Park Krajobrazowy Dolina Kamionki
52°32′45″N 15°58′12″E/52,545833 15,970000 Rzeka Kamionka w Parku Krajobrazowym Dolina Kamionki | |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
25 kwietnia 1986 / 25 listopada 2019 (pod obecną nazwą) |
| Akt prawny |
Uchwała nr XIII/257/19 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2019 r. w sprawie Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki |
| Powierzchnia |
2046,86 ha |
| Obszary chronione | |
Położenie na mapie gminy Międzychód  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego  | |
| 52°32′45″N 15°58′12″E/52,545833 15,970000
| |
Park Krajobrazowy Dolina Kamionki – park krajobrazowy w województwie wielkopolskim. Objęty ochroną w 1986 jako jedna z dwóch części Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, w ówczesnym województwie gorzowskim. Uchwałą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego od 2019 pod obecną nazwą i w obecnych granicach.
Park obejmuje fragment doliny niewielkiej rzeki Kamionki. Ma obszar o powierzchni 2046,86 ha. Celem powołania Parku była ochrona naturalnego krajobrazu doliny Kamionki[1] - rzeki płynącej głęboką rynną polodowcową, która w znacznej mierze zachowała naturalny charakter, z obecnymi licznymi meandrami oraz szybko płynącymi odcinkami nawiązującymi do górskich potoków[2][3], a także z licznymi źródliskami zlokalizowanymi na zboczach doliny[4].
Podstawa prawna
[edytuj | edytuj kod]- uchwała nr XIII/257/19 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2019 r. w sprawie Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki[1].
Formy ochrony przyrody
[edytuj | edytuj kod]W północnej części Parku znajduje się rezerwat przyrody Dolina Kamionki (59,18 ha). Większość najcenniejszych przyrodniczo terenów bezpośrednio przylegających do rzeki Kamionki na terenie Parku jest objęta ochroną w formie obszaru Natura 2000 Dolina Kamionki (847,68 ha)[5]. W części północno-wschodniej fragment Parku pokrywa się z Międzychodzkim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Na terenie Parku znajduje się 13 użytków ekologicznych[6][7][8].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]Rzeka Kamionka na terenie Parku jest obecnie jedynym w Wielkopolsce miejscem występowania objętego ochroną ścisłą raka szlachetnego – populacja tego gatunku była tu dodatkowo wzmacniana z pomocą reintrodukcji[9][10]. Dodatkowo, na szybko płynących odcinkach Kamionki stwierdzono obecność chronionego przedstawiciela kręgoustych, minoga strumieniowego[3][2] Gatunkami ryb najliczniej występującymi w rzece Kamionce są ciernik, śliz (gatunek prawnie chroniony), cierniczek oraz płoć[11]. W płytkich, zarastających zbiornikach wodnych na terenie Parku występują chronione płazy, m.in. kumak nizinny oraz chroniony ślimak - zatoczek łamliwy[5].
Flora i roślinność
[edytuj | edytuj kod]Większość terenu Parku zajmują lasy, z czego najcenniejsze siedliska leśne zajmują tereny przylegające do rzeki Kamionki, rosnąc na dnie doliny oraz na jej zboczach[2]. Są to przede wszystkim żyzne buczyny z bogatym florystycznie runem, zawierającym takie gatunki jak przytulia wonna, turzyca palczasta, zawilec gajowy i fiołek leśny, oraz lasy łęgowe, a na niewielkich obszarach - grądy[5]. Do najbardziej efektownych roślin leśnych występujących w Parku należą lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko oraz buławnik czerwony[2][3]. Na zboczach doliny występują też unikalne zbiorowiska roślinne związane ze znajdującymi się tam źródliskami[2][5]. Dawniej istotną część doliny Kamionki zajmowały ekstensywnie użytkowane łąki – obecnie ich powierzchnia jest znacznie mniejsza niż w przeszłości z powodu zaniechania użytkowania kośnego; wciąż istniejące płaty są bardzo cenne florystycznie, ze stanowiskami m.in. pełnika europejskiego[5].
Zagrożenia dla przyrody i krajobrazu
[edytuj | edytuj kod]Zagrożeniami dla walorów przyrodniczych Parku są przede wszystkim wahania jakości oraz poziomu wód rzeki Kamionki spowodowane funkcjonowaniem zasilanych przez nią stawów hodowlanych, a także obniżanie się poziomu wód gruntowych[12]. Istotnym zagrożeniem są także obce, inwazyjne gatunki roślin - robinia akacjowa, niecierpek drobnokwiatowy, niecierpek gruczołowaty[5].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez teren Parku przebiegają szlaki turystyczne piesze, rowerowe i konne, wyznaczono również 1 ścieżkę dydaktyczną[2].
Szlaki piesze
[edytuj | edytuj kod]
Czerwony szlak pieszy PTTK z Międzychodu do Lewic w granicach Parku ma ok. 12,9 km długości, łącząc ze sobą miejscowości Kamionna i Lewice. Szlak przebiega na osi północ-południe, przecinając najciekawsze przyrodniczo obszary w dolinie Kamionki[13][14].
Żółty szlak pieszy PTTK ze Starego Osieczna do Wierzbna w granicach Parku ma ok. 3,8 km długości, łącząc ze sobą miejscowości Kamionna i Mniszki, a następnie opuszczając teren Parku w kierunku Łowynia. Szlak jest zlokalizowany w północnej części Parku, na odcinku Kamionna – Mnichy biegnąc wzdłuż jego granicy[13][14].
Ścieżki dydaktyczne
[edytuj | edytuj kod]Ścieżka edukacyjna "Dolina Kamionki" o długości ok. 4 km zatacza pętlę wokół Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach, przecinając przykładowe ekosystemy zlokalizowane w dolinie rzeki[14][4].
Szlaki rowerowe
[edytuj | edytuj kod]- Międzychodzka pętla południowa (ok. 35 km długości) przecina teren Parku na odcinku Gralewo-Mnichy-Tuczępy[15]
- Szlak Powstań Narodowych Pętla Międzychodzka (ok. 30 km długości) prowadzi wzdłuż granic Parku w jego północnej części, przecinając dolinę Kamionki na wysokości Mniszek[16][17]
Niebieski szlak rowerowy wokół Pszczewa (ok. 52 km długości, w granicach Parku ok. 10,7 km) przecina teren Parku na osi północ-południe, łącząc ze sobą miejscowości Lewice, Krzyżkówko, Mniszki, Mnichy, Kamionna. Szlak dawno nie konserwowany[13].
Szlaki konne
[edytuj | edytuj kod]
Wilczy szlak na terenie Parku ma ok. 3,8 km długości, przecinając północną część Parku i pokrywając się przebiegiem z żółtym szlakiem pieszym[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Uchwała nr XIII/257/19 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2019 r. w sprawie Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki
- ↑ a b c d e f Karolina Ferenc, Pszczewski Park Krajobrazowy, [w:] Parki krajobrazowe Wielkopolski. Przyroda krajobraz człowiek, Poznań: Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, 2018, s. 79-85, ISBN 978-83-63400-97-2.
- ↑ a b c Praca zbiorowa, Obszary Natura 2000 i parki krajobrazowe w województwie wielkopolskim, Poznań-Toruń: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu / Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, 2012, ISBN 978-83-934463-5-3.
- ↑ a b Kamil Piotr Szpotkowski, Ścieżka edukacyjna Dolina Kamionki - ulotka [online].
- ↑ a b c d e f Przeglądanie danych - Obszar Natura 2000 [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2021-12-17].
- ↑ Przeglądanie danych - Użytek ekologiczny [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Przeglądanie danych - Użytek ekologiczny [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2021-12-20].
- ↑ UCHWAŁA Nr XLVI/352/2009 RADY MIEJSKIEJ MIĘDZYCHODU z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie: ustanowienia użytków ekologicznych na terenie Gminy Międzychód, w obrębie Nadleśnictwa Bolewice [online], 16 grudnia 2009.
- ↑ Czynna ochrona rodzimych gatunków raków w parkach krajobrazowych Wielkopolski [online], ZPKWW, 3 listopada 2017 [dostęp 2021-12-17] (pol.).
- ↑ Kolejny etap restytucji raka szlachetnego i introdukcji raka błotnego [online], ZPKWW, 15 listopada 2018 [dostęp 2021-12-17] (pol.).
- ↑ Lilianna Graczyk i inni, Występowanie i stan populacji cierniczka Pungitius pungitius, Linnaeus 1758, w wybranych ciekach środkowo-zachodniej Polski, „Przegląd Przyrodniczy”, XXVII (1), 2016, ISSN 1230-509X.
- ↑ ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Kamionki PLH300031 [online], 6 lipca 2016.
- ↑ a b c d Szlaki turystyczne [online], powiat-miedzychodzki.pl [dostęp 2021-12-30].
- ↑ a b c Szlaki i ścieżki turystyczne [online], miedzychod.pl [dostęp 2021-12-30] (pol.).
- ↑ Południowa | Rowerowy Międzychód Trasa [online], www.rowerowy.miedzychod.pl [dostęp 2021-12-30].
- ↑ Pozostałe trasy | [online] [dostęp 2021-12-30] (pol.).
- ↑ Relacja: Szlak Powstań Narodowych Pętla Międzychodzka(3305001) [online], OpenStreetMap [dostęp 2021-12-30] (pol.).
