Emeviler

Emevî Devleti, seksen dokuz yıllık kısa hayatında on dört tane halife görmüştür. Tarih kaynaklarına bakıldığı zaman, bazı halifeler hakkında neredeyse ittifak halinde bilgiler sunulurken bazıları hakkında ise görüş birliğinin bulunmadığı görülmektedir. Bu halifelerden biri de Süleyman b. Abdülmelik’tir. Bazı tarihçiler, onun dönemini başarısız ve sönük bir dönem olarak değerlendirirken bazı tarihçiler ise ondan ve döneminden övgüyle bahsetmiştir. Bu makalede, Süleyman b. Abdülmelik dönemi hakkındaki farklı değerlendirmeler ele alınarak objektif bir şekilde değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Raşid halifeler döneminde özellikle de Hz. Ömer döneminde Müslümanlar giriştikleri fetihlerle başka milletlere mensup insanları hâkimiyetleri altına almış ve Arap olmayan milletlerle bir arada yaşamayı tecrübe etmeye başlamışlardır. Bu durum, hâkim güç olan Arapların, kendilerini birçok konuda daha öncelikli ve üstün görmelerine neden olduğundan dolayı mevâli denen sınıf, bazı haksız uygulamalara maruz kalmıştır. Bununla birlikte bu uygulamaların abartıldığı ve özellikle Emevî döneminde meydana gelen isyanlarda mevalinin katılımı göz önünde bulundurularak onların tam bir zulüm altında yaşadıklarına dair bir görüş savunulmuştur. Hocamız, bu eserinde mevalinin İslâm öncesinden başlayarak İslâm devletleri içindeki konumunu incelemiş ve devlet-mevâli ilişkisini ve bu ilişkinin varyantlarını ortaya koymaya çalışmıştır.

Burada Ortçağ tarihi için konularına göre ayrılmış ve kendi tavsiyem olan okuma listesi sunulmuştur. Kaynak eserler bu listenin dışarısında bırakılmış ve sadece araştırma eserlere yer verilmiştir. Bu liste lisans ve yüksek lisans öğrencileri başta olmak üzere Ortaçağ tarihi alanına ilgi duyanlar için ideal ve gerekli okumalar düşünülerek hazırlanmıştır.
https://www.haberkriz.com/

Emevi halifelerinin sekizincisi olan Ömer b. Abdülaziz'in tam adı ise künyesi ile beraber Ebû Hafs el-Melikü'l-Âdil el-Eşecc Ömer b. Abdülaziz b. Mervan b. El-Hakem b. Ebi'l Asb b. Ümeyye b. Abd Şems b. Abd Menaf'tır . Anne tarafından ise Ömer b. Hattab'ın 1 torunudur. Ömer b. Abdülaziz'in annesi Ümmü Asım olup Hz.Ömer'in oğlu Asım'ın kızıdır . 2 Nesebinin gelişi ile ilgili ise bu kıssa Ömer b. Abdülaziz isminin geçtiği çoğu kaynakta mevcuttur; Hazreti Ömer bir gün Medine'de geceleyin sokakları denetlerken bir evden bir ses duyar. Sesin diğer ucunda bir anne ile kızı arasında geçen şöyle bir konuşmaya şahit olur. Anne kızına "Kızım süte biraz su koyuver!" deyince, kızı "Anneciğim bilmez misin Halife Ömer süte su koymayı yasakladı?" der. Bunu duyan anne "Kızım şu anda gördüğün gibi gece. Halife nereden bilecek senin süte su koyduğunu?" deyince kızı "Anneciğim doğru söylersin, bu saatte halife benim süte su koyduğumu bilemez; fakat Allah bunu bilir" der. Bu evi işaretleten halife oğlu Asım'a bu kızla evlenmesini tavsiye eder ve bu evlilikten Ömer b. Abdülaziz'in annesi Ümmü Asım dünyaya gelir. Doğum tarihi konusunda herhangi 3 bir ittifak olmamasına karşın 61/680, 62/681 ve 63/682 olarak muhtemel kaynaklar bize ulaşmıştır. Doğum yeri konusunda ise İbn Abd'il Hakem için Medine, İbn Kesîr, Suyutî ve 4

Çalışma konusunun “Ali-Muaviye Kavgası” olarak seçilmesinin bir nedeni olarak Demircan hocamız, bu dönemdeki iktidar mücadelesi etkilerinin sonraki asırlarda da görülen birçok gelişmeye sebep olması olarak belirtmektedir. Ayrıca incelenen dönemde, Müslümanların iktidarı elde etmek için ilk defa birbirleriyle yaptıkları savaşların birçok fikri ve siyasi hareketin de başlangıcını teşkil ettiğinin altı çizilmiştir.

; Gürcüce"de Hazar-i; Çincede T'u-chüe Hosa, Ko-sa ve Ko-sat şeklinde geçmektedir 1. Kelime "gez" anlamına gelen "kaz" kökünden türemiştir. " Ka-zar: gezer yâni serbest dolaşan, bir yere bağlı olmayan" anlamına gelmektedir. Bu adlandırılmalara rağmen tarihte Hazar isminin çağdaş tarihçiler tarafından bile kullanılmadığını belirtmek gerekir. Sonraki tarihçiler tarafından bu şekilde isimlendirilmiştir. Örneğin, Arap seyyah ve coğrafyacı olan İbn Havkal, " Hazara gelince, bu isim, başkenti İtil olan ülkeye verilen isimdir. Bu ne bir milletin ne de bir halkın ismidir". İstahri"de , " Hazar, iklimin adıdır". Bekri"de de aynı ifadeler geçmektedir: Hazar o ülkenin adıdır". Kaşgarlı Mahmut kendinden öncekileri tasdik eder mahiyette: " Hazar, Türklerin yaşadığı yere verilen isimdir". Dolayısıyla çağdaşları Hazar ismi ile bir etnik grup veya milliyet değil, sadece bir bölgeyi ve mecazî olarak da o bölgede iskân olan insanları kast etmişlerdir.

Emevîler dönemi hakkında hem geçmişte hem de günümüzde birçok çalışma yapılmıştır. Bununla birlikte elimizdeki kitap, Emevîler döneminden bir kesit veya spesifik bir konuyu anlatmaktan ziyade, bir bütün olarak Emevîler tarihini (Siyasi ve İslam Medeniyetindeki Yeri) bize anlatması hasebiyle özel bir yere sahip olduğunu söylemek herhalde yanlış olmaz.

İnsan düşünen bir varlıktır. Düşünme eylemi bu nedenle insanlık tarihinin başlangıcından günümüze tüm toplumların ekonomik, siyasî ve dinî anlayışının oluşmasında en etkili faktördür. Hz. Peygamber’in temelini oluşturduğu İslam düşüncesinin oluşumunda da pek çok önemli vakıa
meydana gelmiştir. İslam Tarihi’nin en temel kaynakları olan Kur’an-ı Kerim ve hadislerde bahsi geçen hususların yanında diğer İslam tarihi kaynaklarında yer alan rivayetlerde pek çok önemli olaydan bahsedilmektedir. Kaynaklarda zikredilen konularda özellikle Hz. Peygamber’in vefatıyla beraber çekişmeye, Hz. Osman döneminin son dönemleri itibariyle kavgaya ve Hz. Ali dönemiyle beraber
ayrışmaya ve bölünmeye yol açtığı görülmektedir. Özellikle İslam tarihinin kırılma noktalarından birisi olan Emevîler döneminde (bilhassa Yezîd dönemi) meydana gelen olaylar İslam düşünce yapısını oldukça derinden etkilemiş yaşanan ihtilaflar ve savaşlar Müslümanlar arasında olması
gereken birlik ve beraberlik ruhuna büyük hasarlar vermiştir. Bu çalışmamızda ikinci Emevî halifesi olarak göreve gelen Yezîd döneminde meydana gelmiş ve sonrasında uzun yıllar Müslümanların düşünce ve zihin dünyasında derin yaralar açmış olan Harre Vak’ası (63/683) ele alınacaktır. Kimileri tarafından bir hak mücadelesi, kimileri tarafından bir isyan hareketi olarak adlandırılan Harre Vak’ası İslam düşünce yapısını etkileyen en üzücü olaylardan biridir. Medine tarihi konusunda çalışmaları
olan birisi olarak Hz. Peygamber’in Yesrib’ten Medine’ye çevirdiği ve Müslümanlara miras bıraktığı bu temiz ve münevver şehrinin yaşadığı acı tablonun sebepleri ve sonuçlarına dikkatle ele almak gerekmektedir. Bu durum günümüz İslam düşünce yapısının temellerini daha iyi anlamlandırmak açısından oldukça önemlidir.

Ünal KILIÇ, doktora tezi olan bu eserinde; ilk dönem İslam tarihinde önemli bir yer işgal eden Emeviler’in en önemli şahsiyetlerinden, özellikle de icraatları sebebiyle döneme damgasını vuran Muaviye b. Ebi Süfyan’ın oğlu Yezid b. Muaviye’nin, bazı insanî zaaflara sahip sıradan bir halife olarak tarihe geçebilecek iken, Hz. Hüseyin’in öldürülmesi, kutsal şehirlerin talan edilmesi ve Kâbe’nin mancınıklarla dövülmesi gibi bir takım menfi hadiseler nedeniyle, İslâm toplumunun zihninde bir kötülük timsali olarak yer etmiştir.

Irak Türkmenleri denildiği zaman hafızamızda ilk olarak Kerkük ve Musul canlanır. Fakat Osmanlı İmparatorluğunun dağılmasından sonra maalesef Türkler için hüznün ve acının adeta merkezi haline gelmiştir. Bu acılar dokunaklı bir şekilde halk edebiyatına ve o bölgenin türkülerine de yansımıştır;

“Yıktılar kal’amızı
Sürdüler balamızı
Daha can boğazdayken
Çektiler sâlamızı
Ah Kerkük yüz ah Kerkük
Her zaman yüz ak Kerkük
Ölseydim düşmeseydim
Men senden uzak Kerkük...”
 
Türkünün dizelerinden de anlaşılacağı gibi Türkmenler maalesef kaderine terkedilmiş ve geçen yıllar boyunca adeta bir mum gibi yavaş yavaş bölgede asimile politikaları ile erimektedirler. Bu konuya değinmeden önce bölgedeki Türk varlığını incelemekte fayda vardır. Türklerin Irak’a ilk girişleri H. 54 / M. 674 tarihlerine kadar uzanmaktadır. Emevi Halifesi Muaviye tarafından Horasan’a gönderilen Ubeydullah bin Ziyad ile Buhara prensesi Hatun emrindeki Türk kuvvetleri arasında yapılan çarpışmadan sonra bir barış yapılmıştır. Bu barıştan sonra Ubeydullah yanına aldığı Türk askerlerini Irak’a götürüp, Basra’ya yerleştirmiştir. Türklerin Irak’a gelişleri Abbasi döneminde, Halife Memun ve Halife Mutasım’ın iktidarı sırasında meydana gelen siyasi gelişmelerden dolayı daha da sıklaşmıştır. Emevi ordularında olduğu gibi Abbasi ordularında da yer alan Türkler, üstün savaşçı yetenekleri ile maharetlerinden dolayı üst mevkilere getirilmişlerdir. Ayrıca H. 211 / M. 836 ’da Halife Mutasım’ın emriyle Türk kumandanı Türk hassa askeri için Somerna şehri kurulmuştu. 25 Aralık 1055’te Bağdat’a giren Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey Büveyhoğulları’nın Irak’taki hakimiyetine son verilmiştir. Tuğrul Bey Bağdat ve Oğuzların yayıldığı Irak’ı Selçuklu Ülkesine katmıştır. Bu tarihten sonra Oğuz boylarına mensup birçok Türk, bu bölgeye yerleştirilmiştir. Böylece bölgede Büyük Selçuklular ile Türk hakimiyeti başlamıştır. Türklere daha önce yalnızca Etrak (Türkler) diyen Araplar, “Etrak-u Bağdat” (Bağdat Türkleri) demeye başlamışlardır.  1258 Moğol istilası ile Abbasi hilafeti son bulmuş, bölge Moğolların eline geçmiştir. Ayrıca bu bölgede Moğollarla birlikte çok sayıda Türk askeri gelmiştir. 1258 – 1336 İlhanlılar, 1338 – 1360 Celayirliler, 1360 – 1469 Karakoyunlular ve 1470 tarihinden itibaren de Akkoyunlular hakimiyetinde kalan bölge 1508 yılında Safevilerin eline geçmiştir. Safeviler’in Çaldıran’da (1515) Yavuz Sultan Selim Han’a yenilmesi ve Kanuni Sultan Süleyman Han’ın da 1534’te Bağdat’ı almasıyla bugün Irak olarak anılan bölge Osmanlı hakimiyetine geçmiştir. Osmanlılar Irak’ı, Bağdat, Basra, Musul, Şehrizor ve el-Ahsa olmak üzere beş bölgeye ayırarak idare ettirmişlerdir. 1623’te bölge tekrar Safeviler’in eline geçmiş ve Safeviler binlerce kişiyi katletmişlerdir. Sultan IV. Murad Han’ın 1638’de Bağdat’ı tekrar geri almasıyla Kasr-ı Şirin Antlaşması yapılmış ve kesin sınır çizilmişti. Böylece Musul-Kerkük bölgesi de dahil olarak I. Dünya Savaşı sonuna kadar bölge Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. Sonuç olarak Kanuni Sultan Süleyman Han ve Sultan IV. Murad Han zamanında Anadolu’dan getirilen çok sayıda Türk de bölgeye yerleştirilmiştir. I. Dünya Savaşından itibaren Irak’ın işgal edilmesi ve 1926 Musul Meselesi görüşmeleri sonucu Musul ve Kerkük’ün Irak’a bırakılmasıyla Musul ve Kerkük Irak’la birlikte İngiliz sömürgesi haline gelmiştir. 1920 – 1932 yılları arasında Irak’ın İngiliz Mandası altında bulunduğu dönemde Türkler baskı ve zulüm dolu bir devre yaşamışlardır. Irak’ın 1932 ’de Milletler Cemiyeti’ne kabul edilip bağımsızlığına kavuşmasından sonra da Irak Türkleri rahat yüzü görmemiş, baskı ve şiddet daha da artmıştır. Bütün bu baskı ve sindirme politikalarının Irak’ta bulunan Türk varlığını yok edemediği 1937 Sadâbâd Paktı’yla ortaya çıkmıştır. 27 Haziran 1937’de imzalanan Sadâbâd Paktı için bölgedeki Türkler büyük bir sevinç yaşasalar da pakttan sonra polis tarafından yapılan işkence ve zulme maruz kalmışlardır. II. Dünya Savaşı’nın sıkıntıları sebebiyle savaşı sakin geçiren Türkler savaştan sonra yeni bir katliamla karşılaştılar. 1946 yılında Gavurbağı’nda Kerküklü işçiler polis kuvvetleri tarafından yaylım ateşine tutulmuşlardır. Yine Bağdat Paktı’nın imzalanacağını duyan Türkler, bölgelerinde büyük bir sevinç yaşamışlardır. Fakat yine paktın imzalanmasından sonra Türklere yapılan baskılar artmıştır. Irak’ta 14 Temmuz 1959 Cumhuriyet’in birinci yılı kutlamalarında sokağa dökülen Kerkük Türkleri komünistler tarafından katliama uğramışlardır. 3 gün süren bu katliamda soydaşlarımız inanılmaz derecede zulüm ve işkenceye maruz kalmışlardır. Yaklaşık 1500 yıl kadar bu topraklarda varlığını gösteren Türkler I. Dünya Savaşı’ndan sonra batılı devletlerin bölgedeki çıkarlarından dolayı sistematik olarak çeşitli haksızlık, baskı ve katliama uğramışlardır. Emperyalist güçlerin özellikle yer altı bakımından zengin olan kuzey Irak’taki emellerinden dolayı bölgede yaşayan Türkler birçok zorlukla karşılaştıysa da bunlar karşısında Türk hükümeti ise maalesef hiç bir etkinlik göstermemiştir.

