Kültür Tarihi

İçindekiler
Kudret EMİROĞLU: Sunuş

Güney ÇEĞİN ve Ümit KURT: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Politik Şiddetin Tedrici Tekâmülü Dikey ve Yatay Mekanizmalar Hakkında  Bir Çerçeveleme Denemesi

Adil OKAY: “Görülmüştür” damgalı mektuplar

Haydar AKIN: Johannes Junius’un 24 Temmuz 1628 Tarihli Son Mektubu

Yağmur Meray ALGÜL, Yasemin GÖKDAĞ, Simge KOÇ: Öznü-Göyye-Havet-Tiflis-Novosibirsk-Havet-Bulanık: Gökdağ Ailesinin 1880 (?)-1935 Yılları Arasındaki Yaşantıları, Sibirya’ya Sürgünü ve Türkiye’ye Zorunlu Göçü

Kemal YAKUT: 20. Yüzyıla Girerken Devlet ve Dersim

Oya GÖZEL DURMAZ: Tehcir ve Ermeni Nüfusu Tartışmasına Bir Katkı: Kayseri Sancağı (1915)

Arsen YARMAN: Eğin (Agn) Ermenileri–II

Birgül AÇIKYILDIZ ŞENGÜL: Cizre Kırmızı Medrese: Mimari, İktidar ve Tarih

Eski Sol Üzerine Yeni Notlar:

M. Bülent VARLIK: Yığın

Ömer TÜRKOĞLU: Mühür Yiyen Fareler ya da Ankaralının Rakı ile Sınavı

Sinem SANCAKTAROĞLU BOZKURT: Sömürgecilik Sonrası Dönem Eserlerinin Türkçeye Çevrilmesinde Tercih Edilebilecek Yöntemler: Things Fall Apart Adlı Eserin Türkçe Çevirilerinin Karşılaştırmalı Analizi

Çiğdem AKGÜL: Merak ve Dedikoduda “Dişil”leşmek Erkekliğin Bir Ortaklığı mıdır? Evde Filminde Erkeklik Üzerine

Erman Örsan YETİŞ: Türkiye’de Kimyasal Hadımın Olağanüstü Hali ve Moleküler Biyopolitika

Rüya KILIÇ: Türkiye’de Frenginin Tarihi

Cemre ARI, Merve ASLANER, Ilgın BALKAN, Gizem BAŞPINAR, Şeyma BAYRAK: Cumhuriyet Baloları

Kebikeç Bibliyografya (No: 33-38)

İçindekiler
Kudret EMİROĞLU: Sunuş

DOSYA: Mektep: Okuyup Adam Olmak II

Chris GRATIEN: Alternatif Öğrenci Hikayeleri

Esra YAKUT: II. Meşrutiyet Dönemi’nde Mekteplerde Dinî Eğitim

Ercan UYANIK: II. Abdülhamit İle Amerikan Protestan Misyonerlerinin Eğitim Mücadelesi: Amerika’ya Kaçırılan Nusayri Kızları

Serdar ŞENGÜL: Cizre Kırmızı Medrese Bağlamında Tarih Kimlik Hafıza Oluşumu

İrfan Sevinç GÜNEL: Pulur Köy Enstitüsü

Turan TANYER: İlkokul Yıllarım

Tanıl BORA: İstanbul Erkek Lisesi ve Bizim Sınıf

Süha ÜNSAL: Balkiraz Bağları’nda Başkent Lisesi

Feyyaz ÖZER: Okul İçinde Hayat, Hayat İçinde Okul

Hamdi ÖZDİŞ: 1970’lerde Tuzluçayır’da Öğrenci Olmak

Berrak BURÇAK: Sergüzeşt-i Tahsilimin Cild-i Evveli’nden Bir Sayfa: Uluslararası Öğretim, Pakistan Embassy International Study Group Ankara ve Lycée Français Charles de Gaulle Ankara

Fatma Gül KARAGÖZ: Her Anını Eksiksiz Dün Gibi Hatırlar Mıyım? Kadıköy Saint Joseph Lisesi’ndeki 8 Yılım

Rahime KIZILTAŞOĞLU TÜRKÖZÜ: Devlet Parasız Yatılı

Çiğdem ÖNAL EMİROĞLU: Sıradan Bir Okul Hikayesi

Ayşe Duygu YAVUZ: 1990’lı Yıllardan 2000’lere Süregiden Eğitilme Sürecinin Benlik İnşasında Yol Açtığı Hasarlar

