แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

แผนการจัดการเรียนรู้
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม 5 ค 23201
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
จัดทาโดย
นายเกตุม สระบุรินทร์
นายณัฏฐวัฒน์ ไชยโพธิ์
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ทสี่ องเรื่อง สมบัติของ a เมื่อ a  0
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๑ ชั่วโมง
ผู้สอน นายณัฏฐวัฒน์ ไชยโพธิ์ อาจารย์พี่เลี้ยง อาจารย์เกตุม สระบุรินทร์
ผลการเรียนรู้
นาสมบัติของ a เมื่อ a  0 แก้ปัญหาได้
สาระสาคัญ
1.ค่าสมบูรณ์ของจานวนจริง a ใดๆที่ไม่เป็นศูนย์ เป็นจานวนจริงบวกเสมอ และค่าสัมบูรณ์
ของศูนย์เท่ากับศูนย์ เขียนแทนค่าสัมบูรณ์ของ a ด้วยสัญลักษณ์ a
เมื่ อ a  0 ค่า สั มบู ร ณ์ ข อง a เท่ ากั บ a เมื่ อ a  0 ค่า สั มบู รณ์ ข อง a เท่า กับ - a
และเมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a  0
a เมื่อ

นั่นคือ a   a เมื่อ
0
 เมื่อ
2.สมบัติของรากที่สองของจานวนจริง
a 2 = a เมื่อ a เป็นจานวนจริงใดๆ
ทักษะ/กระบวนการ
1) การแก้ปัญหา
2) การให้เหตุผล
3) การสื่อสาร สื่อความหมาย และการนาเสนอ
ด้านคุณลักษณะ
1. ใฝ่เรียนรู้
2. มุ่งในการทางาน
กิจกรรมการเรียนรู้
กิจกรรมนาเข้าสู่การเรียน
1. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ข้อตกลงในห้องเรียน รวมทั้งเวลาการส่งงาน
2. ครูทบทวนเรื่องรากที่สองและความหมายของรากที่สอง โดยการถาม – ตอบกับ
นักเรียนจนได้ข้อสรุปดังนี้
เมื่อ แทนจานวนจริ งบวกใดๆ หรื อ ศูนย์ (เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ ) รากที่

สองของ คือจานวนจริ งที่ยกกาลังสองแล้วได้
เมื่อ เป็นจานวนจริงบวก รากที่สองของ มีสองรากคือรากที่เป็นบวก
แทนด้วยสัญลักษณ์ (เรี ยกอีกอย่างหนึ่ งว่า กรณฑ์ที่สองของ ) และรากที่สองที่

เป็ นลบ ซึ่งแทนด้วยสัญลักษณ์ -
เมื่อ a เป็นจานวนจริงบวก และ
กิจกรรมพัฒนา
3. ครูให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบของตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1. 5 = 5
2. 5 = (5)
= 5
3. 10 = 10
4. 10 = (10)
= 10
4.ครูและนักเรียนร่วมกันหาข้อสรุปได้ดังนี้
ค่าสัมบูรณ์ของจานวนจริง a ใดๆที่ไม่เป็นศูนย์ เป็นจานวนจริงบวกเสมอ และค่า
สัมบูรณ์ ของศูนย์เท่ากับศูนย์ และใช้สัญลักษณ์ a แทนค่าสัมบูรณ์ของ a
เมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a เท่ากับ a เมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a เท่ากับ
- a และเมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a  0
a เมื่อ

นั่นคือ a  a เมื่อ
0
 เมื่อ
5. ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหา 36
วิธีทา เนื่องจาก 36 = 62
= 6
ดังนั้น 36 = 6
ตอบ 6
ตัวอย่าง 2 จงหา  49
วิธีทา เนื่องจาก  49 =  72
= 7
ดังนั้น  49 = 7
ตอบ 7
ตัวอย่าง 3 จงหา (11)2

วิธีทา เนื่องจาก (11)2 = 11
= 11
ดังนั้น (11)2 = 11
ตอบ 11
ตัวอย่าง 4 จงทา 4x 2 เมื่อ x  0 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย เนื่องจาก

วิธีทา เนื่องจาก 4x 2 = (2 x)2
ดังนั้น
= 2x
= 2x
ดังนั้น 4x 2 = 2x เมื่อ x  0
ตอบ 2x
ตัวอย่าง 5 จงทา 25 p 2 q8 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
วิธีทา เนื่องจาก 25 p 2 q8 = (5 pq 4 )2
= 5 pq 4
ดังนั้น 25 p 2 q8 = 5 pq 4
ตอบ 5 pq 4
แต่ไม่ทราบว่า
หรือไม่ จึงต้องแสดง
เครื่องหมายค่าสัมบูรณ์
ตัวอย่าง 6 จงทา 1.69m4 n12 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

วิธีทา เนื่องจาก 1.69m4 n12 = (1.3m2 n6 ) 2
= 1.3m2 n6
ดังนั้น 1.69m4 n12 = 2 6
\1.3m n
ตอบ 1.3m2 n6
6. ครูและนักเรียนร่วมกันหาข้อสรุปได้ดังนี้ เนื่องจาก
จึงไม่ต้องแสดงเครื่องหมายค่า
เมื่อ เป็นจานวนจริงใดๆ สัมบูรณ์
กิจกรรมรวบยอด
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมง
8. ครูให้นักเรียนทาใบงานที่ 1 เรื่อง สมบัติของรากที่สอง
สือ่ /อุปกรณ์/ แหล่งการเรียนรู้
1. ใบงานที่1 เรื่อง สมบัติของรากที่สอง
2. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1
การวัดและการประเมิน
เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

สาระสาคัญ แบบฝึกหัดท้ายบท แบบฝึกหัดท้ายบท ตรวจสอบความถูก
- นาสมบัติของ a ต้อง และความเข้าใจ
เมื่อ a  0
คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา
ประสงค์ การทางาน - มีส่วนร่วมใน - เมื่อครูถาม นักเรียน
- ใฝ่เรียนรู้ กิจกรรมการเรียน มีความกระตือรือร้น
- มุ่งมั่นในการทางาน ในการตอบ
สมรรถนะ แบบฝึกหัดท้ายบท แบบฝึกหัดท้ายบท ตรวจสอบความถูก
- การแก้ปัญหา ต้อง และความเข้าใจ
- การให้เหตุผล
- ความสามารถในการ
สื่อสาร การสื่อ
ความหมาย
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง สมบัติของ a เมื่อ a  0
นาสมบัติของ a เมื่อ a0 แก้ปัญหาได้
สมบัติของ a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อ ดังนี้
1 a b = ab เมื่อ a  0 , b  0
a a
2 = เมื่อ a 0, b 0
b b
1.ครูทบทวนเรื่อง สมบัติของรากที่สอง โดยการถาม - ตอบกับนักเรียน
จนได้ข้อสรุปดังนี้
เมื่อ เป็นจานวนจริงใดๆ
2. ครูให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบของตัวอย่างต่อไปนี้ โดยครูเป็นผู้อธิบาย
และซักถาม
ตัวอย่าง 1 จงทา 8 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
วิธีทา เนื่องจาก 8 = 42
= 4 2
= 2 2
ดังนั้น 8 = 2 2
ตอบ 2 2
ตัวอย่าง 2 จงหาผลลัพธ์ 32  2
วิธีทา เนื่องจาก 32  2 = 32  2
= 64
= 82
= 8
ดังนั้น 32  2 = 8
ตอบ 8
m4
ตัวอย่าง 3 จงหาผลลัพธ์
25
m4 m4
วิธีทา เนื่องจาก =
25 25
= m2
5
m4
ดังนั้น = m2
25
5
ตอบ m2
5
ตัวอย่าง 4 จงหาค่าประมาณของ 12 เมื่อกาหนดให้ 3  1.732
วิธีทา เนื่องจาก 12 = 2 23
= 22  3
 2  1.732
 3.464
ดังนั้น 12  3.464
ตอบ ประมาณ 3.464
4. ครูกล่าวว่า จานวนในรูป a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อต่อไปนี้

1 = เมื่อ ,
2 = เมื่อ ,
5. ครูให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เล่ม 1
สื่อการเรียนรู้/ แหล่งการเรียนรู้
- หนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่
3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- นาสมบัติของ a ต้อง และความเข้าใจ
เมื่อ a  0
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การดาเนินการของจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
สามารถบวก ลบ จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองที่กาหนดให้ได้
1. สมบัติการสลับที่สาหรับการบวก
a b b a
2. สมบัติการเปลี่ยนหมู่สาหรับการบวก
( a  b)  c  a  ( b  c)
1. ครูทบทวนเรื่องที่เรียนมาคาบที่แล้ว โดย ยกตัวอย่างเป็นการทบทวน
2. ครูยกตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงหาผลบวกหรือผลลบต่อไปนี้
(1) 5 2  9 2 (2) 5 48  6 3
3. ครูอธิบายว่าเราสามารถหาผลบวกหรือผลลบได้โดยใช้สมบัติการแจกแจง ดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหาผลลบ 5 2  9 2
วิธีทา เนื่องจาก 5 2 9 2 = (5  9) 2
= 4 2
ดังนั้น 5 2 9 2 = 4 2
ตอบ  4 2
ตัวอย่าง 2 จงหาผลบวก 5 48  6 3
วิธีทา เนื่องจาก 5 48  6 3 = (5 4 2  3 )  6 3
= (5 4 2 3 )  6 3
= 20 3  6 3
= (20  6) 3
= 26 3
ดังนั้น 5 48  6 3 = 26 3
ตอบ 26 3
4. นักเรียนช่วยกันทาโจทย์ต่อไปนี้
(1) 8 3  9 3 (2) 6 20  13 5
(3) 80  45  20 (3) 7 20  9 45  2 80  4 125
5. ครูและนักเรียนสรุปเกี่ยวกับสมบัติการสลับที่ และสมบัติการเปลี่ยนหมู่ของการ
บวกจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองได้ดังนี้
a b b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
5. ครูและนักเรียนสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมง
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.2ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

