Harita

20. yüzyılın başından günümüze ulaşan ve çözümlenemeyen dünyanın en önemli meselesi Filistin’in taksimi meselesidir. Her ne kadar 1947 taksim planı ve 1948 yılında İsrail’in kurulması ile görece bir paylaşım sağlanmış olsa da sorun devam etmektedir. Meselenin
siyasi askeri, dini, sosyolojik yönlerinin yanı sıra tarihi bir boyutu da vardır. Nitekim bugüne kadar bölge üzerinde yapılan hemen bütün çalışmalarda Filistin coğrafyasının tarihi aidiyeti tartışılmıştır. Bölge üzerinde uzun araştırmalar yapılmış, hak iddia eden tarafların tamamı kendilerine tarihten deliller bulmaya çalışmışlardır.
Bu konuda en az gayreti, bölgede en uzun ve sürekli egemenlik kurmuş olan (1516-1917) Osmanlı Devleti’nin
varisleri göstermişlerdir. Filistin coğrafyası üzerinde pek çok monografiler yayınlanmış olmasına rağmen bu
çalışmalar hâlâ bütünlükten uzaktadır. Bu genel manzara Türkiye için de geçerlidir. Dört asır boyunca Osmanlı
egemenliğinde kalmış olan bu coğrafya hakkında yapılan araştırmalar özgün olmakla birlikte; çoğunun neyi ve nereyi tanımladıkları anlaşılmamaktadır. Özellikle genel tarih araştırmalarında genellikle ihmal edilen
coğrafi bilgi, Filistin araştırmalarında da kendini göstermektedir. Nitekim bu eksiklik elinizdeki bu çalışmanın meydana gelmesine vesile olmuştur.
Filistin Platformu, bir asırdır dünyayı meşgul eden Filistin meselesinin özünün Araplar ile Yahudiler arasında
mülkiyet paylaşımı olduğunu düşünmektedir. Nitekim bu gerekçesi ile bölgenin Osmanlı dönemi mülkiyet
verilerini incelemeyi amaçlayan bir proje başlatmıştır. Projenin amacı özellikle 19. yüzyılda Osmanlı modernleşmesi yaşanırken, bunun bölge
mülkiyetine nasıl yansıdığını ortaya koymak ve gasp edilen mülki hakların tespitini yapmaktır.
Bu projeye başlandığında araştırmaya konu olan coğrafyanın neresi olduğu sorunuyla karşılaşıldı. Bu yüzden öncelikle Osmanlı dönemi Filistin coğrafyasındaki yer isimleri kılavuzuna ihtiyaç duyuldu. Çalışmanın tabii seyri olarak Osmanlı dönemine ait haritaların da derlenmesi gündeme geldi. Nitekim bu “Kılavuz ve Atlas” bu şekilde iki yönlü çalışmanın ürünü olarak ortaya kondu. Eserin nihaî amacı ise Filistin üzerinde araştırma yapmak isteyenlere rehberlik etmesidir.
Faydalı olması dileğiyle.
Zekeriya KURŞUN
Abdülkadir STEIH
Ali İhsan AYDIN

Kocaeli, Marmara Bölgesi’nin doğusunda İzmit Körfezi’nin kuzeyinde ve güneyinde
yer alan konumuyla Karadeniz ve Marmara Denizi’ne hâkim stratejik ve lojistik bir
alanda kurulmuştur. İlin, iki kıtayı birbirine bağlayan İstanbul Boğazı’na yakınlığı,
çok eski çağlardan itibaren yoğun ticari ve askeri hareketlerle gelişmesini sağlamıştır.
Kocaeli’nin tarihi gelişimini ve değişimini en iyi gözlemleyebileceğimiz belgeler
arasında haritalar ve portolanlar yer almaktadır. Bu bağlamda yapılan araştırmada
Kocaeli’ye ait tarihi nitelikte çok sayıda harita tespit edilmiştir. Çeşitli dönemlerde
yapılan bu haritalardan tarihi yapılar(Camiler, medreseler, çeşme ve sebiller, mektepler,
türbeler, mezarlıklar vb. kamusal yapılar), kadastral parçalar ve topografik
yapı ve yerleşim alanlarının zaman içerisinde değişimleri de tespit edilmektedir. Çalışmada
yaklaşık 1000 yıllık bir süreçte Kocaeli’nin geçirmiş olduğu değişikliklerin
belirlenebildiği seçilmiş haritaların künye bilgileri (yapım yılı, haritacı, bulunduğu
eser, basım yeri vb.) ve kaynakçaları ayrıntılı olarak verilerek, kısa açıklamaları yer
alacaktır.

Dünya'nın İlk Jeoloji Haritası, Türkiye'nin İlk Jeoloji Haritası, Anadolu'nun Türkler Tarafından Yapılmış İlk Jeoloji Haritası, Dünya'nın ve Türkiye'nin İlk Jeoloji Haritaları, Dünya'nın Jeolojik Yapısı İle İlgili Haritalar, Türkiye'nin Jeolojik Yapısı İle İlgili Haritalar, Harita Türleri ve Haritaların Kullanım Alanları İle İlgili Genel Bilgiler, Ülkemizde Yapılan Jeoloji Araştırmaları ve Jeoloji Verilerinin Kullanım Alanları, Jeoloji Haritaları İle Harita Ölçekleri İlişkisi, Kapsamlarına Göre Jeolojik Haritalar, Jeoloji Haritaları, Jeoloji Haritalarının Tarihçesi, Jeoloji Araştırmaları, Ülkemizdeki Jeoloji Araştırmaları, Ülkemizdeki Jeoloji Haritalarının Tarihçesi, Ankara, Jeoloji, Jeoloji Mühendisliği, Jeoloji Yüksek Mühendisi, Türkay Ercan Şengöz. (Türkay Ercan Şengöz tarafından yayımlanan her çeşit harita, bilgi ve belgelerin her hakkı saklıdır. Her ne şekilde ve amaçla olursa olsun bu bilgi ve belgelerin kaynak belirtilmeden kullanılması, yazılı izin alınmadan elektronik, optik, mekanik veya diğer yollarla dağıtılması, çoğaltılması, basılması, değiştirilmesi, paylaşılması, kopyalanması ve internet sitelerinde kullanılması durumunda gerekli hukuki yollara başvurulacak ve yasal işlem başlatılacaktır. Önemle duyurulur. Bu platformda veya diğer platformlarda paylaşmış olduğum tez veya akademik kapsamdaki çalışmalarımın içerisindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, akademik çalışmalarımın tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlandığını hatırlatıyor, bana ait olan her türlü ifade ve bilginin kaynağına eksiksiz atıf yapılması gerektiğini bildiriyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.)

