İşletme, Pazarlama

Pazarlama biliminin geleceğine ilişkin hararetli tartışmalar bir taraftan tüm hızıyla devam ederken, işletmelerin rekabetçi avantaj elde etmek ve daima bir adım önde olmak için yarınları net bir şekilde okumaları şart gözüküyor… Günümüzde pazarlama tarihsel seyrinin Everest noktasına tırmanmışken, bilimsel açıdan da çok daha komplike ve multi disipliner bir karaktere sahip. Geleceğe geç kalmamamız için pazarlama bilimi bize ne fısıldıyor? Bu kritik sorunun kök ve anahtar cevapları ise oldukça hayati… Tüm mesele aslında pazarlamayı anlamak!

2003 yılında Pİ dergisinde yayınlanan “Pazarlama Tanımı Üzerine” başlıklı makale kapsamında pazarlama tanımları ile ilgili genel bir değerlendirme okuyuculara sunulmuştur. Adı geçen çalışma kapsamında detaylı şekilde açıklandığı üzere, pazarlamada iki temel paradigma bulunmaktadır. Bu paradigmalar, pazarlama karması paradigması ve ilişkisel pazarlama paradigmasıdır. Anglo–Sakson Modeli kapitalizmin yoğun etkisindeki “pazarlama karması paradigması”, pazarlama tanımını pazarlama karması elemanları üzerine inşa etmekte ve bu yaklaşım Amerikan Pazarlama Birliği tanımlarına da yansımaktadır. Diğer taraftan, Alp-German Modeli kapitalizmin izlerini taşımakta olan İskandinav Okulu ise, “ilişkisel pazarlama paradigması” çerçevesinde pazarlama tanımını tartışmaya açmaktadır (Üner, 2003:45).
Ülkemizde pazarlama karması paradigması mutlak olarak egemendir ve bunun doğal bir neticesi olarak, Türkiye’de yayınlanmış olan pazarlama ders kitaplarının tamamına yakın bir kısmı pazarlama karması paradigması üzerine inşa edilmiştir. Ders kitaplarına paralel olarak pazarlama dersleri de yine aynı paradigma çerçevesinde anlatılmaktadır.
Dünyada pazarlama karması paradigmasının en önemli savunucusu Amerikan Pazarlama Birliği (APB) (American Marketing Association)’dir. APB 1930’lü yıllardan günümüze kadar pazarlama tanımı konusunda yoğun çaba harcamıştır. Nitekim Türkçe pazarlama kitaplarında da APB tarafından geliştirilen pazarlama tanımlarıyla yoğun bir şekilde karşılaşılmaktadır. Ancak APB tarafından 1935 yılından 2007 yılına kadar çeşitli tarihlerde pazarlama tanımlarının yapılmış olması, yazarların bu tanımlar arasından bir tanesini tercih ederek kitaplarına koymalarına yol açmıştır. Bu şekilde de farklı tarihli APB tanımları pazarlama kitaplarında yer almaya başlayarak bir çeşitlilik meydana getirmeye başlamıştır. Diğer taraftan, APB tanımlarının Türkçeye çevrilmesi süresinde yazarlarca farklı kelimelerin tercih edilmesi veya tanımların uyarlanmak suretiyle kullanılması gibi nedenlerle de Türkçe pazarlama tanımları konusundaki çeşitlilik artmaya başlamıştır.
Tanım kargaşası nedeniyle pazarlamaya konu taraflar arasında ortaya çıkabilecek iletişim sorunlarının ortadan kaldırılmasına katkı verebilmek amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, pazarlama karması paradigmasına göre pazarlama tanımlarının evrimi ve pazarlama tanımı konusunda ulaşılan son nokta ortaya konulmaktadır. Yine, çalışmanın sonuç kısımda pazarlama tanımındaki gelişmeler “Üç Zıtlıklar Modeli” ile ilişkilendirilmek suretiyle değerlendirilecektir.

Pazarlama literatürümüze katkı veren akademisyenler tarafından, literatürdeki kavram kargaşası yıllardan beri dile getirildiği halde, kargaşanın giderilmesi doğrultusunda ciddi adımlar atılmamaktadır. Ürün, mamul, mamul mal, mal, hizmet gibi pazarlamanın belki de en temel kavramında ortaya çıkmaya başlayan kargaşa, tutundurma karmasının isimlendirilmesinde, karma elemanlarının sıralanmasına kadar da devam etmektedir.

Literatürümüzdeki kavram kargaşalarının ortadan kaldırılması konusunda, geç kalınmış bir tartışmayı başlatmak amacı güden bu çalışma, tutundurma karması elemanları arasında yer alan halkla ilişkiler ve "halka benimsetme" (1) (tanıtma, duyurum) kavramlarını tartışmaya açarak, tutundurma karması elamanları arasında hangi araçlara yer verilmesi gerektiği konusunda ilk adımlar atmaktadır.

Mal ve hizmet pazarlaması temel olarak aynıdır. Gerek, geleneksel bir mal ve gerekse bir hizmet pazarlanırken, pazarlama yöneticileri kendi mamullerine uygun bir hedef pazar seçer ve seçilen hedef pazarı detaylı şekilde analiz ederler. Daha sonra pazarlama karması elemanları etrafında bir pazarlama planı oluştururlar. Uygulamada önemli benzerlikleri olmasına rağmen, hizmeti, maldan ayıran temel özellikleri farklı bir pazarlama planı hazırlanmasını zorunlu kılar.