- บวก ลบ จานวนจริงซึ่ง ต้อง และความเข้าใจ
เกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การดาเนินการของจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
สามารถคูณ หาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองที่กาหนดให้ได้
1. สมบัติการสลับที่สาหรับการคูณ
a b  b a
2. สมบัติการเปลี่ยนหมู่สาหรับการคูณ
( a  b)  c  a  ( b  c)
3. สมบัติการแจงแจง
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c )  a  ( b  a )  ( c  a)
1) การแก้ปญ ั หา
1. ครูทบทวนเรื่องการบวก ลบ จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองโดย ยกตัวอย่าง
เป็นการทบทวน 2-3 ตัวอย่าง
2. ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงหาผลคูณหรือผลหารต่อไปนี้
(1) 12  2 3
242
(2) 2
18
(3) 2 6  (3 6  2 24)
25
(4)
2
3. ครูอธิบายว่าเราสามารถหาผลคูณหรือผลหารได้โดยใช้สมบัติการแจกแจง ดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหาผลคูณ 12  2 3
วิธีทา เนื่องจาก 12  2 3 = 2 23  2 3
= 2 32 3
= 2  2  ( 3)2
= 43
= 12
ดังนั้น 12  2 3 = 12
ตอบ 12
242
ตัวอย่าง 2 จงหาผลลัพธ์ 2
18
242 242
วิธีทา เนื่องจาก 2 = 2
18 18
121
= 2
9
= 2  11
3
22
ดังนั้น 2
242
= หรือ 7 1
18 7 3
22 1
ตอบ หรือ 7
7 3
ตัวอย่าง 3 จงหาผลลัพธ์ 2 6  (3 6  2 24)
วิธีทา เนื่องจาก 2 6  (3 6  2 24) = (2 6  3 6)  (2 6  2 24)
= 6( 6)2  (2 6  2 4  6)
= (6  6)  (2 6  4 6)
= 36  (8  6)
= 12
ดังนั้น 2 6  (3 6  2 24) = 12 การคูณด้วย เป็นการ
คูณด้วย 1 จึงไม่ทาให้ค่า
25
ตัวอย่าง 4 จงหาผลลัพธ์ ของ เปลี่ยนไป
2
25 25
วิธีทา เนื่องจาก =
2 2
5
=
2
5 2
= 
2 2
5 2
=
2
25 5 2
ดังนั้น =
2 2
5 2
ตอบ
2
4. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปเกี่ยวกับสมบัติการสลับที่ และสมบัติการเปลี่ยนหมู่
ของการคูร การหาร และสมบัติการแจกแจง จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองได้ดังนี้
a b  b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c)  a  ( b  a)  ( c  a)
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.2 ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- คูณ หาร จานวนจริงซึ่ง ต้อง และความเข้าใจ
เกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การนาไปใช้
1.สามารถนาการบวก ลบ คูณ หาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองไปใช้แก้ปัญหาได้
2. ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคาตอบ
a b b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a b  b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c )  a  ( b  a )  ( c  a)
1) ในการแก้ปัญหา
2) ในการให้เหตุผล
3) ในการสื่อสาร สื่อความหมาย และการนาเสนอ
2. ทางานเป็นระบบ รอบคอบ
1. ครูทบทวนเรื่องการบวก ลบ คูณ และการหาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่
สองโดย ยกตัวอย่าง
2. ครูให้นักเรียนพิจารณาตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 กล่องทรงลูกบาศก์ใบหนึ่งมีแต่ละด้านยาว 12 นิ้ว ดังรูป จงหาว่า
AC ยาว เท่าใด
วิธีทา จากรูป ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มที่มี ABC ˆ เป็นมุมฉาก

BDC เป็นรูปสามเหลี่ยมที่มี BDCˆ เป็นมุมฉาก และ
มี AB = BD = DC = 12 นิ้ว
เนื่องจาก BC 2 = BD  DC
2 2
ดังนั้น BC 2 = 122  122

= 288
เนื่องจาก AC 2 = AB  BC
2 2
ดังนั้น AC 2 = 12  288
2
= 432
จะได้ AC = 432
= 12 12  3
= 12 3
ดังนั้น AC = 12 3 นิ้ว
ตอบ 12 3 นิ้ว
ตัวอย่าง 2 ลานกีฬากลางแจ้งรูปวงกลมสองแห่งสาหรับผู้ใหญ่และเด็ก มีพื้นที่ 200
ตารางเมตร และ 50 ตารางเมตรตามลาดับ จงหาว่ารัศมีของลานกีฬา
สาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กกี่เมตร
วิธีทา ให้รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่เป็น r1 เมตร
และรัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเป็น r2
จากสูตรการหาพื้นที่ชองวงกลมซึ่งเท่ากับ  r 2
และพื้นที่ของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่เท่ากับ 200 ตารางเมตร
จะได้  r12 = 200
r12 = 200
r1 = 200
r1 = 10 2
ดังนั้น รัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 10 2 เมตร
เนื่องจากพื้นที่ของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 50 ตารางเมตร
จะได้  r22 = 50
r2 2 = 50
r2 = 50
r2 = 5 2
ดังนั้น รัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 5 2 เมตร
ดังนั้น r1  r2 = 10 2 - 5 2
= 5 2
นั่นคือ รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็ก 5 2 เมตร
ตอบ รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็ก 5 2 เมตร
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.3 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- การนาไปใช้ ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ การแยกตัวประกอบของพหุนาม
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างกาลังสอง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกาลังสองได้
การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกาลังสองได้ดังนี้
A2  B2  ( A  B)( A  B) เมื่อ A และ B เป็นพหุนาม
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่อยู่ในรูปผลต่างกาลังสอง
สามารถใช้สูตรการแยกตัวประกอบได้ดังนี้ A2  B2  ( A  B)( A  B) หรือ
(พจน์หน้า)2– (พจน์หลัง)2 = (พจน์หน้า – พจน์หลัง)(พจน์หน้า + พจน์หลัง)
ตัวอย่าง 1) x  4 = ( x  2)( x  2)
2
2) x2  9 = ( x  3)( x  3)
2. ครูทบทวน สมบัติบางประการของจานวนจริง ดังนี้
( a )2  a เมื่อ a  0
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ x2  2
วิธีทา x2  2 = x2  ( 2)2
= ( x  2)( x  2)
ดังนั้น x2  2 = ( x  2)( x  2)
1 2
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ x 5
4
 
2
1 2 1  2
วิธีทา x 5 =  x  5
4 2 
1  1 
=  x  5  x  5 
2  2 
1 2 1  1 
ดังนั้น x 5 =  x  5  x  5 
4  2  2 
ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ 8  ( x  3)2

วิธีทา 8  ( x  3)2 = (2 2)2  ( x  3)2
= 2 2  ( x  3)  2 2  ( x  3)
=  2 2  x  3  2 2  x  3
  
ดังนั้น 8  ( x  3)2 =  2 2  x  3  2 2  x  3
  
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และใบงานที่ 1

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
พหุนามดีกรีสองที่เป็น
ผลต่างของกาลังสอง
- การแก้ปัญหา ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๒ ชั่วโมง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้
การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้ดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์
สามารถใช้สูตรการแยกตัวประกอบได้ดังนี้
ชั่วโมงที่ 1
นักเรียนสามมารถแยกตัวประกอบของ x2  6 x  5 ได้ดังนี้
x2  6 x  5 = ( x  5)( x  1)
เนื่ อ งจาก x2  2ax  a2  ( x  a)2 ดั ง นั้ น เมื่ อ ต้ อ งการเขี ย น x2  6 x ให้ มี
บางส่วนเป็นกาลังสองสมบูรณ์ จะต้องจัดเป็น x2  6 x  x2  2(3) x จากนั้นเพิ่มพจน์ 33 เข้าไป
และเพื่อให้ได้พจน์เท่าเดิม ก็หักออกด้วยพจน์ 33 ดังนี้
x2  6 x =  x 2  2(3) x  32   32
= ( x  3)2  32
ดังนั้น แยกตัวประกอบของ x2  6 x  5 ได้ดังนี้
x2  6 x  5 =  x 2  2(3) x  32   32  5
= ( x  3)2  9  5
= ( x  3)2  4
= ( x  3)2  22
= ( x  3)  2( x  3)  2
= ( x  5)( x  1)
การแยกตัวประกอบด้วยวิธีข้างต้นนี้เรียกว่า วิธีกาลังสองสมบูรณ์
การแยกตัวประกอบโดยวิธีกาลังสองสมบูรณ์ ใช้แยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองบางพหุ
นามที่ไม่สามารถแยกได้ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  10 x  6 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิธีทา x2  10 x  6 = x 2  2(5) x  6
=  x2  2(5) x  52   52  6
= ( x  5)2  25  6
= ( x  5)2  19
= ( x  5)2  ( 19)2
= ( x  5)  19  ( x  5)  19 
=  x  5  19   x  5  19 
  
ดังนั้น x2  10 x  6 =  x  5  19   x  5  19 
  
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  6 x  2 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิธีทา x2  6 x  2 = x 2  2(3) x  2
=  x2  2(3) x  32   32  2
= ( x  3)2  9  2
= ( x  3)2  7
= ( x  3)2  ( 7)2
= ( x  3)  7  ( x  3)  7 
= x  3  7  x  3  7 
  
ดังนั้น x2  10 x  6 = x  3  7  x  3  7 
  
1.ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  7 x  6 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
7
วิธีทา x2  7 x  6 = x2  2   x  6
2
 2 7 7  7
2 2
=  x  2   x      6
 2  2   2
2
 7  49
= x   6
 2 4
2
 7  73
= x  
 2 4
2
7   73 
2

= x   
 2  2 
 7 73   7 73 
=  x      x    
 2 2   2 2 
 7 73  7 73 
= x   x   
 2 2  2 2 
 7  73  7  73 
= x  x  
 2  2 
 7  73  7  73 
ดังนั้น x2  10 x  6 = x  x  
 2  2 
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.2 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7. ให้นักเรียนทาใบงานที่ 2
8.ให้นักเรียนทาใบงานที่ 3
3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 3 ใบงานที่ 3 ต้อง และความเข้าใจ
กาลังสองสมบูรณ์
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์โดย
การยกตัวอย่าง 2 ตัวอย่าง
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนาม ax2  bx  c เมื่อ a  1 ทา
ได้โดยวิธีกาลังสองสมบูรณ์ สาหรับในกรณีที่ a  0 และ a  1 เราสามารถใช้วิธีนี้ในการแยกตัว
ประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการแจกแจงทาให้สัมประสิทธิ์ของ x 2 ให้เป็น 1 ก่อน ดังตัวอย่าง
ต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม 3x2  8x  35
 8 35 
วิธีทา 3x2  8x  35 = 3  x2  x  
 3 3
 8  35 
= 3  x 2  x   
 3  3
  2 4  4    4  35 
2 2
= 3  x  2   x         
  3  3    3  3 
 2
16 35 
= 3  x  4    
 3 9 3 
 4   16 35  
2
= 3  x       
 3  9 3  
 4   16  105  
2
= 3  x     
 3  9  
 4   16  105  
2
= 3  x     
 3  9  
 4   121  
2
= 3  x     
 3   9  
 4   11  
2 2
= 3  x      
 3   3  
 4  11  4  11
= 3   x      x    
 3  3   3 3 
 4 11  4 11 
= 3  x    x   
 3 3  3 3
 7
= 3  x    x  5 หรือ (3x  7)( x  5)
 3
 7
ดังนั้น 3x2  8x  35 = 3 x    x  5 หรือ (3x  7)( x  5)
 3
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม 2 x2  4 x  1
 1
วิธีทา 2 x2  4 x  1 = 2  x2  2 x  
 2
 1
= 2 ( x 2  2 x)  
 2
 1
=  
2  x 2  2(1) x  1  1  
 2
 1
= 2 ( x  1)2  
 2
  1  
2
= 2 ( x  1)  
2
 