Osmanlı şehirlerinde mahalleler bulunduğu coğrafyanın ve toplumun özellikleriyle inşa edilirken, devletin yaşadığı bürokratik, sosyo-ekonomik, demografik, siyasi ve kültürel dönüşümleri görmemizi sağlayacak aynalar olmuştur. İstanbul’un fethinden itibaren şehrin idari sınırlarının Bilâd-ı Selâse ve Dersaâdet olarak tasvir edilmesi mahalle ölçeğindeki çalışmaların özellikle Sur içine odaklanarak yapılmasına sebebiyet vermiştir. Ancak XIX. yüzyıla gelindiğinde kentin idari yapısı sur dışının da dâhil olacağı sınırlara erişirken, devletin yaşadığı bürokratik, kentsel ve toplumsal dönüşümlerden de etkilenerek “yeni İstanbul”un doğuşuna sebep olmuştur. Bu yeniliğin içinde İstanbul mahalleleri klasik ve modern şehir düzenin ara kesitinde varlığını sürdürmüş, XIX. yüzyılda yaşanan değişimlerin görülebildiği üniteler olmuştur. Ancak şehrin XIX. yüzyılda yaşandığı dönüşümde bu denli önemli göstergeler olan mahallelerin isimleri, konumları ve değişimlerine odaklanan herhangi bir çalışma literatürde yer almamıştır. Bu tez çalışması, İstanbul mahalleleri çalışmalarına tasvirsel ve metodolojik olarak katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Öncelikle 1829, 1830, 1845, 1869, 1877 ve 1885 tarihleri arasında belirlenen altı birincil kaynağa göre XIX. yüzyıl İstanbul mahalleleri tespit edilmiş ve bir envanter oluşturulmuştur. Envanterde yer alan bilgilere göre 1829’da 285 adet olan mahalle sayısı 1845 tarihinde 486’e ve 1885 tarihinde 518’e ulaştığı tespit edilmiştir. İkinci olarak envanterde yer alan bilgiler neticesinde mahallelerin muhtemel konumları ArcGIS programı kullanılarak haritalanmıştır. Böylece, mahallelerin yıllar içerisindeki süreklilik ve değişimleri, nüfus büyüklüğünü, idari yapısı ve sınırlarının analizinin yapılması mümkün olmuştur. Bununla birlikte, İstanbul’un bu yüzyıldaki kentsel ve idari dönüşümü tasvir edilerek kent yapısı mahalle ölçeğinden yorumlanmıştır. Bu sayede, İstanbul’un klasik nahiye-semt ve mahalle örgütlenmesinin bu dönemde sur içinde kollar ve mahalle olarak; zamanla diğer bölgeler içinse belediyeler ve mahalleler şeklinde örgütlendikleri görülmüştür.

Türkçe:
Coğrafi bilgi sistemleri ile çoklu karar destek sistemlerini entegre ederek kurum çalışmaları çerçevesinde amaç odaklı sayım coğrafyası oluşturulabilmesini kolaylaştırmak, alan çalışmalarında coğrafi bilgi sistemlerinin etkin kullanımını, personel ve donanım optimizasyonunu gerçekleştirecek model çerçevesini sağlamak, tezin temel amacı olarak belirlenmiştir. Coğrafi bilgi sistemlerinin tanımı, gelişimi, türleri ve uygulamaları incelenmiş; karar destek sistemlerinin oluşumu, bir karar destek sisteminin nasıl kurulabileceği, karar destek sistemlerinin gelişimi, uygulamaları ve bilgisayar tabanlı çoklu karar destek sistemlerinin özellikleri ve kullanımı anlatılmıştır. Sayım coğrafyası oluşturma konusunda örnekler incelenmiş, TÜİK tarafından yapılmış çalışmalardan bahsedilmiştir. “Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Çoklu Karar Destek Sistemleri Kullanılarak Türkiye için Yeni Bir Sayım Coğrafyası Oluşturulması” çalışmasında kümeleme analizi yönteminden yararlanılmıştır. Kümeleme analizi, genel nüfus sayımı verilerinden
belirlenen kriterlere ait değerlerin yakınlığa ve niceliklerine göre kümelendirilerek homojen bölgeler oluşturulmasında kullanılmıştır. Verilerin uygulamada kullanılması aşamasında karar destek sistemlerinin coğrafi bilgi sistemleriyle entegre edilmesini sağlayacak bir program geliştirilmiş ve coğrafi bilgi sistemi oluşturmak için de MapInfo
ve ArcGIS programlarında düzenlemeler yapılmıştır. Oluşturulan sistemin kullanımının nasıl olabileceği konusunda öneriler belirtilmiştir. Tezde, TÜİK’nun alan çalışmalarında ve özellikle genel nüfus verilerinin derlendiği tamsayıma dayalı nüfus tespiti veya sayımı çalışmalarında, gerek çalışma maliyetlerinin azaltılabileceği gerekse etkinlik ve karşılaştırılabilirliğin arttırılarak verilerdeki değişimin güncel olarak takip edilebileceği bir sistemin oluşturulmaya çalışıldığı söylenebilir. Dünyadaki gelişmelerin kullanıcıların daha sağlıklı ve ayrıntılı veriye ihtiyaç duymasına neden olduğu bir gerçektir, ancak aynı zamanda giderek daha küçük birimler düzeyindeki verilerin karar mekanizmasında önem kazandığı ve coğrafi bilgi sistemlerinin de bu çerçevede hızla geliştikleri de göz önünde tutulmalıdır.


