Papers by Ryszard Szarfenberg
Artykuł przedstawia analizę aktualnej sytuacji oraz perspektyw rozwoju nauki i badań w obszarze p... more Artykuł przedstawia analizę aktualnej sytuacji oraz perspektyw rozwoju nauki i badań w obszarze polityki społecznej w Polsce. Autor omawia złożone kwestie dotyczące odrębności dziedziny nauki o polityce społecznej, a także wyzwania związane z jej potencjalnym wyodrębnieniem i integracją z pracą socjalną. Ponadto, tekst rzuca światło na kluczowe trendy i kierunki rozwoju badań ilościowych i jakościowych w zakresie polityki społecznej, takie jak znaczenie analiz przyczynowo-skutkowych, wykorzystanie danych administracyjnych, zastosowanie GIS oraz krytycznych studiów jakościowych.
This paper examines Poland's approach to reducing child poverty between 2014 and 2023, analyzing ... more This paper examines Poland's approach to reducing child poverty between 2014 and 2023, analyzing the effectiveness of various social policy interventions. The study highlights Poland's implementation of a multi-layered strategy combining universal benefits with targeted assistance. Key findings demonstrate significant success in reducing social and material deprivation rates from 23% in 2014 to 6.3% in 2023, primarily through the introduction of universal child benefits (500+) and minimum wage policies. However, the analysis reveals concerning trends in the effectiveness of targeted assistance programs, particularly due to insufficient indexation of family benefits since 2016 and inadequate adjustments to general social assistance thresholds. The research identifies a critical shift in 2023, marking the first time that the number of children in extreme poverty exceeded those receiving social assistance. The study concludes that successful poverty reduction requires three interconnected elements: high wage floors, generous universal support, and adequate targeted assistance, all requiring regular adjustment to maintain effectiveness. These findings contribute to broader discussions about optimal policy design for addressing child poverty in high-income countries, emphasizing the importance of "targeting within universalism" as a guiding principle for social policy development.
Kompleksowa analiza wzrostu ubóstwa w 2023 r., a także bezdomności, czyli ukrytego skrajnego ubós... more Kompleksowa analiza wzrostu ubóstwa w 2023 r., a także bezdomności, czyli ukrytego skrajnego ubóstwa, w tym dla dzieci z Ukrainy, prognozy na dwa kolejne lata, analiza wpływu systemowych i strukturalnych czynników na ochronę socjalną, doświadczenia osób w kryzysie bezdomności, rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, realizacja Europejskiego Filaru Praw Socjalnych w Polsce, brakujący 7 priorytet polskiej prezydencji
Wszytko co Najważniejsze, 2024
Tekst analizuje perspektywy kontynuacji polityki socjalnej prowadzonej przez rządy PiS po przejęc... more Tekst analizuje perspektywy kontynuacji polityki socjalnej prowadzonej przez rządy PiS po przejęciu władzy w 2023 r. przez koalicję KO-TD-Lewica. Autor przedstawia potencjalne czynniki sprzyjające i niesprzyjające zmianom w polityce socjalnej w okresie 2024-2026. Wskazuje, że ze względów politycznych nowy rząd raczej nie dokona radykalnego zwrotu w pierwszym roku rządów, lecz będzie kontynuował większość dotychczasowych rozwiązań, wprowadzając jednocześnie pewne modyfikacje i nowe elementy wynikające z programów wyborczych. Możliwe są próby ograniczania wydatków socjalnych od 2025 r. pod presją procedury nadmiernego deficytu, jednak uwarunkowania polityczne w ramach koalicji będą temu przeciwdziałać. Autor ocenia, które konkretne rozwiązania PiS warte są kontynuacji ze względu na ich wartość społeczną, a które wymagają modyfikacji.
