คณิตศาสตร์ ม.

1 เล่ม 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3

สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว

สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.)
 ตัวชี้วัด

เข้าใจและใช้สมบัติของการเท่ากันและสมบัติของจำนวน เพื่อวิเคราะห์และแก้ปัญหา
โดยใช้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว (ค 1.3 ม.1/1)

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 แผนผังสาระการเรียนรู้

ประโยคภาษา คำตอบของสมการเชิงเส้น
และประโยคสัญลักษณ์ ตัวแปรเดียว
สมการเชิง
เส้น
ตัวแปร
เดียว

การแก้สมการ
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 เกมทายอายุ

ขั้นที่ 1 ให้เลือกตัวเลขจากวันเกิดของนักเรียน
1. วันอาทิตย์ 2. วันจันทร์ 3. วันอังคาร 4. วันพุธ
5. วันพฤหัสบดี 6. วันศุกร์ 7. วันเสาร์
ขั้นที่ 2 นำตัวเลือกที่เลือกคูณด้วย 2
ขั้นที่ 3 จากนั้น นำมาบวกด้วย 10
ขั้นที่ 4 จากนั้น นำมาคูณด้วย 50
ขั้นที่ 5 จากนั้น นำมาลบด้วยปี ค.ศ. ปัจจุบัน
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 เกมทายอายุ

ขั้นที่ 6 ในปีนี้
ถ้าวันเกิดของนักเรียนผ่านมาแล้วให้นำมาบวกด้วย 43 ถ้า
วันเกิดของนักเรียนยังมาไม่ถึงให้นำมาบวกด้วย 42
ขั้นที่ 7 จากนั้น นำมาลบด้วยปี พ.ศ. ที่นักเรียนเกิด
ผลลัพธ์ที่ได้
ตัวเลขในหลักสิบและหลักหน่วยมีค่าเท่ากับ
อายุของนักเรียกใช่หรือไม่
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 ประโยคภาษาและประโยคสัญลักษณ์
พิจารณาประโยคภาษาและประโยคสัญลักษณ์ในแต่ละคู่ต่อไปนี้
ประโยคภาษา ประโยคสัญลักษณ์
หนึ่งบวกหนึ่งเท่ากับสอง 1+1 = 2 เราเขียนประโยคสัญลักษณ์
สองคูณสองเท่ากับสี่ 2×2 = 4 แทนประโยคภาษาเพื่อ
ความสะดวกในการคิดคำนวณ
เก้าหักออกเจ็ดเท่ากับสอง 9–7 = 2
ครึ่งหนึ่งของยี่สิบเท่ากับสิบ --20--- = 10
2
ผลคูณของสิบเจ็ดกับห้าเท่ากับ 17 × 5 = 85
แปดสิบห้า
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 ประโยคภาษาและประโยคสัญลักษณ์
พิจารณาประโยคภาษาและประโยคสัญลักษณ์ในแต่ละคู่ต่อไปนี้
ประโยคภาษา ประโยคสัญลักษณ์
จำนวนจำนวนหนึ่งบวกด้วยสอง
x+2 =
เท่ากับสาม
3
สามเท่าของจำนวนจำนวนหนึ่ง
3x =
เท่ากับสี่สิบ
40
จำนวนจำนวนหนึ่งหารด้วยสอง x + 10
------
= 20
แล้วบวกด้วยสิบเท่ากับยี่สิบ 2

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 ตัวแปร
พิจารณาข้อความต่อไปนี้ในรูปสัญลักษณ์
ข้อความ เขียนข้อความในรูปสัญลักษณ์
สองเท่าของสิบ 2(10)
สองเท่าของจำนวนจำนวนหนึ่ง 2x
จำนวนจำนวนหนึ่งบวกด้วยสาม x+3
x
-----
จำนวนจำนวนหนึ่งหารด้วยเจ็ด x ÷ 7 หรือ7
จำนวนซึ่งมากกว่า
x+4
จำนวนจำนวนหนึ่งอยู่สี่
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 ประโยคภาษาและประโยคสัญลักษณ์

ประโยคสัญลักษณ์จะมีตัวแปรหรือไม่มีตัวแปรก็ได้
ถ้ามีตัวแปรจะนิยมใช้ตัวอักษรภาษาอังกฤษตัวพิมพ์เล็ก
เช่น a, b, c, …, x, y, z แทน ตัวแปร