Şehirlerin kaderini belirleyen nedir? İçinde yaşayanlar mı, çevre şartları
mı, yoksa yöneticileri mi? Bakış açılarına göre bu seçeneklerden her birinin
altı doldurulabilir. Yine de idarecilerin şehirlerin kaderine yön verenler arasında en önde gelenler olduğu rahatlıkla ifade edilebilir. Şehirleri yönetenler, o şehri müreffeh, huzurlu ve güçlü kılabildikleri gibi, yoksul, tehlikeli ve zayıf hale de getirebilirler. İşte elinizdeki kitabın konusunu teşkil eden ve Hz. Peygamber’in (sav) hicret yurdu olan Medine bu dönemlerin hepsini yaşamış, İslâm tarihinin sembol şehirlerinden birisidir.
Hz. Peygamber’in (sav) hicretinden itibaren Müslümanların en önemli şehri olan Medine, siyasî önemini Hz. Osman’ın şehit edilmesine kadar korumuştur. Hz. Osman’dan sonra hilafete gelen Hz. Ali ise ordusunu oluşturan askerlerin önemli bir kısmının Iraklı olmasından dolayı başkenti Kûfe’ye taşımıştır. Böyle bir hadiseden sonra Medine’nin siyasî açıdan öneminin kaybolması beklenir. Ancak durum böyle olmadı ve Medine, Emevî Devleti tarihi boyunca önemini korumaya devam etti. Bu dönemde Medine halkının biatı adeta siyaset fıkhının en önemli unsurlarından biri olarak kabul edildi. Emevî halifeleri de buraya verdikleri önemin bir göstergesi olarak daima kendi ailelerinden birini Medine’ye vali tayin ettiler. Medine’nin, Emevî valileriyle münasebetleri inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. İslam dünyasının Kerbelâ yarası henüz tazeyken Medine’de meydana gelen Harre vakası Medinelilerin Emevîler’e karşı tutumunu belirleyici bir rol üstlenmiştir. Medineliler için son derece yıkıcı sonuçları olan bu ağır mağlubiyet, Ensar’ın bundan sonra meydana gelen hadiselerde tarafsız almasındaki en önemli etken olmuştur. Bu nedenle Medine, İslam dünyasının diğer bölgelerinden farklı olarak siyasî faaliyetlerin ön plana çıktığı bir entrika kazanından çok ilmî faaliyetlerin merkezi haline gelmiştir. Bununla birlikte Medine’nin siyasî öneminin tamamen yok olduğu da söylenemez. İlmî faaliyetler, Hz. Peygamber’in (sav) kabri ve mescidinin burada olması, buranın ilk İslam Devleti’nin başkenti olması gibi olgularla birleşince Medine’ye dikkate alınması gereken bir merkez hüviyeti kazandırmıştır. Öyle ki Kâbe’ye ev sahipliği yapan Mekke bile Medine valisinin tayin ettiği idareciler tarafından yönetilmiştir.
Bu çalışmada Emevîler dönemi boyunca Medine’deki siyasi hayat ele
alınmıştır. Medine’de kaçınılmaz olarak siyaset ve ilim dünyası iç içe bulunduğu için Medine ilim ehlinin Emevî yöneticileriyle olan münasebetleri de konunun önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Böylece Medine ilmî ortamına Emevî yöneticilerinin müdahalesinin boyutları da ortaya konmaya çalışılmıştır. Hakikate ulaşma çabası içerisinde olan bu eserin ulaştığı sonuçların yanlışlanma ihtimali her zaman mevcuttur ve yazar yapıcı eleştirileri büyük bir lütuf olarak görmektedir.
Eseri planlarken değerli fikirlerinden istifade ettiğim kıymetli dostlarım
ve meslektaşlarım Dr. Öğr. Üyesi Serkan Demir ve Dr. Öğr. Üyesi Bilal Toprak’a minnet duygularımı ifade etmek istiyorum. Giriş ve iki bölümden oluşan bu çalışmamın İslâm Tarihi alanına mütevazı bir katkı olarak okuyuculardan kıymet görmesini Rabbimden niyaz ederim...