Raport zawiera przegląd danych dotyczących ubóstwa i deprywacji materialnej i społecznej ogółem o... more Raport zawiera przegląd danych dotyczących ubóstwa i deprywacji materialnej i społecznej ogółem oraz ubóstwa rodzin z dziećmi, dzieci, seniorów, rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz pracowników. Porusza też temat ukrytego ubóstwa skrajnego, czyli bezdomności. Uwzględniamy ubóstwo uchodźców, ubóstwo energetyczne oraz głód i niedożywienie. Staraliśmy się też oddać głos osobom doświadczającym ubóstwa i pracownikom socjalnym w części dotyczącej wielowymiarowego ubóstwa, gdzie głównym wątkiem w wymiarze materialnym jest kryzys kosztów życia. Wnioski dotyczą polityki przeciwdziałania ubóstwu z perspektywy Europejskiego Filaru Praw Społecznych z podziałem na ochronę dochodów oraz usługi społeczne.
W tekście najpierw dokonana została analiza jednej z definicji deinstytucjonalizacji (DI) oraz uj... more W tekście najpierw dokonana została analiza jednej z definicji deinstytucjonalizacji (DI) oraz ujęcia jej w modelu czworokąta opieki z dyskusją o opiece instytucjonalnej i alternatywach dla niej. Kolejne części dotyczą uzasadnień koncepcji DI w ujęciu zdroworozsądkowym (dom i
rodzina naturalnym środowiskiem człowieka), teorii wielowymiarowej jakości życia (analiza form opieki w kontekście piętnastu podstawowych ludzkich motywacji) oraz kilka różnych koncepcji takich jak zasada normalizacji i teoria waloryzacji ról społecznych, koncepcja empowerment. Ostatni punkt dotyczy teorii funkcjonalistycznej, która wyjaśnia porażkę deinstytucjonalizacji w opiece psychiatrycznej. Ekspertyzę kończy podsumowanie z wnioskiem, że koncepcja DI ma pewne słabe strony, szczególnie gdy pojęcie instytucji totalnej stosuje się
do wszelkich form całodobowej opieki pozarodzinnej bez uwzględnienia wątpliwości, które go dotyczą. Uzasadnienie teoretyczne dla rozwoju opieki środowiskowej jest jednak dość przekonujące, niezależnie od dyskusji jak rozłożyć akcenty między normalizacją a samostanowieniem.
Ekspertyza dotyczy przygotowania, treści i wdrażania ustawy o realizacji usług społecznych przez ... more Ekspertyza dotyczy przygotowania, treści i wdrażania ustawy o realizacji usług społecznych przez centra usług społecznych uchwalonej (CUS) w 2019 r. w kontekście usług pomocy społecznej. Ustawa została uchwalona w czasie, gdy z wielu różnych powodów w dyskursie eksperckim i publicznym wzrosło zainteresowanie finansowaniem i stanem usług publicznych, a w szczególności społecznych takich jak opieka zdrowotna czy oświata. W ekspertyzie omówiono kontekst krytycznego podejścia do świadczeń pieniężnych i pozytywnego wartościowania świadczenia w formie usług. Poza omówieniem kontekstu i procesu przygotowania ustawy, głównych elementów jej treści (zakres przedmiotowy i kształt organizacyjny CUS) oraz wdrażania poprzez pilotaż, poruszone zostały również dwa dodatkowe tematy: zlecania usług społecznych z zakresu pomocy społecznej przez CUS oraz oceny tej reformy w kontekście zasady decentralizacji. Wnioski zawierają poza podsumowaniem również dwa niewykluczające się scenariusze rozwoju sytuacji: kilkanaście lat projektowych CUS finansowych z Europejskiego Funduszu Społecznego w kilkudziesięciu gminach (wyspowa trwałość) oraz wprowadzenie zasadniczej reformy pomocy społecznej (od małej do dużej reformy).