  2  
 1  1 
= 2 ( x  1)    ( x  1) 
 2 2 
 1  1 
= 2x 1   x 1
 2 2 
 1  1 
ดังนั้น 2 x2  4 x  1 = 2x 1   x 1
 2 2 
1.ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ 4x2  8x  20
วิธีทา 4x2  8x  20 = 4  x2  2 x  5
= 4 ( x2  2 x)  5
=  
4  x 2  2(1) x  1  1  5
= 4 ( x  1)2  6

= 4 ( x  1)2  ( 6) 2 
= 4 ( x  1)  6  ( x  1)  6 
= 4( x  1  6)( x  1  6)
ดังนั้น 4x2  8x  20 = 4( x  1  6)( x  1  6)
2. ครูยกตัวอย่างที่มีลักษณะเดียวกันนี้อีก 1 ตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
5. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.2 ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เล่ม 1
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
6. ให้นักเรียนทาใบงานที่ 4 และใบงานที่ 5

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 4 และ 5 ใบงานที่ 4 และ 5 ต้อง และความเข้าใจ
- การแก้ปัญหา ใบงานที่ 4 และ 5 ใบงานที่ 4 และ 5 ต้อง และความเข้าใจ
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็ม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์เป็น
จานวนเต็มได้
การแยกตัวประกอบพหุนามผลบวกกาลังสามได้ดังนี้
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
1) การแก้ปญ ั หา
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ และ
ผลต่างกาลังสองโดยการยกตัวอย่างให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ 2-3 ตัวอย่าง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามแต่ละข้อต่อไปนี้
1. ( x  5)( x2  5x  25) = x3  5x2  25x  5x2  25x  125
= x3  125
= x3  53
2. (2 x  3)(4 x2  6 x  9) = 8x3  12x2  18x  12x2  18x  27
= 8x3  27
= (2 x)3  33
ครูอธิบายให้นักเรียนว่า เรียก พหุนาม x3  53 และ (2 x)3  33 ว่า ผลบวกของกาลังสาม
จากผลคูณของพหุนามจะเห็นว่า
1. x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
2. (2 x)3  33 = (2 x  3)(4x2  6x  9)
3. ให้นักเรียนพิจารณา x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
หรือ x3  53 = ( x  5)( x2  ( x)(5)  25)
และพิจารณา (2 x)3  33 = (2 x  3)(4 x2  6 x  9)
หรือ (2 x)3  33 = (2 x  3) (2 x)2  (2 x)(3)  32 
จะเห็นได้ว่า A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
4. ครูยกตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  1
วิธีทา x3  1 = x3  1
= ( x  1)  x2  ( x)(1)  12 
= ( x  1)( x2  x  1 )
ดังนั้น x3  1 = ( x  1)( x2  x  1 )
5. ครูยกตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ 27 x3  64
วิธีทา 27 x3  64 = (3x)3  43
= (3x  4) (3x)2  (3x)(4)  42 
= (3x  4)(9x2  12x  16)
ดังนั้น 27 x3  64 = (3x  4)(9x2  12x  16)
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ (2 x  1)3  ( x  3)3
วิธีทา (2 x  1)3  ( x  3)3 = (2 x  1)  ( x  3) (2 x  1)2  (2 x  1)( x  3)  ( x  3)2 
= (2x  1  x  3) (4x2  4x  1)  (2x2  6x  x  3)  (x2  6x  9)
= (3x  2)(4x2  4x  1  2x2  5x  3  x2  6x  9)
= (3x  2)(3x2  3x  13)
ดังนั้น (2 x  1)3  ( x  3)3 = (3x  2)(3x2  3x  13)
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- การแยกตัวประกอบพหุ ใบงานที่ 6 ใบงานที่ 6 ต้อง และความเข้าใจ
นามผลบวกกาลังสาม
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็ม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์
เป็นจานวนเต็มได้
การแยกตัวประกอบพหุนามผลต่างกาลังสามได้ดังนี้
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ และ
ผลต่างกาลังสองโดยการยกตัวอย่างให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ 2-3 ตัวอย่าง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามแต่ละข้อต่อไปนี้
1. ( x  5)( x2  5x  25) = x3  5x2  25x  5x2  25x  125
= x3  125
= x3  53
2. (2 x  3)(4 x2  6 x  9) = 8x3  12x2  18x  12x2  18x  27
= 8x3  27
= (2 x)3  33
ครูอธิบายให้นักเรียนว่า เรียก พหุนาม x3  53 และ (2 x)3  33 ว่า ผลต่างของกาลังสาม
จากผลคูณของพหุนามจะเห็นว่า
1. x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
2. (2 x)3  33 = (2 x  3)(4x2  6x  9)
3. ให้นักเรียนพิจารณา x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
หรือ x3  53 = ( x  5)( x2  ( x)(5)  25)
และพิจารณา (2 x)3  33 = (2 x  3)(4 x2  6 x  9)
หรือ (2 x)3  33 = (2 x  3) (2 x)2  (2 x)(3)  32 
จะเห็นได้ว่า A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
4. ครูยก ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  216
วิธีทา x3  216 = x3  63
= ( x  6)  x2  ( x)(6)  62 
= ( x  6)( x2  6x  36)
ดังนั้น x3  216 = ( x  6)( x2  6x  36)
5. ครูยก ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ 27 x3  64
วิธีทา 27 x3  64 = (3x)3  43
= (3x  4) (3x)2  (3x)(4)  42 
= (3x  4)(9x2  12x  16)
ดังนั้น 27 x3  64 = (3x  4)(9x2  12x  16)
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ ( x  3)3  (3x  2)3

วิธีทา ( x  3)3  (3x  2)3 = ( x  3)  (3x  2) ( x  3)2  ( x  3)(3x  2)  (3x  2)2 
= ( x  3  3x  2)( x2  6x  9  3x2  2x  9x  6  9x2  12x  4)
= (2 x  5)(13x2  x  7)
ดังนั้น ( x  3)3  (3x  2)3 = (2x  5)(13x2  x  7)
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม
- หนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

นามผลต่างกาลังสาม
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๖
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์
ผลต่างกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือ ผลต่างของกาลังสาม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์
ผลต่างของกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือผลต่างของกาลังสามได้
การแยกตัวประกอบพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปของกาลังสองสมบูรณ์ ผลต่าง
ของกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือผลต่างของกาลังสาม
ผลต่างกาลังสองผลบวกของกาลังสาม และผลต่างของกาลังสามจนได้ข้อสรุปดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  B2  ( A  B)( A  B)
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีดีกรีสูงกว่าสอง บางครั้งทาได้
โดยจัดพหุนามนั้นให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์ ผลต่างกาลังสอง ผลบวกของกาลังสามหรือผลต่าง
ของกาลังสาม ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ 16 x4  81
วิธีทา 16 x4  81 = (4 x2 )2  92 เพื่อให้ได้ จะต้องมี
= (4 x  9)(4 x  9)
2 2
พจน์ แต่เนื่องจากพจน์
= (4 x  9) (2x)  3 
2 2 2
กลางของพหุนาม
= (4x  9)(2x  3)(2x  3)
2
ไม่มีพจน์
ดังนั้น 16 x4  81 = (4 x2  9)(2 x  3)(2 x  3) แต่มีพจน์ จึงต้องเพิ่มอีก
แล้วลบออกด้วย
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ x4  x2  1
วิธีทา x 4  x 2  1 = ( x4  2 x2  1)  x2
= ( x2  1)2  x2
= ( x2  1)  x  ( x2  1)  x 
= ( x2  1  x)( x2  1  x)
ดังนั้น x4  x2  1 = ( x2  1  x)( x2  1  x)
เพื่อให้ได้ จะต้องมีพจน์
แต่เนื่องจากไม่มีพจน์ อยู่
ในนิพจน์ จึงต้องเพิ่มพจน์
เข้าไป แล้วลบออกด้วย
ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ x4  4
วิธีทา x4  4 = ( x2 )2  22
= ( x2 )2  2(2)( x2 )  22   2(2)x2
= ( x2  2)2  4x2
= ( x2  2)2  (2x)2
= ( x2  2)  2 x  ( x2  2)  2 x 
= ( x2  2 x  2)( x2  2x  2)
ดังนั้น x4  4 = ( x2  2 x  2)( x2  2x  2)
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1
5. ทาใบงานที่ 8

นามโดยใช้วิธีการจัดพหุ
นามให้อยู่ในรูปของกาลัง
สองสมบูรณ์ ผลต่างของ
กาลังสอง ผลบวกของ
กาลังสาม หรือผลต่าง
ของกาลังสาม

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่
และสมบัติการแจกแจง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ และสมบัติ
การแจกแจง ได้
การแยกตัวประกอบพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ และสมบัติการแจก
แจง
ผลต่างกาลังสองผลบวกของกาลังสาม และผลต่างของกาลังสามจนได้ข้อสรุปดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  B2  ( A  B)( A  B)
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีดีกรีสูงกว่าสอง บางครั้งอาจ
ต้องจัดพหุนามใหม่โดยใช้ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ สมบัติการสลับที่และสมบัติการแจกแจง ดังตัวอย่าง
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ x3  6x2  12x  8
วิธีทา x3  6 x2  12 x  8 = ( x3  8)  (6 x2  12 x)
= ( x3  23 )  6 x( x  2)
= ( x  2)( x2  2x  4)  6x( x  2)
= ( x  2) ( x2  2 x  4)  6x
= ( x  2)( x2  4x  4)
= ( x  2)( x  2)( x  2)
ดังนั้น x3  6x2  12x  8 = ( x  2)( x  2)( x  2)
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ 16 x4  y 2  2 y  1
วิธีทา 16 x4  y 2  2 y  1 = 16 x4  ( y 2  2 y  1)
= 16 x4  ( y  1)2
= (4x2 )2  ( y  1)2
= 4 x2  ( y  1) 4 x2  ( y  1)
= (4 x2  y  1)(4 x2  y  1)
ดังนั้น 16 x4  y 2  2 y  1 = (4 x2  y  1)(4 x2  y  1)
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3ค ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- การแยกตัวประกอบพหุ ต้อง และความเข้าใจ
นามโดยใช้สมบัติการสลับ
ที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่
และสมบัติการแจกแจง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๘
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็มโดยใช้ทฤษฎีเศษเหลือ
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๒ ชัว่ โมง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์เป็นจานวนเต็มโดยใช้
ทฤษฎีบทเศษเหลือได้
ทฤษฎี (ทฤษฎีบทเศษเหลือ)
ถ้าหารพหุนาม P(x) ด้วยพหุนาม ที่ เป็นค่าคงตัว แล้วจะได้เศษเหลือเป็น P( )
1. ครูทบทวนเรื่อง การการหารพหุนาม โดยพิจารณาการหารพหุนาม x2  3x  4
ด้วยพหุนาม x  2 ดังนี้
x  5.........
x  2 x3  3x  4
x2  2 x
.......5 x  4
.......5 x  10
................6
จากการหารข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหารพหุนาม x2  3x  4 ด้วยพหุนาม x  2 จะได้เศษเป็น 6

