Belleten

Doğu Anadolu, Transkafkasya ve Kuzeybatı İran dahil olmak üzere geniş bir alana yayılmış olan Urartu kalıntıları, bazı coğrafi birimlerde daha yoğun olarak karşımıza çıkmakta, bazı bölgelerde ise daha az çağdaş malzeme ile temsil edilmektedir. Sınır bölgeleri bir yana bırakılırsa, merkezi Van bölgesi ile Urartu yapılaşmasının çok sayıda merkez ile temsil edildiği batıda Elazığ, güneydoğuda Urmiye Gölü ve kuzeydoğuda da Sevan Gölü arasında kalan alanlarda bile önemli boşlukların bulunduğu görülmektedir. Aynı durumun Van Gölü havzasının kuzey ve kuzeybatısında yer alan Ağrı ve Erzurum için de geçerli olduğu söylenebilir.

1331-1924 tarihleri arası altı asra yakın çok uzun bir döneme ve başta Anadolu ve Rumeli olmak üzere Osmanlı İmparatorluğu'nun geniş coğrafyasına yayılan Osmanlı medreselerinin tarihinin incelenmesi, ikinci Meşrutiyet döneminde başlar ve günümüze kadar devam eder. Bu çalışmada İkinci Meşrutiyet döneminde konu ile ilgili çıkan yazılardan başlamak suretiyle İ.H. Uzunçarşılı'nın bu sahada dönüm noktası olarak kabul ettiğimiz, 1965'te basılan Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı adlı eserinin basılmasına kadar yapılan çalışmalar, tarih yazıcılığı (historiography) açısından incelenecek, Osmanlı medrese tarihçiliğinin "keşif ve tasarlama" dönemi olarak adlandırdığımız bu dönemde yapılan çalışmalarda topluma müessir olan siyasî ve ideolojik fikirler ile Osmanlı tarihi konusundaki, kanaatimizce sübjektif yaklaşımların hangi kaynaklardan doğduğu ve bunların medreseler tarihi ile ilgili çalışmalardaki tezahürleri araştırılacaktır.

Since Hrozny deciphered the Hittite language, nearly thirty thousand Hittite texts have been translated. About thirty of these texts directly or indirectly refer to the “Ahhiyawa” Kingdom and its king. Upon learning of the existence of an Ahhiyawa Kingdom in the Late Bronze Age, deliberations as where and when it existed, its geographical boundaries, its culture, its kings, and whether the Ahhiyawa king was the “Great King” and whether he was equal to the Hittite king began. To date, in line with their specialties, many scientists including Hittitologists, archaeologists, philologists, proto–historians, Near Eastern archaeologists, and classical archaeologists have given their opinions about the “Ahhiyawa Question”. However, as these proposals present some problems, it became necessary to prepare this study and to re–evaluate the “Ahhiyawa Question”.

1811 yılından itibaren Eski Kungrat bölgesi Hive Hanlığı'nın merkezi olmuştur. Batıda bulunan Türkmen kabilelerin de fethedilmesiyle Karakalpaklar, kuzeyden Aral gölü, güneyden Hive Hanlığı merkezi ile çevrilerek tamamiyle kontrol altına alınmıştır. Aslında Hive Hanı Muhammed Rahim bu bölgelerdeki fetihleriyle Türk kabilelerini bir arada toplamış, Hive Hanlığı çatısı altında bir Türk kabileler birliği oluşturmuştur. Bu seferlerden sonra Karakalpakların Hârezm vahasına yerleşmeleri tamamlanmıştır. Karakalpakların sol kolu Kungrat ve Hocaeli arasındaki Şumanay sahillerine yerleşmiştir. Sağ kol ise Kök-Uzyak sahilleri ve Kuşkanatav Tepesi'nin yanında yer alan Amuderya sahillerine yerleşmiştir(1).

Makalenin ilk bolumunde, Osmanli Ordusu 15. Kolordusunun Dogu Galicya Cephesine sevk kararinin ne gibi kosullarda alindigi ile yol hazirliklari ve yolculuga dair temel bilgiler verilmektedir. Takip eden kisimlarda, kolordunun katildigi catismalar ayrintili olarak anlatilir. Bu bolumde catismalarin daha ilk haftalarinda Osmanli birlikleri cok agir kayiplar verdigi ve bu durumdan tamamen 15. Kolordu ilk komutani Alb. Yakup Şevki sorumlu oldugu aciklanmaktadir. Osmanlilarin Avrupa'nin bu cephesindeki bir yillik kalisini degerlendiren yazar, bu olayin hem o zaman yasamis hem de cagdas Polonyalilarin Ukraynali kâhin Wernyhora'nin 18. yuzyilda soyledigi sozlerin gerceklesmesinin bir sembolu olarak algilandigina dikkat ceker (ki bu sozlere gore Turk atinin Vistul nehrinden sulandigi zaman Polonya yeniden dirilecekti). Ayrica yazida, Krakow Yagiellon Universitesi Turkoloji Bolumunun 1919 yilinda kurulmasina dair bazi bilgiler verilerek bunun da Krakovlu sarkiyat uzmani Prof. Tadeusz...