Problemy Polityki Społecznej, 2013
Drugi raz przybliżam publikacje Guya Standinga polskiemu czytelnikowi. Kilka lat temu relacjonowa... more Drugi raz przybliżam publikacje Guya Standinga polskiemu czytelnikowi. Kilka lat temu relacjonowałem jego argumentację za powszechnym dochodem obywatelskim (Szarfenberg 2005), a teraz pochylę się nad jego nową książką pod interesującym tytułem sprawiającym nieco kłopotu w tłumaczeniu. Nową groźną klasą społeczną jest zbiorowość oznaczana nazwą prekariat. To neologizm w języku angielskim powstały z połączenia ze sobą słów "precarious" i "proletariat". Pierwsze oznacza sytuację niepewną i niestabilną, na którą nie ma się wpływu. Drugie jest dobrze w Polsce znane jeszcze z dawnych czasów, chociażby z hasła "proletariusze wszystkich krajów łączcie się" i Marksowskiej tezy, że klasa robotnicza jest nośnikiem postępu. Słowo prekariat wydaje się łatwiejsze w wymowie niż inne znane już politykospołeczne neologizmy w rodzaju "workfare" czy "flexicurity". Szybko przyjęło się ono jako bezpośrednia kalka językowa chociażby w tytule artykułu "Polityki"-"Prekariusze wszystkich krajów" z takim wprowadzeniem "Seryjni stażyści, pracownicy tymczasowi, młodzi bezrobotni. W Europie rośnie nowa klasa społeczna bez perspektyw na dobrobyt i awans. Istnieje także w Polsce i ma już swoją nazwę: prekariat" (Smoczyński 2011) 1. Nazwa ta oznacza przede wszystkim pracę o niskiej jakości (niepewną, tymczasową, nisko płatną, bez perspektyw, bez zabezpieczeń itp.) i ludzi, którzy muszą się z niej utrzymać. Nie jest to w Polsce temat niszowy, znany tylko z czasopism akademickich o niskich nakładach (np. Kozek, Kubisa, Ostrowski 2005). Niedawno przetoczyła się przez główne
... Jacek Kochanowski postulował: [.. zlikwidujmy Senat, ograniczmy liczbę posłów, urzędników ka... more ... Jacek Kochanowski postulował: [.. zlikwidujmy Senat, ograniczmy liczbę posłów, urzędników kancelarii premiera, Kancelarii Prezydenta, ministerstw, liczbę doradców, członków gabinetów politycznych i całej tej menażerii, z których mrówczej pracy nic nie wynika. ...
... Jacek Kochanowski postulował: [.. zlikwidujmy Senat, ograniczmy liczbę posłów, urzędników ka... more ... Jacek Kochanowski postulował: [.. zlikwidujmy Senat, ograniczmy liczbę posłów, urzędników kancelarii premiera, Kancelarii Prezydenta, ministerstw, liczbę doradców, członków gabinetów politycznych i całej tej menażerii, z których mrówczej pracy nic nie wynika. ...
Polityka Społeczna, 2000
Polemika z tezami dra Pawła Poławskiego (Polityka Społeczna nr 4/2000) krytycznymi wobec pojęcia... more Polemika z tezami dra Pawła Poławskiego (Polityka Społeczna nr 4/2000) krytycznymi wobec pojęcia potrzeb w nauczaniu do polityki społecznej.
Praktyka Teoretyczna, 2015
L. Frąckiewicz (red.), Bezpieczeństwo socjalne, Katowice 2003, 2003
W referacie zaproponowano pojęcie bezpieczeństwa społecznego łączące bezpieczeństwo socjalne i be... more W referacie zaproponowano pojęcie bezpieczeństwa społecznego łączące bezpieczeństwo socjalne i bezpieczeństwo rozwojowe oraz wyjaśniono zagadnienie równości pod względem bezpieczeństwa społecznego w powiązaniu z zabezpieczeniem socjalnym. Wykluczenie społeczne posłużyło zaś do przedstawienia zmian w interpretacji zabezpieczenia społecznego w latach 80. i 90. XX wieku.
