Αναγνωστική ανασκόπηση 2024

 

Κάντε κλικ εδώ.

Ο ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ (ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ «ΓΕΙΑ ΣΟΥ, ΑΣΗΜΑΚΗ»)

 Κωστή Παπαγιώργη, Γειά σου, Ασημάκη, εκδόσεις Καστανιώτη, β’ έκδοση, Αθήνα 1994, ISBN: 960-03-1128-5.

Στον Ηλία Παπαγιαννόπουλο

Στο δοκίμιο του με τίτλο Γειά σου, Ασημάκη (εκδόσεις Καστανιώτη, β’ έκδοση, Αθήνα 1994) ο Κ. Παπαγιώργης ουσιαστικά γράφει έναν εκτεταμμένο επικήδειο για τον Χ. Βακαλόπουλο, στο γνωστό του ύφος, χωρίς φιοριτούρες ή άστοχες λεκτικές υπερβολές. Η ανάγνωση του Βακαλόπουλου από τον Παπαγιώργη γίνεται αρχικά μέσω της βιωματικής οδού: η απώλεια είναι σύστοιχη με μια οιονεί αποθέωση («ο δικός μας νεκρός […] μεταμορφώνεται σε άφαντο θεό», ό.π., σελ. 23). Ακολουθεί η γνωριμία τους στα στέκια της Καλλιδρομίου και η σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Βακαλόπουλου. Το γεγονός ότι ο Βακαλόπουλος ήταν μοναχοπαίδι εξηγεί ίσως, εν μέρει, τον υφέρποντα ναρκισισμό και τον εστετισμό του: «Σαν ευπαθές θαύμα, ο μονογενής υιός βάζει χρόνια μέσα σε ένα εγωκεντρικό σύμπαν που κλώθει με τα γονικά χέρια όλα τα κεντρομόλα αισθήματα» (ό.π., σελ. 65). Εξηγεί προσέτι, κατά τον Παπαγιώργη, την ολοφάνερη κατάφαση του Βακαλόπουλου σε έναν sui generis παροντισμό: «…οι μονογενείς έχουν μεγάλη αδυναμία στο παρόν» (ό.π., σελ. 66).

Αναφερόμενος στα πρώτα, επιτυχημένα ομολογουμένως, βήματα του Βακαλόπουλου στο δημόσιο χώρο ο Παπαγιώργης θα σχολιάσει αποφθεγματικά: «Πάντως, αφού ό,τι σωστό κάνουμε στην ζωή μας είναι μια σειρά από λάθη, ο Βακαλόπουλος βρισκόταν στα πρόθυρα του “σωστού” δρόμου» (ό.π., σελ. 83-84). Μέχρι να φτάσει η «αποφασιστική στιγμή» της ανακάλυψης της αρρώστιας του, ο Βακαλόπουλος βιώνει την αυταπάτη της αέναης αχρονίας: «Το άχρονο γεύεται την αυταπάτη του όχι γιατί όντως στερείται ή αποτάσσει τον χρόνο, αλλά επειδή ακριβώς ταυτίζεται με τον εαυτό του» (ό.π., σελ. 107). Αυτό, κατά την ανάγνωση του Παπαγιώργη, οφείλεται στην εξής διαπίστωση: «Ό,τι διαρκεί πολύ είναι σαν να μην παρέρχεται» (ό.π., σελ. 108-109). Από την άλλη πλευρά, η ενδιάθετη ειρωνία του Βακαλόπουλου δεν είναι άμυνα αλλά επίκτητη κατάφαση στην υποκειμενικότητα: «Ό,τι στον αδύναμο γίνεται μνησικακία και αδιέξοδη εμπάθεια, στον αγχίνοα παίρνει τη μορφή αποφασιστικής αποθάρρυνσης. Με αυτόν τον τρόπο, παρότι ο είρωνας αφήνει την εντύπωση ότι μετέχει σε έναν πόλεμο, στην πραγματικότητα καθορίζει έμμεσα την υποκειμενικότητα του» (ό.π., σελ. 112). Ωστόσο, κατά τον Παπαγιώργη, παρά το γεγονός ότι είναι σχεδόν άδηλο τι είναι ο άλλος, ο Βακαλόπουλος είχε ως κύριο γνώρισμα «μια τεταμένη προσήνεια, που είχε σταθερή ανάγκη να συνέρχεται από τους περίπλοκους συνδυασμούς μιας άτονα αποθαρυμμένης οίησης» (ό.π., σελ. 127).

Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου του Παπαγιώργη είναι αφιερωμένο στη Γραμμή του Ορίζοντος. Μόλις που χρειάζεται να αναφέρουμε ότι ο Παπαγιώργης θεωρεί αυτό το βιβλίο ως την κορωνίδα του όλου έργου του Βακαλόπουλου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο λόγος αυτής της οιονεί απόφανσης: «Η Γραμμή του ορίζοντος ήρθε έτσι, σαν ξαφνική φώτιση, με την κατάπληξη που νιώθουμε όταν, απογοητευμένοι από την ειλικρίνεια πού πάντα ξεγελάει, βρίσκουμε παρηγοριά στο ψέμα – που ενίοτε αυτοχλευάζεται, λέγοντας την αλήθεια» (ό.π., σελ. 138). Με δεδομένο ότι «δεν μπορούμε να ζήσουμε τη στιγμή, αλλά μόνο τη διάρκεια» (ό.π., σελ. 144), ο Παπαγιώργης εξηγεί τον ιδιότυπο παροντισμό στο ύφος του Βακαλόπουλου, όπου ο ιστορικός οιονεί ενεστώτας γίνεται προοδευτικά αόριστος (αυτόθι). Κατά τον Παπαγιώργη, στη Γραμμή του Ορίζοντος «αλλάζει η στάση του Βακαλόπουλου απέναντι στον παρελθόντα χρόνο» (ό.π., σελ. 145), εξ ου και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για το έργο αυτό.

Πολύ μπροστά από την εποχή του ο Παπαγιώργης, είχε σχεδόν προφητεύσει αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας: κάποιοι εμπαθείς, ιδεοληπτικοί ή κοντόφθαλμοι, που δεν έχουν διαβάσει ούτε μια σελίδα από τον Βακαλόπουλο, με ευκολία, που εγγίζει τα όρια της αφέλειας, τον χαρακτηρίζουν “νεο-ορθόδοξο”! Τους πρόλαβε φυσικά ο Παπαγιώργης: «Κάποτε, που τον είπα “νεο-ορθόδοξο” για να τον πειράξω, η αντίδραση του ήταν πολύ καθαρή: “Απ’ όλα αυτά μου αρέσει η άσκηση, εκεί νομίζω ότι υπάρχει κάτι που με αφορά…”» (ό.π., σελ. 150). Για να καταλήξει ο Παπαγιώργης: «Η ορθοδοξία του, αν υπήρχε, ήταν εκτίμηση ανθρώπινων μεγεθών, όχι αποφασισμένη πίστη» (ό.π., σελ. 151). Κοντολογίς, με τα λόγια του Παπαγιώργη: «(…) το αληθινό είναι πάντα σαν ψεύτικο» (ό.π., σελ.51).

Ηράκλειο Κρήτης, 10 Οκτωβρίου 2024

Γ. Μ. Βαρδαβάς

https://vardavas.wordpress.com/2024/10/11/vakalop-papag/

Ανθολόγιον 324: Κωστής Παπαγιώργης

(...) Τα ποιήματα είναι σαν τον χορό - κάνουν ορατό το αόρατο και αόρατο το ορατό. (...)

Κωστής Παπαγιώργης, Τα βιβλία των άλλων - 1: Έλληνες συγγραφείς, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2020, σελ. 351.

Τι θα πει «ακυρωτική κουλτούρα»;

 Του Δημήτρη Αγγελή 

φωτό: Απείρανθος Νάξου / Γ.Μ.Β. (2024)

[Δημοσιεύθηκε στα "Νέα" (21/8/2024) με τον τίτλο: Να αγκαλιάσουμε τις ευαισθησίες των μειονοτήτων]

Η πρόσφατη δημόσια αντιπαράθεση για τη λογοτεχνική αξία του Μ. Καραγάτση εντάσσεται περισσότερο σε μια συζήτηση επαναξιολόγησης του παρελθόντος ή αναδιάταξης του Κανόνα παρά στο πνεύμα της ακυρωτικής κουλτούρας (cancel culture) ή κουλτούρας καταλογισμού που εκδηλώνεται με βιαιότητα στις ΗΠΑ – χωρίς ευτυχώς να έχει φτάσει ακόμα εδώ. Το να γκρεμίζεις ανδριάντες δουλεμπόρων ή βασανιστών είναι λογικό, αφού κακώς είχαν αξιωθεί τέτοιας τιμής, το να αποκεφαλίζεις όμως αγάλματα του Χριστόφορου Κολόμβου, όπως συνέβη επανειλημμένα μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, συνιστά βίαιη χειρουργική επέμβαση στην ιστορία σου.