The large waqf complex of Süleymaniye in Istanbul held vast agricultural lands and numerous revenue-yielding real estates. However, in 1586, it was mentioned as being in debt to butcher and grocer in an official document. The financial distress of the waqf around the 1580s could have not been determined although the waqf has been examined through its account books. The present study using the detailed registers shows that the waqf experienced serious difficulties in revenue collection. This study particularly emphasizes two points. First, the detailed registers are valuable sources supporting the financial analysis of the waqf institutions. Secondly, considering the fact that the Süleymaniye was deriving the major part of its income from the rural areas in the Balkans, the financial hardship of the waqf may imply deterioration in agricultural conditions. Therefore, future research analyzing the waqf for a longer term is significant to reveal economic conditions in the Balkans.

Mo~olistan'daki Türk An~tlar' Projesi çerçevesinde 2002 y~l~n~n 16 Temmuz-17 A~ustos tarihleri aras~nda Ko~o Çaydam Gölü yak~n~nda bulunan Orhun Yaz~tlar~mn Çince metinleri üzerinde incelemeler yapt~m'. Daha önce Gök-Türk tarihi ile ilgili Çin kaynaklar~ndaki orijinal bilgiler üzerinde çal~~t~~~m için ve bu konularda iki kitap yarnlad~~~m2, iki kitab~~ da yaymlamak' üzere oldu~umdan konuya çok a~ina idim. Fakat, yine de Köl Tigin ve Bilge Kagan yaz~tlar~m görmenin, orijinal metnin üzerinde çal~~man~n beni heyecanland~rd~~~m söylemem gerekir.

Sinop is an important harbor city located on the southern shores of the Black Sea. Evidence of dense settlements dating from as early as the late Chalcolithic age can be seen in the city and its environs. It is known thatboth human will and geographical features are the determining factors in the establishment of a settlement. The choice of Sinop as a settlement area was influenced by the water, soil, geographical location, historical natural roads, and mineral resources of the area. The most prevalently found culture in this area is that of the Early Bronze Age. While the number of settlements remained constant during the transition from the Late Chalcolithic (LCA) to the Early Bronze Age (EBA), there was a numerical decrease in the transition from the Early Bronze Age (EBA) to that of the Middle/Late Bronze Age (M/LBA). The increase in population during the transition from the LCA to the EBA, coupled with the larger size of the settlements evidenced during the transition from the ...

Çeyiz verme evlilik süreci içerisinde önemli bir gelenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Çeyiz, günümüzde baba tarafından evlenecek olan kızına verdiği evlilik hediyesidir. Ancak bazı çivi yazılı Akadca belgelerde, çeyiz bir hediye olmasının yanında babanın kızına mirasından pay vermesi olarak da yorumlanmaktadır. Bununla birlikte babalar bazen çeyizin içeriğini tespit etmek ve kızının çeyiz üzerindeki haklarını korumak için erkek tarafıyla bir anlaşma yaptığı yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Babasının evinden çeyiziyle ayrılan kadın, yaşamı boyunca çeyizi üzerinde kullanım hakkına sahip oluyordu ve öldüğü zamanda bu çeyiz çocuklarına miras olarak aktarılıyordu. Eski devirlerde, kanun metinleri ve sivil halka ait özel kayıtlarda bu konuya sıklıkla yer verilmesi, meselenin hem hukuki hem de toplumsal sorunlara yol açtığını göstermektedir. Çeyiz kelimesi çivi yazılı Akadca kaynaklarda genellikle "šeriktu(m)" ve "nudunnû(m)" kelimeleri ile karşılanmıştır. Devletin ...

Bu makale; dünyanın gelmiş geçmiş en büyük Türkologlarından birisi olan Macar asıllı bilim adamı, seyyah ve casus Prof. Dr. Armin Vambery'nin "Reşat Efendi" sahte ad ve kıyafetiyle devrinin ünlü Osmanlı paşalarından Mehmed Sadık Rıfat Paşa'nın İstanbul'daki konağında dört sene misafir kaldıktan sonra Türklerin ana vatanı olan Türkistan'a üç yıl süren (1862-1865) yolculuğu sonrasında kaleme almış olduğu eserlerinde geçen, bugün Aral gölü ve çevresinde yaşayan Karakalpak Türkleri topraklarındaki inceleme ve gözlemlerinin hikâyesidir.

In this report the results of the excavation work carried out in the years 2004, 2005 and 2006 at Bademagaci Hoyuk (where excavations began in 1993) are presented together. During these three years, the work mainly took place in the previously unexcavated western section of Trench A in the northern part of the hoyuk and in Trench E, which spread over an extensive part of the central and southern sections of the hillside. During the 14 years over which the excavations have continued, the settlement, / stratigraphy of the northern half of the hoyuk has been established in considerable detail. Virgin soil was reached in two separate deep trenches/soundings (DA 1 and DA 2) at a depth of around - 9 m. Of the periods identified in these deep soundings, not very much information could be obtained about the first five settlement levels of the Early Neolithic I (EN I), EN I / 9-5 and for this reason there is nothing new to add to what was said in the 'Report' about the stratigraphy o...

