Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu? Jaki jest limit oprocentowania w Polsce?

W ofertach kredytowych banków i firm pożyczkowych znajdziesz m.in. wskaźnik RRSO. Zweryfikowałem, co to jest RRSO i jakie ma znaczenie dla maksymalnego oprocentowania kredytu.  Z mojego artykułu dowiesz się, że: 

• Maksymalne oprocentowanie kredytów i pożyczek ustalone jest w Kodeksie cywilnym. 
• Oprocentowanie nie może przekroczyć dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5 pkt. proc.  
• Ustalone, obligatoryjne maksymalne oprocentowanie kredytów to element walki z lichwą. 
• RRSO ujmuje nie tylko oprocentowanie kredytu, ale i prowizje oraz inne opłaty wynikające z umowy kredytowej.  
• Kalkulator RRSO kredytu gotówkowego czy hipotecznego pozwoli Ci wyliczyć jego wysokość.

Co to jest oprocentowanie kredytu? Dlaczego kredyty są oprocentowane?

Oprocentowanie kredytu gotówkowego czy hipotecznego to wyrażany w procentach wskaźnik kosztu zaciągnięcia zobowiązania w skali roku. Na podstawie tej stawki banki, SKOK-i czy też firmy pożyczkowe wyliczają odsetki od zobowiązania i doliczają je do rat. Miesięczna wpłata na rachunek banku składa się z części kapitałowej i odsetkowej. 

Wysokość oprocentowania kredytu uzależniona jest od: 

• indywidualnie prowadzonej polityki banku, 
• górnego limitu oprocentowania określonego w przepisach – maksymalnego oprocentowania kredytu. 

Nie myl go z maksymalną stopą procentową. To pojęcie odnosi się głównie do wskaźników referencyjnych obowiązujących na rynku międzybankowym. 

Oprocentowanie kredytu w Polsce jest zazwyczaj stałe lub zmienne. To pierwsze towarzyszy najczęściej zobowiązaniom krótkoterminowym i daje pewność, że wysokość odsetek będzie taka sama przez cały okres kredytowania. Oprocentowanie zmienne natomiast nie daje takiej gwarancji, co oznacza, że przez pewien czas możesz płacić znacznie niższe raty, ale też mogą się one zwiększyć. 

Kredyt jest oprocentowany, ponieważ bank musi na nim zarobić. Najczęściej nie masz możliwości wzięcia kredytu bankowego bez żadnego oprocentowania, choć zdarzają się wyjątki. W firmach pozabankowych możesz skorzystać z bezpłatnych pożyczek online oferowanych w ramach promocji nowym klientom.   

Co oznacza maksymalne oprocentowanie kredytu? 

Maksymalne oprocentowanie kredytu to parametr, który określa, ile może kosztować zaciągnięcie takiego zobowiązania. To górny limit dla oprocentowania, jakiego banki i firmy pożyczkowe muszą przestrzegać. Informacje o tym, ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu, znajdziesz w przepisach. Obligatoryjnie wszyscy kredytodawcy muszą ich przestrzegać.

Jednocześnie Kodeks cywilny wskazuje, że maksymalna wysokość odsetek w stosunku rocznym nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych.  

W jakim celu stosuje się maksymalne oprocentowanie? 

Maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego, hipotecznego czy innego zobowiązania kredytowego jest ustalone w przepisach, aby nie naliczano Ci lichwiarskich odsetek. To jednak nie jedyny powód, dla którego jest stosowane. To także: 

• Ochrona dla Ciebie, jako konsumenta, przed ponoszeniem nadmiernych kosztów kredytowania – nieuczciwi pożyczkodawcy mogliby wykorzystywać fakt, że nie ma maksymalnego poziomu oprocentowania i naliczać Ci wysokie odsetki. W wyniku tego Twoja sytuacja finansowa mogłaby się znacznie pogorszyć i wprowadzić Cię w długi. 
• Promowanie uczciwej konkurencji – ustalenie maksymalnego oprocentowania kredytu hipotecznego czy gotówkowego i pożyczek pomaga w utrzymaniu równowagi na polskim rynku finansowym.  
• Zapobieganie lichwie – co już zaznaczyłem we wstępie. Górny limit oprocentowania pozwolił na szczeblu ustawowym zlikwidować lub znacznie ograniczyć ryzyko lichwy. Chodzi o sytuacje, gdy pożyczkodawcy narzucają klientom horrendalnie wysokie oprocentowanie, jednocześnie żerując na ich trudnej sytuacji finansowej. 
• Transparentność rynku kredytowego i pożyczkowego – zwiększa się przejrzystość i stabilność rynku finansowego. Dzięki temu jako klient możesz podejmować bardziej świadome decyzje kredytowe i zapobiec nadmiernemu zadłużaniu się.

Jak wyliczyć maksymalne oprocentowanie kredytu? Wzór

Wzór na maksymalne oprocentowanie kredytu znajdziesz w Kodeksie cywilnym: 

Maksymalne oprocentowanie kredytów = 2 × (stopa referencyjna NBP + 3,5 punktu procentowego). 