Doç. Dr. Fatih Zengin
Malatya-2022

İçindekiler: “Dön Gitme, Cemel’e” Demiş Ebû Bekre, Ahnef’e---“Ben Senden Daha İyi Bilirim” Diyor, Kendisini Uyaran Sahabiye---Veliaht Oluyor Eşdaq---Yirmi Yaşında Devlet Başkanı Genel Sekreteri Oluyor, Mervan---On Ay Yapabiliyor Hükümdarlık Mervan: Akıttığı Kanlara, Yaptığı Düzenbazlıklara Değdi mi?--- Abdullah b. Zubeyr’in, Ancak Hz. Hüseyin’in Şehadetinden Sonra Biat Alması---Ağzı Yüzü çarpılmış, Hz. Ali’ye Sövünce---Sahabiyi Dinleyip, Kararını Değiştirmesi Hz. Peygamber’in---“Yok Bizde Bir Bilgi (Bizim Halife Olmamız Gerektiğini Bildiren Bir Hadis)”: Hz. Ali---Dört Gün Daha Yaşadı Hz. Peygamber, O Mektup Olayından Sonra---“Altmışıncı Senenin Başına Kadar Yaşamaktan Allah’a Sığınırım”---İç Savaş İçin Uyarısını Yapmıştı, Hz. Peygamber---“(Muaviye’ye ve Diğerlerine Karşı) Savaşlarında Haklıdır, Hz. Ali”---Dik Dik Bakıyor Halife Ömer, Ona Ama---Göğsüne Yiyince Yumruğu Emevî Genci, Hem Sövüyor, Hem de Hemen Mervan’a Şikâyete Gidiyor---Muaviye’ye “Radıyallâhu Anh” Dememe---Yezid’in Tahta Geçişine Kadar Hz. Hüseyin’in Sabredişi---Suikast Abdullah b. Ömer’e ve Vefatı---“Senden Sonra Benim Başa Geçmeme Onay Veriyor musun?”---Tâbi‘în Âlimlerinin Emevilerin Arkasında Cuma Namazı Kılma/Kılmama Konusunda Tavır Almaları---“Tutun Şunu” Diyor, Caminin İçinde Mervan---Yüz Bin Lira Gönderiyor Muaviye, Abdurrahman’a---Gazneli Mahmut’la Kullanıldı, İlk Defa Sultan Kelimesi---
“Yüz Bin Kişi Seni Halife Yapmak İçin Savaşmaya Hazır”:Fitneye Karışmama Konusunda Sa‘d b. Ebî Vakkas’ın Net Tavrı---Valinin Kapısını Yakarak, İşe Başlıyor, Baş Müfettiş Muhammed b. Mesleme---Tahtadan Kılıcıyla Muhammed b. Mesleme---“Şu Pise Bak, Oturduğu Yerden…”---“Şu Kısa Ellerin, Allah Belasını Versin”---Ömer’in Borcunu Ödeyen Ev”---Iraklıları Eleştirmesi, Abdullah B. Ömer’in--- Hz. Hüseyin’e Karşı Faaliyete Geçiyor Ubeydullah b. Ziyad,Yezid’in Emriyle---Mafyavârî Faaliyetlerle Adam Temizleme---Aşurede Şehit Olmuştu Hz. Hüseyin, Ubeydullah da Aşurede                              Öldürülüyor---Eşekle Gitmesi Hz. Enes’in Şam’a---Sığınıyorlar Medine’ye (Ömer b. Abdülaziz’e), Haccac’dan Kaçanlar---Akarsu Geçiriliyor, Mezarının Üzerinden Haccac’ın---“Değil Destek Olmak, Yüzlerine Bile Bakmayınız Zalimlerin”---Kendisine Ayrılan Geniş Bütçeden Ne Harcamış, Hz. Huzeyfe---
“Demokratik Medeniyet Kurdu İslâm” Diyor, Kâmil Miras---Zeyd B. Hârise İlk Halife mi Olacaktı?---Her Gece Okunan Kunut Duası: Yöneticinin Korkulu Rüyası---Hayatının Son Haftasında Hz. Peygamber’in Vurgusu: “Birbirinizi Öldürmeyin”--- Peygamber Olduğunu İddia Eden İbn-i Sayyad’a Dokunulmaması ---Dilini Kopattıryor Zalim Abbasî Sultanı, Doğruyu                                                    Söyleyen Âlimin---Kâbe’nin Büyütülmesi ve Emevilerce Tekrar Küçültilmesi---
“Bu Adam da..” Diyerek, Açık Açık Eleştiriyor, Halife Ömer’i, Diğer Bir Sahabî---“Olsun, Ben de Halkın Elini Soktuğu Şerbetten İçeceğim”---
Neden Koyun Güttü Peygamberler?---Toplanıldı Abdullah b. Cud‘ân’ın Evinde, Zulmü Engellemek İçin---Sahabilere Danışarak, Hz. Peygamber’in Altı Bin Esiri, Hiç Para Almadan Serbest Bırakması---Buzdolabına Koymuyor Problemi Hz. Peygamber, Üzerine Gidiyor---“Ayakkabılarla Vurduk Sarhoşa”---“Bir İki Pataklamak Sarhoşu”---Bedelini Ödeyerek Kamulaştırma ve Sürgün---İkinci Kattan Aşağı Atılması Yahudilerce, Abdullah b. Ömer’in---Gitmiyor Harun Reşid’in Davetine, Abdullah b. Mübarek---“Açılın Kenara Lütfen, Valinin Korteji Geliyor”---Verilmiyor Bir Ceza Büyücüye Ama…---“Osman’a Söylemiyorum mu Zannediyorsunuz?”---Muaviye’nin Abdullah b. Amr’a Tepkisi---“Helâk Edecek Bu Ümmeti, Qureyş’in Gençleri”---“O Grupların Hepsinden Ayrıl, Evine Çekil”---“Salim Sağ Olsaydı, Onu Halife Tayin Ederdim”---Sucunun Kral Olması---“Biz Daha Layıkız, Ömer’den Hilâfete”: Hırs, İnsanın Egosunu Böyle Kibirli Yapar---Vatana İhanete Hiçbir Ceza Uygulamamak---Sürgün: Cinsel Sapıklara---Falcılığa/Falcılara Asla Müsaade Edilmez---O Yemenli Bilge (Cumhuriyet Konusunda) Ne Demiş, Cerîr’e, Bin Dört Yüz Yıl Önce---Çok Sevinmiş Öldürülmesine Muaviye, Zu’l-Kelâ‘’ın---
Abbas Ne Diyor, Hz. Ali’ye, Hz. Peygamber’in Odasından Çıkınca---Mafya Lideri Olarak Uyeyne---Ne Demiş Abdullah b. Ömer, O Hâricî’ye---Ağır Hakareti Sahabinin, Emevî Valisine---“Ömer Ölürse, Talha’ya Biat Edeceğim”

Kimi orientalistler Hazret-i Osman' ın seçilmesini, onun çok yaşlı bulunmasına, çok yumuşak huylu olmas ına yorarlar; bu bir gerçektir. Zira Osman' ın devlet, yönetimini s ıkı bir disiplin altına Bahriye ÜÇOK alamayaca ğını ve bu durumda da rakipleri, Osman'a kendi arzularını kabul ettirece:klerini hesaba katm ışlardı . Ama hesaplar ında son derece yan ılmış olduklarını çok geçmeden gördüler.

İrfan AYCAN, doktora tezi olan bu eserinde; ilk dönem İslam tarihinde önemli bir yer işgal eden Emeviler’in en önemli şahsiyetlerinden, özellikle de icraatları sebebiyle döneme damgasını vuran Muaviye b. Ebi Süfyan’ın hayatını geniş ve çok yönlü bir şekilde ele alarak, Onunla ilgili genel kabul edilen rivayetlerle birlikte adeta ezber bozan bilgiler sunmaktadır.