Bakanl~~~'n~n Mezhepler Dairesi'ne hitaben yaz~lm~~t~r. Patrikhanenin 457 say~l~~ yaz~s~~ BOA, ~D /2655-23 ar~iv numaranyla kapthd~r. 8 Osmanl~~ devrinde uzunluk ölçüsü birimi olan bir zira, mimari ar~m kal-Okulda kullan~lmakta olup, bir zfra-i mimari 0,757728 metredir. Bkz., Neslihan Sönmez, Osmanl~ Dönemi nin ve Malzeme Terimleri SöZlü~ü, ~stanbul 1997, s. 116. 9 Müeedde~len yeniden, yenileyerek anlam~na gelmektedir. Binalar~n tamir sürecinde ve yeniden in~as~nda bu tabir hem yenilemek hem de yeni ba~tan in~a etmek için kullan~lm~~t~r. Bu hususta ayr~nt~l~~ bilgiler için bkz.,

The surface findings gathered from an investigation carried out in the environs of Aydin shed light on the cultural and chronological developments that occurred during the early periods of the Western Anatolian Region. The first of these sites is located at Kopruova, an area in the Ikizdere region situated on one of the northerly arms of the Major Meander River. Kopruova, located in the Menderes region along one of the natural roads leading to the Izmir region, provides surface evidence that proves Prehistoric Age activity in this region. In addition to the pottery remnants dating to the Neolithic Age, other findings from this site that shed light on the Prehistoric Age are stone tools and a large number of obsidian points and pre-choppers. The pottery with rope-hole tunnel handles and holding handles are recognized from the ceramic traditions of the Western Anatolian Neolithic Age. In addition, the axes made of various kinds of stone display differences in terms of their shapes. Th...

Osmanlı medreseleri tarihi üzerine birinci el kaynaklara dayalı ilk ciddi çalışmayı -Osmanlı devlet teşkilatı konusunda olduğu gibi Osmanlı tarihinin geneli bakımından da- başlatan, rahmetli İsmail Hakkı Uzunçarşılı olmuştur. Onun 1965'te yayınlanan Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı adlı eseri bu konunun da öncüsü olmuştur. Uzunçarşılı bu eserinde Osmanlı medreselerini daha çok "teşkilat" açısından değerlendirmiştir. Eserinin medreselere ayrılan seksen sayfalık kısmında İstanbul'un fethinden önceki dönemi çok kısa şekilde (2.5 sayfa) ele almış, ardından Fatih'in Sahn-ı Seman medreseleri ile Kanûni'nin Külliyesi'ndeki medreseleri, vakfiye metinleri, kronikler, bazı arşiv belgeleri ve öğrencilerine daha önce yaptırmış olduğu akademik ödevlere dayalı olarak incelemiştir. Uzunçarşılı eserinde, medreselerin derecelerini, hiyerarşik düzenlerini ve müderrislerin tayin ve terfi usullerini ele alarak üzerinde uzun uzadıya durmuş ve bu konulan geniş arşiv malze...

19. yüzyılın ikinci yarısında, Rus ve Çin işgali altındaki Türkistan toprakları, tarihinin en zor günlerini yaşamaktaydı. Batı Türkistan'da Özbekler, Kazaklar ve Kırgızlar Rus egemenliğine karşı mücadele verirken, Doğu Türkistan'daki Uygurlar, Dunganlar (Döngen-Huizu) ve diğer Türk ve Müslüman halklar benzer mücadeleyi Çin ordularına karşı yürütmekteydi. Söz konusu dönemde Doğu Türkistan arazisinde emperyalist politikaları gereği Rusya ve İngiltere'nin de faaliyetler yürüttüğü gözlemlenmiştir. Bu makalede, Hokant Hanlığı'ndan Kaşgar'a gelerek Yedişehir Devleti'ni kuran Yakup Bek'in, Doğu Türkistan'da verdiği bağımsızlık mücadelesi ve bu mücadeleye Batı Türkistan arazisinden göç etmek zorunda kalan Kazak ve Kırgız Türklerinin iştiraki, arşiv belgeleri ışığında incelenmeye çalışılacaktır.

This article aims to introduce a small chapel in Oba-Alanya. The building is situated in the town of Çıplaklı in Oba near Alanya as so-called Kalonoros in the Byzantine period (The archaeological excavations in Alanya Castle are still continuing under the direction of Prof.M. Oluş Arık). Yet, it has not published. The building has a rectangular plan with a single naved and is noteworthy for its non-figurative wall paintings are applied on a thick layer of mortar. This article will focus on the architecture, wall paintings and dating problems of this building.

bahçesinde envanter numaras~z bir ambonat ait oldu~unu dü~ündü~ümüz iki levha ile bir templon 2 payesi bulunmaktad~r. Bu üç eserin pembe öbeklere sahip mermer malzemeye sahip olu~lar~, ayn~~ kiliseye ait mimari parçalar olduklar~n~~ gösterir. Dikdörtgen kesitli paye 3, üstte kare ve onun üzerinde iki s~ra yuvarlak sütun kaidesi ile birlikte monolit olarak yap~lm~~t~r (Res. 1). Payenin altta sol taraf~~ k~r~kur. Ön yüzünde alçak kabartma tekni~inde iç içe iki dikdörtgenden olu~an soffit motifi vard~r. Motifin üst ve alt kenarlar~~ iç bükeydir. Payenin arka yüzü düzgün, ince tarakl~d~r. ~ki yan yüzde üst k~sm~~ 10 cm, uzun alt

At Caunos, in the sacred precinct of Demeter, a great number of deposits have been found during the earlier and ongoing excavations. These deposits have been found in two different locations; one being on the sacred terrace and the other one outside the sacred precinct. While one of the deposits outside the sacred precinct excavated to the north of terrace in the early 1970's was built in the shape of a small and deep structure with roughly shaped stones, the deposit to the west and adjacent to the terrace was completely formed by stuffing the rock cavities, without any type of architectural arrangement. Likewise, on the terrace of church and in the area the earliest church of Kaunos is situated, different deposits were found. Among these, two are smaller in size and adjacent to the wall of church. While one of them is sloppily formed in the shape of a grave by roughly cutting the cavities in the rocky area, the other one is formed cutting the upper part of the bedrock in an app...