Çalışma kapsamında öncelikle hizmetin tanımı üzerinde durulacak, daha sonra hizmetlerin özellikleri tartışılacaktır. Hizmetlerin özelliklerinden yola çıkılarak, hizmet pazarlamasına özgü pazarlama karması elemanlarının neler olduğu ve bunların amaç ve hedeflere ulaşabilme doğrultusunda nasıl kullanılabileceği belirtilecektir.

ÖZET Bu çalışmada Sanayi Devrimleri ışığında Endüstri 4.0 kavramı ele alınmış ve bu devrimlerle yaşanan teknolojik gelişmelerin etkisine kısaca değinilmiştir. Endüstri 4.0 ile gelen teknolojik yenilik ve gelişmelerin ortaya çıkardığı en önemli konularından birisi yapay zekâdır. Günümüz teknolojisi olan yapay zekâ kavramının pazarlama alanında uygulanmasına, müşteri ve işletmelere etkileri üzerinde durulmuştur. Yapay zekâ teknolojisinin şimdiye kadar pazarlama alanında nasıl uygulandığına ve gelecekte ne şekilde kullanılacağına dair bilgilere yer verilmiştir. Yapılan çalışma; Dördüncü Sanayi Devrimine kadar yaşanan teknolojik gelişmeler ile beraber yapay zekânın ortaya çıkışı, gelişimi ve yapay zekânın pazarlama alanında uygulamalarını göstermek ve pazarlama alanına etkisini, işletmelere ve müşterilere sağladığı faydaları inceleme amacı gütmektedir. ABSTRACT In this study, in the light of Industrial Revolutions the Industry 4.0 has been covered and technological advances regarding these revolutions have been shortly mentioned. The Artificial Intelligence is one of the most significant subjects that was discovered with the technological innovations of Industry 4.0. It is given point to the effects of Artificial Intelligence on business enterprises, customers and the application in the marketing field. The informations are given about how the artificial intelligence Technologies applied in the marketing field and how it will be used in the future. The purposes of this study are to observe and analyse the invention and development of the Artificial Intelligence which came along with technological innovations of Industry 4.0, the applications of AI in the marketing field, the effects and impacts on the businesses and the benefits it provides to the customers.

Barter sistemleri son yıllarda ülkemizde ekonomistlerin, KOBİ'lerin ve akademisyenlerin ilgisini çekmektedir. Özellikle 1990'lı yılların başından beri Türkiye'de uygulanan Barter uygulamaları ve son birkaç yılda hızla gelişen Barter Şirketleri  gündeme gelmektedir.

Bu çalışmayı 2002 yılında bir barter şirketinin kuruluş aşamalarında hazırladım.
- Barter Sistemleri hakkında genel bilgi
- Barter Şirketi kuruluş ana sözleşmesi
- Barter Şirketi Kurucu Ortaklık ve Ortaklık sözleşmeleri
- Franchise Sözleşmesi
- Barter Sistemine Üyelik sözleşmesi
- Personel- Broker Sözleşmesi
- Broker(lar için Pazarlama) Eğitim Notları
-Muhasebeleştirme 

Konularını içermektedir.

19. yüzyılın sonlarında, Amerika Birleşik Devletleri'nde tarım ürünlerinin pazara getirilmesi ve fiyatlandırılması konularının önem kazanmasının neticesi olarak, başta Orta-Batı Eyalet Üniversitelerinde olmak üzere, pazarlama akademik bir disiplin olarak ilgi görmeye başlamıştır. Nitekim, 1902 yılında ilk pazarlama dersi verilmiş ve bu dersler 1920'lerde yaygınlaşmıştır (Fullerton 1988). Dünya genelindeki ilk işletme okulu 1881 yılında Pennsylvania Üniversitesi'nde açılmış ve bunu Chicago ve California (1898), Dartmouth, Wisconsin ve New York Üniversiteleri (1900) takip etmiştir (Hunt 1992). Buna göre; işletme okullarının açılmasına paralel olarak pazarlama dersleri de yaygınlaşmaya başlamıştır. Diğer taraftan, Wisconsin Üniversitesi Madison'da okutulmakta olan pazarlama dersinin kitabı olarak da Ralph Star Butler tarafından "Marketing Methods and Salesmanship" başlıklı altı kitaptan oluşan bir serinin ilki 1914 yılında yayınlanmıştır. Bu kitap, pazarlama konusunda yayınlanmış olan ilk ders materyali olarak bilinmektedir (Dickson 1997).
İlk pazarlama ders kitabının yayınından bugüne yaklaşık 90 yıllık bir süre geçmiş ve pazarlamayla ilgili literatür çok önemli bir birikime ulaşmış olmasına karşın, pazarlamanın tanımı konusunda henüz tam anlamıyla bir fikir birliğine ulaşılamamıştır. Bu çalışma kapsamında, pazarlama tanımı konusunda literatürde yer alan görüşlerin ışığı altında, pazarlama tanımı konusunda ulaşılan nokta tartışmaya açılacaktır.

Pazarlama yöneticilerinin firma performansına yaptıkları katkıyı ölçmedeki yetersizlikleri pazarlamanın firma içindeki konumunu ve önemini kaybetmesine sebep olmaktadır ve bundan dolayı son yıllarda pazarlama fonksiyonu, pazarlama performansını değerlendirme ve finansal olarak ölçülebilir olma konusunda artan bir baskı altındadır. Bu bağlamda pazarlama performansının ölçümü için uygun ölçüm araçlarının neler olduğu hem uygulamacılar hem de akademisyenler tarafından tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, firmalarda pazarlama performansının ölçülmesinde ve değerlendirilmesinde kullanılan ölçütlerin (metriklerin) neler olduğu, pazarlama performans değerlendirmede bunlara hangi sıklıkla başvurulduğu ve bu ölçüm araçlarına verilen önem ile ilgili literatürü araştırmaktır. Bunun yanısıra pazarlama performans ölçüm araçlarına ilginin artmasının sebepleri ile performans ölçümünde karşılaşılan zorlukları ve yöneltilen eleştirileri ortaya koymaktır. Ayrıca, çalışmanın sonunda uygulamacılara ve araştırmacılara öneriler sunulmaktadır.

Pazarlama yeniliği girişimciliğin bir aracı olarak ele alınabilmektedir. Pazarlama yeniliği yeni süreçler ve farklılık meydana getirmektedir. Bu araştırmada pazarlama yeniliği ile pazarlama performansı ilişkisi açıklanmaya çalışılacaktır. Bu kapsamda Süleyman Demirel Üniversitesi Olimpik Yüzme Havuzunun pazarlama stratejisi ele alınarak bir vaka çalışması yapılmıştır. Araştırmada pazarlama yeniliği değişkenleri olarak ürün, fiyat ve tutundurma faaliyetleri; pazarlama performansı göstergesi olarak satışlar ve müşteri memnuniyeti ele alınmıştır. Araştırma sonucunda pazarlama yeniliği ile pazarlama performansı arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu söylenebilir.

ÖZET Bu çalışmada marka değerinin algılanan boyutlarının (marka bağlılığı, algılanan kalite, marka çağrışımları, marka farkındalığı) tüketici satın alma davranışına olan etkileri incelenmektedir. Bu amaçla marka değeri algılamalarının satın alma davranışı ile olan ilişkisi, genç tüketiciler üzerinde spor ayakkabıları açısından yapılan bir araştırma ile ölçülmektedir. Yapılan çalışmada tüketici temelli marka değeri yaklaşımı esas alınmıştır. Ki-kare analizlerinde algılanan marka değeri boyutlarının hepsinin satın alma kararında etkili olduğu görülmüş ancak modelleme yapıldığında algılanan kalite boyutunun (faktör 2) ve marka farkındalığı boyutunun (faktör 3) model üzerinde dolayısı ile satın alma kararı üzerinde hiçbir etkisinin olmadığı görülmüştür. Nedensel ilişkinin kurulduğu model temelli analiz sonucunda genç nüfusun marka bir ürün satın alma kararlarında en çok marka bağlılığı ve marka çağrışımları boyutlarının etkili olduğu görülmüştür.

II UHPAD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu "yayınlanabilir" yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan "Etik Kurul Raporu" bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)'a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri "yetkilileri" Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir.

Functional food term defines the foods that provide further benefits to human physiology and metabolic functions in addition to their nutritional function. Consequently, they have health promoting and disease preventing effects. The objective of this study is to have an insight into the Turkish consumers' perceptions by revealing their awareness, acceptance and attitudes toward functional foods. The data is collected through a survey from the academic staff working in the universities of Izmir city. The findings show that the most widely used functional foods are, respectively, mineral water, diet cereal biscuit and cereal flake. The health related reasons that make consumers use functional foods are, respectively, functional foods increase healty gut bacteria, functional foods help to lose weight and functional foods help child development. There is a difference between consumers who have heard about "functional food term" before and who have not heard it before, in terms of the "reward" dimension of Functional Food Related Attitudes scale. Contributions to the literature and practice are discussed. Besides, the limitations and the suggestions for future research are presented.

2017 yılında doksanıncı yaşını kutlayan radyo mecrası
özellikle yeni iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerden
dolayı ekonomik anlamda bir küçülme yaşamıştır. Doksanlı
yıllarda özel sermayeli radyo kanallarının faaliyete geçmesiyle
reklam pastasından aldığı payda ciddi bir artış yaşayan mecra
bu payını iki binli yıllardan sonra kaybetmeye başlamıştır.
2017 yılına geldiğimizde radyo mecrasının reklam harcamalarından
aldığı pay yüzde iki seviyelerine kadar gerilemiş ve
mecra doksanlı yıllara göre yüzde yüzlük bir küçülme yaşamıştır.
Bu çalışma Türkiye’de radyo mecrasının ekonomik
yapısının yaşadığı değişim, sektör yaşam eğrisi modeline göre
analiz etmeyi amaçlamıştır. Bu araştırma Türkiye’nin radyo
reklam harcamaları ile elde edilen ikincil verilerin derlenmesi,
incelenmesi ve analiz edilmesi temelinde gerçekleştirilmiştir.
İkincil veriler sektörle ilgilenen resmi ve özel kuruluşların hazırladığı
rapor – analiz ve araştırmalardan derlenmiştir. Radyo
mecrasının reklam harcamalarından aldığı payın düşmesi ve
mecranın diğer mecralara göre küçülmesi çalışmanın sorunsalını
oluşturmaktadır. Araştırmada yanıtı aranan soru: ‘Radyo
mecrasının sektörel büyüme oranındaki değişim zamana göre
nasıl bir seyir izlemiştir?” Bu kapsamda çalışmanın birinci
bölümünde Türkiye’de radyo yayıncılığının tarihi ile ilgili
araştırma yapılmış, ikinci bölümde ise işletmecilikte sektör
yaşam eğrisi ile ilgili kavramsal bir inceleme yapılarak sektör
yaşam eğri modelleri ile ilgili literatür araştırması yapılmıştır.
Çalışmanın uygulama bölümünde ise radyo mecrasının 1980
yılından 2017 yılına kadar reklam harcamalarından aldığı pay
araştırılmış ve bunun ışığında radyo mecrasının sektör yaşam
eğrisi modeline göre geçirdiği evreler ve günümüzdeki durumu
incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda radyo mecrasının
sektör yaşam eğrisi modeline göre özellikle 90larda bir büyüme
ve olgunluk döneminde olduğu iki binli yıllarda düşüşe
geçtiği ve bu düşüşün iki bin onlu yıllarda stabil bir biçimde
kaldığı ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Radyo, Radyo Yayıncılığı, Sektör Yaşam
Eğrisi, Reklam Harcamaları

