Przejdź do zawartości

Robin Williams

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nie mylić z: Robbie Williams. Zobacz też: Rob Williams.
Robin Williams
Ilustracja
Robin Williams (2011)
Imię i nazwisko

Robin McLaurin Williams

Data i miejsce urodzenia

21 lipca 1951
Chicago

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 2014
Paradise Cay

Zawód

komik, aktor, producent

Współmałżonek

Valerie Velardi
(1978–1988; rozwód)
Marsha Williams
(1989–2008; rozwód)
Susan Schneider
(2011–2014; jego śmierć)

Lata aktywności

1972–2014

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Robin McLaurin Williams[1][2] (ur. 21 lipca 1951 w Chicago, zm. 11 sierpnia 2014 w Paradise Cay) – amerykański komik i aktor.

Laureat Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę psychologa w dramacie Buntownik z wyboru (1997), a także zdobywca m.in. sześciu Złotych Globów (w tym dwóch nagród specjalnych) i pięciu nagród Grammy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 21 lipca 1951 w szpitalu Wesley Memorial w Chicago w Illinois w dobrze sytuowanej rodzinie Laurie McLaurin (z domu Smith; ur. 1922, zm. 4 września 2001) i Roberta Fitz-Gerrella Williamsa (ur. 10 września 1906, zm. 18 października 1987), którzy pobrali się 3 czerwca 1950[3]. Jego ojciec był menedżerem w Ford Motor Company, a matka – profesjonalną modelką, która po narodzeniu syna zajęła się prowadzeniem domu[4]. W związku z pracą ojca często zmieniał miejsce zamieszkania, m.in. dorastał w domu przy Washington Road w Lake Forest (Illinois), później mieszkał w posiadłości Stonycroft znajdującej się na rogu Opdyke Road i Woodward Avenue w Bloomfield Hills na północnym przedmieściu Detroit, a w 1968 przeprowadził się z rodziną do Tiburon w Kalifornii[5]. Miał dwóch przyrodnich braci: Roberta „Todda” (1938–2007; syn z pierwszego małżeństwa ojca z Susan Todd Laurent) i Laurina (ur. 1947; syn z pierwszego małżeństwa matki z Williama Musgrave’a), których poznał dopiero, gdy miał ok. 10 lat[6]. Jako dziecko był samotny, skromny i delikatny, żył we własnym wyobrażonym świecie i naśladował swoich ulubionych komików (był zafascynowany Jonathanem Wintersem i Dannym Kayem), a także kolekcjonował żołnierzyki[7][8]. W późniejszych latach pozostał człowiekiem skromnym i nieśmiałym, o obniżonym poczuciu własnej wartości[9]. W okresie gimnazjalnym trenował piłkę nożną i zapasy, a jako licealista brał udział w biegach przełajowych i grał w reprezentacyjnej drużynie piłkarskiej[10].

W związku z licznymi przeprowadzkami jako dziecko w ciągu ośmiu lat uczęszczał do sześciu szkół[11]. Ukończył naukę w Gorton School, później uczył się w Deer Path Middle School w Lake Forest, jednak po przeprowadzce do Bloomfield Hills dołączył do konserwatywnej Detroit Country Day School w Beverly Hills[12][13]. W 1969 ukończył Redwood High School w Larkspur[13][14]. Osiągał bardzo dobre wyniki w nauce[15]. Po ukończeniu liceum dorabiał, pracując w restauracji i klubie muzycznym „Trident” w Sausalito[16]. Następnie studiował nauki polityczne w męskiej uczelni Claremont Men's College w Claremont, jednak studiów nie ukończył[13][17]. Uczęszczał też na zajęcia teatralne w Scripps College i, od jesieni 1970, na lekcje dramatu w College of Marin w Hrabstwie Marin[18]. W latach 1973–1976 uczył się aktorstwa w renomowanej Juilliard School w Nowym Jorku, na której otrzymał stypendium artystyczne[19].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Na studiach wszedł w skład grupy improwizacyjnej Karma Pie, z którą występował na kampusie Scripps College[20]. Grał też w akademickich spektaklach, m.in. Pod mlecznym lasem i Alicja w krainie czarów, a w 1970 został członkiem studenckiego zespołu komediowego[21]. Już wtedy wykazywał umiejętność improwizacji, wcielania się w różne postaci, parodiowania bohaterów kultury masowej i modulowania głosu[22]. Umiejętności aktorskie doskonalił w trakcie nauki w College of Marin, gdzie zagrał m.in. w spektaklach: Sen nocy letniej, Bądźmy poważni na serio i Wieczór Trzech Króli, a także zebrał przychylne recenzje w lokalnej prasie za występy w sztukach: Łysa śpiewaczka, Makbet, You in Your Small Corner and I in Mine oraz Skrzypek na dachu[23]. W 1971 wystąpił w szkolnym spektaklu Poskromienie złośnicy, który zajął pierwsze miejsce na festiwalu teatrów ulicznych w Edynburgu[24]. Następnie występował w sztukach Pacific Conservatory of the Performing Arts: Kaukasie koło kredowe i The Music Man[25]. Pod koniec 1972 został obsadzony w roli Fagina w szkolnym spektaklu bożonarodzeniowym Oliver!, za którą również zebrał pochwalne recenzje[26]. Podczas studiów w nowojorskiej Juilliard School wystąpił w spektaklach: Noc iguany, Sen nocy letniej i Sześć postaci w poszukiwaniu autora[27]. W Nowym Jorku zaczął zarabiać pierwsze pieniądze jako mim[28].