1-3 Haziran 1999 tarihleri arasında Kastamonu ve Sinop Müzelerindeki bazı arkeolojik malzemeler üzerinde çalışmalar yaptık. Bu makalemizde, sözedilen müzelerde rastladığımız bir kısım Tunç Çağ çanak-çömleği üzerinde durulacaktır. Çalıştığımız kap örneklerini başlıca üç ana grup içerisinde incelememiz mümkündür: 1.Omurgalı ve Dışa Açık Ağızlı Kaplar 2.Yayvan Çanaklar 3.Dipten Ağıza Doğru Genişleyen Kadehler

Perikle bir Likya Beyi'dir. Onun döneminin siyasi hareketlerini açıklığa kavuşturabilmek adına yakın tarihli veya çağdaşı olan Trbbenimi, Arttum̃para, Mithrapata ve Aruwãtijesi gibi önemli kişiler de mercek altına alınmıştır. Bu bağlamda Podalia Definesi'nin durumu incelenmiş ve Perikle'ye Likya Krallığı yolunu açan Arttum̃para ve müttefiklerine karşı kazandığı zaferin tarihi ve tarafları, özellikle Limyra'da bulunan Tebursseli Mezar yazıtı göz önüne alınarak belirginleştirilmeye çalışılmış ve bu savaşa MÖ 370/365 tarihi önerilebilmiştir. Bu doğrultuda savaş öncesi Perikle'nin beylik sınırlarının Limyra ve yakın civarlarını kapsadığı, savaşla birlikte Telmessos'un ele geçirilip Arttum̃para'nın müttefikleri olabilecek Mithrapata ve Aruwãtijesi'nin de bertaraf edilmesiyle Perikle'nin önündeki engelin kalktığı ve öncelikle Milyas Bölgesi'ni ele geçirilebildiği önerilmiştir. Ayrıca daha sonra ise bu kez Mithrapata ve Aruwãtijesi (Musa Dağı?) Defin...

Etrüskler" MÖ. X-I. yüzyıllar arasında İtalya'da yaşamış antik bir medeniyettir. Bu halk, Etrurya adını verdikleri vatanlarında muhteşem bir medeniyet kurmuş ve MÖ. 625-600 yıllarından itibaren Roma'nın temellerini atmıştır. Romalıların sistematik bir soykırımla yok ettiği bu halktan günümüze çok az şey kalmış ve XVIII. yüzyıldan bu yana Etrüsk köken antropolojik olarak sürekli tartışılmıştır. 2007'den itibaren Etrüsk köken ile Türkler ve Fenikeliler arasında kurulan bağlantı, bu toplumu bizler için daha ilgi çekici bir hale getirmiştir. Etrüsklerin dinine bağlı olduğu en iyi bilinen gerçektir. Tarihçilere göre onlar, bir yandan rahatına düşkün, kendine has bayramları olan, bu festivallerde içip dans etmeyi seven bir halk iken; diğer yandan melankolik, dindar, titizlikle uygulanan çeşitli ritüelleri olan ve kehânete önem veren bir halktır. Onların dini, antropomorfik politeizmdir ve bu din, kesin bir kaderci algıya dayanır. Ayrıca bu din kutsal kitaplara, peygamberliğe, sistematik bir ölüm ötesi anlayışına da sahiptir. Son olarak Etrüsk dininin çağdaşları olan Yunan ve Roma dinleriyle pek çok ortak noktasının bulunduğu bilinmektedir.

Bu çalışma Balkanların en büyük vakıflarından biri olan Edirne'de kurulu Muradiye Vakfı'nın XVII. yüzyılın ilk yarısındaki mali tarihini incelemektedir. Bazı yıllarda, çoğunlukla yerel doğal afetler nedeniyle vakıf köylerindeki hasat düşük ve hububat fiyatları yüksektir. Ancak vakıf düzenli işleyişini aksatacak ve hayır hizmetlerini kesintiye uğratacak bir mali kriz döneminden geçmemiştir. Bir yıldan daha uzun sürebilen kısa dönemli mali sıkıntılar kötü hasattan, daha da kısa süreli sıkıntılar ise kırsal gelirlerin toplanması ile düzenli harcamalar arasındaki zamansal fark yüzünden oluşan nakit akımı düzensizliğinden kaynaklanmaktadır. Mali zorlukların aşılması ve nakit akımının düzenlenmesi peşin iltizam bedeli tahsili, veresiye satınalım, borçlanma ve maaş ve aylık ödemelerinin ertelenmesi suretiyle sağlanmaktadır.

Bu makalede Acemhoyuk’te bulunmus Eski Tunc Cagi ve Asur Ticaret Kolonileri Cagi’na tarihlenen fayans ve frit buluntular ele alinmistir. Anadolu ve yakin komsularindaki benzerleri ile arkeolojik olarak karsilastirilan eserlerin, kimyasal icerikleri ve renklendirici kullanimlari tasinabilir X-isini floresansi (p-XRF) yontemiyle tespit edilmistir. Bu analizler, Acemhoyuk’te bulunmus vitrifiye mallarinin renklendirilmesinde mavi renk icin bakir, siyah renk icin ise manganez kullanildigini ortaya koymustur. Buluntularin elementel analiz sonuclari, Acemhoyuk’te vitrifiye objelerin en az iki farkli uretim merkezinden geldigine isaret etmektedir. Arkeolojik ve arkeometrik verilerin beraber degerlendirilmesi ile ortaya konan veriler, MO Ikinci Binyil’in erken donemlerinde vitrifiye malzemeler icin Anadolu’da bir uretim atolyesinin varligi ihtimalini guclendirmektedir.

