Suriye

Özellikle IŞİD ve PKK’nın terör eylemlerinin giderek şiddetlendiği bir dönemde, Türkiye’nin bu iki örgüte karşı Suriye’de sınır ötesi askeri tedbirler alabilmesi için Rusya’yla ilişkilerini normalleştirmesi zorunlu hale
gelmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Haziran ayı sonunda Putin’e yazdığı ve ilişkilerin normalleşmesine vesile olan mektubu ile başlayan
süreç, 9 Ağustos’ta St. Petersburg’da gerçekleşen Putin-Erdoğan görüşmesiyle önemli bir ivme kazanmıştır. 15 Temmuz darbe girişimi
sonrasında Türkiye’nin AB ve ABD ile ilişkilerinin sorgulandığı bir dönemde gerçekleşen Putin-Erdoğan zirvesi, iki ülke arasında yeni bir sayfanın açılmasını sağlamıştır. Bu zirvenin en önemli sonuçlarından birisi ise Rusya’nın Türkiye’nin Suriye’de iki hafta sonra başlattığı Fırat Kalkanı harekâtına ikna edilmesidir.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti yıllar sonra kapsamlı bir sınır ötesi harekât kararı almıştı. Bu harekât Türk Ordusu’nun Özgür Suriye Ordusu’yla 24 Ağustos 2016 tarihinde başlattığı ve 31 Mart 2017 tarihinde fiilen sonra eren Fırat Kalkanı Harekâtı olup Türkiye’nin sınır güvenliğini tesis etmesi ve bölgesinde gücünü göstermesi bakımından büyük bir zafer olarak tarihin şanlı sayfalarında yerini hazırladı.

Harekât neticesinde Türk Ordusu ve ÖSO tarafından Cerablus, Çobanbey/El Rai, Dabık, Mare, Azez, El-Bâb, Bizâ’a ve Kabbasin ile çevresindeki bölgeleri terör örgütü DEAŞ’tan kurtarıldı.

Türkiye Cumhuriyeti, Fırat Kalkanı Harekâtı’nda kontrol altına alınan 2.225 km2’lik bir alanda, yerel halkın güvenli, sağlıklı ve huzurlu bir yaşam ortamına kavuşabilmesi için gerekli olan her türden icraatı hayata geçirmiş; ihya/inşa/istikrar sürecini uygulamaya koymuştur.

Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti tarihinde birçok açıdan ilk olan Fırat Kalkanı Harekâtı; sebepleri, amaçları, meydana geliş süreci, sonuçları ve sonrasında yaşanan askerî, idari, diplomatik, stratejik, coğrafi, tarihi, sosyolojik vd. olay ve gelişmeler ışığında incelenmesi ve tarihe not düşülmesi gereken kapsamlı bir icraattı. Bir bakıma böylesine anlamlı bir zaferin tüm yönleriyle, kaynaklar ışığında yaşandığı dönemden kaleme alınarak hak ettiği şekilde yazılı hafızaya nakşedilmesi elzemdi.

Neticede Fırat Kalkanı Harekâtı, “Zeytin Dalı ve Barış Pınarı Harekâtları” kitaplarının da yazarı olan Askeri Tarihçi Yazar Enes Demir tarafından, birçok yönüyle araştırılarak resmi bilgi ve belgeler ışığında derli toplu bir şekilde bu kitapta ortaya konuldu. Bu kapsamda Tarih, Uluslararası İlişkiler ve Sosyoloji gibi disiplinler açısından kaynak olabilecek bir eser hazırlanmış oldu.

Eserin yazımıyla birlikte aynı zamanda, Osmanlı dönemi “Vak’a-Nüvis” geleneği ve “Ordu/Harp/Sefer Tarihçiliğinin” de yeniden şekliyle ortaya konulması amaçlanarak ve gerçekleştirilerek geleceğe döneminden yazılmış bir kaynak eser bırakmak ümit edildi.

Osmanlı Devleti’nden günümüze kadar idari teşkilatın en önemli unsuru kamu personelidir. Bu personelin çalışma prensiplerini ve çalışma şekillerini biçimlendiren ana sistem ise, kamu personeli rejimi olarak adlandırılmıştır. Bu rejimin gelişim süreci göstermektedir ki, tarihsel akış boyunca iki olay ön plana çıkmış ve belirleyici kimliğe sahip olmuştur. Bunlardan ilki 1839 yılında Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesi, ikincisi ise 1965’te Devlet Memurları Kanunu’nun kabul edilmesidir. Bu sebeple çalışmada bu tarihler esas alınarak Türk kamu personel rejimi incelenmiş ve kurulan bu altyapının üzerine de liyakatin esas alındığı bir personel rejimi için önerilere yer verilerek çalışma tamamlanmıştır.

Bu eser, bugüne kadar hakkında özgün bir çalış¬ma yapılmayan Menbic’i, tarihsel süreç içerisinde dönemin arşiv ve kitâbî kaynakları ışığında ele almıştır. Eserde bilhassa, Menbic tarihine ait Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivleri ile Genelkurmay ATASE Arşivinde yer alan özgün arşiv belgelerinden istifade edilmiş; yeni bulgular ortaya konularak değerlendirmeler yapılmıştır.

In Turkey, it is obvious that there has been a huge academic gap in Syrian studies and scholars dealing with Syrian politics and foreign policy generally do not go over the pre-Baath period. The main objective of this book is to analyze a neglected period of Syrian foreign policy during the so-called pre-Baath period from 1946 to 1963 in a historical perspective.

In the book, it is argued that foreign policy behavior of Syrian politicians regardless of their class, ideology and political orientations depended on historically rooted pragmatism in which interest calculations, shifting alliances and external patronage had special importance. In this respect, the book yields insights into the roots of Syrian foreign policy in the decades preceding the al-Assad dynasty.

(Tanıtım Bülteninden)
"Arap İsyanları Güncesi", Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki değişimi Türkiye'de en yakından izleyen habercilerden birinin, 3 yıl süresince Tunus, Mısır, Libya ve Suriye'ye gerçekleştirdiği seyahatlerde şahit oldukları üzerine kaleme aldığı bir kitap.

Can Ertuna, Tunus'ta hükümeti deviren eylemlerden, Mısır'da birbirinin peşi sıra gelen iki iktidar değişikliğinin öyküsüne, Libya'daki çöl savaşlarından, Halep'teki kanlı sokak çatışmalarına, İstanbul-Hatay arasındaki "cihat ekspresi"nden, Türkiye-Suriye sınırında yaşananlara kadar birçok olayı, tanıklıklarına, aktarımlara, belgelere dayanarak anlatıyor. Meydanları dolduranların mücadeleleri, rejimlerin sonunu hazırlayan toplumsal koşullar ve uluslararası güç çekişmesinin seyri çerçevesinde, objektif bir habercilik diliyle aktarılıyor.