Po powrocie do San Francisco zimą 1976 zaczął udzielać się w lokalnym środowisku teatralnym, występował m.in. w komediowej grupie improwizacyjnej „Wing”[29]. W marcu 1976 zadebiutował rolą w sztuce Kochanek w teatrze Gumption w San Francisco[30]. Doskonalił także sztukę stand-upu u Franka Kiddera[30]. Był też fanem aktorstwa Richarda Pryora[31]. Zaczął zarabiać dzięki występom jako komik stand-uper; dawał solowe występy oraz był związany m.in. z grupami kabaretowymi Savoy Tivoli i Old Spaghetti Factory oraz z grupą improwizatorów Papaya Juice[32]. W 1976 zajął drugie miejsce w konkursie stand-upu „San Francisco Comedy Competition”[33]. Dorabiał, pracując jako barman w klubie Holy City Zoo[34].

Jesienią 1976 przeprowadził się do Los Angeles, gdzie został komikiem w trupie improwizatorów Of the Wall oraz występował jako stand-uper w klubach „Bla-Bla Café” oraz „Improv”, a następnie został członkiem zespołu artystów Comedy Store Players, a dzięki swoim występom zdobywał coraz większe uznanie branży i publiczności[35]. Wciąż doskonalił swoje umiejętności i brał udział w warsztatach komediowych[36]. Nawiązał też współpracę z agencją artystyczną „Rollins, Joffe, Morra & Brenzer”, dzięki której zaczął brać udział w przesłuchaniach do filmów i seriali telewizyjnych[37]. W kinie zadebiutował rolą w niskobudżetowym filmie Czy mogę to robić, zanim będę potrzebował okularów? (1977)[38]. Na zaproszenie producenta telewizyjnego George’a Schlattera wystąpił w komediowym programie Laugh-In, później występował także w talk-show NBC The Richard Pryor Show oraz w programach: America 2-Night i The Great American Laugh-Off, w którym po raz pierwszy pokazał szerszej publiczności swój pełny program stand-upowy[39]. Występował także epizodycznie w serialach, m.in. Eight Is Enough i Sorority ‘62[40].

Przełomem w jego karierze okazał się gościnny występ w roli kosmity Morka w sitcomie ABC Szczęśliwe dni (1978)[41]. Jego pojawienie się zdobyło tak dużą popularność wśród widzów, że firma Paramount Pictures stworzyła spin-off sitcomu — Mork i Mindy (1978-1982), w którym Williams zagrał tytułową rolę męską[42]. Za występy w serialu zebrał przychylne recenzje od krytyków i widzów oraz otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu komediowym[43]. Zyskał także powszechną popularność w USA, m.in. stał się bohaterem licznych artykułów prasowych (np. w czasopismach: „Time”, „TV Guide” i „The New York Times”), a jego serialowy wizerunek był publikowany na wielu gadżetach, m.in. na t-shirtach, grach planszowych oraz kartach i figurkach kolekcjonerskich[44]. Również w 1978 wystąpił z godzinnym stand-upem w programie HBO Live at the Roxy oraz odbył ogólnokrajową trasę ze swoim programem stand-upowym, którego fragmenty wydał latem 1979 nakładem wytwórni Casablanca Records na albumie pt. Reality... What A Concept; płyta zebrała entuzjastyczne recenzje w prasie, rozeszła się w ponad 500 tys. egzemplarzy, dzięki czemu trafiła na listę sprzedaży Billboard Hot 100, a także zdobyła nagrodę Grammy dla najlepszego albumu komediowego[45].

W marcu 1979 zaczął mierzyć się z nieprzychylną prasą; czasopisma „The Insider”, „Daily News” i „Chicago Tribune” opisały, jakoby Williams rzekomo podkradał skecze innym stand-uperom, co on sam tłumaczył faktem, że w trakcie improwizacji czasem opowiadał historie zasłyszane w klubach komediowych, nie pamiętając o tym, od kogo je słyszał[46]. Pod koniec lat 70. menedżerowie Williamsa rozważali ograniczenie mu telewizyjnych występów na poczet rozwoju kariery kinowej[47]. Aktor zagrał tytułową rolę w komedii muzycznej Roberta Altmana Popeye (1980), która zdobyła mieszane recenzje, ale okazała się hitem kasowym, przynosząc twórcom dochód wynoszący ok. 50 mln dol. w USA[48]. W 1981 po raz pierwszy gościł w talk-show The Tonight Show Starring Johnny Carson[49]. Jeszcze w trakcie prac nad serialem Mork i Mindy zagrał tytułowego bohatera w ciepło przyjętym przez krytyków i widzów komediodramacie George’a Roya Hilla Świat według Garpa (1982); za tę rolę otrzymał honorarium w wysokości 300 tys. dol[50].