Teknolojik gelişmelerin yaşandığı küreselleşen dünyada gün geçtikçe zamana uyum sağlamak için firmalar kıyasıya bir rekabet içerisine girmiştir. Teknolojik imkanların gelişmesi ve hızla yayılmasıyla birlikte Dünya tek bir pazar haline gelmiştir. Hayat standartlarının değiştiği ortamda ticari faaliyetler de değişim göstermektedir. İnternetin tüm dünyada hızla yayılmasıyla internet girişimciliği ve e-ticaret kavramları ortaya çıkmıştır. Türkiye’nin sahip olduğu genç, dinamik ve teknoloji kullanımına yatkın kitlenin e-ticaret pazarına olan ilgisi ile dijital pazarlamaya katkı sağlanmaktadır. Genç nüfusun fazla olması e-ticaretin büyüme potansiyelini arttırmaktadır. Makale bir literatür taramasıdır. İlk olarak e-ticaret konusuna paralel olarak e-ticaretin tanımı ve kullanılan araçlar, e-ticaret modelleri, Dünya ile Türkiye pazarındaki e-ticaret gelişimi yer almaktadır. Devamında ise dijital pazarlama tanımı, süreçleri ve son olarak ta marka yönetimi tanımı, dijital pazarlamada marka yönetimi anlatılmaktadır.

“Tek kişinin sesiyle bir toplumun sesi aynı güce sahip değildir.”

İktisadi olaylar üzerinde etkisi olan unsurları önemsiz gibi görmek, dünyayı yeterince gözlemleye-mediğimizi gösterir. İktisadi olaylar sadece matematiksel değerler üzerinden değil soyut değerlerle birlikte gelişir.

Bu çalışma sosyal sermaye teorisini, iktisatçıların insan odaklı anlayışından yola çıkarak anlatıyor. Gelecekte çocuklarımıza güzel ve yaşanabilir bir ülke bırakmak için sosyal sermayeden yararlanma biçimlerini gösteriyor.

Bu çalışma sadece iktisatçılar ve yerel yönetimler için değil, piyasaların ekonomik, sosyolojik, ekolojik ve psikolojik sorunlarıyla ilgilenen herkes için değerli bilgiler içeriyor.

İçinde bulunduğumuz sürekli değişim çağında; çevresel değişimleri fırsatlara çevirebilen liderlik biçimi olarak ifade edilen dönüştürücü liderlik tarzına sahip yönetim anlayışının tüm kurumlarda önemi gittikçe artmaktadır. Dönüştürücü liderlik, çevresel faktörlerin değerlendirilip fırsata dönüştürülmesini, işletmelere rekabet üstünlüğü ve geleceğe dönük vizyoner bir bakış açısının kazandırılmasını amaçlamaktadır. Dönüştürücü liderlik tarzına sahip kurumlar, işletme süreçlerini iyileştirerek, olayları yeni bir gözle değerlendirebilen,  değişime ve geleceğin ortaya çıkarabileceği fırsat ve tehditlere hazır, adaptasyon yeteneği yüksek kurumlar haline gelmektedir. Bu bağlamda değişim çağında dönüştürücü liderlik nitelikleri ağır basan liderlere ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmada; dönüştürücü liderlik kavramının ve boyutlarının açıklanması, dönüştürücü liderliğin kurumsal öğrenme ilişkisinin belirlenmesi ve değişimde dönüştürücü liderlik paradigmasının ortaya konması amaçlanmaktadır.

ÖZET: Birbirinden farklı iki alanı bir araya getiren girişimsel pazarlama kavramı, sınırlı kaynaklarla belirsiz pazar ortamlarında fırsatları kovalayan firmaların pazarlama süreçlerini tanımlamak için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı girişimsel pazarlamanın firmaların finansal performansı üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Girişimsel pazarlamanın boyutları ve finansal performans arasındaki ilişkiye dair öne sürülen hipotezler, Türkiye'de üretim sektöründe faaliyet gösteren 560 KOBİ yöneticisinden yapılandırılmış anket yoluyla elde edilen verilerle test edilmiştir. Yapılan analizler göstermiştir ki, proaktiflik ve yenilikçilik boyutları finansal performans ile pozitif ilişkilidir. Son olarak, çalışmanın sınırlılıkları ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmaktadır.

Özet: Son yirmi yılda, internet kullanıcılarının sayısının hızla artması, birçok endüstri dalında faaliyet gösteren geleneksel perakendecilerin internet temelli iş süreçlerini kullanmaya başlamasını sağlamıştır. Tüketiciler; gizlilik ve güvenilirlik gibi, sanal alışveriş aktivitelerinin sosyal eleştirisini arttırıcı rol oynayan etik sorunlar yaşamaktadır. Dolayısıyla, sanal pazarlama kararlarının birçoğunda etik unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü etik olmayan organizasyonlar hızla bir şekilde müşteri kaybetmektedir. Bu yüzden, son yıllarda tüketicilerin sanal alışveriş etiği hakkındaki görüşleri akademisyenler ve uygulayıcılar için ön plana çıkmaktadır.