MEHMET BE~~RL~* Girĩ~ Osmanl~~ Devleti'nin ilk yüzy~l~n da genelde bütün Anadolu topraklar~, özelde ise Amasya, Tokat ve Sivas bölgeleri için Rum tabiri kullan~l m~~t~r. 1413 y~l~n da Anadolu ve Rumeli Beylerbeyli~i 'nin yan~~ s~ra üçüncü bir idari birim olarak Rum Beylerbeyli~i kurulmu~tur'. ~lk zamanlarda Tokat, Sivas ve Amasya bölgelerinin birle~m esinden meydana gelen Rum Eyaleti'ne II. Murad'~n son zamanlar~n da Canik ve Çorum, daha sonra da Karahisar-~~ ~arki bölgesi kaulm~~ur. Ayn~~ dönemde Rum Eyaleti'nin merkez topraklar~~ olan Amasya, Tokat ve Sivas, önemlerine binaen "Eyâlet-i Rümiyye-i Su~r a" olarak adland~r~lm~~lard~r 2. Ayn Ali Efendi'ye göre, XVII. yüzy~l~n ba~~nda Rum

Deri, insanların çok eski devirlerden beri giyim-kuşam, yeme-içme ve barınma işlerinde kullanmış oldukları eşyaların yapımında önemli bir ham madde olarak tanınmaktadır. Eski Mısırlılar evde yetiştirdikleri veya avlamak suretiyle elde ettikleri hayvanların derilerini ince yumuşak bir hale getirerek onlardan yastık, döşek vb. ev eşyaları ve çeşitli giysiler imal ediyorlardı. Aynı zamanda Mezopotamyalılar deri tabaklama işini büyük bir ustalıkla yapıyorlardı ve onlar derilerin temizlenmesi, parlatılması, daha sonra da boyanması ve onlardan türlü eşyaların yapılmasında özel yöntemler kullanıyorlardı. Ayrıca bu devirde her türlü çömlek, taş, dokuma ve derileri boyamak için çeşitli boyalar icat edilmişti.

Erbaba’da, ici karbonlasmis bugday kalintilari ile dolu minyatur bir comlek ele gecmistir. Bu comlekcik, Neolitik donemin tipik pisirme kaplarindan mineral icerikli, kanca tutamakli ve siskin govdeli comleklerin, pisirme kabi olamayacak kadar kucuk bir formunu olusturmaktadir. Soz konusu kucuk comlegi islevsel ve sembolik acilardan degerlendiren bu calisma, Erbaba’daki ve Catalhoyuk’teki kanitlardan yola cikarak, MO yak. 6600 yillarindan itibaren gorulen bu pisirme kaplarinin boga baslarini (bukranyum) simgeledigini ve hayvan bicimli rituel kaplari olan ritonlarin onculleri sayilabilecegini one surmektedir. Catalhoyuk’un erken tabakalarinda rituelistik sistem buyuk oranda, yabani erkek sigirin toplu halde avlanmasi ve acik alanlarda tuketilmesi, sonra kalintilarin evlerin icine yerlestirilip, sergilenmesi ve birer “rolik” gibi yeni nesillere aktarilmasi uzerine kurulmustur. Orta tabakalardan sonra sosyal organizasyonda gorulen degisim, evlerin artan ekonomik bagimsizligi ve evcil si...

Thousands of Ottoman soldiers had to live in the Russian interior as prisoners of war during the Crimean War. Their difficult journey into Russia and their accommodation in several Russian cities are unknown aspects of the Russo-Ottoman wars. Experiences of those captives canalso give clues to understandRussian and Ottoman societies in the middle of the nineteenth century. This work, therefore, discusses not only the legal and material aspects of captivity, but also its social outcomes. Besides, exchange of prisoners, their return to homeland as well as motives of those prisoners who wanted to stay in Russia are touched upon in order to give a complete picture of captivity.

Throughout history, Birecik occupied an important place in river transport on the Euphrates to Basra. It maintained this important position after coming under the rule of the Ottomans. Particularly in the conflicts taking place in the region during the Ottoman period, shipbuilding demands came from the capital city for the purpose of military transport from Birecik. However, from falling under the Ottoman rule until the 18 th century, none of the shipbuilding activities in Birecik was as organised and big as the project undertaken by Abdurrahman Ağa. The greatness of Abdurrahman Ağa's project did not stem from the number of ships to be built, but their size. This study provides a comprehensive examination of the shipbuilding activities undertaken by Abdurrahman Ağa, a remarkable process, on the basis of the ledgers he kept personally. Thus, the study presents the details of a river navy work in a district on the banks of the Euphrates in eastern Ottoman lands. But more importantly, the study provides an in-depth analysis of the data obtained in this process, and addresses the question of why the execution of this project was started by Abdurrahman Ağa in such a critical time. Also by comparing the data gathered from the analysis, the study discusses the development of shipbuilding activities in Birecik in the historical process as well as the role of Birecik Shipyard in this period.