ประโยคสัญลักษณ์ที่แสดงการเท่ากัน
ของจำนวน โดยมีสัญลักษณ์ “ = ”
บอกการเท่ากัน เรียกว่า สมการ
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 คำตอบของสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
พิจารณาสมการต่อไปนี้
1. 2 + 10 =
2. 12 – 12 = 0
22
3. 3 × 2 = 32 4. 4 ÷ 20 = 5
5. 17 – 23 = 23 6. 3(2 + 5) = (3 × 2)
– 17 + (3 × 5)
สมการในข้อใดเป็ นจริง
ข้อ 2, 6
สมการในข้อใดเป็ นเท็จข้อ 1, 3, 4, 5
2x + 10 = 22 เป็ นสมการเป็ น
จริงหรือเท็จ
ไม่สามารถบอกได้ เนื่องจากไม่
ทราบค่าของตัวแปร
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 คำตอบของสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
เมื่อพิจารณา
2x + 10 = จะเห็นว่า สมการมี
22 ตัวแปร x อยู่

ถ้าแทน x จะได้สมการที่เป็ นเท็จ

เพราะ
ด้วย 102(10) + 10 = 20 +ซึ่ง 30 ≠ 22
10 = 30

ถ้าแทน x จะได้สมการที่เป็ นจริง

เพราะ
ด้วย 62(6) + 10 = 12 + ซึ่ง 22 = 22
10 = 22
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 คำตอบของสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
พิจารณาสมการต่อไปนี้
13 + x =
30
จำนวนที่แทนตัวแปรแล้วทำให้สมการเป็นจริง คือ 17
2y – 15
=5
จำนวนที่แทนตัวแปรแล้วทำให้สมการเป็นจริง คือ 10
z + 18 =
-------
21
12
จำนวนที่แทนตัวแปรแล้วทำให้สมการเป็นจริง คือ 36

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 คำตอบของสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว

เมื่อแทนตัวแปรในสมการด้วย
6 ทำให้สมการ 2x + 10 = 22 เป็นจริง
17 ทำให้สมการ 13 + X = 30 เป็นจริง
10 ทำให้สมการ 2y – 15 = 5 เป็นจริง
z + 18 =
-------
36 ทำให้สมการ 21 12 เป็นจริง

เรียกจำนวนที่แทนค่าตัวแปรที่อยู่สมการ
แล้วทำให้สมการเป็ นจริงว่า คำตอบของสมการ
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
การแก้สมการ

สมบัติสมมาตร

ให้ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

ถ้า a = b แล้ว b = a

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ

พิจารณาตัวอย่างต่อไปนี้

ถ้า k=j และ j=8 แล้ว k=8

ถ้า c + d = y และ y = 15 แล้ว c + d = 15

3
---- 3
----
ถ้า 7 + m = n และ n=- แล้ว 7 + m = -
17 17

การเขียนแสดงการเท่ากันดังกล่าว เรียกว่า สมบัติการถ่ายทอด

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

การแก้สมการ

สมบัติการถ่ายทอด

ให้ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

ถ้า a = b และ b = c แล้ว a = c

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ
สมบัติการบวก พิจารณาสมการต่อไปนี้
2 = 2
5+4 = 9
2+3 = 2+3
(5 + 4) + = 9 + (–7)
5 = 5
(–7)
2 = 2
5 + 7 = 12 a = b
(5 + 7) + x = 12 + x a+c = b+c
เมื่อ x แทนจำนวนใด ๆ เมื่อ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ
สมบัติการบวก
เมื่อมีจำนวนสองจำนวนเท่ากัน นำจำนวนอีกจำนวน
หนึ่ง
มาบวกแต่ละจำนวนที่เท่ากันนั้น ผลบวกจะเท่ากัน
เรียกสมบัตินี้ว่า สมบัติการบวก
เขียนเป็นสัญลักษณ์ได้ดังนี้

ให้ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

ถ้า a = b ดังนั้น a + c = b + c
หรือ ถ้า a = b ดังนั้น a – c = b – c

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ
สมบัติการคูน พิจารณาสมการต่อไปนี้
2 = 2 10 = 10
2×3 = 2×3 =
10 ÷ 2 10 ÷ 2
6 = 6 5 = 5

7+2 = 9 a = b
(7 + 2) × z = 13 × z a×c = b×c
เมื่อ z แทนจำนวนใด ๆ เมื่อ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ
สมบัติการคูณ
เมื่อมีจำนวนสองจำนวนเท่ากัน นำจำนวนอีกจำนวน
หนึ่ง
มาคูณแต่ละจำนวนที่เท่ากันนั้น ผลคูณจะเท่ากัน
เรียกสมบัตินี้ว่า สมบัติการคูณ
เขียนเป็นสัญลักษณ์ได้ดังนี้

ให้ a, b และ c แทนจำนวนใด ๆ

ถ้า a = b ดังนั้น ac = bc
--a- = --b-
หรือ ถ้า a = b ดังนั้น c d

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ

แก้สมการ 3
----
27 = 15 + 4 x

วิธีทำ
3
----
27 = 15 + 4 x
นำ 15 มาลบจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
3
----
27 – 15 = 15 + 4x – 15
3
----
12 = 4x

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ

แก้สมการ 3
----
27 = 15 + 4 x

วิธีทำ
3
----
12 = 4x
นำ 4 มาคูณจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
3
----
12  4 = 4 x  4
48 = 3x

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

 การแก้สมการ

แก้สมการ 3
----
27 = 15 + 4 x

วิธีทำ

48 = 3x
นำ 3 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
48
---- = 3x
----
3 3
16 = x
x = 16
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 การแก้สมการ

แก้สมการ 3
----
27 = 15 + 4 x

วิธีทำ
3
----
ตรวจสอบคำตอบ แทน x = 16 ในสมการ 27 = 15 + 4 x
3
----
จะได้ 27 = 15 + 4 (16)
27 = 15 + 12
27 = 27 สมการเป็นจริง
3
----
ดังนั้น 16 เป็นคำตอบของสมการ 27 = 15 + 4 x
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 การแก้สมการ
1
แก้สมการ ----- (13x + 44)
=1 35
2
วิธีทำ -----
= 35 (13x + 44)
2
นำ 2 มาคูณจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
จะ -----1 (13x + 44) × 2
ได้ =2 35 × 2
13x + 44 = 70
นำ 44 มาลบจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
13x + 44 – 44 =
จะได้
70 – 44 13x =
26
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 การแก้สมการ
1
แก้สมการ ----- (13x + 44)
= 35 13x =
2
26
นำ 13 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
13x
----------- = 26
--------
จะได้ 13 ตรวจสอบคำตอบ
13 x =
2 1 แทน x = 2 ในสมการ
-----
35 (13x + 44) =
1
ดังนั้น 2 เป็นคำตอบของสมการ 12จะได้
-----
= 35 (13x + 44) ----- {13
44} = 35 × (2) +
2 2
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 สมการเป็นจริง
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่งมีค่าเท่ากับ 20
หาจำนวนจำนวนนั้น
ลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา วิธีทำ
ทำความเข้าใจปัญหา
สิ่งที่โจทย์ถาม กำหนดให้
จำนวนจำนวนนั้น
จำนวนจำนวนนั้นเป็น x
สิ่งที่โจทย์บอก
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่ง เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่ง
มีค่าเท่ากับ 20 มีค่าเท่ากับ 20
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่งมีค่าเท่ากับ 20
หาจำนวนจำนวนนั้น
ลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา วิธีทำ
วางแผน
1 ใน 5 ของจำนวนจำนวนหนึ่ง --1- x
5
เท่ากับ =
20 20
--1- x = 20
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
5
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่งมีค่าเท่ากับ 20
หาจำนวนจำนวนนั้น
ลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา วิธีทำ
ดำเนินการตามแผน --1- x = 20
5
คิดคำนวณโดยใช้ นำ 5 มาคูณจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
สมบัติการเท่ากัน 1
จะได้ ------ x × 5 = 20
5
x = 100
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่งมีค่าเท่ากับ 20
หาจำนวนจำนวนนั้น
ลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา วิธีทำ
ตรวจสอบคำตอบ x = 100
พิจารณาว่าคำตอบที่ได้ แทน x = 100 ในสมกา
ถูกต้องหรือไม่ --1- x = 20
5 1
จะได้ ------
5 × 100 = 2
สมการเป็นจริง
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เศษหนึ่งส่วนห้าของจำนวนจำนวนหนึ่งมีค่าเท่ากับ 20