Since local government discipline became an independent discipline, it has been related to management science as well as politics and law. In time, relationships between management science and local government caused adding various concepts related to business science such as strategic planning and performance management, public management, total quality management to modern local government perspective. New approaches application experiences of different sized local government units make local governments as a laboratory for improving the public services. Mystery shopping research which is a current observational technique in business management and particularly in marketing field, has been started to be approached as one of the participatory tools for improving the local service quality. Local governments serve both their voters and visitors within the province borders, so " mystery shopper " who makes an audit, may be considered as " mystery auditor " in local government field. This technique may contribute to control municipal subsidiaries that serve in urban areas. Also, it may be used to measure and compare the service quality of municipals. In this study, whether local governments can measure and improve their service quality by mystery shopper technique or not will be discussed by examining examples. The type of this research is conceptual. Özet Kamu yönetiminin bağımsız bir disiplin olarak ortaya çıkışı, bu alanı siyaset ve hukuk bilimleri yanı sıra yönetim bilimleri ile de bağlantılı hale getirmiştir. Zaman içerisinde yönetim bilimi ile kamu yönetimi arasındaki ilişkiler, modern kamu yönetimi anlayışına stratejik planlama ve performans yönetimi, kamu işletmeciliği, toplam kalite yönetimi gibi işletme bilimi ile bağlantılı çeşitli kavramların eklenmesine yol açmıştır. Farklı ölçeklerdeki yerel yönetim birimlerinin, yeni yaklaşımları uygulama deneyimleri, kamu hizmetlerinin gelişmesinde yerel yönetimlere laboratuar niteliği katmaktadır. İşletme yönetiminde, özellikle pazarlama alanında güncel bir gözlemsel teknik olan gizli müşteri araştırmaları, yerel hizmet kalitesinin geliştirilmesinde katılımcı araçlar arasında ele alınmaya başlamıştır. Yerel yönetimler ilçe sınırları içinde hem seçmenlerine, hem de ziyaretçilerine hizmet sunduğu için burada denetimi yapan " gizli müşteri " , yerel yönetim alanında " gizli denetçi " olarak nitelendirilebilir. Bu teknik kentsel alanda hizmet veren belediye iştiraklerinin denetimine katkı sağlayabilir. Belediyelerin hizmet kalitesini ölçme ve karşılaştırmada bu yöntem kullanılabilir. Bu çalışmada yerel yönetimlerin gizli müşteri tekniği ile hizmet kalitelerini ölçme ve iyileştirmelerinin mümkün olup olmadığı örnekler incelenerek tartışılacaktır. Bu araştırmanın türü kavramsaldır.

Özet Bilindiği üzere kültür; geçmişten günümüze bir topluma mal olan soyut ve somut değerlerin tümüdür. Bu bağlamda yemek kültürü de farklı coğrafi özelliklere sahip yerlerde yaşayan insanlar tarafından oluşturulan bir kültür öğesidir. Öyle ki bu kültür öğesi günümüzde insanların seyahatlerinde bir destinasyonu tercih etme nedenleri arasında ilk sıralara yerleşmeye başlamıştır. Bu araştırmanın temel amacı; zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Şanlıurfa'nın, bu zenginliğinin turistik açıdan pazarlanabilirliğine etkilerinin, yiyecek-içecek işletme yöneticileri bakış açısıyla ve işletme pazarlama ve ürün stratejileri çerçevesinde değerlendirmektir. Ayrıca yöresel yemek kültürünün Şanlıurfa İlinin turistik tanıtım ve pazarlamasında ne ölçüde etkili olduğunu ve işletmelerin pazarlama yönetiminin bu noktada ne derecede etkili olabildiğini tespit etmektir. Bu kapsamda Şanlıurfa ilinde yer alan turistik ve belediye belgeli 40 yiyecek-içecek işletmesi yöneticisine yönelik 28 sorudan oluşan bir anket uygulanmış, elde edilen veriler nicel yöntemlere göre analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; ürün pazarlaması boyutunun cinsiyet değişkeni ile bilgi teknolojileri boyutunun ise çalışma süresi ve turizm eğitimi alma değişkenleri ile, pazarlama stratejisi boyutunun işletmenin faaliyet süresi ile arasında anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulguları dikkate alınarak; özel sektöre, devlete ve yeni araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

This study investigated the relationships between the ethics of online retailing and customer perceived value in Turkish retail cyberspace. The data was obtained from the responses of 206 Turkish customers who had purchased at least an item online in the last 4 months. The results revealed that there were significant relationships between the dimensions of the ethics of online retailing security, privacy, non deception, fulfillment and customer perceived value. The limitations of the study and the suggestions for future research were presented.

'Ambargonun kalkmasıyla eşsiz fırsatlar sunan İran iç pazarında diğer ülkelerin önüne geçebiliriz. İran'daki 20 milyar dolarlık hazır giyim pazarından Türkler 986 milyon dolar pay alabiliyor. Ankaralı hazır giyimciler olarak hedefimiz bu payı arttırmak. Üstelik İranlılar Türk ürünlerini çok beğeniyor. AGSD'nin yeni dönemde bir ayağı İran'da olacak, fuarlar başta olmak üzere ticareti arttırmaya dönük tüm olanakları değerlendireceğiz

The aim of the study is to explore the effects of Turkish consumers' ethnocentrism and animosity toward France and consumers' product judgment about and willingness to buy French products. Hypotheses are tested through structural equation modeling with data gained from a field survey of a sample of 815 consumers including students studying in Turkey and their families. Path analyzes results reveal that ethnocentrism is negatively related with product judgement, but consumers’ animosity does not have a remarkable effect on product judgment. Product judgement is positively related with willingness to buy French products. On the other hand, ethnocentrism and consumers’ historical animosity are negatively related with willingness to buy products originating from France, but consumers’ economical animosity does not have a significant effect on willingness to buy. At the end, the research findings are discussed and also managerial implications and future research opportunities are presented.