Przedmiotem ekspertyzy jest ubóstwo osób starszych w Polsce w ostatnich latach (kilku do kilkunas... more Przedmiotem ekspertyzy jest ubóstwo osób starszych w Polsce w ostatnich latach (kilku do kilkunastu). W ekspertyzie seniorzy zostali zdefiniowani jako osoby mające 65 i więcej lat. Schematem porządkującym analizę jest koncepcja ubóstwa wielowymiarowego zaproponowana przez ATD i Uniwersytet w Oxfordzie w międzynarodowych badaniach partycypacyjnych. Wyróżnia ona trzy kategorie wymiarów ubóstwa: ekonomiczny (brak godnej pracy, za mały i niepewny dochód, niezaspokojenie potrzeb materialnych i społecznych), społeczno-instytucjonalny (złe traktowanie przez społeczeństwo i instytucje, nieuznawanie wkładu ubogich) i psychologiczny (poczucie braku wpływu, cierpienie psychiczne i fizyczne, postawa walki i oporu). W przypadku osób starszych znaczenie miały też samotność i poczucie straty, brak szacunku i dyskryminacja, ryzyko utraty dochodu i majątku ze względu na korupcję i konflikty w społeczności i rodzinie. Ważne jest też miejsce zamieszkania osób starszych, gdyż inna jest ich sytuacja w dużym i rosnącym mieście, a inna na wsi, z której odpływają kolejne młode osoby. W ekspertyzie korzystano z rozległej literatury na powyższe tematy oraz z danych z Badań budżetów gospodarstw domowych GUS (BBGD GUS) i Badań dochodów i warunków życia (EU-SILC, Eurostat), a także wielu innych wyników badań opisanych w literaturze. Ekspertyza składa się z krótkiego omówienia modelu wielowymiarowego ubóstwa, a następnie z trzech części, które odpowiadają trzem rodzajom wymiarów ubóstwa – ekonomicznemu, instytucjonalno-społecznemu i psychologicznemu. W pierwszym rozdziale omówiono sytuację w zakresie emerytur, ubóstwo relatywne i absolutne (ubóstwo skrajne, sfera niedostatku), a także deprywację materialną oraz materialną i społeczną seniorów. W drugim przedstawione zostały takie tematy, jak złe traktowanie seniorów przez instytucje, stereotypy, uprzedzenia i dyskryminacja seniorów, a także przemoc wobec tej grupy. Ostatnia część dotyczy postaw nieaktywnych, depresji i braku poczucia wpływu na własne życie. Wielowymiarowe ubóstwo senioralne przedstawia dużo bardziej złożony obraz sytuacji seniorów niż tylko ujęcie od strony dochodu, wydatków czy potrzeb materialnych i społecznych. Z takiego podejścia wynika też wniosek, że polityka społeczna przeciw ubóstwu senioralnemu wykracza poza realizację prawa seniorów do odpowiedniego zabezpieczenia społecznego dochodu.
EUROPEJSKI WYMIAR POLITYKI SOŁECZNEJ, 2019
Prawa społeczne w Unii Europejskiej z perspektywy deklaracji Europejskiego Filara Praw Socjalnych... more Prawa społeczne w Unii Europejskiej z perspektywy deklaracji Europejskiego Filara Praw Socjalnych (EFPS). Struktura zasad EFPS, analiza praw zawartych w dokumencie oraz inicjatyw proponowanych jako jego realizacja. Reakcje interesariuszy przed i po uchwalaniu dokumentu. Pierwsze oznaki, że nowa Komisja Europejska Ursuli von der Leyen odwołuje się do EFPS przy projektowaniu swojego programu działań.