Arap toplumunun her dönemde kendisini hissettiren genel karakteristik özelliği kabîlevî yaşam olgusudur. Bu durum, sosyal yapı içerisinde tartışmasız kendisini kabul ettirmiş olan asabiyet/kabilecilik şeklinde tezahür eder. Bu aynı zamanda bedevî/göçebe yaşam tarzıyla da bağlantılıdır. Bu nedenle Araplarda kalıcı ve bütüncül bir devlet geleneğinden bahsetmek oldukça zordur. Kabile asabiyeti böyle bir devlet ya da sosyal birlik oluşturma önündeki en büyük engel görünümündedir. Bu yapı zaman zaman güçlü bir kabile liderliğinde, onun hakimiyeti altında kısa süreli de olsa zorunlu birliktelikleri meydana getirse de, genellikle kabileler arası otorite ve menfaat mücadelesi şeklinde tarihe yansımıştır. Kabile içerisinde ise mal ve evladı çok olan kimselerin liderlik için mücadele etmeleri, bu genel görüntünün bir yansıması olsa gerektir. İslam öncesi dönemde Hicaz bölgesinde otoriteyi ele geçirme konusunda bir mücadelenin var olduğu bilinmektedir. Milâdî V. yy. ortalarından itibaren Hz.Peygamber'in büyük dedesi Kusay, Huzâa'nın elinde olan liderliği, onların elinden almış ve bütün Arap kabilelerini kendi liderliği altında toplamayı başarmıştı. O dönemde Kusay, dini ve siyasî otoriteyi ifade eden Kâbe'deki görevlere bir düzenleme getirerek sikâye, rifâde, sidâne, livâ ve nedve gibi görevleri sosyal yapı içerisine yerleştirmiştir. Kusay'ın ölümünden sonra Benû Abdiddâr ve Benû Abdimenâf arasında bu vazifelerin ifâ edilmesi hususunda ihtilaf çıkmış, sonuçta bu görevlerin kabîleler arasında taksim edilmesinde anlaşmışlar, Benû Abdimenâf sikâye ve rifâde, Benû Abdiddâr ise hicâbe, livâ ve nedve görevlerini üzerlerine almışlardı. Devam eden süreçte söz konusu görevlerin ele geçirilmesi ile ilgili olarak Hâşim ve Abdüşems arasında da bir rekâbetin olduğu görülmektedir. Bu rekâbet daha sonra Hâşim ve kardeşinin oğlu Ümeyye arasında devam etmiştir. İşte Benû Ümeyye ve Benû Hâşim'in uzun yıllar sürecek olan mücadelesinin başlangıç noktası burası olmuştur. Geçen süre içerisinde dinî liderliği elinde bulunduran Benû Hâşim ile siyasî liderliği eline geçiren Benû Ümeyye arasında mücadele ve rekâbet devam etmiştir. Her yönden kendisini güçlü hisseden Benû Ümeyye, artık dinî liderliğin de kendisine geçme vaktinin geldiğine inandığı bir esnada, sadece Benû Ümeyye için değil, diğer kabîleler için de büyük bir sürpriz ortaya çıkmıştır. Bu sürpriz, Hz.Muhammed'in ilâhî bir vahiyle İslam'ı getirmesidir. Hz.Muhammed'in bu şekilde ortaya çıkmasını, Benû Ümeyye ve diğerleri siyasî ve idârî hakimiyetlerine karşı direkt bir tehdit olarak görmüşlerdir. Ebû Süfyân liderliğindeki Benû Ümeyye, dinî birtakım sebeplerin yanında, işte bu siyasî

İnsanoğlu yerleşik yaşama geçmesi ile bireysel yaşamlarını toplumsal olarak düzenlemeye başlamıştır. Bunun oluşturduğu nedenlerle toplumsal yaşamı ve doğa ile ilişkisinden ortaya çıkan değerleri, yaşamsal ve sürdürülebilirlik yönelimiyle anlamlandırma gereksinimi duymuştur.
Topluluk haline gelen Türklerde en önemli değer inanç olmuştur. Medeniyet kurma imkanına sahip olan değerler bütünü, kadim bir devlet anlayışını oluşturmuştur. Bu köklü medeniyete sahip olan Türkler, devlet yönetim erkini ilahi bir güç olarak nitelemiştir.
Türklerde hakimiyet bilinci ve devlet temayülleri, kadim öğretilerin inşası sebebiyle değişmesi ve/veya dönüşmesi hiçbir zaman tesadüfi olmamıştır. Cihan’a hükmetme arzusuyla mücadele vermiş olan Türkler, hiçbir zaman devletsiz kalmamış ve kurulan kutsal devlet yapısıyla devamlılığını tesis etmiştir. Türkler, hükümdarlarına tüm yetkilerin Tanrı tarafından verildiği düşünülen ‘Kut’ anlayışını da benimsemiştir.

Öz: Bu makale Endülüs Emevî Devlet'inde İslamiyetin halk arasında yayılmasından ve halkın Araplaşmasından rahatsız olan papazlarca kurulan Hıristiyan Fedâileri hareketini ve bu harekete karşı Endülüs Emevî Sultanı II. Abdurrahman'ın aldığı tedbirleri inceleyerek, bu harekete mensup onlarca kişinin İslâm dini ve peygamberine hakâret ettikleri için Kurtuba'da idam edildiklerini tespit etmektedir. Abstract: This article examines the Christian Fedaiyyun movement of Andalusia during the Umayyad rule in the ninth century. Christian Andalusian priests created the movement to curb the spread of Islam and Arabization. The article also examines the measures of Andalusian Umayyad Sultan Abdurrahman II toward the Christian Fedaiyyun movement and presents that dozens of members of the movement were executed on the grounds that they insulted Islam and prophet Muhammad.