Özge BÜYÜK
Emel CAN
Sanayi Devrimi’nden ve 2. Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomik büyüme ve istihdam açısından vazgeçilmez bir unsur olan sanayileşme, bazı sorunlara da neden olmuştur. Sanayileşmedeki hızlı gelişim, şehirleşmeyi de etkilemiş; önceleri çeşitli nedenlerle kent merkezleri ve çevresinde yer alan işletmeler, zamanla kentlerin gelişimini olumsuz etkilemiştir. İşletmelerin büyümesiyle yatırımlar artmış ve yerleşim alanlardaki olumsuz etkiler daha çok hissedilmeye başlanmıştır. Endüstriyel işletmelerin çoğalmasıyla sistemsiz ve plansız şekilde kümeleşen
irili ufaklı sanayi kuruluşları, kentlerin görünümünü etkilemiştir. Böylece, sanayi faaliyetlerinin birlikte yürüdüğü, çevre sorunlarının kolay çözüldüğü, altyapı hizmetlerinin hazır sunulduğu, ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli sanayinin faaliyet gösterdiği OSB modeli gündeme gelmiştir (Şahin ve diğ., 2016; Özer, 2008).
1. ORGANIZE SANAYI BÖLGELERI
OSB’ler, uygun bir alanda elektrik, ulaşım, su, kanalizasyon, ilk yardım gibi
olanaklarla donatılmış, genel ve teknik hizmetlerin sağlandığı, ekonomik ölçekli gruplanmış fabrikaların yerleşim birimleridir (Eyüboğlu, 2005). Bu bölgeler, sanayinin planlı, düzenli bir ortamda gelişmesine imkân sağlarken; işletmelerin yer seçim kararını kolaylaştırmakta ve üretim sürecinde bir dizi avantaj sunmakta (Damalı, 2000), düzenli şehirleşme ve istihdamın geliştirilmesinin yanı sıra alt yapı hizmetleriyle de kuruluş yeri üstünlüğü sağlamaktadır (Eyüboğlu, 2005). OSB’lerin sağladığı olanaklar, verimliliği arttırırken; maliyetleri düşürme avantajıyla karlılığı yükseltmektedir. OSB’ler, sistemli ve düzenli çevre stratejilerinin oluşturulması ve kuvvetli sanayileşme politikalarının yaşama geçirilmesi açısından önem arz eden yerleşimlerdir ve örneklerine tüm dünyada rastlanmaktadır. OSB’lerin, çevreye duyarlı düzenli kentleşmenin yanı sıra bölgelerin ekonomik ve sosyal yapılarının gelişmesine de önemli katkıları vardır (Koç ve Bulmuş, 2014).1.1. Organize Sanayi Bölgelerinin Tarihsel Gelişimi
19. yy. sonlarına doğru sanayinin öneminin artmasıyla; işletmelerin işbirliklerini sağlamak, çalışanların yeteneklerini geliştirmek amacıyla, fabrikaların kurulabileceği alt yapıların oluşturulması amaçlanmıştır. İngiltere’nin Manchester kentinde 1897’de kurulan Trafford Park, bunun ilk örneğidir. Sonraki yıllarda birçok ülkede benzer sanayi bölgeleri oluşturulmuştur (Cansız, 2008). Türkiye’de 60’larda başlayan planlı kalkınma döneminde sanayileşmeye önem verilmesi, özel
sektörün desteklenmesi, sanayinin lokomotif sektör olması vb. uzun vadeli hedefler belirlenmiştir (1.Kalkınma Planı, 1963). Bu hedefler doğrultusunda 1961’de
kurulan Bursa OSB, 1966’da resmi olarak hizmet vermeye başlamıştır (http://www.bosb..). OSB’lerin hızla çoğalması ve ekonomide önemlerinin artması tüzel kişilikten yoksun olmaları sebebiyle yasal düzenleme gerektirmiş ve 2000’de 4562 sayılı OSB Kanunu çıkarılmıştır (https://www.oaib...).
1.2. Organize Sanayi Bölgelerinin Statüleri
OSB Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra çeşitli mevzuat düzenlemeleri gerçekleşmiştir. Uygulamalarda tespit edilen eksikler nedeniyle 17.01.2008 tarih ve 26759 sayılı Resmi Gazete’de “Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği” ve 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de “Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği” yayınlanmış ve yeni bazı düzenlemeler yapılmıştır
(https://osbuk.org...). OSB’lerin kuruluş ve işletme işlemleri ilgili yönetmeliklere tabidir. Ülkemizde 334 adet Organize Sanayi Bölgesi mevcuttur. Bunlar 5 ayrı statüdedir:
Karma OSB’ler: farklı sektörlerde faaliyet gösteren üretim tesislerinin yer aldığı bölgelerdir.
İhtisas OSB’leri: aynı sektör ve alt sanayi kollarının üretim gerçekleştirdiği; kendi içlerinde bir bütünlük taşıyan sanayi yatırımlarının bir araya geldiği bölgelerdir.
Özel OSB’ler: gerçek veya tüzel kişiler tarafından kendi mülkleri üzerine kurulan üretim bölgeleridir.
Tarıma Dayalı İhtisas (TDİ) OSB’leri: hayvansal veya bitkisel üretim gerçekleştiren işletmelerin ve bu işletmelerde üretilen ürünlerin işlenmesine yönelik sanayi tesislerinin yer aldığı mal ve hizmet üretim bölgeleridir. Islah OSB’leri: 1/7/2017’den önce mer’i plana göre yapılaşan sanayi tesisi alanlarının ıslahı ile oluşan bölgelerdir. Ülkelerin, ekonomik gelişimlerinde önemli rol oynayan sanayi işletmelerini ortak alanlarda toplayıp etkin faaliyet sahaları oluşturmak, desteklemek, aralarındaki ilişkileri geliştirmek, çevre sorunlarını en aza indirmek, doğru kentleşme
ortamı sağlamak amacıyla politikalar belirlenmektedir. OSB’lere benzer şekilde önem verilmekte olan ülkemizde bu bölgelerin kuruluş amaçları:
• Sanayinin disipline edilmesi ve az gelişmiş-gelişmekte olan bölgelerde yaygınlaştırılması,
• Kentlerin planlı biçimde gelişmesi,
• Tamamlayıcı ve yan ürünleri teşvik eden girişimcilerin bir arada olmaları,
• Verimlilik ve kar artışının sağlanabilmesi,
• Tarım alanlarının sanayi tarafından tahribinin önlenmesi,
• Sağlıklı, ucuz, güvenilir ortak altyapı ve tesisler kurulması,
• Ortak önlemler ile çevre kirliliğinin önüne geçilmesi,
• Bölgelerin kendi organlarınca yönetilirken aynı zamanda devlet gözetiminde olmasıdır (https://www.oaib...).
2. KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKI İŞLETMELER (KOBİ)
Tüm ülke ekonomileri açısından KOBİ’ler, düşük yatırım maliyetleriyle yeni iş olanakları yaratmaları, işsizlik sorununa çözüm olmaları, kişisel tasarrufları teşvik etmeleri, büyük işletmelerin yan sanayi tamamlayıcıları olmaları ve rekabet gücünü artırmaları konusunda son derece önemli ekonomik birimlerdir (Karadeniz ve diğ., 2015). Ülkelere göre değişiklik göstermekte olan KOBİ tanımı ülkemizde Resmi Gazete’nin 24.06.2018 tarihli sayısında Bakanlar Kurulu’nca yayımlanan 2018/11828 sayılı BKK ile belirlenmiştir. Buna göre KOBİ: “250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi
biri 125 milyon Türk Lirasını aşmayan ekonomik birimler veya girişimler” e (T.C Resmi Gazete, 2018) verilen isimdir. Dünyadaki üretim, büyük ölçüde KOBİ’ler tarafından karşılanmaktadır. AB’deki tüm işletmelerin %99’unu temsil eden KOBİ’ler, özel sektör istihdamının 2/3’üne sahiptir (Topal ve diğ., 2019). Benzer bir durum ülkemiz için de geçerlidir. TÜİK’in 2019 İş Kayıtları verilerine göre; ülkemizde toplam 3 milyon 646 bin 392 KOBİ ölçeğinde işletme bulunmakta olup; bu sayı, var olan işletmelerin %99.83’üne denk gelmektedir. Ayrıca Türkiye’de ithalatın %36’sı, ihracatın
%55,42’ü, istihdamın %64,1’i yine KOBİ’ler tarafından gerçekleşmiştir. Türkiye’de dış ticarette faaliyet ana alanına göre ihracatının %57,5’i, ithalatının ise %56,5’i sanayi sektörüne aittir. 2019’da ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %38,9 ithalattaki payı ise %31,6’dır. Bununla birlikte 2019’da sanayi sektöründe ihracatının %69,3’ü, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerce yapılmıştır.Ticaret sektörünün ihracatının %91,4’ünü ise 1-249 kişi çalışanı olan KOBİ’ler gerçekleştirmiştir. Sanayi sektöründeki ithalatta 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı %80 olurken; ticaret sektörü tarafından yapılan ithalatın %68,7’si, 1-249 kişi çalışanı olan KOBİ’lere aittir (TÜİK, 2019). Sanayi sektöründe ihracat ve ithalat, büyük oranda 250+ kişi çalışana sahip büyük işletmeler tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de KOBİ’leri, KOSGEB, Tarım Bakanlığı, teşvikler, kalkınma ajansları ve kamu bankaları desteklemektedir (Topal ve diğ.,
2019). Buna rağmen üretim ve istihdamda en önemli yükü üstlenen sanayi sektöründeki KOBİ’lerin, dış ticarette etkin olmadıkları gözlenmektedir. Ülke ekonomilerinin temelini oluşturan KOBİ’lerin bir diğer önemi de, hemen her bölgeye yayılmış olmaları dolayısıyla ekonomik kalkınmanın dengeli şekilde yayılmasını sağlamalarıdır. Bu işletmeler, büyük işletmelerin kalıplaşmış ürünlerine alternatif
mamulleriyle ülke içi pazarın açıklarını da kapatmaktadırlar.
Öte yandan küçük işletmelerde yöneticiler koordinasyonda sıkıntı yaşamazken; işletme büyüdükçe ve departmanlar arttıkça ciddi yönetsel sıkıntılar ortaya çıkmaktadır. İşletmeler gelişirken etkinlik ve verimlilik yitirilmekte, planlar vaktinde yerine getirilememekte ve amaçlanan hedeflere ulaşılamamaktadır. KOBİ’lerde organizasyon ve yönetim problemlerini 5 başlıkta toplamak mümkündür.
Bunlar: planlama, organizasyon, yürütme, koordinasyon ve kontrol sorunlarıdır. KOBİ'lerde genellikle planlamaya gereken önem verilmemektedir. Ancak planlama, büyük işletmelere nazaran KOBİ’lerde daha önemli bir yere sahiptir. Çünkü bu işletmeler hatalı, eksik planlama kaynaklı hatalarını giderebilecek kaynaklara sahip olmayabilirler (Özgener, 2003). Çoğunluğu OSB’ler dahiline yer alan KOBİ’lerin sorunlarını aşabilmeleri için stratejik analiz ve planlara özel önem göstermeleri gerekmektedir. Dolayısı ilgili işletmelere yol haritası olabilmesi amacıyla
sonraki bölümde uygulanabilecek analiz ve dahası stratejilere dair yöntem ve önerilere yer verilmiştir.
3. STRATEJI OLUŞTURMA: DURUM BELIRLEME ANALIZLERI VE
İŞ STRATEJISI OLUŞTURMA
Tüm işletmeler gibi OSB’lerde yer alan KOBİ’ler de çevrelerinden doğrudan ya da dolaylı biçimlerde etkilenmektedir. Bu etkilerin belirlenebilmesi için iç ve dış çevre analizleri gerçekleştirilmekte; ardından stratejik planlar yapılmaktadır.
Stratejik planlar, yoğun rekabet ortamında işletmelere avantaj sağlayarak daha başarılı olmaları için yol haritaları çizmektedir. Böylece dış çevrede var olan fırsat ve tehditlerle, iç çevrede mevcut bulunan varlık ve yeteneklerin sağladığı üstünlük ve yarattığı zayıflıklar bir matris üzerinde sistematik biçimde belirlenebilmektedir (Ülgen ve Mirze, 2004). İşletme tarafından mevcut güçlü ve zayıf yönlerin, ayrıca muhtemel fırsat ve tehditlerin açıkça bilinmesi ve analiz edilmesi; yöneticilerinin stratejik seçimlerini kolaylaştıracak faktörlerdendir.