ให้ P(x) แทนพหุนาม x2  3x  4
นั่นคือ P(x) = x 2  3x  4
เมื่อแทน x ด้วย 2 ใน P(x) = x2  3x  4 จะได้
P (2) = 22  3(2)  4
= 464
= 6
ชั่วโมง 1
2. ครูอธิบายว่า ในกรณีทั่วไป เมื่อหารพหุนาม P(x) ใดๆ ด้วยพหุนาม x  a ที่
a เป็นค่าคงตัวจะได้เศษ ซึ่งต่อไปนี้จะเรียกว่าเศษเหลือ ดังทฤษฎีบทต่อไปนี้
ทฤษฎี (ทฤษฎีบทเศษเหลือ)
ถ้าหารพหุนาม P(x) ด้วยพหุนาม ที่ เป็นค่าคงตัว แล้วจะได้เศษเหลือเป็น P( )
ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร 2x2  5x  6 ด้วย x  3

วิธีทา ให้ P(x) = 2x2  5x  6
จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(3) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x) ด้วย x  3
P(3) = 2(3)2  5(3)  6
= 18  15  6
= 9
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 9
ตอบ 9
ตัวอย่าง 2 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร
3x  x4  5x3  2 x2  9 x  7 ด้วย x  2
5
วิธีทา ให้ P(x) = 3x5  x4  5x3  2x2  9x  7

เนื่องจาก x  2  x  (2)
จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(-2) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x)
ด้วย x  (2)
P(-2) = 3(2)5  (2)4  5(2)3  2(2)2  9(2)  7
เขียน เพื่อ = 96  16  40  8  18  7
เทียบกับ ทาให้ได้ = 39
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 39
ตอบ 39
ชั่วโมง 2
3. ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร
x  4 x  11x  30 ด้วย x  3
3 2
วิธีทา ให้ P(x) = x3  4x2  11x  30

จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(3) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x)
ด้วย x3
P(3) = 3  4(3)2  11(3)  30
3
= 27  36  33  30
= 0
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 0
ตอบ 0
จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหาร x3  4x2  11x  30 ด้วย x  3 จะได้เศษเป็น 0
จากความสัมพันธ์ของตัวตั้ง ตัวหาร ผลหาร และเศษที่เหลือ ซึ่งเป็นดังนี้
ตัวตั้ง = (ตัวหาร)(ผลหาร)+เศษเหลือ
จะได้ว่า x3  4x2  11x  30 = ( x  3)( x2  7 x  10)
แต่สามารถแยกตัวประกอบของ x2  7 x  10 ได้เป็น
x2  7 x  10 = ( x  2)( x  5)
นั่นคือ x3  4x2  11x  30 = ( x  3)( x  2)( x  5)
กล่าวได้ว่าในการแยกตัวประกอบของพหุนาม P(x) โดยใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือต้อง
หา a ที่ทาให้ P(a) = 0 ก่อน
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  x2  8x  12
วิธีทา ให้ P(x) = x3  x2  8x  12

พจน์ที่เป็นค่าคงตัวของ P(x) คือ 12
จานวนเต็มที่หาร 12 ได้ลงตัว คือ 1,-1,2,-2,3,-3,4,-4,6,-6,12 และ -12
พิจารณา P(1)
P(1) = 13  12  8(1)  12
= 4
จะเห็นว่า P(1)  0
พิจารณา P(-1)
P(1) = (1)3  (1)2  8(1)  12
= 1  1  8  12
= 18
จะเห็นว่า P(1)  0
พิจารณา P(2)
P(2) = 23  22  8(2)  12
= 8  4  16  12
= 0
ดังนั้น x  2 เป็นตัวประกอบของ x3  x2  8x  12
นา x  2 ไปหาร x3  x2  8x  12 ได้ผลหารเป็น x2  x  6
จะได้ P(x) = ( x  2)( x  3)( x  2)
ดังนั้น x3  x2  8x  12 = ( x  2)( x  3)( x  2)
5. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.4 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1

- การแยกตัวประกอบของ ต้อง และความเข้าใจ
พหุนามที่มีสัมประสิทธิ์
ของแต่ละพจน์เป็น
จานวนเต็มโดยใช้ทฤษฎี
บทเศษเหลือ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง ทบทวนสมการกาลังสอง
แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยใช้การแยกตัวประกอบได้
สมการกาลังสองตัวแปรเดียวที่มี x เป็นตัวแปร มีรูปทั่วไปเป็น ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดยแยกตัวประกอบของ ax2  bx  c
ให้อยู่ในรูปของการคูณกันของพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม แล้วใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า ถ้า
m, n เป็นจานวนจริงแล้ว mn  0 แล้ว m  0 หรือ n  0
1.ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับการหาคาตอบของสมการกาลังสอง เช่น
ax  bx  c = 0 ทาให้อยู่ในรูป ( px  s)(qx  t ) = 0 และใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า
2
ถ้า a, b เป็นจานวนจริงและ ab = 0 แล้ว a = 0 หรือ b = 0

ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง (x – 3)(x + 2) = 0
เราจะใช้สมบัติของจานวนจริงได้ดังนี้
(x – 3) = 0 หรือ (x + 2) = 0
ซึ่งก็คือ x = 3 หรือ x = –2
2. ครูนาเสนอวิธีการแก้สมการกาลังสองโดยวิธีแยกตัวประกอบจากตัวอย่างที่ 1
ดังต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 1 จงหาคาตอบของสมการกาลังสอง และตรวจสอบคาตอบโดยการแทนค่า
(1) x2 – 4x = 21 (4) 25x2 – 90x + 81 = 0
(2) x2 + 13x + 40 = 0
(3) 2x2 + 7x – 15 = 0
วิธีทา (1) จากสมการ x2 – 4x = 21
หรือ x2 – 4x – 21 = 0
เนื่องจาก x2 – 4x – 21 = (x – 7)(x + 3)
ดังนั้น (x – 7)(x + 3) = 0
ใช้สมบัติของจานวนจริง จะได้
(x – 7) = 0 หรือ (x + 3) = 0
x = 7 หรือ x = –3
ตรวจสอบ แทน x ด้วย 7 ในสมการ x2 – 4x – 21 = 0 จะได้
72 – 4(7) – 21 = 49 – 28 – 21 = 0 เป็นจริง
แทน x ด้วย –3 ในสมการ x2 – 4x – 21 = 0 จะได้
(–3)2 – 4(–3) – 21 = 9 + 12 – 21 = 0 เป็นจริง
ดังนั้น คาตอบของสมการ x2 – 4x = 21 คือ 7 และ –3
ครูให้นักเรียนช่วยกันทาแบบฝึกหัดข้อที่เหลือบนกระดานดา
ตัวอย่างที่ 4 จงแก้สมการ 25x2 – 90x + 81 = 0
วิธีทา 25x2 – 90x + 81 = 0
(5x – 9)(5x – 9) = 0 (แยกตัวประกอบ)
(5x – 9)2 = 0
ดังนั้น (5x – 9) = 0
นั่นคือ x = 9
5
ตรวจสอบ แทน x ด้วย 9 ในสมการ 25x2 – 90x + 81 = 0 จะได้
5
2
25  9  – 90  9  + 81 = 25  81  – 90  9  + 81
5 5  25  5
= 81 – 162 + 81
= 0 เป็นจริง
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 9
5
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมคณิตศาสตร์

- แก้สมการกาลังสองตัว ต้อง และความเข้าใจ
แปรเดียวในรูป
ax2  bx  c เมื่อ
a, b, c เป็นค่าคงตัว และ
a  0 โดยใช้การแยกตัว
ประกอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง ทบทวนสมการกาลังสอง
1. แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ
a  0 โดยใช้การแยกตัวประกอบได้
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดยแยกตัวประกอบของ ax2  bx  c
ให้อยู่ในรูปของการคูณกันของพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม แล้วใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า ถ้า
m, n เป็นจานวนจริงแล้ว mn  0 แล้ว m  0 หรือ n  0
1.ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการต่อไปนี้
x2 – 25 = 0
(x – 5)(x + 5) = 0
(x – 5) = 0 หรือ (x + 5) = 0
นั่นคือ x = 5 หรือ x = –5
ครูสนทนากับนักเรียนว่าวิธีทาดังกล่าวคือวิธีใด (การแยกตัวประกอบ) และมีวิธีการหา
คาตอบของสมการนี้โดยวิธีอื่นหรือไม่
2. จากขั้นนา ครูแนะนานักเรียนว่าอาจแก้สมการโดยใช้สมบัติของรากที่สอง ดังนี้
x2 – 25 = 0
x2 = 25
จะได้ x เป็นรากที่สองของ 25
x = 25 หรือ x =  25
ดังนั้น x = 5 หรือ x = –5
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปวิธีการหารากที่สอง ดังนี้
2
ถ้า x = d เมื่อ d  0 แล้ว x = d หรือ x =  d ซึ่งคาตอบอาจเขียนได้ดังรูป x =  d
4. ครูนาเสนอตัวอย่างที่ 1 ให้นักเรียนช่วยกันทาโดยครูเป็นผู้อธิบายและซักถาม
ตัวอย่างที่ 1 จงแก้สมการ x2 = 27
วิธีทา x2 = 27
x =  27
=  93
x = 3 3
ดังนั้น คาตอบคือ 3 3 และ  3 3
5. ครูยกตัวอย่างโจทย์บนกระดานให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ เพื่อตรวจสอบความ
เข้าใจของนักเรียน เช่น
จงแก้สมการ (1) x2 – 16 = 0
(2) x2 – 100 = 0
(3) a2 – 255 = 0
6. ครูยกตัวอย่างการแก้สมการกาลังสองโดยวิธีรากที่สองจากตัวอย่าง แล้ว
อธิบายให้นักเรียนเข้าใจบนกระดาน
ตัวอย่างที่ 2 จงแก้สมการ 8x2 = 9
วิธีทา 8x2 = 9
x2 = 9
8
x =  9
8
=  9
8
=  3
2 2
=  3  2
2 2 2
= 3 2
4
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 3 2 และ  3 2
4 4
ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบโดยวิธีการแทนค่าตัวแปร
ตัวอย่างที่ 3 จงแก้สมการ 4 x2  5 = 0
วิธีทา 4 x2  5 = 0
4x 2 = 5
5
x2 =
4
ครูซักถามนักเรียนว่ามีจานวนใดที่ยกกาลังสองแล้วได้จานวนลบหรือไม่ (ไม่มี) จากนั้นครูและ
นักเรียนร่วมกันสรุปว่า เนื่องจากไม่มีจานวนจริงใดที่ยกกาลังสองแล้วได้จานวนลบ ดังนั้น สมการนี้
จึงไม่มีคาตอบที่เป็นจานวนจริง
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมคณิตศาสตร์

a  0 โดยใช้การแยกตัว
ประกอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง
เรื่อง การแก้สมการกาลังสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
1.ทบทวนเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์
เช่น x  6 x  9
2
= ( x  3)2
4 x2  12 x  9 = (2 x  3)2
x2  2ax  a 2 = ( x  a)2
x2  2ax  a 2 = ( x  a)2
ชั่วโมงที่ ๑
2. ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการ ax2  bx  c ในกรณีที่ a  1 ดังตัวอย่าง
ตัวอย่างที่ 1 จงแก้สมการ x2  4 x  2  0
วิธีทา x2  4 x  2 = 0
 x 2  2(2) x  22   22  2 = 0
( x  2)2  4  2 = 0
( x  2)2  6 = 0
( x  2)2  ( 6)2 = 0
( x  2  6)( x  2  6) = 0
ดังนั้น ( x  2  6) = 0 หรือ ( x  2  6) = 0
จะได้ x = 2  6 หรือ x = 2  6 (ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบที่ได้)
ดังนั้น คาตอบคือ 2  6 และ 2  6
ตัวอย่างที่ 2 จงแก้สมการ x2  2 2 x  2 = 0
วิธีทา x2  2 2 x  2 = 0
 x 2  2 2 x  ( 2)2   ( 2)2  2 = 0
 