Suriye’de şiddetini hala koruyarak devam eden savaş sonucu ülkelerinden zorunlu olarak göç etmek  mecburiyetinde kalmış milyonlarca insan bulunmaktadır. Yaklaşık olarak üç milyon Suriyeli ise bu göç akımında Türkiye’ye yerleşmiştir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin güncel verilerine göre 2,814,631 kayıtlı Suriyeli mülteci Türkiye’de bulunmaktadır. Suriye’den yayılıp özellikle Orta Doğu ve Avrupa başta olmak üzere tüm dünyayı etkisi altına almış olan bu göç akımından sayısal olarak en çok etkilenmiş olan ülke Türkiye olarak gözükmektedir. Kısa bir aralık içinde ülkeye gelmiş olan bu sayıdaki mülteci akımının ülkenin göçmen ve sosyal haklar politikalarını güncel ve gelecekte beklenen durumlara göre ivedi bir şekilde sürdürülebilir olmasını sağlayarak geliştirilmelidir. Bu bilgiler ışığında Türkiye’nin Suriyeli Mülteciler özelinde yürütmüş olduğu eğitim politikası üstüne düşülmesi ve incelikle işlenmesi gereken başlıca konulardan biridir.

Suriye’de 2011 yılından başlayan iç savaştan kaçan milyonlarca insan komşu ülke Türkiye’ye sığınmıştır. Sığınmacılar kentlerin daha çok çöküntü bölgelerinde yaşamakta olup, gündelik hayat içinde yaşadıkları sorunlar nedeniyle haber konusu olmaktadırlar. Gazetelerin polis-adliye haberlerinde sığınmacılar hem mağdur hem de fail olarak çerçevelenmektedir. Çerçeveleme çalışmaları medyanın güçlü etkileri olduğu tezinden hareket eder. Ayrıca sunulan haberlerde okuyucu/izleyici/dinleyici için belirli bir bakış açısının inşa edildiği ön kabulü üzerine oturur. Yapılmış olan bu çalışmada da önemli bir toplumsal sorun olan şiddetin Suriyeli sığınmacılara ilişkin haberlerde nasıl çerçevelendiği araştırılmıştır. 2017 yılında yayınlanan Hürriyet, Sabah ve Sözcü gazetelerinin üçüncü sayfalarında Suriyeli sığınmacılara ilişkin şiddet haberleri araştırma örneklemini oluşturmuştur. Haberlere uygulanan çerçeveleme analizi sonucunda haberlerin genellikle sorumluluk çerçeveleri ile okuyucuya sunulduğu bilgisine ulaşılmıştır. Söz konusu haberlerde insani ilgi ve ahlaki bakış açısı da şiddetin sunulmasında en çok kullanılan çerçeveleme stratejileri olmuştur.

Turizm, çeşitli politik, siyasal, güven ya da huzur ortamını bozucu olaylar ve iç savaş gibi olağan dışı gelişmelerden etkilenen bir sektör konumundadır. Hatay ili, tarihi; kültürel ve doğal turizm değerleri bakımından son derece zengin imkânlara sahiptir. Suriye’de devam eden iç savaş, tüm bölgeyi olduğu gibi, sınır ilimiz olan Hatay ilini de siyasi, güvenlik, diplomatik ve ekonomik alanlarda doğrudan ve dolaylı olarak etkilediği bilinmektedir. Bu çalışmada Suriye’deki iç savaşın Hatay ili Turizmine olan etkilerinin, yerel halk tarafından algılama ve tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket yöntemi seçilmiştir. Çalışmanın ana kütlesini Hatay ili merkezinde yaşayan 20-50 üzeri yaş grubundaki bireyler oluşturmaktadır. Çalışmada, ana kütleyi oluşturan birey sayısının fazla olması, zaman ve maliyet gibi kısıtlılıklar nedeniyle örneklemeye gidilmiştir. Katılımcılar tarafından doldurulan 430 anket formunun 428 adedinin istatistiksel analizlere uygun olduğu görülmüştür. Elde edilen verilerin analizi,  frekans analizleri, Mann-Whitney U testi ve Kruskall-Wallis analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ayrıca, yıllar itibariyle Hatay iline gelen yerli ve yabancı turist istatistikleri, Hatay ilinin konaklama ve yatak kapasitesi, turizm yatırımlarının gelişimi ve Hatay ilinin turizm değerleri hakkında bilgiler de verilmiştir.

“El-Bâb Tarihi” kitabında bugüne kadar hakkında özgün bir çalışma yapılmayan ve aslında Fırat Kalkanı harekâtı başlayana kadar kamuoyumuz tarafından pek de bilinmeyen El-Bâb şehri, tarihsel süreç içerisinde dönemin arşiv ve kitâbî kaynakları ışığında ele almaya çalışılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti, yıllar sonra Fırat Kalkanı Harekâtı ile kapsamlı bir sınır ötesi operasyon başlatarak bölgesinde kendisine yönelen tehditleri bertaraf etmiş ve tuzakları bozmuştu. Akabinde Afrin’e yönelik gerçekleştirilen Zeytin Dalı Harekâtı da Türkiye’nin kendi beka meselesi açısından hayati önem taşımaktaydı. Bu kapsamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti, uyguladığı stratejik, etkin diplomasi ve kararlı tutumuyla bu operasyonu hayata geçirdi. Türk Ordusu’nun başarılı ve hızlı manevra kabiliyeti ile binlerce terörist etkisiz hale getirilerek Afrin’de kontrol sağlanmıştı.

Operasyon başladığında Afrin’in ve harekâtın Türkiye için ne anlama geldiği önemli bir konu iken aynı zamanda harekâtın her aşaması da oldukça önemliydi. Dolayısıyla Tarih, Uluslararası İlişkiler, Sosyoloji ile Bilgi ve Belge disiplinlerinin bir araya getirilmesiyle hazırlanan bu kitap, Afrin’in Türkiye açısından önemini her boyutuyla açıklarken aynı zamanda Zeytin Dalı Harekâtı’nın öncesini, gerçekleşme safhasını ve sonrasını gün gün ulusal/uluslararası perspektif ve yansımaları ile ortaya koymaya çalışmıştır.

Güncel/canlı tarihin kayda geçirilmesini ihtiva eden kitap ile Zeytin Dalı Harekâtı’nın tüm safhaları siyasi, diplomatik, askeri, stratejik ve sosyolojik açılardan ele alındı ve bu alanda bir kaynak eser olarak hazırlanmış; Afrin’in tarihsel süreci ve Zeytin Dalı Harekâtı’na dair güncel gelişmeler gerek orijinal arşiv belgeleri ve gerekse güncel bilgiler ışığında harmanlanarak tüm gerçekliğiyle, fotoğraf ve haritaların da katkısıyla, derli toplu bir şekilde ortaya konulmuştur.

Neticede Zeytin Dalı Harekâtı, “Fırat Kalkanı ve Barış Pınarı Harekâtları” kitaplarının da yazarı olan Askeri Tarihçi Yazar Enes Demir tarafından, birçok yönüyle araştırılarak resmi bilgi ve belgeler ışığında derli toplu bir şekilde bu kitapta ortaya konuldu.  Eserin yazımıyla birlikte aynı zamanda, Osmanlı dönemi “Vak’a-Nüvis” geleneği ve “Ordu/Harp/Sefer Tarihçiliğinin” de yeniden şekliyle ortaya konulması amaçlanarak ve gerçekleştirilerek geleceğe döneminden yazılmış bir kaynak eser bırakmak ümit edildi.

Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş, 6 milyonun üzerinde nüfusun ülkeyi terk etmesine neden olmuştur. Yaklaşık 3,6 milyon sığınmacıyı Türkiye’de yaşamaya zorlayan bu süreç, Türkiye hukuk sisteminde de önemli değişikliklere neden olmuştur. Avrupa Birliği ile yapılan “Geri Kabul Anlaşması” ve ona binaen Türkiye iç hukuk mevzuatına eklenen “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu” önemli iki düzenleme olarak karşımıza çıkar. Söz konusu hukuksal normlar, toplumsal değişim bağlamında ele alınabileceği gibi “özne”, “ayrımcılık”, “dışlama” gibi kavramlar çerçevesinde de tartışılabilir. Bu makale, iki düzenlemeyi, söz konusu kavramları siyasal kuramının önemli konuları arasına yerleştirmiş olan Giorgio Agamben’in düşünceleriyle tartışmaya açmaktadır. Çalışmada, “kutsal insan”, “istisna durumu”, “çıplak yaşam” gibi kategorilerle öne çıkan İtalyan siyaset kuramcısının günümüz hukuksal rejimini yorumlamada önemli fırsatlar sunduğu öne sürülmektedir.

Türk topraklarının bir parçası olması gerektiği halde Birinci Dünya Savaşı sonunda işgal edilen ve neticede dönemin şartları gereği  sınır dışında kalan ve bugün Suriye’nin kuzeyinde kalan Mîsâk-ı Millî’nin bir parçası durumundaki Rakka, Telabyad, Resulayn, Haseke, Ayn El-Arap, İdlip, Halep, Afrin, Azez, Cerablus, Deyr-i Zor, Sincar, Telafer, Zaho’yu bu eserde birçok yönden izah etmeye gayret ettik.
Birinci Dünya Savaşı boyunca dahi kaybedilmemiş bu topraklar, Misâk-ı Millî’nin ruhunu, özünü ve sınırlarını oluşturan şehirlerarasında yer almaktadırlar. Günümüzde bu bölgede yaşanan acının ve dramın bize öğrettikleri kadar, ilham ve ibretleri de olmuştur.
O dönem, Osmanlı toprağı olan Maraş’ta işgale karşı nasıl  Milli Mücadele başladıysa, yine aynı dönem Osmanlı toprağı olan Rakka’da, Haseke’de, Afrin’de ve diğer yerlerde de Milli Mücadele başlamıştı. Dolayısıyla bu toprakların 1918’e kadar değil 1 Ocak 1922 tarihine kadar Türk Ordusu’nun hâkimiyetinde olup 20 Ekim 1921 Ankara Anlaşması sonrası, Fransızların Anadolu’yu (Kilis, Gaziantep,  Mersin, Adana, Osmaniye) terk etmesi karşılığında terk ettiğimiz topraklar olduğunu görecek ve olayların perde arkasına  ilk kez tanık olacaksınız.
Bu kitapta, bir kısmı ilk defa ortaya konulan arşiv kaynakları ışığında, bugünkü Kuzey Suriye ve bir kısmı Irak topraklarında yer alan şehirlerin, Milli Mücadele/İstiklal Harbi döneminde Türk hâkimiyetinde bulunması birçok yönüyle aydınlatılmıştır.

Amaç: Bu çalışmada Suriye’deki iç savaş nedeniyle
ülkelerini terk edip Türkiye’ye göç eden Suriyelilerin
Türk toplumuna uyum sağlama sürecinde edindikleri tecrübeleri
öğrenmek ve kültürel uyum noktasında bir durum
değerlendirmesi yapmak amaçlanmaktadır. Yöntem: Bu
araştırmada İstanbul ilinin Bağcılar ilçesinde yaşayan Suriyelilerin
düşüncelerini birinci ağızdan öğrenebilmek için
yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen
veriler ise betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir.
Bulgular: Yapılan görüşmeler neticesinde Suriyelilerin
genel itibariyle Türkiye’ye dair izlenimlerinin pozitif olduğu,
Türk komşularıyla sıkıntı yaşamadıkları ve iletişim
kurabildikleri takdirde iyi ilişkilerin sürdürülebildiği anlaşılmıştır.
Ayrıca Türk toplumunda Suriyelilere karşı var
olan ön yargıların, Suriyelilerin yaşamlarında bazı zorluklara
neden olduğu çalışmadan elde edilen başka bir veridir.
Sonuç: Devlet kurumları başta olmak üzere sivil toplum
kuruluşları planlı ve programlı bir şekilde mültecilerin
kültürel uyum konusunda yaşadıkları sorunların giderilmesinde
çalışmalar yapmalıdırlar. Bu aşamada özellikle
Türkçe’nin ve Türk kültürünün öğretilmesi, kültürel uyum
sağlama noktasında en önemli adım olmaktadır. Bunun
yanı sıra devlet yetkililerinin medyada yer alan mültecilerle
ilgili spekülasyonları önlemek adına kamuoyunu şeffaf
bir şekilde bilgilendirmesi gerekmektedir.

Gaziantep’te günümüzde mevcut olan camiler, belgelere göre 13. yüzyılda başlayıp 18. yüzyılı  kapsayan uzun bir zaman aralığında inşa edilmişlerdir. Büyük bir çoğunluğu Osmanlı döneminde yapılmasına rağmen, baskın yerel geleneğin etkisi altında inşa edilmiş olan Gaziantep camilerinin mimari ve süsleme özellikleri, bilhassa Halep ve Şam örneklerinin tekrarı mahiyetindedir. Suriye’de bânilerin siyasi ve ekonomik gücünü ortaya koyan gösterişli yapılar inşa edilirken, Gaziantep camileri, yöre halkına mensup kimselerin kişisel imar faaliyetlerinin ürünleridir, bu durum Suriye örnekleriyle Gaziantep camileri arasındaki en belirleyici farkı oluşturur. Gaziantep’in yanı başındaki Kilis’te1542 yılında inşa edilen Tekke (Canbolad Paşa) Cami’nin anıtsallığı ve başkent üslubuna yakınlığı, siyasi ve ekonomik açıdan güçlü bir bâninin yapının biçimlenmesi üzerindeki tasarrufunun açık bir göstergesidir. Gaziantep camileri sultan veya çevresi için yapılan, ekonomik ve siyasi gücün somutlaştırılmış nesneleri olan ; bu nedenle de en yetkin ustaların çalıştırıldığı başkent üslubundan uzak, yalın ve yerel üslubun ürünüdürler.

Y. Doğan Çetinkaya’nın derlediği bu kitap, Ortadoğu’da son dönemde yaşananları etraflı bir tarihsel-politik değerlendirmenin ekseninde ele alıyor. Bir yanda 18. yüzyılın sonundan bugüne Ortadoğu’da yaşanan isyan, direniş, devrim ve toplumsal/siyasal hareketler tartışmanın bir hattını kuruyor. Diğer hatta İran Devrimi, devrim ve ertesinde yaşanan gelişmelerin ışığında tartışılıyor. Bu iki hattın ortasında ise son dönemin en uzun süren deneyim örneği olarak Mısır, merkeze yerleşerek ayrıntılı bir şekilde inceleniyor; toplum, ekonomi, siyaset, ordu ve muhalefet kapsamlı bir analize tâbi tutuluyor.

Nadine Labaki'nin yönettiği filmin orijinal ismi, Fransızcada “Kefernahum”. Filmin
adı, kaosu ifade etmek için kullanılmaktadır. Kefernahum, aynı zamanda evrensel bir konuyu işleyen, yüreklere hitap eden bir filmdir. Film aynı zamanda günümüz problemlerinden biri olan mülteci kaçakçılığı, kaçak işçilik, göçmenlik, Beyrut mahalle halkının yaşadığı yoksulluklar, çocuk istismarından oluşan bir dünya fotoğrafına ışık tutmaktadır. Film, 12 yaşındaki Zain‘in hayatta var olma mücadelesi üzerinden anlatmaktadır. Zain karakteri, inatçı ve dirençlidir. Öyle ki, bütün film boyunca onun kadar kararlı bir yetişkin çıkmıyor karşımıza.

