na koncie oszczędnościowym i tym podobnych podatku Belki ma nie być.
3. Podatek Belki naliczany jest w wysokości 19 proc. zysków z konkretnego produktu finansowego, również od odsetek z udzielonych przez Ciebie pożyczek. Natomiast od kredytów gotówkowych udzielanych przez banki, już nie.
4. Podatek Belki płaci się z tytułu zysków z lokat bankowych, kont oszczędnościowych, inwestycji giełdowych, obligacji czy z funduszy inwestycyjnych.
5. Możesz pod pewnymi warunkami nie płacić podatku Belki od dochodu z IKE, IKZE czy PPK.
6. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2023 roku w okresie od stycznia do listopada wpływy z podatku Belki były rekordowe w całej historii istnienia w Polsce tej daniny i wyniosły ponad 8,5 mld zł.

Zmiany w podatku Belki. Co warto wiedzieć?

Po dojściu do władzy Koalicji Obywatelskiej z 15 października 2023 roku i utworzeniu nowego rządu z Premierem Donaldem Tuskiem na czele pojawił się projekt wprowadzenia zmian w podatku Belki.

Z takiej właściwie kwoty korzystaliby inwestorzy czy oszczędzający w ramach specjalnych produktów bankowych lub pakietów oszczędnościowych. W planach jest wprowadzenie również ulgi w podatku od zysków kapitałowych z inwestycji w akcje, obligacje czy fundusze inwestycyjne.

Byłaby ona wyliczana również jako iloczyn 100 tys. zł i stopy depozytowej lub jej mnożnika. Jednak w tym przypadku niekoniecznie trzeba by było inwestować na dłużej niż jeden rok. Zmiany w podatku Belki znajdowały się w tzw. 100 konkretach, czyli w programie wyborczym Koalicji Obywatelskiej.

Minister Finansów Andrzej Domański zapowiedział w marcu 2024 roku:

Pracujemy nad podatkiem od zysków kapitałowych i dotrzymamy zobowiązania o jego ograniczeniu.

Nowy podatek Belki — czy zmiany będą korzystne dla podatników?

Zmiany będą korzystne. Obniżka podatku ma dotyczyć oszczędności lub inwestycji kapitałowych do 100 tys. zł. To pierwsza poważna zmiana w zakresie podatku Belki od czasu wyeliminowania z rynku tzw. lokat antybelkowych w 2012 roku, które były bardzo korzystne dla klientów.

Mogli oni oszczędzać w bezpieczny sposób bez opłacania z tego tytułu daniny. Być może już w 2024 roku będzie istniała podobna możliwość.

Czy podatek Belki zostanie zniesiony?

Nie ma mowy o tym, by podatek Belki czekała likwidacja. Choć co pewien czas pojawiają się głosy wzywające do zniesienia opodatkowania zysków kapitałowych, to na przestrzeni ponad 20 lat niewiele z tą daniną zrobiono. Co z podatkiem Belki w 2024 roku? Miał on być wprowadzony tymczasowo w 2002 roku.

Nadal jednak obowiązuje i nic nie wskazuje na to, by miało się to zmienić w 2024 roku, choć jeszcze w kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu zniesienie tzw. Belki znalazło się w gronie stu obietnic Koalicji Obywatelskiej. Opodatkowanie ma zostać ograniczone poprzez wprowadzenie kwoty wolnej.

Ile wynosi podatek Belki?

Jedną z najprostszych danin w Polsce jest właśnie podatek Belki. Ile wynosi od odsetek z lokaty, z konta oszczędnościowego czy z zysku osiąganego z inwestycji kapitałowych różnego rodzaju, jak np. obligacje skarbowe?

Podatek Belki wyrażany jest procentowo i od 2004 roku osiąga taką samą wartość, czyli 19% wypracowanego zysku. Jest pobierany tylko od kwoty uzyskanych przychodów, a nie od pełnej sumy zainwestowanych środków.

Jak obliczyć podatek Belki? Wystarczy, że policzysz, ile wynosi 19% od kwoty dochodu. Załóżmy, że ze 100 000 zł osiągnąłeś 4% zarobku w skali roku, czyli w tym wypadku 4000 zł po 12 miesiącach. Wartość podatku wynosi 760 zł, a więc w efekcie Twoje oszczędności powiększą się o 3240 zł, a nie 4000 zł.

Kto płaci podatek Belki?

Podatnikiem podatku od zysków kapitałowych, jest każda osoba fizyczna, która pomnaża w określony sposób środki finansowe. Może je ulokować na lokacie terminowej w banku, na koncie oszczędnościowym, ale i w ramach obligacji.

Podatek Belki opłacają także inwestorzy, którzy realizują transakcje na rynku kapitałowym. Co istotne, nie jest pobierany, kiedy w związku ze spadkiem cen nabytych wcześniej akcji inwestor poniesie stratę.

Od jakiej kwoty płaci się podatek Belki?