Για να το πούμε διαφορετικά: οι ιδέες λ.χ. περί φυσικής ανισότητας των ανθρώπων διατρέχουν ολόκληρη τη δυτική παράδοση: στην αρχαία Αθήνα ελάχιστοι άνθρωποι είχαν δικαιώματα (ελεύθεροι άνδρες μόνο, Αθηναίοι πολίτες), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να κατεδαφίσουμε τον Παρθενώνα και να διαγράψουμε τους τραγικούς συγγραφείς. Ο Τζον Λοκ θεωρούσε ότι Ινδιάνοι και Αφρικανοί δεν είχαν δικαίωμα στην ιδιοκτησία, ο Καντ παρουσίαζε τους Αφρικανούς ως προορισμένους για τη δουλεία, ενώ ο Βολταίρος πίστευε ότι οι Εβραίοι ήταν κατάλοιπα μιας προαδαμιαίας φυλής. Ποιος αμφισβητεί όμως τη συμβολή του Διαφωτισμού στη θεμελίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

Όσο κι αν την ωραιοποιούμε ως κριτικό εργαλείο των μειονοτήτων (Λορ Μιρά), η πολιτικά μεροληπτική επανανάγνωση της ιστορίας δεν προκύπτει τυχαία. Προϋποθέτει:

α. το τέλος της αυθεντίας. Τίποτα από το παρελθόν δεν περιβάλλεται από ιδιαίτερο κύρος – το αντίθετο: αυθεντία και αδιαφιλονίκητη αντικειμενικότητα έχει μόνο ο σημερινός ορίζοντας νοήματος, το αξιακό αντιφατικό «εμείς», όπως σαρκώνεται ιστορικά στις μέρες μας. Θεωρούμε, δηλαδή, ότι το παρελθόν είναι ένας σιωπηλός κόσμος που στερείται λόγου, αν δεν του τον δώσουμε εμείς.

β. προφανώς, το τέλος κάθε παλαιάς αυθεντίας εδράζεται πάνω στην απίσχναση των ανθρωπιστικών σπουδών και ειδικά στην ελλειμματική αίσθηση της ιστορίας. Η εκ των υστέρων νοηματοδότησή της πάνω στην προκρούστεια κλίνη της σημερινής αξιακής ατζέντας και η ερμηνεία παρελθοντικών γεγονότων σαν να πρόκειται για αποπλαισιωμένες μυθιστορηματικές μυθοπλασίες αγνοεί ότι οι παλαιότερες ηθικές παραδόσεις παραμένουν ριζικά «ασύμμετρες» και «μη μεταφράσιμες» για τη δική μας αντίληψη. Έχει δίκιο ο Πιερ Ροζανβαλόν που παρατηρεί ότι συνιστά αφέλεια και μεταφυσική απλούστευση η αναγωγή των πάντων στα ανθρώπινα δικαιώματα – αυτό δηλαδή που κάνει η κουλτούρα ακύρωσης.

γ. Απέναντι στα ταυτοτικά διακυβεύματα που κυριαρχούν στη δημόσια μεταηθική συζήτηση, επικαλούμαστε συχνά ανίσχυρα κριτήρια, εννοιακά σπαράγματα του παρελθόντος που αποτελούν αποπλαισιωμένα θραύσματα παλαιότερων θεολογικών και τελεολογικών σχημάτων (Άλασντερ Μακιντάιρ). Είναι φυσικό λοιπόν να διαμορφώνονται έτσι περίκλειστες, στρατοπεδικού χαρακτήρα κοινότητες, που επαναπαύονται στην αυτοδικαιωτική ρητορική τους και δεν συνδιαλέγονται μεταξύ τους.

Κάθε επαναστατικό κίνημα, όπως η κουλτούρα ακύρωσης, κρύβει έναν ιακωβινικό ουτοπισμό, δεν διστάζει να λειτουργήσει «τρομοκρατικά» επικαλούμενο την ανθρώπινη πρόοδο. Οι κοινωνίες λειτουργούν με αντιπαραθέσεις, οι οποίες όμως θα πρέπει να καταλήγουν σε συναινέσεις. Οφείλουμε να αγκαλιάσουμε τις ευαισθησίες των μειονοτήτων, με σεβασμό όμως στις επιτεύξεις του παρελθόντος που μας διαμόρφωσαν.

https://www.tanea.gr/print/2024/08/21/opinions/na-agkaliasoume-tis-eyaisthisies-lfton-meionotiton/

ZUR ZEIT

Δημοσιεύθηκε στο KAPUT, τεύχος 17 / ΚΛΙΜΑ- 08.2024 (επιμέλεια: Θάνος Σταθόπουλος)

φωτογραφία: Γ.Μ.Β. , 2022

Zur Zeit

Γ. Μ. Βαρδαβάς

I

Αδήριτη ανάγκη η αλήθεια, χαλκευμένο νόμισμα με δυο όψεις. Είναι βεβαίως γνωστό τοις πάσι πως άλλο η αλήθεια και άλλο η πραγματικότητα. Με φοβίζει zur Zeit ο εφιάλτης ενός διαρκώς επαναλαμβανόμενου παροντισμού. Στα δύσκολα ενθυμούμαι τη φράση του αγίου Σιλουανού: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Το εσχατολογικό στοιχείο, σε όλες του τις εκφάνσεις, δεν είναι tremendum αλλά fascinosum.