W 1982 wystąpił w jednym z odcinków programu The Billy Crystal Show w NBC, a po zakończeniu produkcji serialu Mork i Mindy zagrał w adaptacji Opowieści o żabim księciu (reż. Eric Idle) w programie dla dzieci Faerie Tale Theatre, został współproducentem i konsultantem przy serialu Star of the Family w ABC oraz odbył kolejną trasę stand-upową po USA[51]. Następnie został bohaterem półtoragodzinnego programu kabaretowego An Evening with Robin Williams (1983) i zagrał w farsie Michaela Ritchiego Ci, którzy przetrwają, która zebrała przeciętne recenzje i poniosła komercyjną porażkę, przez co została zdjęta z ekranu zaledwie po miesiącu od premiery[52]. W 1983 wydał drugi album koncertowy pt. Throbbing Pyhton of Love, który jednak nie powtórzył sukcesu debiutanckiej płyty i dotarł do zaledwie 119. miejsca na liście sprzedaży w USA, ale zdobył nominację do nagrody Grammy za najlepszy album komediowy[53]. W tym samym roku Williams zagrał Władimira Iwanowa, radzieckiego saksofonistę cyrkowego, który decyduje się na mieszkanie w USA, w filmie Paula Mazursky’ego Moskwa nad rzeką Hudson (1984); na potrzeby roli w tym filmie podjął prawie półroczny kurs języka rosyjskiego oraz uczył się gry na saksofonie[54]. W 1984 m.in. wystąpił z Eddiem Murphym w programie Saturday Night Live oraz wystąpił podczas charytatywnego wydarzenia „The Night of at Least a Dozen Stars”, na którym włączył się w zbiórkę funduszy na rzecz grupy National Committee for an Effective Congress[55].

W 1985 zagrał w komedii Rogera Spottiswoode’a Najlepsze czasy (1986), która mimo przychylnych recenzji poniosła komercyjną porażkę[56]. Następnie wystąpił w chłodno przyjętej przez krytyków farsie Harolda Ramisa Klub raj[57]. 24 marca 1986 współprowadził (z Alanem Aldą i Jane Fondą) 58. ceremonię wręczenia Oscarów, a sześć dni później był jednym z gospodarzy (obok Billy’ego Crystala i Whoopi Goldberg) koncertu charytatywnego „Comic Relief” w HBO[58]. Między projektami filmowymi i telewizyjnymi kontynuował karierę stand-upera, m.in. wiosną i latem 1986 odbył 10-tygodniową trasę obejmującą występy w 23 miastach w USA, a także dawał improwizowane popisy kabaretowe w lokalnych klubach[59]. 9 i 10 sierpnia 1986 wystąpił – jako pierwszy komik-solista w historii – w Metropolitan Opera House, a fragmenty show zostały zarejestrowane i wyemitowane na potrzeby programu HBO An Evening at the Met oraz wydane na albumie koncertowym pt. A Night at the Met[60]. W 1986 zagrał Tommy’ego Wilhelma, ogarniętego egzystencjalnym kryzysem aktora-nieudacznika, w krytycznie przyjętym przez krytyków filmie telewizyjnym Korzystaj z dnia (1987)[61]. Ubiegał się także o jedną z głównych ról w komedii Zdążyć przed północą[62]. W 1987 i 1988 otrzymał nagrody Primetime Emmy za najlepszy indywidualny występ w programie komediowym lub musicalu, kolejno za Carol, Carl, Whoopi and Robin oraz ABC Presents: A Royal Gala[63].

Przełomem w jego karierze filmowej była rola spikera rozgłośni wojskowej Adriana Cronauera w kasowym komediodramacie wojennym Barry’ego Levinsona Good Morning, Vietnam (1987), za którą zebrał przychylne recenzje i zdobył wiele nagród, m.in. Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu oraz nominację do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego i nagrody BAFTA dla najlepszego aktora w roli głównej, a za ścieżkę dźwiękową do filmu (zawierającą fragmenty DJ-skich setów Williamsa) otrzymał nagrodę Grammy dla najlepszego albumu komediowego[64]. W 1988 ponownie wystąpił w programie Saturday Night Live oraz ogłosił zdobywcę nagrody za najlepszą reżyserię na 60. ceremonii wręczenia Oscarów[65]. Następnie zagrał Estragona w inscenizacji sztuki Czekając na Godota (reż. Mike Nichols) w Lincoln Center Theatre w Nowym Jorku; za występ w spektaklu zebrał mieszane recenzje, sam spektakl zszedł z afisza po zaledwie sześciu tygodniach od premiery[66]. Później pojawił się w epizodycznej roli Króla Księżyca w Przygodach barona Munchausena (1989), ekranizacji powieści Rudolfa Ericha Raspego i Gottfrieda Augusta Bürgera o tym samym tytule; w napisach końcowych wymieniony został pod pseudonimem „Ray D. Tutto”, ponieważ agenci aktora nie chcieli, by twórcy filmu opierali promocję wyłącznie na nazwisku Williamsa[67].