600 sayfayı aşan birinci cildinde, tamamen (İslâm öncesi) Dünya iktisat tarihi ile ilgili orijinal notların bulunduğu İbnu’l-Esir’in  el-Kâmil fi’t-târîh  isimli on ciltlik büyük İslâm tarihinin ilk altı cildinde yer alan ve İslâm’ın ilk üç yüz yıllık döneminden iktisadî hayatla ilgili dikkat çekici notları bu çalışmada naklediyoruz. İkinci üç yüz yıllık dönemdeki iktisat tarihi ile ilgili notları da inşaAllah bir başka dosyada sunacağız. İçindekiler: Ekonomiye Faydası Tarih Okumanın---Hırsı Önlemek İçin, Tarih Okumak---Hayvancılık: İnsanlığın İlk İşi---Filleri Ehlileştirdi mi Feridun?---İsmail Peygamber’in Ava Gitmesi---Ekonomik Atılımları Menûçehr’in---Vergi Sistemi Hakkında Menûçehr’’in Görüşleri---Keykûbâd da Büyük Dedesinin Yolunda--- Yemen’den Tibet’e ve Çin’e ?---İskender ve Çin Hükümdarı Arasında Pazarlık---Hz. İsa ve Havarilerin Meslekleri---Günlük Kazancının Yarısını Yoksullara Dağıtıyor, Habib-i Neccar---Bütün Servetini Dağıtıyor Cercis de---Enûşirvân-ı Âdil---Hem Elbise Satacaklar Hacılara, Hem de Yiyecek---Enûşirvân’dan Hz. Ömer’e Vergi Düzeni---Vergi Mükellefi ve Askerler: Birbirine Yardım Eden İki El---İmruü’l-Kays’ın Babasına Ödeniyor Vergi---Panayırlarla İlgili---İmparator’un Kafilesinin Çölde Soyulması---Deriden (Meşinden) Su Tulumu---İthal Kılıçlar---Ortaklık/Şirket Kültürü, İslâm Öncesinde---Uluslar Arası İşadamı: Hâşim---Kızıldeniz’de İslâm Öncesi Dönemde Ticaret---Güvenilir İşadamları: İlk Müslümanlar---Kuru Üzüm, Suriye’den---Hepsi Kuyumcu: Yahudi Benî Kaynukâ---Ateşe Tapanların Ödeyeceği Vergi, Bahreyn’de---Umman’da da Ateşe Tapanlar---İslâmî Devlet’te Düşük Vergi ve Devletin Yoksullara Karşı Görevi---Faizcilik Yapmayacak, Hıristiyan Vatandaşlar da---Yufkayı İlk Defa Görüyorlar---Kullanılmamış Bez İsraf Olur, Kefen İçin---Hz. Ebû Bekir’in Ekonomi Politikası---Yahudilerin Trablus-Şam’a Yerleştirilmesi---İlk ve Orta Çağ Dünya Ticaretinde Basra Körfezi---Sivrisinek Yok Burada: Kûfe’nin Kuruluşu---Hama ve Lazkiye Halklarının Ödeyecekleri Vergiler---Bakmayın Onların Elbiselerine---Komutanlarına Neden Bağırıyor, Hz. Ömer’in---At Bile Kibirli Olmayacak---Bazı Vatandaşlara Aylık 160 kg. Buğday Verilmesi; Bazılarına daYıllık (Elli Koyun, Otuz Koyun.. Alabilecek) Maaş Bağlanması--En Fazla Üç Odalı Olmalı Evler---Nasıl İzin Çıktı Kerpiç Eve?---Su Kanalları İnşası Ahvaz’da---Kıtlık, Yağmursuzluk ve Veba: Yirmi Beş Bin Kişi Vefat Ediyor---Yardımlar Geliyor Eyaletlerden---Veba Dolayısıyla Hz. Ömer’den Öğrenilen Genel Bir Kural---Fustat’ın (Kahire’nin) Kurulması---Tonlarca Balın Develerle Nakli---İmparator’un Halkından Sakladığı Hazineler---Mâlî Bürokrasi---Devlet Baba mı Değil mi? Hz. Ömer’in Uygulaması. İslâmî Devlet---Herkese İş Bulamasa da Aş Bulmak Zorundadır---Emiru’l-Müminîn (Halîfe) Sen Olmalıymışsın!---Hind: Uluslar Arası İş Kadını---Mescit İçin Kamulaştırma ---Ebû Zerr Olayının İbnü’l-Esîr’den Nakli---“Ra‘ıyye, Karnı Doyduğu İçin Azdı”, Rızık Artınca, Gevşeme Gelir---Zeytinyağ İmalathanesi, Medine’de---Su Satıcılığı, Medine’de---Mâli Bürokrasi---Çürük Değil, Sağlam Para İstiyor---Ticârî Hayattan Canlı Bir Tablo---Çarşıda/Ticârî Hayatta Tam Güvenliğin Sağlanması---İlk Büyük Köşk Yapılıyor, Mervan İçin---Sütçüyü Nasıl Öldürtüyor, Ziyad---Vebâ, Kûfe’de---Qayravan Kentinin Kuruluşu---Altın Dağıtıyor Muaviye: Muaviye’nin Devletin İmkânlarını Kişisel İktidarı İçin Kullanması---“Bu Yetmiş Altın da Ne? Rezil Ettin Beni!”---Emevî Bürokratlarının Aldığı Müthiş Paralar: İki Milyon Koyun Alabilecek Parayla Emekli Olmak---On İki Bin Satılık/Kiralık Adam---“Bir Milyon Gönderdi Yezit, Sarayı Onunla Aldım”---Veba, Basra’da---Kısa Süreli Yönetimlerin Vergi Toplamaları ve Para Bastırmaları---Vergilerin Harcanması---Zeytinyağcı Dükkânındaki Yağlı Sandalye---Yasakladı Emeviler, Halkın Gölden Balık Tutmasını---İlk İslâmî Para Basılıyor---Veba, Şam’da ve Basra’da---Altınları Duvardaki Delikten Atıverin---Ağır Vergiler ve Eş‘as’ın Güçlenmesi---Yahudileri Toledo’ya Yerleştiriyor, Tarık b. Ziyâd---Görme Engellileri Gezdirmek İçin Maaşlı Eleman: Engellilere---Devletten Büyük Destek, Bin Üç Yüz Yıl Önce---Horasan Valisi Görevden Alınıyor: Ağır Vergiler---Ömer b. Abdülaziz’in Vergi ve İmar Politikası---Açları, Hastaları, Yoksulları Düşünmek: Refah Devleti---Haksız Vergiler: Emeviler Eski Alışkanlılarına Yeniden Dönüyor---Valiyi Öldürüyorlar, Ağır Vergilerden---Atlantik Kıyısında da Müslüman Yönetici Öldürülüyor, Ağır Vergilerden---Yine İsyan, Ağır Vergilerden---Lüks Taşlarla Kaplanıyor, Musul Valisinin Evi---Büyük Yatırım Projeleri ve Musul’da Pazarlar, Hicri 1. Yüzyıl Biterken---Belh’in Yeniden Kuruluşu---Büyük Kıtlık, Horasan’da---Hâlid’in On Beş Yıllık Valiliğinde Irak Ekonomisi---On Bin Dirhem Müjdeyi Getirene---Saraçlık Meslekleriymiş, Emevileri Yıkanların---Sicilya’yı Cezalandırma---Endülüs’te Pahalılık ve Kıtlık---Kasapların ve Zencîlerin Abbâsîlere İsyanı, Medine’de---Emevî, Abbâsî ve Memlûklerde Haksız ve Ağır Vergiler: Meks---Emevîler Döneminde Meks---Abbâsîler Döneminde Meks---Ağır Vergiler (Meksler) Büyük Zara Veriyor, Mısır Ekonomisine---13. Yüzyılda Hac Kervanlarından Alınan Vergiler---Kâbe’nin Duvarlarına Asılıyor: “Haram Bu Vergiler”---Cidde Limanı Neden Önem Kazandı, 15. Yüzyılda ?---On Beşinci Yüzyılda Mısır Çarşılarında Neler Satılıyor?---Halk, Esnaf Ve Uluslar Arası İş Adamları Hangi Vergileri Ödüyor?---Bağdat’ın Kuruluşu---Beyaz Saray Yıkılıp, Malzemeleri Bağdat’a Taşınıyor---Yeni Vergi Basra ve Kûfe Halklarına---Çarşıların, Pazarların Bağdat Dışına Çıkarılması---On Yıl Vergi Toplamasan da Olur !---Çin Pazarı, Bin Yüz Sene Önce (de) Bağdat’ta---Bir Buçuk Milyon Nüfusu Bağdat’ın, Bin Yıl Önce---Mehdî’den Yoksullara Ekonomik Destek---Ekonomik Zararların Nedenleri: Müslüman Olmayanlara Yapılan---Zulüm, Müslümanlara Çok Pahalıya Mal Oluyor---Kar Gönderiliyor, Mekke’ye Mehdî İçin---Medine-Mekke-Yemen Sürekli İletişiminin Sağlanması---Salamura Balık ve Arpa Ekmeği---Mehdî Tebdîl-i Kıyafetle Geziyor---Tarsus’un Îmârı---Şarkıcılara Dağıtıyor Hârûn Reşîd, Altmış Milyon Dirhemi---Üç Taksitte Alınması Harçların (Vergilerin) Mısır’da---İki Yıl Geçti, Musul’dan Gelmiyor Vergi---İnsaflı Yönetici: Hişam---Ayn Zerbâ Kuruluyor---Kuzey Afrika’ya, Mısır Hazinesinesinden Sürekli Yardım---Bir Sarhoş ve Zalim Halîfe ! de Kurtuba’da, Hârûn Reşîdle Aynı Dönemde---Yirmi Milyon Harcadı mı, Bir  Ev İçin---Yirmi Milyonluk Başka Bir Ev---Enflasyon, Endülüs’te---Ağır Ekonomik Bunalım, İkinci Darbe Teşebbüsü, Hakem’e Karşı---Eşek Kiralamaktan Hükümdarlığa: Ebû’s-Serâyâ---Kıtlık Horasan’da---Ağır Vergiler ve Anarşi Kûfe ve Basra’da---Yüzde On İndirim, Sevâd’ın Vergisinde---Kim Çok Vergi Gönderirse, Başkent’e---Tâhir’in Mektubundaki İktisâdî Konular---Hiper Enflasyon Doğu’da da, Batı’da da---Kum Şehri Halkı da Ağır Vergilere İsyan Ediyor---İstanbul’u Fetih Projesinden Vazgeçiliyor---Para Şarkıcılara Harcanıyor---Endülüs’te ve Musul’da Doğal Felaketler---Bir Buçuk Milyon Dirhem, Şâire---Zekât Toplama Memurluğundan Yükseldi Zirveye---Otuz Refah Yılı, II. Abdurrahman Dönemi: Endülüs’te---Ali Baba’nın Altın Ocakları---Zil Takılıyor Atlara---Şam’da Hayat Pahalı---Hanedan ve Türk Komutanlar, Hazineyi Yiyip Bitiriyor---Mafya Şefleri Sık Sık Taraf Değiştiriyor: İki Başkentte İki Halife!---Ekonomi Çöküyor, İç Savaş Yüzünden---Kûfe’de de İç Savaş ve Ekonomik Çöküş---Cidde ve Mekke’de de İç Savaş ve Ekonomik Yıkım. Üst Üste İsyanların Sebebi Ne?---Bir Milyon Üç Yüz Bin Altını Var, Ama..---Yağmacı Yağmalanıyor---Mühtedî’nin Gayretleri---Beş Yüz Bine Ulaşmış mıydı, İsyan Eden Zenci Sayısı ?---Araplara Satıyor Zavallı İnsanları, Afrikalı Köle Tüccarları---İlk Defa Söylendi: “Ba‘de Harâbi’l-Basra”---Özgürkent/Free City/ Muhtâre---Bahreyn ve Körfez’de Tecrübe Kazanıyor, Ali b. Muhammed---Beş Yüzer Kırbaç Vuruluyor, Köle Sahiplerine---İpler ve Halatlarla Geldiler, Zencileri Yakalamak İçin Ama..---İki Yüz Gemi Un Ele Geçiriyor, Zenciler---Zenciler, Ubulle, Abadan ve Ahvaz’ı Ele Geçiriyorlar, Halk Basra’yı Boşaltıyor---Zenciler Yeniliyor, Tekrar Galip Geliyorlar---Zenciler Basra’da Katliâm Yapıyor---Zenciler Ahvaz Valisini Öldürüyor---Ali b. Zeyd, Ahmed Tabâtabâ ve İbnu’s-Sûfî İsyanları---Haricilerin İsyanının Sebebi---Ali b. Zeyd’in Abbâsîlerle Çarpışmaları---‘Umâre Olayı ve Ehil Olmayan Yöneticilerin Zararları---Bütün Ürünleri Don Vurmuş, Valinin Umurunda Değil---Boynuna Mushafı Astı, İsyanı Başlattı---Bakırcı Yakup’un Devlet Kurması---Ağlebîlerin Sosyal Siyasete Önem Veren İktisat Politikaları---İki Yılda On Beş Defa Vergi Toplanmış---“Bu Bahçeyi İncilerle Doldursun, Şehir Halkı !”---On Yedi Ölü, Terzilerle Kasapların Kavgasında---Halkın Hayır İçin Topladığı Paraya da El Koyuyor Vali---Fiyatlar Artıyor, Ahmed b. Tulun Ordusuyla Tarsus’a Gelince---Hong Kong: Bin Yüz Elli Yıl Önce de Aynı: Serbest Liman---Çin’in Federal Yönetime Geçmesi ve 9. YüzyıldaÇin-Hindistan İlişkileri--- Altın Tahtta Taşınan Budist Kral: İnsanları Din Yoluyla Sömürmenin Hint Alt Kıtasından Bir Örneği---Kıtlık ve Hiper Enflasyon Kuzey Afrika ve Medine’de---Eşkıya Mahzûmî: Mekke-Cidde Arasında Yağmaya Devam---Musul ve Kerkük’te Hâriciler Topluyor Zekât ve Vergiyi---Yedi Yüz Deve Yükü Kumaşı Gaspettiler---

