Futurist Manifesto

Tarih boyunca mimarlık ile ilgili birçok söyleme ve yazıma rastlansa da, manifestolar farklı stilleri ile diğerlerinden açıkça ayrışmaktadır. Mimaride oldukça önemli bir yere sahip olan manifestolar, dönem dönem kitleleri etkilemek ve yönlendirmek için kullanılmışlardır. Okuyucuya ünlemlerle, hatta zaman zaman rahatsız edici şekilde seslenen manifestolar, bu anlamda harekete geçirici yapıları ile dikkat çekmektedir. 20. yüzyıldan sonra sanat ve mimarlık camiası tarafından da benimsenmeye başlanmaları ile birbirine benzer veya farklı özelliklerde birçok mimari manifesto yazılmıştır. Bu çalışma kapsamında ise, Antonio Sant’Elia’nın Fütürist Mimarlık Manifestosu ve Paul Scheerbart’ın Cam Mimarlığı manifestoları incelenmiştir. Bu iki manifesto, içerik, yazım stili, dili, yazıldıkları dönem, yazarlarının hayatı ve görüşleri bakımından değerlendirilmişlerdir. Özellikle kendi dönemlerinden itibaren gelecek mimarlık nesilleri üzerindeki etkileri tartışılmış, yazarların kendi düşüncelerinde ve çalışmalarında ne gibi bir yere oturdukları düşünülmüş ve iç çelişkileri olup olmadığı incelenmiştir. Yarattıkları geçmiş ve gelecek kavramları üzerinden ele alınan metinler bu bağlamda geçmişe karşı aldıkları tavır ve gelecekle ilgili akıllarda oluşturdukları imgeler açısından karşılaştırılmışlardır.

F.T. Marinetti annonce à plusieurs reprises, mais le plus explicitement peut-être dans L'Homme multiplié et le Règne de la machine (1910), la prochaine naissance d'un être hybride issu du rapprochement entre l'homme et la machine. On lit souvent ces lignes sérieusement, en oubliant volontiers celles qui suivent, dans lesquelles Marinetti propose (sérieusement toujours ?) une étonnante sorte d'éthique de l'animal de compagnie. De même, on ne prête en général pas attention aux nombreuses métaphores et comparaisons animales présentes dans le prologue du premier manifeste du futurisme. Or ces lignes, ainsi que d'autres, précisent et nuancent une certaine doxa critique selon laquelle le monde annoncé par Marinetti serait uniquement mécanique — il s'agit ici, dans une perspective écocritique, de l'esquisser.

The publication introduces two key theoretical programs of Italian Futurism art in the period between the World Wars: the Futurist manifesto of Mechanical Art (L'Arte Meccanica. Manifesto futurista, 1922) and the Futurist manifesto of Aeropainting (Manifesto futurista dell'aeropittura, 1931). The detailed commentary, accompanying the first Russian publication of these documents embraces the history of their appearance and the creative biographies of their authors, as well as their relation to prewar Futurism theory and contemporary art movements, the connection between conceptual ideas and artistic practice. The cult of the Machine and the myth of the Flight defined the aesthetics and the poetics of the Italian futurism in 1920's and 1930's and became the distinctive "archetypes" of the Avant-Garde culture. The complex of these ideas and images makes the major contribution of the Italian Futurism to the European art of the 1920's and 1930's, which is still unsufficiently studied.

Lazareva E.A. "'Mekhanicheskoye iskusstvo' i 'Aerozhivopis': K istorii glavnykh esteticheskikh programm italianskogo futurizma 1920'kh - 1930'kh godov." Iskusstvoznanie 1-2 (2010), pp. 530-548.