Ekspertyza zawiera pogłębioną analizę wprowadzającą i omówienie zagadnienia w dwóch modelow... more Ekspertyza zawiera pogłębioną analizę wprowadzającą i omówienie zagadnienia w dwóch modelowych krajach (Niemcy z modelu kontynentalnego i Wielką Brytaniaz modelu anglosaskiego). Zawiera również syntetyczną, skróconą charakterystykę państw funkcjonujących w innych modelach europejskiej polityki społecznej –Włochy (model śródziemnomorski), Francja (model kontynentalny) i Bułgaria (model Europy Środkowo-Wschodniej). Przypadek Polski na tle przeanalizowanych krajów wydaje się być paradoksalny. Gdy w innych krajach realizowano reformy integrujące usługi aktywizacyjne czy to w modelu niemieckim czy też brytyjskim, w Polsce wprowadzono jeszcze większą dezintegrację. Do odrębnych systemów usług i świadczeń rynku pracy oraz usług i świadczeń pomocy społecznej, pomiędzy którymi znajdują się bezrobotni długotrwale, dodano jeszcze nieobowiązkowy element w postaci zatrudnienia socjalnego z kolejnymi usługami aktywizacyjnymi i kolejnym świadczeniem pieniężnym. W efekcie powstał luźny zbiór instytucji i instrumentów promocji zatrudnienia i pomocy społecznej z punktowymi wyspami zatrudnienia socjalnego z kolejnymi usługami i świadczeniami.
Część pierwsza obejmuje dyskusję nad problemami definicyjnymi w zakresie interwencji publicznej w... more Część pierwsza obejmuje dyskusję nad problemami definicyjnymi w zakresie interwencji publicznej w obszarze polityki wobec ubóstwa i polityki włączenia społecznego. Celem jest zidentyfikowanie struktury (a), mechanizmów (b) i opisanie najważniejszych podmiotów (c) interwencji publicznej w tym obszarze na różnych szczeblach administracyjnych. Grupy docelowe (d) interwencji publicznej zostały zdefiniowane w odniesieniu do możliwości ich zidentyfikowania przy wykorzystaniu narzędzia jakim jest rokrocznie realizowana ocena zasobów pomocy społecznej oraz innych narzędzi formułowania interwencji publicznych na różnych szczeblach administracyjnych. Część druga obejmuje ocenę zmian dokonanych w narzędziu jakim jest ocena zasobów pomocy społecznej w 2019 r. w kontekście możliwości wykorzystania formularza do monitorowania interwencji publicznych w obszarze polityki wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, integracji zawodowej i społecznej oraz polityki rodzinnej na różnych szczeblach administracyjnych. W tej części przedstawiono teoretyczne koncepcje dotyczące interwencji publicznej i oparte na nich monitorowanie jako funkcję ewaluacji. Dokonano krótkiej analizy wskaźników stosowanych w OZPS, a jako perspektywę porównawczą przyjęto wskaźniki stosowane dla monitorowania projektów finansowanych ze środków unijnych, oraz refleksja nad praktycznym wykorzystaniem sprawozdań przygotowanych w 2017 roku. W tym celu poddano analizie wybrane sprawozdania przygotowane przez ROPS w oparciu o formularze OZPS wypełnione przez gminy i powiaty. Część trzecia obejmuje ocenę skuteczności interwencji publicznej w obszarze przeciwdziałania ubóstwu oraz włączenia społecznego. Skuteczność rozpatrywana jest w kontekście wyzwań związanych z monitorowaniem i podejmowaniem działań publicznych na różnych poziomach administracji (gmina/miasto, powiat, region/województwo) oraz formułowaniem adekwatnych i możliwych do realizacji celów lokalnych, regionalnych i krajowych strategii i programów w obszarze polityki wobec ubóstwa i włączenia społecznego. Ta część kończy się rozdziałem zawierającym rekomendacje ukierunkowane na szersze wykorzystanie OZPS w procesie kształtowania polityk publicznych.
Ubóstwo i wykluczenie społeczne - perspektywa poznawcza, 2010
W niniejszym artykule zostanie opisana marginalizacja i wykluczenie społeczne najpierw w świetle ... more W niniejszym artykule zostanie opisana marginalizacja i wykluczenie społeczne najpierw w świetle słów i wyrażeń (również potocznych), które są im mniej lub bardziej bliskoznaczne lub z nimi wiązane w literaturze. Drugi wątek będzie próbą uporządkowania wielu definicji wykluczenia społecznego w ramach czterech koncepcji tego wykluczenia. Gruntowniejszej analizie zostaną poddane problemy z uczestnictwem w społeczeństwie i jego instytucjach - sposób uczestnictwa a jego oceny, motywacja a uczestnictwo, postawy wobec uczestnictwa. W ostatnim punkcie przedstawiono pojęcie wykluczenia społecznego w szerszym kontekście koncepcji integracji społecznej, spójności społecznej i jakości społecznej.
Polityka społeczna, 2018
Tematem artykułu jest koncepcja polityki społecznej, uwzględniająca nie tylko jej wartość społecz... more Tematem artykułu jest koncepcja polityki społecznej, uwzględniająca nie tylko jej wartość społeczną (przyczynianie się do zwiększania dobra społecznego), ale też polityczną (przyczynianie się do zwiększania poparcia wyborczego). Omówiono również miejsce polityki społecznej w kontekście działów administracji rządowej, pojęcia państwa dobrobytu, a także praw społecznych oraz polityki opartej na dowodach naukowych. Ostatni punkt dotyczy zawodów związanych z polityką społeczną: specjalisty polityki społecznej, a także specjalistów do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, do spraw społecznych oraz średni personel - pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej, pracy socjalnej i urzędnicy do spraw świadczeń społecznych.
Uploads
Papers by Ryszard Szarfenberg
rodzina naturalnym środowiskiem człowieka), teorii wielowymiarowej jakości życia (analiza form opieki w kontekście piętnastu podstawowych ludzkich motywacji) oraz kilka różnych koncepcji takich jak zasada normalizacji i teoria waloryzacji ról społecznych, koncepcja empowerment. Ostatni punkt dotyczy teorii funkcjonalistycznej, która wyjaśnia porażkę deinstytucjonalizacji w opiece psychiatrycznej. Ekspertyzę kończy podsumowanie z wnioskiem, że koncepcja DI ma pewne słabe strony, szczególnie gdy pojęcie instytucji totalnej stosuje się
do wszelkich form całodobowej opieki pozarodzinnej bez uwzględnienia wątpliwości, które go dotyczą. Uzasadnienie teoretyczne dla rozwoju opieki środowiskowej jest jednak dość przekonujące, niezależnie od dyskusji jak rozłożyć akcenty między normalizacją a samostanowieniem.
rodzina naturalnym środowiskiem człowieka), teorii wielowymiarowej jakości życia (analiza form opieki w kontekście piętnastu podstawowych ludzkich motywacji) oraz kilka różnych koncepcji takich jak zasada normalizacji i teoria waloryzacji ról społecznych, koncepcja empowerment. Ostatni punkt dotyczy teorii funkcjonalistycznej, która wyjaśnia porażkę deinstytucjonalizacji w opiece psychiatrycznej. Ekspertyzę kończy podsumowanie z wnioskiem, że koncepcja DI ma pewne słabe strony, szczególnie gdy pojęcie instytucji totalnej stosuje się
do wszelkich form całodobowej opieki pozarodzinnej bez uwzględnienia wątpliwości, które go dotyczą. Uzasadnienie teoretyczne dla rozwoju opieki środowiskowej jest jednak dość przekonujące, niezależnie od dyskusji jak rozłożyć akcenty między normalizacją a samostanowieniem.
Podjęta zostaje kwestia relacji między ewaluacją a diagnozowaniem w kontekście polityki
społecznej oraz problem oceniania polityki społecznej jako całości. W konkluzji podkreślone
zostają kluczowe znaczenie perspektywy ewaluacyjnej dla rozwoju nauki o polityce społecznej
w Polsce oraz potrzeba dalszych prac koncepcyjnych, integrujących różne nurty myślenia o
ewaluacji polityki społecznej w celu pełnego, naukowego ujęcia tej problematyki.
The following sections, first, outline the features of the MI support in place; secondly, describe the eligibility criteria and coverage and consider the adequacy of the financial support provided and the links with other benefits; thirdly, examine the extent of integration with labour market measures to help those supported into employment; fourthly, consider the access provided for the people concerned to social services; fifthly, summarise the governance mechanisms in place; and, finally, review
the evidence on the impact on reducing poverty and assisting beneficiaries to find work. An annex outlines the underlying situation in terms of the relative number of people at risk of poverty or social exclusion and the changes that have occurred over recent years, as well as the characteristics of the people concerned – their gender, age, employment status, education level, country of birth and the structure of the households in which they live. As such, it provides the context in which MI support is operating and indicates the groups on which support needs to be targeted.
Dla celów ekspertyzy wykonano analizę kilku dokumentów krajowych i unijnych : 1) Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju i jej aktualizacja w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju w obszarze spraw społecznych; 2) Europejski Filar Praw Socjalnych; 3) projekt rozporządzenia o Europejskim Funduszu Społecznym Plus (EFS+) ; 4) projekt ogólnego rozporządzenia o funduszach UE
Odpowiedź na podstawowe pytanie w skrócie brzmi następująco. Mimo wpisania EFPS w politykę spójności na poziomie celów ogólnych, wpłynie on na tę politykę tylko w tym zakresie, w jakim podobne treści uwzględnione zostały w celach EFS+ i w warunkowości podstawowej i tematycznej dla tego funduszu. Z analizy wynika jednak, że ani te cele, ani też warunki nie zostały wyprowadzone na podstawie praw zawartych w EFPS. Są to równoległe dokumenty, z których EFPS ma najszerszy zakres tematyczny, do którego nie nawiązują bezpośrednio ani cele szczegółowe EFS+, ani warunkowość funduszowa im podporządkowana. Gdyby z ponad 45 jednostkowych praw ustanowionych w EFPS wyprowadzić bardziej szczegółowe cele zwiększające poziom ich uznania, poszanowania, ochrony i realizacji, to z pewnością otrzymalibyśmy większą liczbę niż liczba 24 ogólnych celów elementarnych EFS+.
zarówno w krajach, które są jej wiodącymi beneficjentami, jak i w gronie państw ponoszących główny ciężar
finansowania proponowanych rozwiązań. Debaty te, a nawet często spory, są niezbędne. Pokazują, że w Unii
Europejskiej jest miejsce na dialog i poszukiwanie rozwiązań satysfakcjonujących wszystkich członków Wspólnoty.
W takiej chwili jak ta, kiedy pojawiły się pierwsze propozycje dokumentów kształtujących europejską politykę
spójności na lata 2021–2027, jest także czas na rozpoczęcie dyskusji środowiskowych. Pomiędzy przyglądaniem
się tzw. wielkiej polityce a próbami przełożenia proponowanych rozwiązań legislacyjnych na precyzyjnie zakreślone
procedury wdrażania powinny znaleźć się czas i miejsce na wymianę poglądów o kształcie przyjmowanych
rozstrzygnięć, ich zasadności czy też przewidywanej skuteczności.
Opracowanie, które Państwu przekazujemy, zawiera siedem autorskich tekstów. Odnoszą się one do dziedzin,
w których od lat jesteśmy aktywni i w związku z którymi niejednokrotnie musieliśmy łączyć nasze doświadczenie
analityczne i wiedzę praktyczną z zagadnieniami wdrożeniowymi w zakresie europejskiej polityki spójności.
W ten sposób chcemy wpisać się w ogólnopolską dyskusję, jaka toczy się i będzie się toczyć w związku z negocjacjami
umowy partnerstwa i programów operacyjnych na lata 2021–2027.
Struktura opracowania jest następująca: Rozpoczynamy tekstem traktującym o społecznych, gospodarczych
i przestrzennych uwarunkowaniach oraz wyzwaniach europejskiej polityki spójności. Następnie wskazujemy na
najważniejsze rozwiązania systemowe wdrażania tejże polityki. Wreszcie, w kolejnych pięciu ekspertyzach, omawiamy
zagadnienia odpowiadające pięciu proponowanym celom polityki.
Życzymy zadowolenia z lektury, a przede wszystkim zachęcamy do refleksji i dyskusji!
Opracowanie ekspertyz zostało sfinansowane ze środków posła do Parlamentu Europejskiego dr. Jana Olbrychta, Katowice.