Erken dönem İslam tarihinde ilim merkezleri (emsâr) ve bu bağlamda amel tartışmaları İslâm hukuku ve hadis sahasında önemli bir yere sahiptir. Gerek Türkiye gerek Arap ve gerek Batı akademisinde bu konuya yönelik çalışmalar Hicaz bağlamında Malik b. Enes (ö. 179/795) ve Kufe bağlamında ise Ebu Hanife (ö. 150/767) üzerine yoğunlaşmış, Mısır ve Şam amelleri ile temsilcileri üzerinde yeterince durulmamıştır. Oneworld Academic'in İslam dünyasının önde gelen kişilerinin biyografilerinden oluşan "Makers of Muslim World" serisi kapsamında yayımladığı Steven C. Judd'un çalışması amel-i ehl-i Şam'ın temsilcisi Evzâî'nin (ö. 157/774) hayatını çeşitli yönlerden ele alıyor. Altı ana bölümden oluşan kitabın Birinci Bölümünde Evzâî'nin hayatı ve ilmî yönüne dair kaynaklar tartışılır. İkinci Bölümde Evzâî'nin fıkhi/hukuki yönü, Üçüncü Bölümde ilgili dönemdeki ilmî ortam, Dördüncü Bölümde onun kelami yönü, Beşinci Bölümde siyasilerle ilişkileri, Altıncı Bölümde ise ilmî mirası ele alınır.

Müellifin, 2006 yılında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
İslâm Tarihi Anabilim Dalı’nda hazırladığı doktora çalışmasına dayanan kitap,
Emevîler döneminin çok mühim bir şahsiyetini, beşinci halife Abdülmelik b.
Mervân’ın hayatı ve halife olarak gerçekleştirdiği uygulamaları konu etmektedir.

Şam Ulusal Müze, Suriye'deki en eski kültürel miras kurumudur. Müzede; Mari, Ebla, Ugarit gibi önemli arkeolojik alanlardan çıkarılan buluntular, çivi yazılı tabletler, Dura-Europos Sinagogu, Roma Dönemi mozaikleri, Palmyra'dan getirilen eserler, tekstiller, Kasr-el Hayır-el Garbi freskleri, seramik, cam, maden, ahşap, taş, yazma eserler ile XVIII. yüzyıla ait geleneksel Şam evi örneği, Suriye-Arap dünyası ve diğer ülkelerden sanatçıların çağdaş eserleri yer almaktadır. Müzenin bahçesinde taş eserler sergilenmektedir. Bunlar antik dönemden Osmanlının sonuna kadarki döneme ait mimari plastikler, kitabeler ve steller gibi eserleri kapsamaktadır. Özellikle Eyyubi ve Memluklu Dönemleri'ne ait taş vakfiye ve yapı kitabeleri sergilenmektedir.

