CHAPTER 1

สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
Linear Equations in one Variable
OUR GOALS
จิตพิสัย 3 คะแนน
บทที่ 1
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว สมุด ใบงาน 5 คะแนน
(15 คะแนน)
สอบท้ายบท 7 คะแนน
 แหล่งความรู้

หนังสือเรียนคณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 สสวท. Math Solution book2

TABLE OF CONTENTS

01. การเตรียมความพร้อม
ก่อนรู้จักสมการ

02. สมการและคาตอบ
ของสมการ

03. การแก้สมการ
เชิงเส้นตัวแปรเดียว

04. โจทย์ปัญหา
เกี่ยวกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
 01.
การเตรียมความพร้อม
ก่อนรู้จักสมการ
OVERVIEW
การเตรียมความพร้อม
ก่อนรู้จักสมการ

การหาค่า การเขียน
นิพจน์พีชคณิต นิพจน์พีชคณิต
 P.12
ทบทวนความรู้ก่อนเรียน

ในระดับชั้นประถมฯ นักเรียนเคยพบประโยคสัญลักษณ์ต่อไปนี้

4 + 5 = 9

7 - 2 = 5

2 x 4 = 8

42  7 = 6

เมื่อ a เป็นจานวนใด ๆ

a+0 = a = 0+a
ax1 = a = 1xa
a + (-a) = 0 = (-a) + a
a x 1/a = 1 = 1/a x a
 P.12
ทบทวนความรู้ก่อนเรียน

ในระดับชั้นประถมฯ นักเรียนเคยพบประโยคสัญลักษณ์ต่อไปนี้
 P.13

เงินใคร....มีเท่าไหร่กัน?

“ภูมิมเี งินเป็นสองเท่าของเงินทีพ
่ ฤกษ์มี”
จะได้วา่ ... ถ้าพฤกษ์มเี งิน 1 บาท ภูมิจะมีเงิน 2 X 1 = 2 บาท

ถ้าพฤกษ์มเี งิน 2 บาท ภูมิจะมีเงิน 2 X 2 = 4 บาท

ถ้าพฤกษ์มเี งิน 3 บาท ภูมิจะมีเงิน 2 X 3 = 6 บาท

ถ้าพฤกษ์มเี งิน 10 บาท ภูมจิ ะมีเงิน 2 X 10 = 20 บาท

ถ้าพฤกษ์มเี งิน y บาท ภูมิจะมีเงิน 2 X y = 2y บาท

ตัวแปร นิพจน์พช
ี คณิต
นิพจน์พีชคณิต ประกอบด้วย

ค่าคงตัว และ ตัวแปร ซึ่งอยู่ในรูปของการดาเนินการต่าง ๆ

Example
3b
8x 2
3c - 6

2 4x + y
xy 9b + 7
“ เมื่อเรามีนิพจน์พีชคณิตนิพจน์หนึ่ง การหาค่านิพจน์ของพีชคณิตนั้น
เราสามารถทาได้โดยแทนตัวแปรในนิพจน์พีชคณิตด้วยจานวน
ที่ต้องการ แล้วคานวณหาค่าของนิพจน์พีชคณิตนั้น ”
Example จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

1. 2x+36 เมื่อ x = 30
2x+36 = 2(30)+36

= 60 +36
= 96

2. 4(7+x) เมื่อ x = 13
4(7 + x) = 4(7 + 13)

= 4(20)
= 80
P.14
Example จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

5𝑘 2 +8
3. เมื่อ k = 2
2

5𝑘 2 +8 5(2)2 +8
2
= 2

5(4)+8
= 2
20 + 8
= 2

= 14

P.14
Example จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

4. 6m + 5(p-2) เมื่อ m = -5 และ p=3

6m + 5(p-2) = 6(-5) + 5(3 - 2)

= - 30 + 5(1)
= - 30 + 5

= - 25

P.14
ลองคิดดู

P.14
 P.15
แบบฝึกหัด 1.1 ก จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

1. 120(r + 40) เมื่อ r = 10

2. (5a + 4)(25a) เมื่อ a = 4

3. (3xy + 45) - 75 เมื่อ x = 10 , y = -2

4. 3m + 23 เมื่อ m = 5

5. ½ (75p - 520) เมื่อ p = -20

6. เราทราบว่า ปีพุทธศักราชเริ่มก่อนปีคริสต์ศักราช 543 ปี ถ้า x แทนปีคริสต์ราช แล้ว

นิพจน์พีชคณิตที่แทนปีพุทธศักราช คือ x + 543 อยากทราบว่า ปีคริสต์ศักราช 1999
ตรงกับปีพุทธศักราชใด
 P.15
แบบฝึกหัด 1.1 ก จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

1. 120(r + 40) เมื่อ r = 10

2. (5a + 4)(25a) เมื่อ a = 4

 P.15
แบบฝึกหัด 1.1 ก จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

3. (3xy + 45) - 75 เมื่อ x = 10 , y = -2

3
4. 3m + 23 เมื่อ m = 5
 P.15
แบบฝึกหัด 1.1 ก จงหาค่านิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้

5. ½ (75p - 520) เมื่อ p = -20

6. เราทราบว่า ปีพุทธศักราชเริ่มก่อนปีคริสต์ศักราช 543 ปี ถ้า x แทนปีคริสต์ราช แล้ว

นิพจน์พีชคณิตที่แทนปีพุทธศักราช คือ x + 543 อยากทราบว่า ปีคริสต์ศักราช 1999
ตรงกับปีพุทธศักราชใด
Example การเขียนนิพจน์พีชคณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ที่กาหนดให้

1. อาจารย์อ้อมซื้อไอศกรีมสองแท่ง ถ้าไอศกรีมแท่งหนึ่งราคา a บาท

และอีกแท่งหนึ่งราคา 30 บาท

อาจารย์อ้อมต้องจ่ายเงิน.....................................บาท a 30

2. ค่าโดยสารรถประจาทางราคาเที่ยวละ 7.50 บาท ถ้าฉันนั่งรถไป-กลับ

ระหว่างโรงเรียนและบ้านทั้งหมด c วัน

ฉันต้องจ่ายเงิน............................................บาท

P.17-18
Example การเขียนนิพจน์พีชคณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ที่กาหนดให้

3. มีจานวนแครอทอยู่ครึ่งหนึ่งของจานวนแอปเปิล

มีจานวนแครอท............................................................... ผล

4. จานวนซึ่งมากกว่า x อยู่ 64 คือจานวนใด

จานวนซึ่งมากกว่า x อยู่ 64 คือ..............................................

Example การเขียนนิพจน์พีชคณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ที่กาหนดให้

5. จานวนซึ่งน้อยกว่า 97 อยู่ d คือจานวนใด

จานวนซึ่งน้อยกว่า 97 อยู่ d คือ ............................................

6. สี่เท่าของผลต่างของ n กับ 15 คือจานวนใด

สี่เท่าของผลต่างของ n กับ 15 คือ............................................

Example การเขียนนิพจน์พีชคณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ที่กาหนดให้

7. ผลบวกของจานวนคู่ 2 จานวนที่เรียงติดกัน
Example การเขียนนิพจน์พีชคณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ที่กาหนดให้

8. สามในห้าของสองเท่าของผลต่างของ t กับ 4
P.20 (1.1ข)

Example จงเขียนนิพจน์พีชคณิตต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

1. 3x + 4x 5. 10m + 6m - m

3. 7a + 2a + 3a 7. 16x – 4x - 10 + 3
P.20 (1.1ข)

Example จงกระจายนิพจน์ต่อไปนี้โดยใช้สมบัติการแจกแจง

1. 5(x + 1) 5. 10(8 - x)

3. -4(y + 8) 7. –3(10 - m)
 แบบฝึกหัด 1.1 ข

1. (คู)่ , 2. (คู)่ , 3. (All)

ส่ง ________________
(P. 20)
 02.
สมการและคาตอบ
ของสมการ
OVERVIEW
สมการและคาตอบ
ของสมการ

สมการ คาตอบ
ของสมการ
เป็นจริง ไม่เป็นจริง
 P.13

“ก้อยมีเงินมากกว่าสามเท่าของเงินที่กิ่งมี อยู่ 20 บาท”

เมื่อให้ _______ แทน จานวนเงินที่กิ่งมี

เราจะได้นิพจน์พีชคณิตที่แทนจานวนเงินที่ก้อยมี คือ ____________ บาท

ถ้าทราบว่า ก้อยมีเงิน 110 บาท

จะเขียนความสัมพันธ์ได้เป็น _________________________
 เป็นประโยคที่แสดงการ เท่ากัน ของจานวนหรือนิพจน์พีชคณิต
โดยมีเครื่องหมายเท่ากับ ( = ) บอกการเท่ากัน

สมการอาจมีตัวแปรหรือไม่มีตัวแปรก็ได้

Example

พิจารณา
7 + 4 = 12 y + 8 < 10 3x – 1 = 5

50 + 2 = 52 40 – 25d ≠ 10 a ÷ 7 > 49
Exercise จงเขียนเครือ่ งหมาย หน้าสมการทีเ่ ป็นจริง
และเขียนเครือ่ งหมาย หน้าสมการทีไ่ ม่เป็นจริง

1. ( -7 ) + ( -8 ) = -14 3. 4 x 23 = 82

2. 125 ÷ ( -25 ) = -5 4. -4(1 + 8) = - 36

พิจารณา

X + 5 = 20
P.24

คาตอบของสมการ คือ จานวนที่แทนตัวแปรในสมการ

แล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง
Example จงหาคาตอบของสมการต่อไปนี้โดยวิธีลองแทนค่าตัวแปร

1) t – 3 = - 6
P.24

Example จงหาคาตอบของสมการต่อไปนี้โดยวิธีลองแทนค่าตัวแปร

2
2) n = 49
P.24

Example จงหาคาตอบของสมการต่อไปนี้โดยวิธีลองแทนค่าตัวแปร

3) m + 4 = 4 + m

4) y + 8 = y
P.25

สมการ 3 แบบ ตามลักษณะคาตอบ

สมการที่มีจานวนบางจานวนเป็นคาตอบ (e.g. ข้อ 1-2)

สมการที่มีจานวนทุกจานวนเป็นคาตอบ (e.g. ข้อ 3)

สมการที่ไม่มีจานวนใดเป็นคาตอบ (e.g. ข้อ 4)

P.27 (1.2)

ลองทาดู 1. จงตรวจสอบว่า จานวนที่ให้ไว้ใน [ ] เป็นคาตอบของสมการที่กาหนดให้หรือไม่

2) 7 – k = 2 [0] 7) -24y = 168 [ -7 ]

3) -2 = - 15 – m [13] 8) C = 6 [180]
-30
ลองทาดู จงเขียนสมการแสดงความสัมพันธ์ที่กาหนดให้ในแต่ละข้อแล้วหาคาตอบ
โดยวิธีลองแทนค่าตัวแปร

9 ลบด้วยจานวนจานวนหนึ่ง เท่ากับ 3

ผลต่างของ y กับ 7 เท่ากับ - 15

 ใบงานที่ 1

ใบงานออนไลน์

ส่ง ________________
 03.
การแก้สมการ
เชิงเส้นตัวแปรเดียว
 OVERVIEW
การแก้สมการเชิงเส้น
ตัวแปรเดียว

สมบัติของการเท่ากัน การแก้สมการ

สมบัติสมมาตร
สมบัติถ่ายทอด
สมบัติของการเท่ากัน
เกี่ยวกับการบวก
สมบัติของการเท่ากัน
เกี่ยวกับการคูณ
3 x - 5 = 29
2

2
คาตอบของสมการ คือ 22
3
P.29

ใช้ สมบัติการเท่ากัน ในการหาคาตอบ

สมบัติสมมาตร ( Symmetric property )

สมบัติถ่ายทอด ( Transitive property)

สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก
(Additive property of equality)

สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
(Multiplicative property of equality)
P.29
สมบัติสมมาตร ( Symmetric property )

ถ้า a = b แล้ว b = a
เมื่อ a และ b แทนจานวนใด ๆ
Example
P.29
สมบัติถ่ายทอด ( Transitive property)

ถ้า a = b และ b = c แล้ว a = c

เมื่อ a , b และ c แทนจานวนใดๆ
Example
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก
(Additive property of equality)

ถ้า a = b แล้ว a+c=b+c

เมื่อ a , b และ c แทนจานวนใด ๆ

เช่น ถ้า m = 5 แล้ว m + 2 = 5 + 2

“ ถ้ามีจานวนสองจานวนเท่ากัน
เมื่อนาจานวนอีกจานวนหนึ่งมาบวกแต่ละจานวนที่เท่ากันนั้น
แล้วผลลัพธ์จะเท่ากัน ”
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก
(Additive property of equality)

Example
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก
(Additive property of equality)

ข้อสังเกต !

จานวนที่นามาบวกกับแต่ละจานวนที่เท่ากันนั้น อาจจะเป็นจานวนบวก หรือ

จานวนลบก็ได้ มีความหมายเหมือนกับนาจานวนมาลบออกจากจานวน
ทั้งสองข้างของสมการ

Example
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
(Multiplicative property of equality)

ถ้า a = b แล้ว ca = cb
เมื่อ a , b และ c แทนจานวนใด ๆ
Example

“ ถ้ามีจานวนสองจานวนเท่ากัน
เมื่อนาจานวนอีกจานวนหนึ่งมาคูณแต่ละจานวนที่เท่ากันนั้น
แล้วผลลัพธ์จะเท่ากัน “
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
(Multiplicative property of equality)

Example
P.30 สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
(Multiplicative property of equality)

ข้อสังเกต !

จานวนที่นามาคูณกับแต่ละจานวนที่เท่ากันนั้น อาจจะเป็นจานวนเต็มหรือ
เศษส่วนก็ได้ มีความหมายเหมือนกับนาจานวนเต็มนั้นมาหารจากจานวน
ทั้งสองข้างของสมการ

Example
P.31 (1.3ก)

ลองทาดู จงเติมข้อความต่อไปนี้ให้สมบูรณ์

ตัวอย่าง ให้ 8x = 32 ดังนั้น 32 = 8x

โดยใช้สมบัติ............................................................

แบบฝึกหัด 1.3 ก หน้า 31

Workbook
P.14

การแก้สมการ คือ การหาคาตอบทั้งหมดของสมการ

Example1
จงแก้สมการ x – 36 = 52
Workbook
P.15

Example2
1 1
จงแก้สมการ 𝑐 − 7 2 = 2
Workbook
P.15

Example3
จงแก้สมการ z + 25 = 75
Workbook
P.16 (ปรับโจทย์)

Example4
จงแก้สมการ b + 3.2 = - 6.8
Workbook
P.17

Example5 𝑎
จงแก้สมการ 18 = 9
Workbook
P.17

Example6
𝑐 2
จงแก้สมการ 1 = 3
2
Workbook
P.18 (ปรับโจทย์)

Example7
จงแก้สมการ 15x = - 90
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

1. h – (-57) = -43
−𝑦
2. = -8
6

k 1
3. − 15 = 75
 ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

1. h – (-57) = -43
 ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้
−𝑦
2. = -8
6
 ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

k 1
3. − 15 = 75
P.38

ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

Example 3a - 4 = 8
P.38

ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

Example 3a - 4 = 8
P.39

ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้
1
Example c+3 =1
2
P.40

ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

Example 5x + 3 = 3x - 5
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

1. 2x + 5 = 19
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

2. 7 – 3x = 6x - 2
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้
𝒙
3. − 𝟔 = 𝟏𝟎
𝟐
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้
𝒙 −𝟑
4. =𝟖
𝟐
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้
𝟒
5. (𝒙 − 𝟏𝟎) = 𝟐𝟖
𝟓
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

𝒙 −𝟏 𝒙+𝟒
6. =
𝟕 𝟏𝟐
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

7. 2(3x + 3) – 5x = 2(x + 1)
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

𝒙 𝟒 𝟐𝒙 𝟏
8. + = +
𝟑 𝟓 𝟑 𝟓
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

𝟓 𝟏
9. 𝒙 −𝟑 = 𝟖 − 𝒙
𝟒 𝟖
ให้นักเรียนแก้สมการต่อไปนี้

𝟐 𝟏𝟎
10. 𝟏 + 𝟐𝒙 =
𝟑 𝟑
 สมการที่อยู่ในรูป ax + b =0
เมื่อ a , b เป็นจานวนใดๆ และ a ≠ 0 เรียกว่า
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว (Linear equation with one variable)

สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวมีลักษณะ ดังนี้
มีตัวแปรเพียงตัวเดียว

เลขชี้กาลังของตัวแปรเท่ากับ 1

a ต้องไม่เท่ากับ 0 แต่ b อาจเท่ากับศูนย์ได้

Example จงเติมตัวแปร เลขชี้กาลังของตัวแปร สัมประสิทธิ์ของตัวแปรและ ค่าคงตัวของสมการ
และ ✓ ในช่องสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ถ้าหากสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวลงใน
ตารางให้สมบูรณ์
 Exercise 12

ข้อ 1 - 3

ส่ง ________________
P. 20 - 21
 04.
โจทย์ปัญหา
เกี่ยวกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
OVERVIEW
โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับ
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว

การเขียนสมการแทน การแก้โจทย์ปัญหา
สถานการณ์หรือปัญหา
จานวน
ความยาวและพื้นที่
อายุ

เงินและเหรียญ
 ครูเลี้ยงปลาหางนกยูงในอ่างไว้จานวนหนึ่ง ต่อมาปลาหางนกยูงตายไป 6 ตัว
ปรากฏว่า เหลือปลาหางนกยูงในอ่าง 20 ตัว อยากทราบว่าเดิมครูเลี้ยงปลาหางนกยูงกี่ตัว

? ตัว ปลาหางนกยูงตายไป 6 ตัว เหลือปลาหางนกยูงในอ่าง 20 ตัว

จากสถานการณ์ดังกล่าว นามาเขียนให้อยู่ในรูปสมการได้อย่างไร

กาหนดให้ b แทน จานวนปลาหางนกยูงทั้งหมด

จะเขียนเป็นสมการได้ คือ b − 6 = 20
กะทิซื้อของหน้ากากอนามัย 1 กล่องและสเปรย์แอลกอฮอล์ล้างมือ 2 ขวดจากร้านขายยาและได้รับใบเสร็จ
แต่กะทิไม่ทันระวัง จึงเผลอทาให้แอลกอฮอล์หยดใส่ใบเสร็จ ทาให้มองตัวหนังสือไม่เห็น
แต่กะทิจาได้เพียงว่า ซื้อของมาทั้งหมด 126 บาท หน้ากากอนามัย 1 กล่องราคา 98 บาท
แต่จาราคาสเปรย์แอลกอฮอล์ล้างมือ 2 ขวดไม่ได้ อยากทราบว่า สเปรย์แอลกอฮอล์ขวดละเท่าไร

? ฿
98 ฿

ทั้งหมด 126 บาท

กะทิซื้อของหน้ากากอนามัย 1 กล่องและสเปรย์แอลกอฮอล์ล้างมือ 2 ขวดจากร้านขายยาและได้รับใบเสร็จ
แต่กะทิไม่ทันระวัง จึงเผลอทาให้แอลกอฮอล์หยดใส่ใบเสร็จ ทาให้มองตัวหนังสือไม่เห็น
แต่กะทิจาได้เพียงว่า ซื้อของมาทั้งหมด 126 บาท หน้ากากอนามัย 1 กล่องราคา 98 บาท
แต่จาราคาสเปรย์แอลกอฮอล์ล้างมือ 2 ขวดไม่ได้ อยากทราบว่า สเปรย์แอลกอฮอล์ขวดละเท่าไร

กาหนดให้ x แทนราคาของสเปรย์แอลกอฮอล์หนึ่งขวด

2x + 98 = 126

2x = 126 - 98
2x = 28

x = 14

ดังนั้น สเปรย์แอลกอฮอล์ขวดละ 14 บาท

 การฝึกเขียนสถานการณ์แทนปัญหา

ระยะทางจากเสาชิงช้าไปยังวัดพระแก้วน้อยกว่าระยะทางจากวัดพระแก้วไปยังวัดแจ้งอยู่
3.8 กิโลเมตร ถ้าระยะทางจากเสาชิงช้าผ่านวัดพระแก้วไปยังวัดแจ้งเป็น 6.8 กิโลเมตร
จงเขียนสมการเพื่อหาระยะทางจากวัดพระแก้วไปยังวัดแจ้ง

กาหนดให้
ระยะทางจากวัดพระแก้วไปยังวัดแจ้ง เป็น d กิโลเมตร
d – 3.8 d
แสดงว่า
ระยะทางจากเสาชิงช้าไปยังวัดพระแก้ว เป็น 3.8กิโลเมตร

เขียนสมการได้ว่า d + (d – 3.8) = 6.8

 การฝึกเขียนสถานการณ์แทนปัญหา

ข้าวปุ้นทาข้อสอบย่อยวิชาคณิตศาสตร์ทั้งหมด 4 ครั้ง ซึ่งแต่ละครั้งมีคะแนนเต็มเท่ากัน ข้าวปุ้น

มีคะแนนนเฉลี่ยเป็น 20 คะแนน ถ้าคะแนนที่หนึ่งสอบได้ 13 คะแนน ครั้งที่สองสอบได้ 20 คะแนน
และครั้งที่สามสอบได้ 24 คะแนน จงเขียนสมการเพื่อหาคะแนนสอบในครั้งที่สี่ของข้าวปุ้น

13 + 20 + 24 + x
เขียนสมการได้ว่า = 20
4
การฝึกเขียนสถานการณ์แทนปัญหา

เมื่อสามปีที่แล้ว ฝาแฝดคู่หนึ่งมีอายุรวมกันเป็น 26 ปี
จงหาว่าปัจจุบันฝาแฝดคู่นี้มีอายุเท่าใด

3 ปีที่แล้ว ปัจจุบัน

อายุรวมกันได้ 26 ปี ?

เขียนสมการได้ว่า 2(x - 3) =
26
การฝึกเขียนสถานการณ์แทนปัญหา

“ เศษสามส่วนสี่ของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่าสิบสามอยู่ห้า ”
จงเขียนสมการเพื่อหาค่าของจานวนนั้น

เราต้องการทราบค่าใด

จานวนจานวนหนึ่ง

สิ่งที่ยังไม่ทราบค่าควรกาหนดด้วยอะไร

กาหนดด้วยตัวแปร คือ b

3
เขียนสมการได้ว่า b − 13 = 5
4
 การฝึกเขียนสถานการณ์แทนปัญหา

กาหนด AB และรังสีอื่น ๆ ดังรูป x มีค่าเท่าใด

จงเขียนสมการเพื่อหาค่าของจานวนนั้น

เขียนสมการได้ว่า ( 2x + (4x+30) + (2x + 70) = 180)

ลองทาดู จงเขียนสมการจากปัญหาในแต่ละข้อต่อไปนี้ เมื่อ x แทนจานวนที่ต้องการหา

ใบงาน ในเอกสารประกอบการเรียน
ขั้นที่ 1 S (Search the word problem) การศึกษาโจทย์ปัญหา

ขั้นที่ 2 T (Translate the problem) การแปลงข้อมูลที่มีอยู่ในโจทย์ปัญหาไปสู่รูปภาพ

ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

ขั้นที่ 3 A (Answer the problem) การหาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แสดงวิธีทา)

ขั้นที่ 4 R (Review the solution) ตรวจสอบคาตอบ

ขั้นที่ 1 S (Search the word problem) การศึกษาโจทย์ปัญหา

ขั้นที่ 2 T (Translate the problem) การแปลงข้อมูลที่มีอยู่ในโจทย์ปัญหาไปสู่รูปภาพ

ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

ขั้นที่ 3 A (Answer the problem) การหาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แสดงวิธีทา)

ขั้นที่ 4 R (Review the solution) ตรวจสอบคาตอบ

Example

ห้าในหกของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 6 อยู่ 31 จงหาจานวนนั้น

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : ห้าในหกของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 6 อยู่ 31

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา จานวนจานวนหนึ่ง
:
ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสู่รูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สมมติ x แทน จานวนจานวนหนึ่ง

31

5x
6
6
Example
ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสู่รูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สมมติ x แทน จานวนจานวนหนึ่ง

จานวนมาก – จานวนน้อย = ระยะห่าง

เขียนสมการได้เป็น 5x–6 =
6
31
Example
ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ 5x–6 =
6
31
5 x – 6 + 6 = 31 + 6
6
5 x = 37
6

5x = 37 x 6

5x = 222

ดังนั้น x = 222 หรือ 44.4

5
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

แทนค่า x ด้วย 222 ในสมการ 5x–6 =

5 6
31

จะได้ [5 x (222) – 6 = 31
6 5
]
222 - 6 = 31
6
37 - 6 = 31

31 = 31 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
22
ดังนั้น จานวนนั้น คือ 25

ตอบ 22
จานวนนั้น คือ
25
Example

ครูมีปากกาอยู่จานวนหนึ่ง แบ่งให้นักเรียน 4 คน คนละ 3 ด้าม หลังจากแบ่งปากกา

ให้นักเรียนแล้ว ครูเหลือปากกว่า 9 ด้าม จงหาว่าเดิมครูมีปากกาอยู่กดี่ ้าม

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : ครูมีปากกาอยู่จานวนหนึ่ง แบ่งให้นักเรียน 4 คน คนละ

3 ด้าม หลังจากแบ่งปากกาให้นักเรียนแล้ว ครูเหลือปากกว่า 9
ด้าม
สิ่งที่โจทย์ต้องการหา เดิมครูมีปากกาอยู่กี่ด้าม
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสู่รูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

แบบที่ 1 สื่อทีเ่ ป็นรูปธรรม

นาปากกามากองไว้กองละ 3 ด้าม จานวน 4 กอง และเพิ่มปากกาอีกจานวน 9 ด้าม
แล้วนับจานวนปากกาทั้งหมด

แบบที่ 2 สื่อที่เป็นตัวแทนวัตถุจริง (วาดภาพ)

Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสู่รูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

แบบที่ 3 สื่อที่เป็นนามธรรม

สมมติให้ x แทน จานวนปากกาทั้งหมดที่ครูมี

ครูแบ่งปากกาให้นักเรียน 4 คน คนละ 3 ด้าม แล้วครูเหลือปากกว่า 9 ด้าม
ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น x – (4 x 3) = 9

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ x – (4 x 3) = 9
x – (12) = 9
x = 9 + 12

ดังนั้น x = 21
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

แทนค่า x ด้วย 21 ในสมการ x – (4 x 3) = 9

จะได้ 21 – (4 x 3) = 9
21 – 12 = 9
9 = 9 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

ตอบ เดิมครูมีปากกาอยู่ 21 ด้าม

อัพเดทผลงาน/กิจกรรมในชัน
้ เรียน 1/4
ลองทาดู ใบงาน เรื่อง โจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวเกี่ยวกับจานวน

ใบงาน หน้า 12 – 13 ในเอกสารประกอบการเรียน

Example

อีก 6 ปีข้างหน้า ลิซ่าจะมีอายุเป็นสองเท่าของอายุของเขาเมือ่ 9 ปีที่แล้ว ปัจจุบันลิซ่ามีอายุกป

ี่ ี

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : อีก 6 ปีข้างหน้า ลิซ่าจะมีอายุเป็นสองเท่าของอายุ

ของเขาเมื่อ 9 ปีที่แล้ว

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา ปัจจุบันลิซ่ามีอายุกป
ี่ ี / อายุปัจจุบันของลิซ่า
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

9 ปีที่แล้ว ปัจจุบน
ั อีก 6 ปีข้างหน้า

x+6 = 2(x – 9)
สมมติให้ x แทน อายุปัจจุบันของลิซ่า (ปี)

อีก 6 ปีข้างหน้า ลิซ่าจะมีอายุเป็นสองเท่าของอายุของเขาเมื่อ 9 ปีที่แล้ว

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น

x + 6 = 2(x – 9)
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ x+6 = 2(x – 9)

จะได้ x+6 = 2(x – 9)
x+6 = 2x – 18
6 = x – 18
6 + 18 = x
ดังนั้น x = 24

นั่นคือ ปัจจุบันลิซ่ามีอายุ 24 ปี
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

แทนค่า x ด้วย 24 ในสมการ x + 6 = 2(x – 9)

จะได้ 24 + 6 = 2(24 – 9)
30 = 2(15)
30 = 30 ซึ่งเป็นสมการทีเ่ ป็นจริง

ตอบ ปัจจุบันลิซ่ามีอายุ 24 ปี
อัพเดทผลงาน/กิจกรรมในชัน
้ เรียน 1/4
Example

ปัจจุบันคุณพ่อของเอมมีอายุมากกว่าเอม 32 ปี ถ้าในอีกเจ็ดปีขา้ งหน้า คุณพ่อจะมี

อายุเป็นสามเท่าของอายุของเอม ปัจจุบันคุณพ่อของเอมมีอายุกป
ี่ ี

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : ปัจจุบัน คุณพ่อของเอมมีอายุมากกว่าเอม 32 ปี ถ้าในอีกเจ็ดปี

ข้างหน้า คุณพ่อจะมีอายุเป็นสามเท่าของอายุของเอม

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา ปัจจุบันคุณพ่อของเอมมีอายุกป
ี่ ี
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

อายุ (ปี) ปัจจุบน

ั อีก 7 ปีข้างหน้า
คุณพ่อ

เอม

สมมติให้ x แทน อายุปัจจุบันของคุณพ่อของเอม (ปี)

x – 32
คุณพ่อมีอายุมากกว่าเอม 32 ปี ดังนั้น ปัจจุบันเอมมีอายุ .............................. ปี
x+7
อีก 7 ปีข้างหน้า คุณพ่อมีอายุ ……................................ ปี
x – 32 + 7
อีก 7 ปีข้างหน้า เอมมีอายุ ................................................. ปี
เนื่องจาก ในอีก 7 ปีข้างหน้า คุณพ่อมีอายุเป็นสามเท่าของอายุของเอม
ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น
x+7 = 3(x – 32 + 7)
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ x+7 = 3(x – 32 + 7)

จะได้ x+7 = 3(x – 25)

x+7 = 3x – 75

82 = 2x

ดังนั้น x = 41

นั่นคือ ปัจจุบันคุณพ่อของเอม มีอายุ 41 ปี

Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

แทนค่า x ด้วย 41 ในสมการ x + 7 = 3(x – 32 + 7)

จะได้ 41 + 7 = 3(41 – 32 + 7)

48 = 3(16)

48 = 48 ซึ่งเป็นสมการทีเ่ ป็นจริง

ตอบ ปัจจุบันคุณพ่อของเอม มีอายุ 41 ปี

Example

ครอบครัวหนึ่งมีลกู ทัง้ หมดสามคน และมีอายุรวมกันได้ 58 ปี ลูกคนเล็กมีอายุนอ้ ยกว่า

ลูกคนกลาง 4 ปี และลูกคนโตมีอายุมากกว่าลูกคนเล็ก 9 ปี จงหาอายุของลูกทัง้ สามคน

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : ลูกสามคนอายุรวมกันได้ 58 ปี ลูกคนเล็กมีอายุน้อยกว่า

ลูกคนกลาง 4 ปี และลูกคนโตมีอายุมากกว่าลูกคนเล็ก 9 ปี

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา อายุของลูกทั้งสามคน
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้
แนวคิดที่
1
อายุ คนเล็ก คนกลาง คนโต อายุรวมของทั้งสามคน
x x+4 x+9 58
(ปี)

สมมติให้ x แทน อายุของลูกคนเล็ก (ปี)

ลูกคนเล็กมีอายุน้อยกว่าลูกคนกลาง 4 ปี ดังนั้นลูกคนกลางมีอายุ x + 4 ปี

ลูกคนโตมีอายุมากกว่าลูกคนเล็ก 9 ปี ดังนั้นลูกคนโตมีอายุ x+9 ปี

อายุของลูกทั้งสามคนรวมกันได้ 58 ปี

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น x + (x + 4) + (x + 9) = 58
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้
แนวคิดที่
2
อายุ(ปี) คนเล็ก คนกลาง คนโต
x-4 x (x – 4) + 9 = x + 5
อายุรวมของทั้งสามคน 58

สมมติให้ x แทน อายุของลูกคนกลาง (ปี)

ลูกคนเล็กมีอายุน้อยกว่าลูกคนกลาง 4 ปี ดังนั้นลูกคนกลางมีอายุ x - 4 ปี

ลูกคนโตมีอายุมากกว่าลูกคนเล็ก 9 ปี ดังนั้นลูกคนโตมีอายุ x+5 ปี

อายุของลูกทั้งสามคนรวมกันได้ 58 ปี

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น (x - 4) + x + (x + 5) = 58
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้
แนวคิดที่
3
อายุ (ปี) คนเล็ก คนกลาง คนโต
x-9 (x – 9) + 4 = x - 5 x
อายุรวมของทั้งสามคน 58