ΙΙ

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής έχουν μετατρέψει τον δογματισμό σε διδακτισμό.Τα ετερόκλητα ιδεολογήματα έχουν απολυτοποιηθεί με όρους απόφανσης σε απόλυτο κανόνα. Ο δημόσιος λόγος έχει σε μεγάλο βαθμό εργαλειοποιηθεί. Όποιος διαφωνεί, παραμένει απελπιστικά μόνος ή, για να θυμηθώ τα λόγια ενός καλού φίλου, «τον κυνηγά η ερημιά».

ΙΙΙ

Έλξη-άπωση: αντισφαίριση υπαρξιακή.

ΙV

Η διψυχία είναι η αυτοπροστασία της υποκρισίας.

V

Λήξη συναγερμού: perpetuum mobile δεν είναι μόνον οι ζοφερές στιγμές της ζωής μας αλλά και οι ακαταγώνιστες.

VI

Θέλω διακαώς να γράψω, όμως το έλλειμμα ταλάντου είναι ανεπίσχετο. Συμβιβάζομαι λοιπόν με το ακατάσχετο της στιγμής.

VII

Μέσω της θεολογίας ψηλάφισα τον αποφατισμό, την ανθρωπολογία, τον πολιτισμό της ενσάρκωσης και την εσχατολογία. Σε αυτά τα ζητήματα επανέρχομαι δια βίου.

VIII

Μια σκέψη κοινότοπη: η ενσωμάτωση μιας απαίτησης δύναται να σηματοδοτεί υπό προϋποθέσεις μια τάση αντίρροπου πατερναλισμού.

IX

Με τον τρόπο του Ανδρέα Εμπειρίκου: Κορέννυμι στο ανάγλυφο των προσχημάτων [1].

Χ

Από την πείρα της ζωής έμαθα πως δεν εγκαταλείπουμε ποτέ ό,τι φαινομενικά πνέει τα λοίσθια.

ΧΙ

Αναφής υφίσταται η εμμονή της απόλαυσης. Ελκυστής της μόνιμος η αναγκαιότητα, που πόρρω απέχει από την εμμένεια.

ΧΙΙ

«Μπορείς μια χαρά να ονειρεύεσαι χωρίς να κοιμάσαι όπως και να κοιμάσαι χωρίς να ονειρεύεσαι» [2], έγραψε ο Λίχτενμπεργκ κι είχε απόλυτο δίκιο.

XIII

Για κάποιους συγγραφείς το γράψιμο και η αμπολή mutatis mutandis μπορεί να έχουν κάποια αναλογία. (Μπορεί βεβαίως και όχι … )

XIV

Ακόμα και η απόγνωση χρειάζεται επίγνωση. Ο Μπένγιαμιν ορθώς γράφει: «Ευτυχία είναι το να μπορείς να έχεις επίγνωση του εαυτού σου δίχως τρόμο». [3]

XV

Φιλοπαίγμον έρμα

«Το βλέμμα είναι το γέρμα του ανθρώπου», αναφέρει ο Μπένγιαμιν στο Μονόδρομο. [4] Προσωπικά, μολονότι συμφωνώ, τείνω να αυθαιρετήσω: αφαιρώ λοιπόν το πρώτο γράμμα από το «γέρμα». Φιλοπαίγμον έρμα!

Ηράκλειο Κρήτης, 9–14 Απριλίου 2024

_____________________________________

[1] Βλ. το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου, Πουλιά του Αμαζονίου στο: Αι γενεαί πάσαι ή η σήμερον ως αύριον και ως χθές, εκδόσεις Άγρα, δ' ανατύπωση, Αθήνα 2013, σελ. 42: «Στάζουν τὰ ἔλατα / Κορέννυμι στὸ ἀνάβρυσμα τῶν ποιημάτων / Δροσιὰ τοῦ νάματος καὶ τῶν θαυμάτων / Πηγὲς καὶ πράξεις ὑακίνθων».

[2] Βλ. Λίχτενμπεργκ, Πιπέρι και σπασμένες γραμμές, παρουσίαση-μετάφραση-σχόλια: Ε. Χ. Γονατάς, εκδόσεις στιγμή, Αθήνα 2005, σ. 43.

[3] Βλ. Walter Benjamin, Μονόδρομος, εισαγωγή-μετάφραση: Νέλλη Ανδρικοπούλου, εκδόσεις Άγρα, α' ανατύπωση, Αθήνα 2006, σ. 80.

[4] Βλ. Walter Benjamin, Μονόδρομος, εισαγωγή-μετάφραση: Νέλλη Ανδρικοπούλου, εκδόσεις Άγρα, α' ανατύπωση, Αθήνα 2006, σ. 101.

https://kaputarchive.online/01704

Πλατεία Αμερικής

 

Συγκλονιστική η ερμηνεία του Βασίλη Κουκαλάνι στην ταινία "Πλατεία Αμερικής" (2016) του Γιάννη Σακαρίδη. Η κριτική αντιμετώπισε την ταινία πολύ αυστηρά κατά τη γνώμη μου. Έχουμε δει κριτικούς να πλέκουν κατά καιρούς διθυράμβους για μετριότατες ταινίες και να βαθμολογούν πολύ χαμηλά αξιόλογες ταινίες. Ας είναι. Ένας λόγος που δεν διαβάζω πλέον κριτικές για το σινεμά είναι κι αυτός. Προσωπικά θεωρώ ότι η "Πλατεία Αμερικής" είναι μια πολύ καλή στιγμή του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου.

Απείρανθος, 18 Αυγούστου 2024

Γ.Μ.Βαρδαβάς 

διαΚρητικά 65: Θανάσης Σκορδαλός

Θανάσης Σκορδαλός, Σπηλιανός Συρτός (1946)

πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=eYeK520QF5g

 

Απεβίωσε ο Κύπριος σκηνοθέτης και συγγραφέας Άντης Ροδίτης

πηγή: Φιλελεύθερος

Έφυγε από τη ζωή την Κυριακή 21 Ιουλίου 2024 σε ηλικία 78 ετών ο βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας Άντης Ροδίτης.

Το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Η κηδεία του Άντη Ροδίτη θα τελεστεί την Τρίτη 23 Ιουλίου και ώρα 10π.μ. στον Ναό Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί. Η οικογένεια θα δεχτεί συλλυπητηρια από τις 9π.μ.

Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ. 

https://www.philenews.com/politismos/kipros-politismos/article/1492526/apeviose-o-kiprios-skinothetis-ke-singrafeas-antis-roditis/

Χίλια μπράβο στη Δέσποινα Βανδή! "Για μένα ο Κεμάλ είναι σφαγέας των Ελλήνων"!

 

Βανδή σε Τούρκους διοργανωτές συναυλίας: Για μένα ο Κεμάλ είναι σφαγέας των Ελλήνων!

Λεπτομέρειες εδώ: https://www.iefimerida.gr/zoi/bandi-apantisi-kemal-sfageas-ellinon

Μουσικόραμα 95: Simple Minds

Simple Minds - 7 Deadly Sins

https://www.youtube.com/watch?v=wI35-2OCnsQ

Του Θανάση Κ. 

Χρυσόστομος Α. Σταμούλης, «Αρλεκίνοι της ζωής π’ ασωτεύετε κάθε αξία, μην ειρωνεύεστε ό,τι δεν γινήκατ’ ακόμα» - Μνήμη Ν.Γ.Πεντζίκη (1908-1993)

 πηγή: ΑΝΤΙΔΟΣΙΣ

[Χαιρετισμός του Χρ. Α. Σταμούλη στην εκδήλωση "Υπάρχω εις ό,τι με περιέχει - Μνήμη Ν. Γ. Πεντζίκη", Θεσσαλονίκη, 14 Μαΐου 2024]

Παναγιώτατε,

Σεβαστοί πατέρες,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Φίλε Γαβριήλ,

Αγαπητές φοιτήτριες και αγαπητοί φοιτητές,

Φίλες και φίλοι.

Χριστός Ανέστη!

Στις 13 Ιανουαρίου του 2023 συμπληρώθηκαν τριάντα χρόνια από την κοίμηση του κυρ Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη. Τριγυρνούσε πάντα στο μυαλό μου η σκέψη να οργανώσουμε μια εκδήλωση στη μνήμη του. Την «ερώσα μνήμη», όπως λέγει ο ίδιος. Τη μνήμη που ποιεί το μαζί επί το αυτό εν αμερίστω καρδία και για την οποία ο μακαριστός π. Αλέξανδρος Σμέμαν, γράφει: «Κατά τη διάρκεια των Eιρηνικών, σήμερα, θυμήθηκα έντονα –και κατά κάποιο τρόπο όλους ταυτόχρονα– τους τόσους ανθρώπους πού μ’ έχουν “συνοδέψει” στη ζωή μου: τον πατέρα Kυπριανό, φίλο και εξομολόγο (κάτω από μια ελαφρά Παρισινή ψιχάλα, καθ’ οδόν προς το μετρό)· τον B.A., νεωκόρο στον καθεδρικό ναό της οδού Nταρού, κι άλλους. Και τούς θυμήθηκα όχι αφηρημένα, αλλά τον καθένα από αυτούς στο πλαίσιο μιας πραγματικής στιγμής, μιας πραγματικής μέρας. H ανάμνηση αυτών των περιστάσεων, η επανενσάρκωσή τους, η επαναβίωσή τους μπορεί να γίνει επειδή είναι πραγματικές, επειδή υπάρχουν, κι όλες αυτές οι περιπτώσεις μαζί, αν όντως τίς θυμάμαι και τις ξαναζώ, συνθέτουν το “αναστημένο σώμα” μου. H Εκκλησία είναι η μνήμη και η ανάμνηση, αλλά στο φως της Ανάστασης».

Την Κυριακή 26 Νοεμβρίου του 2023, έβγαινα από την Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, του και πολιούχου της πόλης μας, μετά το τέλος της πρώτης Θείας Λειτουργίας του νέου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλοθέου. Στην πόρτα συνάντησα τον καλό φίλο Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκη. Χαιρετηθήκαμε με χαρά. Γαβριήλ, του λέω, κοίτα που φτάσαμε. Ένας Μητροπολίτης στον ενθρονιστήριο λόγο του να κάνει αναφορά στον Ν. Γ. Πεντζίκη. Με κοίταξε, χαμογέλασε και είπε, αφού το κάνουν πανεπιστημιακοί καθηγητές θεολογίας, γιατί να μην το κάνει και ο δεσπότης. Ξέρεις, συνέχισα, γυρνάει στο μυαλό μου η ιδέα να κάνουμε κάτι για τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από την κοίμησή του πατέρα σου, πως θα το έβλεπες-είχε προηγηθεί η «Σύναξη Μνήμης του Ν.Γ. Πεντζίκη», στο Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη 18 Μαΐου του 2018, όπου ο Γαβριήλ με τίμησε με τιμή μεγάλη· με είχε καλέσει να μιλήσω για τον πατέρα και το έργο του. Να το δούμε μου είπε και μείναμε εκεί. Το είπα στον Δεσπότη, το συζήτησα και με τους ανθρώπους του Ιδρύματος της Ορμύλιας και τον γέροντα Ελισαίο. Άρεσε σε όλους η ιδέα και έτσι ξεκινήσαμε τη διοργάνωση με ευθύνη και προσοχή πολλή, αφού πρώτα η κοσμητεία της Σχολής μας, οι εκλεκτοί πρόεδροι και οι διευθυντές των Τομέων των δύο Τμημάτων, έδωσαν με μεγάλη χαρά την έγκρισή τους. Και ιδού, στεκόμαστε απόψε ενώπιόν σας. Μουσικοί σπουδαίοι -οικουμενικοί, ποιητές ήθους -ηθοποιοί, τραγουδιστής παρακαταθήκη των μεγάλων Μάνου Χατζιδάκι και Απόστολου Καλδάρα, Χορωδίες που τραγούδησαν τον Ν.Γ. Πεντζίκη μόλις από το 1998 και τόσοι άλλοι, για να κλίνουμε γόνυ αγάπης και μανικού έρωτος στον τρελό της ευθύνης, στον κυρ Νίκο της Μητέρας Θεσσαλονίκης. Στον άνθρωπο που αγαπήθηκε πολύ, αλλά και λοιδορήθηκε από αμαθείς και πονηρούς, υποκριτές και επαρκείς. Και προς τους οποίους, τους δεύτερους εννοώ, ο ίδιος, με ένταση φώναξε στο ποίημά του, Πάνω στα βάσανα που επιβάλλει ο άνθρωπος στον άνθρωπο:

«Αρλεκίνοι της ζωής π’ ασωτεύετε κάθε αξία,

μην ειρωνεύεστε ό,τι δεν γενήκατ’ ακόμα».

Φίλες και φίλοι,

«Υπάρχουμε εις ό,τι μας περιέχει».

Σας ευχαριστούμε από καρδιάς όλους για την αποψινή παράδεισο. Τη γιορτή.

Σινεμά αξιώσεων

Για την ταινία του Βίκτορ Ερίθε "Κλείσε το μάτια σου" (2023)

Μεγάλη αλήθεια: Υπάρχει ακόμα το σινεμά των μεγάλων δημιουργών!

Παρά τις αντιξοότητες των καιρών και κόντρα στις σπιθαμιαίες μετριότητες που κατά κόρον επιβάλλονται κανονιστικά ο Ερίθε προκαλεί τη μέγιστη συγκίνηση στο θεατή. Συγκίνηση όχι μόνο αισθητική αλλά και ουσιαστική, ανθρώπινη. Ανέκαθεν έτρεφα ιδιαίτερη εκτίμηση στους ολιγογράφους (συγγραφείς, ποιητές, πεζογράφους). Ο Ερίθε στην 4η (!) μόλις ταινία του δίνει στο θεατή να καταλάβει τι σημαίνει σινεμά αξιώσεων, τι σημαίνει σινεμά των μέγιστων δημιουργών. Είχε πάνω από 30 χρόνια να γυρίσει ταινία! Κι έρχεται με το "Κλείσε τα μάτια σου" να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά των σινεφίλ! Η ταινία έχει εξαιρετική φωτογραφία, πολύ καλές ερμηνείες και ένα συγκλονιστικό φινάλε. Στις εκπλήξεις της ταινίας η συμμετοχή της Άνα Τόρεντ, 50 χρόνια μετά το "Πνεύμα του μελισσιού". Δεν θα προβώ σε spoiler, που λένε οι νεώτεροι. Θα πω μόνο ότι δεν κατάλαβα πώς πέρασαν πάνω από 2,5 ώρες και πώς η συγκίνηση μου έφτασε στο ζενίθ. Τέτοια κινηματογραφική εμπειρία είχα να βιώσω από την εποχή που είδα "Το πνεύμα του μελισσιού" (1973) του ιδίου στη θερινή "Ριβιέρα" των Εξαρχείων και τη "Νοσταλγία" του Ταρκόφσκι στο "Ζέφυρο".

Η ταινία έχει ένα εκπληκτικό σχήμα κύκλου και μιλάει για τη μνήμη, την ταυτότητα, τη σημασία των αναμνήσεων, τη ζωή και το θάνατο, το μεταμορφωτικό χαρακτήρα της τέχνης και ιδιαίτερα του σινεμά, που όπως κι ένα καλό βιβλίο, μπορεί να αλλάξει τη ζωή του ανθρώπου. Δεν είναι κοινοτοπία αυτό αλλά πραγματικότητα. Πλήθος τα αυτοαναφορικά στοιχεία αλλά "κεκρυμμένα από καταβολής". Ο Ερίθε φαίνεται να κάνει μια αναδρομή. Σα να μας λέει: " πάει το σινεμά, όπως το ξέρατε! Ξεχάστε το!". Εντούτοις η τελευταία σκηνή είναι λυτρωτική εκ πάσης επόψεως!

Το να συστήσει κανείς αυτή την ταινία όχι μόνο στους σινεφίλ αλλά σε όλους τους θεατές είναι κάτι παραπάνω από αυτονόητο: είναι απαραίτητο!

Μην την χάσετε!

14/6/2024

Γ.Μ.Β.

Τι σκέφτεστε;

Σκέφτομαι ότι κάποτε, πιτσιρικάδες, ακούγαμε Stereo Nova, Ξύλινα Σπαθιά, Διάφανα Κρίνα, Τρύπες. Τραγούδια με υπέροχες μελωδίες και στίχους που μας σημάδεψαν ανεξίτηλα...

Απογοητεύομαι μόνο με τη σκέψη ότι ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας ακούει σήμερα αυτή την άθλια μουσική που αποκαλείται τραπ.

https://www.youtube.com/watch?v=fjgpRK26x8o

Στέρεο Νόβα - Ηλίθια αστεία

Κάποτε μπορεί κάπου μια μέρα
Να δεις το δίκιο μέσα από ένα στόχο στον αέρα
Θα είναι ήδη όμως αργά γιατί θα 'χουν χαθεί τόσοι
Από τη μόλυνση απ' τη μόδα από μια ισχυρή δόση
Από τον πάτο ως την κορφή αυτή η ζωή βρωμάει
Και ξέρω πώς να επιβιώνω γιατί έχω γίνει τομάρι
Κατάλαβέ το μάνα δε γυρίζω πίσω
Δε θα τα τινάξω μα ούτε κι έτσι θα τ' αφήσω
Η οργή είναι ένα διάστημα κλεισμένο στ' αυτιά
Αυτές τις μέρες πρέπει να φωνάζεις δυνατά
Με ταΐζουν βλακείες και περιμένουν να χωνέψω
Κοιτάζω τον κόσμο δεν ξέρω τι να πιστέψω
Μα ο θεός είναι δυνατός μου ανοίγει τα μάτια
Να σ' αγαπώ πιο πολύ να σε φυλάω από την κακία
Μην αφήσεις τη ζωή να σε πάρει από κάτω
Τους φόβους που σε τρέφουν να τους κάνεις κάτι άλλο
Κάνε τους ποίηση ή μηχανήματα σπουδαία
Μη γυρνάς την πλάτη μη ζεις στο ψέμα
Πολέμησε το άδικο και κάθε είδους βία
Σκέψου θετικά και μη γελάς με ηλίθια αστεία
Κάποτε μπορεί κάπου μια μέρα
Από τη θέση που είσαι να πας λίγο πιο πέρα
Θα είναι ήδη όμως αργά γιατί θα 'χεις διώξει άλλους
Από μια θέση στη ζωή απ' τον πλανήτη Γη
Μια αγελάδα σε μια αφίσα στέκει μολυσμένη
Αντανακλάται στα γυαλιά σου και μετά από λίγο φεύγεις
Ο χρόνος σου τελειώνει λες "η μέρα αυτή πάει"
Μα ο χρόνος επιστρέφει κι εσύ λες τα ίδια πάλι
Λες "τώρα μπορώ ν' αλλάξω μα είναι ήδη αργά"
Και αφήνεις τη ζωή σου να πνιγεί στα ρηχά
Οι πιο πολλοί αποφεύγουν να σε κοιτάξουν στα μάτια
Στο πίσω κάθισμα γλιστρούν και πνίγουν τα δάκρυα
Μην αφήσεις τη ζωή να σε πάρει από κάτω
Τους φόβους που σε τρέφουν να τους κάνεις κάτι άλλο
Κάνε τους ποίηση ή μηχανήματα σπουδαία
Μη γυρνάς την πλάτη μη ζεις στο ψέμα
Πολέμησε το άδικο και κάθε είδους βία
Σκέψου θετικά και μη γελάς με ηλίθια αστεία
Δε θ' αφήσω αυτές τις μέρες να με πάρουν από κάτω
Τους φόβους που με τρέφουν θα τους κάνω κάτι άλλο
Θα αλλάξω τη ζωή μου σε κάτι θετικό
Και κάθε άσχημη ενέργεια θα τη στείλω στο καλό
Θα δώσω σημασία σ' αυτά που εσύ πετάς
Μιας και στο τίποτα μπορείς να βρεις αυτό που ζητάς
Στα σκουπίδια βρίσκουν τα σκυλιά φαγητό
Τις περιοχές αυτές τις προστατεύει ο θεός
Όπως τους άνεργους τους άστεγους κι όσους ζουν στο μέλλον
Σε αυτούς που αγαπούν και πιστεύουν φιλιά στέλνω
Τώρα που τα σύννεφα προς το βορρά φεύγουν
Και χιλιάδες παιδιά σ' αυτόν τον κόσμο μεγαλώνουν
Ρίχνοντας το βλέμμα τους σε πλαστικά καλώδια
Σε κτίρια σε φώτα ή σε γυμνασμένα πόδια
Μην αφήσεις τη ζωή να σε πάρει από κάτω
Τους φόβους που σε τρέφουν να τους κάνεις κάτι άλλο
Κάνε τους ποίηση ή μηχανήματα σπουδαία
Μη γυρνάς την πλάτη μη ζεις στο ψέμα
Πολέμησε το άδικο και κάθε είδους βία
Σκέψου θετικά και μη γελάς με ηλίθια αστεία

Πηγή: LyricFind

Ανθολόγιον 313: Δημήτρης Αγγελής

 

[...] Η Μυσταγωγία του Μάξιμου του Ομολογητή είναι μια πρώιμη χαρτογράφηση των μπορχεσιανών λαβυρίνθων. [...]

Δημήτρης Αγγελής, Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας, εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2024, σελ. 220.

Ανθολόγιον 312: Δημήτρης Αγγελής

 

(Να λείπεις σε κάποιον. Υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη απ' αυτό;)

Δημήτρης Αγγελής, Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας, εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2024, σελ. 14.

Εκδήλωση αφιερωμένη στον Ν.Γ.Πεντζίκη στη Ροτόντα την Τρίτη 14/5/2024

πηγή: ΕΡΤ

Εκδήλωση αφιερωμένη στη μνήμη του πεζογράφου και ποιητή Νίκου Γ. Πεντζίκη (1993-2023), θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη (14/5) στη Ροτόντα. Την εκδήλωση, με τίτλο «Υπάρχω εις ό,τι με περιέχει», διοργανώνουν η Κοσμητεία της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και το Ίδρυμα Ορμύλια, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ.

Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Ανθολόγιον 308: Άννα Συνοδινού

 

(...) Αλλά ο χρόνος είναι ένας δάσκαλος που δεν διορίζουν οι υπουργοί στα σχολεία, διότι ο χρόνος μας διδάσκει, σ' όλες τις στιγμές της ζωής μας, την ιστορία όσων έγραψαν ιστορία για χάρη μας. (...)

Άννα Συνοδινού

[Από το βιβλίο του Θανάση Νιάρχου, Καθάπερ φερομένης βιαίαςπνοής, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2009, σελ. 14]

Παύλος Παυλίδης - Γκωγκέν

 https://www.youtube.com/watch?v=-pBDwaZBxTs

Παύλος Παυλίδης - Γκωγκέν (Fine! Records, 2024)

Βασίλης Ταβουλάρης, «Το Σύμπλεγμα του Ιεχωβά» (συνέντευξη)

 

πηγή: ΧΡΥΣΕΝΙΑ

Του Θεόδωρου Ι. Ρηγινιώτη

Ο Βασίλης Ταβουλάρης συνδυάζει στις ρίζες του Ρέθυμνο και Μάνη. Γεννημένος στην Αθήνα, εδώ και αρκετά χρόνια ζει και εργάζεται στο Ρέθυμνο. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του «Το Σύμπλεγμα του Ιεχωβά» από τις εκδόσεις Ελευθερουδάκη.

Τον συναντήσαμε και συζητήσαμε για το βιβλίο του σε μια συνέντευξη που θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας.

Αναγνωστική ανασκόπηση 2023

Κάντε κλικ εδώ.