Mięsień pośladkowy średni
Mięsień pośladkowy średni (łac. musculus gluteus medius) – w anatomii człowieka szeroki, gruby, pierzasty mięsień należący do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej, jeden z trzech mięśni pośladkowych[1][2]. Położony jest pod mięśniem pośladkowym wielkim, powięzią pośladkową i mięśniem naprężaczem powięzi szerokiej[1]. Przyczep początkowy ma na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej i na powięzi pośladkowej. Włókna tego mięśnia zbiegają się wachlarzowato, przechodzą w krótkie ścięgno, które przyczepia się na powierzchni bocznej krętarza większego kości udowej, w pobliżu jego wierzchołka[1][3]. Unaczyniony jest przez tętnicę pośladkową górną i tętnicę okalającą udo boczną (od tętnicy głębokiej uda), a unerwiony przez nerw pośladkowy górny ze splotu krzyżowego (L4–S1)[1].
Mięsień pośladkowy średni jest najsilniejszym odwodzicielem uda. Działa podobnie do mięśnia pośladkowego małego. Oba powodują ruchy biodra w trzech płaszczyznach:
- w płaszczyźnie czołowej – oba mięśnie pośladkowe odwodzą udo w stawie biodrowym,
- w płaszczyźnie strzałkowej – części przednie zginają staw biodrowy, części tylne go prostują,
- w płaszczyźnie poziomej – części przednie rotują staw biodrowy do wewnątrz, części tylne na zewnątrz[1][3].
Przy ustalonym udzie tzn. np. podczas stania na jednej nodze zbliżają talerz kości biodrowej do krętarza większego kości udowej unosząc tym samym stronę przeciwną miednicy[1][3][2].
Znaczenie kliniczne
[edytuj | edytuj kod]Osłabienie lub zanik tego mięśnia dają dodatni objaw Trendelenburga. Obustronny niedowład tego mięśnia i mięśnia pośladkowego małego powoduje tzw. chód kaczkowaty[4]. Mięsień ten może być ten rozciągnięty długoterminowym spaniem na jednej stronie, przy czym dotyczy to głównie kobiet z szeroką miednicą. Środkiem zapobiegawczym może być wkładanie poduszki pomiędzy uda[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 862–863, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ a b Olgierd Narkiewicz, Janusz Moryś, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów. Tom II, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 157, ISBN 978-83-200-4107-1.
- ↑ a b c Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 90–93, ISBN 978-83-66548-14-5.
- ↑ Michael Schunke: Prometeusz Atlas anatomii człowieka Tom I. Wrocław: Med-Pharm Polska, 2017, s. 536. ISBN 978-83-7846-041-1.
- ↑ Radovan Hudak: Memorix Anatomia. Wrocław: Edra Urban&Partner, 2017, s. 150. ISBN 978-83-65373-64-9.