สมมติให้ x แทน อายุของลูกคนกลาง (ปี)

ลูกคนเล็กมีอายุน้อยกว่าลูกคนกลาง 4 ปี ดังนั้นลูกคนกลางมีอายุ x - 9 ปี

ลูกคนโตมีอายุมากกว่าลูกคนเล็ก 9 ปี ดังนั้นลูกคนโตมีอายุ x-5 ปี

อายุของลูกทั้งสามคนรวมกันได้ 58 ปี

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น (x - 9) + (x - 5) + x = 58
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

แนวคิดที่
1
จากสมการ x + (x + 4) + (x + 9) = 58
จะได้ 3x + 13 = 58
3x = 45
ดังนั้น x = 15

นั่นคือ ลูกคนเล็กอายุ 15 ปี ลูกคนกลางอายุ 15 + 4 = 19 ปี

และลูกคนโตมีอายุ 15 + 9 = 24 ปี
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

แนวคิดที่
2
จากสมการ (x – 4) + x + (x + 5) = 58
จะได้ 3x + 1 = 58
3x = 57
ดังนั้น x = 19

นั่นคือ ลูกคนกลางอายุ 19 ปี ลูกคนเล็กอายุ 19 - 4 = 15 ปี

และลูกคนโตมีอายุ 19 + 5 = 24 ปี
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

แนวคิดที่
3

จากสมการ (x – 9) + (x – 5) + x = 58
จะได้ 3x - 14 = 58
3x = 72
ดังนั้น x = 24

นั่นคือ ลูกคนโตอายุ 24 ปี ลูกคนเล็กอายุ 24 - 9 = 15 ปี

และลูกคนกลางมีอายุ 24 - 5 = 19 ปี
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

ถ้าลูกสาวคนเล็กมีอายุ 15 ปี คนกลางมีอายุ 19 ปี และคนโตมีอายุ 24 ปี

จะได้ว่า ทั้งสามคนมีอายุรวมกันได้ 15 +19 + 24 = 58 ปี

ซึ่งสอดคล้องกับสิ่งที่ โจทย์กาหนดให้

ตอบ ลูกสาวคนเล็กอายุ 15 ปี คนกลางอายุ 19 ปี และคนโตอายุ 24 ปี

ลองทาดู ใบงาน เรื่อง โจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวเกี่ยวกับอายุ

ใบงาน หน้า 19 – 21 ในเอกสารประกอบการเรียน

Example

ขวัญต้องการหาความยาวของด้านยาวและด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่ง ที่มีด้านกว้างสั้น
กว่าด้านยาวอยู่ 6 เซนติเมตร และมีเส้นรอบรูปยาว 80 เซนติเมตร

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : รูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่ง ที่มีด้านกว้างสั้นกว่าด้านยาวอยู่

6 เซนติเมตร และมีเส้นรอบรูปยาว 80 เซนติเมตร

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา ความยาวของด้านยาวและด้านกว้างของรูปสี่เหลีย
่ มมุมฉาก
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถวาดรูปภาพเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

2n + 2(x – 6) = 80

สมมติให้ n แทน ด้านยาวของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก (เซนติเมตร)

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น 2n + 2(x – 6) = 80

Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ 2n + 2(n – 6) = 80

จะได้ 2n + 2(n – 6) = 80

2n + 2n – 12 = 80

4n = 80 + 12

4n = 92

ดังนั้น n = 23

นั่นคือ ด้านยาวของรูปสีเ่ หลีย

่ มมุมฉากมีความยาว 23 เซนติเมตร
และด้านกว้างของรูปสี่เหลีย
่ มมุมฉากมีความยาว 17 เซนติเมตร
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

แทนค่า n ด้วย 23 ในสมการ 2n + 2(x – 6) = 80

จะได้ 2(23) + 2(23 – 6) = 80
46 + 34 = 80
80 = 80 (สมการที่เป็นจริง)

ตอบ ด้านยาวของรูปสี่เหลีย
่ มมุมฉากมีความยาว 23 เซนติเมตร
และด้านกว้างของรูปสี่เหลีย
่ มมุมฉากมีความยาว 17 เซนติเมตร
Example

หมู่บ้านจัดสรรแห่งหนึง่ ต้องการสร้างสนามเด็กเล่นรูปสี่เหลีย
่ มผืนผ้าในบริเวณพื้นที่
สาธารณะของหมู่บา้ น โดยให้สนามเด็กเล่นมีดา้ นยาว ยาวเป็นสามเท่าของด้านกว้าง ถ้าความ
ยาวรอบรูปของสนามเด็กเล่นเป็น 360 เมตร จงหาว่าสนามเด็กเล่นแห่งนี้จะมีพื้นที่เท่าไร

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : สนามเด็กเล่นมีด้านยาว ยาวเป็นสามเท่าของด้านกว้าง

ถ้าความยาวรอบรูปของสนามเด็กเล่นเป็น 360 เมตร

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา สนามเด็กเล่นแห่งนี้จะมีพื้นที่เท่าไร
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถวาดรูปภาพเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

2n + 2(x – 6) = 80

สมมติให้ k แทน ความกว้างของสนามเด็กเล่น (เมตร)