Savaşlar, çatışmalar, yoksulluğun hüküm sürdüğü yerlerdeki bu çocukların çektikleri acılar, sürekli olarak karşımıza çıkan ve işlenilen temalardır. Bu, zaman zaman duygu sömürüsüne, klişelere de açıktır. Yönetmen bu filmi, Celile Denizi kıyısındaki antik bir kentten almıştır. Hikaye, Lübnan’da geçmektedir. Filmin her karesinde karmaşa ve kaosu aksettirir. Ortadoğu'ya, hatta Beyrut’a benzer bölgelere dışarıdan bakan birçok izleyicinin, bu filmi seyretmeden önce de aklından geçirdiği mesele bu olmalı. Barışın hüküm sürdüğü bu ülkelerde, ebeveynlerin çoğu, hayatlarını çocuklarına adamaktadır. Savaşın, çatışmaların, hatta yoksulluğun sona ermediği ülkelerde, bir, ya da ikiyle yetinmeyip, peş peşe çocuk yapan çiftleri ise anlam veremezler..

Geçmişten günümüze asırlardır devam eden savaşların, katı rejimlerin, bitmek bilmeyen terör olaylarının devam etmesi hasebiyle Orta Doğu topraklarında yaşamak, oldukça zor bir eylemdir. Dünyanın diğer ülkelerinde yaşama hakkının dışında üçüncü sınıf sosyal haklardan bahsedilebilirken Ortadoğu halkalarının çoğu için ise "yaşama hakkı" olan birinci kuşak haklardan bile bahsedilmediğini görmekteyiz. Bu toprakların acı çeken kısımlarında insan olmak, insan gibi yaşayabilmek ve o günü ölmeden kurtarabilmek ne kadar meşakkatli ise bu ülkelerde kadın olmak, çoğu zaman savaşın gerekliliğine inat zaten ölü gibi yaşamaktır. Çok çocuk doğurmak, erkeğin emrettiği doğrultuda yaşamak ve yaşanılan dinin emirlerinin bazı erkekler tarafından kadın aleyhine yorumlanması sonucu birçok siyasal haktan mahrum edilmektir.
Ortadoğu'da birçok ülkede var olan diktatörlük rejimlerine karşı, kadınların yaşamaya çalışırken aynı zamanda toplumda eşit haklardan yoksun oldukları hatta eşitlikten ziyade birçok alanda yaşadıkları ülkede ‘’yurttaş’’ muamelesi bile göremedikleri yönünde var olan haklarını kendi ülkelerinde savunmak zorunda kaldıklarını görmekteyiz. Bu sebeple Orta Doğu’da bulunan çeşitli devletler üzerinden kadın kavramına bir değerlendirme yapılması bu makalede amaçlanmıştır.

Suriye’de halk ayaklanmasının başladığı 2011 yılından bu yana, Suriye’nin kadim halklarından birisi olan Türkmenler hem Esad rejiminin insanlık dışı saldırılarıyla hem de terör örgütleri ile mücadele ediyor. Suriye Türkmenleri yüzyıllardan beri yaşadıkları topraklarını ve kimliklerini korumak için bugün dört cephede birden savaşıyor. Cenevre- Viyana süreçleri çerçevesinde Suriye’de 2016 yılı ile beraber yeni bir dönemin başlaması umuluyordu, ancak umutlar şimdilik boşa çıktı ve Cenevre görüşmeleri ertelendi. Yeni siyasi süreç ile ilgili uluslararası hazırlık çalışmalarında ülkenin kadim halklarından birisi olan Türkmenlere ilk etapta yer verilmedi. Biz de bu çalışmamızda derinleşen Suriye krizinin mevcut durumunu ve önümüzdeki süreçte Suriye Türkmenlerinin siyasi ve hukuki olarak nasıl bir strateji izlemeleri gerektiği konusunu tartışacağız...

Terör örgütü PKK/PYD-YPG, Suriye iç savaşının ortaya çıkardığı kaotik ortamdan faydalanarak büyük devletlerin desteğiyle, Türkiye’nin güneyinde/Fırat doğusunda (Suriye) alan hâkimiyeti kurmuştur. Bu durum karşısında Türkiye, güney sınırlarından maruz kaldığı terör tehdidini engellemek için örgüte destek veren ülkelerle uzun bir müddet diplomatik girişimler de bulunmuşsa da bu çabalar netice vermemiştir. Nihayetinde Türkiye Cumhuriyeti, kendi ulusal ve sınır güvenliği açısından bir gereklilik olarak 9 Ekim 2019 tarihinde Barış Pınarı Harekâtı’yla sınır ötesi operasyonunu başlatmıştır.
Barış Pınarı Harekâtı’nın icrası Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, sınırlarına yönelen her türlü tehdit ve tehlikeye karşı kararlı politikasını ortaya koyarken; askeri caydırıcılığı sayesinde Türkiye’nin küresel güçlerle verdiği diplomatik mücadele sürecini de yeni bir aşamaya getirmiştir. Yine bu harekât, Türkiye’ye yöneltilen çok yönlü tehditlere karşı, Türk Ordusunun görevini başarıyla yerine getirmesini sağlayan önemli bir vakıa olmuştur.     
Dolayısıyla öncesi, gerçekleşme safhası ve sonuçlarıyla ulusal ve uluslararası birçok etki ortaya çıkartan Barış Pınarı Harekâtı, özellikle sonuçları ve Türkiye tarafından elde edilen kazanımlar ile birçok kategoride değerlendirmeye maruzdur. Bu kapsamda ilgili çalışmada, nitel araştırma yöntemi kullanılarak muhtelif olguların/başlıkların birbiriyle ilişkilendirilmesi ve analizi yapılmış; böylece harekâtın Türkiye açısından önemi ve ortaya çıkan sonuçlarına dair kapsamlı bir değerlendirme de bulunulmuştur.

Arap Sosyalizmi olarak da adlandırılan Baasçılık, Ortadoğu'da en çok Suriye ve Irak'ta egemn olmuştu. Mısır'da Hür Subaylar darbesi ile beraber gelen Nasır'ın izlediği Pan-Arabizm'den ayrı düşünülmemesi geren Baas'ın kökenleri daha eskiye dayanmaktadır. Mişel Eflak ve al-Bitar tarafında fikirsel olarak 20.yy'ın hemen başlarında gelişen Baasçılık, Avrupalı ülkelerin Ortadoğu üzerindeki sömürgecilik telaşını karşı verilen milliyetçi bir tepkiydi. Sosyalizmi benimsemeleri ve Sovyetler ile olan işbirlikleri bu rejimleri Soğuk Savaşın'da parçası haline getirdi.

