Illegale Migranten

Gaandeweg is er in Nederland een omvangrijke groep uitgeprocedeerde asielzoekers gegroeid. Daarvan leven naar schatting 17.500 tot 30.000 mensen in de illegaliteit. Een deel komt in aanraking met de politie. De auteur tekende in de Vreemdelingenbewaring de levensverhalen op van 26 (mannelijke) illegalen met een asielachtergrond die in Nederland veroordeeld zijn voor misdrijven. Daarbij staat de vraag centraal of, en zo ja hoe en waarom, zij in Nederland betrokken zijn geraakt bij misdaad. Het artikel analyseert de dilemma’s en keuzes van de mannen in de maatschappelijke omstandigheden die hen (mede) door hun precaire verblijfsstatus werden opgelegd. Op basis daarvan verfijnt de auteur de bestaande theorievorming over criminaliteit bij illegale migranten.

Er woedt in de sociale wetenschappen al geruime tijd een debat over de macht van de staat in een tijd van geïntensiveerde mondialisering. Daarin doet zich onder meer de vraag voor in hoeverre lokale overheden aan invloed winnen (Borja & Castells,
1997) en of nationale overheden internationale migratiestromen nog wel kunnen sturen (Andreas & Snyder, 2000). De stadssociologische blik van waaruit dit artikel is geschreven vergroot het inzicht in de (in)effecitiviteit van nationaal immigratiebeleid.

In Nederland verblijven ruim 150.000 illegale vreemdelingen. Zij zijn vooral woonachtig in stedelijke gebieden in de Randstad en in bepaalde agrarische gebieden. Hoge concentraties illegale vreemdelingen komen dus niet alleen voor in de vier grote steden van Nederland. In deze studie wordt nader inzicht gegeven in de ruimtelijke concentratie en huisvesting van illegale vreemdelingen en in de structuur van de huisvestingsmarkt waarop illegale vreemdelingen zich bewegen. Tevens wordt onderzocht welke factoren bepalen dat illegale vreemdelingen juist in dergelijke gebieden verblijven.
Ten slotte wordt aandacht besteed aan de sociale gevolgen van de aanwezigheid van illegalen voor vraagstukken van overbewoning, onveiligheid en verdringing op de huisvestingsmarkt. Het onderzoek is gebaseerd op een systematische analyse van aanhoudingsgegevens afkomstig van alle 25 politieregio’s in Nederland en op gedegen veldwerk in de Schilderswijk in Den Haag en Bospolder/Tussendijken in Rotterdam. Uit het veldwerk wordt duidelijk dat in de grote steden een informele huisvestingssector bestaat die van belang is voor illegale vreemdelingen.

In recent decades, large-scale irregular migration fl ows and systems have developed across Europe. Although such systems involve most European countries and are often treated as being similar, their structures and dynamics are quite different. Some irregular migration systems have developed through clandestine entries, while other systems are almost entirely the result of overstaying. Some systems have been structured around a sequence of self-contained spells of irregular
work, while others have involved long-term irregular residence. Some have coupled specific flows with specific niches in the occupational structures, while others have shown no significant connections with specific sectors of employment. This paper is based on what has been learned from an immigrant life-history project carried out in Italy in recent years, and describes three different types of irregular migratory systems that are themselves rooted in three different kinds of migration careers: atomistic, volume-based and structured. The paper argues that the distinction between different irregular migration systems is crucial both for structural and developmental analysis. Differences in the structure of irregular migration systems should also be taken into account in the analyses of the impact of different migration control policies.

In western countries illegal immigrants constitute a significant segment of the population. By combining quantitative and qualitative research methods this article describes, and explains, illegal immigrants’ patterns of spatial concentration and incorporation in the Netherlands. So far these spatial patterns have not been described and explained systematically, neither in the Netherlands nor elsewhere. The article shows that illegal residence is selectively embedded in the social structure. Urban and rural concentration areas are often characterized by the (simultaneous) presence of legal family members and countrymen, openings in the labour market, cheap accommodation opportunities, and potential life partners. The authors argue that illegal immigrants are likely to be spatially concentrated and incorporated in other western countries in similar ways; now and in the foreseeable future.