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น 2(k +3k) = 360

Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ 2(k +3k) = 360

จะได้ 2(4k) = 360
8k = 360
ดังนั้น k = 45

นั่นคือ สนามเด็ ก เล่น มี ความกว้า ง 45 เมตร และมี ความยาว 3(45) = 135

เมตร

ดังนั้น สนามเด็กเล่นแห่งนี้มีพื้นที่ 45 x 135 = 6,075 เมตร

Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

ถ้าสนามเด็กเล่นกว้าง 45 เมตร และยาว 135 เมตร

จะได้ว่า ความยาวรอบรูปของสนามเด็กเล่นเป็น 2(45 + 135) = 360 เมตร

ซึ่งสอดคล้องกับสิ่งที่โจทย์กาหนดให้

นั่นคือ สนามเด็กเล่นมีความกว้าง 45 เมตร และมีความยาว 135 เมตร

ตอบ สนามเด็กเล่นแห่งนี้มพ
ี ื้นที่ 6,075 ตารางเมตร
ลองทาดู ใบงาน เรื่อง โจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวเกี่ยวกับความยาวและพื้นที่

ใบงาน หน้า 25 ในเอกสารประกอบการเรียน

Example

พ่อมีเงินอยู่ 500 บาท แม่ให้มาอีกจานวนหนึ่งรวมกับของพ่อแล้วแบ่งให้ลกู 5

คน ลูกจะได้รับเงินคนละ 150 บาท แม่ให้เงินพ่อกีบ
่ าท

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : พ่อมีเงินอยู่ 500 บาท แม่ให้มาอีกจานวนหนึ่งรวมกับของพ่อ

แล้วแบ่งให้ลกู 5 คน ลูกจะได้รบ
ั เงินคนละ 150 บาท

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา แม่ให้เงินพ่อกีบ
่ าท
:
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถวาดรูปภาพเพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

พ่อมีเงินอยู่ 500 บาท แม่ให้ แบ่งให้ลูก 5 คน จะได้รับคนละ 150 บาท

มาอีกจานวนหนึ่ง

2n + 2(x – 6) = 80
+

สมมติให้ x แทน จานวนเงินที่แม่ให้พ่อ (บาท)

ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น 500 + x = 150

5
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ 500 + x = 150

5
500 + x = 150 x 5
จะได้ 500 + x = 750
x = 750 – 500
ดังนั้น x = 250

นั่นคือ แม่ให้เงินพ่อ 250 บาท

Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

25 500 + 250 =
พ่อมีเงิน 500 บาท ถ้าแม่ให้มาอีก..........................บาท พ่อจะมีเงิน ...............................................บาท
0 750
750 / 5 = 150
แบ่งให้ลกู 5 คน จะได้คนละ ...........................................................................บาท

ซึ่งสอดคล้องกับสิ่งที่ โจทย์กาหนดให้

ตอบ แม่ให้เงินพ่อ 250 บาท

Example

เอ็มมีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาทรวมจานวน 30 เหรียญ คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 90 บาท

จงหาว่าเอ็มมีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาทอย่างละกีเ่ หรียญ

วิธีทา ขั้น S : ศึกษาโจทย์ปัญหา

สิ่งที่โจทย์กาหนดให้ : เอ็มมีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาทรวมจานวน 30 เหรียญ

คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 90 บาท

สิ่งที่โจทย์ต้องการหา
:
เอ็มมีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาทอย่างละกี่เหรียญ
Example

ขั้น T : แปลงข้อมูลที่อยู่ในโจทย์ไปสูร่ ูปภาพ ตารางหรือสมการทางคณิตศาสตร์

สามารถเขียนตารางแสดงความสัมพันธ์สิ่งทีโ่ จทย์กาหนดให้เพื่อประกอบการทาความเข้าใจได้ ดังนี้

จานวนเหรียญห้า จานวนเหรียญ คิดเป็นเงินทั้งหมด (บาท)

บาท บาท
1 29 5(1) + 29 = 34
2 28 5(2) + 28= 38

สมมติให้ x
. . .

. . .

. . .

5
สมมติให้ x แทน จานวนเหรียญห้าบาทที่เอ็มมี (เหรียญ) คิดเป็นเงิน ................................บาท
x30
เนื่องจาก มีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาท รวมเป็นจานวน...........................เหรียญ
จะได้ 30 -
เหรียญบาทมีจานวน .......................เหรี 30 -
ยญ คิดเป็นเงิน ..............................บาท
x x
มีเงินทั้งสิ้น 90 บาท
ดังนั้น เขียนสมการได้เป็น 5(x) + (30 – x) = 90
Example

ขั้น A : หาคาตอบของโจทย์ปัญหา (แก้สมการ)

จากสมการ 5(x) + (30 – x) = 90

จะได้ 4x + 30 = 90
4x = 60
ดังนั้น x = 15

นั่นคือ เอ็มมีเหรียญห้าบาท 15 เหรียญ

และมีเหรียญบาท 30 – 15 = 15 เหรียญ
Example
ขั้น R : ตรวจสอบคาตอบ
คาตอบที่ได้สอดคล้องกับโจทย์หรือไม่ (…..…)

15 1
ถ้าเอ็มมีเหรียญห้าบาท …………………เหรียญ และมีเหรียญบาท……………………….. เหรียญ
5
5(15) +15 = 90
15 + 15 = 30 เหรียญ คิดเป็นเงิน ………………………………….บาท
เขาจะมีเหรียญรวมกัน ……………………

ซึ่งสอดคล้องกับสิ่งที่ โจทย์กาหนดให้

ตอบ เอ็มมีเหรียญห้าบาท 15 เหรียญ

และมีเหรียญบาท 15 เหรียญ
อัพเดทผลงาน/กิจกรรมในชัน
้ เรียน 1/
ลองทาดู ใบงาน เรื่อง โจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวเกี่ยวกับเงินและเหรียญ

ใบงาน หน้า _________ในเอกสารประกอบการ

เรียน