Lactarius helvus
| Lactarius helvus | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Russulales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Russulaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Lactarius | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Lactarius helvus Fr., 1838 | |||||||||||||||||||||||||||
| Basionimoa | Agaricus helvus | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Lactarius helvus Russulaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Gordinik toxikoa izan daiteke, baina zenbaitek espezia gisa erabiltzen dute hauts bihurtuta. Prestatuta, haragia gozoa da, baina kalitate gastronomikoki eskasekoa.
Sinonimoak: Lactarius aquifluus,.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kapela: 5 eta 16 cm bitarteko diametrokoa, ezkatatsu-tomentoduna, lehorra, hori-gorrixka kolorekoa, eremu zirkularrik gabea, erdigunean hondoratua, zabaldua, ertz mehearekin eta ebaki bihurgunetsuarekin, irregularra.
Orriak: Ez estu, itsatsiak, edo pixka bat dekurrenteak koska batekin, orritxoekin, batzuetan baita urkilatuak ere, hasieran zuri-horiak arrosa koloreko ñabardurekin, gero ilunagoak, okre-laranja kolorerainokoak, zahartzean esporen hauts zuria agertzen da.
Hanka: 4 eta 13 cm bitarteko garaierakoa eta 0,5 eta 4,5 cm bitarteko lodierakoa, zilindrikoa, pixka bat hondoratua oinarrirantz, luzanga, behealdea mizelio zurixkaz estalia, leuna edo fin-fin apaindua, kapela baino kolore argiagokoa, goialdea zurixka.
Haragia: Okre argia, gorri-arre kolorekoa oinaren oinarrian, hasieran usain gabea, ondoren, batez ere lehortutako onddoetan, txikoria edo Maggi kubituen usain sendoarekin, luzaroan irauten du.[2]
Etimologia: Lactarius terminoa "lac" " lactis", esnetik dator, esneari dagokio. Latexa jariatzen dutelako ebakitzean edo haustean. Helvus epitetoa latin dialektaletik dator, horia, esan nahi duen "heluus" hitzetik. Koloreagatik?
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ez da jangarria. Zenbait autoreren ustez, pixka bat toxikoa da.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lactarius quietus var. yunque delakoarekin nahas daiteke, honek gaztetan kolore gorri iluna izaten du eta latex zuri iluna (opakua, ez koloregabea)
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udan eta udazkenean. Goroldio asko dagoen eta hezeak diren basoetan, pinuen azpian edo picea-en azpian (gutxitan pagoetan).[4]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Errusia, Japonia, Australia, Zeelanda Berria.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 88 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 309 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q1377524
Multimedia: Lactarius helvus / Q1377524
Espezieak: Lactarius helvus