Za rolę niekonwencjonalnego nauczyciela Johna Keatinga w kasowym dramacie Petera Weira Stowarzyszenie Umarłych Poetów (1989) zyskał w większości przychylne recenzje i otrzymał nominacje do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego i Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym[68]. W pierwszej połowie 1989 odgrywał tytułową rolę w farsie Rogera Donaldsona Sprzedawca cadillaków (1990), która zebrała fatalne recenzje i poniosła komercyjną porażkę[69]. W październiku 1989 rozpoczął, trwające pięć miesięcy, zdjęcia do komediodramatu Penny Marshall Przebudzenia (1990), w którym wcielił się w lekarza szpitala psychiatrycznego dr Malcolma Sayera; choć za występ w tej produkcji zebrał mieszane recenzje od krytyków, otrzymał nominację do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym[70]. Również w 1989 otrzymał nagrodę Grammy za najlepsze nagranie dla dzieci (za płytę pt. Pecos Bill)[71].

Od maja do sierpnia 1990 grał Parry’ego, szalonego włóczęgę skrywającego tragiczną przeszłość, w komediodramacie Terry’ego Gilliama Fisher King (1991), a za swoją rolę w tym filmie odebrał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu oraz był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[72]. Od lutego do lipca 1991 pracował na planie kasowego, lecz krytykowanego w recenzjach filmu Stevena Spielberga Hook (1991), w którym zagrał dorosłego Piotrusia Pana (Petera Banninga)[73]. W tym samym roku premierę miał film Kennetha Branagha Umrzeć powtórnie, w którym zagrał jedną z niewielu mrocznych postaci w swojej karierze – zdyskredytowanego ekspsychiatrę zmuszonego do pracy jako sprzedawca w sklepie spożywczym[74]. Zagrał też agresywnego nauczyciela pantonimy, drugoplanową postać w niskobudżetowym filmie niezależnym Bobcata Goldthwaita Shakes the Clown (1991)[75].

Użyczył głosu rapującemu nietoperzowi Batty Kody w animacji Dolina paproci (1991) oraz dżinowi w kasowym filmie animowanym Walt Disney Pictures Aladyn (1992), przy czym postać z disnejowskiej produkcji była inspirowana występami stand-upowymi Williamsa[76]. Za tę rolę otrzymał nagrodę specjalną za dubbing na 50. ceremonii wręczenia Złotych Globów[71]. Z powodu niezadowolenia ze współpracy z wytwórnią Disneya, która bez zgody i wiedzy Williamsa dysponowała jego głosem jako dżina, odmówił pracy przy kontynuacji Aladyna[77]. Wiosną 1992 był gościem w programie The Tonight Show Starring Johnny Carson[78]. Zagrał także Lesliego Zevo, głównego bohatera chłodno przyjętego przez krytyków filmu Barry’ego Levinsona Zabaweczki (1992)[79].

W latach 90. założył z żoną firmę produkcyjną Blue Wolf Productions, pod której szyldem wiosną 1993 rozpoczął produkcję komediodramatu Chrisa Columbusa Pani Doubtfire (1993), będącego ekranizacją powieści dla dzieci Anne Fine pt. Alias Madame Doubtfire z 1988; rola Daniela Hillarda, bezrobotnego aktora dubbingowego, który po rozwodzie z żoną przebiera się za poczciwą gospodynię domową Euphegenię Doubtfire, by móc spędzać więcej czasu z dziećmi, umocniła jego pozycję w branży filmowej i uznawana jest za szczyt jego kariery, a sam film osiągnął sukces komercyjny i zebrał głównie przychylne recenzje[80]. Za tę rolę otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu[71]. Zagrał też duszę reinkarnującą się w różnych epokach ludzkiej historii w chłodno ocenionym przez krytyków filmie fantasy Billa Forsytha Być człowiekiem (1994), który poniósł komercyjną porażkę[81].