English:
The main objective of this thesis is to simplify the forming of objective focused census geographies in institutional research frame and to provide the effective usage of geographical information systems and model frame for realization of personnel and hardware optimization by integrating geographical information systems (GIS) and multi-criteria decision support systems (DSS). The description, development process and implementation of geographical information systems are examined. The forming of the decision support systems, the constitution methods of a decision support system, the development process and implementation of the decision support systems, the characteristics and usage of the computer-based multi-criteria decision support systems are explained. The examples about building census geography are studied and also the field practices that had been executed by Turkish Statistical Institute (TurkStat) are mentioned. In the “Constructing A New Census Geography For Turkey By Using Geographical Information Systems and Multi-Criteria Decision Support Systems” study, the cluster analysis method is used. Cluster analysis is used for generating homogenous regions by clustering of the values which are derived from General Population Census data. In the phase of data usage in implementation, a software is built up to provide the integration of decision support systems with geographical information systems and some arrangements are made in MapInfo and ArcGIS to construct a geographical information system. Some proposals about the usage of the constructed system are suggested. In this thesis, it can be told that a system in which field budget can be reduced and the data changes can be actually monitored by gaining efficiency and comparability is tried to be built on the TurkStat’s field organizations and especially the wholecount-based population census and determination studies which are used for collecting population data. It is a reality that the developments in the world cause users to need more healthier and more detailed data but at the same time it should be considered that the data at the level of smaller units are gaining importance gradually by time and that the geographical information systems are also developing in this context.

Bu çalışmada Osmanlı’nın son döneminde birçok siyasi olaylara sahne olan toplum hayatında ve eğitim hayatında çok köklü değişiklik ve yeniliklerin yaşandığı II. Meşrutiyet döneminde okutulan bir ders kitabı incelenmiştir. Bu dönemdeki coğrafya eğitiminin nasıl olduğu ile ilgili olarak İbn Nüzhet Cevat Bey tarafından rüştiyelerde okutulmak üzere hazırlanan bir eser örneklem alınmıştır. “Haritalı Musavver Coğrafya-i Umumi” adlı bu eserde coğrafya ders kitaplarındaki içeriğin ne olduğu ve içeriğin sunumunun nasıl olduğu hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır. Günümüz Türkçesine “Haritalı Resimli Genel Coğrafya” olarak çevrilen bu eser resimli bir ders kitabı olması, yaş seviyesine göre hazırlanmış olması ve ortaokullarda okutulmuş olması bakımından kıymetlidir.

Konumsal Medya ve Coğrafi Gerçeklik:
Mekân, Medya ve Gerçeklik
Yeni Hareketlilikler ve Mekân Deneyimleri
Simülakr Olarak Dijital Haritalar
Konumsal Medya ve Tüketim Kültürü
Psikocoğrafya İzleğinde Konumsal Medya Sanatıyla Bir Umut Arayışı

Suç analizi, hepsi kendine özgü birçok aşamadan oluşan bir bü-
tündür. Analiz süreci her ne kadar farklı aşamalardan oluşsa da
birbiriyle etkileşimli bir yapıya sahiptir. Bu aşamalar; verilerin
toplanması, kontrol edilmesi, uygun şekilde sınıflandırılması,
analiz edilmesi, ilgililere duyurulması, geri bildirimlerin alınması
ve değerlendirme yapılması şeklinde birkaç ana başlık altında
toplanabilir. Bu bölümde suç analizinin teorik aşamalarının öncesinde
örneklerle zenginleştirilmiş suç profilleme konusuna yer
verilecektir. Böylelikle suç analizinde aşamalara ilişkin genel
açıklamaların yanı sıra uygulamada suç ve suçlu profillemenin
nasıl gerçekleştirildiği, suç profilleme konusunda temel kavramların
neler olduğu, profillemenin hangi metotlar uygulanarak
gerçekleştirildiği sorularına cevap aranacaktır.
Anahtar Kelimeler: Suç, suç analizi, suç profilleme.