( x  2)2  2  2 = 0
( x  2)2 = 0
ดังนั้น x 2 = 0
x = 2 (ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบที่ได้)
ดังนั้น คาตอบคือ 2
ตัวอย่างที่ 3 จงแก้สมการ x2  x  1  0
วิธีทา x2  x  1 = 0
 2 1 1  1
2 2
 x  2   x       1
 = 0
 2  2    2 
2
 1 1
 x    1 = 0
 2 4
2
 1 3
x   = 0
 2 4
2
 1 3
x  = 
 2 4
2
 1
เนื่องจาก x  0 สาหรับทุกค่าของ x
 2
2
 1 3
แสดงว่าไม่มีค่า x ที่ทาให้สมการ x   = 0 เป็นจริง
 2 4
นั่นคือ สมการ x2  x  1  0 ไม่มีคาตอบ
ตอบ ไม่มีคาตอบ
3. ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการ ax2  bx  c ในกรณีที่ a  1 และ a  0 ดัง
ตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงแก้สมการ 2x2 – 10x + 1 = 0
วิธีทา 2x2 – 10x + 1 = 0
x2 – 5x + 1 = 0
2
2 2
จะได้ x2 – 5x +   5  =  1    5 
 2 2  2
 5 2 1 25
x   =  
 2 2 4
 5 2 23
x   =
 2 4
x  5 =  23
2 4
x = 5  23
2 4
= 5  23
2
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 5  23 และ 5  23
2 2
(ให้นักเรียนช่วยกันตรวจสอบคาตอบ)
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1

a  0 โดยวิธีทาเป็น
เรื่อง การแก้สมการโดยการทาให้เป็นกาลังสองสมบูรณ์
แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a0
b  b 2  4ac
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้สูตร x
2a
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้
b  b 2  4ac
สูตร x
2a
1.ทบทวนรูปทั่วไปของสมการกาลังสองคือ ax2  bx  c = 0 , a  0 และ
a, b, c เป็นจานวนจริง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบสาหรับกรณีทั่วๆไปของสมการ ax2  bx  c
เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a  0 โดยใช้ความรู้เกี่ยวกับกาลังสองสมบูรณ์และผลต่างของกาลัง
สองดังต่อไปนี้
ax  bx  c = 0
2
นา a มาหารทั้งสองข้างของสมการ
b c
x2  x = 0
a a
 2 a  b    b  c
2 2
x  x         = 0
 b  2a    2a  a
b  b 2  4ac
2

 x    = 0 ……………(1)
 2a  4a 2
เนื่องจาก b2  4ac เป็นจานวนจริง ดังนั้น b2  4ac  0 หรือ b2  4ac  0
ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac เป็นจานวนจริง และ ( b2  4ac )2 = b2  4ac
จากสมการ (1) จะได้
2
b   b 2  4ac 
2

x    = 0
 2a   2a 

 b  b2  4ac   b  b 2  4ac 
 x     x    = 0
 2a  2a   2a  2a 
 b  b 2  4ac  b  b 2  4ac
ดังนั้น  x    = 0 หรือ  x    = 0
 2a  2a  2a  2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
จะได้ x หรือ x
2a 2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ และ
2a 2a
อาจเขียนเป็นสูตรเพื่อหาคาตอบของสมการได้ดังนี้
b  b 2  4ac
x
2a
ถ้า b2  4ac  0
จากสมการ (1) จะได้
b 2  4ac
2
 b 
x  = ……………………(2)
 2a  4a 2
เนื่องจาก b2  4ac  0 และ 4a 2  0 สาหรับทุกค่าของ a เมื่อ a0
b 2  4ac
ดังนั้น 0
4a 2
เนื่องจากจานวนจริงใดๆ ยกกาลังสองแล้วจะต้องเป็นจานวนจริงบวกหรือศูนย์
ดังนั้น ไม่มีจานวนจริงใดที่นามาแทน x ในสมการ (2) แล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง
นั่นคือ สมการ ax2  bx  c  0 จะไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง
ข้อสรุปเกี่ยวกับคาตอบของสมการกาลังสอง
สมการกาลังสอง เมื่อ เป็นค่าคงตัว และ
ถ้า แล้วจะมีคาตอบของสมการเป็นจานวนจริง
ถ้า แล้วจะไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง
3. ให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบที่เป็นจานวนจริงของสมการนั้นมีสองคาตอบ
หรือหนึ่งคาตอบทาได้โดยพิจารณาจาก b2  4ac ดังนี้
กรณีที่ 1 ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac และ  b2  4ac เป็นจานวนจริงที่ต่างกัน
b  b 2  4ac
จากสูตร x จะได้คาตอบของสมการ ax2  bx  c  0
2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
เป็นสองคาตอบคือ และ ดังตัวอย่าง
2a 2a
ตัวอย่าง กาหนดสมการ 24x2  74x  55  0
ในที่นี้ a = 24 b = -74 และ c = 55
จะได้ b2  4ac = (74)2  4(24)(55)
= 196
(74)  196
ดังนั้น x =
2(24)
74  14
=
48
74  14 74  14
x = หรือ x =
48 48
จะได้ x = 11 หรือ x = 5
6 4
11 5
นั่นคือ และ เป็นคาตอบของสมการ 24 x2  74 x  55  0
6 4
กรณีที่ 2 ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac  0
b  b 2  4ac
จากสูตร x
2a
b  0

2a
b
นั่นคือ x
2a
b
คาตอบของสมการ จึงมีเพียงคาตอบเดียวคือ  ดังตัวอย่าง
2a
ตัวอย่าง ตัวอย่าง กาหนดสมการ 9t 2  30t  25  0
ในที่นี้ a = 9 b = -30 และ c = 25
จะได้ b2  4ac = (30)2  4(9)(25)
= 0
(30)  0
ดังนั้น t =
2(9)
(30)
=
18
จะได้ t = 5
3
5
นั่นคือ เป็นคาตอบของสมการ 9t 2  30t  25  0
3
กรณีที่สมการกาลังสอง ax2  bx  c  0 เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a0 และ
b2  4ac  0 ซึ่งไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง ดังนี้
ตัวอย่าง กาหนดสมการ 2x2  3x  2  0
ในที่นี้ a = 2 b = -3 และ c = 2
จะได้ b2  4ac = (3)2  4(2)(2)
= 9  16
= 7
ดังนั้น ไม่มีจานวนจริงใดเป็นคาตอบของสมการ 2x2  3x  2  0
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 1 ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม

ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยวิธีทาเป็นกาลังสอง
สมบูรณ์หรือใช้สูตร
b  b 2  4ac
x
2a
สื่อสาร การสื่อความหมาย
เรื่อง การแก้สมการกาลังสองโดยวิธีการทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
.
b  b 2  4ac
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้สูตร x
2a
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้
b  b 2  4ac
สูตร x
2a
1.ครูให้นักเรียนทบทวนสูตรที่ใช้ในการหาคาตอบของสมการกาลังสองเป็นดังนี้
2. นาเสนอตัวอย่าง เพื่อแสดงตัวอย่างการแก้สมการโดยใช้สูตรของกาลังสอง
จงแก้สมการ 2x2 – 10x + 1 = 0 โดยใช้สูตรของกาลังสอง
วิธีทา 2x2 – 10x + 1 = 0
จากสูตร x = b b 2  4ac

2a
เมื่อ a = 2, b = –10 และ c = 1 จะได้
x =  ( 10)  (10) 2  4(2)(1)