İnsanın doğa ile baş etme mücadelesi, giderek ona hükmetme ve kendini onun mutlak sahibi olarak görme noktasına gelmesi… Toplum 5.0’ın vadettikleri tam da bu düşüncenin karşısında… İnsan ve doğa arasındaki uyum! Yapay zekâ ve akıllı asistanlar bu uyumun neresinde? Dünya liderlerinin bile zihnini kurcalayan “yapay zekâ bizi ne zaman yemeye başlayacak?” sorusunun cevabı ne? Pazarlama sistemlerinin gelişim evreleri temelinde kurgulanan bu kitapta; alanda yaşanan gelişmelerin, insanın doğanın bir parçası olduğunu ve kendi varlığını sürdürebilmesinin ancak bu sistemlere uyum ile mümkün olabileceğini gösteren örneklere yer verilmiştir. Bu alanda yaşanan gelişmeler pazarlama sektörünün değişen ve değiştiren öncü rolünü desteklemektedir. Pazarlamada yapay zekâ ve akıllı asistanlar bağlamındaki gelişmeler, artık konuşulması değil bir an önce hayata geçirilmesi gereken adımlar arasında yer almaktadır. Akıllı asistanlar pazarlama değer sistemi içerisinde; iş yapma şekillerini ve tüketici davranışlarını kökten etkilemektedir. Evet, yapay zekâ hayatın merkezinde! Bilişim, web siteleri, arama motorları, sosyal medya, reklam araçları, perakende sistemleri, lojistik, tarım, hayvancılık, hukuk, sağlık, turizm, eğitim, otomotiv, finans, mühendislik, emlak, güvenlik, savunma… Geçmiş ve bugün için pazarlama eşittir hayat ise, gelecekte; hayat ve pazarlama eşittir akıllı sistemler olacaktır.