Öz Arap Baharının Suriye'de de etkisini göstermesinden çok kısa bir süre sonrasında Türkiye'ye gruplar halinde mülteciler gelmiştir. Hükümet 'açık kapı' politikası çerçevesinde can güvenliklerinin tehlike olduğu bu insanları, sayısına bakmadan kabul etmiş ve gerekli insani yardımları yerine getirmiştir. Ancak Birleşmiş Milletler'in Cenevre Sözleşmesi'nde Türkiye'nin coğrafi şerh koşması nedeniyle (mülteci tanımlamasına uymalarına karşın) Suriyeliler mülteci olarak kabul edilmemiş, iç hukukun sağladığı 'sığınmacı' statüsü verilmiştir. Her ne kadar vatandaşlık hariç mültecilik statüsünün verdiği diğer tüm imkânlar verilse de hem bunların aşamalı olarak verilmesi hem de vatandaşlığın beş sene geçmesine rağmen hâlâ verilmemiş olması, Suriyelilerin toplumsal entegrasyonunu geciktirmektedir. Genç ve üretken nüfusa olan ihtiyaç ve Suriyelilerin potansiyeliyle birlikte düşünüldüğünde, gerekli düzenlemelerin yapılmaması durumunda büyük bir fırsat kaçırılacaktır.

Bu çalışmanın amacı, Orta Doğu’da Arap Baharı olarak adlandırılan
toplumsal hareketlerin bir iç savaşa sürüklediği Suriye’de var olan uluslararası çıkar çatışmalarını, günümüzde devletler arasındaki güç mücadelesinin değişen boyutu olan vekâlet savaşları bağlamında ele almaktır. Bu çalışma, devletlerin dış politikada kullandığı sert gücün, çeşitli gerekçelerle sınırlandırılması nedeniyle, çıkarlarına ulaşmada elini rahatlatan ve günümüzde etkinliği giderek artan devlet dışı aktörlere
daha bağımlı hâle geldiği savından hareket etmektedir. Bu sav doğrultusunda savaşlardaki değişim meselesi ve yeni bir dış politika aracı olarak “vekâlet savaşı” kavramının Suriye krizindeki yansımalarına değinilmiştir.
Bu bağlamda çalışmanın birinci bölümünde uluslararası ilişkilerde vekâlet savaşı kavramı analiz edilmiş, ikinci bölümde ise uluslararası güçlerin Suriye krizi özelindeki çıkar çatışmaları, vekâlet savaşları bağlamında örneklendirilmiştir.

Suriye Krizinin ilk evrelerinde ileri sürülen çözüm önerilerinin anlamsızlaşması nedeniyle giderek derinleşen krize direkt yahut dolaylı olarak müdahil olan her aktör pozisyonunu bugün yeniden gözden geçiriyor, stratejilerini yeniliyor. Bu anlamda Soçi Zirvesi ve görüşmeleri önemli bir gelişme olarak önümüzde duruyor. Rusya Devlet Başkanı Putin’in davetiyle Soçi’de Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Ruhani’yi bir araya getiren 22 Kasım tarihli kritik zirve bölgede ve uluslararası kamuoyunda ilgiyle takip edildi. Aslında Soçi Zirvesi, Astana Süreci’nin tamamlayıcısı olarak da değerlendirilebilir. Bahsi geçen üç ülke, kendi aralarında başlattıkları ve şu an için Suriye özelinde yoğunlaşan işbirliğini Soçi Zirvesi ile derinleştiriyor.

Suriye’de 2011 yılında iç savaşının başlamasıyla, varlık gösteren muhtelif terör örgütleri, kaotik bir ortam oluşturarak demografik, sosyolojik ve insani birçok probleme yol açmışlardır. Nitekim Suriye iç savaşı nedeniyle oluşan güvensizlik ve tehlike ortamının yanı sıra 2013 yılından itibaren DEAŞ ve 2015’ten itibaren PKK/PYD-YPG terör örgütünün Fırat’ın doğusunda defakto yapı ilan ederek hâkimiyet kurması, bölge halkının bir bölümünün bulunduğu yerlerden göç etmesine sebebiyet vermiştir. Bu kapsamda Suriye vatandaşlarının büyük bir kısmı Türkiye’ye, bir bölümü Irak’a veya Ürdün’e göç ederken bir kısmı da Suriye içerisinde yer değiştirmek durumunda kalmıştır. 

Küresel güçlerin Suriye’deki planları ve kendilerine yönelik destekleriyle alan hâkimiyeti kazanan DEAŞ ve sonrasında PYD-YPG terör örgütleri, bölgenin nüfus olarak çoğunluğunu oluşturan Arapları göçe zorlayarak bölgenin demografik yapısını, kendi çıkarlarına uygun şekilde değiştirmeye çalışmış; akabinde de bölgede Kürt nüfusun çoğunluğu oluşturduğuna dair kapsamlı bir algı operasyonu yürütmüşlerdir. 

Söz konusu algı operasyonundan yola çıkarak Fırat’ın doğusundaki etnik ve demografik yapının kapsamlı bir şekilde incelenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Çalışmada bölgenin etnik ve demografik yapısı başta nitel ve nicel yöntem olmak üzere nüfus verileri, karşılaştırmalı yöntem ile ele alınmış ve oluşturulmaya çalışılan algı operasyonunun aksine bölgenin etnik ve demografik yapısın nasıl olduğu tarihi ve güncel verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Göçün güvenlikleştirilmesiyle ilgili gelişen araştırmalar göç çalışmalarında yeni yollar açmıştır. Özellikle, göçün bir güvenlik sorunu olarak nasıl çerçevelendiğine dikkat çekmekte ve “liberal” devletlerin “il-liberal” göç uygulamalarına karşı azar azar eleştirisine yol açmıştır. Bununla birlikte, bu çalışmalar yalnızca AB'ye odaklanmakta ve  güvenlikleştirmeyi AB ekseninde inceleyip göç rejimlerini nasıl yeniden yapılandırdığına dikkat etmektedir. Bu makalede; Stratejik jeopolitik konumu nedeniyle ve adaylık statüsü ile ilgili olarak Türkiye, AB’nin güvenlikleştirme sürecini üçüncü ülkelere nasıl genişlettiğini ve aday ülkelerin AB’nin gerekliliklerini nasıl yerine getirdiği anlaşılmaya çalışılacaktır. Türkiye'nin uluslararası bir aktör kadar bölgesel bir güç olma vizyonu göz önüne alındığında, makale çağdaş Türk göç politikaları yapımındaki ana eğilimleri, yeniden yapılanmaları, bunun Türk dış politikası ile ilişkisi ve Suriyeli göçmenlerin Türkiye ve AB tarafından güvenlikleştirilmesi hususunu ele almayı amaçlamaktadır.

Özet
Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılın sonlarından itibaren kurulmaya başlayan spor kulüpleri, 1909 yılında Cemiyetler Kanunu ile birlikte resmiyet kazandı. Daha çok gayrimüslimler tarafından kurulan kulüpler, etnik milliyetçilik ekseninde şekillendiler. Kurulan bu kulüplerden biri de Maccabi Jimnastik Cemiyeti idi. Cemiyet, Avrupa’da gelişen antisemitizm düşüncesine karşı Filistin’de ulusal bir Yahudi Devleti kurma fikrini benimseyen Siyonizm’in önemli destekçilerinden oldu. “Diaspora Yahudisi”nden hem fiziksel görünüş hem de değer yargıları bakımından farklı “yeni bir Yahudi” oluşturmayı hedefleyen Cemiyet, bu düşüncesini gerçekleştirmek için spor faaliyetlerini seçti. Milliyetçilik fikrinin gelişmesine paralel olarak ortak bir dil, tarih ve kültür oluşturmak isteyen Cemiyet, ilk faaliyetlerine İstanbul’da başladı. Kısa sürede dünyanın pek çok yerinde şubeler açan Cemiyet, Osmanlı coğrafyasındaki genişlemesine de devam etti. Bu çalışmanın amacı, ulus-kimlik oluşumunda önemli bir yere sahip olan sporun, Siyonist düşüncelerle örtüşen çizgideki faaliyetleri bağlamında kurulan Maccabi Jimnastik Cemiyetinin İstanbul’daki faaliyetleri hakkında bilgi vermektir.