Bu bilgi notlarına geçmeden önce, doğrusu din ile özellikle İslam ile ilgili gerçek verileri toplayan ve yorumlayan bir bilim adamı olarak bir şeyler yazmak istediğimde zorlanıyorum. Çünkü:

a) Dindarlar ve özellikle Müslümanlar dinlerini bilmedikleri için onların yaşadığı bütün eksikliklerin faturası bana da çıkartılıyor.

b) Onun için bazen bana Yahudi diyorlar, bazen Hıristiyan diyorlar, bazen mürteci diyorlar, bazen sapık bir dinsiz olarak değerlendiriliyorum.

c) Ve bunun sonucu olarak gerçek bir şekilde terk ediliyorum. Bana ve kitaplarıma ambargo uygulanıyor. Ve daha düne kadar ağabey ve babam kadar kendime yakın bildiğim bazı cemaat liderlerinin “Bırakın unutulsun!”, “Ona cevap vermeyin!” gibi ilkel su-i kastlarına mahkûm ediliyorum.

Fakat yine de insanlığa hizmet için ve doğruluk daima kârlı çıkar prensibiyle bu gibi uğraşlardan vazgeçemiyorum. Ve doğrusu güzel de yaptığıma inanıyorum. Çünkü benim gece-gündüz tam 40 yılım bu uğurda harcanmıştır. Artık güzel ilmî ve manevi meyveleri almam lazım. Yoksa israf olur. Hâlbuki tabiatta asla israf yoktur.

Geçmişe baktıkça ve insanın kadîm mirasını inceledikçe görüyorum ki, en az anlaşılan Hz. Muhammed’dir. Çünkü Onun dini, inancı, hukuk kültürü denge idi. Ve dengeye dayanıyordu. Fakat genellikle insanlar aşırı uçları tercih ettiklerinden onu anlamadılar. Yani insanlar genellikle terazinin bir kefesi oluyorlar, terazi olamıyorlar; hâlbuki tarihte başta Hz. İbrahim de Hz. Muhammed de terazi idiler. Ve bu asrın bütün başarıları diyalektik süreci dengelemesindendir. Ve bütün eksiklikleri insanların bu doğal veya sosyal dengeyi kaybetmelerindendir.

Emeviler döneminde, bayram hutbelerinde Emeviler övüldüğü ve Ehl-i Beyt'e sövüldüğünden, halk da bu sebeple hutbeyi dinlemeden çıkıp gittiğinden, Muaviye'nin emriyle (Hz. Peygamber'in uygulamasının aksine olarak) Medine'de, Basra'da... bütün Emevi valileri, hutbeleri dinlenilsin diye, bayram hutbesini öne almışlar, bayram namazını sonraya bırakmışlardı. İki ayrı bayramda iki ayrı sahabinin buna karşı çıkarak, yüksek sesle hutbeyi okuyan Mervan'a karşı protestoları...

Endülüs’e 711 yılında Tarık bin Ziyad ile adım atan Müslümanların askeri başarıları 732 yılında gerçekleşen Puvatya(Poitiers) Muharebesi ile sona ermiştir. Puvatya Muharabesi Avrupa içlerine doğru sürekli bir ilerleme halindeki Müslümanları durdurmuştur. Bu makalede Hristiyan Avrupa ile Endülüs Müslümanları arasında bir dönüm noktası olarak nitelendirilen Puvatya Muharebesi’ne giden süreçten, savaşın cereyanından ve taraflar açısından doğurduğu etkilerden bahsedilmektedir.

Elimizdeki kitap, Hz. Peygamber’in vefatından çeyrek asır sonra ortaya çıkan ve İslam Medeniyetinde derin izler bırakan, Ashab arasında çatışmalara sahne olan ve “Fitne” dönemi diye adlandırılan dönem hakkında ideolojik okumaların ürünü olan literatürün insanların zihinlerinde oluşturduğu yanlış algılara getirilen bir eleştiri ve yazarın ifadesiyle; Ashab dönemi olaylarının tespit ve tahlilinde karşılaşılan temel sorunların tespiti ve bu dönem olaylarının nasıl anlaşılması gerektiğine yönelik bir çözümleme denemesidir.

The lad which expresses the foundation of futuvva, goes up to the old Arab ignorance according to its ideal type origins. The structuring called Hilf al-Fudul, which especially the Prophet joined by oathing, is an example of this old tradition. It is seen that this deep-rooted tradition has been feeded from the sources of the Islam along with the  revelation of the Quran in the course of history and gradually increased and institutionalized its activity in social and political life in the periods of Asr-i Saadet,Hulefa-i Rashidin, Umayyads and Abbasids respectively.  In this article, we will address the course of this organization in the historical process and examine its religious, social and political aspects.

The effect of Islam in Indian Peninsula dates back to the first century after the birth of Islam. The contact of Arabic tradesmen who use both the land and the seas with the region is much earlier. The Arabic tradesmen were in contact with India before the birth of the Islamic prophet, Hz. Muhammed. The tradesmen would go to the Western coast of the country via seaway and bought spices and African goods. Naturally, the Arabs transfered their new religion to India after they became Muslim. In Islamic history, the first contact with Indian region from the land has been under the command of Ebû Musa el-Eş'arî. The war with the citizens of the Sind region under his command has resulted in Muslim victory, many slaves were taken captive, and these slaves were released afterwards in returned to poll tax (jizya) by command of Hz. Omar. Regular Indian invasions have occured during the caliphate of Velid b. Abdülmelik, the Umayyad khalifa. These invasions have been carried out by Muhammed b. Kasım who was appointed by Haccac, the governor of Iraq. Muhammed b. Kasım conquered the important cities of the region. Defeating the armies he came across, he conquered the Multan region, which is a major center of Buddhism. He spread the area he ruled up to Kashmir. In such a short time as four years, he started ruling a large area within the borders of current India and most of the current Pakistani borders due to his extensive military skills and his positive treatment towards the citizens of the regions he conquered. The Indian invasions slowed down when Muhammed b. Kasım was discharged upon the death of Haccac and Velid.

Bu çalışmanın konusu İslam öncesinden başlayarak kurulan İslam Devleti’nin başına geçen Muaviye ve Emevileri içermektedir. Dört Halife Devri’nde Hz. Osman döneminden itibaren başlayan iç çatışmalar sonucunda yönetimi ele alan Ümeyyeoğulları yani Emevilerin ve Emeviler içerisinde en çok göze batan ve iktidarı ele alan Muaviye’dir. Onun kurduğu devleti nasıl yönettiği, başarılı iç ve dış siyasal politikaları sayesinde nasıl imparatorluk yarattığını anlatmaya çalıştım. Yani Muaviye’nin Sıffin Savaşıyla beraber Hilafet mücadelesi sonucunda iktidarı ele geçirdikten sonra Emevi Devleti’nin kuruluş sürecini açıklamaya gayret ettim.
İslam, hilafet, Emeviler, Muaviye, halife, Sıffin Savaşı