Daily deal sites that offer various kinds of good and services have become a rising trend in online retailing and widespread in Turkey. Both consumers and retailers/wholesalers are attracted with the concept of these sites which basically offer numerous deals to the members. The purpose of this study is to determine the factors of consumers' e-loyalty on daily deal sites. During the research, the evaluations of consumers for daily deal sites were obtained and the factors which influence customers' e-loyalty the most were investigated. Discriminant analysis was used to understand whether the consumers' evaluations can be the predictor of consumers' eloyalty. The results of the study reveal that according to the discriminant function, the most important factors to distinguish consumers between two groups (low e-loyalty and high eloyalty) are customization, choices and character of the web site.

The aim of the study is to explore the relationship between entrepreneurial marketing and strategic flexibility and market dynamism in Turkish small and medium sized enterprises based on the idea of that it is especially suitable for SMEs. Hypothesis relating with relationships between strategic flexibility and market dynamism and entrepreneurial marketing are developed. To test hypothesized relationships, data are collected through structured questionnaires administered face-to-face to managers of 537 SMEs at the manufacturing industry. Analyses results show that strategic flexibility is positively related with entrepreneurial marketing, however market dynamism does not moderate this relationship. Finally, the limitations of the study and the suggestions for future research will be presented.

Halkla ilişkiler mesleğiyle ilgili detaylı bilgi vermeden önce kısaca halkla lişkiler nedir sorusunun cevabına bakalım.

Halkla ilişkiler bir kurumun/markanın toplumla olan iletişimini yönetmesi işidir.

Yani aslında bir markanın iletişim stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması işlerini yürüten birim Halkla İlişkiler (PR) birimidir.