Omar Sharif
Omar Sharif (1963) | |
Prawdziwe imię i nazwisko |
Michel Demitri Shalhoub |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Zawód |
aktor, piosenkarz, scenarzysta, producent filmowy, autor |
Współmałżonek |
Faten Hamama |
Lata aktywności |
1954–2015 |
Omar Sharif, również znany jako Omar El-Sharif (arab. عمر الشريف 'Umar asz-Szarīf)[1], właściwie Michel Demitri Shalhoub[2][3][4][5] (ur. 10 kwietnia 1932 w Aleksandrii, zm. 10 lipca 2015 w Kairze) – egipski aktor, piosenkarz, scenarzysta, producent filmowy i autor. Jeden z najbardziej charakterystycznych aktorów światowego kina XX wieku, grał w wielu filmach wyprodukowanych w Hollywood, brał udział w ponad 30 filmach anglojęzycznych, m.in.: Lawrence z Arabii (1962), Doktor Żywago (1965) i Zabawna dziewczyna (1968)[6], nominowany do Oscara, laureat trzech Złotych Globów, Césara i Złotego Lwa za całokształt swojej aktorskiej pracy[7].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Aleksandrii w rodzinie chrześcijańskiej pochodzenia libańsko-syryjskiego jako syn Claire (z domu Saada) i Josepha Shalhoubów[8]. W wieku dziesięciu lat uczęszczał do Victoria College, gdzie był prymusem[9]. Jego pasją były piłka nożna, krykiet i teatr[7].
Ukończył studia na uniwersytecie w Kairze na wydziale matematyczno-fizycznym[10]. Początkowo pracował w lombardzie prowadzonym przez swojego ojca. Studiował aktorstwo w Royal Academy of Dramatic Art (RADA) w Londynie[11][12].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W 1953 zaczął karierę aktorską od udziału w filmie Sira Fi al-Wadi i potem występował w wielu innych egipskich produkcjach. Międzynarodową sławę, dwie nagrody Złotego Globu oraz nominację do Oscara zdobył dzięki roli Sherifa Alego w dramacie przygodowym Lawrence z Arabii (Lawrence of Arabia, 1962) obok Petera O’Toole’a, Aleca Guinnessa i Anthony’ego Quinna.
W dramacie wojennym A oto koń siny (Behold a Pale Horse, 1964) obok Gregory Pecka i Anthony’ego Quinna zagrał postać hiszpańskiego duchownego Francisco, w komediodramacie Żółty Rolls-Royce (The Yellow Rolls-Royce, 1964) z Ingrid Bergman, Rexem Harrisonem, Shirley MacLaine, Alainem Delonem i Jeanne Moreau był jugosłowiańskim patriotą Davichem, w dramacie przygodowym Dżingis chan (Genghis Khan, 1965) obok Stephena Boyda wystąpił w roli mongolskiego zdobywcy.
Tytułowa rola lekarza Jurija Żywago w ekranizacji powieści Borisa Pasternaka Doktor Żywago (Doctor Zhivago, 1965) przyniosła mu nagrodę Złotego Globu. W musicalu Zabawna dziewczyna (Funny Girl, 1968) z Barbrą Streisand zagrał układnego hazardzistę Nicka Arnsteina.
Można go było potem zobaczyć m.in. w melodramacie Ziarnko tamaryszku (The Seed Tamarind, 1974), sequelu Zabawna dama (Funny Lady, 1975), komedii kryminalnej Blake’a Edwardsa Różowa Pantera kontratakuje (Pink Panther Strikes Again, 1976), parodii filmów szpiegowskich Ściśle tajne (Top Secret!, 1984) z Valem Kilmerem, Trzynasty wojownik (The 13th Warrior, 1999) z Antonio Banderasem, Krok w stronę raju (Heaven Before I Die, 1997) i Hidalgo – ocean ognia (Hidalgo, 2004) z Viggo Mortensenem.
Sharif grywał także w produkcjach telewizyjnych Dalekie pawilony (The Far Pavilions, 1984), Harem (1984) i Podróże Guliwera (Gulliver's Travels, 1996). W miniserialu Piotr Wielki (Peter the Great, 1986) wystąpił w roli księcia Fiodora Romodanowskiego.
W 2003 zdobył uznanie krytyków za tytułową rolę muzułmańskiego sklepikarza we francuskim filmie Pan Ibrahim i kwiaty Koranu (Monsieur Ibrahim et les fleurs du Coran). W ekranizacji Księgi Estery – Jedna noc z królem (One Night with the King, 2006) wystąpił jako książę Memuchan, jeden z niewielu prawdziwie lojalnych książąt perskich.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 47. MFF w Wenecji (1990). Otrzymał Honorowego Złotego Lwa za całokształt twórczości na 60. MFF w Wenecji (2003)[13].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ożenił się z egipską gwiazdą Fatin Hamamą i konwertował z katolicyzmu na islam, dzięki temu stał się popularny w świecie arabskim. Małżeństwo to rozpadło się w 1974 roku, lecz do tego czasu Sharif sam już był znanym aktorem. Ze związku tego urodził się jego syn o imieniu Tarik (ur. 1957). W maju 2015 „Los Angeles Times” poinformował, że Sharif cierpi na chorobę Alzheimera[14]. 10 lipca 2015 zmarł w szpitalu w Kairze w wieku 83 lat na zawał serca[15].
Brydż
[edytuj | edytuj kod]Był jednym z najlepiej rozpoznawalnych brydżystów na świecie. Przez kilka lat współredagował kolumnę poświęconą brydżowi w dzienniku „Chicago Tribune”. Był także autorem wielu książek na temat brydża, udzielił licencji na użycie swojego imienia w brydżowej grze komputerowej wydanej na platformę DOS w 1993[16][17][18]. Gra Omar Sharif Bridge była nadal sprzedawana pod system Windows oraz platformy mobilne. Przez wiele lat jego partnerem na międzynarodowych zawodach był trener amerykańskiego futbolu Tommy Prothro.
W 1967 zorganizował francusko-włoską drużynę zawodowych brydżystów, rozgrywającą mecze podczas tras konkursowych z czołowymi drużynami narodowymi lub reprezentującymi miasta, nazwaną Cyrkiem Sharifa (ang. Sharif Bridge Circus). Poza Sharifem grali w niej Giorgio Belladonna (Włochy), Claude Delmouly (Francja), Benito Garozzo (Włochy), Leon Yallouze (Francja) oraz – od 1970 r. – Pietro Forquet (Włochy)[19].
Podczas pierwszej podróży w latach 1967–1968 Cyrk Sharifa odwiedził Holandię, Belgię, Włochy, Wielką Brytanię oraz 6 miast Ameryki Północnej (Montreal, Toronto, Los Angeles, Dallas, Nowy Orlean i Nowy Jork). W Stanach Zjednoczonych do podróżującego Cyrku Sharifa dołączyła drużyna Asów z Dallas i rozgrywane były trójmecze między Cyrkiem, Asami i drużyną lokalną. Większość meczów wygrała drużyna Sharifa[19].
Drugą podróż w 1970 Cyrk Sharifa rozpoczął meczem rozegranym w Londynie przeciwko drużynie Jeremiego Flinta i Jonathana Cansino. Mecz wygrała drużyna Sharifa. Następnie Cyrk udał się do Stanów Zjednoczonych (Chicago, Los Angeles, Saint Paul, Dallas, Detroit i Filadelfia) i Kanady (Winnipeg). W każdym mieście Cyrk rozgrywał mecze przeciwko najlepszej drużynie lokalnej oraz 120-rozdaniowy fragment meczu z drużyną Asów z Dallas (zatem cały mecz Cyrk kontra Asy składał się z 840 rozdań).
Cyrk Sharifa wygrał 3 mecze z 7 rozegranych przeciwko drużynom lokalnym (w Chicago, Winnipeg i Saint Paul), a mecz przeciwko Asom z Dallas zakończył się wynikiem 1692:1793 IMP na korzyść Asów[19]. Gracze Cyrku Sharifa podczas wszystkich rozgrywek stosowali system Blue Team Club.
Hazard
[edytuj | edytuj kod]Sharif regularnie odwiedzał kasyna we Francji, gdzie raz pobił pracownika kasyna po przegranej tysięcy dolarów w jednym obstawieniu w ruletce[20].
5 sierpnia 2003 został skazany na miesiąc więzienia w zawieszeniu, 1700 dolarów grzywny i 340 dolarów odszkodowania za uderzenie francuskiego policjanta w paryskim kasynie w lipcu tego roku. Policjant interweniował, kiedy doszło do kłótni pomiędzy grającym w ruletkę Omarem a krupierem.
W 2006 zadeklarował, że kończy z brydżem, ponieważ nie chce być sługą żadnej ze swoich pasji z wyjątkiem pracy. Woli także więcej przebywać z rodziną, ponieważ nie poświęcał jej wystarczająco wiele czasu.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1954 Sira fi al-Wadi
- 1954 Szajtan as-Sahra
- 1955 Ajjamuna al-hulwa
- 1956 Sira fi al-Mina
- 1956 La châtelaine du Liban
- 1957 Ard as-salam
- 1958 Szati al-asrar
- 1958 La anam
- 1958 Goha
- 1959 Sira fi an-Nil
- 1959 Mau'id ma'a al-madżhul
- 1959 Fadiha fi Az-Zamalik
- 1960 Bidaja wa-nihaja
- 1961 Nahr al-hubb
- 1961 Isza'at hubb
- 1961 Fi bajtina radżul
- 1962 Lawrence z Arabii (Lawrence of Arabia)
- 1964 Upadek Cesarstwa Rzymskiego (The Fall of the Roman Empire)
- 1964 Żółty Rolls-Royce (The Yellow Rolls-Royce)
- 1964 A oto koń siny (Behold a Pale Horse)
- 1965 Doktor Żywago (Doctor Zhivago)
- 1965 Dżingis chan (Genghis Khan)
- 1965 Niewiarygodne przygody Marco Polo (La Fabuleuse aventure de Marco Polo)
- 1966 Noc generałów (The Night of the Generals)
- 1966 Mak również jest kwiatem (The Poppy Is Also a Flower)
- 1967 Był sobie raz (C'era una volta...)
- 1968 Zabawna dziewczyna (Funny Girl)
- 1968 Mayerling
- 1969 Złoto MacKenny (Mackenna's Gold)
- 1969 Che!
- 1969 Spotkanie (The Appointment)
- 1971 Jeźdźcy (The Horsemen)
- 1971 Ostatnia dolina (The Last Valley)
- 1971 Le Casse
- 1972 Le Droit d'aimer
- 1973 La Isla misteriosa y el capitán Nemo
- 1974 Britannic w niebezpieczeństwie (Juggernaut)
- 1974 Ziarnko tamaryszku (The Tamarind Seed)
- 1975 Zabawna dama (Funny Lady)
- 1976 As z rękawa (Ace Up My Sleeve)
- 1979 Krwawa linia (Bloodline)
- 1979 Ashanti
- 1980 S*H*E
- 1980 Pałac gier (Pleasure Palace)
- 1980 Niebiański pies (Oh, Heavenly Dog!)
- 1980 The Baltimore Bullet
- 1981 Inchon
- 1981 Zielony lód (Green Ice)
- 1983 La Martingale (Machen Sie Ihr Spiel)
- 1983 Ajjub
- 1984 Ściśle tajne (Top Secret!)
- 1985 Harem
- 1986 Piotr Wielki (Peter the Great)
- 1986 Anastazja: Tajemnica Anny (Anastasia: The Mystery of Anna)
- 1987 Wielki skok (Grand Larceny)
- 1988 Błękitne piramidy (Les Pyramides bleues)
- 1988 Biesy (Les Possédés)
- 1988 Klucze do wolności (Keys to Freedom)
- 1989 Quattro piccole donne
- 1990 Viaggio d’amore
- 1990 Le Roi de Patagonie
- 1990 Złodziej tęczy (The Rainbow Thief)
- 1991 Al-Aradżuz
- 1992 Tengoku no Taizai
- 1992 Mayrig
- 1992 Prawo pustyni (Beyond Justice)
- 1993 Dehk, we leab we gad we hob (Laughter, Games, Seriousness and Love)
- 1993 588 Rue Paradis
- 1995 Katarzyna Wielka (Katharina die Große)
- 1996 Umm Kulsum
- 1996 Podróże Guliwera (Gulliver's Travels)
- 1997 Krok w stronę raju (Heaven Before I Die)
- 1998 Tajemnice Egiptu (Mysteries of Egypt)
- 1999 Trzynasty wojownik (The 13th Warrior)
- 2001 Kurator (The Parole Officer)
- 2003 Pan Ibrahim i kwiaty Koranu (Monsieur Ibrahim et les fleurs du Coran)
- 2004 Hidalgo – ocean ognia (Hidalgo)
- 2005 Święty Piotr (San Pietro)
- 2006 Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments)
- 2008 10 000 BC: Prehistoryczna legenda (10,000 BC) – narrator
- 2009 Al-musafir
- 2013 Rock the Casbah
- 2015 1001 Inventions and the World of Ibn Al-Haytham
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Omar Sharif Biography. „The New York Times”. [dostęp 2015-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-29)]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif. Listal. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif. MTV. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).
- ↑ ომარ შარიფი/Omar Sharif. iMovies.ge. [dostęp 2015-06-29]. (gruz.).
- ↑ Omar Sharif. NRJ12. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (fr.).
- ↑ Omar Sharif: Lawrence of Arabia star dies aged 83. BBC.com. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ a b Omar Sharif. OneFineArt. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Sharif, Omar (1932–). Encyclopedia.com. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif. CCERPA. [dostęp 2015-07-11]. (rum.).
- ↑ Omar Sharif dead at 83. CBS News. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif Passes Away at 83. Screen Rant. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Obituary: Omar Sharif – BBC News. BBC.com. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif. „TV Guide”. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif, star of Lawrence of Arabia, has Alzheimer's. „The Guardian”. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif. TMZ.com. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Bridge Champion with Omar Sharif. My Abandonware. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Morreu Omar Sharif, o Dr. Jivago. Expresso. [dostęp 2015-07-11]. (port.).
- ↑ Morre o ator Omar Sharif, aos 83 anos. Jornal O Globo. [dostęp 2015-07-11]. (port.).
- ↑ a b c Bogumił Seifert: Encyklopedia brydża. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 674–675. ISBN 83-01-12211-0.
- ↑ Omar Sharif, star of Dr Zhivago and one of the world's greatest bridge players, dies. Telegraph. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Omar Sharif w bazie IMDb (ang.)
- Omar Sharif w bazie Filmweb
- Omar Sharif w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000123211925
- VIAF: 85507480
- LCCN: n50022206
- GND: 112814697
- BnF: 12639139k
- SUDOC: 06690661X
- SBN: CFIV002359
- NLA: 35711571
- NKC: xx0033564
- BNE: XX1099305
- NTA: 070621136
- BIBSYS: 98067131
- Open Library: OL1304035A
- PLWABN: 9810558644605606
- NUKAT: n2009115487
- J9U: 987007528455405171
- CONOR: 48040547
- KRNLK: KAC2020L0761
- LIH: LNB:BJnF;=BW
- Artyści związani z Aleksandrią
- Egipscy aktorzy filmowi
- Francuscy brydżyści
- Laureaci Cezara
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego w filmie
- Ludzie urodzeni w Aleksandrii
- Scenarzyści XX wieku
- Urodzeni w 1932
- Zmarli w 2015
- Absolwenci Uniwersytetu Kairskiego