Bu çalışma Türkiye'deki haber kanallarında harita kullanımının değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada dördü ulusal biri uluslararası olmak üzere toplamda beş televizyon haber kanalı 9-15 Aralık 2013 tarihleri arasında yedi günlük bir zaman diliminde akşam 17:00 ile 24:00 saatleri arasında izlenmiştir. Çalışmada haber bültenlerinde ne zaman, hangi türde, hangi haber konusunda, hangi boyutta kaç haritanın kullanıldığı, haritalarda ölçek ve lejant gibi özelliklerin bulunup bulunmadığı ve haritaların genel olarak haber konusuna uygun olup olmadığı değerlendirilmiştir. Çalışmada izlenen tüm kanalların haber bültenlerinde izleme süresinde 830 haber yayınlandığı, bunların içerisinde 127 haritanın kullanıldığı tespit edilmiştir. Kullanılan haritaların yaklaşık %80'inin hava ve yol durumu ile ilgili olduğunun belirlendiği çalışmada haber bültenlerinde haritalara yeterli ölçüde yer verilmediği tespit edilmiştir. Haberin izleyiciye ulaştırılmasına ve daha bilinçli bir toplum yapısının oluşturulmasına yaptığı katkılar göz önüne alınarak, haber bültenlerinde daha fazla haritaya yer verilmesi gerekmektedir. ABSTRACT This study aimed at evaluating the use of maps in the news channels in Turkey. In the study, four national and one international television news channels were watched from 17:00 pm to 24:00 pm for seven days between 9th and 15th of December 2013 in Turkey. The study evaluated the use of maps in the news in terms of their date of publication, number, topic, type, size and whether or not they included a scale, or legend, and whether they were appropriate for the news. As found in the study, 830 news were presented from all the news channels and 127 maps were used with the news during the review period. A great majority of the maps (approximately 80%) used in the news were related to weather forecasting and road conditions. As concluded in the study, the use of maps on the news channels in Turkey is not sufficient. More

The aim of this study is to reveal the perceptions of secondary school students about the concept of map through metaphors. The population of the research is secondary-school students. The sample of this research carried out in the pattern of phenomenology is composed of 56 students studying in the 9th grade of Ladik Ahmet Hüdai Anatolian Imam Hatip (religious vocational) High School (Sarayönü, Konya). In the study, answers were tried to be found out to determine which metaphors the secondary school students used to explain their perceptions about the map, and what the common characteristics of these metaphors were. The data of the study was obtained by each student's completing his/her statement of "Map is like ... Because..." The content analysis technique was used to analyse and interpret the data. According to the results of the study, students produced 26 valid metaphors related to the concept of the map. These metaphors were then examined for their common features and gathered in 5 conceptual categories (map as a guide, map as a protective, map as a reduced, map as a puzzle and map as informative). As a result of the research, the category of map as a guide is mentioned by the students most. As a result, it has been observed that the students have constructed the concept of map correctly in their minds in general.

Haritalar mekânsal bir içeriğe sahip haberleri aktarmanın etkili bir yolu olarak en eski haber anlatı türlerinden olsa da iletişim araştırmalarında ihmal edilen bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Öte yandan haberin dijital platformlara taşınması ve web teknolojilerindeki gelişmeler ile birlikte, haber haritacılığı yeni bir evreye girmiştir. Büyük veri setlerinin ortaya çıkması dijital haritacılığın popülerleşmesine neden olurken, gazetecilerin öz yeteneklerine kartografinin de eklenmesini gerekli kılmıştır. Bu araştırmada, alandaki eksikliği gidermek amacıyla öncelikle gazetelerdeki harita anlatılarıyla ilgili sınırlı sayıdaki araştırmanın bulguları özetlenmiştir. Ardından, dijital harita anlatıları yeni teknolojik olanaklar bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde, Türkiye’de çok tıklanan çevrimiçi gazetelerde yer verilen dijital haritalarda evrensel tasarım ilkelerinin web erişilebilirliği bağlamında ne derece önemsendiği sorgulanmıştır. Örneklem 16 Nisan 2017 Anayasa değişikliği referandumuyla ilgili dijital haber haritaları ile sınırlı tutulmuştur. Araştırma sonucunda dezavantajlı grupların enformasyona
erişimini kolaylaştırması beklenen teknolojik özelliklerin, dijital haritaların tasarım ve içeriklerinde yeterince kullanılmadığı saptanmıştır.

The aim of this study is to reveal the perceptions of secondary school students about the concept of map through metaphors. The population of the research is secondary-school students. The sample of this research carried out in the pattern of phenomenology is composed of 56 students studying in the 9 grade of Ladik Ahmet Hüdai Anatolian Imam Hatip (religious vocational) High School (Sarayönü, Konya). In the study, answers were tried to be found out to determine which metaphors the secondary school students used to explain their perceptions about the map, and what the common characteristics of these metaphors were. The data of the study was obtained by each student's completing his/her statement of "Map is like ... Because..." The content analysis technique was used to analyse and interpret the data. According to the results of the study, students produced 26 valid metaphors related to the concept of the map. These metaphors were then examined for their common features ...

Arşivlerin niteliğini ortaya koyan önemli unsurlardan biri o arşivi oluşturan materyallerin taşıdığı değerdir. Bu değer daha çok materyalde bulunan bilgi ve veri ögeleri ile saptanabilir. Her materyal türünün taşıdığı belli başlı bilgi unsurları bulunur. Materyaller, fiziksel ve niteliksel yapısına göre farklı veriler ortaya çıkararak önem ve değerini artırabilir. Arşiv materyalleri arasında bulunan ve diğer materyal türlerine nazaran daha çok teknik veriler içeren kartografik ve fotografik materyaller bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Kartografik ve fotografik materyallerin arşivlerdeki geçmişi çok eskilere dayansa dahi günümüz teknolojilerinden de faydalanarak yeni nesil teknolojik araçlara entegre olmuştur. Bahsedilen bu iki materyal türü özellikle araştırmacılar için büyük bilgi erişim unsurları taşımaktadır. Kartografik ve fotografik materyaller nispeten yazılı bilgiler içermeyen ve diğer yazılı belgelerden ayrılan önemli bilgi kaynaklarıdır. Bu çalışmada kartografik ve fotografik materyallerin diğer materyaller türlerine göre farklılıkları ortaya konularak, arşivler ve araştırmacılar için önemi ve değeri ifade edilecektir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması araştırması yapılacaktır.
One of the important elements that reveal the quality of the archives is the value of the materials that make up that archive. This value can usually be determined by the information and data items found in the material. Each type of material has certain elements of knowledge that it carries. Materials can increase their importance and value by revealing different data according to their physical and qualitative structure. Cartographic and photographic materials, which are among the archive materials and contain more technical data than other types of materials, form the basis of this study. Even though the history of cartographic and photographic materials in archives goes back to very old times, they have been integrated into new generation technological tools by taking advantage of today's technologies. These two material types mentioned carry great information elements especially for researchers. Cartographic and photographic materials are important sources of information that relatively do not contain written information and differ from other written documents. In this study, the differences of cartographic and photographic materials according to other types of materials will be revealed, and their importance and value for archives and researchers will be expressed. Case study research which is one of the qualitative research methods will be conducted.

Türkçe: Coğrafi bilgi sistemleri ile çoklu karar destek sistemlerini entegre ederek kurum çalışmaları çerçevesinde amaç odaklı sayım coğrafyası oluşturulabilmesini kolaylaştırmak, alan çalışmalarında coğrafi bilgi sistemlerinin etkin kullanımını, personel ve donanım optimizasyonunu gerçekleştirecek model çerçevesini sağlamak, tezin temel amacı olarak belirlenmiştir. Coğrafi bilgi sistemlerinin tanımı, gelişimi, türleri ve uygulamaları incelenmiş; karar destek sistemlerinin oluşumu, bir karar destek sisteminin nasıl kurulabileceği, karar destek sistemlerinin gelişimi, uygulamaları ve bilgisayar tabanlı çoklu karar destek sistemlerinin özellikleri ve kullanımı anlatılmıştır. Sayım coğrafyası oluşturma konusunda örnekler incelenmiş, TÜİK tarafından yapılmış çalışmalardan bahsedilmiştir. “Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Çoklu Karar Destek Sistemleri Kullanılarak Türkiye için Yeni Bir Sayım Coğrafyası Oluşturulması” çalışmasında kümeleme analizi yönteminden yararlanılmıştır. Kümeleme analizi, genel nüfus sayımı verilerinden belirlenen kriterlere ait değerlerin yakınlığa ve niceliklerine göre kümelendirilerek homojen bölgeler oluşturulmasında kullanılmıştır. Verilerin uygulamada kullanılması aşamasında karar destek sistemlerinin coğrafi bilgi sistemleriyle entegre edilmesini sağlayacak bir program geliştirilmiş ve coğrafi bilgi sistemi oluşturmak için de MapInfo ve ArcGIS programlarında düzenlemeler yapılmıştır. Oluşturulan sistemin kullanımının nasıl olabileceği konusunda öneriler belirtilmiştir. Tezde, TÜİK’nun alan çalışmalarında ve özellikle genel nüfus verilerinin derlendiği tamsayıma dayalı nüfus tespiti veya sayımı çalışmalarında, gerek çalışma maliyetlerinin azaltılabileceği gerekse etkinlik ve karşılaştırılabilirliğin arttırılarak verilerdeki değişimin güncel olarak takip edilebileceği bir sistemin oluşturulmaya çalışıldığı söylenebilir. Dünyadaki gelişmelerin kullanıcıların daha sağlıklı ve ayrıntılı veriye ihtiyaç duymasına neden olduğu bir gerçektir, ancak aynı zamanda giderek daha küçük birimler düzeyindeki verilerin karar mekanizmasında önem kazandığı ve coğrafi bilgi sistemlerinin de bu çerçevede hızla geliştikleri de göz önünde tutulmalıdır. English: The main objective of this thesis is to simplify the forming of objective focused census geographies in institutional research frame and to provide the effective usage of geographical information systems and model frame for realization of personnel and hardware optimization by integrating geographical information systems (GIS) and multi-criteria decision support systems (DSS). The description, development process and implementation of geographical information systems are examined. The forming of the decision support systems, the constitution methods of a decision support system, the development process and implementation of the decision support systems, the characteristics and usage of the computer-based multi-criteria decision support systems are explained. The examples about building census geography are studied and also the field practices that had been executed by Turkish Statistical Institute (TurkStat) are mentioned. In the “Constructing A New Census Geography For Turkey By Using Geographical Information Systems and Multi-Criteria Decision Support Systems” study, the cluster analysis method is used. Cluster analysis is used for generating homogenous regions by clustering of the values which are derived from General Population Census data. In the phase of data usage in implementation, a software is built up to provide the integration of decision support systems with geographical information systems and some arrangements are made in MapInfo and ArcGIS to construct a geographical information system. Some proposals about the usage of the constructed system are suggested. In this thesis, it can be told that a system in which field budget can be reduced and the data changes can be actually monitored by gaining efficiency and comparability is tried to be built on the TurkStat’s field organizations and especially the wholecount-based population census and determination studies which are used for collecting population data. It is a reality that the developments in the world cause users to need more healthier and more detailed data but at the same time it should be considered that the data at the level of smaller units are gaining importance gradually by time and that the geographical information systems are also developing in this context.