Osmanlı şehirlerinin kültürel özellikleri kadar, fizikî unsurları da önceki İslam şehirlerinden kendisine miras kalmıştır. İslâm medeniyeti tarihi çalışanlara göre İslâm şehrinin üç temel öğesi vardır: Cami, pazar ve hamam. Türk kültürünün renkli bir parçası olan hamamlar, günümüze kadar fiziki olarak kısmen değişikliğe uğramış olsalar da halen varlıklarını devam ettirmektedirler. Hamamlar, insanların kişisel temizlik ihtiyaçlarını karşılaması yanında toplumsal ilişkilerini de geliştirdiği mekânlardır. Osmanlı dönemi tarih araştırmalarında esnaf grupları ile ilgili birbirinden kıymetli çalışmalar bulunmaktadır. Hamamlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde daha çok hamamların mimari ve sanat özellikleri üzerinde durulmaktadır. Hamam çalışanları hakkında ise detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca hamam çalışanları Osmanlı toplumunda, özellikle İstanbul'da, esnaf gruplarının başında gelmekte, yaptıkları işin niteliği sebebi ile sosyal ve ekonomik hayatta oynadıkları rol...

In this study, the reaction of the Ottoman Empire to the declaration of independence of Bulgaria, the first ambassador of the Ottoman Empire in Bulgaria, Mustafa Asım Bey and his activities are discussed. The study examines the diplomatic activities of the Ottoman Empire against Bulgaria in the period between the autonomy process of Bulgaria and the independence process, the process of recognition of Bulgaria’s independence, the diplomatic relations established with Bulgaria, the biography of Mustafa Asım Bey, the first Ambassador of the Ottoman Empire to Sofia, and his approach to the problems between the two countries. In the article, documents from the Ottoman Archive of Directorate of State Archives (BOA), documents from the Bulgarian State Archives, periodicals and literature were used.

Harezm bölgesinde ikamet eden Sayın Hanî Türkmenleri Safevî hükümdarı Tahmasb döneminde Harezm’den göç edip Etrek ve Gürgen nehirleri arasına yerleşmişlerdir. İl yani boy sisteminde hanlar, on beyler ve aksakallar tarafından idare edilmişlerdir. Safevî Devleti ile bağları işledikleri toprağın ya da kullandıkları meranın bedeli olarak ödedikleri vergilerle sınırlı kalmıştır. Kimi zaman da Safevî Şahına sığınan Harezmli Özbek şehzadelerin yanlarına destek kuvvet olarak verilmişlerdir. Sayın Hanî diğer adıyla Yaka Türkmenleri kendilerini Safevîler’in bir parçası olarak görmemiş ve yarı bağımsız bir hayat sürdürmüşlerdir. Bu nedenle Esterâbâd’a atanan ve kendisini devletin sahibi gibi gören Kızılbaş valiler ile anlaşamamışlardır. Ağır vergi yükü altında ezilmeleri ve adaletsiz bir yönetimle karşı karşıya kalmaları nedeniyle Esterâbâd valilerine başkaldırmışlardır. Onların memnuniyetsizliklerinden kaynaklı isyanları Şah Tahmasb döneminde başlayıp uzun yıllar devam etmiştir. Şah I. Abbas’...

The Adana Incident of 1909 is one of the local events of the Armeno-Muslim relations during the final decades of the history of the Ottoman Empire. A good amount of works has been hitherto done by the historians of the Middle East about the communal conflict in Adana in April 1909. Historians have so far heavily focused on the political, economic and social dimensions and/or reasons of the conflict. In spite of the proliferation of writings, however, very few have touched upon the power of rumours in the escalation of violence between the two communities. Indeed, my work on the archival sources of the incident have produced enormous documentation which indicate that the rumours circulated around the city had played unquestionable role in building distrust between the peoples and led to the rise of numerous conspiracy theories. According to one rumour the Armenians were organizing themselves against the Muslims in order to separate from the Empire. Another rumour was that a group of ...

İkiztepe örenyerinde 1974 yılından beri geliştirilmekte olan kazılar sonucunda ortaya çıkartılmış bulunan özellikle İlk Tunç Çağı mezarlığı ile kültür katları ve katlara ait münferit mezarlarda ele geçirilen önemli sayıdaki arsenikli bakırdan yapılmış silah, alet, takı ve sembol nitelikli eserler İkiztepe'nin Anadolu arkeolojisinde önemli bir yere sahip olduğunu göstermiştir. İkiztepe'deki kazılar, ayrıca, Bölgenin geleneksel ahşap mimarisinin kökeninin Geç Kalkolitik Çağdan gelişmiş olduğu hususunda aydınlatıcı verileri de ortaya koymuştur. Ele geçen 4000 civarındaki pişmiş toprak dokuma tezgah ağırlıkları ile tarakları (kirkitler) ve ağırşaklar İkiztepe'nin bir dokumacılık merkezi olduğuna da dikkat çekmiştir.

Ninevite 5 culture composes one of the most 3rd millennium B.C. phases of North Mesopotamia Norteastern Syria regions. This culture, which is represented in Southeastern Anatolia region, has been identified by plain, painted and incised and excised ware groups. The term of "Ninevite 5" is used as to define the type of the pottery, the period in which the pottery is collected and the culture producing the material in question. Girnavaz, which is located in the Nusaybin county of the province of Mardin, is the only site in which is excavations have been carried out within the Ninevite 5 settlements in the region. The limited survey researches carried out during Girnavaz excavations have identified more Ninevite 5 settlements in the region. The settlements lined to east of Girnavaz are Kertvin, Tell Minar and Giremira. The incised and excised decorated pottery sherds encountered among the Ninevite 5 materials collected from Tell Minar and Giremira, which constitute the subjec...

Türkiye Selçuklu Devleti'nin II. Gıyaseddin Mesud'un 1308'de vefatı ile resmen de son bulduğu genellikle kabul edilen bir görüştür. Ayrıca II. Mesud'un yerine V. Kılıç Arslan'ın geçtiği, böylece hanedanın 1318 yılına kadar devam ettiği de ileri sürülmektedir. O. Turan, Hamdullah Kazvini'nin 1334 yılında yazdığı tarihinden naklen Selçuklu saltanatı adının artık kalmadığı, onlardan bazılarının da "sahillerde ve uçlarda henüz padişah" olduğu kaydından yola çıkarak, bu durumun uç beyliklerinde bazı Selçuklu şehzadelerinin bir müddet daha yaşamış olduğunu doğruladığını ifade etmektedir. Ona göre Anonim Selçuknâme'de yer alan "Sultan Alaeddin bin Süleymanşah bin Melik Rükneddin bin Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev bin Alaeddin Keykubâd'ın 765 Muharrem/Ekim 1363 yılında şehit olduğu" hakkındaki kayıd, hanedan mensubu şehzadelerin, sultan değil fakat şehzade olarak bu tarihe kadar mevcud olduklarını ortaya koymaktadır.

Türkiye'de Türk sanatı ve mimarisi üzerine yapılan çalışmaların büyük bir bölümü, var olan eserlerin biçimsel özelliklerini tanımlamak ve eğer üzerinde tarih verebilecek kitabeleri yoksa karşılaştırmalar yaparak belirli bir döneme yerleştirmek ekseninde yoğunlaşmaktadır. Eserlerin hangi şartlarda üretilmiş olduğu, üretim aşamasında patron ve sanatçı arasında ne gibi diyalogların yaşandığı, eserin dönemi içinde toplum tarafından nasıl algılandığı çok irdelenmiş konu başlıklarından değildir. Bu makalede, 15-16. yüzyılda Osmanlı sultanları tarafından inşa ettirilmiş camilerin yapılış amaçları, parasal kaynakları ve dinî nitelikli hayır kurumlarından ziyade, Osmanlı saltanat ideolojisini kamuoyuna anlatan birer anıt olup olmadıkları ve dönemi içinde nasıl algılandıkları sorgulanacaktır.

1864’te imzalanan Cenevre Sozlesmesi’yle birlikte cephelerde askeri saglik hizmetlerinin mukemmel bir sekilde yapilmasi anlayisi gelismeye baslamis ve Avrupa’nin farkli ulkelerinde birbiri ardina Kizilhac cemiyetleri kurulmustu. Bunlardan birisi de Alman Kizilhac teskilatidir ve bu kurulus sadece Almanya’da degil dunyanin farkli bolgelerinde meydana gelen savaslarda din ve milliyet ayrimi yapmaksizin cephelerde saglik calismasi yurutmustur. Alman Kizilhaci ozellikle Trablusgarp Savasi (1911- 12), Balkan Savaslari (1912-13) ve Birinci Dunya Savasi (1914-18) esnasinda doktor, hemsire ve hastabakicilardan olusan ekiplerle Osmanli cephelerinde hizmet etmistir. Bu calismada, oncelikle Alman Salib-i Ahmer Cemiyeti’nin Balkan Savaslari’nin baslamasiyla birlikte hem Osmanli Devleti’ne, hem de Balkan ulkelerine saglik ekibi gondermek icin nasil bir seferberlik yuruttugu aciklanacaktir. Daha sonra, saglik ekiplerinin Almanya’daki universitelerde gorev yapan tecrubeli doktorlarin idaresi altin...

Osmanli Devleti Tanzimat ile birlikte yeniden yapilanma surecine girmis, diger alanlarda oldugu gibi haberlesme alaninda da yenilikler yapilmistir. Telgraf sistemini kendi cografyasinda kullanmaya baslamasiyla birlikte, merkezle vilayetler arasinda haberlesme isleri daha da kolaylasmistir. Bu vilayetler icinde gerek stratejik konumu, gerekse Orta Avrupa’ya olan yakinligi sebebiyle oldukca oneme haiz vilayetlerden biri Bosna Hersek’tir. Bosna Hersek’e modern manada posta sisteminin kurulmasiyla ilgili ilk girisim 8 Mayis 1849 tarihinde olmustur. Kirim Savasi’nin baslamasiyla birlikte Rusya’nin ve Avrupa Devletleri’nin Balkanlar uzerindeki faaliyetlerini kontrol edebilmek amaciyla bolgede haberlesme faaliyetlerine yonelik onemli adimlar atilmistir. Sirp ve Avusturya baskilarinin yogun olarak yasandigi Bosna Hersek cografyasinda haberlesme aginin kurularak merkez tarafindan siki bir denetim altinda tutulmasi hedeflenmistir. 1854 yilinda Istanbul ile Edirne arasi telgraf hatti tamamland...