2(2)
= 10  100  8
4
= 10  92
4
= 5  23
2
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 5  23 และ 5  23
2 2
ครูสุ่มให้นักเรียนออกมาตรวจคาตอบบนกระดาน
3. ครูยกตัวอย่าง อีก 2-3 ตัวอย่าง เพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 2 ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 3ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยวิธีทาเป็นกาลังสอง
สมบูรณ์หรือใช้สูตร
b  b 2  4ac
x
2a
สื่อสาร การสื่อความหมาย
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสอง
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๓ ชั่วโมง
1. แก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสองตัวแปรเดียวได้
2. ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคาตอบที่ได้
โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสอง
1.ทบทวนขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้สมการกาลังสอง และทบทวนการแก้
สมการกาลังสองด้วยวิธีต่างๆ โดยยกตัวอย่างและสุ่มให้นักเรียนออกมาทาดังนี้
ตัวอย่าง จงแก้สมการต่อไปนี้
1. x2  11  9
2. x2  9x  18  0
3. x2  4 x  2
4. 16x2  24 x  9  0
2. ครูนาเสนอตัวอย่าง เพื่อแสดงตัวอย่างการแก้ปัญหาสมการ ดังนี้
ตัวอย่าง1 จานวนสองจานวนรวมกันเท่ากับ 22 และกาลังสองของแต่ละจานวนรวมกันเท่ากับ 274
จงหา จานวนทั้งสองนั้น
วิธีทา ให้ x แทนจานวนจานวนหนึ่ง
อีกจานวนหนึ่งคือ 22 – x
กาลังสองของแต่ละจานวนรวมกันเท่ากับ 274
จะได้สมการเป็น x2  (22  x)2 = 274
x2  484  44 x  x2 = 274
2 x2  44 x  210 = 0
x2  22 x  105 = 0
ในที่นี้ a = 1 b = -22 และ c = 105
จะได้ b2  4ac = (22)2  4(1)(105)
= 484  420
= 64
b  b2  4ac
จากสูตร x =
2a
(22)  64
จะได้ x =
2(1)
22  8
=
2
ดังนั้น x  15 หรือ x  7
ให้นักเรียนช่วยกันตรวจสอบคาตอบ แต่ควรตรวจสอบจากโจทย์ ไม่ควรตรวจสอบจาก
สมการ เพราะนักเรียนอาจเขียนสมการผิด
ตัวอย่าง1 รูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งมีด้านยาวยาวกว่าสามเท่าของด้านกว้างอยู่ 5 เซนติเมตร และ
มีพื้นที่ 138 ตารางเซนติเมตร จงหาความยาวของแต่ละด้านของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากนี้
วิธีทา ให้ ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปนี้ยาว x เซนติเมตร
ความยาวของด้านยาวยาวกว่าด้านกว้างสามเท่าของด้านกว้างอยู่ 5 เซนติเมตร
ดังนั้นด้านยาวของรูปสี่เหลี่ยมรูปนี้ยาว 3x + 5 เซนติเมตร
เนื่องจากรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากมีพื้นที่ 138 ตารางเซนติเมตร
จะได้สมการเป็น x(3x  5) = 138
3x 2  5x = 138
3x2  5x  138 = 0
ในที่นี้ a = 3 b = 5 และ c = -138
จะได้ b2  4ac = (5)2  4(3)(138)
= 25  1656
= 1681
b  b2  4ac
2a
(5)  1681
จะได้ x =
2(3)
5  41
=
6
46
ดังนั้น x6 หรือ x
6
ตรวจสอบ เนื่องจาก x แทน ความยาวด้านของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากซึ่งจะต้องเป็นจานวนจริงบวก
46
ดังนั้น  จึงไม่ใช่ความยาวด้าน
6
ถ้าให้ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากยาว 6 เซนติเมตร
จะได้ด้านยาว ยาว (3  6)  5 = 23 เซนติเมตร
นั่นคือ ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากยาว 6 เซนติเมตร และด้านยาวยาว 23
เซนติเมตร
ตอบ 6 เซนติเมตร และ 23 เซนติเมตร
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยครูคอยดูแลอย่างใกล้ชิด
ตัวอย่าง1 สโมสรแห่งหนึ่งต้องการสร้างสระน้ารูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่มีขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 25
เมตร และให้มีทางเดินรอบสระว่ายน้าซึ่งปูด้วยกระเบื้องทางเดินมีความกว้างเท่ากันตลอด
ถ้าบริเวณที่จะสร้างสระว่ายน้ารวมทางเดินมีพื้นที่ 434 ตารางเมตร จงหาว่าทางเดินรอบ
สระว่ายน้ากว้างเท่าไร
วิธีทา ให้ ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง x เมตร
ความกว้างของที่ดินเป็น 8 + 2x เมตร
ความยาวของที่ดินเป็น 25 + 2x เมตร
ทีด่ ินมีพื้นที่ 434 ตารางเมตร
จะได้สมการเป็น (8  2x)(25  2x) = 434
(4  x)(25  2x) = 217
117  33x  2 x2 = 0
ในที่นี้ a = 2 b = 33 และ c = 117
จะได้ b2  4ac = (33)2  4(2)(117)
= 1089  936
= 2025
b  b 2  4ac
2a
33  2025
จะได้ x =
2(2)
33  45
=
4
39
ดังนั้น x3 หรือ x
2
ตรวจสอบ เนื่องจาก x แทน ความกว้างของทางเดินรอบสระน้าซึ่งจะต้องเป็นจานวนจริงบวก
39
ดังนั้น  จึงไม่ใช่ความยาวกว้าง
2
ถ้าให้ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง 3 เมตร
ความกว้างของที่ดินเป็น 8  (2  3) = 14 เมตร
ความยาวของที่ดินเป็น 25  (2  3) = 31 เมตร
นั่นคือ ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง 3 เมตร
ตอบ 3 เมตร
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยครูคอยดูแลอย่างใกล้ชิด
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.3 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม

- โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับ ต้อง และความเข้าใจ
สมการกาลังสอง
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง สมการพาราโบลา
บอกได้ว่าสมการที่กาหนดให้เป็นหรือไม่เป็นสมการของพาราโบลา
สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า

คงตัว และ เรียกว่า สมการพาราโบลา
1.ครูสนทนาให้นักเรียนสังเกตสิ่งแวดล้อมและสิ่งก่อสร้างรอบตัวที่มีลักษณะเป็น
พาราโบลา เช่น สายเคเบิ้ลที่ขึงโยงสะพานแขวน สายน้าพุที่พุ่งขึ้นในช่วงเวลาต่าง ๆ ดังรูป
2. ครูอธิบายต่อว่า เมื่อเราโยนวัตถุขึ้นไปในอากาศ เส้นทางการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้น

จะมีลักษณะเป็นเส้นโค้ง ในทางคณิตศาสตร์ เรียกเส้นโค้งที่มีลักษณะดังกล่าวนี้ว่า พาราโบลา
3. ครูนาเสนอตัวอย่าง ในเรื่องสมการกาลังสองตัวแปรเดียว ที่นักเรียนเคยพบดัง
ตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 ความสัมพันธ์ระหว่างสัปดาห์ที่มีลิ้นจี่วางขาย ( x ) กับราคาลิ้นจี่เป็นบาทต่อ
กิโลกรัม
( y ) ที่เป็นไปตามสมการ y  4 x2  40 x  120
ตัวอย่างที่ 2 ความสัมพันธ์ระหว่างเวลาที่ผ่านไปเป็นวินาที ( t ) หลังจากการยิงบั้งไฟกับ
ระยะทางที่บั้งไฟอยู่เหนือพื้นดินเป็นเมตร ( h ) เป็นไปตามสมการ h  20t  t 2 และเขียนกราฟ
ของสมการได้ดังรูป
4. จากกราฟของความสัมพันธ์ข้างต้น ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาถึงลักษณะของกราฟทั้ง
สองตัวอย่างจนได้ข้อสรุปว่า
ลักษณะของกราฟในตัวอย่างที่ 1 เป็น พาราโบลาหงาย และลักษณะกราฟในตัวอย่างที่ 2
เป็นพาราโบลาคว่า ซึ่งสมการในตัวอย่างที่ 1 และ ตัวอย่างที่ 2 เป็นตัวอย่างของสมการของ
พาราโบลา
สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า
คงตัว และ เรียกว่า สมการพาราโบลา

- บอกได้ว่าสมการที่ ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
กาหนดให้เป็นหรือไม่เป็น
สมการของพาราโบลา

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2 เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y = ax2 เมื่อ a เป็นจานวนจริง
และ a  0 ได้
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ได้
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ได้
4. บอกลักษณะของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a > 0
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้
1.กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดต่าสุดของกราฟที่ค่าต่าสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดสูงสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานมากแต่ถ้า
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2  bx  c เมื่อ
กาหนดให้ a  0, b  0, c  0 จะได้ y  ax2 เราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0 ต่อไปนี้
2. จากขั้นนาเข้าสู่บทเรียน จะได้ว่า
กรณี a  0 จะแยกพิจารณาเป็น 2 กรณี คือ เมื่อ a  1 และเมื่อ a  1
กรณีที่ 1 เมื่อ a  1 สมการ y  ax2 จะเป็น y  x2
เขียนกราฟของสมการ y  x2 โดยกาหนดค่า x และ y จากสมการ y  x2 จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y=x 9 4 1 0 1 4 9
1 2
กรณีที่ 2 เมื่อ a 1 ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x2 และ y x
2
โดยกาหนดค่า x และ y ในแต่ละสมการ จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y = 2x 18 8 2 0 2 8 18
1 2 1 1 1 1
y x 4 2 0 2 4
2 2 2 2 2
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกตจากการ
เขียนกราฟว่าอย่างไร
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึ งข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟทั้งสองกรณี
เป็น ดังนี้

1.กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดต่าสุดของกราฟที่ค่าต่าสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดสูงสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานมากแต่ถ้า
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.2 ข้อ 1 ใหญ่ ข้อย่อย 1และ 2 ข้อ 2 และข้อ 5 ใหญ่
ในหนังสือเรียน พร้อมทั้งใบงานที่ 2 ข้อ 1 ใหญ่

1.g- เขียนกราฟของ ใบงานที่ 2 ใบงานที่ 2 ต้อง และความเข้าใจ
พาราโบลาที่กาหนดด้วย
สมการ y = ax2 เมื่อ a
เป็นจานวนจริง และ
a  0 ,บอกจุดสูงสุด
หรือจุดต่าสุด และแกน
สมมาตรของกราฟของ
สมการ y  ax2 เมื่อ
a  0 ,บอกค่าสูงสุดหรือ
ค่าต่าสุดของ y จาก
a  0 ,บอกลักษณะของ
กราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a > 0

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2 เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y = ax2 เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2
เมื่อ a  0 ได้
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ได้
4. บอกความแตกต่างของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a > 0 และ a < 0 ได้
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ดังนี้
1. กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2. จุด (0,0) เป็นจุดสูงสุดของกราฟที่ค่าสูงสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดต่าสุด
3. กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบาน
น้อยแต่ถ้า a มีค่ามาก กราฟจะบานมาก
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2  bx  c เมื่อ
กาหนดให้ a  0, b  0, c  0 จะได้ y  ax2 เราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0 ต่อไปนี้
กรณี a  0 จะแยกพิจารณาเป็น 2 กรณี คือ เมื่อ a  1 และเมื่อ a  1
กรณีที่ 1 เมื่อ a  1 สมการ y  ax2 จะเป็น y   x2
เขียนกราฟของสมการ y   x2 โดยกาหนดค่า x และ y จากสมการ y   x2 จะได้ดัง
ในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y = -x -9 -4 -1 0 -1 -4 -9
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟ ดังนี้
จากกราฟของสมการ y =- x2 มีลักษณะเป็นพาราโบลาคว่าที่เป็นรูปสมมาตร โดยมีแกน Y เป็น
แกนสมมาตร และมีจุดต่าสุดอยู่ที่ (0, 0)
5. ครูเขียนโจทย์บนกระดานให้นักเรียนเขียนกราฟของพาราโบลาเพื่อตรวจสอบความเข้าใจ
กรณีที่ 2 เมื่อ a  1
1
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x 2 และ y   x2 โดยกาหนดค่า x และ y ในแต่ละ
2
สมการ จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
y = -2x2 -18 -8 -2 0 -2 -8 -18
1 1 1 1 1
y   x2 4 -2  0  -2 4
2 2 2 2 2
7. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟทั้งสองกรณีเป็น ดังนี้

1.กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดสูงสุดของกราฟที่ค่าสูงสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดต่าสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานน้อยแต่ถ้า
10. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.2 ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

1.g- เขียนกราฟของ ใบงานที่ 2 ใบงานที่ 2 ต้อง และความเข้าใจ
สมการ y = ax2 เมื่อ a
เป็นจานวนจริง และ
a  0 ,บอกจุดสูงสุด
a  0 ,บอกลักษณะของ
กราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a > 0