Wiosną 1995 wystąpił z programem stand-upowym przed Billem i Hillary Clinton podczas wizyty pierwszej pary USA w Kalifornii[82]. W tym samym roku wystąpił w roli ojca rodziny w drugim sezonie serialu kryminalnego NBC Wydział zabójstw Baltimore, za którą otrzymał nominacje do nagrody Primetime Emmy za najlepszy gościnny występ w serialu dramatycznym[83]. Poza tym pojawił się w epizodycznej roli nerwowego rosyjskiego położnima w komedii romantycznej Chrisa Columbusa Dziewięć miesięcy, a także zagrał ekstrawaganckiego mecenasa drag queens w filmie Ślicznotki, Alana Parrisha w kasowym filmie fantasy Jumanji i aktora Melę w filmie Woody’ego Allena Przejrzeć Harry’ego (1997)[84]. Następnie wcielił się w Armanda, właściciela klubu nocnego dla drag queens w ciepło przyjętej przez krytykę i widzów komedii Mike’a Nicholsa Klatka dla ptaków (1996), amerykańskiej wersji francuskiego filmu Klatka szaleńców z 1978; za rolę w tym filmie otrzymał nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych za najlepszy występ zespołu aktorskiego w filmie kinowym[85]. Gorzej przyjęto jego występ w kolejnym filmie, zmiażdżonym przez krytyków komediodramacie Jack (1996)[86]. W tym samym roku wystąpił także jako Ozryka w Hamlecie, ekranizacji powieści Williama Shakespeare’a o tym samym tytule, oraz Assasin w filmie Christophera Hamptona Tajny agent (1996)[87]. Następnie wcielił się w postać Dale’a Putleya, pisarza o skłonnościach samobójczych w chłodno przyjętym przez krytyków i widzów filmie Dzień ojca (1997), amerykańskim remake’u francuskiego filmu Trzech ojców z 1983; w ramach promocji filmu wystąpił w jednym z odcinków serialu Przyjaciele oraz gościł w programie The Tonight Show Starring Jay Leno[88]. Podobnie słabe recenzje zebrał za rolę Freda MacMurraya w filmie Flubber (1997), remake’u produkcji Walt Disney Pictures Latający profesor z 1961[89].

Za rolę owdowiałego psychoanalityka Seana Maguire’a w dramacie Buntownik z wyboru (1997) zebrał mieszane recenzje, ale też otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego i nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych za najlepszy występ aktora w roli drugoplanowej oraz był nominowany do Złotego Globa dla najlepszego aktora drugoplanowego[90]. Za występ w serialu animowanym Great Minds Think for Themselves (1998) otrzymał nominację do nagrody Daytime Emmy dla wyróżniającego się artysty w serialu animowanym[91]. Do końca lat 90. zagrał w chłodno przyjętych przez krytykę filmach: tytułowego bohatera kasowej tragikomedii Patch Adams (1998), Chrisa, lekarza pediatrii pomagającego żonie w przezwyciężeniu depresji po śmierci dzieci, w melodramacie Vincenta Warda Między piekłem a niebem (1998), żydowskiego kupca Jakoba Heyma w dramacie wojennym Jakub kłamca (1999), który poniósł komercyjną porażkę, a także androida Andrew Martina w filmie science-fiction Człowiek przyszłości (1999)[92]. Poza tym w 1999 zmienił agencję menedżerską z CAA na Artist Management Group[93].

W 2000 gościł w talk-show Late Show with David Letterman[94]. Jesienią tego samego roku rozpoczął zdjęcia do filmu Marka Romanka Zdjęcie w godzinę 2002), w którym zagrał Seymoura „Sy” Parrisha, niezrównoważonego psychicznie pracownika sklepu fotograficznego, który prześladuje swoją klientkę i jej rodzinę; za swoją rolę w filmie zebrał przychylne recenzje krytyków[95]. Na początku 2001 wystąpił jako Rainbow Randolph, zepsutego gospodarza popularnego widowiska telewizyjnego dla dzieci, w chłodno przyjętym przez krytyków i widzów filmie Danny’ego DeVito Smoochy[96]. Wiosną i latem tego samego roku pracował na planie dreszczowca Christophera Nolana Bezsenność (2002), amerykańskiej adaptacji norweskiego thrillera Insomnia z 1997, w którym zagrał niebezpiecznego psychopatę Waltera Fincha[97]. W tym okresie zrezygnował z usług agencji Artis Management Group i wznowił współpracę z agencją CAA[98].

Również na początku lat 2000. powrócił do regularnych występów stand-upowych – od grudnia 2001 przez kolejne kilka miesięcy zagrał serię spektakli po kraju; występy były rejestrowane i ukazały się na albumie koncertowym pt. Robin Williams: Live on Broadway, za który aktor otrzymał nagrodę Grammy za najlepszy album ze słowem mówionym oraz nominacje do nagrody Primetime Emmy za najlepszy indywidualny występ w programie komediowym lub musicalu i najlepszy scenariusz do programu komediowego lub musicalu[99]. Następnie zagrał Alana W. Hakmana w dreszczowcu science-fiction Wersja ostateczna (2004), który okazał się komercyjną klapą, oraz krytycznie przyjętą przez recenzentów rolę upośledzonego w rozwoju sprzątacza w komediodramacie Davida Duchovny’ego Głowa do góry (2004)[100]. Porażkę poniósł też niskobudżetowy film Ciało za milion (2004), w którym zagrał Paula Barnella, pechowego pracownika biura podróży, który próbuje uzyskać polisę ubezpieczeniową zaginiego brata, wykorzystując zwłoki znalezione w kontenerze na śmieci[101].

W 2005 podczas 62. ceremonii wręczenia Złotych Globów otrzymał nagrodę im. Cecila B. DeMille’a za osiągnięcia życiowe[102]. W 2006 zagrał drugoplanową rolę ożywionej figury prezydenta Theodore’a Roosevelta z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej w familijnym filmie przygodowym Noc w muzeum, który odniósł komercyjny sukces[103]. W tym samym roku premierę miały trzy filmy z Williamsem w roli głównej, które poniosły artystyczną i komercyjną porażkę: Nocny słuchacz, RV: Szalone wakacje na kółkach i Człowiek roku[104]. Po zakończeniu terapii odwykowej jesienią 2006 wcielił się w kolejne krytycznie ocenione w recenzjach role filmowe: księdza w komedii Licencja na miłość (2007), nauczyciela bezdomnych muzyków w dramacie Cudowne dziecko (2007) i biznesmena w komedii Stare wygi (2008)[105]. Po rozstaniu z żoną Marshą w 2008 zamknął firmę produkcyjną Blue Wolf Productions, a po przeprowadzce do Tiburon (Kalifornia) dał spontaniczne występy stand-upowe w Theockmorton Theatre i Napa Valley Opera House[106]. Powrócił też do roli ożywionej figury prezydenta Theodore’a Roosevelta, grając w filmie Noc w muzeum 2 (2009)[107].

Jesienią 2008 rozpoczął trasę koncertową z programem stand-upowym Weapons of Self Destruction, którą zakończył przedwcześnie na początku 2009 z powodu pogorszenia się jego stanu zdrowia[108]. Po operacji wstawienia zastawki serca w 2009 powrócił do pracy, występując w programie Late Show with David Letterman[107]. Zagrał także główną rolę – Lance’a, sfrustrowanego nauczyciela języka angielskiego, który mieszka z nastoletnim synem – w niskobudżetowym filmie niezależnym Bobcata Goldthwaita Najlepszy ojciec świata (2009)[109]. Wznowił również trasę Weapons of Self Destruction po USA, a występy w Waszyngtonie z 20 i 21 listopada zostały zarejestrowane i wyemitowane w programie HBO; otrzymał za niego nominację do nagrody Primetime Emmy za najlepszy telewizyjny program komediowy lub musica[110]. W 2010 wydał album koncertowy, również zatytułowany Weapons of Self Destruction, za który był nominowany so nagrody Grammy za najlepszy album komediowy[111]. W 2011 zagrał Tygrysa w spektaklu Bengalski tygrys w bagdadzkim zoo (reż. Moisés Kaufman) wystawianym w Richard Rodgers Theatre na Broadwayu; choć za swój występ zebrał entuzjastyczne recenzje, spektakl zszedł z afisza po zaledwie 108 przedstawieniach[112].

W 2012 otrzymał nagrodę Stand-Up Icon podczas gali wręczenia Comedy Award w Nowym Jorku, wystąpił gościnnie w jednym z odcinków serialu Louie i zagrał tytułową rolę w czarnej komedii Choleryk z Brooklynu[113]. W 2013 wystąpił w drugoplanowej roli Dwighta Eisenhowera w biograficznym filmie Kamerdyner oraz został obsadzony w głównej roli Simona Robertsa, współzałożyciela agencji reklamowej w Chicago, w serialu CBS Przereklamowani (2013–2014), który wzbudził umiarkowane zainteresowanie widzów[114]. Zimą 2013 występował z Rickiem Overtonem w improwizowanym spektaklu Set List w klubie komediowym iO West przy Hillywood Boulevard[115]. Ponownie zagrał ożywioną figurę prezydenta Theodore’a Roosevelta, tym razem w komedii Noc w muzeum: Tajemnica grobowca (2014)[116].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W latach 70. spotykał się m.in. z aktorką Elayne Boosler[117]. 4 czerwca 1978 ożenił się z tancerką Valerie Velardi, z którą miał syna Zachary’ego „Zaka” Pyma (ur. 11 kwietnia 1983)[118]. Nie dochowywał wierności żonie (m.in. w 1984 nawiązał blisko dwuletni romans z kelnerką Michelle Tish Carter) co doprowadziło do rozwodu 6 grudnia 1988[119]. 30 kwietnia 1989 w Lake Tahoe poślubił Marshę Garces (ur. 1957), która była nianią jego syna, a później została osobistą asystentką Williamsa[120]. Mieli córkę Zeldę (ur. 31 lipca 1989) i syna Cody’ego Alana (ur. 25 listopada 1991)[121]. Z drugą żoną rozstał się pod koniec 2007 i wziął rozwód w 2008 z powodu „niezgodności charakterów nie do przezwyciężenia”[122]. W październiku 2007 poznał graficzkę Susan Schneider, którą poślubił 22 października 2011 w ośrodku wypoczynkowym Meadowood Napa Valley i z którą pozostał do swojej śmierci[123].

W latach 70. uzależnił się od alkoholu i narkotyków, m.in. od kokainy, choć w wywiadach zapewniał, że nie przyjmuje żadnych substancji psychodelicznych[124]. Ograniczył nałóg po śmierci aktora Johna Belushiego w marcu 1982 i narodzinach syna w kwietniu 1983[125]. W 1986 zaczął uczęszczać na psychoterapię[126]. W 2004 powrócił do nałogów, w tym czasie rozważał podjęcie próby samobójczej; w 2006 odbył terapię odwykową w centrum Hazelden Foundation w Newberg[127]. Mierzył się z głęboką depresją[128]. W 2014 zgłosił się do placówki leczenia uzależnień Dan Anderson Renewal Center w Center City w Minnesocie[129].