Anahtar Kelimeler
Osmanlı Devleti, Siyonizm, Maccabi Jimnastik Cemiyeti, spor, milliyetçilik.

Abstract
Sports clubs, which started to be established in the Ottoman Empire since the end of the 19th century, became official in 1909 with the Association Law. The clubs, mostly founded by non-Muslims, were shaped on the axis of ethnic nationalism. One of these clubs was Maccabi Gymnastics Society. The association was a key supporter of Zionism, which adopted the idea of establishing a national Jewish state in Palestine against the idea of developing anti-Semitism in Europe. The Society, which aims to create a different and ‘new Jew’ from both the physical appearance and the value judgments of ‘the Diaspora Jew’, chose the sports activities to realize this thought. In line with the development of the idea of nationalism, the Society, which wanted to create a common language, history and culture, started its first activities in Istanbul. In a short period of time, the Association opened branches in many parts of the world and continued its expansion in the Ottoman geography. The aim of this study is to give information about the activities of Sports, which has an important place in the formation of nation-identity, in the context of the activities in line with the Zionist ideas in Istanbul.

Keywords
Ottoman Empire, Zionism, Maccabi Gymnastics Society, sport, nationalism.

ÖZET 2011 yılında başlayan Arap baharı süreci zamanla bir domino etkisi oluşturarak tüm bölgeye yayılmış ve rejimlerin değişmesi ile sonuçlanmaya başlayan bir süreç halini almıştır. Başlangıcından birkaç ay sonra Suriye'ye de sıçrayan bu sürecin Libya'yı istisna olarak tutarsak gelinen nokta itibari ile en yoğun çatışmaların yaşandığı bölge Suriye'dir. Suriye meselesi başlangıçta kısa vadede reformlar veya yönetim değişikliği yeni bir siyasal alanın oluşabileceği bir sorun gibi duruyor olsa da zamanla iç ve dış aktörlerin meseleye dahil oluşu ve iktidarın protestolara karşı tutumu ile yoğun bir çatışma alanına dönüşmüştür. Bu alan zamanla yeni aktörlerin doğmasına zemin oluşturarak çatışmanın yükselmesine ve daha geniş bir alana yayılmasına etki etmiştir. Bu da gelinen nokrada meselenin bir iç savaş halini almasına neden olmuştur. Geride kalan 3 yıllık süreçte Suriye konusu yalnız Suriye'nin değil bölgenin bir sorunu haline geldi. Demokratik söylemlerle başlayan muhalif hareketin silahlı bir oluşuma dönüşmesi, bölge politikalarında Arap Baharı süreci ile siyasal alanının daralması ile jeopolitik çıkarları açısından önemli bir duruma gelen Suriye üzerinden aktif politika üreten İran'ın dolaylı müdahil olması, Rusya'nın uluslararası kamuoyundaki baskın Suriye iktidarının yanındaki tutumu ayrıca Hizbullah ve Işid gibi uluslararası silahlı grupların da çatışma alanına müdahalesi ile iç savaşa evrilen Suriye meselesinde bugünkü gelinen noktada ana sorun bu aktörlerin davranışlarını etkileyen temel motivasyonun ne olduğudur. Bu çalışmada, bu aktörlerin siyasi, ideolojik veya mezhepsel motivasyonlarının üzerinde durup bunların çatışma alanına dahil oldukları andan itibaren sürecin nasıl bir değişime uğradığını ve oluşturdukları etkiler üzerinde duracağız. Bu bağlamda çatışmanın bölgesel boyutta aldığı hali ve aktörlerin etkilerini mukayeseli şekilde ortaya koyarak, çatışma alanın aldığı son hal ile geniş bir aktör analizi yapacağız. 2 Giriş Suriye meselesi teorik anlamda birçok farklı savaş türünü içerisinde barındırmakla beraber doğal olarak çatışma çözümü yapabilmenin de zor olduğu bir mesele olarak karşımıza çıkıyor. Öyle ki Suriye'de 2011'in başından beri yaşanan sürece iç savaş da denebilir, zamanla dış aktörlerinde içerisine eklemlendiği bir mezhepsel savaş olarak da görülebilir. Suriye meselesinde çatışma oranı sürekli bir yükseliş göstermektedir. Bu nedenle çatışma yönetimi giderek zorlaşmış ve bugün çok bilinmeyenli bir denklem olarak karşımızda durmaktadır. Uluslararası ilişkilerde Suriye meselesine kadar yaşanan çatışma alanlarına baktığımızda çoğunlukla taraflar ve niyetler belli iken burada aktör analizi ve çatışma analizi yapmak çok çetrefilli bir hal almaktadır. Bazı dönemlerde çatışma alanları ve aktörlerin izledikleri politika neticesinde etnik bir savaş dahi denebilecek anlar da yaşanmıştır. Aslında görünen Suriye meselesinin bu unsurların tekil olarak ele alınmayıp çok bilinmeyenli bir denklem gibi birçok aktörün bir araya geldiği ve belli dönemlerde yan yana siyaset güderken çok kısa zaman dilimlerinde tek başlarında yada başka gruplarla bir araya gelerek saf değiştirerek yeni çatışma alanlarının açıldığı bir mesele olarak bakmak daha doğru olacaktır. Farklı fraksiyonların ve hatta uyuşması en zor gözüken oluşumların dahi bazı dönemlerde beraber hareket ettiği bir alan Suriye. Bu nedenle de aktör analizi yapmak veyahut başka bir deyişle aktör analizinin mutlak bir doğru etrafında toplanması çokta kolay değil. Bu nedenle biz bu makalede aktörlerin tekil unsurlar olarak ele alıp çatışma alanlarındaki müdahil durumları üzerinden betimleyeme çalışacağız. Bu anlatım içerisinde grupların birbirlerine eklemlendiği ve ayrıştığı dönemleri genel problemi anlatırken bahsedeceğiz. Meselenin uluslararası boyutunda ise bugüne kadar yapılagelen tüm girişimleri detaylı bir şekilde anlatıp sorunu tarihsel boyutu ile inceleyeceğiz. Genel bir çerçeve çizecek olursak, çatışma çözümü 3 analizi üzerinden stratejik diyalog plan çerçevesinde 1 tanımlamaya ve detaylandırmaya çalışacağız meseleyi.

Bu çalışmanın amacı, Arap ayaklanmaları sürecinde Ortadoğu’da önemli bir aktör olarak öne çıkan Rusya Federasyonu’nun dış politikasına yön veren dinamikleri ortaya koymak ve bu dinamiklerin özellikle Suriye’ye yönelik Rus stratejisini ne ölçüde etkilediğini incelemektir. Bu çerçevede Rusya’nın Suriye krizine yönelik politikasını yönlendiren birbiriyle yakından ilgili üç düzeyin bulunduğunu söylemek mümkündür: küresel, bölgesel ve ulusal düzey.