Nie ma kwoty minimalnej, od której płacony jest podatek Belki. Obejmuje on zyski kapitałowe w dowolnej, nawet niskiej wysokości.

Podstawą opodatkowania są np. odsetki od lokaty bankowej czy z konta oszczędnościowego. Jednak to nie klient banku zobowiązany jest do obliczenia daniny i jej odprowadzenia do urzędu skarbowego.

Kiedy płaci się podatek Belki?

Podatek Belki jest naliczany, kiedy osiągasz zysk kapitałowo-pieniężny. Dokładna lista takich przypadków została uwzględniona w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich są m.in.: uzyskanie zysku z odsetek od pożyczek, papierów wartościowych oraz różnych form oszczędzenia czy inwestowania środków.

Zawsze wtedy, gdy jako osoba fizyczna pomnażasz środki finansowe na lokatach, kontach oszczędnościowych czy obligacjach, zapłacisz podatek od odsetek.

Od czego płaci się podatek Belki?

Podatek od Belki w 2024 roku nadal naliczany jest od wypracowanego zysku, otrzymanego po zakończeniu korzystania z konkretnego instrumentu finansowego.

Właśnie dlatego mamy do czynienia z daniną od oszczędności czy zysku z różnego rodzaju inwestycji. Podatek Belki często pobierany jest automatycznie, dzięki czemu podatnik nie musi zastanawiać się, ile procent daniny musi zapłacić fiskusowi. 

Podatek Belki musisz zapłacić od:

• zysku z konta oszczędnościowego;
• odsetek od lokat terminowych;
• zysku z obligacji skarbowych, akcji i operacji giełdowych – m.in. od dywidend;
• zysku z funduszy inwestycyjnych;
• zysku z PPK, IKE czy IKZE – pod pewnymi warunkami.

Podatek Belki – jak go obliczyć?

W wielu przypadkach nie musisz się kłopotać samodzielnym szacowaniem wysokości należnego fiskusowi podatku od zysków kapitałowych. Wszystko dlatego, że m.in. przy wypracowaniu zysku z lokat bankowych czy z kont oszczędnościowych to bank szacuje wysokość daniny, uszczupla o nią Twój zysk, a następnie odprowadza odpowiednią kwotę do urzędu skarbowego.

Otrzymujesz więc dochód już po opodatkowaniu. Jak zatem wyliczyć podatek Belki? Pod uwagę trzeba wówczas wziąć:

• wysokość zysków kapitałowych,
• stawkę podatku Belki – 19 proc.

Jak obliczyć podatek Belki? Wystarczy, że policzysz, ile wynosi 19% od kwoty wypracowanego zysku, na przykład od lokaty bankowej. Powiedzmy, że na lokacie rocznej oprocentowanej na 5 proc. w skali roku składasz kwotę 10 000 zł. Po roku Twój dochód z takiego depozytu wyniesie 500 zł.

Nie otrzymasz jednak od banku wypłaty kwoty 10 500 zł, czyli swojego kapitału powiększonego o odsetki, ponieważ zysk zostanie uszczuplony o 19 proc. daniny. Należy więc pomnożyć 500 zł × 19%, co daje 95 zł. Twój zysk po opodatkowaniu z takiej lokaty wyniesie 405 zł.

Natomiast jeśli zostaną wprowadzone w życie zapowiadane przez rząd Donalda Tuska zmiany w podatku Belki, od rzeczonej lokaty w ogóle nie zapłacisz podatku, czyli z lokaty na 10 000 zł z oprocentowaniem 5 proc. w skali roku zarobisz dokładnie 500 zł.

Konto oszczędnościowe a podatek Belki

Ile wynosi podatek Belki od oszczędności? Pobierany jest w tej samej wysokości jak w przypadku lokat i wynosi 19%. Bank pobiera go samodzielnie, nie angażując klienta w cały proces. Do konta doliczone są więc odsetki netto, bez daniny.

Jeśli masz na koncie oszczędnościowym kwotę 3000 zł i w miesiąc zarobisz na nim 100 zł, to realnie do kapitału zostanie Ci doliczona kwota 81 zł, czyli po pomniejszeniu zysku o 19 proc. podatku Belki.

Podatek Belki od lokat i odsetek kapitałowych

Ile wynosi podatek Belki od lokat? Danina pobierana jest przez bank automatycznie po wygaśnięciu produktu bankowego i również wynosi 19% od wypracowanego zysku. Co ciekawe, rodzaj lokaty nie ma żadnego wpływu na obowiązek opłacenia daniny. Czy jest to lokata terminowa, progresywna czy strukturyzowana – zawsze objęta jest podatkiem.

Jeszcze jakiś czas temu osoby, które posiadały lokaty, miały realną szansę na uniknięcie daniny. Banki, wychodząc naprzeciw konsumentom, oferowały depozyty nieobjęte podatkiem ze względu na niski zysk. Aktualnie nie można zgodnie z prawem ominąć podatku od odsetek kapitałowych.