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  k เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  k เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2  k
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2  k เมื่อ a  0 ได้
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ ดังนี้
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาหงายที่มีแกน X เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดต่าสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0 ค่าต่าสุด
ของ y เท่ากับ k
3.กราฟของสมการ เป็นกราฟที่ได้จากการเลื่อนขนานของกราฟของสมการ ตาม
แนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ หน่วย
เมื่อ k < 0
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2 เมื่อ a  0
ถ้า k = 0 จะได้สมการ y  ax2 จากสมการของพาราโบลาเราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0
กรณี a  0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2
x –2 –1 0 1 2
y  2x 2
8 2 0 2 8
y  2 x  2 10
2
4 2 4 10
y  2x  2
2
6 0 -2 0 6
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกต
จากการเขียนกราฟว่าอย่างไร
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาหงายที่มีแกน X เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดต่าสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0 ค่า
ต่าสุดของ y เท่ากับ k
3.กราฟของสมการ เป็นกราฟที่ได้จากการเลื่อนขนานของกราฟของสมการ
ตามแนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ
หน่วย เมื่อ k < 0
กรณี a0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2

x –2 –1 0 1 2
y  2 x 2 -8 -2 0 -2 -8
y  2 x  2 -6
2
0 2 0 -6
y  2 x  2 -10 -4
2
-2 -4 -10
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดสูงสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0
ค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ
หน่วย เมื่อ k < 0
เราสามารถนาความรู้เกี่ยวกับกราฟของสมการ มาสรุปเป็นขั้นตอนในการ
เขียนกราฟดังนี้
1.พิจารณาว่าเป็นพาราโบลาหงายหรือพาราโบลาคว่าโดยดูจากค่า a ในสมการ ซึ่งจะ
เป็นพาราโบลาหงาย เมื่อ a > 0 และจะเป็นพาราโบลาคว่า เมื่อ a < 0
2.หาจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุดของกราฟ ซึ่งได้แก่จุด ( 0, k )
3.หาแกนสมมาตร ซึ่งได้แก่ แกน Y

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1

1.g- เขียนกราฟของ ต้อง และความเข้าใจ
สมการ y  ax2  k เมื่อ
a เป็นจานวนจริง และ
a  0 ได้ ,บอกจุดสูงสุด
สมการ y  ax2  k
เมื่อ a  0 ได้ ,บอก
ค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ
y จากสมการ
y  ax2  k เมื่อ
a  0 ได้

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา
เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  a( x  h)  k เมื่อ a  0
2

2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  a( x  h)2  k
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 ได้
1.ถ้า a > 0 กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีเส้นตรง x = h เป็นแกนสมมาตร
2.ถ้า a < 0 กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีเส้นตรง x = h เป็นแกนสมมาตร
3.จุด (h,0) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟ จุดนี้จะอยู่ทางขวาของแกน Y เมื่อ h > 0 และอยู่ทางซ้าย
ของแกน Y เมื่อ h < 0 ค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เป็น 0
ตามแนวแกน X ไปทางขวา h หน่วย X เมื่อ และ ไปทางซ้าย หน่วย เมื่อ
1.ครูอธิบายว่า จากหัวข้อที่ผ่านมา เรียนเรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ซึ่ง ในชั่วโมงนี้จะศึกษาเกี่ยวกับพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 ถ้า k = 0 และ h = 0 จะได้สมการ y  ax 2 นั่นเอง
จากสมการของพาราโบลา y  a( x  h)2  k เราจะพิจารณากราฟของสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 และ h  0
กรณี k = 0 และ h  0 จากสมการ y  a( x  h)2  k จะได้ y  a( x  h)2
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x2 , y  2( x  1)2 และ y  2( x  1)2
เมื่อกาหนดค่า x และหาค่า y ในแต่ละสมการ จะได้ดังตาราง
x –2 –1 0 1 2
2
y = 2x 8 2 0 2 8
y  2( x  1) 2
18 8 2 0 2
y  2( x  1) 2
2 0 2 8 18
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟเป็น ดังนี้
3.จุด (h,0) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟ จุดนี้จะอยู่ทางขวาของแกน Y เมื่อ h > 0 และอยู่ทางซ้าย
ของแกน Y เมื่อ h < 0 ค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เป็น 0
ตามแนวแกน X ไปทางขวา h หน่วย X เมื่อ และ ไปทางซ้าย หน่วย เมื่อ
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้ ได้ดังนี้
8. ให้ นั ก เรี ย นทาแบบฝึ กหั ด 4.4 ก ในหนัง สื อเรี ยนวิ ช าคณิต ศาสตร์เ พิ่ มเติ ม

a  0 ,บอกจุดสูงสุดหรือ
จุดต่าสุด และแกน
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้

2

2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  a( x  h)2  k
3. นักเรียนสามารถบอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  a( x  h)2  k
3.จุด (h,k) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Yขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน
X เป็นระยะ หน่วย เมื่อ
1.ครูอธิบายว่า จากหัวข้อที่ผ่านมา เรียนเรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ซึ่ง ในชั่วโมงนี้จะศึกษาเกี่ยวกับพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0
ถ้า k = 0 และ h = 0 จะได้สมการ y  ax2 นั่นเอง จากสมการของพาราโบลา
y  a( x  h)2  k เราจะพิจารณากราฟของสมการ y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 และ
h0
กรณี k  0 และ h  0 จากสมการ y  a( x  h)2  k จะได้ y  a( x  h)2  k
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2( x  1)2 , y  2( x  1)2  2 และ y  2( x  1)2  2
เมื่อกาหนดค่า x และหาค่า y ในแต่ละสมการ จะได้ดังตาราง
x –2 –1 0 1 2
y  2( x  1)2 8 2 0 2 8
y  2( x  1)  2 10
2
4 2 4 10
y  2( x  1)  2 6
2
0 -2 0 6
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกต
จากการเขียนกราฟว่าอย่างไร
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟเป็น ดังนี้
3.จุด (h,k) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Yขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน
X เป็นระยะ หน่วย เมื่อ
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้ ได้ดังนี้
เราสามารถนาความรู้เกี่ยวกับกราฟของสมการ มาสรุปเป็นขั้นตอนใน
การเขียนกราฟดังนี้
1.พิจารณาว่าเป็นพาราโบลาหงายหรือพาราโบลาคว่าโดยดูจากค่า a ในสมการ
ซึ่งจะเป็นพาราโบลาหงาย เมื่อ a > 0 และจะเป็นพาราโบลาคว่า เมื่อ a < 0
2.หาจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุดของกราฟ ซึ่งได้แก่จุด ( h, k )
3.หาแกนสมมาตร ซึ่งได้แก่ เส้นตรง x = h
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.4ข ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม


สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗
2

1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  bx  c เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2  bx  c
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2  bx  c เมื่อ a  0 ได้
ในการเขียนพาราโบลาที่ผ่านมาแล้วได้จากการพิจารณาสมการที่อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k แต่สมการพาราโบลาที่พบอาจจะอยู่ในรูป y  ax 2  bx  c เมื่อ a, b , c
เป็นค่าคงตัว ในการเขียนกราฟเรานิยมเขียนสมการ y  ax2  bx  c ให้อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k
1.ครูอธิบายว่า ในการเขียนพาราโบลาที่ผ่านมาแล้วได้จากการพิจารณาสมการที่อยู่
ในรูป y  a( x  h)2  k แต่สมการพาราโบลาที่พบอาจจะอยู่ในรูป y  ax2  bx  c
เมื่อ a, b , c เป็นค่าคงตัว ในการเขียนกราฟเรานิยมเขียนสมการ y  ax2  bx  c ให้อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k วิธีนี้เป็นการทาบางส่วนของสมการให้เป็นกาลังสองสมบูรณ์
2. ครูยกตัวอย่าง จงเขียนกราฟของสมการ y  3x2  6x  1
วิธีทา เขียนสมการให้อยู่ในรูป y  a( x  h)2  k ได้ดังนี้
y  3x 2  6 x  1
= 3( x2  2x)  1
= 3( x2  2x  12  12 )  1
= 3( x2  2x  12 )  3(12 )  1
= 3( x  1)2  2
พิจารณาสมการ y = 3( x  1)2  2 จะได้
1.กราฟเป็นพาราโบลาหงาย
2.จุดต่าสุดคือ จุด ( 1,2 )
3.เส้นตรง x = 1 เป็นแกนสมมาตร
4.หาจุดต่างๆที่อยู่บนข้างเดียวกันของแกนสมมาตร
x 1 2 3
y  3( x  1)2  2 -2 1 10
3.ครูยกตัวอย่างให้นักเรียนดูเป็นตัวอย่าง อีก 2-3 ตัวอย่าง
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.5 ในหนังสือเรียน
5.เฉลยแบบฝึกหัดในหนังสือเรียน
6.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยมีครูเป็นผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1

สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของพีระมิด
1. หาพื้นที่ผิวของพีระมิดได้
พืน้ ที่ผิวข้างของพีระมิด = ความยาวรอบรูปของฐาน x สูงเอียง
พื้นที่ผิวทั้งหมดของพีระมิด = พื้นที่ฐาน + พื้นที่ผิวข้าง
1.ครูทบทวนลักษณะของพีระมิดตรงซึ่งมีฐานเป็นรูปหลายเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า
และพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมผืนผ้าโดยการถามตอบจากภาพดังนี้
2.ครูให้นักเรียนพิจารณาปัญหาต่อไปนี้
ปราโมทย์ต้องการทาสีหลังคาด้านนอกของศาลาพักผ่อน ถ้าปราโมทย์จะประมาณ
พื้นที่ต้องทาสีทั้งหมด เขาจะต้องคานวณหาสิ่งใดบ้าง
จากรูปข้างต้น จะเห็นว่าหลังคานี้มีลักษณะเป็นพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมมุมฉาก เมื่อพิจารณา

ส่วนของหลังคาที่ต้องทาสีจะเป็นส่วนที่แรเงาดังรูป
พื้นที่ของส่วนที่แรเงาทั้งหมดคือ พื้นที่ผิวข้าง ของพีระมิด และนาพื้นที่ส่าวนใต้หลังคามา
รวมด้วยจะเรียกพื้นที่ทั้งหมดว่า พื้นที่ผิว ของพีระมิด จะได้ว่า
พืน้ ที่ผิวข้างของพีระมิด = ความยาวรอบรูปของฐาน x สูงเอียง

พื้นที่ผิวทั้งหมดของพีระมิด = พื้นที่ฐาน + พื้นที่ผิวข้าง
ตัวอย่างที่ 1 ในการออกแบบเต็นท์รูปพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส ดังรูป ต้องใช้ผ้าเต็นท์กี่ตาราง

เมตร ถ้ารวมพื้นที่ฐานด้วย
วิธีทา หาสูงเอียงดังนี้
AB2 = AO2 + OB2
= 22 + 12
= 5
AB  2.24 วา
พื้นที่ผิวพีระมิด = พื้นที่ผิวข้าง + พื้นที่ฐาน
 4   1  2  2.24  + (2  2) ตารางวา
2 
 8.96 + 4 ตารางวา
 12.96 ตารางวา
 4  12.96 ตารางเมตร
 51.84 ตารางเมตร
ดังนั้น ต้องใช้ผ้าเต็นท์ประมาณ 51.84 ตารางเมตร
3. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยมีครูคอยดูแล
4.ให้นักเรียนร่วมกันออกมาเฉลยแบบฝึกทักษะ
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ก ในหนังสือเรียน
โดยมีครูคอยดูแล
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ก ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของพีระมิด ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของกรวย
1. สามารถหาพื้นที่ผิวของพีระมิดและนาไปใช้แก้ปัญหาได้
พืน้ ที่ผิวข้างของกรวย =
พื้นที่ผิวทั้งหมดของกรวย =
=
เมื่อ r = รัศมีของกรวย
l = สูงเอียง
1. ครูทบทวนลักษณะของพีระมิดจากการสังเกตจากรูป โดยการถามตอบจากภาพ
ดังนี้
2.ครูให้นักเรียนรูปต่อไปนี้
จากรูป พื้นที่ของรูปคลี่ของกรวยกระดาษข้างต้น คือ พื้นที่ผิวข้าง ของกรวย