Bildiğimiz üzere 1967’deki 6 gün savaşında, Mısır, Sina’yı, Suriye ise Golan tepelerini İsrail’e kaybetmişti. 1973 Arap İsrail savaşına giden süreçte ise Mısırda Enver Sedat, Suriye’de hafız Esad iktidarı başlamıştı. İşgal altındaki toprakları kurtarmak, iktidara yeni gelen başkan için de büyük önem arz ediyordu. Böylelikle hem ülkelerinin sarsan prestijini onaracaklar, hem de iç politikada kendilerini kabul ettireceklerdi.
Bu doğrultuda gerek Suriye’de, gerekse Mısırda sık sık görüşüp savaş planı üzerinde çalışıyorlardı. Ayrıca Sovyetler Birliğinden önemli ölçüde gelişmiş silahlar alınıyordu.
Özellikle Mısırlıların aldıkları hava savunma sistemleri ve AT-3 Sagger anti tank füzeleri savaşta çok büyük rol oynayacaktı...

Kanal/Sina ve Filistin/Suriye Cephesi’nde dört yıl boyunca vuku bulan çeşitli muharebeler, Birinci Dünya Harbi’nin başlangıcı, cereyanı ve sonuçlarından bugüne kadar yansıyan sorunları dahi beraberinde getirecek kadar önemli olaylara sahne olmuştur.  Bu bağlamda mezkûr cephede vuku bulan savaşlar, Birinci Dünya Harbi’nin Osmanlı Devleti açısından kaderini tayin edecek sonuçlara haiz olduğu gibi günümüz coğrafyasında ortaya çıkartılan sorunların da temelini teşkil etmiştir.
1915 yılında Osmanlı Devleti’nin çeşitli gayelerle icra etmeye karar verdiği 1. Kanal Harekâtı, tam bir planlama ile icra edilemediği için başarısız olmuştur. 1916 yılında gerçekleştirilen 2. Kanal Harekâtı’nda Katya Muharebesi’nde zafer kazanılsa dahi, Romani Muharebesi’nde alınan yenilgi ile Osmanlı birlikleri üç yıl devam edecek savunma savaşlarına hazırlanmak zorunda kalmıştır.
Cephe’nin Kanal üzerinden açılmasıyla başlayan savaşlar, 1916 yılının ikinci yarısı itibarıyla Sina bölgesi üzerinde yoğunlaşmış; 1917 yılında Filistin bölgesine, 1918 yılı son çeyreğinde ise Suriye’ye ulaşmıştır.
Osmanlı Ordusu, İngilizlerin Gazze ve çevresindeki kritik yerleri alma girişimlerini 1. ve 2. Gazze Muharebeleri’nde kazandığı büyük zaferlerle engellemiştir. Bununla birlikte büyük bir hazırlığa girişen İngilizler, Kasım 1917’de başlattığı 3. Gazze Muharebeleri olarak anılan harekâtta, Birüssebi ve Gazze ile çevresini ele geçirmiştir.
Bu süreçte Haçlı/Siyonist aklın bir ürünü olarak ilan edilen Balfour Deklarasyonu şüphesiz bu cephede yaşanan gelişmelerden ayrı düşünülemeyecek kadar arka planı olan bir gelişme idi. Bu ilanla birlikte İngiliz Ordusu’nun aynı anda Kudüs üzerine hücuma geçmesi de bir rastlantı değildi. Nitekim 9 Aralık 1917’de Kudüs’ün düşmesi, Osmanlı Devleti ve İslam Dünyası için önemli bir kayıpken Haçlı/Siyonistler için kurdukları planların gerçekleşmesi yönünde büyük bir adım olmuştur.
Osmanlı Ordusu, Kudüs’ün kaybından sonra Nablus’un güneyinde tahkimat oluşturmuş ve 1918 Eylül ayına kadar İngilizlerin gerçekleştirdiği dört önemli harekâtı başarısız kılmayı bilmiştir. Bununla birlikte Filistin/Suriye’nin geleceğini tam anlamıyla tayin edecek olan gelişme, 19-21 Eylül 1918 tarihinde vuku bulan Nablus/Meggido Harbinde olmuştur. Bu savaşta başta 8. Ordu olmak üzere 4. ve 7. Osmanlı Orduları, ağır bir yenilgi alarak geri çekilmiştir.
Neticesi çok ağır olan bu savaş sonrası Filistin’in tamamı ile bugünkü Ürdün, Lübnan toprakları ve Suriye Vilayeti Osmanlı Ordusu’nun denetiminden çıkmıştır. Osmanlı Ordusu Mondros Mütarekesinden kısa bir süre önce Halep’in güneyinde savunma tertibatı alabilmişse de, mütarekeye 4 gün kala Halep’te kaybedilmiş ve İngiliz birlikleri ancak Halep’in kuzeyinde durdurulabilmiştir.
1915-1918 yılları arasında Kanal/Sina ve Filistin/Suriye Cephesi’nde vuku bulan irili ufaklı birçok harp, sonuç itibariyle Osmanlı Devleti açısından fevkalade olumsuz sonuçlanmıştır. Bu savaşlarda birçok Anadolu evladı, binlerce kilometre uzaktaki köylerinden, şehirlerinden Filistin’e, Ürdün’e, Sina’ya gelerek vatan uğrunda savaşmış ve kahramanca çarpışarak feda-yı can eylemiştir.
Sonuç itibariyle bu kitap, Kanal/Sina ve Filistin/Suriye Cephesi’ndeki olayları ve savaşları stratejik bakış açısı ve tarihi perspektifte ortaya koyarken “Son Büyük Savunma Çanakkale’de İslam Coğrafyasından Şehitler” isimli kitabın da bir devamı niteliğinde hazırlanmıştır.
“İslam Coğrafyasından Şehitler” kitabında, o dönem Osmanlı vatanının bir parçası olup şuan sınırlarımız dışında kalan bölgelerden Çanakkale’ye gelerek şehit olan askerler konu edinilmişti. Bu kitapta ise günümüzde Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında yer alan şehirlerden bölgeye giden Türk askerlerinin, Osmanlı vatanının diğer toprakları için nasıl canlarını siper ettikleri ortaya konulmaya çalışılmış ve şehit Türk askerlerinin künyeleri tek tek hazırlanmıştır. Bu kapsamda 2018 yılı itibariyle Milli Savunma Bakanlığı Arşivi kayıtlarından tespit edilen 3.886 şehidin künye bilgilerine yer verilmiştir.

Sadece coğrafya olarak değil, siyasi olarak da genişliği olan, pek çok bilinemezlerin, karmaşık ilişkilerin, sorunların ve çatışmaların, ihanetlerin ve dostlukların, birleşme adına yapılan ayrışmaların, homojen zannedilen heterojenliğin, tam olarak kavranamadığı için bazılarınca kaynayan kazan, bazılarınca bataklık olarak tanımlanan, bazılarına göre istikrarsızlığın ve geri kalmışlığın bazılarına göre petrolün ve zenginliğin merkezi olan Orta Doğu, üzerine çok şey söylenen ama çok az bilinen bir coğrafyadır. İnsanlık tarihi burada başlayıp burada devam etmiştir. Tarihsel olaylara yön veren gelişmeler burada yaşanmış, geleneksel ve modern imparatorluklar için üzerinde mücadele edilmeye değer bulunmuş, her şeye rağmen vaz geçilememiştir. Böylesine tarihsel, kültürel ve toplumsal birikimi zengin ve böylesine ekonomik, stratejik ve siyasal açıdan önemli bir bölge hakkın-da söz söylemek kolay gibi gözükse de üzerine yazı yazmak gerçekten oldukça zor. Aslında zor olduğu detaylara inildikçe anlaşılıyor.

