Academia.eduAcademia.edu

Konumsal Medya ve Coğrafi Gerçeklik

2022, Hakikat, Temsil, İnşa: Medyada Gerçekliğin Krizleri (ed.Kerem Yavuz Demirbaş)

Konumsal Medya ve Coğrafi Gerçeklik: Mekân, Medya ve Gerçeklik Yeni Hareketlilikler ve Mekân Deneyimleri Simülakr Olarak Dijital Haritalar Konumsal Medya ve Tüketim Kültürü Psikocoğrafya İzleğinde Konumsal Medya Sanatıyla Bir Umut Arayışı

HAKİKAT, TEMSİL, İNŞA: MEDYADA GERÇEKLİĞİN KRİZLERİ Editör Yavuz Kerem Demirbaş DORA 2022 i Hakikat, Temsil, İnşa: Medyada Gerçekliğin Krizleri Editör: Yavuz Kerem Demirbaş 1. Baskı, 2022 ISBN: 978-605-247-361-0 Her hakkı saklıdır. Bu kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre DORA Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti.’nin önceden iznini almaksızın elektronik, mekanik, fotokopi veya herhangi bir sistemle basılamaz, çoğaltılamaz ve bilgisayar ortamında tutulamaz. Kapak Tasarımı : Dora Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Basım ve Cilt : Dora Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Sertifika No : 44955 DORA Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti Tel : +90 (224) 221 38 39 +90 (224) 225 37 46 Fax : +90 (224) 220 36 73 Altıparmak Mah. Bozkurt Cad. Avdan Apt. 10/1 Osmangazi / BURSA [email protected] [email protected] www.dorakitap.com www.dorayayincilik.com.tr ii İÇİNDEKİLER SunuĢ ....................................................................................................................... v Bildiğimiz Sinemanın Sonu mu? ĠnĢa ve Ġhtimal Arasında Gerçekçilik Aygün Şen ....................................................................................................... 1 Yeniden Konumlandırılan Sinema ve Seyre Dalmayan Seyirci Elif Kurtoğlu Demoğlu .................................................................................... 39 Dijital Oyunlarda Oyunsal Gerçeklik Yavuz Kerem Demirbaş ................................................................................. 61 Toplumsal Gerçekliğin Algoritmik ĠnĢası ve Yapay Zekâ TartıĢmaları Gülşah Başlar .............................................................................................. 103 Konumsal Medya ve Coğrafi Gerçeklik Cemile Tokgöz Şahoğlu ............................................................................... 141 Dijital Göçebelik: Yeni Bir Ġstihdam ve YaĢam Modeli Bülent Kabaş ............................................................................................... 173 Hakikat Sonrası: EleĢtirel Bir Değerlendirme Emre Tansu Keten ....................................................................................... 199 Ġklim Krizinin Aynasında Hakikat Anlatıcılığı Ece Baykal Fide ........................................................................................... 223 Hakikat Sonrası Çağda Bir Hakikat Siyaseti Olarak KarĢı HafızalaĢtırma Deniz Demir ................................................................................................. 259 Adorno, Beatles ve “Kültürel Marksizm” Fesadı Utku Uraz Aydın ........................................................................................... 289 iii Konumsal Medya ve Coğrafi Gerçeklik Cemile Tokgöz Şahoğlu Mekân, kapitalist üretim ilişkileriyle arasındaki diyalektik ilişki sebebiyle daima iktidar tarafından yeniden üretilmekte ve toplumsal denetim aracı olarak kullanılmaktadır. Mekân politikaları istenilen ideolojik ve ekonomik çıktıyı sağlayacak coğrafi gerçekliği üretmek için fiziksel mekânı, mekânların taşıdığı anlamları ve mekânın tüm temsillerini çeşitli göstergelerle kuşatmaktadır. Medya ise, bu göstergelerin üretiminin vazgeçilmez aracı olarak, mekân ve gerçeklik ilişkisinde önemli bir yere sahiptir. Mekân anlayışı, koordinatlara indirgenen statik bir düzlemden, toplumsal ilişkilerin bir bileşeni olan dinamik bir varlığa dönüşmüştür. Söz konusu mekânsal dönüşüm, gelişen ulaşım ve iletişim teknolojilerinin yarattığı olanaklar ve turizm ekonomisinin mevcut ekonomi politik düzendeki yükselişiyle bir araya gelince, coğrafi hareketlilik pratiklerinde yeni yönelimler ortaya çıkmıştır. Bunu takiben mobil ve konum tabanlı teknolojilerin ticarileşerek gündelik yaşamın bir parçasına dönüşmesi konumsal medyanın (locative media) ortaya çıkma zeminini yaratmıştır. Konumsal medya, fiziksel mekân ve o mekâna ilişkin dijital enformasyonu eş zamanlı olarak sunması ve yerlere ilişkin toplumsal göstergeleri dijital haritalarda etiketli hale getirmesiyle, mekân ve gerçeklik ilişkisinde dahil olmaktadır. Lefebvre’in (2014) terminolojisine göre mekân temsiline, Baudrillard (2011) terminolojisine göre mekânın simulakrına denk düşebilecek olan konumsal medya, coğrafi gerçekliği dönüştürdüğü gibi mekânsal tahakkümü de derinleştirmektedir. Bu çalışma gerçeklik sorunsalını coğrafi gerçeklik ve konumsal medya özelinde ele almayı ve hakikat ötesi çağda bireye dayatılan görme biçimlerine direniş yollarını aramayı amaçlamaktadır. Önce- 141