หาจำนวนจำนวนนั้น
ลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา วิธีทำ
1. ทำความเข้าใจปัญหา ดังนั้น 100 เป็นคำตอบของสมการ
2. วางแผน --1- x = 20
5
3. ดำเนินการตามแผน
นั่นคือ
4. ตรวจสอบคำตอบ จำนวนนั้น คือ 100
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เจ็ดเท่าของส่วนที่จำนวนจำนวนหนึ่งมากกว่า 4 เท่ากับ 80
หาจำนวนจำนวนนั้น
วิธีทำ
ให้ x แทนจำนวนจำนวนนั้น
เจ็ดเท่าของส่วนที่จำนวนจำนวนหนึ่งมากกว่า 4 เท่ากับ 80
จะได้สมการ 7(x – 4) = 80
นำ 7 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
--7
- (x – 4) = 80
-- -- x – 4 = 80---
-
จะได้ หรือ 7
7 7
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เจ็ดเท่าของส่วนที่จำนวนจำนวนหนึ่งมากกว่า 4 เท่ากับ 80
หาจำนวนจำนวนนั้น
วิธีทำ 7(x – 4) = 80
--7- (x – 4) = 80----
7 7
x – 4 = -80---
7
นำ 4 มาบวกจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
x – 4 + 4 = 80-- + 4
- x = 108--
-----
จะได้ 7 หรือ 7
ดังนั้น x = 3
15----
7 คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับจำนวน
เจ็ดเท่าของส่วนที่จำนวนจำนวนหนึ่งมากกว่า 4 เท่ากับ 80
หาจำนวนจำนวนนั้น
วิธีทำ
ตรวจสอบคำตอบ
7(x – 4) = 80 108---
--7- (x – 4) = 80---- ----
แทน x = 7 ในสมการ 7(x – 4) = 80
7 7 108
x – 4 = -80
--- จะได้ ---7-- – 4) = 80 สมการเป็นจริง
7(-
7
3-
x – 4 + 4 = --80-- + 4 15--
ดังนั้น จำนวนนั้น คือ 7
7
x = 108
------ หรือ 15--3-
7 7 คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับอายุ
จินดามีอายุเป็ 4น
--- ของอายุนิล ถ้าจินดา
-
มีอายุ 24 ปี 5
นิลมีอายุกี่ปี
วิเคราะห์แนวคิดใน
ขั้นวางแผน ให้ x แทนอายุของ
จินดา นิล นิล
อายุเป็ น จินดามีอายุเป็ 4น
---
-
4
--- ของอายุนิล 5
5 ถ้าจินดาอายุ
24 ปี
4 x = 24
------
ดังนั้น 5
อายุ 24 ปี อายุ ? ปี คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับอายุ
จินดามีอายุเป็ 4น
--- ของอายุนิล ถ้าจินดา
-
มีอายุ 24 ปี 5
นิลมีอายุกี่ปี
วิธีทำ 4 x = 24
------
5
นำ 5 มาคูณจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
4 4x =
จะได้------
5 x × 5 = 24 หรือ ×5
120
4x
นำ 4 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
120 ------- = หรือ x = 30
จะได้ --------
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 4
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับอายุ
จินดามีอายุเป็ 4น
--- ของอายุนิล ถ้าจินดา
-
มีอายุ 24 ปี 5
นิลมีอายุกี่ปี
วิธีทำ
4
------ x = 24
ตรวจสอบคำตอบ
แทน x = 30 ใน
5
4
------ x × 5 = 24 × 54
สมการ
------ x = 24
5 4x = 5 4
4x จะได้ ------
5 × 30 = 24
120
120 ------- =
-------- สมการเป็ นจริง
4
4 x = 30 ดังนั้นนิลมีอายุ 30 ปี
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเงิน
สองเท่าของเงินที่ต้อมมีอยู่ มากกว่าเงิน 45 บาท
เป็นจำนวนเงิน 135 บาท ต้อมมีเงินกี่บาท
วิธีทำ
ให้ x แทนเงินของต้อม
สองเท่าของเงินที่ต้อมมีอยู่ มากกว่าเงิน 45 บาท เป็นจำนวนเงิน
135 บาท ดังนั้น 2x – 45 = 135
นำ 45 มาบวกจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
จะได้ 2x – 45 + 45 = 135 + 45 หรือ 2x = 180
นำ 2 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
2x
-- -- = 180
-----
จะได้ 2 2 หรือ x = 90
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเงิน
สองเท่าของเงินที่ต้อมมีอยู่ มากกว่าเงิน 45 บาท
เป็นจำนวนเงิน 135 บาท ต้อมมีเงินกี่บาท
ตรวจสอบ
จากสมการ 2x – 45 = 135
จะได้ x = 90
แทน x = 90 ในสมการ 2x – 45 = 135
จะได้ (2 × 90) – 45 = 135 สมการเป็นจริง
ดังนั้น 90 เป็นคำตอบของสมการ

คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1

นั่นคือ ต้อมมีเงิน 90 บาท
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเงิน
กัลยามีเงินเหรียญรวมทั้งหมด 1,700 บาท ประกอบไปด้วยเหรียญสองบาท
จำนวนหนึ่ง เหรียญห้าบาทเป็นสองเท่าของเหรียญสองบาท เหรียญหนึ่งบาท
เป็นห้าเท่าของเหรียญสองบาท กัลยามีเงินเหรียญแต่ละชนิดอย่างละกี่เหรียญ

วิเคราะห์แนวคิดในขั้นวางแผน
ให้ x แทนจำนวนเหรียญสองบาท

จำนวนเหรียญ (เหรียญ) x 2x 5x
เป็นเงิน (บาท) x × 2 = 2x 2x × 5 = 10x 5x × 1 = 5x
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเงิน
กัลยามีเงินเหรียญรวมทั้งหมด 1,700 บาท ประกอบไปด้วยเหรียญสองบาท
จำนวนหนึ่ง เหรียญห้าบาทเป็นสองเท่าของเหรียญสองบาท เหรียญหนึ่งบาท
เป็นห้าเท่าของเหรียญสองบาท กัลยามีเงินเหรียญแต่ละชนิดอย่างละกี่เหรียญ

วิธีทำ
สมมุติให้มีเหรียญสองบาท x เหรียญ
เหรียญสองบาทคิดเป็นเงิน 2x บาท
จากโจทย์ มีเหรียญห้าบาทจำนวน 2x เหรียญ
เหรียญห้าบาทคิดเป็นเงิน 10x บาท
จากโจทย์ มีเหรียญหนึ่งบาทจำนวน 5x เหรียญ
เหรียญหนึ่งบาทคิดเป็นเงิน 5x บาท
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว

วิธีทำ
กัลยามีเงินเหรียญรวมทั้งหมด 1,700 บาท
จะได้ว่า 2x + 10x + 5x = 1,700
17x = 1,700
นำ 17 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
จะได้ 17x
-- --- - = 1,700
--------
17 17
หรือ x = 100
ดังนั้น กัลยามีเหรียญสองบาท 100 เหรียญ
มีเหรียญห้าบาท 2 × 100 = 200 เหรียญ
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 มีเหรียญห้าบาท 5 × 100 = 500 เหรียญ
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเรขาคณิต
รูปสามเหลี่ยมรูปหนึ่งมีด้านสองด้านเท่ากัน ด้านที่สามยาว 9 เซนติเมตร
ถ้าด้านทั้งสามด้านของรูปสามเหลี่ยมรวมกันได้ 19 เซนติเมตร
ด้านสองด้านที่ยาวเท่ากันยาวด้านละเท่าไร

วิธีทำ ให้ x แทนด้านสองด้านที่ยาวเท่ากัน

ด้านที่สามยาว 9 เซนติเมตร
ดังนั้น 2x + 9 = 19
นำ 9 มาลบจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
จะได้ 2x + 9 – 9 = 19 – 9 หรือ 2x = 10
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเรขาคณิต
รูปสามเหลี่ยมรูปหนึ่งมีด้านสองด้านเท่ากัน ด้านที่สามยาว 9 เซนติเมตร
ถ้าด้านทั้งสามด้านของรูปสามเหลี่ยมรวมกันได้ 19 เซนติเมตร
ด้านสองด้านที่ยาวเท่ากันยาวด้านละเท่าไร

วิธีทำ 2x + 9 = 19
2x + 9 – 9 = 19 – 9
2x = 10
นำ 2 มาหารจำนวนทั้งสองข้างของสมการ
จะได้ 2x
-- -- = 10
---- หรือ x = 5
2 2
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
 โจทย์สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
โจทย์สมการเกี่ยวกับเรขาคณิต
รูปสามเหลี่ยมรูปหนึ่งมีด้านสองด้านเท่ากัน ด้านที่สามยาว 9 เซนติเมตร
ถ้าด้านทั้งสามด้านของรูปสามเหลี่ยมรวมกันได้ 19 เซนติเมตร
ด้านสองด้านที่ยาวเท่ากันยาวด้านละเท่าไร

วิธีทำ
ตรวจสอบคำตอบ แทน x = 5 ในสมการ
(2 × 5) + 9 = 19 สมการเป็นจริง
ดังนั้น 5 เป็นคำตอบของสมการ 2x + 9 = 19
นั่นคือ ด้านสองด้านที่ยาวเท่ากันของ
คณิตศาสตร์ ม.1 เล่ม 1
รูปสามเหลี่ยมยาวด้านละ 5 เซนติเมตร