Son y~llarda, Marmaris Müzesi taraf~ndan, yerel bir sat~c~dan üç adet uzun cam unguentarium sat~n al~nm~~t~r. Bunlar~n buluntu yeri bilinmemekle birlikte, çok benzer ölçülere, form ve cam özelliklerine sahip olmalar~~ bak~m~ndan ayn~~ mezar konteksti içinde, bir arada ele geçmi~~ olmalar~~ gerekmektedir (Res. lab , 2a-b, 3a-b, kat. no. 1-3). Unguentarium, (özellikle tüp biçimli ve ~amdan biçimli tipler) cam üf-lemecili~inin yakla~~k olarak ~.Ö. 25 y~l~nda icat edilmesinden sonra Roma camc~l~~~nda en yayg~n görülen form haline gelmi~tir'. Roma günlük ya~a-m~nda s~kça kullan~lan kokulu ya~lar~n, parfümlerin, merhemlerin yani, "unguent"lerin saklanmas~na yarad~~~~ için bu isimle tan~nmaktad~r 2. Unguentarium, iç kal~p tekni~i ile üretilmi~~ olan cam formlar~n (aryballos, alabastron, amphoriskos, oinokhoe) üfleme tekni~inde yap~lm~~~ kar~~l~~~~ olarak de~erlendirilebilir. Basit cam formu olarak Roma ~mparatorlu~u'nun bat~~ ve do~u topraklar~nda geni~~ bir yay~l~m gösterir.

When the American Board of Commissioners for Foreign Missions appointed Cyrus Hamlin to Istanbul as a missionary, his immediate reaction was one of enthusiasm and joy but his rooted perception of the city was that it was a place "on the borders of civilization." However, the main concern of this paper is to decribe Hamlin's philanthropic achievements as a missionary educator both with reference to the modern theory of philanthropy and within the historical context of the American missionary work in Turkey in the nineteenth century.

19. Yuzyilin ikinci yarisi ile 20. yuzyilin ilk ceyregi, Osmanli Devleti’nde Batili misyonerlerin en faal oldugu zaman dilimini ifade etmektedir. Osmanli sinirlari icerisinde misyonerlerin en fazla onem verdigi bolgelerden birisi de, uc semavi din 368 TURKCE OZETLER mensuplarinca kutsal kabul edilen Kudus ve cevresidir. Alman misyoneri Johann Ludwig Schneller tarafindan Kudus’te kurulan Suriye Yetimhanesi, bolgede yuruttugu misyon calismalari, bakimi ustlenilen cocuklara verilen egitim ve kurumun bunyesinde olusturulan akademik birimler, atolyeler ve tarimsal isletmeleri ile bolgenin en buyuk misyon kurulusu olmustur. Yetimhane kuruldugunda sadece erkek cocuklarin bakimi saglanirken kisa bir sure sonra yetimhaneye kizlar ile gozleri gormeyen cocuklar da alinmaya baslanmis ve bu cocuklarin temel egitimden mesleki egitimlerine kadar butun ihtiyaclari burada karsilanmistir. Yetimhaneye her din ve milletten cocuk alinmis, ancak Kudus’te bir “Protestan Arap orta sinifi” olusturmayi hedef...

In the eighteenth century, in order to stimulate British trade in the Levant the British Levant Company made such decisions as accepting membership of countrymen. With the benefits of changes in the Company's rules, William Barker of Derbyshire became a member of the Company and came to İzmir (Smyrna) in 1760 for the purpose of trade and "profit". Focusing on William Barker's life, this research examines the rules binding merchants of the Company in Ottoman lands, their relations with both Ottoman subjects and "European" residents in İzmir, the reflections of interstates competitions and conflict on trade in concerned period and their contacts with Ottoman authorities by analysing documents including Barker's letters to his family, minutes of the Levant Company, records from the Ottoman archives, traveller accounts, and the letters sent by the traders of the Smyrna Factory to the authorities in London. This study sheds light on how economic, political and social conditions of late eighteenth and early nineteenth centuries in Levant affected European merchants residing in Ottoman lands individually and communally. Not leaving a lucrative trade back in the Ottoman lands where he had started as a merchant without capital and ended up bankrupt, William Barker who resided in İzmir for 65 years until his death left a generation that continued to live in these lands until the middle of the 20 th century.

Harezm bölgesinde ikamet eden Sayın Hanî Türkmenleri Safevî hükümdarı Tahmasb döneminde Harezm’den göç edip Etrek ve Gürgen nehirleri arasına yerleşmişlerdir. İl yani boy sisteminde hanlar, on beyler ve aksakallar tarafından idare edilmişlerdir. Safevî Devleti ile bağları işledikleri toprağın ya da kullandıkları meranın bedeli olarak ödedikleri vergilerle sınırlı kalmıştır. Kimi zaman da Safevî Şahına sığınan Harezmli Özbek şehzadelerin yanlarına destek kuvvet olarak verilmişlerdir. Sayın Hanî diğer adıyla Yaka Türkmenleri kendilerini Safevîler’in bir parçası olarak görmemiş ve yarı bağımsız bir hayat sürdürmüşlerdir. Bu nedenle Esterâbâd’a atanan ve kendisini devletin sahibi gibi gören Kızılbaş valiler ile anlaşamamışlardır. Ağır vergi yükü altında ezilmeleri ve adaletsiz bir yönetimle karşı karşıya kalmaları nedeniyle Esterâbâd valilerine başkaldırmışlardır. Onların memnuniyetsizliklerinden kaynaklı isyanları Şah Tahmasb döneminde başlayıp uzun yıllar devam etmiştir. Şah I. Abbas’...