XIX Batalion Saperów

[[Plik:{{{znak}}}| 40x40px| link=| class=| alt=]]

XIX Batalion Saperów

{{{nazwa oryginalna}}}

{{{motto}}}
UWAGA: Błąd parametru {{{kategoria wojska}}}= Ten parametr może przyjmować jedynie wartości: lądowe lotnictwo marynarka paramilitarny
Historia
Państwo	{{{państwo}}}
Sformowanie	1920
Nazwa wyróżniająca	{{{nazwa wyróżniająca}}}
Patron	nie posiadał
Tradycje
Święto	{{{święto}}}
Nadanie sztandaru	{{{nadanie sztandaru}}}
Rodowód	{{{rodowód}}}
Dowódcy
Pierwszy	{{{dowódca pierwszy}}}
Obecny	{{{dowódca obecny}}}
Ostatni	{{{dowódca ostatni}}}
Działania zbrojne
{{{działania zbrojne}}}
Organizacja
Dyslokacja	Grodno, Garnizon Wilno
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Formacja	{{{formacja}}}
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	{{{podległość}}}
Skład	{{{skład}}}
Odznaczenia
{{{odznaczenia}}}
[{{{www}}} Strona internetowa]

{{Jednostka wojskowa infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | dowódca pierwszy = | formacja = | commons = | skład = | znak = | działania zbrojne = | nazwa oryginalna = | dowódca obecny = | rodowód = | święto = | państwo = | nazwa wyróżniająca = | motto = | kategoria wojska = | opis grafiki = | www = | nadanie sztandaru = | odznaczenia = | dowódca ostatni = | podległość = Nieznane pola: "sztandar", "dzialania", "kontynuacja tradycji", "wyrozniajaca", "pierwszy", "sklad", "swieto", "podporzadkowanie", "opis", "kolor", "panstwo", "obecny" oraz "ostatni".

XIX Batalion Saperów (XIX bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP.

Historia XIX Batalionu Saperów

W styczniu 1920 roku przy 3-ej kompanii zapasowej saperów w Grodnie sformowane zostało dowództwo XIX batalionu saperów. Z początku przydzielono do dyspozycji dowódcy batalionu „3-ą kompanię zapasową saperów“ i „kompanią marszową XIX batalionu saperów." Dopiero w parę miesięcy później przybyły na front litewsko-białoruski: „3-a kompania VI zapasowego batalionu saperów" jako 1 kompania XIX batalionu i „4-a kompania VI batalionu saperów" 2-a kompania XIX batalionu. Obie kompanie znajdowały się przed przybyciem do batalionu na froncie południowym przy (7 armii) 6-ej armii. Jako 3-a kompania do batalionu została przydzielona „kompania saperów litewsko - białoruskiej dywizji“ . Do czasu przybycia przydzielonych kompanii z VI batalionu saperów, przy dowództwie batalionu znajdowała się tylko kompania marszowa saperów.

Pierwszym zadaniem saperów w związku z odwrotem Polaków w lipcu 1920 r. było podminowanie obiektów komunikacyjnych w Grodnie, a mianowicie: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski podminowują most kolejowy, podporucznik Milewski — dworzec kolejowy, podporucznik Danowski most forteczny i podchorąży Frelich — most kołowy w mieście. Przy ataku Rosjan na Grodno dnia 19 lipca kompania w kontrataku odrzuca wroga i zdobywa przejściowo folwark Stanisławowo. Po zdobyciu przez nieprzyjaciela fortów grodzieńskich saperzy wysadzają podminowane mosty już pod ogniem artylerii sowieckiej; przy wysadzaniu mostu kolejowego wskutek trafienia pocisku artyleryjskiego w ładunek z materiałem wybuchowym zostaje cały most przedwcześnie wysadzony w powietrze. Podczas tego wybuchu giną: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski. Po wycofaniu się z Grodna przy III brygadzie litewsko -białoruskiej w Kuźnicy zostaje sformowana ze wszystkich grodzieńskich saperów jedna kompania pod dowództwem podporucznika Danowskiego. Po sformowaniu kompania niezwłocznie fortyfikuje Kuźnicę. Podczas dalszego cofania się III brygady litewsko-białoruskiej na południowy -zachód saperzy kilkakrotnie są atakowani przez kawalerię sowiecką, lecz zawsze ataki odpierają, zdobywając nawet kilka koni wraz z siodłami. W Słońce saperzy pełnią służbę piechoty, osłaniając tyły brygady i wysyłając ubezpieczenia. 26 lipca kompania przybywa do Rzędzian, gdzie odbudowała 300 metrów długi most przez Narew. Pod koniec lipca saperzy przechodzą na stałe do III brygady litewsko-białoruskiej i już z nią odbywają dalszy odwrót. Pod Starą Litwą nagły atak sowiecki rozprasza kompanię, lecz będący w pobliżu batalion morski ratuje sytuację i kompania znów się zbiera. Pod Ostrowią saperzy wspólnie z 29-ym pułkiem strzelców kaniowskich odpierają atak nieprzyjaciela; część kompanii prowadzi przy tym do ataku podchorąży Frelich. Dnia 7 sierpnia przybywa dowództwo batalionu z kompanią marszową do Wyszkowa, gdzie dołączają kompanię przydzielone do batalionu z VI zapasowego batalionu saperów. Kompania marszowa zostaje rozwiązana i wcielona plutonami do 1-ej i 3-ej kompanii; od tego czasu XIX batalion saperów już posiada wszystkie swoje kompanię.

Żołnierze batalionu

Dowództwo batalionu:

• kapitan Antoni Lukas
• adiutant – ppor. Kiełczewski

Dowódcy kompanii

• ppor. Stanisław Morawski - dowódca 1 kompanii,
• por. Piskorski - dowódca 2 kompanii,
• ppor. Wacław Plewako - dowódca 3 kompanii, ppor. Pawłowskiego Edwarda
• ppor. Iwanowski – dowódca kompanii marszowej saperów,

Oficerowie batalionu

• ppor. Budlewski
• pchor. Zatrybowski
• ppor. Milewski
• ppor. Danowski
• pchor. Frelich

Bibliografia

• Tadeusz Wejtko, Zarys Historii Wojennej 3-go Pułku Saperów Wileńskich, Warszawa 1932.
• Wacław Damrosz, Antoni Frelich, Jednodniówka. W dzień święta 3 pułku saperów wileńskich 25 VII 24, dodatek do „Polski Zbrojnej” nr 204 z 27 lipca 1924.