11 Eylül 2001’den itibaren ABD’nin küresel ve bölgesel politikasında meydana gelen farklılaşmalar ve buna bağlı olarak önce Afganistan’ın, arkasından Irak’ın işgali ile 2011’de başlayan Arap Baharı adı verilen süreçle beraber bölgesel ve küresel politikada meydana gelen yeni tehdit unsurları ve istikrarsızlaştırıcı faktörler, ayrıca ABD ve bölge ülkelerinin tutarsız ve etkisiz politikaları, çalışmanın hazırlanmasında belirleyici motivasyon unsurları olmuştur. Maalesef Soğuk Savaş sonrası Orta Doğu ve küresel politikada yaşanan hızlı değişim, uluslararası ilişkiler ve dünya politikasını çok daha karmaşık hale getirmiştir. Çalışma okuyucuya geçmişi ve günümüzü anlamak ve geleceği yorumlamak
konusunda derinlik kazandırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada Orta Doğu’nun gerçeği ve Amerikan dış politikasının temel parametreleri ortaya konmuştur. Bu bağlamda özellikle Irak işgali, İran’a yönelik Amerikan politikasında değişim ve süreklilik, İran’ın nükleer programı ve Batıyla ilişkileri, bölgeye yönelik politikaları, Obama ve Trump’ın İran politikaları ve olası gelişmeler tartışılmıştır.

ÖZ

Memlük dönemi hem sanatsal hem de tarihsel zengin bir dönemdi.
Bunun nedeni, Memlüklerin yaklaşık iki buçuk yüzyıl bir süre boyunca
Mısır ve suriyenin (dünya ticaretinin temeli ve doğu ticaretinin batı
yolunda ana geçişi) kontrolü altına almasıdır.
Bağdat’ta Abbasi halifeliğinin yıkılmasından sonra, Memlükler onu
tekrar Kahire'de canlandırdı.
Memlükler, Yakın Doğu’daki Müslümanları tehdit eden tehlikelere savaş
ettiler ve İki Kutsal Camiyi korudular.
Memlük dönemi Mısır ve suriyedeki birçok sanatın altın çağı gibi
,Çünkü bu dönem, Memlük sultanlarının yaşadığı refah, para ve servet
yaşamla ünlüdür ve Antikalar sahibi olma arzular.
Bu, sanatçıyı antikaların özen ve dekorasyonunu abarttı çünkü onlardan
bir takdir edeceklerinden emindi.1
Memlük sanatçısının çiniler üretimi sadece İran'dan bir fikrin taklidi
değildi , Ama yeni fikirlerin, unsurların ve sanatsal formlarının
yenilenmesi ve yeniliğidir, zamanlarında ortaya çıktı.
çağın ruhuna uygun form ve unsurlarla yeni ve yenilenmiş, eklenen ve
üretilen her şeyi doğrultusunda üretmek için çalıştılar.
Anahtar kelimeler: Memlük, Sanat, Mısır, Süriye, Çini.
Abstract

The Mamluk period was rich both artistic and historical.
The reason for this is that the Mamelukes took control of Egypt and Syria
(the basis of world trade and the main crossing of eastern trade on the
western road) for about two and a half centuries.
After the collapse of the Abbasid caliphate in Baghdad, the Mamelukes
revived them in Cairo.
The Mamelukes fought the dangers that threatened Muslims in the Near
East and guarded the Two Holy Mosques.
The Mamluk period is like the golden age of many art in Egypt and Syria,
because this period is famous for the prosperity, money and wealth
experienced by the Mamluk sultans and desires to have antiques.
This exaggerated the care and decoration of the antiques because they
was sure they would appreciate them.
The Mamluk artist's production of tiles was not only an imitation of an
Iranian idea, but the renewal and innovation of new ideas, elements and
artistic forms.
They tried to produce everything in line with the new and renewed, added
and produced forms and elements in accordance with the spirit of the era.
Key words: Mamluk, Art, Egypt, Syrian, Tile.

Bugün sınırlarımız içinde yer alan Hatay’ın konumuna haritada bir bakın. Ve biraz doğuya, çok değil 100 kilometre kadar doğuya, gittiğinizde Halep’i göreceksiniz. Aynı hatta doğuya doğru birkaç yüz kilometre daha ilerleyin, Musul’a rastlayacaksınız. Bugün Hatay ne kadar Türk ise, Mondros öncesi Halep ve Musul da o kadar Türk’tü. Hem nüfus olarak hem de tarihsel ve yönetsel olarak... Suriye meselesine bakarken bu hattı unutmamak ve yaklaşık 100 yıl önce bu hattın kuzeyinin %75-80 Türk olduğunu bilmek gerekiyor. “Ne işimiz var Suriye’de?” sorusunun gerçek yanıtı burada yatmaktadır.

Günümüzde ulusal sınırları aşan Suriyeli sığınmacı göçü, II. Dünya Savaşı sonrası uluslararası ölçekte karşılaşılan en büyük insani krizdir. 2011 yılından bu yana Suriye'de yaşanan çatışmalar, ülke nüfusunun neredeyse yarısını zorla yerinden ederek, bölge ve AB ülkelerini hedefleyen göç hareketini tetiklemektedir. Bu göç hareketinin neden olduğu sorunları anlayabilmek ve bu sorunlara çözüm üretebilmek için, öncelikle söz konusu hareketin öz-nesi olan sığınmacıların hukuki statüleri ve mevcut durumdaki haklarının anlaşılması gerekmektedir. Bu amaçla yapılan çalışma, AB ve Türkiye'deki göç hukukunun gelişim süreçleri, modern göç hukuku yaklaşımları ve Suriyeli sığınmacılar özelinde izlenen politikaları açıklamaya çalışmakta ve karşılaştırmalı bir değerlendirme sunmaktadır.

Ortadoğu tarihi insanoğlunun tarihi olmuş ve ilk uygarlıklar bu bölgede ortaya çıkmıştır. Ortadoğu kelimesi yerel bir adlandırma olmamış, İngiliz çıkar alanlarını belirlemek üzere 20.yüzyılın başında kullanılmaya başlanmıştır. İlk uygarlıklar bir ucu Verimli Hilal olarak adlandırılan Suriye Çölü’nden Fırat nehrine, diğer ucu doğu Akdeniz’den Nil’in suladığı vadiye kadar uzanan, yarım ay şeklindeki bölgede ortaya çıkmıştır. Verimli Hilal’in batısını ise Suriye oluşturmaktadır.1 Lübnan, İsrail, Suriye ve Ürdün’ün batısını içine alan bölgeye daha sonra Levant adı verilmiştir. Toprağının verimliliği ve yağışlarının bolluğu ile bu toprakların sunduğu imkânlara sahip olmak isteyen farklı yerlerden halklar bölgeyi ele geçirmeye çalışmışlardır. Çalışmada Dicle ve Fırat’ın sularıyla bereketli topraklara sahip Suriye’nin siyasi tarihi analiz edilecektir.