ถ้าเป็นกรวยกระดาษที่มีฝาปิดจะได้ฝาวงกลมเป็นฐานของกรวย และพื้นที่ของรูป
วงกลมจะเป็นพื้นที่ฐานของกรวย ดังนั้น
พืน้ ที่ผิวข้างของกรวย =
พื้นที่ผิวทั้งหมดของกรวย =
=
เมื่อ r = รัศมีของกรวย
l = สูงเอียง
ตัวอย่างที่ 1 ฝาชีครอบอาหารที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีลักษณะใกล้เคียงกับกรวย ถ้าฝาชีใบหนึ่งมี
เส้นผ่าน ศูนย์กลาง ยาว 30 เซนติเมตร และสูงเอียง 39เซนติเมตร ฝาชีสูงกี่เซนติเมตร และส่วนที่
สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่กี่เซนติเมตร (กาหนดให้   22 )
7
วิธีทา ฝาชีมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 30 เซนติเมตร
30
จะมีรัศมี = 15
2
สูงเอียงของฝาชี 39 เซนติเมตร
ถ้าให้ h แทนส่วนสูงของฝาชี
จะได้ h 2 = 392  152
= 1521  225
= 1296
h = 36
ดังนั้นฝาชีสูง 36 เซนติเมตร
เนื่องจาก พื้นที่ผิวข้างของกรวยเท่ากับ  rl
22
ดังนั้น ส่วนที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่ประมาณ  15  39
7
 1839 ตารางเซนติเมตร
ตอบ ฝาชีสูง 36 เซนติเมตร
ส่วนที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่ประมาณ 1839 ตารางเซนติเมตร
ตัวอย่าง 2 ถังเก็บน้าของหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ส่วนล่างเป็นทรงกระบอก ส่วนบนเป็นกรวย ดังรูป จงหา
พื้นที่ผิวของถังน้านี้
วิธีทา ถังทรงกระบอกมีรัศมี 0.8 เมตร สูง 3 เมตร
พื้นที่ฐาน =  r 2
 3.14 × 0.82 ตารางเมตร
พื้นที่ผิวข้างของทรงกระบอก = 2 rh
 2  3.14  0.8  3 ตารางเมตร
หาสูงเอียงของกรวยได้ดังนี้ AC = AB2 + BC2
2
= 1.22 + 0.82
= 1.44 + 0.64
= 2.04
AC  1.44 เมตร
ดังนั้น ผิวกรวยมีสูงเอียงยาวประมาณ 1.44 เมตร
พื้นที่ผิวข้างของกรวย =  rl
ดังนั้น พื้นที่ผิวข้างของกรวย  3.14  0.8  1.44 ตารางเมตร
ดังนั้น พื้นที่ผิวของถัง  2.0 + 15.07 + 3.62 ตารางเมตร
6.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ข ในหนังสือเรียน โดยมีครูคอยดูแล
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ข ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่3
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของกรวย ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของทรงกลม
1. หาพื้นที่ผิวของทรงกลมและนาไปใช้แก้ปัญหาได้
พืน้ ที่ผิวข้างของทรงกลม =
เมื่อ = รัศมีของทรงกลม
1. ให้นักเรียนสังเกตรูปลูกบอล พร้อมกับอธิบายว่าในการหาพื้นที่โค้งของทรงกลม
อาจทาได้โดยใช้วิธีการแบ่งผิวโค้งออกเป็นส่วนย่อย เช่น อาจแบ่งเป็นรูปหลายๆรูป แล้วหาผลบวก
ของพื้นที่ของรูปหลายเหลี่ยมเหล่านั้นทั้งหมด
2.ครูอธิบายถึงที่มาของสูตรการหาพื้นที่ผิวของทรงกลม ดังนี้
2.1สมมติว่าแบ่งพื้นผิวของทรงกลมที่กาหนดให้ออกเป็นรูปหลายๆเหลี่ยม
จานวนมากๆ เช่น 10000 รูปและให้แต่ละรูปมีพื้นที่เป็น a1, a2 ,..., a10000 ตารางหน่วย จะได้ s =
a1  a2 ,..., a10000
2.2 เนื่องจากในข้อ 2.1 มีการแบ่งพื้นผิวของทรงกลมเป็นรูปหลายเหลี่ยม
จานวนมากๆจาทาให้เหมือนเป็นการแบ่งทรงกลมเป็นพีระมิดที่มีจุดยอดอยู่ที่จุดศูนย์กลางของทรง
กลมและพีระมิดแต่ละรูปมีส่วนสูงยาวเท่ากับรัศมีของทรงกลม (r)
1
2.3 เนื่องจากปริมาตรพีระมิดแต่ละรูป = x พื้นที่ฐาน x ความสูง
3
จะได้ปริมาตรของทรงกลม = 1 a1r  1 a2r  1 a2r  ...  1 a10000r
3 3 3 3
= 1 r (a1  a2  a3  ...  a10000 )
3
= 1 rs
3
เนื่องจาก ปริมาตรของทรงกลมเท่ากับ 4  r 3
3
จะได้ 4  r 3 = 1 rs
3 3
หรือ 1 rs = 4  r3
3 3
4 3 3
ดังนั้น s = r 
3 r
= 4 r 2
นั่นคือ พื้นที่ผิวของทรงกลมเท่ากับ 4 r 2 ตารางหน่วย
จะได้สูตรในการหาพื้นที่ผิวของทรงกลมเป็นดังนี้
พืน้ ที่ผิวข้างของทรงกลม =
เมื่อ = รัศมีของทรงกลม
3.ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 1 สร้างภาชนะเก็บน้าทรงกลมรัศมีภายนอก 1.25 เมตร เมื่อทาสีภายนอกถัง บริเวณ
ที่ทาสีเป็นกี่ตารางเมตร
ให้นักเรียนพิจารณาโจทย์ และอภิปรายร่วมกันถึงวิธีการทา ซึ่งแสดงได้ดังนี้
วิธีทา พื้นที่ผิวทรงกลม = 4 r 2
เมื่อ r = 1.25 เมตร
พื้นที่ผิวทรงกลม  4  3.14  (1.25)2 ตารางเมตร
ดังนั้น ต้องทาสีภายนอกถังเป็นเนื้อที่ประมาณ 19.6 ตารางเมตร
ตัวอย่างที่ 2 ถังน้าทรงกลมมีรัศมีภายใน 1.50 เมตร จะจุน้าได้กี่ลิตร
4 3
วิธีทา จากสูตร ปริมาตรทรงกลม = r
3
ดังนั้น ทรงกลมมีรัศมี 1.50 เมตร มีปริมาตร
= 4  (1.5)3
3
4
  3.14  1.5  1.5  1.5 ลูกบาศก์เมตร
3
 14.13 ลูกบาศก์เมตร
 1,000  14.13 ลิตร
 14,130 ลิตร
ดังนั้นถังน้าจุน้าได้ประมาณ 14130 ลิตร
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ค ในหนังสือเรียน โดยมีครูคอยดูแล
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ค ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของทรงกลม ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง การนาไปใช้
1. แก้ปัญหาหรือสถานการณ์ที่กาหนดให้โดยใช้ความรู้เกี่ยวกับพื้นที่ผิวและปริมาตรได้
นาความรู้เกี่ยวกับพื้นที่ผิวและปริมาตรของรูปเรขาคณิตสามมิติ
ไปใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาที่ซับซ้อนได้
1. ครูทบทวนเรื่องสูตรการหาปริมาตรและพื้นที่ผิวของรูปเรขาคณิตสามมิติ
2. ครูยกตัวอย่างให้นักเรียนพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง บ้านหลังหนึ่งใช้น้าเฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 ลูกบาศก์เมตร ถ้าต้องการสร้างถัง
1
เก็บน้าทรงกระบอกที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 1 เมตร สูง 3 เมตร เพื่อกักเก็บน้าฝนไว้ใช้ในฤดู
2
22
ร้อน 13 สัปดาห์ จะต้องสร้างถังเก็บน้าอย่างน้อยกี่ถัง (กาหนดให้  )
7
วิธีทา ใช้น้าโดยเฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 ลูกบาศก์เมตร
ในเวลา 13 สัปดาห์จะต้องมีน้าไว้ใช้ 5 13 = 65 ลูกบาศก์เมตร
1
ถังเก็บน้าทรงกระบอกแต่ละถังมีรัศมี เมตร สูง 3 1 เมตร หรือ 7
เมตร
2 2 2
เนื่องจาก ปริมาตรของทรงกระบอกเท่ากับ  r 2 h
2
ดังนั้น ถังน้าแต่ละถังจะเก็บน้าได้ประมาณ 22   1   7
7 2 2
11
 ลูกบาศก์เมตร
4
ดังนั้น จะต้องสร้างถังเก็บน้าอย่างน้อย 65  11 = 65  4  24 ถัง
4 11
ตอบ ประมาณ 24 ถัง

- การนาไปใช้ ต้อง และความเข้าใจ

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

แผนการจัดการเรียนรู้

ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558

เมื่อ แทนจานวนจริ งบวกใดๆ หรื อ ศูนย์ (เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ ) รากที่

เมื่อ เป็นจานวนจริงบวก รากที่สองของ มีสองรากคือรากที่เป็นบวก

แทนด้วยสัญลักษณ์ (เรี ยกอีกอย่างหนึ่ งว่า กรณฑ์ที่สองของ ) และรากที่สองที่

เมื่อ a เป็นจานวนจริงบวก และ

ตัวอย่าง 3 จงหา (11)2

ตัวอย่าง 4 จงทา 4x 2 เมื่อ x  0 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย เนื่องจาก

ตัวอย่าง 6 จงทา 1.69m4 n12 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

4. ครูกล่าวว่า จานวนในรูป a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อต่อไปนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

วิธีทา จากรูป ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มที่มี ABC ˆ เป็นมุมฉาก

ดังนั้น BC 2 = 122  122

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ 8  ( x  3)2

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

= 4 ( x  1)2  6

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ ( x  3)3  (3x  2)3

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

จากการหารข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหารพหุนาม x2  3x  4 ด้วยพหุนาม x  2 จะได้เศษเป็น 6

ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร 2x2  5x  6 ด้วย x  3

วิธีทา ให้ P(x) = 3x5  x4  5x3  2x2  9x  7

วิธีทา ให้ P(x) = x3  4x2  11x  30

วิธีทา ให้ P(x) = x3  x2  8x  12

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ถ้า a, b เป็นจานวนจริงและ ab = 0 แล้ว a = 0 หรือ b = 0

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

จากสูตร x = b b 2  4ac

x =  ( 10)  (10) 2  4(2)(1)

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า

2. ครูอธิบายต่อว่า เมื่อเราโยนวัตถุขึ้นไปในอากาศ เส้นทางการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้น

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

กรณี a0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2

8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน