31 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych

31 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
	Tradycje
Rodowód	Sformowana przez 7 Batalion Pancerny
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. Tadeusz Szałek
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Bronie pancerne
Podległość	Armia „Poznań”

Znaki taktyczne malowane na czołgach lekkich i rozpoznawczych^[a]

31 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych – pancerny pododdział rozpoznawczy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Kompania nie występowała w pokojowej organizacji wojska. Została sformowana w dniach 24–25 sierpnia 1939 roku w Grodnie w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym^[1] z przeznaczeniem dla Armii „Poznań”. Podporządkowana następnie 25 Dywizji Piechoty^[2]. Jednostką mobilizującą był 7 batalion pancerny^[3].

Na wyposażeniu posiadała 13 czołgów rozpoznawczych TKS.

Walki kompanii

6 września o godz. 5.00 realizując rozkaz dowódcy 25 DP gen. bryg. Franciszka Altera prowadziła rozpoznanie kierunku Żeroniczki-Dobre. W trakcie rozpoznania w Żeroniczkach czołowy I pluton rozbił niemiecki pluton kolarzy. Następnie I pluton 31 skczr. wraz z plutonem konnym kompanii zwiadowców 29 pułku Strzelców Kaniowskich przeprowadził dwa natarcia na miasto Doba. II pluton zajmował obronę we wsi Żeroniczki. Po niepowodzeniu natarcia I pluton czołgów i zwiadowcy wycofali się do Żeroniczek. Przybyła tam też kompania zwiadowców 29 p SK, a także przysłana przez ppłk. Floriana Gryla kopnia zwiadowców 29 pSK oraz przysłana do opanowania wzmocniona kompania strzelecka 29 pSK. Na Żeroniczki zajęte przez dwie kompanie 29 pułku i 31 skczr. wykonały kontratak oddziały niemieckie, odparte z powodzeniem. Niemieckie kontrataki ponawiane do wieczora nie uzyskały powodzenia^[4]. 14 września kompania przeszła nad Słudwię i zatrzymała się w majątku Zarębów. Wieczorem działała w straży tylnej 25 Dywizji Piechoty. Rano osiągnęła drogę Sanniki – Sochaczew^[5].

Obsada personalna

Obsada w dniu 1 września 1939 roku^[6]:

dowódca kompanii – kpt. Tadeusz Szałek
dowódca 1 plutonu – ppor. rez. Józef Kaplinowski
dowódca 2 plutonu – ppor. rez. Wacław Trzeciak
dowódca plutonu techniczno–gospodarczego – chor. Alfred Zieliński

Skład kompanii

Poczet dowódcy

gońcy motocyklowi
drużyna łączności
- patrole:

radiotelegraficzny

łączności z lotnictwem

sekcja pionierów

Razem w dowództwie

1 oficer, 7 podoficerów, 21 szeregowców;

1 czołg, 1 samochód osobowo terenowy, 2 samochody z radiostacjami N.2, furgonetka, 4 motocykle.

2 x pluton czołgów

1 oficer, 7 podoficerów, 7 szeregowców

6 czołgów, 1 motocykl, przyczepa towarzysząca

pluton techniczno – gospodarczy

drużyna techniczna
drużyna gospodarcza
załogi zapasowe
tabor

Razem w plutonie

1 oficer, 13 podoficerów, 18 szeregowców

5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna, 1 motocykl, transporter czołgów, 2 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa

Uwagi

↑ 1 - czołg dowódcy kompanii; 2 - czołg dowódcy 1 plutonu; 3 - czołg dowódcy 2 plutonu; 4 - czołg dowódcy 3 plutonu; 5 - czołgi z 1 plutonu; 6 - czołgi z 2 plutonu; 7 - czołgi z 3 plutonu

Przypisy

↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 273 i 333.
↑ Gaj 2014 ↓, s. 218.
↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 328.
↑ Dymek 2013 ↓, s. 22-23.
↑ Szubański 2011 ↓, s. 236.
↑ Szubański 2011 ↓, s. 299.

Bibliografia

Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
Adam Jońca: Wrzesień 1939 : pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles: 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.
Przemysław Dymek: 29 Pułk Strzelców Kaniowskich. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 164. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2013. ISBN 978-83-62046-44-7.

[1] 1 - czołg dowódcy kompanii; 2 - czołg dowódcy 1 plutonu; 3 - czołg dowódcy 2 plutonu; 4 - czołg dowódcy 3 plutonu; 5 - czołgi z 1 plutonu; 6 - czołgi z 2 plutonu; 7 - czołgi z 3 plutonu

[CITEREFŻebrowski1971273_i_333-2] Żebrowski 1971 ↓, s. 273 i 333.

[CITEREFGaj2014218-3] Gaj 2014 ↓, s. 218.

[CITEREFŻebrowski1971328-4] Żebrowski 1971 ↓, s. 328.

[CITEREFDymek201322-23-5] Dymek 2013 ↓, s. 22-23.

[CITEREFSzubański2011236-6] Szubański 2011 ↓, s. 236.

[CITEREFSzubański2011299-7] Szubański 2011 ↓, s. 299.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Brygady zmotoryzowane:	10 Brygada Kawalerii Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa
Pułki pancerne:	1 2 3
Bataliony pancerne:	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Bataliony czołgów lekkich:	1 2 21
Dywizjony pancerne:	11 21 31 32 33 51 61 62 71 81 91
Kompanie czołgów rozpoznawczych:	11 31 32 41 42 51 52 61 62 63 71 72 81 82 91 92 101
Kompanie czołgów lekkich:	1 2 12 111 112 113 121 skcz R-35
Pociągi pancerne:	1 d.pg.panc 2 d.pg.panc 11 12 13 14 15 51 52 53 54 55 1. Obrony Wybrzeża 2. Obrony Wybrzeża „Smok Kaszubski” szkolny
Ośrodki Zapasowe Broni Pancernych:	OZBPanc. nr 1 OZBPanc. nr 2 OZBPanc. nr 3 OZPoc.Panc. nr 1

Czołgi	Renault FT TK-3 TKF TKS Vickers 6-Ton 7TP Renault R-35 Hotchkiss H-35
Samochody pancerne	Tank Piłsudskiego Kresowiec Ford FT-B Bukowski Lwowskie dziecko Garford-Putiłow Putiłow-Austin Korfanty wz.28 wz. 29 wz. 34
Ciągniki artyleryjskie	PZInż 302 C2P C4P C7P
Samochody osobowe i ciężarowe	PF 508 Łazik PF 518 PF 508/518 Ursus A PF 621 PF 614 PF 618 wz. 34
Pociągi pancerne	Gromobój Kozak Podpułkownik Lis-Kula Piłsudczyk Szeroki Generał Sikorski Związek Broni nr 4 (Hallerczyk) nr 7 (Smok) nr 11 (Danuta) nr 12 (Poznańczyk) nr 13 (Gen. Sosnkowski) nr 14 (Paderewski) nr 15 (Śmierć) nr 16 (Mściciel) nr 51 (Pierwszy Marszałek) nr 52 (Piłsudczyk) nr 53 (Śmiały) nr 54 (Groźny) nr 55 (Bartosz Głowacki) I improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża II improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża III improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża „Smok Kaszubski” Szkolny Pociąg Pancerny
Drezyna pancerna	Tatra T18
Motocykle	Sokół 1000 Sokół 600
Pojazdy prototypowe i doświadczalne	TK-1 TK-2 TKW TKD TKS-D WB-10 4TP 9TP 10TP 14TP 20/25TP wz. 30 wz. 31 PZInż 130 PZInż 152 PZInż 160 PZInż 202 PZInż 222 PZInż 303 PZInż 312 PZInż 322 PZInż 342 PZInż 343 PZInż 603 PZInż 703 PZInż 713

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna