ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ , Η «ΔΥΣΛΕΞΙΑ» ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ…

Μέρος δεύτερο : Κατανόηση και αληθινή αποδοχή


Μέσα από τη διαδικασία της δικής μου αυτογνωσίας συνειδητοποίησα αυτό που οι ενοχές , ο φόβος, η ανασφάλεια και η σύγκριση δεν με άφηναν μέχρι τότε να δω ξεκάθαρα : το παιδί μου ως μοναδικό πλάσμα που σκέφτεται και λειτουργεί απλά διαφορετικά. Μέσα όμως από την βιωματική κατανόηση και την παρατήρηση ήταν που συνειδητοποίησα τις λειτουργίες του εγκεφάλου, μένοντας έκθαμβη από το μεγαλείο και τη σοφία του. Αντί πλέον να παλεύω ενάντια στη «δυσλεξία» (άλλωστε αυτό αποδείχθηκε μάταιο όπως ανέφερα στην προηγούμενη καταγραφή), ζήτησα να μάθω, να κατανοήσω βαθιά και βιωματικά, να μπω στον κόσμο της «δυσλεξίας» με αίσθημα ασφάλειας και ειλικρινές ενδιαφέρον και όχι με αποστροφή και φόβο…

Έκπληκτη διαπίστωσα ότι η «δυσλεξία», όπως την είχα αντιληφθεί εγώ , όλος ο κόσμος και η βιομηχανία αντιμετώπισής της, απλά δεν υπάρχει! Αυτό που σίγουρα είναι αληθινό είναι τα δύο ημισφαίρια στον εγκέφαλό μας, το δεξί και το αριστερό και υπάρχει λόγος που είναι έτσι, γιατί καθένα από αυτά επιτελεί άλλα καθήκοντα, εξίσου σημαντικά για τη ζωή μας, αλλά εντελώς διαφορετικά. Στο αριστερό μας ημισφαίριο επιτελούνται οι λειτουργίες της γραφής, της ανάγνωσης και του λόγου, εδρεύει η αναλυτική λογική, ο προγραμματισμός, ο γραμμικός χρόνος (παρελθόν - παρόν - μέλλον), τα κάθε λογής «πρέπει» και άλλα πολλά … Οι περισσότεροι από εμάς τους «φυσιολογικούς» λειτουργούμε με κυρίαρχο ημισφαίριο το αριστερό, η ίδια η κοινωνία μας λειτουργεί κυρίως με ιδιότητες αριστερού ημισφαιρίου.


Υπάρχουν όμως και άλλοι, όπως το παιδί μου, οι οποίοι γεννήθηκαν με κυρίαρχο ημισφαίριο το δεξί – που σημαίνει ότι σκέφτονται και λειτουργούν μέσα από τις δικές του εντελώς διαφορετικές ιδιότητες. Δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι έχουν κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο, θα έχουν σώνει και καλά προβλήματα με τη γραφή και την ανάγνωση και σίγουρα η «δυσλεξία» δεν είναι κάτι που περιορίζεται στην ορθογραφία και την ανάγνωση. Ελάτε μαζί μου να κάνουμε μια μικρή βόλτα σε αυτά τα λίγα που εγώ συνάντησα με τη βοήθεια της Εναλλακτικής Μάθησης, σε αυτόν τον κόσμο του δεξιού ημισφαιρίου, το οποίο όλοι μας το έχουμε και μας περιμένει να το ανακαλύψουμε και να το αξιοποιήσουμε!

Ο κόσμος του παιδιού μου είναι άλλο σύμπαν, πολύχρωμο, συναρπαστικό, ονειρικό, με υπέροχες εικόνες, ενδιαφέρον και δημιουργικό. Φανταστείτε να μην σας ένοιαζε ούτε το παρελθόν, ούτε το μέλλον αλλά μόνο – αποκλειστικά και ολοκληρωτικά – το «εδώ και τώρα» ! Και ο χρόνος να μην μετρούσε για εσάς με ώρες, μέρες, μήνες, χρόνια : να ήταν το ΤΩΡΑ ο μόνος χρόνος που έγραφε το ρολόι σας. Φανταστείτε να μην κρατούσατε καμία πληροφορία από αυτές που δέχεστε από το περιβάλλον σας αν δεν σας ενδιέφερε και το μυαλό σας να ήταν καθαρό, φρέσκο και έτοιμο για δημιουργική σκέψη. Δείτε πώς θα ήταν να ζούσατε τα πιο τρελά σας όνειρα με εικόνες, συναισθήματα και απίστευτη φαντασία, χωρίς να στεναχωριέστε που όταν ανοίγετε τα μάτια σας δεν τα βλέπετε γύρω σας, γιατί τα έχετε ζήσει ήδη στην ονειροπόλησή σας. Αν η ίδια η ονειροπόληση να ήταν τόσο απαραίτητη για εσάς, όσο οι κανόνες για άλλους. Φανταστείτε ότι τα γράμματα από μόνα τους, να μη σας λένε τίποτα αν δεν τα έχετε κάνει με τη φαντασία σας πραγματικές υπάρξεις και εικόνες και όχι απλά σύμβολα. Φανταστείτε πως θα ήταν αν μπορούσατε να λύσετε οποιαδήποτε πρόβλημα με συνθετική σκέψη βλέποντας όλα τα κομμάτια σαν ένα, χωρίς να χάνεστε στις λεπτομέρειες. Φανταστείτε να μην αντέχατε κανενός είδους πρόγραμμα αν δεν ήταν απόλυτα δική σας επιλογή και θέλω. Και να μην κάνατε τίποτα μα απολύτως τίποτα, παρά μόνο αν βρίσκατε λόγο σοβαρό για εσάς για να το κάνετε. Κι αν δεν μπορείτε να φανταστείτε ούτε ένα από όλα αυτά, σημαίνει ότι έχετε εντελώς μπλοκαρισμένο το δεξί σας ημισφαίριο και ίσως θα πρέπει να ξαναδείτε το πόσο φυσιολογικός και ισορροπημένος είστε!

Φανταστείτε τώρα ότι αυτή η ύπαρξη που σας περιέγραψα (πολύ συνοπτικά γιατί το δεξί ημισφαίριο είναι ανεξάντλητο) πηγαίνει στο σχολείο της κοινωνίας μας και εκπαιδεύεται να μην εμπιστεύεται την αχαλίνωτη φαντασία του, να χρησιμοποιεί μόνο κανόνες που δεν καταλαβαίνει το λόγο ύπαρξής τους, να τρέχει να προλάβει την ώρα και το πρόγραμμα που είναι απαραίτητο να τηρείται απαρέγκλιτα αλλιώς θα υπάρχει χάος (αγαπημένη ατάκα του αριστερού ημισφαιρίου). Στο σχολείο η ονειροπόληση είναι συνώνυμο του εγκλήματος (ειδικά την ώρα που μιλάει ο δάσκαλος) ! «Δεν με προσέχει το παιδί στο μάθημα … κοιτάζει έξω από το παράθυρο … πρέπει να μάθει να συγκεντρώνεται» λέει απογοητευμένη η δασκάλα. Κι όμως το παιδί μπορεί απλά να άκουσε κάτι από τη δασκάλα του, που να τον έκανε να φτιάξει απίστευτες εικόνες (πολύ πιο συναρπαστικές από τη σχολική τάξη). Ή ακόμα και να ονειροπόλησε γιατί βαρέθηκε τόσο πολύ ακούγοντας τη δασκάλα, που κάνει χωρίς όρεξη το ίδιο μάθημα, χρόνια και χρόνια και που βαριέται και η ίδια τον εαυτό της και δεν τολμά να το παραδεχτεί.

Κάποια παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο «καίγονται» σε αυτή τους την προσπάθεια να προσαρμοστούν με ότι θεωρείται «φυσιολογικό» σε ένα κόσμο που - για να το πούμε με δυο λόγια - απλά δεν είναι φτιαγμένος για αυτά, είναι εχθρικός και διαφορετικός. Είναι αυτά που εμφανίζουν προβλήματα στην γραφή, στην ανάγνωση και στην ορθογραφία, ακόμα και στην συμπεριφορά τους, αντιδρώντας στη συνεχή κριτική, τη σύγκριση και τη μειονεκτικότητα που ζουν στο πετσί τους. Αυτά τα παιδιά του δεξιού ημισφαιρίου που προσαρμόζονται και λειτουργούν αποτελεσματικά σε αυτό το μη συμβατό με αυτά περιβάλλον, είναι εκείνα που μαθαίνουν μόνα τους ή με κατάλληλη βοήθεια, πώς να αντιμετωπίζουν κάθε θέμα, αλλά με βάση την αυτοεκτίμηση και την αποδοχή, μέσα από τον εαυτό τους, μέσα από ό,τι σκεφτούν και δοκιμάσουν και αποδειχθεί αποτελεσματικό γι΄ αυτά και όχι μέσα από «μεθόδους» και «πατέντες».

Κατάλαβα ότι το παιδί μου μπορεί να μάθει αλλά μόνο ό,τι του κεντρίζει το ενδιαφέρον και βρίσκει λόγο σοβαρό να το κάνει κι αυτή θα έπρεπε, κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη, να ήταν η δουλειά των αληθινών δασκάλων : να δώσουν τις συνθήκες εκείνες στα παιδιά για να μπορούν και να θέλουν να μάθουν. Το παιδί μου έχει άπειρες δυνατότητες και προοπτικές. Και γράμματα μπορούσε να μάθει να κάνει στρωτά και όμορφα, ευανάγνωστα και γρήγορα, εάν οι δάσκαλοί του ήξεραν και επέμεναν στη σημασία της καλλιγραφίας και στο πώς να γράφουν σωστά τα παιδιά… Πιστεύω ότι κανείς στην σημερινή εκπαίδευση δεν δίνει σημασία σε τέτοιες ανοησίες πλέον. Γιατί να παιδευτεί να μάθει το παιδί σωστά γράμματα, έχει άλλωστε να μάθει τόσα άλλα σημαντικά, όπως πληροφορική, δέκα ξένες γλώσσες, να προχωρήσει σε μαθηματικές έννοιες. Άλλωστε από το γυμνάσιο και μετά πολύ λίγο χρησιμοποιούν τη γραφή τα παιδιά, οι δε ενήλικες πλέον καθόλου!

Δεν έφταιγε ότι χρησιμοποιούσε το δεξί ημισφαίριο που δεν μπορούσε να διαβάσει και να γράψει… Αφού δεν είχε συντονιστεί το κυρίαρχο δεξί του ημισφαίριο με το αριστερό του που είναι το κέντρο του λόγου. Μήπως όμως ξέρουν πώς να το κάνουν αυτό στα σχολεία; Μου είπαν ότι το παιδί μου δεν έχει καλή βραχύχρονη μνήμη - και ναι δεν έχει και δεν πρόκειται ποτέ να έχει, γιατί το δεξί ημισφαίριο δεν μαζεύει άσχετες, ασύνδετες και αχρείαστες πληροφορίες. Όταν είναι κάτι σημαντικό γι΄ αυτόν και το θέλει θα φροντίσει να το κάνει εικόνα στο μυαλό του και θα το θυμηθεί σίγουρα! Γιατί άραγε το να μη θυμάσαι πληροφορίες που δε χρειάζεσαι, ούτε θα χρειαστείς ποτέ (ελαφρύνοντας το μυαλό σου από περιττά δεδομένα) να είναι «δυσλειτουργία» και αντίθετα η ιδιότητα του αναπτυγμένου αριστερού ημισφαιρίου να θυμάται πχ όλες τις γιορτές, τα γενέθλια και τα τηλέφωνα όλων των γνωστών (υπερφορτώνοντας το μυαλό με άχρηστα δεδομένα) να θεωρείται φυσιολογικό και ιδιοφυές;

Με μεγάλη μου έκπληξη, για εμένα την «υπερπρογραμματισμένη», έμαθα ότι για το γιο μου ο χρόνος έχει νόημα και υπάρχει όταν συνδέεται με κάτι από αυτά που τον ενδιαφέρουν. Και το είδα βιωματικά να συμβαίνει όταν πχ δεν θα θυμηθεί με τίποτα την ώρα που θα πρέπει να πάει σε ένα ραντεβού στο γιατρό που δεν θέλει, αλλά περιέργως θα θυμηθεί να γυρίσει από την έξοδο με τους φίλους του την ώρα ακριβώς που μου έχει πει ότι θα γυρίσει – απλά και μόνο γιατί νιώθει ότι είναι σημαντικό για εκείνον. Το δεξί ημισφαίριο ζει στο εδώ και τώρα γιατί αυτός είναι ο μόνος χρόνος που αντιλαμβάνεται και που έχει νόημα. Και ναι, αυτό φαίνεται να είναι ελάττωμα στον κόσμο του προγραμματισμού και του ανύπαρκτου χρόνου του αριστερού ημισφαιρίου, του χθες και του αύριο. Είναι ελάττωμα εάν δεν είσαι κολλημένος και δεν κρατάς κακία αφού δεν θυμάσαι τι έγινε τότε με τον τάδε γιατί απλά πάει πέρασε και δεν σε αφορά στο τώρα σου. Είναι ελάττωμα αν δεν θυμάσαι την ιστορία γιατί δεν βρίσκεις νόημα στο να μαθαίνεις την ατελείωτη επανάληψη των λαθών του ανθρώπου. Το δεξί ημισφαίριο φωνάζει «δεν υπάρχει το παρελθόν έλα να κάνουμε κάτι διαφορετικό από ότι έχει γίνει μέχρι τώρα, έλα να πάμε από άλλο δρόμο, έλα να τολμήσουμε!» Από την άλλη το αριστερό ημισφαίριο φοβάται το καινούργιο και το διαφορετικό (σαν το διάολο το λιβάνι), επιμένει ότι η επανάληψη είναι μητέρα της μαθήσεως, ότι έχει νόημα να μαθαίνεις άκριτα την ιστορία, εδραιώνοντας τους περπατημένους δρόμους του μίσους και της διχόνοιας.

Και ναι, μπορεί να μην θυμηθεί εάν ερωτηθεί ξεκάρφωτα για το ποια είναι η πρωτεύουσα της Ιταλίας (γιατί δεν έχει σχέση με το τώρα του), αλλά εάν του πεις η Ρώμη … θα σου απαντήσει με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Ακόμα έχουν πρωτεύουσα τη Ρώμη;» και θα έχει ήδη ανακαλέσει στη μνήμη του ό,τι έχει μάθει και του έκανε εντύπωση για να σου το πει! Και ναι, αισθάνεται ότι δεν χρειάζεται να ξέρει να διαβάζει ούτε απλές οδηγίες! Γιατί δεν τις χρειάζεται τις οδηγίες …. Έχει συναρμολογήσει, συνδέσει και προγραμματίσει ήδη την καινούργια τηλεόραση, προτού εσύ καν να βρεις που το γράφει στις οδηγίες! Όλοι γύρω λένε σε αυτά τα παιδιά και τους τονίζουν τι δεν μπορούν να κάνουν και κανείς τι μπορούν και πόσα είναι ικανά να κάνουν πολύ καλύτερα από όλους τους εμάς τους υπόλοιπους.

Όλο αυτό το πρωτόγνωρο ταξίδι και οι διαπιστώσεις αυτές, για τις οποίες θα μπορούσα να έγραφα ασταμάτητα, με έφεραν και εμένα να ανακαλύψω τις δικές μου θαμμένες ικανότητες! Ποτέ πριν δεν θα είχα αναρωτηθεί ή προβληματιστεί για την ύπαρξη του δικού μου δεξιού ημισφαιρίου, εάν δεν είχα μάθει για τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Ποτέ πριν δεν θα ανακάλυπτα την λυτρωτική ύπαρξη στο εδώ και τώρα, εάν δεν την είχα παρατηρήσει στο παιδί μου. Ένας από τους πολλούς λόγους για μένα που έζησα όλη αυτήν την εμπειρία, ήταν για να έρθω σε επαφή με την απίστευτα δημιουργική πλευρά του δεξιού ημισφαιρίου. Και είναι αυτό που, όχι μόνο εγώ, αλλά και όλοι μας χρειαζόμαστε πλέον: να έρθουμε σε επαφή με τον συναρπαστικό κόσμο που κρύβουμε επιμελώς μέσα μας, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τον αληθινό ολοκληρωμένο εαυτό μας και να κάνουμε στη συνέχεια και την κοινωνία μας καλύτερη.

Ίσως θα μπορούσα να είχα βοηθήσει το παιδί μου να λειτουργήσει αποτελεσματικά στον κατακερματισμένο κόσμο μας, αν είχα εμπιστευτεί το ένστικτο της μητέρας και αυτό που υπαγορεύει : την απόλυτη αποδοχή του παιδιού σου γι΄ αυτό που ΕΙΝΑΙ και όχι γι΄ αυτά που κάνει, συγκρίνοντάς το με τα άλλα παιδιά. Δεν θα μπορούσα όμως να το δώσω αυτό στο παιδί μου, όσο δεν αποδεχόμουν εγώ η ίδια τον εαυτό μου γι΄ αυτό που είναι και όχι γι΄ αυτό που κάνει και πετυχαίνει. Άλλωστε δίνουμε στους άλλους αλλά και κυρίως στα παιδιά μας, μόνο αυτό που είμαστε. Αυτό το μάθημα το πήρα από το δικό μου εσωτερικό ταξίδι αυτογνωσίας. Και όταν μπορέσετε και εσείς να δείτε με καθαρά από το φόβο μάτια, τότε θα βοηθήσετε το παιδί σας, ρωτώντας και όχι υποθέτοντας, αναζητώντας τη μοναδικότητά του και όχι συγκρίνοντάς το. Κι αν χρειαστείτε βοήθεια στο θέμα της προσαρμογής και του συντονισμού των δύο ημισφαιρίων του παιδιού σας, αναζητήστε κάποιον απαραίτητα του δεξιού ημισφαιρίου, που να έχει βρει τρόπους να προσαρμόζεται ο ίδιος , κάποιον που να μιλάει στη διαίσθησή σας και όχι στον εγωισμό σας.

συγγραφέας: Μαρία