Jeśli chcesz się dowiedzieć, jakie może być maksymalne oprocentowanie kredytu, musisz znać aktualną wysokość stopy referencyjnej NBP. Określa ją Rada Polityki Pieniężnej (RPP), działająca przy Narodowym Banku Polskim. 

Stopa referencyjna NBP wynosi 5,75 %. RPP ostatni raz obniżyła stopy procentowe w październiku 2023 r. ²

Maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego i gotówkowego 

We wrześniu 2024 roku stopa referencyjna NBP wynosiła 5,75%. To oznaczało, że górna granica oprocentowania kredytów i pożyczek wynosić mogła według wzoru na maksymalne oprocentowanie kredytu (5,75% + 3,5%) × 2 = 18,5%. 

Nie ma znaczenia, czy chcesz zaciągnąć kredyt gotówkowy, kredyt hipoteczny czy pożyczkę pozabankową. Bank lub firma pożyczkowa nie mogą Ci naliczyć odsetek wyższych niż te obliczone według wspomnianego wzoru.

Maksymalne oprocentowanie pożyczki 

Chcesz wziąć pożyczkę pozabankową? Potrzebujesz szybko pieniędzy? Sięgnij po chwilówki online, które również objęte są wymogiem utrzymania maksymalnego poziomu oprocentowania.  

Firmy pożyczkowe w przeciwieństwie do banków z reguły stosują maksymalne oprocentowanie dla zobowiązań. Do tego naliczają wysokie prowizje. Dlatego jeśli chcesz korzystać z takich produktów, licz się z dość wysokimi kosztami. 

Maksymalne oprocentowanie pożyczki to jeszcze nie wszystkie koszty, które możesz ponieść. Są jeszcze prócz tego koszty pozaodsetkowe. Ustawa antylichwiarska znacząco je ograniczyła: nie mogą być wyższe niż 45% całkowitej kwoty zobowiązania.  

Maksymalne oprocentowanie kredytu a RRSO – czym się różnią? 

Maksymalne oprocentowanie i RRSO to różne pojęcia, choć często może Ci się wydawać, że to jedno i to samo. Jednak już sam fakt, że w ofertach masz wskazane RRSO i oprocentowanie, a są to dwie różne stawki procentowe, świadczy, że to inne parametry. RRSO to roczna rzeczywista stopa oprocentowania kredytu czy pożyczki, ujmująca wszystkie koszty, jakie ponosisz w związku z takim zobowiązaniem.  

RRSO uwzględnia m.in.: 

• odsetki obliczone według stopy procentowej ustalonej z bankiem czy pożyczkodawcą, 
• prowizję za udzielenie kredytu, 
• opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego, 
• składki ubezpieczeniowe, 
• inne opłaty wynikające z umowy kredytowej.  

Właśnie dlatego, jeśli porównujesz oferty kredytów, zwróć uwagę nie na samo oprocentowanie, ale na wszystkie koszty. Niewykluczone, że kredyt z niskim oprocentowaniem jest dość drogi i ma wysokie RRSO, co najczęściej wynika z dużej prowizji. 

Najlepiej przedstawię to na poniższych przykładowych ofertach kredytów gotówkowych: 

• Bank A – oferuje kredyt z oprocentowaniem 9,85% i prowizją 9,99% – RRSO takiego zobowiązania w wysokości 20 000 zł na okres 48 miesięcy wynosi 16,59%, 
• Bank B – oferuje kredyt z oprocentowaniem 12,99% i prowizją 0% – RRSO takiego kredytu w wysokości 20 000 zł na okres 48 miesięcy wynosi 13,79%. 

W banku B pożyczysz zatem taniej gotówkę pomimo wyższego oprocentowania niż w banku A. 

Pamiętaj, że maksymalne RRSO w przypadku kredytów konsumenckich nie powinno przekraczać sumy dwukrotności aktualnych odsetek ustawowych oraz maksymalnych kosztów pozaodsetkowych. 

Czy oprocentowanie kredytów może wzrosnąć w trakcie spłacania?

Oprocentowanie kredytu może wzrosnąć w trakcie spłacania zobowiązania tylko wtedy, gdy wziąłeś kredyt ze zmiennym oprocentowaniem. Najczęściej dotyczy to kredytów hipotecznych, których oprocentowanie zależy od stałej marży banku i zmiennej wartości WIBOR(R) – 3M czy 6M. 

Jeśli RPP podniesie stopę referencyjną, wzrośnie również WIBOR(R), a wraz z nim oprocentowanie kredytu. Może mieć jednak miejsce odwrotna sytuacja, gdy obniżka stóp spowoduje zmniejszenie WIBOR-u(R) i spadek oprocentowania, co przełoży się na obniżenie wysokości rat. 

Pamiętaj, że stopa procentowa kredytu zależy w tym przypadku w dużej mierze od sytuacji na rynku. RPP podnosi bowiem stopy referencyjne w celu walki z inflacją lub umocnienia złotówki, czyli w okresach kryzysowych dla polskiej gospodarki. Jeśli chcesz się ustrzec przed ryzykiem wzrostu oprocentowania, rozważ kredyt ze stałym oprocentowaniem.