Mając lokatę założoną na 3 miesiące na kwotę 5000 zł z oprocentowaniem 4 proc. w skali roku, zarobisz na niej:

• Zysk w skali miesiąca z podatkiem: (5000 zł × 4%)/12 = 16,67 zł
• Zysk po 3 miesiącach: 16,67 × 3= 50,01 zł
• Zysk po opodatkowaniu: 50,01 – 19% × 50,01 = 40,51 zł

Nasz kalkulator lokat bankowych pozwoli na szybkie oszacowanie zysku po opodatkowaniu od każdej innej lokaty, jaką możesz założyć.

Podatek Belki w przypadku obligacji skarbowych, akcji i operacji giełdowych

Podatek Belki za obligacje skarbowe, podobnie jak w przypadku lokat, odprowadzany jest za Ciebie, dzięki czemu nie musisz wykazywać osiąganych zysków w rocznym zeznaniu. Podatek za obligacje skarbowe odroczony jest jednak do momentu wykupienia obligacji, a nie np. na zakończenie danego roku, i nadal wynosi 19 proc. zysku.

Osoby, które samodzielnie inwestują na giełdzie, również muszą liczyć się z podatkiem Belki naliczanym od akcji. Nie ma jednak takiej możliwości, aby w ciągu roku odprowadzać zaliczki na przyszłą daninę.

Właśnie dlatego należy rozliczyć PIT-8C, który pokaże całościowy zysk lub stratę. W przypadku, gdy bilans wyjdzie na plus, będziesz musiał zapłacić podatek Belki od giełdy w wysokości 19% wypracowanej kwoty.

Jeśli np. z tytułu obrotu akcjami giełdowymi zarobiłeś w danym roku 10 000 zł, to podatek odprowadzany w PIT-8C wyniesie: 10 000 zł × 19% = 1900 zł.

Podatek Belki w przypadku funduszy inwestycyjnych

Podatek Belki od funduszy inwestycyjnych musisz zapłacić zawsze wtedy, gdy chcesz wycofać kapitał z inwestycji, a fundusz wypracował dla Ciebie pewien zysk, bez względu na jego wysokość.

Jeśli jednak przenosisz kapitał między subfunduszami z jednego parasola (na naszym rynku funkcjonuje konstrukcja parasola, która jest głównym funduszem, skupiającym wokół siebie kilka mniejszych subfunduszy), wtedy daniny nie trzeba płacić.

Analogicznie do wcześniej przedstawianych obliczeń, podatek Belki w przypadku wypracowania przez fundusz zysku rzędu 4000 zł wyniesie: 4000 zł × 19% = 760 zł.

Kiedy nie płaci się podatku Belki?

Podatek Belki obciąża wiele różnych inwestycji, które pozwalają na pomnażanie posiadanych przez Ciebie środków finansowych. Jednak wbrew pozorom nie zawsze jest on pobierany. Możesz go uniknąć, jeśli oszczędzasz w ramach takich programów, jak:

• IKE – Indywidualne Konta Emerytalne,
• IKZE – Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego,
• PPK – Pracownicze Plany Kapitałowe.

IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne, to produkt, który służy do długoterminowego oszczędzania. Jest elementem III dobrowolnego filaru systemu emerytalnego. Posiadacz IKE nie zapłaci podatku Belki pod warunkiem, że przy wypłacie środków z konta będzie spełniał ustawowe kryteria:

• ukończenie 60. roku życia (lub 55. w przypadku posiadanych uprawnień emerytalnych) oraz
• dokonywanie wpłat na IKE przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych lub dokonanie ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę środków.

Jeśli zechcesz wycofać kapitał wcześniej, a powyższe kryteria nie zostaną spełnione, to musisz liczyć się z tym, że zapłacisz podatek Belki w wysokości 19 proc. zysku z IKE.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku IKZE, czyli Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. Wtedy ulga powstaje już na początku Twojej drogi do oszczędzania. Podatku Belki od IKZE nie zapłacisz, gdy:

• wycofasz swoje oszczędności po osiągnięciu 65. roku życia,
• przez okres minimum 5 lat kalendarzowych będziesz dokonywać regularnych wpłat na IKZE.

Uczestnicy PPK, czyli Pracowniczych Planów Kapitałowych, nie zapłacą podatku Belki pod warunkiem, że wypłacą kapitał po ukończeniu 60. roku życia lub też dokonają tego w jednej z dwóch sytuacji życiowych: gdy potrzebne są środki na wkład własny na zakup domu czy mieszkania lub w przypadku poważnego zachorowania.

Dodatkowe źródła informacji:

https://www.podatki.gov.pl/glos-podatnika-szczegoly-zgloszenia?application=115219

https://www.sii.org.pl/17080/analizy/newsroom/wplywy-z-podatku-belki-znow-rekordowe-nadchodza-wielkie-zmiany.html