Ayça DEMİR GÜRDAL: Zorbalar, Kurbanlar ve Çocukluk İmgeleri

Emine ALÇITEPE ve Galip ALÇITEPE: Bitki İsimlerinin Türkçeleştirilmesine Dair Unutulan Bir Kitap: Illustrated Polyglottic Dictionary Of Plant Names

Mehmet DEMİRYÜREK: Bir İhtisâb Resmi Çeşidi: Gerdek Resmi veya Resm-i Ruhsatiyye

Yahya ARAZ: Cariyeler, Efendiler Ve Pusuda Bekleyenler: Osmanlı İstanbul’unda Hamile Ve Çocuk Annesi Cariyeler Üzerine Düşünceler (1790-1880)

Arsen YARMAN: Eğin Ermenileri-I

Eski Sol Üzerine Yeni Notlar:

M. Bülent VARLIK: Emek Hareketi Tarihinin Kaynağı Olarak Yerel Basın (1908-1950)

Gürer KARAGEDİKLİ: “Altın Çağ” İle Modern Dönem Arasında Osmanlı Yahudileri: Edirne Yahudi Cemaati Örneği (1680-1750)

Ahmet SÖNMEZ: Ankara Gazeteciliği ve Parlamento Muhabirliği Hakkında Taraflı Bir Yorum

Ümüt AKAGÜNDÜZ: Radyoculuğumuzun Cumhuriyet’in İlk Yıllarındaki Serüveni Ve Telsiz Mecmuası

Maarif Nazırı Ali Kemal’den İttihatçıların Maarif Nezareti’nden Temizlenmesini Emreden Tebliği

Bu makalenin konusu, dinlerde önemli bir fenomen olan "riyazet", diğer bir ifadeyle "iç yolculuklar"dır. Konu; dinlerde karşımıza çıkan riyazet ve istiğrak hâllerinin din fenomenolojisi metotları ışığında irdelenmesinden hareketle ele alınmıştır. Amaç gerek çile, inziva, murakabe şeklinde gerekse yoga gibi yoğun odaklanma ve aydınlanma tecrübeleriyle, gerekse de tasavvuf, irfan ve gnosizm olarak karşımıza çıkan bu iç yolculukların fenomenal kodlarını bilmeye, kökenlerine inmeye ve dini dayanaklarına vakıf olmaya kapı aralamaktır. Bu çalışmayla şu sonuçlara varılmıştır: İnsan, gizlerle çevrili olan kâinatta kayıp olan bir hakikatin kendisine perdelendiğini, ruhunun ise bedenî duvarlarla mahpus edildiğini ve kendisine layık olmayan bir yerde durduğunu sezmektedir. Yine insan tatminkâr olmaktan uzak olan şu kara parçasının üzerinde ruhen üşüdüğünü, sonu gelmeyen bir tecritle aslından koparıldığını, acı ve ıstıraplarla dolu bir mekânda yalnız ve yetim bırakıldığını hissettiğinden beri lâmekân ruhuyla kanatlanmaya çırpınmış, asli vatanına doğru seyr-u süluka girmiş ve her devirde girdiği bu yolculukları en deruni ilhamlarla betimlemiştir.

İçindekiler:

Kudret Emiroğlu: Sunuş

Suavi Aydın: 2011 Yılında Diyarbekir ve Mardin'de Düzenlenen Sempozyumların Ardından

Ahmet Asker - Emrah Yıldız: Ezberin İnşası: Milli Mücadele ve Erken Cumhuriyet Dönemi Basınında Kürt Meselesi

Mehmet Özden: Darülfünun Psikiyatri Hocasından İnkılap Dersleri ya da Kemalizm'in Bu Kertesi: (Ord.Prof.) Dr. Mustafa Hayrullah ve Gazi İnkılabının Psikolocisi (1933)

Elifhan Köse: Muhafazakar Modern Medeniyet Projesinin Kadın Mimarı: Halide Edip Adıvar

Esra Demirkol: Çin İşi Japon İşi, Acep Bu Kimin İşi? Fatsa'dan Nagoya'ya Bir Göç Hikayesinin Gölgesindeki Kadınlar

Y. Doğan Çetinkaya: Kitle Siyaseti ve Siyasi Afişler: Bolşevikler Örneği

Oktay Özel - Mehtap Yüksel:  Efemera / Gözlerinden Öperim: Mektebden en samimi çiftçi selamları