Był altruistycznym liberalistą[130]. Angażował się w liczne kampanie i wydarzenia dobroczynne, m.in. pomagał osobom w kryzysie bezdomności oraz wielokrotnie (od 1986 z przerwami do 2006) współprowadził gale charytatywne Comic Relief z Billym Crystalem i Whoopi Goldberg[131]. Z drugą żoną założył organizację charytatywną Windfall Foundation. Wspierał także społeczność LGBT[132]. W ramach współpracy z United Service Organizations (USO) od 2002 dawał występy stand-upowe członkom amerykańskich sił zbrojnych m.in. w Afganistanie, Iraku, Kuwejcie i Bagram[133].

13 marca 2009 przeszedł operację wstawienia zastawki serca[134].

11 sierpnia 2014 przed południem został znaleziony nieprzytomny we własnym domu[135]. W południe lokalnego czasu stwierdzono zgon aktora[136]. W toku śledztwa ustalono, że zmarł on śmiercią samobójczą, wskutek powieszenia[137][138]. Na krótko przed śmiercią mierzył się z nawrotem depresji[139] i wykryto u niego chorobę Parkinsona[140][141], jednak sekcja zwłok wykazała, że cierpiał na DLB[142][143][144]. Ciało Williamsa zostało skremowane, a prochy – rozsypane nad Zatoką San Francisco[145][146]. 27 września odbyło się nabożeństwo żałobne Williamsa w Curran Theatre w San Francisco[147].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Od marca 2016 tunel łączący hrabstwo Marin z mostem Golden Gate nosi imię Williamsa[148]. W październiku tego samego roku fundacja SAG-AFTRA otworzyła ośrodek edukacyjno-teatralny Robin Williams Center w Nowym Jorku[149].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Spis sporządzono na podstawie materiału źródłowego[150].

Role w filmach

[edytuj | edytuj kod]

Dubbing (wybór)

[edytuj | edytuj kod]

Role w serialach telewizyjnych

[edytuj | edytuj kod]

Reżyseria

[edytuj | edytuj kod]
  • 1982 Mork i Mindy (Mork & Mindy), seria 4, odcinek 22 „The Mork Report”[152]
  • 1986 Comic Relief (program telewizyjny)

Producent

[edytuj | edytuj kod]

Producent wykonawczy

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Sporządzono na podstawie materiału źródłowego[153].

  • Nagroda Akademii Filmowej
  • Złoty Glob
  • Nagroda Grammy
    • Najlepszy album komediowy:
      • 1980: Reality… What a Concept
      • 1988: A Night at the Met
      • 1989: Good Morning, Vietnam
    • Najlepsze nagranie dla dzieci:
      • 1989: Pecos Bill
    • Najlepszy album komediowy ze słowem mówionym:
      • 2003: Robin Williams: Live on Broadway
  • Nagroda Primetime Emmy
    • Najlepszy indywidualny występ w programie komediowym lub musicalu:
      • 1987: Carol, Carl, Whoopi and Robin
      • 1988: ABC Presents: A Royal Gala
  • Nagroda Gildii Autorów Ekranowych
    • Najlepszy występ zespołu aktorskiego w filmie kinowym:
      • 1997: Klatka dla ptaków
    • Najlepszy występ aktora w roli drugoplanowej:
      • 1998: Buntownik z wyboru

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Występ gościnny, jednak warty odnotowania ze względu na nagrodę People’s Choice Award w kategorii „Ulubiona gościnna gwiazda kradnąca sceny” (styczeń 2009) oraz nominację do Nagrody Emmy w kategorii „Najlepszy gościnny występ w serialu dramatycznym” (wrzesień 2008).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Personalidade: Robin Williams (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-02]. (port.).
  2. ↑ Robin Williams. Listal. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
  3. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 18–25, 309, 477.
  4. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 18, 25–27.
  5. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 17–20, 31, 38, 44–45.
  6. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 19, 21-25, 33–36, 503.
  7. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 18, 27, 30–32, 39–40, 49.
  8. ↑ Robin Williams. ČSFD.cz. [dostęp 2018-01-02]. (cz.).
  9. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 13, 29, 226.
  10. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 41, 47.
  11. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 20.
  12. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 36, 40, 47.
  13. ↑ a b c Robin Williams Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
  14. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 46.
  15. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 49.
  16. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 50.
  17. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 50, 57.
  18. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 52, 59–60.
  19. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 64–75, 81.
  20. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 53–55.
  21. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 55–57.
  22. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 56, 63.
  23. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 61.
  24. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 62–63.
  25. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 63.
  26. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 61–62.
  27. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 74, 76.
  28. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 77–78.
  29. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 82–83.
  30. ↑ a b Itzkoff 2018 ↓, s. 84.
  31. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 109.
  32. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 11–12, 86–91.
  33. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 95–96.
  34. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 97.
  35. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 102–108.
  36. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 114.
  37. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 116–118, 122.
  38. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 122–123.
  39. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 124–131, 138.
  40. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 124, 131–132.
  41. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 132–137.
  42. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 139–157, 192, 227.
  43. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 150–151, 170–171.
  44. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 161, 180, 192.
  45. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 164–165, 171, 175–177, 201.
  46. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 180–185.
  47. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 194.
  48. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 196–203.
  49. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 213–214.
  50. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 241–242, 244–246.
  51. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 228, 242, 255.
  52. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 249—253, 257–258.
  53. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 263–264.
  54. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 255, 258–262, 265.
  55. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 264–265, 276.
  56. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 269–270.
  57. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 270–271.
  58. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 273, 277–282.
  59. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 272, 283.
  60. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 287–290.
  61. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 292–294.
  62. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 294.
  63. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 620.
  64. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 294–306, 310–319, 618–619.
  65. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 316, 322–323.
  66. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 323–326.
  67. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 360–361.
  68. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 331–343, 346–349, 356–358.
  69. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 350, 359.
  70. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 351–356, 371–372.
  71. ↑ a b c Itzkoff 2018 ↓, s. 619.
  72. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 361–368, 382, 386–387.
  73. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 373–375, 384–385.
  74. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 471.
  75. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 519.
  76. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 376–381, 389.
  77. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 392–393, 411.
  78. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 387–388.
  79. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 390–392.
  80. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 394–405, 409.
  81. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 411–412.
  82. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 433.
  83. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 412—414, 620.
  84. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 414–415, 418–420, 431.
  85. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 432–433, 439–440.
  86. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 440.
  87. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 441, 471.
  88. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 442–445.
  89. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 449–450.
  90. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 445–457, 620.
  91. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 618.
  92. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 458–469.
  93. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 466.
  94. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 470.
  95. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 472–473, 482.
  96. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 473–474, 480.
  97. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 474–475, 480–481.
  98. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 480.
  99. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 479, 482, 619–620.
  100. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 491.
  101. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 485, 491.
  102. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 489.
  103. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 500–501.
  104. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 500.
  105. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 502–503, 505.
  106. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 504–507, 527.
  107. ↑ a b Itzkoff 2018 ↓, s. 516.
  108. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 507–508.
  109. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 518–519.
  110. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 521, 527, 620.
  111. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 617, 619.
  112. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 530–539.
  113. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 544–545.
  114. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 547–550, 555–556.
  115. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 554.
  116. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 557.
  117. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 113–114.
  118. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 146–147, 253.
  119. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 191–192, 268, 284.
  120. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 267, 283, 290–291, 306–307, 319–321, 344.
  121. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 349, 383.
  122. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 499, 504.
  123. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 512, 528, 540, 569.
  124. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 110–113, 314–216.
  125. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 223–224, 248, 283.
  126. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 314.
  127. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 486–488, 494–497.
  128. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 529, 558.
  129. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 564–565.
  130. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 275.
  131. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 275–277, 282–283, 441, 501–502, 617.
  132. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 434.
  133. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 483–484.
  134. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 510–515.
  135. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 569.
  136. ↑ Emma G. Fitzsimmons (2014-08-11): Robin Williams, Oscar-Winning Actor, Dies at 63 in Suspected Suicide. The New York Times. [dostęp 2014-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
  137. ↑ Robin Williams nie żyje. Policja podała oficjalną przyczynę śmierci. Onet.pl. [dostęp 2014-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-13)]. (pol.).
  138. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 568–572.
  139. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 558–559.
  140. ↑ Robin Williams cierpiał na chorobę Parkinsona. To pogłębiło jego depresję. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2014-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (pol.).
  141. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 559.
  142. ↑ Rebecca Robbins, How Lewy Body Dementia Gripped Robin Williams [online], Scientific American [dostęp 2019-02-24] (ang.).
  143. ↑ Ta choroba zniszczyła Robina Williamsa. Niestety, została wykryta dopiero po jego śmierci. zdrowie.wprost.pl, 2020-09-10. [dostęp 2022-04-10].
  144. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 591–592.
  145. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 580.
  146. ↑ Louis du Mort: Robin Williams (1951–2014). Find a Grave. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
  147. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 584.
  148. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 529, 604.
  149. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 604.
  150. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 613–616.
  151. ↑ Lista odcinków serialu Prawo i porządek: sekcja specjalna w bazie IMDb (ang.)
  152. ↑ Lista odcinków serialu Mork i Mindy w bazie IMDb (ang.)
  153. ↑ Itzkoff 2018 ↓, s. 617–620.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego
1936–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu komediowym lub musicalu
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli drugoplanowej
1994-1999
2000-2009
2010-2019
2020-2029
Nagroda im. Cecila B. DeMille’a
1950–1969
1970–1989
1990–2009
2010–2029

Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora
Laureaci MTV Movie Awards w kategorii najlepszy występ komediowy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Robin_Williams&oldid=74375687”