M. Bülent Varlık: Fransız Şarkiyatçı C. Huart Anadolu Yolarında Neler Yedi?

A. Nükhet Adıyeke - Nuri Adıyeke: Yunan Ayaklanması Sırasında Girit Resmo'da Müsadere ve Müzayedelere Dair Bir İnceleme

Hamdi Özdiş: Coğrafyanın Azizliği ya da Sınırboyunda Nahiye Olmak: Vakıf Nahiyesi (1879-1914)

Neslihan Demirkol: Çeviride Sadakatin Yeni Tanımları: Shakespeare'in A Midsummer Night's Dream'i İçin Can Yücel'in Bahar Noktası Bir İhtimal midir?

Kebikeç / Bibliyografya No: 25-32

İçindekiler:

Kudret EMİROĞLU: Sunuş

DOSYA: Şâkî, Celâlî, Âsî - III

Fuat DÜNDAR:  Şiddet, Milliyetçilik ve Hak İhlali/Cürüm İstatistikleri: Osmanlı Örneği

Selim ASLANTAŞ: Sırbistan’da Mileta’nın İhtilali (1835)

İbrahim KÖREMEZLİ: Tuna’da Savaş Osmanlı Ordusu ve Yerel Halk (1853-1856)

İbrahim KÖREMEZLİ: James J. Reid, Crisis of the Ottoman Empire: Prelude to Collapse 1839-1878

Suavi AYDIN ve Murat YAĞCI: Sarıkeçililerin “Eşkıyalığı” ve Konya Delibaş İsyanı Üzerine Değinmeler

Teoman ERGÜL: Ege’de İşgal Bölgesinin Ortasında Düşmana Direnen “Akıncılar”

Hamdi ÖZDİŞ: Micanoğlu’na Zeyldir

Harun YENİ: Hangi Yörük? 16. Yüzyıl Batı Trakya’sında Yörüklüğün Halleri Üzerine Bazı Notlar

Candan BADEM: Kars Vilayetine Ermeni Göçü (1878-1914)

Kemal YAKUT: II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Sovyetler Birliği’nin Türkiye’ye Yönelik Talepleri ve Türk Basınının Tutumu

Abdullah BAY: Çocuklar, Hayırseverlik ve Hukuk: Hayırsever Osmanlılar ve Oğullukları,

M. Bülent VARLIK: Eski Sol Üzerine Yeni Notlar: Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası Üyesi Behram Lütfi’nin Çorum Yılları

Yıldız DEVECİ BOZKUŞ: Kitap / Eleştiri: Arsen Yarman ve Ara Aginyan, Sultan II. Mahmut ve Kazaz Artin Amira

Ahmet DEMİRTAŞ: Yok Edilen Tiyatro Yeni Sahne

İçindekiler:

Kudret EMİROĞLU: Sunuş

Dilek KIZILDAĞ SOİLEAU: Belgelerdeki mi, Belleklerdeki mi: Hangi Seyid Rıza?

DOSYA:  Mektep: Okuyup Adam Olmak I

Gökhan KAYA: Millet-i Müsellâha’dan Mekteb-i Müsellâha’ya Erken Cumhuriyet Döneminde Yazılan Bir Risalede Mekteb, Maârif ve MilitarizmYetmiş Yıl Önce Başlayan İlk ve Orta Öğretim Sürecinden

Teoman ERGÜL: Akılda ve Fotoğraflarda Kalanlar

Erman TAMUR: İyi Öğretmen, İyi İnsan: Şükrü Kapucu

Uygur KOCABAŞOĞLU: Cyrus Hamlin: Misyoner, Eğitimci, Müteşebbis

Uygur KOCABAŞOĞLU: Bir Varmış Bir Yokmuş: Talas Amerikan Koleji

Filiz ÇALIŞLAR YENİŞEHİRLİOĞLU: Arnavutköy Amerikan Kız Koleji

Nazan MAKSUDYAN: Amerikan Kaynaklarında Merzifon Anadolu Koleji’nin Kısa Tarihçesi

Alper KALİBER: Bir Sonbahar Hikayesi: Körler Okulu Yıllarım

Rana ÇAVUŞOĞLU: Sağlık Meslek Lisesi Hemşireleri

Elif E. AKŞİT: Görünmezliğin Görünürlüğü ve Akşam Okulları

Elif E. AKŞİT: Hasanoğlan’da Öğretmen, Liseli bir Yahudi Kızı: Bella Eskenazi’yle bir Görüşme

Gülizar Beril TEKSOY: Grup Toplantı Tutanaklarında Demokrat Parti

Kitabiyat:

M. Bülent VARLIK: Dil, Edebiyat, Tarih Araştırmaları [Dergisi]

Eski Sol Üzerine Yeni Notlar:

M. Bülent VARLIK: Nail Çakırhan ve Kervan Dergisi Üzerine Notlar

Erol ÜLKER: Mayıs 1920 Tramvay Grevi Türkiye Sosyalist Fırkası ve İşçi Hareketi Üzerine Bir Değerlendirme

İçindekiler:

Kudret Emiroğlu: Sunuş

Servet Erdem: "...Şu Tehlikeli Araç...": Araba Sevdası'nın Dil Durumları

Katerina Dalakoura - Çev.: Gülsün Aivali-Aksoy: İstanbul'da Yayınlanan Kadın Dergilerinde Eğitim Tartışmaları

Ş. Alpaslan Yasa: Türkçeyi Geliştirme Stratejisi Olarak Tercüme

Gökhan Kaya: II. Meşrutiyet Dönemi Demokratları: Osmanlı Demokrat Fırkası (Fırka-i İbad)

Markus Koller - Çev.: Faruk Yaslıçimen: Bir Miladın Şahidi: Bosna Hersek'te İsviçreli Bir Doktor Josef Koetschet (1830-1898)

Kudret Emiroğlu: Keyif Kimde Olur?

Ümit Uzmay: Türkiye'de Eroin Kaçakçılığı ve Politikaları Üzerine Cengiz Erdinç'le Söyleşi

Murat Koraltürk: Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Ekonomide Milliyetçi Bir Tepki: Cuma Tatili

Hamdi Özdiş: Lazistan'da Müskiratın Men'ine Dair: Hopa'da İçki Yasağı

Aytül Tamer: Basın ve İktidar İlişkileri: Birinci Meclis'in Men-i Müskirat Kanunu Üzerine Tartışmalar

Turan Tanyer: "Ankara'da yalnız ve yalnız Süreyya Var"

Esra Yakut: Tanzimat Dönemi'nden Önce Osmanlı Hukuku'nda Evlilik Dışı İlişkilere Verilen Cezalar

Kemal Yakut - Aydın Yetkin: II. Meşrutiyet Dönemi'nde Toplumsal Ahlak Bunalımı: Fuhuş Meselesi

Aydın Akın: Denize Dökülen Diller

G. Beril Teksoy: Türkiye'de Avrupa Algılaması: Demokrat Parti Döneminden Günümüze Yayınlanan Avrupa Tarih Kitapları (1950-2010)

İçindekiler:

Kudret Emiroğlu: Sunuş

DOSYA: ŞAKİ, CELALİ, ASİ - I

Kudret Emiroğlu: Çok hayr ü şer işledik: Eşkıyalığa Giriş

Esra Yakut: Osmanlı Hukuku’nda Bir Suç Olarak Eşkıyalık ve Cezalandırılması

Güneş Işıksel: 16. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı-Safevi Sınırında Eşkıyalar: Bir Çözümleme Denemesi

Onur Usta: Celaliliğin Türkmen Cephesi: 17. Yüzyıl Anadolu Kırsalında Türkmen Voyvodası ve Türkmenler

Erdem Sönmez: Celaliler ve Üç Evliya Çelebi

R. Aslıhan Aksoy Sheridan: Celaliler / Eşkıyalar: Gayesiz Asiler miyiz ki Hepimiz Biz?

Tülün Değirmenci: Sözleri Dinlensin, Tasviri İzlensin: Tulu‘i’nin Paşaname’si ve 17. Yüzyıldan Eşkıya Hikâyeleri

Şerif Korkmaz: Asi ve Eşkıya: Delilbaşı Kadıkıran Mehmed Ağa 1825-1834

Emrah Safa Gürkan: Batı Akdeniz’de Osmanlı Korsanlığı ve Gaza Meselesi

Ayşe Devrim Atauz: Haçlı Korsanlar: Saint Jean Şövalyeleri ve Akdeniz’de Haydutluk

Kahraman Şakul: Adriyatik’de Yakobinler: Mehmed Şakir Efendi’nin “takrir-gune” Tahriri

John S. Koliopoulos: Osmanlı İmparatorluğu’nun Yunan Topraklarında Eşkıyalık ve Ayaklanmalar 1853 - 1908

Paul Sant Caassia: Kıbrıs ve Diğer Akdeniz Toplumlarında Eşkıyalık, Efsane, Terör

M. Bülent Varlık: İngiliz Subay Fred Burnaby’nin Anadolu Mutfağı Üzerine Gözlemleri

Gözlerinden Öperim:

Ömer Türkoğlu: Türk ve Türkçü Bir Muallimin İhbar Mektubu (1925)

Oktay Özel: Eğer ki kabil ise bizleri kat’iyyen merak itmeyin!

Eski Sol Üzerine Yeni Notlar:

Aytül Tamer: Türkiye Komünist Gençler Birliği’nden Simalar

Gül Karagöz-Kızılca: “Bu mülke gazeteler fena hizmet etmedi”: Malî Kriz Günlerinde İbret Gözünden Babıâli, Osmanlı Halkı ve Avrupa Emperyalizmi

Alparslan Yasa: Türkçeye Robinson Tercümeleri

20. yüzyılın ikinci yarısında, niceliksel yöntemleri kullanarak genelleştirici sonuçlara ulaşan büyük anlatılara karşı, sıradan insanların gündelik hayatına odaklanmayı amaçlayan yeni bir tarih yazıcılığı gelişmiştir. Bu yeni tarih yazımı geleneğinin temsilcilerinden biri de mikro tarihçilik olmuştur. Makro tarihin görmezden geldiği sıradan insanları tarih yazımının merkezine oturtmaya çalışan mikro tarihçiliğin en önemli temsilcilerinden biri de Carlo Ginzburg’dur. Bu makalede mikro tarihçilik anlayışı hem onu doğuran sosyal ve düşünsel ortam üzerinden hem de en önemli temsilcilerinden biri olan Carlo Ginzburg’un Peynir ve Kurtlar isimli çalışması üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Makalede aynı zamanda Ginzburg’un tarih yazıcılığı üzerinden kültür tarihçiliğinin temel sorunlarından biri olan kurgu ile gerçek arasındaki ilişkiye de değinilmeye çalışılmıştır.

Abstract
The second half of the twentieth century witnessed the rise of a new historiography which criticized the quantitative
generalized methods of the grand narratives and aimed to stress on the daily life of the ordinary people. Micro-history is one of the constituent of such a historiography. It focused on the ordinary people whom are neglected by macro analysis. The one of the most important representatives of the micro history is Carlo Ginzburg. In this article, the social and intellectual context which led to the rise of micro history was described and the basic principles of the micro history was examined through the one of the best example of this tradition, Carlo Ginzburg’s The Cheese and Worms. Moreover, this article dealt with the basic problems of cultural history such as the relation between the fiction and reality within the context of the historiography of Ginzburg.

Tarihin kaynakları olarak seyahatname ve tasvirlerin Batılılara ait olanları, belli ilkeler çerçevesinde yararlanıldığında, Mevlevîlik tarihine katkı sağlamaktadırlar. /As sources of history, Westerner travelogues and illustrations, when utilized within certain principles, contribute to the history of Mevleviism.

Mollâ Câmî’nin 1487 yılında telif ettiği Bahâristân; Mukaddime, sekiz bölüm ve Hâtime’den oluşan
Farsça ahlâkî ve eğitici bir eserdir. Câmî, oğlu için kaleme aldığı Bahâristân’ı Hüseyin Baykara’ya ithaf
etmiştir. Eserde, dünya hayatı için gerekli olan bilgi ve öğütler yer almaktadır. Câmî, Bahâristân’ı Sa’dî-i
Şîrâzî’nin Gülistân’ını örnek alarak kaleme almıştır.
Osmanlı sahasında büyük ilgi gören Bahâristân medreselerde ders kitabı olarak okutulmuş, eserin çeviri
ve şerhleri yapılmıştır. Çok sayıda yazması bulunan Bahâristân’ın özel lügatleri yapılmış ve aynı zamanda
esere Nergisî tarafından Nihâlistân adında bir nazire de yazılmıştır.
Bu çalışmada Bahâristân‘ın kütüphanelerimizde mevcut seçmeleri, şerhleri, lügatleri ile Bahâristân’a
yazılan nazire ve eserin kültür tarihimizdeki yeri üzerinde durulacaktır.